pstad
gezag'
FAS: beslag
MAS schaadt
naam Fokker
Lovers zet spoorwereld op zijn kop
ECI-directeur struikelt over dalend ledental
3J
1^
Opknapbeurt voor Lovers-treinstel
USAir wil af van band met British Airways
Hoogleraar pleit voor Value Added Logistics
Mogelijk redding voor
vliegtuigpoot van AaBe
COMMENTAAR
lisme is eng
ITENLAND KORT
-president Zuid-Korea
de grond
ering SS-majoor Hass
et Burundi
ECONOMIE
A5
'Negatieve publiciteit ongewenst'
SUPERMARKTEN
Zie-je Je*m6o Ïr goectfioopït is
64
85
149
798
ECONOMIE KORT
Ceteco in zee met Free Record Shop
Huishouden kocht 80 kilo groenten
Birma verbiedt verkoop Heineken bier
Eis twintig jaar tegen fraudeur Vesco
Lockheed betaalt 60 miljoen smartegeld
G 6 AUGUSTUS 1996 A4l
in de islam kent een verontrui
enkenden bestaat geen resnec
te delen moet worden bestred
amitische cultuur een redelijk ha
aan met moderne Westerse on
gen deze zogenaamde 'duivels,,
aak in de kaart gespeeld doorn
ie landen heerst. Een kleine groe
xorbitante wijze van de welvaar
elijks druk maken over de schee
n zich op als de beschermers va
succes, niet alleen in landen al
k in een westers land als Frankriil
d, vaak werkloos en tot voor koi
ienstzaken, dweept nu vrij mas
ische ideeën van hun religieuz
'e onbenut laten om de vijande
oed te bestrijden, bewijst de uit
atie in Cairo. De hoogste beroep,
van de 'afvallige' moslim Nasr Ab
heel lang gelukkig getrouwd, maa
beletsel het huwelijk ontbonden t
in Cairo en momenteel verbonde
'den, heeft volgens zijn tegenstar
en verschijnen waaruit zijn afvallii
ak van het hof is het echtpaar vè
het terugkeert naar Egypte,
n cassatie in Cairo voor de funda
~s hebben aangespannen is he
van de islamitische samenleving'
d - een oneigenijk grote invloe
- gang van zaken in hun land. Vri
n geloofsovertuiging zijn waarde
d van de dogmatici van de Koran.
r in Zuid-Korea heeft gisteren voor
geëist tegen ex-president Chun Doo
nisstraf tegen diens opvolger Roh-
van opruiing, hoogverraad en ille-
staatstelevisie.
ig jaar opgepakt wegens het leiden
hun rol in de bloedige onderdruk-
Kwangju in het zuiden van het land
smeergelden van ondernemingen.
n het Zweedse Landskrona is giste-
~rd halen van passagiers en beman-
p Gripsholm, dat zondagavond in de
Denemarken op een zandbank was
passagiers en 335 bemanningsleden
met bestemming Kiel. De passagiers
uit Duitsland en Oekraine.
t Italië verzocht de voormalige SS-
plegen van oorlogsmisdaden uit te
maar dook deze zomer tot verras-
n plots in Rome op als getuige in het
n oorlogsmisdaden verdachte Erich
en verklaarde dat hij zelf ook had
es. Hij getuigde zeer tegen zijn zin. In
tszaak te onttrekken, sprong hij uit
ekken.
en bekendgemaakt dat het alle goe-
met Burundi opschort tot de macht-
'tutionele orde hebben hersteld,
na het besluit dat Oost-Afrikaanse
riders op 31 juli namen om sancties af
aire regime van Pierre Buyoya, die op
greep.
gt de afkondiging van sancties te
e weg te zien om verdere verslechte-
ndi te voorkomen.
arte
het
de
nen,
1 een
.omi-
ïacht
rogal
ussen
n. De
ij de
rrkie-
angst
lat de
NP in Kaapstad haar meerder
heid dankt aan de mensen die
nog niet zo lang geleden het
slachtoffer werden van de poli
tiek van landonteigening en
deportatie van deze partij.
