Voor Piet Dirkx is niets veilig en niets heilig
de stem
Geconfisqueerde kunst uit Rusland
10.950,-
funam
Duits
*Joy Service*
BETSY EN GIJS IN
Het Parradiis
Een explosie van kleuren en vormen in De Warande in Turnhout
BOEKHOUDER
Diversen
Verbraak Vakma
Admin.advies
lusbedrijf
JSSENBINK
33 06-52783630
D1
Impressionisten uit collectie Poesjkin Museum Moskou te zien in Den Haag
Lach
Escort
Ja 076-5428315
076-5411089
Privé
us 0162-688084
Helen en Samantha
Exclusieve Boys
Kleintje
Schilderijen die je
normaal ver van
huis moet zoeken
Dat Duits van Hannen is trouwens best vermakelijk. Hij heeft een
uitspraak waarvoor zelfs Jean-Marie Pfaff zich zou schamen en
hij heeft nul komma nul woordenschat, maar daar laat-ie zich ab
soluut niet door hinderen.
Laatst was het parachutespringen hier en de bedoeling was dat
die parachutisten op het strand zouden landen. Maar omdat er
nogal veel wind stond, dreven ze af. Twee van hen raakten zo uit
koers dat ze in het struweel rond de camping terecht kwamen.
Bij zulke dingen blijkt ineens hoe snel Harmen kan zijn, want hij
was er als eerste bij en toen een van de ook toegesnelde Duitse
badgasten vroeg was er loos war, zei Harmen: „Die parasjoeties-
ten ziend in die boeskes gefoelen!" Wij lachen natuurlijk, maar
dat begreep die Duitser weer niet so gut, want die dacht dat wij
hem in de maling namen.
Gelukkig weet Betsy mij op zulke momenten altijd weer te kalme
ren door net als John Cleese in Falty Towers 'Don't mention the
war' te sissen. Betsy en ik kennen trouwens al die afleveringen uit
ons hoofd en we spelen ze wel eens zachtjes na in bed als we niet
in slaap kunnen komen.
Maar het blijft wel moeilijk met die Duitsers, want niet alleen
hebben ze een EK op zak, ze fietsen in de Tour nu zelfs beter dan
wij en dat maakt overmoedig. Er zijn er zelfs bij die mee willen
doen met onze fietsclub die gedurende deze Tour-weken elke
avond de etappe van die dag na fietst.
Ik heb al tegen Betsy gezegd dat ik dan sowieso niet meer mee
doe, omdat er dan überhaupt geen lol meer aan is. Betsy vindt dat
flauw en ze verwijt me bovendien dat het een smoesje is, omdat ik
te oud en te pafferig ben om die andere fietsers nog bij te kunnen
houden. „Jij hebt geen ausdouwer Gijs," zegt ze dan.
Wordt vervolgd
Door Hans Rooseboom
A's je de tentoonstellingsruimte in
de Turnhoutse schouwburg De Wa
ande betreedt geloof je je ogen niet.
Het kost een tijdje om te beseffen
Wat je overkomt. Hier heeft zich iets
voorgedaan met vérstrekkende
gevolgen.
Komend vanuit de leegte en de stilte
van de nuchtere schouwburgfoyer kom
]e binnen in een andere wereld. Een we
reld waar het trouwens ook nuchter en
st'l is, maar wasr het wemelt van kleur
vorm.
Ja weet niet waar je moet beginnen met
«ijken. Piet Ditxx is overal. Piet Dirkx,
jht wil zeggen: kleur, kleur en nog eens
leur. Het wil ook zeggen: veel, veel en
"og meer. Het langt, staat en ligt over-
°m je heen, aan het plafond, verpreid
"ver vier niveaus, gelijkvloers, kelder-,
tfjSen~ en bovenverdieping, en op de
tentoonstelling, getiteld 'Biotoop',
is allereerst een ervaring. Het is een
overvloedige tentoonstelling: schilde
rijen groot en klein, beschilderde objec
ten van alle mogelijke materialen, hout,
glas, karton, brons, messing, keramiek,
tot brood toe. Opstellingen zo ver het
oog reikt. Te veel om in één keer te zien.
Too many things to be seen at the same
time. Zo noemt Piet Dirkx een van de
onderdelen van deze tentoonstelling. En
zo is het precies. De titel hoort bij een
wand met 42 schilderijen van uiteenlo
pend formaat. Al deze 42 stukken heb
ben een eigen titel. Too many things to
be seen at the same time is tevens de on
dertitel van de gehele tentoonstelling,
en een juistere titel kan niet gevonden
worden.
