'Alles wat kar is komt naar hier'
de stem
6Ik ben best voorzichtig'
Sport 7 begint met
1,3 miljoen kijkers
Inline-
ologie
Bezoek
Karrenmuseum in Essen viert zondag 25-jarig bestaan
Het Parradijs
Zomer-Gids
jarDebby Vermeulen
:n - Oud-conservator Alf-
Tireliren van het Karren-
Eiseum in Essen (B.) zag hem
het eilandje van Antwer-
i staan. Een ouderwetse
jtarensliepkar. Alle kroegen
pg hij af, net zolang tot hij
Je eigenaar had gevonden,
far vijfhonderd Belgische
tank en een rondje voor het
isle café kocht Tireliren het
-achtexemplaar van de oude
liarenslijper.
!o kan het gaan. Eén handkar
jamt bijvoorbeeld uit de gevan
gnis. Veel is verkregen door
stenkingen uit de streek. Hon-
Wtwintig exemplaren heeft het
Èrrenmuseum in Essen (België)
:jbijna. Daaronder zijn honden-
crrcn, boerenwagens, een kiosk
op wielen, lijkwagens, een post-
sets en bokkenwagentjes voor
■deren.
.Alles wat kar is komt naar
iter," vertelt Tirelirens opvolger
Lede Jordaens. „We moeten no-
cguitbreiden."
Restaurant
Sein is het terrein toch niet. De
fenkundige Kring van Essen
regon het museum vijfentwintig
jaar geleden op het voormalige
coiein Hemelrijk. De oude Kie-
kenhoeve (voorheen bezit van de
abdij van Tongerlo) doet tegen-
toardig dienst als restaurant. In
sa koetshuis en in open loodsen
slaan de rijtuigen.
'laar buiten 'van alles op wielen'
a er veel meer. „We hebben een
aidse. een wagenmakerij en
idbouwschuur met het gereed
sta? van de ambachtslui en boe
Een deel van de verzameling karren in het jubilerende museum in Essen.
ren uit deze streek. In het turfkot
zie je hoe het afsteken hier vijf
eeuwen in zijn werk is gegaan,"
vertelt Jordaens.
„Het is onze bedoeling te laten
zien hoe het volk hier vroeger
leefde. De jeugd weet bijvoor
beeld wel hoe piramides ge
bouwd zijn, maar als je vraagt
'Wat deed je opa vroeger?' dan
halen ze de schouders op." En zo
heeft Jordaens, die sinds zes jaar
met pensioen is, een dagtaak aan
het opsporen, selecteren en con
serveren van voorwerpen.
„Het museum moet leven en het
voorwerp klappen. Aan alles zit
een verhaal vast. Neem deze 'Ad
Uterus'." Jordaens heeft het
voorwerp van de gasthuiszusters
uit Antwerpen gekregen. „De
mensen waren vroeger als de
dood dat het zieltje van een dood
geboren en dus ongedoopt kindje
gedoemd was eeuwig te zweven
boven de hei. Voor alle zekerheid
werd met dit apparaat wijwater
foto de stem/dick de boer
gespoten op de baarmoeder van
een zwangere vrouw."
Overal weet Jordaens een prach
tig verhaal bij te vertellen. Een
bezoek met hem aan de boeren
schuur waar zaaiviolen, duivelja-
gers en ander landbouwwerktuig
staan opgesteld, verklaart de her
komst van vele (spreek)woorden.
DINSDAG 20 AUGUSTUS 1996
„Zo was de notaris vaak gewoon
de enige uit het dorp die schrij
ven kon, die noteerde. Notaris
dus," vertelt Jordaens. „Hij
maakte de inboedels op. Die vor
men voor ons nu een belangrijke
bron van informatie."
Dit jaar bestaat het museum
vijfentwintig jaar. Alle reden
voor een ouderwets feest op zon
dag 25 augustus. „We halen onze
karren, koetsen en wagens uit de
loods. Daar spannen we trek
paarden voor. Zelfs een koe, zoals
vroeger de keuterboeren dat de
den," vertelt Jordaens.
„Die wagens gaan Essen in en ha
len paardentuig voor de leer
looier, kapotte kachels voor de
smit, de zagerij wordt bevoor
raad met bomen en de bakker
krijgt meel. Met die spullen gaan
de ambachtslui op het terrein van
het karrenmuseum aan de slag."