Anders dan het ANC ontbreekt
het de NP in haar electorale
bases echter aan een organisa
tie-structuur en dus aan initia
tieven gericht op opbouw van
voorzieningen en bestrijding
van de misdaad. Ook de Zuid-
Afrikaanse politie beschouw
veel wijken als no-go areas
waar de wet van de jungle en
dus het recht van de sterks e
geldt.
Maar het incident van aig1e'
pen zondag vestigt de aandac
op nog een ander Kaaps teno
meen: dat van het mosliwac
visme. De Westkaap kent ee
kleine, goed georganiseerde i
militante moslimgemeenschap,
die overigens niet uitsluite
fundamentalistisch van karas-
ter is. Moslimleiders, zowel
fundamentalistische als de mee'
liberale, speelden een pt°
nente rol in het verzet tege
apartheid en lazen in de
een rechtvaardiging voor
gebruik van geweld tege"r
(legitieme) staatsmacht,
naar de moslimleiders wo d
eigenlijk nog maar nauwehjk
geluisterd. p
De publieke executie van
haad Staggie afgelopen zondag
avond lijkt dan ook,v0° tje
zijn ingegeven door de in
om dat gezag te herstellen-
deStem
11111
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1996
lianen (anp) - De eigenaren
ïal) boeken- en platenclub
0 uit Vianen hebben zich
mder druk van de Duitse
jieerderheidsaandeelhouder
gertelsmann ontdaan van
jlgemeen directeur H. Wey-
ithedé. Hij is er volgens de
jandeelhouders niet vol-
doende in geslaagd via een
potere klantgerichtheid de
slagnatie in de ledenaanwas
jen halt toe te roepen. A. Bon-
sards, zijn huidige plaats
vervanger, volgt Weyschedé
ECI, dat 1,75 miljoen leden telt in
Nederland en België, kampt sinds
een tijdje met een stagnerende
ledenaanwas. Begin jaren negen
tig telden de vijf clubs onder de
ECI-paraplu (ECI, Nederlandse
Boekenclub, de CD Music Club,
Boek en Plaat en Video Direct)
1,5 miljoen leden. Dit aantal
groeide tot 1,8 miljoen begin
1995, maar is inmiddels terugge
vallen tot 1,76 miljoen.
De daling hangt mogelijk samen
met het afgenomen consumen
tenvertrouwen, meent een
woordvoerster van de boeken- en
platenclub. „Mensen willen zich
in zo'n situatie niet meer zo
gemakkelijk committeren aan
een koopverplichting." Ook zijn
de kosten van de ledenwerving
sterk gestegen.
Om verdere daling van het leden
aantal te voorkomen, wil ECI
bestaande klanten meer binden.
Zo hield Weyschedé, sinds vier
jaar bij het bedrijf in dienst, zich
nadrukkelijk bezig met het ver
beteren van de klantgerichtheid.
Volgens de woordvoerster is hij
daarin echter onvoldoende
geslaagd. „Het moet nóg sneller."
ECI denkt daarbij onder meer
aan gerichte mailings. Nu is het
nog zo dat ook bestaande leden
aanbiedingen in de bus krijgen
waarmee de boeken- en platen
club potentiële leden bestookt.
Dit leidt dikwijls tot irritaties.
Ook storen veel leden zich aan
het feit dat zij, als ze niet op tijd
een nieuwe bestelling plaatsen,
zomaar een speciaal boek - het
'Kroonboek' - krijgen toegezon
den. Volgens de woordvoerster
kan ECI daar niet omheen.
„Want een koopverplichting zon
der sanctie is nu eenmaal niet
mogelijk. Wel kunnen we het leed
helpen verzachten door de klant
tevoren zijn voorkeur te laten
uitspreken voor een bepaald
genre." De CD Music Club werkt
al met dit systeem,
ECI, vooral populair buiten de
grote steden, haalt per jaar een
omzet van ongeveer 420 miljoen
gulden. De onderneming heeft
volgens eigen zeggen 20 procent
van de Nederlandse boekenmarkt
in handen. Bij cd's en videofilms
bedragen deze percentages
respectievelijk 11 en 13.
