Turkije sluit gas-deal met Iran
Conventie geeft Republikeinen weer hoop
Weg
Lebed mengt zich in Tsjetsjeens conflict
Regering België vertraagt tegenstand HSL
Patstellii
en Rosei
Nieuwe arrestatiegolf
dissidenten Indonesië
'Concurrei
Klap in gezicht Verenigde Staten in strijd tegen internationaal terrorisme
OORZAAK KATTENZIEKTE BEKEND.
HET KAN NU NIET MEER GEBEUREN
DE STEM
BUITENLAND
Opnieuw Belgisch
meisje (14) zoek
DESTEM COMMENTAAR
Kleurloos
BUITENLAND KORT
Israël: 300 nieuwe kolonisten-huizen
Hongerdood dreigt voor Tamil-burgers
'Ruim 100 officieren Irak geëxecuteerd'
Vluchtelingen Burundi wanhopig
Doden door noodweer in Italië
DESTEM
Zwarte Madornu
Czestochowa
nu 'wettig
handelsmerk'
11111
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1996 A4
Van onze redactie buitenland
Grozny/Moskou - De Russi
sche veiligheidsadviseur
Aleksandr Lebed heeft zich
gisteren nadrukkelijk be
moeid met het Tsjetsjeense
conflict.
Tijdens de zevende dag van de
gevechten in de Tsjetsjeense
hoofdstad Grozny sprak Lebed
over een gevechtspauze tussen
de Russische troepen en de
Tsjetsjeense opstandelingen.
Hij gaf deze mogelijkheid aan na
een onderhoud met de comman
dant van de Russische troepen,
Constantin Poelikovski, en de
bevelhebber van de Tsjetsjeense
rebellen, Asian Maschadov. Zij
drongen bij Lebed aan op een
staakt-het-vuren om de strijden
de partijen uit elkaar te halen en
de rebellen uit Grozny te laten
vertrekken. Volgens Lebed on
derhandelen Poelikovski en
Maschadov nog over een bestand
dat mogelijk al dinsdag ingaat.
Lebed bracht als speciale gezant
van president Jeltsin voor
Tsjetsjenië gisteren een bliksem
bezoek aan het gebied. Hij had in
de nacht van zondag op maandag
in Dagestan met Maschadov al
een voorgesprek gevoerd over
voorstellen voor een nieuw
staakt-het-vuren.
„Ik wist dat de zaken er niet al te
best voor stonden," zei Lebed
gisteren na terugkeer in Moskou.
Maar ik had niet gedacht dat het
zó erg zou zijn. De Russische
troepen moeten zo snel mogelijk
worden teruggetrokken, al was
het alleen maar om humanitaire
redenen, we kunnen die jochies
daar niet laten als kanonnen-
voer." Lebed zei dat president
Jeltsin zeer binnenkort met een
pakket maatregelen voor het
Tsjetsjeense conflict komt.
In de strijd rond Grozny was gis
teren weinig te merken van een
mogelijk bestand. Het Russische
leger maakte 's ochtends bekend
de bombardementen op Grozny
te staken. Desondanks voerden
helikopters in de loop van de dag
raketaanvallen uit op de rebel
len, die nog steeds het centrum
van de Tsjetsjeense hoofdstad in
handen hebben.
Poelikovski zei dat zijn troepen
Grozny langzaam maar zeker
weer onder controle krijgen.
Volgens rebellenwoordvoerder
Movladi Oedoegov houden de
opstandelingen echter stand.
„Het gevechtspatroon blijft on
gewijzigd. De Russen rukken el
ke ochtend op en trekken zich 's
middags terug op hun stellin
gen."
Volgens eigen zeggen bekroon
den de Tsjetsjenen gisteren een
aanval op het hoofdgebouw van
de Russische veiligheidsdienst
FSB in het centrum van Grozny
met de gedeeltelijke inname van
het gebouw. Een zegsman van de
FSB sprak dit echter tegen.
Tsjetsjeense strijders zetten ook
een verrassingsaanval in tegen
de grootste Russische legerbasis,
even buiten Grozny. Ze openden
het vuur met automatische ge
weren en granaatlanceerders op
wachtposten ten noorden en oos
ten van de basis Chankala. Rus
sische troepen hebben de aanval
naar eigen zeggen gisteravond
afgeslagen.
