De definitieve waarheid
over Lijkwade van Turijn
Italiaanse politici overwegen overheidsbordelen te heropenen
Zestig miljoen voo
strafvermindering pg QTE
Italiaans toerisme
beleeft een topjaarl
DE STEM
BUITENLAND
WOENSDAG 7 AUGUSTUS 1996
Van de paus mogen gelovigen de Lijkwade van Turijn best
vereren, als ze zich maar realiseren dat het om een kopie van Afdruk van de linnen doek waarin Jezus zou zijn gewikkeld voordat hij begraven werd. De doek wordt Lijkwade van Turijn genoemd,
de ware lijkwade gaat. foto ani
foto archief de stem
Door Aart Heering
Rome - „De echtheid van de
Lijkwade is aangetoond!",
juichte de Turijnse krant La
Stampa kort geleden. De
krant maakte melding van de
'opzienbarende resultaten'
van een recent onderzoek
naar de ruim vier bij één me
ter metende lap waarop de
geheimzinnige, gelige figuur
van een langharige man staat
afgebeeld.
Via het actualiteitenprogramma
Mixer liet ook de staatstelevisie
een breder publiek kennis ma
ken met de 'nieuwe en definitie
ve waarheid', namelijk dat de
Lijkwade van Turijn inderdaad,
zoals de overlevering wil, het
lichaam van de gekruisigde
Christus heeft bevat. De C14-
methode, die in eerdere onder
zoeken werd gebruikt, zou hele
maal niet deugen!
Een geheel ander oordeel werd
echter in 1988 geveld door labo
ratoria in Zürich, Oxford en Ari
zona, waar op verzoek van de
Curie kleine stukjes weefsel van
de Lijkwade werden geanaly
seerd juist met de C14-methode.
(Daarbij wordt de ouderdom ge
schat door de aanwezigheid te
meten van de in organische stof
fen voorkomende koolstof iso
toop C14, die geleidelijk aan
wordt afgebroken.)
Op basis daarvan maakte de
toenmalige aartsbisschop van
Turijn, kardinaal Ballestrero,
bekend dat het doek een tussen
1260 en 1390 vervaardigde ver
valsing is. Talrijke sindonologen
(naar Sindone, het Italianase
woord voor de Lijkwade) legden
zich daar echter niet bij neer, ze
ker niet nadat ook de paus zich
in 1989 overtuigd verklaarde
van de authenticiteit.
Sedertdien zijn allerlei tegenar
gumenten dan ook de revue ge
passeerd. Op het doek werden
achtereenvolgens sporen aange
troffen van bloed (met zowel
mannelijke als vrouwelijke
chromosomen), mirre, stuifmeel
van Oosterse planten en afdruk
ken van geselingswonden. Als
historisch argument werden By
zantijnse munten en
vroeg-Middeleeuwse ikonen
geciteerd, waarvan de Christus-
kop naar de afbeelding op de
Lijkwade zou zijn gemodelleerd.
(Of andersom, maar die moge
lijkheid werd niet in overweging
genomen.)
Woestijnvernis
In 1993 kregen de echtheidspro
feten de onverwachte steun van
de Russische natuurkundige
Dmitri Kouznetsov, die betoog
de dat de C14-datering onjuist
was omdat zij geen rekening
hield met een brand die de Lijk
wade in 1532 had geschroeid. Hij
toonde dit ook aan door een cir
ca 2000 jaar oud stukje linnen op
dezelfde wijze te behandelen,
waarna het volgens de C14 - me
thode dertien eeuwen later zou
worden gedateerd.
Na zijn opzienbarende experi
ment is echter weinig meer van
Kouznetsov vernomen. Een jaar
later betoogden de Italiaanse
bioloog Giovanni Riggi en zijn
Amerikaanse collega Leoncino
Valdes dat de datering in het
honderd zou zijn gegooid door
een schimmel, de als 'woestijn-
vernis' bekend staande Lyche-
nothelia, die zich onlosmakelijk
met het linnen zou hebben verst
rengeld.
Daarmee zou niet het C14-ge
halte van de stof alleen zijn ge
meten, maar dat van een meng
sel van dode en levende stof,
waardoor de ouderdom veel te
laag zou zijn geschat.