Familie
Op de trap naar het bovenste niveau
loop je een Familie Jaune tegen het lijf,
een kleurige parade van honderden
houten figuurtjes die staan opgesteld op
een gele loper. Een speelgoedleger. Als
je van deze kroostrijke, uit vele genera
ties bestaande familie bekomen bent -
en dat duurt echt wel even - stuit je op
iets dat heet Totalen Liberté.
Het is uit deze titels al duidelijk dat ook
de taal van Piet Dirkx tot zijn kunst ge
rekend moet worden. Titels als Tsjun-
gel, On Topofitall, Blu costumi, Profor-
ma duftig duiden op deze speelse om
gang met de taal.
Hoewel de titels Parcours intelectuel en
Belleza essenziale waarschijnlijk ge
woon spelfouten zijn. Alle.titels staan
vermeld op een plattegrond annex rou
tebeschrijving, die je bij deze expositie
echt wel nodig hebt.
Voor Piet Dirkx (Eindhoven 1953, do
cent aan de academie Sint Joost in Bre
da) is niets veilig en niets heilig. Zijn
beschilderde objecten zijn objects trou-
vés.
Hij strekt zijn gretige vingers uit naar
alles hem onder ogen komt: stukken
hout of glas, planken, deuren, tegels, si
garendozen (eerst zelf leeggerookt),
maar ook bederfelijke waar als eieren
en boterhammen. Een tros, een mond,
een ovaal, een bloem, welke vorm uit de
werkelijkheid ook, Piet Dirkx kan het
gebruiken.
Compositie
Piet Dirkx ontfermt zich met passie
over zijn voorwerpen. Alles kan hij ge
bruiken. Zijn credo daarbij is: éérst
doen! Met compositie houdt hij zich
(vooralsnog) doelbewust niet bezig.
Dirkx gebruikt geen verf, maar ge
kleurde was. Dat is belangrijk om te
weten. Want het verklaart de aard van
zijn werk. De schilder gebruikt steeds
maar met één kleur, en dat komt omdat
de pot leeg moet, anders wordt de was
hard. Dat verklaart de monochromie
van Dirkx' objecten an sich.
Met zijn stortvloed aan gekleurde ob
jecten treedt Dirkx vervolgens uit zijn
atelier. Hij neemt ze mee naar nieuwe
ruimten, zoals hier in De Warande in
Turnhout, en begint dan met de compo
sitie van een totale opstelling in de
ruimte, afhankelijk van die ruimte.
Uit de totale chaos die hij uit het atelier
voor adm. en aang.biljet-
Slagboom, Marijke Meustr.
100, Breda. Tel. 5214282,
vraagt las/constructie/
montage en timmerwerk-
werk, tel. 076-593101 °j__
met zich meebrengt, en waarmee hij de
nieuwe ruimte volstort, creëert Piet
Dirkx dan zorgvuldig een nieuwe we
reld, een nieuwe orde, met een volstrekt
eigen, unieke samenhang. Een 'Biotoop'
noemt hij deze wereld.
Biotoop
Volgens Van Dale betekent 'biotoop'
plaats waar een dier of een plant geheel
in zijn omgeving is ingepast; natuurlij
ke levensruimte; homogeen woon- of
groeigebied. En zo is het met de Biotoop
van Piet Dirkx: alle onderdelen zijn ge
heel in hun omgeving ingepast, in een
homogene samenhang.
Piet Dirkx: Biotoop-Blotope, 'Too many
things to be seen at the same time.' Turn
hout, De Warande. Geopend dagelijks
vanaf 14.00 uur, zondag vanaf 10.00 uur.
Volg Turnhout, richting Centrum, dan P
Warande. (Tot 11 aug.)
Een deel van de overstelpende compo
sitie van Piet Dirkx in De Warande in
Turnhout.
ussen in en om het huis
jrkomende werkzaamheden,
in timmerwerkzaamheden.
nog
te
2930
FOTO COR VIVEEN
VRIJDAG 19 JULI 1996
Tegelwerken
Tegelhandel
de Boerderij
Uw adres voor al uw
en vloertegels en marnwo.