De Tsjetsjenen begonnen de aan
val op Grozny en de steden Ar-
goen en Goedermes vorige week
dinsdag. In het jongste Tsjetsj
eense offensief sneuvelden vol
gens Russische opgaven meer
dan 180 Russische soldaten en
raakten er 618 gewond.
Over het aantal omgekomen re
bellen en burgers zijn geen cij
fers bekend.
FOTO REUTER
De voorzitter van de Republikeinse partij Barbour opent de groots opgezette conventie in San Diego.
San Diego (anp) - De Republikeinse
conventie begon gisteravond in San
Diego in een hoopvolle stemming. Het
lijkt erop dat de kandidatuur van
Jack Kemp voor de functie van vice-
president de campagne de injectie
heeft gegeven waar de Republikeinen
op wachtten.
Volgens een opiniepeiling van USA To
day is de kloof tussen Bob Dole en de zit
tende president Bill Clinton als gevolg
van Kemp al dramatisch geslonken, van
23 tot 9 procent. De voorsprong van Clin
ton is 12 procent als ook de stemmen van
Ross Perot worden geteld als kandidaat
van de Reform Party.
Enige voorzichtigheid is geboden: de zon
dag gehouden peiling is minder nauw
keurig dan andere onderzoeken en de
dramatische verschuiving wordt nog niet
door andere peilingen bevestigd.
De stemming in het Republikeinse kamp
was tot enkele dagen geleden een van
angst en vrees. Nu overheerst onder de
conventiegangers en gedelegeerden een
sfeer van hoop en verwachting dat een
politiek wonder mogelijk is.
Het is een conventie die buitengewoon
strak geregisseerd wordt voor de media.
De economische boodschap van Dole, be
lastingverlaging, moet alle andere onder
werpen overschaduwen. Het laatste wat
Dole wil is ruzie op de tv tijdens de con
ventie over de abortus-controverse.
Dat lijkt aardig te lukken, want tot op
luchting van de organisatoren heeft de
aartsconservatieve Patrick Buchanan,
het grootste probleemkind voor de Repu
blikeinen, een wapenstilstand afgekon
digd met Dole. Hij heeft voor het moment
de strijdbijl begraven en steunt de Repu
blikeinse kandidaat, die hij overigens
niet bij name noemt.
De media zijn minder gecharmeerd van
de strakke regie van de conventie. Het
moet één grote verkiezingsreclamebood
schap worden. Er zijn 2000 gedelegeer
den en 15.000 journalisten. Ten einde de
boodschap zoveel mogelijk onder contro
le te houden is de toegang van de pers tot
de conventie beperkt. Bij de gebrek aan
echte informatie zijn de grote omroepen
daarom van plan 's avonds slechts een
uur aan de conventie te wijden.
De opening van de conventie begint
maandagavond met politieke zwaarge
wichten. Oud-generaal Colin Powell, die
het aanbod de vice-president van Dole te
worden afwees, zal een toespraak hou
den. Zal de zeer populaire Powell temid
den van dit zeer conservatieve gezelschap
een afwijkend geluid van gematigdheid
laten horen?
Andere sprekers op de openingsavond
zijn de oud-presidenten Bush en Ford.
Ford zorgde zondagavond voor enige op
schudding met zijn bezoek aan een een
receptie van de pro-abortus vleugel van
de Republikeinen. Maar hij heeft beloofd
zich tijdens de conventie te zullen gedra
gen en geen woord van onenigheid te la
ten horen.
De hoofdtoespraak komt van Susan Moli-
nari, een gematigd lid van het Huis van
Afgevaardigden, speciaal gekozen om
vrouwen - de politieke Achillespees van
Dole - enthousiast moet maken voor Do
le's campagne.
Brussel (anp) - In België wordt
opnieuw een meisje vermist. Dit
keer betreft het de 14-jarige Lae-
titia Delhez. Het meisje, afkom
stig uit Bertrix in de Ardennen,
verdween vrijdagavond.
Laetitia is na een bezoek aan het
zwembad niet thuisgekomen.
Groot opgezette zoektochten in
de omgeving van Bertrix lever
den het afgelopen weekend niets
op. Gisteren werd het zoeken
voortgezet, zonder resultaat. De
Belgische justitie gaat er voor
alsnog van uit dat het meisje is
ontvoerd of aangerand. De poli
tie sluit echter niet uit dat de tie
ner gewoon is weggelopen.
