SLEIDER de stem Stel dat er een Pavarotti tussen zit' Museum van het Boek tekent voor verjonging WÊÊÊÊÊtlÊÊBÊBÊiïtÊSÊÊÊ BETSY EN GIJS IN a UW MERK HAALT. Scheur (M/V) INSTALLATIE B.V. MEENTE S VAN GENT iau R.O. 1 20-4309116. Internationaal Vocalisten Concours Den Bosch klaar voor 41e wedstrijd I Bert van Mourik, artistiek leider l .an het Internationaal Vocalisten I Concours 's-Hertogenbosch (IVC) I :strots op de jury die de kandida ten talenten gaat beoordelen. Al- e acht juryleden zijn zelf voca- list. Tijdens het vorige concours 1 Van Mourik doelbewust ook I een dirigent, een pianist en een I ntendant van een operahuis in [de jury zitten. Het Parradijs Reve CO CO X igeveer hinals in van Point) ge bedrijven nancieel- lot 17.00 sollicita- W 13 rf h> T35400700 ddellijke indiensttreding an onze activiteiten slling 1 afdeling c.v. en sani- itie joorbereiding Ir deze functie kunt u et de heer F. de Witte, privé 0117.301.288. -35 5 2 ■ling grondgebied NDMAKING IJKE GOEDKEURING PLAN STR00D0RPE Srte termijn: JTWOORDELIJKE/ IDSSPECIALISTE .LTIME fing sauna neidsspecialiste imatiediploma laar: de 2, 4532 MH Terneuzen. 815500. 31 van de Wet op de Ruirn- ken Burgemeester en Wet- is Gent bekend dat de goed- ■stemmingsplan Stroodorpe rden is. Vanaf vandaag I'S1 n tijdens openingsuren voor in het stadskantoor bij de er en wethouders Gent IW. Zwartelé ester ing. J.M.H.M. van Res I A I I I F Zomer-Gids I poor Hanneke Leliveld |öp Parade 19 in Den Bosch I raat vandaag het 41e Interna- Tjonaal Vocalisten Concours l:.Hertogenbosch (IVC) van I start. Vijfenzeventig jonge ta lenten zullen dan hun stem la llen horen met de hoop dat zij linde prijzen vallen. I ik had er op gehoopt dat de onjswinnaars wat aan die con tacten zouden hebben. Dat hen jat optredens op zou leveren. In I dat opzicht is het niet zo'n inte- I ressante jury gebleken. Aan ie- mand als Christa Ludwig, die vo- j jaar de masterclass van het IVC gafhadden we veel meer. Zij zat hier elke pauze in kantoor [naar operahuizen te bellen, dat ze so'n talent had gehoord en dat ze I daar echt naar moesten luiste- lien." I Want een van de doelen van het llVC is om de prijswinnaars meer I mee te geven dan alleen een geld- prijs. Het IVC wil de winnaars [gedurende twee jaar begeleiden I op hun weg naar de grote carriè- I re. Toen Van Mourik in 1993 de [artistieke leiding op zich nam, I was een van zijn plannen de op- I richting van een European Vocal Arts School. Dat had een samen- werking met de conservatoria ran Tilburg en Maastricht moe iten worden. In 1995 had onder die noemer een een-jarige opleiding voor zangers I moeten starten. Helaas. Dat is jammerlijk mislukt", stelt Van Mourik. „De conservatoria wor- den budgettair enorm gesneden. Het echtpaar Evelyn Lear (sopraan) en Thomas Stewart (bari ton) zitten in de jury van het IVC. Claudio Desderi, bariton, dirigent en intendant Teatro Verdi Pi- sa en jurylid van het Internationaal Vocalisten Concours. FOTO LELLI MASOTTI Dus hun financiële participatie werd de bodem ingeslagen. Ik had een imaginair programma opgezet en het bijbehorende fi nanciële plaatje, en toen was wel duidelijk dat het TVC dat nooit alleen kon dragen." Gouden gidsen Maar het IVC blijft wel degelijk tot doel houden de zangers in hun loopbaan te begeleiden. „Dat doen we enerzijds door te leunen op mijn contacten in de interna tionale muziekwereld, die ik in mijn vorige banen heb opge bouwd. Daarnaast maken we van iedere winnaar een brochure. Met een mooie foto, een uitgebreid cv en een opsomming van het reper toire. Die brochures sturen we aan de hand van internationale 'gouden gidsen' aan alle belang rijke instellingen: operahuizen, orkesten en dergelijke. Het blijkt dat daar heel wat contacten uit voortkomen. En daar zijn we voor. Voor de contacten. Zodra de 'r' er in komt en het om con tracten gaat, helpen we mensen nog aan een betrouwbaar impre sariaat en dan houdt onze taak