Daarop lanceerden de Duitse
journalisten Holger Kersten en
Elmar Gruber in hun boek Das
Jesus Komplott een geheel nieu
we stelling: de Lijkwade is wel
degelijk echt, maar de Kerk
heeft haar met opzet voor vals
laten verklaren. De afdrukken
van Jezus' lichaam zouden im
mers bewijzen dat hij bij de
kruisafneming nog bloedde en
dus slechts schijndood was,
waardoor het wonder van de we
deropstanding een banale ver
klaring zou krijgen.
Da Vinei
Niet minder origineel is de ver
klaring van de Amerikanen
Lynn Picket en Clive Price. Vol
gens hen zou de Lijkwade een
vervalsing zijn van niemand
minder dan Leonardo da Vinei,
die daarmee de paus in het ootje
wilde nemen. Via een chemisch
proces dat 350 jaar later door
Daguerre zou worden uitge
werkt tot de fotografie, zou de
kunstenaar zijn eigen gelaat
hebben afgebeeld, alsook het
lichaam van een door hemzelf
gekruisigde man! Het beste be
wijs tegen hun theorie is wel het
simpele feit dat de eerste mel
ding van het doek stamt uit
1354, een eeuw voor de geboorte
van Leonardo.
Niet lang daarna, in 1389, defi
nieerde de bisschop van Troyes,
Pierre d'Acis, in een - door sin
donologen zelden aangehaalde
- brief aan paus Clemens VII
het uit de boedel van de Franse
ridder Geoffroi de Charnay af
komstige doek al als een 'vals re
likwie, gemaakt om een gelovige
geld uit de zak te kloppen'.
Niettemin stond de paus de gelo
vigen daarop toe het doek te ver
eren, echter op voorwaarde dat
het zou worden beschouwd als
een kopie van de ware Lijkwade.
Pas in de periode van de Contra
reformatie, toen elke versterking
van het katholieke geloof wel
kom was, werd de Lijkwade als
echt aanvaard, zij het niet door
alle katholieken. Zo heeft de
Franse dominicaner theoloog
Jean-Michel Maldamé maar
liefst veertig,, in de Middeleeu
wen ten behoeve van" pelgrims
vervaardigde 'Lijkwaden van
Christus' gevonden. Die van Tu
rijn vormt geen uitzondering en
daarom-is de C14-datering be
trouwbaar, verklaarde hij vorige
week tegenover Le Monde.
Bewijs
De Franse kwaliteitskrant had
echter geen rekening gehouden
met het superieure Italiaanse
onderzoek, meldde Mixer-pre
sentator Gianni Minoli trots. In
zijn programma leverden de pat
holoog-anatoom Pier Luigi
Baima Bollone, directeur van het
Internationaal Centrum voor
Sindonologie, en de informati
cus Nello Balossino het 'ultieme
bewijs' van de echtheid van de
Lijkwade.
Al in 1990 hadden zij, gebruik
makend van driedimensionale
computerprojecties van het - in
1931 op glasplaten gefotogra
feerde - gelaat op de Lijkwade,
op het rechteroog een ronde
vorm aangetroffen. Na de nodige
manipulaties meenden zij daarin
een muntje te zien, dat het ooglid
gesloten hield, zoals aan het be
gin van de jaartelling gebruike
lijk was in Palestina.
Op die hypothetische munt, een
lepton, was met enige goede wil
het opschrift 'YK' te zien, waar
door zij volgens een numismaat
in het jaar 29 moet worden geda
teerd. En dan nu de 'revolutio
naire ontdekking' van dit jaar:
Na lang speuren blijkt op de
driedimensionaal gemaakte af
beelding ook boven de linker
wenkbrauw een vage ronde
vorm te zien, waarop precies een
munt uit het jaar 29 blijkt te
passen! Daarmee is dus 'onom
stotelijk aangetoond' dat de
C14-methode niet deugt en de
ware gelovingen toch gelijk heb
ben.
Het linnen kan daarom alleen
maar op 3 april van het jaar 30
worden gedateerd, aldus pathol
oog-anatoom Baima Bollone. In
Turijn zal hij niet gauw worden
tegengesproken. De heilige doek
wordt in 1998 en in 2000 ten
toongesteld, in de hoop drom
men pelgrims naar de stad te
trekken.