De lijst van vermiste kinderen in
België neemt langzamerhand
schrikbarende vormen aan. Vo
rig jaar zomer verdwenen de
twee achtjarige meisjes Julie en
Melissa uit de omgeving van
Luik. Enkele maanden later
raakten aan de Belgische kust
twee meisjes van 17 en 19 jaar
zoek na een bezoek aan een hyp
noseshow.
Verder verdween eerder dit jaar
een 5-jarig jongetje in Mechelen.
Eerder deze zomer werd een 16-
jarig Duits meisje vermoord aan
getroffen aan de Belgische kust.
Jakarta (afp/rtr/anp) - De In
donesische autoriteiten zijn
gisteren doorgegaan met het
vervolgen van tegenstanders
van het regime van president
Soeharto.
De politie pakte de leider van de
verboden oppositiepartij PRD,
Budiman Sudjatmiko, op en eiste
dat Pramoedya Ananata Toer, een
van de belangrijkste nog levende
Indonesische schrijvers, zich
meldt op het bureau van de procu
reur-generaal.
De Indonesische autoriteiten hou
den de Democratische Volkspartij
PRD verantwoordelijk voor de
onlusten die op 27 en 28 juli in de
Indonesische hoofdstad uitbra
ken. Volgens de machthebbers in
Jakarta is de PRD een communis
tische organisatie.
Brigade-generaal Amir Syariffu-
din zei dat behalve Sudjatmiko
nog vier PRD-ers zijn gearres
teerd en veel documentatie in be
slag is genomen. Leden van de
PRD waren ook betrokken bij de
sit-in op de Nederlandse ambas
sade, eind vorig jaar.
Aanleiding tot de rellen van eind
juli, waarbij ten minste twee men
sen omkwamen, tientallen ge
wond raakten en honderden wer
den opgepakt, was de ontruiming
van het partijkantoor van de PDI,
de Indonesische Democratische
Partij, door de politie. De afgezet
te leider Megawati Sukarnoputri
heeft ontkend banden met de PRD
te onderhouden.
Megawati is tegen haar afzetting
bij de rechtbank in beroep gegaan.
Zij en de meeste aanhangers van
de PDI gaan ervan uit dat het gaat
om een door de regering geleide
coup, uit bezorgdheid over de toe
nemende populariteit van de
dochter van de vroegere Indonesi
sche president Sukarno. Gisteren
Van onze verslaggever
Brasschaat - De Belgische regering heeft
het besluit om de hogesnelheidslijn langs
de E19/A16 te leggen nog steeds niet in
de Staatscourant gepubliceerd. Dat is
ook de reden dat de Vlaamse actievoer
ders nog niet naar de Raad van State zijn
gestapt.
De talloze tegenstanders van de HSL door
Vlaanderen zijn boos op het kabinet. Dat nam
op 23 mei de beslissing om de HSL langs de
rijksweg E19 aan te leggen. Half juli sloten Ne
derland en België een akkoord over de finan
ciering van de lijn tussen Antwerpen en Rot
terdam: Nederland draagt 823 miljoen gulden
bij aan de aanleg van het Belgische deel van de
HSL-Zuid. Sindsdien heeft Vlaanderen niets
meer van de Belgische regering vernomen.
„Dat is toch uiterst merkwaardig," zegt J. Ko-
nings, woordvoerder van al die plaatsen ten
noorden van Antwerpen die tegen de komst
van de HSL protesteren. „Ik had gedacht dat
Teheran (ap) - Turkije heeft
gisteren een akkoord met Iran
getekend over de levering van
Iraans aardgas ter waarde van
20 miljard dollar (33 miljard
gulden).
Turkije bruuskeert hiermee Na-
vo-bondgenoot de Verenigde Sta
ten, die Iran beschouwen als een
land dat internationaal terroris
me steunt en sancties tegen Iran
hebben afgekondigd.
Het akkoord werd in Teheran
door ministers uit beide landen
getekend in het bijzijn van de is
lamitisch georiënteerde Turkse
premier van Turkije, Necmettin
Erbakan, en de Iraanse vice-pre
sident Hassan Habibi. De over
eenkomst kwam tot stand tijdens
verschillende ontmoetingen tus
sen Erbakan en de Iraanse presi
dent Hashemi Rafsanjani.