op." Dit jaar hebben bijna tweehon derd vocalisten een band inge stuurd. Daaruit zijn vijfenzeven tig kandidaten uit 33 landen ge selecteerd. „Deze selectie via een band is een groot verschil met de eerste 39 concoursen van het IVC. Toen hoefde men alleen een brief te schrijven. Nu beluisteren we de kandidaat. Dus weet het pu bliek zeker dat er geen sléchte zangers tussen zitten. Maar ik blijf wel altijd een soort van on zekerheid voelen over degenen die op grond van die band afge wezen worden. Stel nou dat daar die toekomstige Pavarotti of Ameling tussen zit..." Nazorg Het concours is anders dan an ders. Want ook voor degenen die in de eerste ronde afvallen is er 'nazorg'. Op maandagavond is er een forum waaraan alle juryleden deelnemen en waarin een blik wordt gegund in 'de keuken van beroemde zangers'. Er wordt ge sproken over het leven op en ach ter de bühne, de omgang met di rigenten en regisseurs, ontwer pers en managers en dergelijke. Ook geeft elk van de juryleden tussen de eerste ronde, de halve finale en de finale een workshop aan degenen die afgevallen zijn. „Niet om de specifieke fouten van dit optreden door te nemen maar om aan de elementaire din gen te werken. Zodat de afgeval len deelnemers als ze naar huis gaan toch kunnen denken: ik heb weliswaar niet gewonnen maar ik heb er veel van opgestoken." Bovendien wordt van iedere deel nemer aan het concours een vi deoband opgenomen. Of ze nou wel of niet doorgaan naar een volgende ronde, met ieder van hen neemt juryvoorzitter Ruud van der Meer hun optreden door. Door Ton Verbeeten Het puntje van de tong piept naar buiten, terwijl de hand het gespleten puntje van de ganzenveer uiterst behoed zaam van boven naar bene den over het perkamentpa pier beweegt. Twintig jonge monniken in zwarte pijen, kap over het hoofd, zijn in opperste concentratie aan het werk in het scriptorium, de schrijfzaal, van het Museum van het Boek in Den Haag. Het helder rood van een pas ge tekende initiaal steekt scherp af tegen de vette zwarte letters van de tekst. De jonge monnik doopt zijn pen - in dit geval letterlijk de pen, met hol afgesneden en even ingesneden punt, van zijn ganzenveer - voorzichtig in de koehoorn met rode inkt. Even dwaalt zijn blik af naar het ven ster. Dan buigt hij zich weer over zijn lessenaar. Het is dit beeld dat de staatsse cretaris van Onderwijs, Cultuur ffl Wetenschappen, Aad Nuis, als vaderlijke abt de jonge mon niken in het Museum Meerman- no-Westreenianum voorhoudt. Hij richt zich in zijn openings woord tot de jeugd voor wie het scriptorium is ingericht. Een jonge Vlaamse Benedic tijner monnik in de eerste helft van de twaalfde eeuw in het scriptorium van de abdij van Ro chester in Engeland beproeft de scherpte van zijn pen. Dromerig schrijft hij in een hoekje op de laatste bladzijde van het hand schrift waar hij aan werkt: 'Heb ban olla uogala nestas hagunnan ninase hic enda thu uuat unbi- dan uue nu'. Op grond van de Latijnse regels die deze oertekst van de Nederlandse taal omrin- 8®, luidt de vertaling: 'Alle vo xels zijn begonnen hun nest te bouwen behalve ik en jij; waarop wachten we nu nog?' Aad Nuis: „Zijn zwijgende mond sprak via zijn hand. De jonge monnik zuchtte zijn heimwee uit m enkele regels van een in zijn geboortestreek welbekend min nelied. En zijn deze dertien met ganzenpen geschreven woorden Een bijzondere educatieve actie van het Museum van het Boek in Den Haag: jongens en meisjes kopiëren een middeleeuwse tekst. FOTO PIET JANMAAT niet veel schoner dan al de moei teloos gereproduceerde teksten die ons in ons dagelijks leven omgeven?" De jonge gelegenheidsmonniken anno 1996 zwijgen instemmend. Maerlant Kinderstemmen werden in het eerbiedwaardige Museum Meer- manno-Westreenianum zelden gehoord, vertelt directeur dr. J. Brandenbarg: „Je hoefde geen publieksonderzoek te doen om vast te stellen, dat de gemiddel de leeftijd van de bezoekers tus sen de