Het bedrijf biedt werk aan onge
veer duizend mensen. Daarvan
zijn er 400 in dienst bij zusteror
ganisatie Euroboek, die zich richt
op de werving van nieuwe leden -
zowel telefonisch, schriftelijk als
in winkelstraten en op brade
rieën. Eigenaren van ECI zijn -
naast Bertelsmann - Wolters
Kluwer, Meulenhoff Co en De
Bezige Bij.
Van onze verslaggever
Amsterdam De beslaglegging voor 8 miljoen dollar die het
bedrijf Military Aircraft Services (MAS) op de bezittingen van
Fokker Aircraft Services (FAS) in Woensdrecht heeft laten leg
den, bemoeilijkt de bedrijfsvoering van FAS en zorgt voor
negatieve publiciteit rond Fokker. De beslaglegging moet zo
snel mogelijk worden opgeheven.
Dat betoogde advocate mr. L
Sneek gisteren voor de rechtbank
in Amsterdam in een kort geding
jat door FAS tegen MAS was
aangespannen.
Hoewel Fokker Aviation - waar
onder FAS valt - na de overname
door Stork, los is gekoppeld van
het failliete Fokker Aircraft, is
let bedrijf uit Woensdrecht
gebaat bij een eventuele door
start van de vliegtuigbouwer.
Fokker is immers de grote
opdrachtgever van FAS (onder
houd en reparatie). Elke vorm
van negatieve publiciteit rond
Fokker is op dit moment dan ook
zeer ongewenst, meent Sneek.
MAS heeft beslag laten leggen op
de bezittingen van FAS omdat
let bedrijf miljoenen guldens te
goed zegt te hebben van FAS. De
claim zou in gevaar kunnen
komen nu FAS eigendom is van
Stork. „Het is niet duidelijk
welke voorwaarden er bij de ver-
top van Fokker Aviation zijn
gesteld," motiveerde MAS-advo-
eate mr. G. Metz de beslagleg-
Akkoord
De onenigheid tussen FAS en
MAS voert terug tot 1987. Beide
bedrijven sloten toen een samen
werkingsakkoord. MAS, dat
schermde met een internationaal
netwerk aan contacten, zou de
Fokker-dochter helpen aan con
tracten voor onderhoud en revisie
van vliegtuigen. Het akkoord
werd voor een jaar getekend en
daarna nog twee maal vier weken
De samenwerking werd concreet
toen Nederland in 1998 ging
onderhandelen over de verkoop
van vijf NF5-vliegtuigen aan
Venezuela. FAS kwam in beeld
voor het onderhoud en revisie
(ADVERTENTIE)
JUMBO TOPPERS VAN DE WEEK!
WK 32. Geldig t/m zaterdag 10 augustus 1996.
knokr satehsaus kant en klaar
pok a 400 gram
Robijn wasverzachter
m°rgenfris of velcfboeket, flacon a 2 liter
choky double crunch
naturel of paprika, zak a 200 gram
van 4,28 voor
van 2,18 voor
CAMELEON zoete dropveters
175 gram
van 1,78 voor A. j
SPAKE-RIBS
9emarineerd of naturel, per kilo
van 9,90 voor Ji j
HET SPAARKADO
Wet onze Pro-Kado spaaraktie spaart u het hele jaar snel en
voordelig voor prachtige huishoudelijke kado's met wel 30 tot 50%
*Poorwinst. Haal snel de informatiefolder bij de Jumbo-Supermarkt.
DEZE WEEK MET 3 GRATIS PRO-KADO ZEGELS
•CRUESU, diverse smaken, pak a 375 gram.
•CORN CRAKES, diverse smaken, pak a 300 gram. -
PAMPERS voordeëlpakken, midi/maxi of junior boy girl,
per voordeelpak.
EDET DECOR toiletpapier, pak a 8 rollen.
DOMO lang lekker houdbaar karnemelk, extra fris, pak a 1 liter.