Iran beschouwt de overeenkomst
als een overwinning op de Ameri
kanen die proberen het land te
isoleren. De Amerikaanse presi
dent Bill Clinton zette vorige
week zijn handtekening onder
wetgeving die voorziet in sancties
tegen buitenlandse bedrijven die
investeren in Libië of Iran.
De overeenkomst strekt zich uit
over 22 jaar en voorziet in de aan
leg van pijpleidingen die 10 mil
jard kubieke meter aardgas naar
Turkije kunnen brengen. Iran,
dat verlegen zit om harde buiten
landse valuta, verdient vanaf het
begin van het project, 1998 of
1999, jaarlijks zo'n 1 miljard dol
lar met de overeenkomst.
Turkije ontkende dat het akkoord
met Iran in strijd is met de Ame
rikaanse bepalingen. „De sanc
ties verbieden investeringen in
Iran,'.' zei regeringswoordvoerder
Abdullah Gul. „We gaan niet in
vesteren in Iran. Dit is slechts een
handelsovereenkomst. De twee
landen zullen hun eigen stuk van
de pijpleidingen bouwen."
De Amerikaanse sanctiewet, die
tot protesten van Europese lan
den leidde, veroorzaakt geen au
tomatische bestraffing van lan
den die de wet schenden. Het
geeft president Clinton slechts de
keuzemogelijkheid tussen diverse
maatregelen, uiteenlopend van
een strenge vermaning tot het
blokkeren van internationale le
ningen. In het geval van Turkije is
ook de steun van het Internatio
nale Monetaire Fonds in het ge
ding.
De Verenigde Staten hechten veel
waarde aan de geopolitieke lig
ging van Turkije, op het kruis
punt van Europa, het Midden-
Oosten en Azië. Bovendien koes
teren de Amerikanen de seculiere
opstelling van Turkije. Die wan
kelt sinds het aantreden van Er-
bakans regering, die gunstig staat
tegenover islamitische landen.
DE PAARSE coalitie doet het niet slecht. De staatshuishouding
is op orde, de werkloosheid loopt terug en Nederland telt in
economisch opzicht weer mee binnen de Europese Unie. Wan
neer de situatie niet drastisch wijzigt, is Nederland een van de
landen die straks probleemloos kunnen toetreden tot de nieu
we Economische Unie.
Het is geen wonder dat de coalitiegenoten ieder voor zich hun
uiterste best doen de zegeningen van dit kabinet aan de eigen
prestaties toe te schrijven. De VVD slaagt daar uitstekend in
vooral dankzij de spraakmakende fractieleider Bolkestein. De
PvdA heeft grote moeite de achterban ervan te overtuigen dat
ze wel degelijk eigen inbreng heeft, maar daar staat tegenover
dat de sociaal-democraten kunnen terugvallen op de alsmaar
populairder wordende premier Kok.
D66 komt er in dit spel bekaaid af. Ondanks het bezit van een
paar vakbekwame en hooggeprezen ministers (Borst van
Volksgezondheid en Wijers van Economische Zaken), slaagt
D66 er niet in zich te ontdoen van het beeld van de partij met
de minste inbreng in het kabinetsbeleid.
Die geringe uitstraling heeft meer redenen, maar een belang
rijke factor is de voortdurende discussie binnen D66 over het
lijsttrekkerschap. De huidige politiek leider Van Mierlo veraf
schuwt die interne oprispingen. Hij schuift de beslissing liefst
zo ver mogelijk voor zich uit.
Niet iedereen waardeert die radiostilte. Hoogleraar en voor
malig senator Jan Vis heeft zich gevoegd in de rij van critici die
vinden dat er keuzes gemaakt moeten worden. Minister Hans
Wijers geniet de voorkeur van Vis. Fractievoorzitter Wolffens
perger komt een stuk minder in aanmerking. Hij vindt hem niet
stevig genoeg.
Wolffensperger voelt zich gekwetst door de uitlatingen van
Vis. Die houding is niet erg reëel. De fractie van D66 profileert
zich nauwelijks in de Tweede Kamer en Wolffensperger heeft
zich de afgelopen periode doen kennen als een onzekere voor
zitter die niet één debat naar zich toe heeft kunnen trekken. Die
ondergeschikte rol is medebepalend voor het kleurloze imago
van D66.