vijftig en zestig jaar lag." Inmiddels is het eertijds rijks museum van het boek verzelf standigd en dat feit verhoogt de animo om de deuren open te gooien voor een breder publiek. Aanleiding voor het opzetten van een educatief programma, dat nauw zou aansluiten bij de collectie van het museum, vond de staf in de voorbereiding van een tentoonstelling over de der- tiende-eeuwse 'vader der diet- scher dichtren algader' Jacob van Maerlant. Het museum bezit twee verluchte rijmbijbels van Jacob van Maerlant in veertien- de-eeuws handschrift. Een tweede aanzet voor deze tentoonstelling ligt in de in 1996 bij uitgeverij Prometheus ver schenen sublieme studie Maer- lants wereld van de Leidse hoog leraar Frits van Oostrom. De tentoonstelling over Jacob van Maerlant wordt in november van dit jaar in het Museum van het Boek geopend en blijft daar tot en met januari 1997 om daarna naar het Vlaamse Damme te gaan. Maerlant leefde en werkte op het Hollandse eiland Voorne en in het Vlaamse stadje Dam me. Tijdens hun voorbereidingen voor deze tentoonstelling troffen directeur J. Branderbarg en zijn medewerkster presentatie, Nor- ma de Goederen, in een voorma lig klooster in het Duitse Seedorf bij München een compleet nage bootst Middeleeuws scriptorium aan. Dat wilden ze thuis in Den Haag ook hebben. Dat schrijf atelier is er nu en wel als een permanente educatieve voorzie ning. Ongedwongen Opvallend is met hoe grote en ongedwongen aandacht de jon gens en meisjes zich op hun monnikenwerk, het kopiëren van een middeleeuwse tekst, storten. Dat staat in schrille te genstelling tot heel wat educa tieve probeersels van menige kunstinstelling. De monniken doen hun stille werk niet helemaal op eigen houtje. Een medewerkster van het museum laat zien in welke houding de schrijver achter zijn lessenaar zit, hoe je de pen vast houdt en dat het de kunst is om de letter van boven naar bene den te tekenen. Als je daarbij de pen maar steeds in dezelfde stand houdt, krijgt de letter 'vanzelf' zijn contouren van dik ke en dunne lijnen. Het lukt, maar voorwaar! het valt niet mee. En passant vertelt de medewerk ster hoe van schapenvel perka ment gemaakt werd, hoe uit de galnoot - die de gaswesp onder op eikenblaadjes legt - in de middeleeuwen zwarte inkt werd gemaakt en hoe het middeleeuws handschrift op perkament een heel boek werd. De spullen die daarvoor nodig waren, liggen in twee vitrines in het scriptorium. En hoe zo'n middeleeuws hand schrift er als prachtig verlucht boek uitziet, dat zien de begin nende kopiisten na gedane ar beid tijdens een speurtocht in de boekzaal van het museum. Let terlijk ontdekken ze daar de puntjes op de i van hun eigen monnikenwerk. Of het nog niet genoeg is dat je als scholier (midden- en boven bouw van de basisschool) met je hele klas welkom bent in het schrijfatelier, mag je er ook nog eens je verjaardag komen vieren. Je moet je wel tevoren aanmel den, maar dan zorgt het museum wel voor een middeleeuwse ver snapering. Natuurlijk kunnen volwassenen de ganzenveer ook ter hand ne men. Iedere laatste zondag van de maand is het scriptorium toe gankelijk voor individuele vol wassen en jeugdige bezoekers. Op die dag is er ook een rondlei ding waarbij je van alles te we ten kunt komen over handschrif ten en over andere verzamelin gen van het museum. Het Museum van het Boek, Het Museum Meermanno-Westreeni- anum, is te vinden op de Prinses- segracht 30 in Den Haag. VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1996 D1 Ook de finale is anders dan voor gaande jaren. „Ik vond in muzi kaal opzicht de finale altijd het minst interessant. Iedereen is ze nuwachtig en komt niet tot maxi male prestaties. Nu is er op zater dagavond een generale repetitie van de finalisten met orkest, zon der jury erbij. Zodat ze op zondag tijdens de echte finale meer ont spannen kunnen optreden. Bo vendien is de finale om 16 uur, tot een uur of zes. Dan trekt de