V
Door Aart Heering
Rome - Veel middelbare Italiaanse
mannen denken met nostalgisch wel
behagen terug aan de zogeheten case
chiuse, de 'gesloten huizen'. Maar de
ze door de staat gedreven bordelen,
waar onder meer Fellini zijn hart
(nou ja, hartaan ophaalde, zijn al
sinds 1958 gesloten nadat de socialis
tische senatrice Merlin met steun van
de christendemocratie een succesvol
gevecht tegen de zonde had gevoerd.
Sindsdien is prostitutie in Italië officeel
tegen de wet en wordt het oudste beroep
uitgeoefend langs de uitvalswegen bui
ten de grote steden, in semi-clandestiene
clubs op het platteland en in particuliere
woningen, die via advertenties in de re
gionale pers worden aangeprezen. Maar
ook hier loert de censuur. Zo is onlangs
de hoofdredacteur van het conservatieve
Romeinse dagblad II Tempo voor het
plaatsen van dergelijke contactadver
tenties aangeklaagd met de beschuldi
ging van 'aanzetten tot prostitutie', een
vergrijp waarop drie jaar cel staat.
De zaak heeft uiteraard de nodige com
mentaren losgemaakt over het hypocrie
te karakter van de anti-prostitutiewet-
gevmg en wordt bovendien met argus
ogen gevolgd door de directies van ande
re kranten en particuliere tv-stations die
al jaren lang kolommen vullen met pre
cies hetzelfde soort mededelingen.
Door het ontbreken van raamprostitutie
wordt in een stad als Rome de betaalde
liefde vooral op parkeerplaatsen, in par
ken en tussen bosschages bedreven.
Rondborstige Nigeriaansen, piepjonge
Albanesen, triest ogende Poolsen, Brazi
liaanse transsexuelen en overrijpe Itali-
aansen, alle hebben ze hun vaste stand
plaatsen waar de kenner ze feilloos weet
te spotten.
En wie geen auto ter beschikking heeft,
kan altijd nog zijn gerief zoeken bij de
luxe lichtekooien aan de toeristische Via
Veneto of de stoephoeren die de ongure
straten rond het Centraal Station bevol
ken. Een en ander brengt echter wel aan-
Prostitutie speelt zich in Italië vooral afin semi-clandestiene clubs, particuliere woningen en langs de kant van de weg.
fol o archief oe stem
zienlijke risico's van hygiënische aard
met zich mede, terwijl daarnaast de kans
ook nog eens groot is dat de zo fraai
ogende nachtvlinder op het kritieke mo
ment een enge travestiet blijkt te zijn.
Hitsig
Bovendien veroorzaakt de oogluikend
toegestane bedrijvigheid heel wat onge
mak voor de omwonenden. Hitsig rond
toerende files houden 's nachts hele wij
ken uit hun slaap, terwijl volwassenen
en kinderen ongewild geconfronteerd
worden met scènes die door geen enkele
filmkeuring zouden komen.
Vandaar dat bewonerscomités, locale
politici en buurtpreventiewerkers regel
matig proberen om de straten 'schoon te
vegen', door met de postende dames in
debat te gaan of door de autonummers
van hun klanten te noteren en die vervol
gens in de plaatselijke krant te publice
ren. Het enige resultaat van dergelijke
acties is meestal dat het lustige circus
zich naar enkele straten verderop ver
plaatst waar dan het hele gedoe van vo
ren af aan begint.
Om in één klap een einde te maken aan
overlast en Aids-risico's, heeft het ge
westelijk bestuur van Lombardije on
langs een revolutionair voorstel gelan
ceerd. Volgens Viviana Beccalossi, de
jeugdige stroblonde fractieleidster van
het 'postfascistische' Nationaal Ver
bond, waren de oude overheidsbordelen
met hun discretie en periodieke medi-
Van onze correspondent
Rome - Zestig miljoen gulden, handje contantje in ruil voor»,
fikse strafvermindering. Zo luidt het voorstel dat de advocaJ
van aannemer Domenico Bonifacio hebben gedaan aanl
rechtbank van Milaan, die daarmee waarschijnlijk zal insteiï
men.
Bonifacio is betrokken bij een
van Italië's grootste naoorlogse
smeergeldaffaires, de verkoop
van een aandelenpakket ter
waarde van twee miljard gulden
van het chemiebedrijf Monte
dison aan de Italiaanse overheid.