D66 heeft al eerder in haar bestaan een enorme terugval mee
gemaakt. Het is niet ondenkbaar dat eenzelfde proces zich
voordoet bij de komende verkiezingen. Het wordt tijd dat par
tijleider Van Mierlo ingrijpt en duidelijkheid creëert.
Jeruzalem - De Israëlische minister van Defensie Mordechai heeft
gisteren toestemming verleend voor de plaatsing van 300 mobiele
woningen in joodse nederzettingen in de Palestijnse gebieden. Het
is de eerste maatregel sinds de opheffing van een uitbreidingsver
bod voor joodse nederzettingen, ingesteld door de vorige regering.
De mobiele behuizing dient voor scholieren en administratief per
soneel. De Israëlische Vrede-Nu beweging veroordeelde de stap
als een bedreiging voor het vredesproces.
Colombo - Het nationale Rode Kruis van Sri Lanka en het inter
nationale Rode Kruis hebben alarm geslagen over de voedselsi
tuatie in het noorden van het land, waar Tamil-guerrillastrijders
en het regeringsleger al verscheidene weken met elkaar slaags
zijn. Volgens hulpverleners worden zo'n 200.000 Tamils door de
hongerdood bedreigd. Extreme droogte heeft de situatie verer
gerd. Een voedselkonvooi van 40 vrachtwagens wordt al twee we
ken door het regeringsleger tegengehouden.
Cairo - Iraakse dissidenten hebben gisteren gezegd dat in Irak de
afgelopen weken 120 legerofficieren zijn geëxecuteerd na een
mislukte staatsgreep tegen Saddam Hoessein. De in Jordanië ge
vestigde dissidentenbeweging Al-Wifaq Al-Watani verklaarde
dat de 120 officieren voor een vuurpeloton zijn gezet na een on
derzoek van Saddams regering. Een andere organisatie, de Hoge
Raad voor de Islamitische Revolutie in Irak, meldde gisteren dat
er de afgelopen dagen tien hoge officieren zijn geëxecuteerd van
Saddams elitetroepen, de Revolutionaire Garde.
Brussel - Het kantoor van de Belgische luchtvaartmaatschappij
Sabena in de Burundese hoofdstad Bujumbura is gisteren over
spoeld door wanhopige mensen die de 'laatste kans' op een vlucht
wilden grijpen. Vandaag vertrekken twee Sabena-toestellen, de
voorlopig laatste vluchten uit de vrijwel van de buitenwereld af
gesloten voormalige Belgische kolonie. Met de twee laatste inter
nationale vluchten uit het verscheurde Midden-Afrikaanse land
kunnen ongeveer zeshonderd mensen mee. Onder de degenen die
willen vertrekken bevinden zich Belgische en andere Europese
hulpverleners, Ruandezen en Burundese ambtenaren en zakenlie
den.
Rome - Door onweer en overstromingen zijn zondag in het noor
den en midden van Italië zeker drie mensen omgekomen. Een per
soon wordt vermist, heeft de Italiaanse politie gisteren bekendge
maakt. Stormen, hagelbuien en hevige regenval hebben vooral
aan de Toscaanse en Ligurische kust enorme materiële schade
aangericht. Net als in juni werd ook nu het gebied tussen Massa
Carrara en Viareggio getroffen. In Rome stond na hevig onweer
het water in sommige straten twee meter hoog. De spoorlijn naar
de kust was vier uur lang gestremd. De Brennerpas bleef gisteren
de hele dag gesloten.
(ADVERTENTIE)
kreeg Sukmawati Sukarnoputri,
de zuster van de PDI-leidster, het
bevel haar opwachting te maken
bij de procureur-generaal, deelde
haar advocaat mee.
Een soortgelijke boodschap van
de Indonesische justitie kreeg de
schrijver Pramoedya Ananta
Toer. De 74 jaar oude auteur ver
bleef na de staatsgreep van Soe
harto 15 jaar in de gevangenis
vanwege zijn vermeende commu
nistische voorkeur. Hij kwam in
1979 op vrije voeten. Zijn vorig
jaar maart verschenen boek - Lied
van een Stomme - werd door de
autoriteiten verboden. Het werk,
dat handelt over zijn tien jaar du
rende gevangenschap op het Mo
lukse eiland Buru, zou 'publieke
onrust kunnen veroorzaken'.
het kabinet meteen daarna de beslissing in de
Staatscourant zou publiceren. Dat is niet ge
beurd. Wij kunnen intussen niets doen, je kunt
pas naar de Raad van State stappen als het be
sluit op die wijze openbaar is gemaakt."