Dit allemaal onder het motto
'Een dorp leeft, werkt en feest'.
Brouwer
Van het kasteel komen dames en
heren in negentiende eeuwse kle
dij. „De apotheose is de brouwer.
Die brengt met paard en wagen
180 liter Palm. De bakker komt
met brood, kaas, harde eieren en
kop (zult, DV). Dat zijn de snacks
die je vroeger op de toog van het
café vond," zegt de conservator.
„En een 'bellenman' kondigt alle
etappes op de jubileumdag aan."
Het feest duurt van 11.00 tot
18.00 uur.
Een dag eerder, op zaterdag 24
augustus start een overzichtsten
toonstelling met het mooiste uit
de exposities van de afgelopen 25
jaar. Deze is tot en met 8 septem
ber dagelijks (buiten maandag)
geopend van 13.00 tot 17.00 uur.
BETSYEN GIJS IN
„Als we onze Harrie nou eens bellen," zei Betsy, „die rijdt op een
heftruck, dus dan kost het niet zoveel ook."
Ik dacht dat ik door de grond ging, want als ik iemand niet mag,
dan is het wel Betsy's jongere broer Harrie. Maar ja, zo'n heftruck
huren kon inderdaad wel eens duur zijn en dus stemde ik met te
genzin in.
Zondagochtend in alle vroegte werden we gewekt door een ronkend
geluid. Voor de caravan bleek een dieplader te staan met daarop in
derdaad een heftruck. Uit de cabine van de vrachtwagen stapten
achtereenvolgens Harrie, zijn vrouw Wil en de kinderen Hans (9),
Robbie (7) en Mijntje,(6).
Harrie nam de situatie in ogenschouw en oordeelde dat het een
'pies of keek' was. „Als jij nou eens wat stut-hout gaat halen Gijs,
dan kunnen Betsy en Wil en de kinderen gewoon naar het strand en
dan zet ik zovast dat ding overeind."
Een van de redenen waarom ik het niet zo op Harrie had, was om
dat hij altijd de leiding nam en mij daarbij als knechtje behandel
de.
Toen ik met wat balken terugkeerde bij de caravan, hing de bodem
er onderuit. „Probleempje Gijs. Die bodem is zo verrot dat-ie nodig
vervangen moet worden. Maar wij waren toch al van plan om een
weekje te blijven, dus als jij nou aan die campingbaas vraagt of het
goed is dat de rest van de week die heftruck onder jouw caravan
blijft staan, dan zet ik die dieplader even weg en dan kunnen wij
daarna ook naar het strand."
De campingbaas vond het best en weer terug bij de caravan bleek
dat Harrie al een tweepersoonstentje had opgezet. „Gijs, als jij en
Betsy daar nou met onze kinderen in slapen deze week, dan pakken
Wil én ik jullie bed. Wil heeft het namelijk nogal aan haar rug."
Wordt vervolgd
Van onze rtv-redactie
Hoewel het aantal kijkers naar
Ajax-PSV het lang niet haalt bij
eerdere Supercup-finales, is de
stemming bij Sport7 na de eerste
uitzenddag 'optimistisch maar
heel terughoudend'. „Eén zwaluw
maakt nog geen zomer," meldt tij
delijk directeur Ruud Hendriks.
„We hebben een goed gevoel over
de eerste dag, los van wat techni
sche problemen."
Ajax-PSV was goed voor 1,3 mil
joen kijkers. Eerdere Supercup-
wedstrijden trokken bij de publie
ke omroep 2 a 3 miljoen mensen.
Naar de samenvatting bij Studio
Sport keken om 21.15 uur nog
930.000 mensen. Normaal kijken
twee tot drie miljoen mensen naar
het aloude NOS-sportprogramma.
Presentatrice Marleen Houter, die
RTL de rug toekeerde en koos
voor Sport7, is alweer opgestapt
zonder maar een seconde in beeld
te zijn geweest. Ze kon het niet
eens worden met het nieuwe sta
tion over haar rol in de program
mering. „De afspraken die we met
haar maakten, moesten we veran
deren door de komst van Barend
en Van Dorp. Daarop heeft zij
haar conclusies getrokken," meldt
de woordvoerder.
tar Ron van der sterren Hardcoreskater S ander Knook
«as je vroeger toch een beetje een
ïatje als je van die geel-blauwe rol
schaatsen uit de speelgoedwinkel aan
ja enkels had hangen, nu hoor je er
echt niet meer bij wanneer je geen in-
be-skates hebt.