jury zich terug, men kan een hapje gaan eten, en om acht uur is de prijsceremonie waar het orkest ook nog bij aanwezig is. Zodat de prijswinnaars nog met orkestbe geleiding een lied ten gehore kunnen brengen." Repetitie Toen Bert van Mourik en Arthur Oostvogel (zakelijk leider IVC) in 1993 het roer overnamen was hun opzet om het TVC 'niet langer een cultureel incident te laten zijn, maar een gebeurtenissenjaar'. „Inderdaad was de bedoeling dat het IVC niet alleen de concoursen en masterclasses zou organiseren, maar ook door het jaar heen con certen, lezingen, symposia. Ik ben een idealistisch en optimistisch ingesteld iemand. Maar nu drie jaar later moet ik constateren dat ik destijds te veel gewild heb. Er zitten grenzen aan het budget van een kleine instelling. Maar het blijft nog steeds mijn hoop en wens. Ik zet in op de synagoge. Wij hebben als IVC ons aange meld bij de stichting die de pro grammering gaat verzorgen. Dan willen we een mini-concertserie organiseren met winnaars van in ternationale concoursen." Internationaal Vocalisten Con cours 's-Hertogenbosch, Theater aan de Parade, 30 augustus t/m 8 september. De voorrondes en fi nale, het forum en de workshops kunnen door publiek bijgewoond worden. Kaartverkoop via Thea ter a/d Parade 073-6125125. De generale repetitie 7/9 is gratis toe gankelijk. Regen, regen en nog eens regen. Alles staat weer blank hier en tot overmaat van ramp heeft Violina een scheur. Ik had haar tent vo rige week een paar meter verplaatst omdat Harrie Heftruck meer ruimte nodig had, maar daarbij ging een van de stokken een iet- siepietsie door het doek. Een gaatje, niks aan de hand, ik heb er meteen zo'n bruine plastic soepkom overheen gehangen. „Weer een karwei plat," zeg ik nog tegen Bets. Intussen is dat gaatje een heuse scheur geworden en kletst de re gen door de slaaptent van Violina heen. „Pa, ik ben helemaal nat geworden," klaagde ze gisterochtend. En inderdaad, haar slaap zak konden we uitwringen. Betsy begon onmiddelijk herinneringen op te halen aan lang ver vlogen tijden toen we met die tent, zonder kinderen, nog leuke va kanties hadden. In Noorwegen, met kratten pils van 70 gulden, en aan dat prachtige blauwe meer in Zuid-Frankrijk waar ik zo ge wend was geraakt aan slechts een slip als kledingstuk dat ik er op een mooie zondagochtend midden op de markt van een stadje mee voor schut stond. In de versleten tent en het vrijwel constante noodweer hier vond ik wel twee prachtige argumenten om zo zoetjesaan maar eens huiswaarts te keren. Billy heeft hét ook wel gezien hier, maar on ze dames zijn niet te vermurwen. Violina heeft voor vanavond een afspraakje met de man die hier 's morgens de we's schoonspuit en Betsy heeft zich weer ingeschreven voor de wandeling door het natuurgebied. Onder leiding van zo'n gids op sandalen over wie ze de vorige keer niet uitgepraat raakte. Met zijn reuzebereklauwen en trekvlinders. Nou, nog één nachtje dan maar, dat kan er nog wel bij. Ik kom de dag wel door: met een vuilniszak de tent van Violina lekvrij ma ken, een paar pallets zoeken om over de plassen op ons veldje te leggen en dan ga ik de mannen van de camping maar weer eens helpen met bladeren uit de diverse afvoerputten vissen. Ik mag nog wel niet, maar dan kan dat water tenminste weg. WORDT VERVOLGD ■HHRIISJiSPI WBBÊÊKIHÊÊtBË Wie mee wil praten, leest niet meer. Deed een doktersassistente indertijd niet ongevraagd haar mond open voor ze minstens alle bijsluiters, aanwijzingen der inspectie en al het pro pagandamateriaal van de wekelijkse artsenbezoekers uit haar hoofd geleerd had, stelde geen kamerlid een vraag voor hij alle relevante li teratuur zorgvuldig doorgevlooid had en moest een eindexamenkan didaat voor hij zijn eerste antwoord gaf, op zijn minst een boekenlijst van veertig titels achter zijn kiezen hebben, nu voert degene die het minst belast is met kennis het hoogste woord. Tot in de informatie-in