Zodra de Belgische minister Daerden van Ver
voer het besluit publiceert, Brussel verwacht
dat dit in september gebeurt, stappen de
Vlaamse actievoerders naar de Raad van State.
Het zoeken naar geld en het maken van begro
tingen zijn er volgens een woordvoerder de
oorzaak van de vertraging.
HE HE
^d0anieDetSatschaPI
1 houden zich wat op
riskte maar de bezitters
nide auto's krijgen een le
Voordeeltje in de schoot j
nevervanger van de loodh<
V de benzine die per 1 si
(ember op de markt komt,
vermoedelijk circa zeven c<
goedkoper worden dan
oude brandstof. Dat sche
vooreen gemiddelde oude
to aan de tank honderd gulc
per jaar.
Van onze verslaggever
Bruchem - De officiële w
kenbaar aan het bord-r
wachten in 1996 een drai
Voor de totale branche wordt
rekend op een omzetdaling
circa vijftig miljoen gulden. I
gesmeerd over de vijftig wegi
taurants die ons land rijk is, kt
dat neer op ongeveer een mUji
gulden omzetverlies per rest
rant. Bij een gemiddelde oir
per restaurant van vier milj
gulden per jaar betekent dat
kwart minder omzet.
De wegrestaurateurs, verenigc
de Federatie Wegverzorgende 1
recabedrijven FWH, wijten
omzetverlies aan de toenemei
concurrentie van benzinestatic
Die mogen dankzij de verruim
van de winkeltijdenwet een ste
groter assortiment producten v
kopen, waaronder ook snacks
consumpties en dat 24 uur
dag.
„Het is klein begonnen, met
blikje cola en een magnetron
een balletje gehakt of een sau
zenbroodje op te warmen. D
viel voor ons als wegrestaur:
nog wel mee te leven, maar teg
woordig kun je bij veel pomp:
tions al een complete maal
krijgen. Nog even en je kun'
Amsterdam (anp) - Er is c
ratoren van Fokker en zal
sprek tussen de twee was v
je geweest. Dat heeft tot n
van Rosen Jacobson gisten
Rosen Jacobson eiste in juli
delijkheid over de plannen vai
curatoren. Hij vroeg daarom
gesprek aan. „Wat willen de ci
toren nu eigenlijk met Fok
zelf," was toen de vraag. R(
Jacobson was kort daarvoor c
de beheerders van de faill
Fokker-boedel op een zijspoor
zet in verband met de overn;
van Fokker Aviation door Sto
De zakenman, die enkele mi
den geleden zijn interesse
een doorstart van Fokker beke
maakte, wacht nu 'rustig af'
de curatoren willen. „We heb
begrepen dat er nog andere
tijen in de markt zijn," zei
zegsman gisteren. Ondanks
gebrek aan succes is Rosen Ja<
son nog steeds geïnteresseeri
Fokker 2.
Rosen Jacobsonooit partner i
investeringsmaatschappij Wol
schaberg, was niet erg geel
Warschau (afp/dpa) - H.
zwarte Mariabeeld in ht.
Poolse bedevaartsooi
Czestochowa wordt ee
Wettig gedeponeerd har
delsmerk. Ook het wape
van het klooster Jasn
Cora, dat de Zwarte Ma
oonna herbergt, wordt b
het Poolse octrooibure
geregistreerd.
Dat meldde het Poolse liber.
le dagblad Gazeta Wyborc;
gisteren.
Pe, Pates van het kloost
de octrooi-aanvra;
deiffantmgediend' Z° mddl
In een speciale pelgrimsbijl,
,e.v gelegenheid van
ki3 bedevaart na.
^f°nh°wa op 15 augusti
overs Gazeta Wyborc
vengens forse kritiek op
p°,"^-Katholieke Kerk
Polen. De krant drukte f
JanWplh\V,e5aringE
hptK,]V00r de beihgheid v.
ne•bedevaartsoord en het
tek^bolenvanhetkloc
'duist om baar eig'
ere doelen' te dienen.