-Z- P°ERCO luchtig toetje, diverse smaken, pok a 1 liter.
mbo vestigingen vindt u in: Bergen, E
--s-8»ii vmai u im oergen, Berghem, Blodel, Den Bosch, Den Dungen, Deurne,
n9en' Eindhoven, Gemert, Grave, Heeswijk Dinther, Kerkrade, Lieshout, Lith, luyksgestef,
'anout, Meerssen, Middelburg, Moergestel, Nistelrode, Nuenen, Nuth, Oirsbeek, Oisterwijk,
je nsP'aat, Scharendijke, Schijndel, Sevenum, Sint Michielsgestel, Someren, Steenbergen,
euzen. Tilburg (2x), Uden, Votkel, Willemstad
van de toestellen. MAS zou de
contracten voor FAS regelen.
Maar volgens Sneek regelde MAS
uiteindelijk niets. Daarom werd
het akkoord niet meer verlengd.
Uiteindelijk ging de verkoop van
de NF-5's van Nederland aan
Venezuela in 1990 door en kreeg
FAS ook de gewenste opdracht.
Afwikkeling
MAS-advocate Metz meent dat in
de tijd dat het samenwerkingak-
koord liep, al duidelijk was dat
de verkoop van de vliegtuigen
door zou gaan. „Daarom blijft
het akkoord geldig tot na de
afwikkeling van de kwestie."
Sneek bestrijdt die visie echter.
Doordat FAS in 1988 MAS bui
tenspel zette, liep MAS volgens
Metz miljoenen guldens aan
inkomsten (onder meer bemidde-
lingskosten) mis. Hoe hoog de
gederfde inkomsten zijn, werd
gisteren niet duidelijk. Volgens
Metz gaat het om een bedrag tus
sen de 1,7 miljoen en 8 miljoen
gulden. Óver die claim loopt een
bodemprocedure bij de recht
bank in Breda.
Overigens is MAS inmiddels een
'slapende' vennootschap. Het
bedrijf heeft sinds 1991 geen
activiteiten meer en bestaat
alleen nog in verband met de
claim tegen FAS.
MAS' beschuldiging aan het
adres van FAS over contract
breuk ligt er al ruim vijf jaar. In
1992 vonden er voorlopige getui
genverhoren plaats met het oog
op een rechtszaak. Vervolgens
bleef het stil rond de kwestie, tot
juni 1996 toen de bodemproce
dure startte en vervolgens beslag
werd gelegd op bezittingen van
FAS.
De rechtbank doet op 15 augus
tus uitspraak in het kort geding.
FOTO ANP
Een Belgische eerste klas wagon van Lovers Railway krijgt een grondige opknapbeurt.
Haarlem (anp) - Directeur P.
Sul van de Amsterdamse
rederij Lovers heeft er de
afgelopen maanden hard voor
moeten werken, maar aan
staande zondag is het dan zo
ver: voor het eerst sinds 1938,
toen de Nederlandse Spoor
wegen ontstonden uit een
fusie tussen de twee laatste
grote spoorwegmaatschap
pijen, is er in Nederland con
currentie op het reizigersver-
voer over treinrails. Dan rijdt
er een Lovers-trein tussen
Amsterdam en IJmuiden.
Lovers heeft de wereld der spoor
wegen op zijn kop gezet met zijn
aankondiging een treindienst te
beginnen. Zo had Railned, de
organisatie die de capaciteit van
het spoornet verdeelt, tot nu toe
vrijwel uitsluitend te maken met
de passagierstreinen van NS Rei
zigers en de goederentreinen van
NS Cargo. Planningen voor wij
zigingen in de dienstregeling
werden tot nu toe jaren van tevo
ren gemaakt.
Nu moest deze organisatie, die
onder de NS-vlag opereert, een
derde partij op het spoor helpen,
binnen een voor NS-begrippen
onwaarschijnlijk korte termijn.
In april diende Lovers de aan
vraag in om naar IJmuiden te rij
den en al op 11 augustus vertrekt
de eerste trein. Lovers-directeur
Sul is zeer tevreden over de
samenwerking met Railned.
Ook andere NS-onderdelen
moesten wennen aan de vreemde
eend in de bijt. Zo kreeg de
hoofdwerkplaats van NS in
Haarlem afgelopen vrijdag de
opdracht om de Lovers-rijtuigen
in één week tijd van een nieuw
kleurtje te voorzien. „Een paar
jaar geleden was dat onmogelijk.