Als dank voor een aanzienlijke
opwaardering van die aandelen
betaalde Montedison-directeur
Raul Gardini (die zelfmoord
pleegde toen de affaire drie jaar
geleden aan het licht kwam)
daarvoor circa tweehonderd mil
joen gulden aan politici en top
ambtenaren. Een aanzienlijk deel
van die - uiteraard zwarte - som
werd geleverd door Bonifacio, die
onderhands voor zeventig mil
joen aan onroerend goed kocht
van Montedison. Een deel daar
van werd betaald in genummerde
obligaties, waarmee de recht
bank later de weg die de steek
penningen waren gegaan, uitste
kend kon reconstrueren.
Arinaiii
De Italiaanse wet biedt fraudeurs
die spijt betuigen en daarnaast
het achterovergedrukte bedrag
terugstorten de mogelijkheid tot
een dusdanige strafverminde
ring, dat het vonnis automatisch
wordt omgezet in een voorwaar
delijke straf. Bonifacio betaalt
daarvoor tot nu toe de hoogste
prijs, maar een dozijn bekende
persoonlijkheden maakte voor
hem al van die gelegenheid ge
bruik.
De financier Sergio Cusani, een
andere verdachte in het Monte-
dison-proces, betaalde zo 40 mil
joen gulden, de ex-directeur van
het staatsbureau voor toerisme,
Giancarlo Parrella, 33 miljoen en
Duilio Poggiolini, voormalig di
recteur van het ministerie van
Volksgezondheid, 17 miljoen.
Hekkesluiter is voorlopig mode
ontwerper Giorgio Armani die de
ruim 100.000 gulden terugstortte
waarmee hij de belastinginspec
tie had gecorumpeerd. Armani
kwam er daardoor met 9 maan
den (voorwaardelijk) vanaf.
Ondertussen gaan de corruptie
onderzoeken onversaagd voort.
Oud-premiers Silvio Berlusconi
en Bettino Craxi werden voor de
rechter gedaagd. De eerste blijkt
in 1991 via een reeks van brie
venbusmaatschappijen meer dan
tien miljoen gulden illegaal te
hebben overgemaakt aan de par
tij van de ander.
De grootste regeringspartij, de
linkse democratische PDS,
evenmin buiten schot.
Op last van de rechtbank van tj
netië zijn huiszoekingen gej
den in circa honderd door de PM
gecontroleerde onroerend g0J
bedrijven. Daarmee onderzij»]
zij de illegale financiering vajf
PDS en haar communisM
voorgangster PCI door 'rode'cm
peratieve bedrijven, die op y
beurt weer opdrachten kreil
van linkse stadsbesturen. In i>1
lië is dat verhaal algemeen J
kend, maar nooit afdoende b«T
zen.
Dienstplichtigen
Op een ander niveau speelt zijl
de zaak af van twee gearresteerd]
hoge militairen, die tenminjl
120 dienstplichtigen vrijstelde]
tegen betaling van 13.000
elk. En de Italiaanse tv-wereld]
geschokt door een geheel nieutl
schandaal dat door de rechtbarl
als 'sexfraude' wordt omsehiJ
ven.
Drie vermaarde presentator]
blijken op grote schaal jong»
vaak minderjarige meisjes 1,
hebben geronseld via een ficljl
'modellenbureau', waar zij roll]
tjes bij de tv kregen voorgespi'J
geld in ruil voor sexuele dienstel
te leveren aan de drie verdachts!
zelf en andere 'invloedrijke' pj.|
sonen.
De affaire is aan het licht g
men, doordat de chauffeur vel
een van de drie, de komiek Gijl
Sabani, naar de politie stapte ml
dat zijn baas slechts de helftvt|
de afgesproken 170.000
zwijggeld had betaald.
Minister van Openbare Werk|
Antonio Di Pietro, de v
openbare aanklager in het Schol
ne Handen-onderzoek, heeft erB
voorstel gepresenteerd om i
corruptie in het openbaar hl
stuur aan banden te leggen. Ee|
nieuwe 'Authority' moet i
hem brede bevoegdheden krijge|
om onderzoek uit te voeren n
het bezit en de bestedingen til
ambtenaren, die daarvan op hl
beurt exacte inzage moeten g]
ven.
In veel andere landen bestaatal
iets al, maar in Italië wordt hl
voorstel meteen als 'militaiifl
tisch en autoritair' in koor a
wezen door regeringspartij»!
oppositie en vakbonden. Krntl
lijk beschouwen zij corruptie hl
als een probleem dat krachtig!
maatregelen rechtvaardigt.
sche controles zo gek nog niet.