De rollerskates, waar de wieletjes nog twee
ai twee zaten, zijn massaal vervangen door
«liners, de schaatsen met vier wieltjes achter
fcar. Bleef het tijdens het rollerskatetijd-
perk een marginale bezigheid voor de flitsende
Wdstedeling, de inline-skates zijn nu lang
ham maar zeker een gemeengoed aan het
wden. Voor de 23-jarige Sander Knook, een
Dredase hardcore-skater, is het zelfs een dage-
A'kse bezigheid, die langzaam maar zeker de
«nmerken krijgt van een verslaving.
Verslaving
;Len lifestyle wil ik het niet noemen," zegt
pander, „Dat is wanneer iets je hele leven be-
wst en dat is bij mij niet zo. Ik heb een vrien-
ji», studeer rechten in Tilburg en werk in een
^°eg Daarnaast ben ik inderdaad veel bezig
;et skaten, maar het is niet de baas over mijn
sen."
■c:e geen echte verslaving dus. Maar het mag
cin leven dan niet beheersen, het overheerst
jP vriendin na qua tijdsbesteding wel de
Jnere dingen in zijn leven. Bijna elke dag
«at hij een paar uur op zijn wielen. Sander
-er.oort tot de harde kern van de Bredase ska-
foene. Die groep doet niet aan gewoon ska-
-j maar aan 'streetskaten', het stunten op de
"jmers.
■■■oordat ik aan street begon, skate ik ook al
sjwoon, net als de mensen in park Valkenberg.
at ls op zich heel tof, maar toen ik een dik
geleden zag wat Ralph Anema allemaal
W, wilde ik dat ook. Ralph is nog steeds de
'eS e Hij maakt echt de meest waanzinnige
sprongen."
Duur
tarfer '10e^e n'et lanS na te denken en scha
ttig i °°k °Ver °P streetskaten. Omdat dat
M u at Ver®*; van skates, zijn er speciale
tri' r V00r Bemaakt, die ook een speciale
<Jj kben: tussen de vier- en zeshonderd
per paar.
sPort- V'nClt 'let streetskaten geen dure
tesmeteen een paar goede streetska-
°°Pt, dan kan je daar wel een jaar of twee
jaoJ°0ruit' behalve af en toe een nieuwe as of
om de paar maanden een set nieuwe
n heb je eigenlijk niks nodig. Ja, beschcr-
iériotlatuurlijk, die zijn wel noodzakelijk als
2eü e week in het ziekenhuis wil liggen."
tES', v?s mf "iet zo slim om meteen goede ska-
naar ,°Pen 'n een jaar heeft hij er al twee
'tt ooi u iWaar met het derde paar dat hij
'ooniit i doopt hij toch wel even
Het is bunnen. „Dit is het nieuwste model,
skstp van een merk dat nog niet eerder een
it me Pr°fessionele markt maakte. Met
Proberen ze een plaatsje op de markt
te veroveren. Om er zeker van te zijn dat het
lukt, hebben ze de skate als een bouwpakket
opgebouwd. Je kan werkelijk alles zelf aan
passen op je eigen wensen. Zo kan ik voor
slechts honderd piek nieuwe onderstellen krij
gen wanneer die door het springen en grinden
zijn versleten. Bij andere modellen zit er dan
niks anders op dan nieuwe te kopen. Ook heb
ben ze goed rekening gehouden met de trucs
die er mee worden gedaan. Zo heb je voor het
grinden op de zijkant van je skate platte kan
ten nodig en moeten de schroeven verzonken
zijn, anders slijten ze te snel af en valt je on
derstel eronder uit. Ook moeten de grindplates
breed genoeg zijn. Daar hebben ze bij deze
skate dus allemaal rekening mee gehouden."