Toen wist je vijf jaar van tevoren
welk materieel je binnenkreeg,"
aldus M. Jellema van de verkoop
afdeling van NS Materieel.
Lovers heeft vier eersteklas rij
tuigen, bouwjaar 1958, gekocht
van de Belgische NMBS voor een
onbekend bedrag. Ze worden bij
NS Materieel gespoten in de zee
groene Lovers-kleuren. Aan het
interieur - pluche stoelen, houten
deuren en wanden - wordt niets
veranderd. Op de balkons hangt
nog de kaart van het Belgische
spoornet. Sul is goed te spreken
over de samenwerking met de
NMBS bij de aankoop van het
materieel.
Ook andere onderdelen van het
spoorwegwezen moesten
opschieten om de concurrentie
mogelijk te maken. NS Railinfra-
beheer zorgde ervoor dat binnen
enkele weken het spoorlijntje
naar IJmuiden, waar al sinds
jaren geen treinen meer rijden,
geschikt werd voor de reizigerst
reinen. Hoewel het om eenvou
dige werkzaamheden ging, geldt
ook hier dat een zo korte termijn
tot voor kort uitgesloten was.
Lovers prijst de meeste NS-
onderdelen voor hun snelle
medewerking. Alleen met NS
Reizigers heeft directeur Sul nog
een appeltje te schillen. Om toe
stemming te krijgen voor een
treindienst, moet elke spoorweg
maatschappij al zijn treinen
voorzien van een veiligheidsvoor
ziening, de zogenaamde ATB-
kast. Het is niet mogelijk deze
ATB-kasten vlot te kopeii: de
fabrikant rekent met levertijden
van minimaal een jaar. Lovers
wilde daarom van NS Reizigers
enkele tweedehands kastjes
kopen, maar dit NS-onderdeel
weigerde daarover te onderhan
delen. Het argument luidt dat
niemand zijn eigen concurrent in
het zadel gaat helpen.
Volgens Sul maken NS misbruik
van hun monopoliepositie. Hij
wil een klacht indienen bij het
ministerie van Economische
Zaken. Intussen wordt de trein
dienst uitgevoerd met gehuurde
locomotieven van NS Cargo, die
wel zijn toegerust met de
gewraakte ATB-kasten.
De spoorlijn Amsterdam-IJmui-
den is slechts van lokaal belang.
Belangrijker is het feit dat er
voor het eerst sinds jaren concur
rentie op de rails is. NS kunnen
hun borst natmaken, want ook
andere bedrijven overwegen nu,
in navolging van Lovers, een
treindienst te exploiteren.
Busbedrijf NZH heeft zelfs al
informatie opgevraagd bij
Lovers. Lovers zelf wil intussen
ook buiten Nederland concurre
rende treindiensen opzetten: er
zijn plannen voor internationale
pendels van en naar Amsterdam.
Londen (anp) - USAir wil een einde
maken aan de drie jaar oude samenwer
king met British Airways. De Britse
luchtvaartmaatschappij moet het belang
van bijna 25 procent in de Amerikaanse
onderneming afstoten en haar twee
directeuren terugtrekken. Dat heeft
USAir aan de Amerikaanse rechter
gevraagd.
De stap maakt deel uit van de rechtszaak die
USAir vorige week aanspande tegen BA, zo
meldt de Financial Times. BA verklaarde
tegenover de Britse zakenkrant dat de maat
schappij niet van plan is het belang te verko
pen of zijn directeuren terug te roepen.
USAir stapte vorige week naar de rechter
omdat de banden die BA aanknoopt met een
tweede Amerikaanse luchtvaartmaatschap
pij, American Airlines, de concurrentiepositie
van USAir zouden aantasten. Ook zou de
nieuwe verhouding in strijd zijn met het
akkoord tussen USAir en BA.
BA was vooral verbolgen omdat de maat
schappij niet was gewaarschuwd voor de stap
van USAir. Belangrijke managers van beide
ondernemingen hielden geregeld vergaderin
gen over de vraag hoe de banden tussen Bri
tish Airways en AA de positie van USAir zou
den kunnen versterken. Daarbij heeft BA
geen aanwijzingen gekregen dat binnen de
voorgestelde verhoudingen problemen waren
gerezen.