Daarom heeft zij een officieel voorstel
ingediend om de case chiuse te herope
nen, met de steun van dat de rechtse
fracties, die in Lombardije de meerder
heid hebben. Het was het begin van een
discussie die nog lang niet is verstomd en
waarin inmiddels heel Italië (buiten
Lombardije) zijn 'afschuw heeft uitge
sproken over het idee van de staat als
pooier. De progresieven vinden het voor
stel achterlijk en vrouwonvriendelijk,
het Vaticaan schandalig en amoreel en
de prostituées zelf vrezen het verlies van
de status van vrije ondernemer en de
daarmee samenhangende belastingvrij
dom.
Overheidsbordelen
Het meest praktische bezwaar is echter,
dat de meeste hoeren illegaal in Italië
verblijven (vaak met de betaalde mede
plichtigheid van Italiaans ambassade
personeel in de landen van herkomst) en
daarom ook nooit een werkvergunning
in een staats-eroscentrum zouden kun
nen krijgen. De tweede, onuitgesproken
doelstelling van Beccalossi c.s. is dan
ook om de Italiaanse prostitutie te reini
gen van volksvreemde smetten. Maar als
de bordelen geen aanvaardbaar voorstel
zijn, wat dan wel?
Don Oreste Benzi, een populaire tv-gees-
telijke, wil dat de overheid geld vrij
maakt om de prostituées 'te verlossen uit
de slavernij van de sex'. Maar hij zegt er
niet bij hoe dan probleem moet worden
opgelost van de vraag die, zeker in deze
branche, het aanbod creëert.
De groene senator Luigi Manconi pleit
daarentegen voor de instelling van coö
peratief opgezette eros-ondernemingen,
om de prostitutie uit de greep van pooi
ers en maffia te houden, en van rosse
wijken naar het voorbeeld van Amster
dam. Hij krijgt daarbij de steun van de
filosoof Luigi Vattimo, die met grote rea
liteitszin opmerkt: 'Niet iedere man is
Richard Gere en daarom kun je de hoe
ren ook niet afschaffen per decreet. Het
enig alternatief zou massale castratie
zijn en ook dat lijkt mij niet wenselijk.'
Door Aart Heering
Rome - 1996 Wordt een nieuw
topjaar voor het toerisme in
Italië, maar tegelijk dienen
zich de voortekenen aan van
een teruggang die het gevolg
is van de revaluatie van de
lire.
De Italiaanse munt heeft na een
periode van steeds dalende wis
selkoersen het afgelopen jaar cir
ca twintig procent teruggewon
nen op de sterke Europese mun
ten. Hoewel het land daarmee
voor buitenlandse bezoekers be
duidend minder goedkoop is ge
worden, is deze zomer de weer
slag daarvan nog niet te merken.
Uit gegevens van de Italiaanse
branche-organisaties blijkt, dat
in het eerste half jaar van 1996 de
inkomsten uit het toerisme met
3,8 procent gestegen zijn ten op
zichte van vorig jaar. Het leeu
wendeel daarvan komt voor reke
ning van buitenlanders, die in de
hotels 7,3 procent meer uitgaven,
tegen een toename van slechts 0,9
procent van de Italianen zelf.
De totale omzet van het Italiaan
se toerisme bedraagt dit jaar cir
ca 130 miljard gulden ofwel zes
procent van het Bruto Nationaal
Product. Binnen de sector wordt
een recordoverschot op de beta
lingsbalans verwacht van 32 mil
jard gulden, ruim drie miljard
meer dan vorig jaar. In juli en au-
Pompeji is deze zomer maar beperkt open. foto archief dest®|
er
In 1998 zal het Anne
Frank Huis, door Anne
dagboek Het Achterhui
een van de beroemdste
huizen ter wereld, in zi„
geheel zijn teruggebrac
fn de staat van de onde^
duikperiode. Door de ri
tauratie wordt de route
door het Anne Frank
Huis flink uitgebreid
krijgt de bezoeker een
betere indruk van de c
standigheden waarin
ne Frank haar dagboek
schreef.
Door Petra Quaedvlieg
Op 4 augustus 1944, een
zomerdag, stopt 's ochtends
half elf een auto voor het
Prinsengracht 263. Een
meerde SS'er stapt uit. Na
drie Nederlandse helpers
Grüne Polizei, in burger. Ze
den het kantoor binnen en lo
linea recta naar de draaib
boekenkast: het Achterhuis
verraden.