Inmiddels behoort hij tot de beste drie van de
harde kern. Het is dan ook meer dan een hob
by: „Street heeft alles in zich wat ik zoek in een
sport. Het is snel, het is acrobatisch, er zit een
showelement in, je moet lef hebben, creatief
zijn en conditie hebben. Om er goed in te wor
den moet je dan ook wel even oefenen. Ik ben
nu ruim een jaar bezig en vind mezelf nog
steeds niet echt super. De scene van Breda is
maar klein, dus dat ik hier tot de betere skaters
behoor, stelt eigenlijk niet zoveel voor."
„Ik ben nog lang niet toe aan een Nederlands
kampioenschap of zo. Ik kan wel een aantal
sprongen en met de grabs en het grinden gaat
het ook steeds beter. Maar tijdens een grind
wisselen van bijvoorbeeld een front side naar
een back side kan ik nog niet zo goed. Mis
schien dat ik volgend jaar wel aan wedstrijden
ga meedoen, maar nu nog niet."
grab: een sprong waarbij je een lichaams
deel (meestal een voet) vasthoudt in de
lucht. Er zijn talloze variaties op mogelijk,
grinden: wanneer je met de skates op een
buis springt en er vervolgens overheen
glijdt. Ook hier zijn talloze variaties moge
lijk, zoals:
back-side: een grind waarbij je, wanneer je
de buis aan de rechterkant nadert, voor je
erop springt negentig graden tegen de klok
in draait.
front-side: dezelfde grind als de back-side
maar dan met een draai van negentig gra
den tegen de klok in.
grindplate: een beschermplaatje, bevestigd
op het onderstel van de skates. Het zorgt
ervoor dat je een betere grip hebt op de buis
tijdens het grinden en het spaart je inliners,
Dat Sander nog niet goed genoeg is voor de
Nederlandse kampioenschappen ligt ook een
beetje aan de gemeente Breda, die al een hele
tijd belooft een park voor de skateboarders en
de inlineskatêrs te maken, maar tot nu toe nog
nergens is begonnen met de bouw. „Het raarste
gehucht heeft al een ramp of een half-pipe,
maar in Breda is er helemaal niks. Bepaalde
dingen kan ik gewoon niet omdat ik ze niet kan
oefenen. De enige plek waar je een beetje be
hoorlijk kan grinden is bij het stadskantoor.
Maar daar is de ondergrond niet goed en ook
de richels zelf staan net verkeerd. Doordat ze
vlak naast elkaar zitten kan je er niet goed
vanaf springen."
Onlangs viel hij bij het grinden over een van
die buizen bij het stadskantoor. „Normaal ge
sproken was ik er zo vanaf gesprongen op het
moment dat ik mijn evenwicht verloor. Maar
nu kon dat niet. Aan de ene kant liepen net een
paar mensen en de andere kant was te hoog.
Daar viel ik dus ook naar onder." Een flinke
kneuzing was het gevolg. Dat is overigens het
ergste wat hem tot nu toe overkomen is.
Sander is relatief zuinig op zijn lichaam. Hij
waagt zich ook niet aan moeilijke sprongen als
hij niet zijn goede beschermers om heeft: „Als
je een klein jochie bent, dan denk je niet zo na
over de dingen die fout kunnen gaan. Dan kan
je ook meer hebben. Maar als ik met mijn 83
kilo op een arm terecht kom, dan is hij wel
voor een tijdje uitgeschakeld. En dat kan ik
echt niet gebruiken, met skaten niet, maar ook
met mijn werk niet. En daarom ben ik dus best
voorzichtig."
omdat niet de skate, maar de grindplate
slijt.
hardcore-skater: term die gebruikt wordt
voor skater die heel fanatiek bezig is met
stuntwerk en niet bang is om iets uit te pro
beren.
half-pipe: stuntbaan in de vorm van een
halve cirkel,
inliners: inline-skaters
ramp: algemene naam voor cirkelvormige
stuntbaan. Het kan een 'half-pipe' zijn,
maar ook een quarter-ramp (kwart-cirkel
vormig)
streetskaten: stuntskatén
street: afkorting van 'streetskaten'
threesixty: sprong waarbij je in de lucht
een draai om de lengte-as maakt.
Vreemde woorden uit een jongen die meteen
daarna een lastige grind maakt over de schui
ne trapleuning van het stadskantoor. En dan
ook nog zonder zijn goede beschermers, die in
de vernieling liggen.