Volgens de Britten gaan de gesprekken met
USAir over de voorgenomen samenwerking
met AMR gewoon door.
Wel gaf BA aan dat sinds USAir naar de rech
ter is gestapt geen ontmoeting op topniveau
meer plaatsvond.
Van onze redactie economie
Tilburg - Curator mr. G. Mannaerts ziet nog mogelijkheden
voor de vliegtuigpoot van het vrijdag failliet verklaarde
AaBe Holland BV in Tilburg. Hiermee zou voor ongeveer 40
van de 135 personeelsleden het werk gered worden.
Tilburgs laatste wollenstoffen-
fabriek ging over de kop omdat
de ABN/Amro bank geen
nieuw krediet meer wilde ver
strekken. Gistermiddag had
mr. Mannaerts de eerste
gesprekken met de ex-AaBe-
directie.
„Ik heb nu een globaal inzicht
van de problemen bij AaBe."
Curator Mannaerts noemde het
een verstandige beslissing van
de directie om donderdag zelf
het faillissement aan te vragen.
„Het was onvermijdelijk. De
bank had aangekondigd geen
nieuw geld meer te willen ste
ken in AaBe. En dan kun je niet
na de vakantie opnieuw met de
productie beginnen, want de
verplichtingen richting leve
ranciers zijn dan onmogelijk na
te komen."
De werkwijze van de bank
noemt Mannaerts overigens
'heel correct'. „Een aantal
keren de laatste jaren is er
nieuw geld in het bedrijf
gepompt, maar ook voor een
bank houdt het een keer op. Nu
hadden ze gezegd: sorry dit is
onze limiet, verder gaan we
niet."
Mr. Mannaerts licht vanoch
tend om 10.00 uur het perso
neel in over de ontstane situ
atie en geeft hen uitleg hoe het
verder moet. „Mogelijk dat de
gezonde delen, en ik denk dan
aan de vliegtuigbranche, een
doorstart kunnen maken."
Echte aanbiedingen heeft de
curator niet op zak, maar er
zijn gesprekken gaande vol
gens hem. „Er dienen snel
zaken gedaan te worden, dat
lijkt me beter dan af te wach
ten. "De contacten die er zijn is
een combinatie van binnen- en
buitenlandse investeerders,
waarbij de nadruk op Neder
lands kapitaal ligt.
De vliegtuigpoot van AaBe
produceert textiel voor vlieg
tuigen, zoals bekleding voor de
stoelen. Aan dit soort textiel
zijn strenge veiligheidseisen
gesteld. De producten dienen
een zogenaamde brandvertra-
ging van 90 seconden te heb
ben. Op de hele wereld zijn er
slechts vijf ondernemingen,
waarvan 2 in de Verenigde Sta
ten en 1 in Japan, die aan die
eisen kunnen voldoen. AaBe
was de enige in Europa.
Utrecht - Ceteco breidt zijn werkterrein uit tot de verkoop van
cd's, video's en computerprogrammatuur. De handelsonderne
ming, die zich helemaal richt op Latijns-Amerika, is daartoe een
samenwerking aangegaan met de Free Record Shop. De activitei
ten worden ondergebracht in een bedrijf dat voor zestig procent
in handen komt van Ceteco.
De samenwerking op softwaregebied krijgt het eerst gestalte in El
Salvador. Daar komen afdelingen voor cd's bij drie winkels van
de Ceteeo-keten La Curacao en worden tevens twee speciaalza
ken geopend.
Den Haag - Elk huishouden kocht vorig jaar gemiddeld 80 kilo
verse groenten en 111 kilo vers fruit. In totaal ging daarvoor 523
gulden over de toonbank. Dat blijkt uit cijfers van het Produkt-
schap voor Groenten en Fruit. Vooral huishoudens met kinderen
en vijfenvijftigplussers weten de weg naar de verse groenten en
fruit goed te vinden.
Supermarkten leveren de bulk van alle verse groenten en fruit.
Hun marktaandeel was in 1995 65 procent, 3 procent meer dan in
het voorafgaande jaar. De gespecialiseerde groentenwinkel of de
markt zijn minder populair, met een marktaandeel van respectie
velijk 16 en 13 procent.