De afloop is bekend. Van de
onderduikers keert na de oo
alleen Otto Frank uit de con
tratiekampen terug. Anne
Margot sterven in Bergen-Bel:
de anderen in Auschwitz, Me
hausen, Neuengamme. Het
bekende feiten die, ondanks
overstelpende hoeveelheid b
den en getuigenissen over de
denvervolging in de afgeloper
ren, het voorstellingsvermoge
boven blijven gaan.
Straks is er een generatie joi
ren die geen familie, grootva
grootmoeder of oud-tante r
heeft die de oorlog nog heeft i
gemaakt. Voor persoonlijke
tuigenissen, die meer dan hist
sche overzichten en feiten
staat zijn de gruwel van de oo
over te brengen, is die gener
dan volledig aangewezen op 1
ken, documentaires en overg
verde (familie)verhalen.
Stuwkracht
Voor Nederlandse jongerer
met name één document dan
elementair belang: het boek
Achterhuis van Anne Fr
Geen ander egodocument uil
tijd is in staat zo'n breed pul
als het ware de oorlogstijd
slepen. Het boek bezit een in
lijke stuwkracht die de
voortdrijft, alsof het niet gaa
de schijnbaar onbelangrijke
dachten van een 'bakvis'
Anne zichzelf herhaald
noemt - maar om een roman
een spannende intrige.
Dat had Anne trouwens graai
wild: op 29 maart 1944 sci
ze: „Stel je eens voor hoe inte
sant het zou zijn als ik een ro
van Het Achterhuis uit zou
ven. Bij de titel alleen al zoi
de mensen denken dat het eer
tective-roman was". De
kracht van het boek heeft all
maken met het schrijft,
waarmee Anne Frank haar
kentenissen op papier heeft
gustus wordt ten opzichte #1
1995 een verdere toename van2-|
procent verwacht, maar daarin
neemt volgens de voorspelling^
de groei onherroepelijk af. hl
voorzitter van de vereniging"1!
Italiaanse hoteliers, AmatoM
mondetti, riep daarom in hete»!
nomisch dagblad Sole 24 Ore w|
Italiaanse regering op om een *1
tieplan te ontwikkelen om devei-|
wachte teruggang tegen te ga®!
door een verhoogde kwaliteit
het toeristische aanbod. Het w]
liaanse toerisme heeft volg®!
hem behoefte aan projecten t]
verbetering van het v"°"
schaarse vakmanschap en
nisatie.
Een triest voorbeeld van da' la> ;L
ste levert een van Italië's
populaire attracties, P0®1^]
Onlangs werd bekendgemaa
dat de afgravingen van de
de Vesuvius bedolven stad
zomer op zon- e.» r,,.
niet toegankelijk zullen zijn.I
arbeidscontract van de supPLj
ten schrijft namelijk voor, i
buiten doordeweekse
slechts beperkt inzetbaar zijn^
er is geen geld voor het aan
ken van extra personeel,
duizenden toeristen zullen J
doende onwetend en tevergf
voor de hekken komen te s'a
terwijl de Italiaanse overt10" .1
venante bedragen aan entreeg
den zal mislopen.
Door Marcel Linssen
Midden in de expositieruimt
fraai biljart, rond 1900 gen
door het Bossche bedrijf T
bos. Echt degelijk vakwerk
gen een van de muren van de
enkele posters.
Daaronder een aankondiging
een Groot Personeel Biljart
cours te 's-Bosch in 1928, en
in café De Roode Leeuw aa
Oude Dieze. Een andere p
gaat over een concours in
Dungen in 1936, in café Ant
Braak. 'Bij de brug' staat e
nadere aanduiding bij.
Alleen al de vele grappige df
op de posters lijken een uits
naar het rustieke Gek
plaatsje Buren te rechtvaard
Daar is in het Marechaussef
seum een expositie te zien ov
geschiedenis van het biljart,
van de posters af te leiden d<
lefoonnummers in Den Du
tn 1936 nog ééncijferig ware:
Den Bosch had in 1928 driei
pge telefoonnummers.
Leverancier' van de sp
waarmee de expositie is op
is Henny de Heus, eigenaai
de plaatselijke biljartfabrie
Graafschap en verwoed verz
laar van alles wat ook maa
link heeft met biljarten. De
r 8