In veel andere steden is de combinatie skate-
boarden/inlineskaten vergelijkbaar met het in
één vak plaatsen van Feyneoord- en Ajax-sup-
porters. De skateboarders vinden de inlineska-
ters maar jatters en de sport zelf heeft volgens
hen geen stijl. En dat klopt ook wel een beetje.
De sprongen, maar ook de kleding en muziek-
codes lijken veel op die van de skateboarders.
En nu de inlineskaters er een mainstream van
hebben gemaakt, voelen de skateboarders zich
een beetje beroofd van 'hun' stijl.
Sander kan het wel een beetje begrijpen: „Het
is wel zo dat de stijl die de street-inlineskaters
nu hebben wel een beetje gejat is van de skate
boarders. Maar het is maar een klein groepje
dat dat doet. De meeste mensen hebben ge
woon bij de sportwinkel een paar skates ge
kocht en weten niet eens dat streetskaters be
staan. De skateboardscene is wel veel kleiner,
maar de 'hardcoregroep' is veel groter. Het is
ook veel meer een underground-gebeuren dan
het inlineskaten. Dat is wel begrijpelijk. Om
dat veel minder mensen het doen, vormt de
groep die het wel doet meteen een hechte band.
De kleding- en muziekcodes die bij zo'n groep
horen zijn veel belangrijker. En als die dan
worden overgenomen door een stel inliners,
dan vinden ze dat niet leuk."
Bonk
In Breda valt de rivaliteit tussen de twee groe
pen nog wel mee. Ze hebben allebei hun thuis-
honk in Bonk Trendsports, de skateshop van
Breda. Hier hangen de hardcorejongens van
zowel de inliners als de skateboarders vaak
rond om een skatevideootje te kijken of een
tijdschrift door te bladeren.
Martijn, die bij Bonk werkt, voelt zich af en toe
net een sociaal werker. „De ouders mogen mij
wel eens bedanken dat ik al die kids van de
straat hou," zegt hij grinnikend. Van de strijd
tussen de skateboarders en de inliners merkt
ook hij weinig. „Ze komen hier allebei en dat
geeft echt geen problemen. Af en toe een lomp
grapje, maar daar houdt het meestal op."
Als skateboarder Stijn binnenkomt wil hij,
voordat hij een cola uit de automaat haalt en
naar de achterruimte gaat (het domein van de
skateboarders in de winkel), wel even uitleg
gen hoe dat zit met die strijd: „Kijk, Sander is
relaxed en Ralph ook. Zij hebben stijl, doen
hun eigen ding en rijden ons niet in de weg.
Maar er zijn ook van die gasten die vinden
zichzelf erg stoer, maar hebben geen stijl, weet
je. Die zijn gewoon nep. Inlineskaten is trou
De Bredase hardcoreskater Sander Knook: 'Ralph Anema is nog steeds de beste. Hij
maakt echt de meest waanzinnige sprongen." foto de stem/johan van gurp
wens ook veel makkelijker. Iedereen kan wel
een beetje schaatsen en dus ook inlineskaten."
Moeilijker
Dat klopt niet helemaal volgens Sander: „De
basis van skateboarden is inderdaad veel
moeilijker, terwijl je al heel snel op inliners
vooruit komt. Daarom doen ook zoveel mensen
het. Maar als je zo fanatiek bent als ik nu, dan
is het echt niet makkelijker. En als je met je
skateboard uit balans komt, dan kan je je
plank onder je uitduwen en jezelf opvangen op
je voeten. Met de skates ga je gewoon meteen
op je bek. Daarom is het bij skateboards ook
'not done' om beschermers te dragen, terwijl je
als inliner niet zonder kunt."
Sander en Ralph worden gedoogd op de 'spot'
van de skateboarders. Hij heeft daar geen pro
blemen mee: „De skateboarders zijn er al lang,
het is een hechte groep, je komt er ook niet zo
maar bij. De inliners zijn er in deze vorm pas
een jaar of vijf. En de sport is nog steeds in ont
wikkeling. Ze begint nu pas een beetje een ei
gen gezicht te krijgen. De figuren die wij
springen zijn inderdaad vaak afgekeken van
skateboarders. Dat moet je respecteren. Maar
aan de andere kant is een threesixty (draai om
de lengte-as) een threesixty, of hij nou uitge
vonden is door skateboarders of door kunst
schaatsers."