Rangoon - De militaire regering van Birma heeft gisteren de
invoer en verkoop van Heineken en Carlsberg bier verboden. De
bevolking is opgeroepen de twee merken te laten staan, bij wijze
van vaderlandslievende plicht.
Het door minister van financiën Win Tin afgekondigde verbod is
een reactie op de beslissing van de Nederlandse en Deense bier
makers om zich terug te trekken uit voorgenomen joint-venture-
projecten. Uitgeweken Myanmarese activisten en westerse sym
pathisanten hadden de bedrijven daartoe opgeroepen met het oog
op het ondemocratische karakter van het regime en de schendin
gen van de mensenrechten.
Havana - De openbare aanklager van Cuba heeft een gevangenis
straf van twintig jaar geëist tegen de Amerikaanse financier
Robert Vesco wegens fraude en andere economische misdaden.
Vesco zou investeerders om de tuin hebben geleid om geld te ste
ken in een wondergeneesmiddel, TX geheten.
De 60-jarige Vesco wordt al ruim twintig jaar gezocht in de Ver
enigde Staten wegens zwendel waarmee 224 miljoen dollar is
gemoeid. Ook zou hij zich met drugshandel hebben bemoeid. In
1973 nam hij de benen en na omzwervingen vestigde hij zich in
1982 op Cuba. In mei vorig jaar werd hij gevangen gezet.
Los Angeles - De Amerikaanse vliegtuigfabrikant Lockheed Mar
tin Corp. heeft ingestemd met het betalen van een schadevergoe
ding van 60 miljoen dollar wegens het toebrengen van gezond
heidsschade, heeft de krant Los Angeles Daily News gemeld.
Het geld gaat naar dertienhonderd klagers die rond de fabriek
wonen in Burbank, Californië, waar Lockheed onder meer de B-l
bommenwerper produceerde. De klagers zeggen dat zij zelf of
familieleden gezondheidsschade hebben geleden. In tachtig
gezinnen stierven personen aan kanker of andere ernstige ziektes,
die veroorzaakt zouden zijn door de vervuiling. De uitkering bij
een sterfgeval bedraagt 300.000 dollar, de andere klagers krijgen
10.000 dollar.
Lockheed, dat formeel geen schuld bekende, trof de schikking in
besloten overleg met de klagers.
Philips doet een nieuwe
poging om zijn activitei
ten in consumentenelek
tronica rendabel te
maken. Meer productie in
goedkope landen, meer
uitbesteden aan minder
toeleveranciers en verho
ging van efficiency in
ontwikkeling, marketing
en logistiek zijn het
recept. De Waalrese
hoogleraar internationale
strategie van onderne
mingen prof.dr.ir. Jan
Muntendam vindt dat het
concern ook moet kijken
naar een door meer
bedrijven succesvol toe
gepaste nieuwe benade
ring van het industriële
proces: 'Value Added
Logistics (VAL)'.
Door Peter Scholtes
Waalre - De voormalige Philips-
directeur van het regionaal
bureau voor Europa, Afrika en
Prof. Muntendam: laatste bewerking product zo dicht mogelijk bij klant
het Nabije Oosten borduurt aan
de Universiteit van Utrecht voort
op zijn activiteiten in het
bedrijfsleven. Jan Muntendam
(64) verricht nu onderzoek naar
globalisering en met name de
werkgelegenheidsverschuivingen
van multinationals. Zijn stok
paardje is Value Added Logistics
(VAL), een logistieke benadering
waarbij de laatste bewerking zo
dicht mogelijk bij de klant
gebeurt. Met twee grote voorde
len: aanzienlijk lagere voorraad-
kosten en een betere bediening
van de klant.
Muntendam ziet het 'honderden
bedrijven' al toepassen. „Of het
dan gaat om verpakken, alleen
het merk aanbrengen of assem
blage - de laatste bewerking
heeft plaats bij een klein aantal
distributiecentra. Veel pc-fabri-
kanten doen het. Vaak in Neder
land, want dat heeft een goede
distrib utie-inf rastructuur.