dustrie toe. Een paar weken geleden liep het tijdperk van de dienstplicht ten ein de. Het ANP bedacht dat het aardig was voormalige voor hun num mer opgeroepenen om commentaar te vragen. Gerard Reve was een van die vermeende ervaringsdeskundigen. Stel u voor hoe het toegaat op zo'n redactie. Een chef leest in zijn agenda dat het nog een paar dagen militaire dienst is. „Daar moeten we wat aan doen, jongens.De brainstormbal wordt gehesen. Een viertal verveelde jongens en meisjes zitten met veel koffie aan tafel. Laten we eens langs gaan bij mensen die indertijd voor hun nummer opgekomen zijn.De namen van een ex-minister, een stramme voor malige voetballer, een industrieel en een vakbondsman schieten over tafel. „Maar daar moet nog een cultureel figuur bij,oppert de kunst minnende van het gezelschap. „Jaap van Zweeden misschien?" „Neen, dat is niks, violisten hoeven vanwege hun handen nooit de stormbaan op." „Karei Appel dan?" „Waar zit die, is die niet te moeilijk bereikbaar?" „Een schrijver misschien?" „Hermans?" „Die is toch dood." „Mulisch dan?" „Nee, die was anti-Vietnam, die zal wel dienst geweigerd hebben.Reve!" Fantastisch idee, die valt op uniformen en heeft die niet over Indië geschreven en daar gevoch ten?" De chef is tevreden met de naamlijst. Er gaat hem geen enkel licht op. Ook de adjunct-hoofdredacteur vindt het allemaal prachtig. Het ANP laat weer eens zien dat het niet van de straat is en dat het zijn klassieken kent. Via Matroos Vos wordt de volksschrijver bereikt. Die steekt een voor Zijn fans inmiddels oververtrouwde riedel af. Officier in Indië, kapi tein is hij nu echter, dienstplichtig nog wel, in vroegere versies had hij de wat bereikbaarder rang van luitenant. Het verhaal wordt geschreven. De AN P-hoofdredacteur is apetrots. Zijn zo bedreigde dienst bewijst opnieuw zo veel meer diepgang en culturele bagage te hebben dan de doorsnee journalist van Neder land. Reve en Indië, hij had het zichzelf kunnen herinneren, als hij niet de hele dag met vergaderingen en rapporten te druk bezet was. Ergens diep in zijn geheugen resoneren ze. Vanuit de tijd dat hij als jong politieverslaggever de wachturen doodde met een boek. Krantenredacties hebben nauwelijks argwaan, de kunstredacteuren worden niet geraadpleegd, en de helft der Nederlandse hoofdredac teuren, vroeger een redelijk belezen gezelschap, publiceert het nieuwe fabeltje als waarheid. Nergens rinkelt een bel. Tot een literatuurminnaar verontwaardigd alarm slaat. Reves biografie, vol mystificaties en zelfs een adelijke markiestitel, is hem en alle lezers overbekend. Er is voldoende over in druk verschenen. Reve, toen nog Van het, is nooit in Indië, zelfs nooit in militaire dienst geweest. Nederland had in de na-oorlogse ja ren geen behoefte aan de inzet van hele of halve ex-communisten. De eerste keer dat hij iets over Indië gezegd heeft, is in het gedicht Tempo Doeloe uit 'Nader tot U', zijn brieven- en gedichtenboek uit 1966. En daar schrijft hij ook duidelijk dat hij geen eerstehands kennis over de Gordel van Smaragd heeft. Hij citeert een al dan niet bestaande oud oom, die nog herinneringen heeft aan Bandoeng, Buitenzorg en de, fantoomachtige, gratis kruik jenever in de hal van elk hotel. Het is het bekende vers, opgedragen aan de vaker in zijn werk figurerende jon ge Indische Nederlander R., dat eindigt met de verzuchting: „De men sen waren nog aardig, hadden iets over voor elkaarEr was nog ech te hartelijkheid, en liefde. Een tip voor het ANP. Mocht er ooit behoefte bestaan aan een artikel over het oude Rome. Gerard (Kornelis Franciscus Markies van het) Reve is dé informant. Schreeft hij immers niet een kort vers over zijn gelijkenis met een oude Romeinse keizer? „Eigenlijk ben ik een soort Nero,/ want, zingend als een pauw, win ik veel prijzen in konkoer- sen.Het gedicht heet: 'In het land der blinden'.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 21