De hoogleraar beschouwt de Tai
wanese computerfabrikant Acer
als een voorbeeld van hoe het zou
moeten. Acer verscheept in Tai
wan sinds enkele jaren niet lan
ger het complete apparaat naar
Europa, maar alleen de niet aan
snelle veroudering onderhevige
onderdelen. De belangrijke com
ponenten gaan per vliegtuig of
worden ingekocht in de regio
waar de assemblage en distribu
tie plaatshebben, zoals voorheen
in Eindhoven en momenteel in
Den Bosch. Door de computer
pas op het laatste moment in
elkaar te zetten, kan het bedrijf
op order produceren.
Acer heeft er de omlooptijd in de
magazijnen en daarmee de voor-
raadkosten aanzienlijk terugge
bracht, weet Muntendam.
Behalve op de kosten van opslag
wordt ook op die van veroudering
van producten bespaard. „Als
Tulip dezelfde aanpak had
gehad, zou het de enorme afboe
king op de voorraden van een
paar maanden geleden hebben
kunnen voorkomen."
Wat voor computers geldt, gaat
op voor veel consumentenpro
ducten. „Strijkijzers, fietsen,
maar ook videorecorders. Waar
het om gaat is dat je een product
hebt met een relatief groot aantal
componenten die in afzonderlijke
brokken - modules - zijn onder te
brengen. Van belang is daarnaast
dat je van het product een grote
variëteit nodig hebt, omdat de
klant die vraagt. Philips moet in
de consumentenelektronica alle
registers opentrekken, ik denk
dat ze ook hier eens naar moeten
kijken. Hun producten checken
op de mogelijkheid VAL toe te
passen."
Globalisering
Muntendam plaatst Value Added
Logistics in het kader van de glo
balisering van ondernemingen.
Een proces dat - volgens de hoog
leraar ten onrechte - vooral in het
teken lijkt te staan van het weg
brengen van werk naar lage
lonenlanden, met name in Azië.
Uit onderzoek naar het gedrag
van de Nederlandse grote zes
(Philips, Shell, Unilever, Akzo,
DSM en Hoogovens) blijkt vol
gens hem dat verlies van arbeids
plaatsen in Nederland zelden het
gevolg is van verschuiving naar
het buitenland. „Het is vaak de
vierde, vijfde factor na het afsto
ten of beëindigen van activitei
ten, meer inkopen en productivi
teitsverbetering en vergeleken
daarmee maar een fractie. Ik
vraag me eerder af of verplaat
sing van activiteiten door Neder
landse bedrijven wel voldoende
gebeurt."
Een systeem van logistiek met
toegevoegde waarde past daar
ook in: ondernemingen kunnen
met name het arbeidsintensieve
deel van de productie in de 'goed
kope' landen laten verrichten,
maar zouden juist in Nederland
de laatste assemblage én distri
butie kunnen doen. „Zo haal je
ook wat werkgelegenheid terug,"
zegt Muntendam.
En zo hééft Nederland al heel wat
arbeidsplaatsen te danken aan
buitenlandse bedrijven die een
distributiecentrum met assem
blage-activiteiten vestigen. „Dat
zijn de schroevendraaierfabrie-
ken waar we altijd zo oneerbiedig
over gesproken hebben. Voor
bedrijven zijn het vooruitgescho
ven posten, dicht bij de markt,
van waaruit ze snel kunnen
reageren. Binnen 24 uur kun je 80
procent van Europa bestrijken."
De schroevendraaierfabrieken
leveren vaak ook indirect werk
gelegenheid op, want volgens de
Waalrenaar blijkt dat ze veel in
de regio inkopen.
Het ministerie van Economische
Zaken heeft in ieder geval oog
voor de voordelen. In opdracht
van het ministerie maakte Mun
tendam een demo-diskette, waar
mee bedrijven via simulatie kun
nen bepalen hoe de logistieke
methode in hun geval zal uitpak
ken.
„Economische Zaken gebruikt de
demo om belangstelling te kwe
ken bij bedrijven die een distri
butiecentrum in Nederland heb
ben, maar ook de noodzaak voe
len om dicht bij de markt te
assembleren."