Alles uit voorraad lever
Langeweg 59,
Anna Jacobapolder-
0167-572632.
klep, vier speakers en van
re buitenspiegels.
Lantra standaard al meer
aar voor een kleine meer-
getint glas, neerklapbare
en verstelbare stuurkolom.
ook leverbaar als automaat
u de Lantra wilt hebben,
lemaal zelf
t bijvoorbeeld nog kiezen
ale deurvergrendeling,
trol, dubbele airbag of ABS.
rntra is alles mogelijk.
-Ife f3000,- boven op de in
de van uw huidige auto.
erust eens langs voor een
et uw auto niet mee te
Lantra vanaf
Een acteur is een repeteerge
weer. Knalt en vlamt op com
mando en herhaalt dat hon
derd keer. Elke avond, maan
den lang, hetzelfde stuk, de
zelfde emoties en dezelfde
grap. Steeds even waarachtig,
als hij tenminste een vakman is. De moder
ne acteur doet het voor de camera. Scène na scène gaat
tientallen malen over. Net zo lang tot de regisseur tevreden is of
voldoende materiaal heeft om het kleine splintertje verhaal vanuit
drie verschillende invalshoeken te vertonen.
Het publiek weet het, want geen ster of hij vertelt in zijn diepte-in
terviews wat voor een zwaar bestaan hij heeft. Twintig keer zoenen
met Lollobrigida, uren verliefd hand in hand met Mangano en een
avond lang toasten met Gregory Peck.
Kunst hoeft niet echt te zijn voor de toeschouwer. Suggestie is ge
noeg. Daarmee is de kijker tevreden. Liever nog werpt hij een blik
achter de coulissen van het doen alsof. Kondigt de omroep een
nieuwe serie aan, bellen er meteen honderden belangstellenden die
graag zeven keer Gerard Cox een trap op zien te gaan.
Tachtig uitverkorenen mogen op vrijdagavond komen. In een grote
hal staan een huiskamer, een tabakszaak, een slaapkamer en een
schaftlokaal opgesteld. Het publiek wordt opgewarmd met een eer
dere aflevering.
De sterren lopen in kostuum over de vloer om sfeer te proeven en
zich te baden in de bewijzen van hun populariteit. Op de tribune
gaat het gesprek over hoeveel beter de ontvangst was bij de comedy
van de concurrent, hoe ver maar toch aangenaam elke keer de reis
van Sappemeer naar Amsterdam is en van welke beroemdheid er
nog een handtekening ontbreekt. Een spreekstalmeester legt uit dat
er zeven scènes van drie minuten opgenomen moeten worden en
dat de regisseur om de toeschouwers te gerieven de volgorde van
het verhaal aanhoudt.
Cox, Bruys en Pleijsier drinken vier keer thee. Drie maal gaat het
dampende vocht terug in de pot, vijfmaal propt Cox een koude
hap maccaroni in de mond, er zit zoveel in de pan dat hij de half ge
nuttigde niet hoeft uit te spuwen, maar de aangebeten boterham van
Pleijsier moet telkens vervangen door een vers exemplaar.
Het publiek lacht bereidwillig bij elke grap en komische situatie,
snuift afkeurend bij iedere sexistisch bedoelde frase en houdt hoor
baar de adem in bij de aangekondigde klapsigaar. De goed bedoel
de opwekkingen van de explicator zijn niet nodig, evenmin de bui
ten beeld en script geplaatste grollen der acteurs.
De opname bestaat slechts uit acteurs. Tien voor de camera, tachtig
voor de lachmicrofoons. Beide groepen even vakbekwaam. Er is
slechts één verschil. De beroeps kijken in november niet naar wat
ze gedaan hebben, die zijn uitsluitend geïnteresseerd in de cijfers
van het marktonderzoek. De genodigden tracteren zich straks nog
een keer op hetzelfde avondje. Kunnen ze vertellen 'daar zat ik zelf
bij. En hoor je die schallende lach? Dat was ik. Zonder commando
en toch voor de zevende keer.
.6 GLSTACTIEPERIODEVAN I5JUUT/M
E GELDT ALLEEN VOOR DE LANTRA
HE MET ANDERE ACTIES.1NTE RUILEN
RIE MAANDEN OP EIGEN NAAM GE-
£N INCLUSIEF BTW EN BPM, EXCLU-
<EN EN VERWIJDERINGSBIJDRAGE DE
TVAN HYUNDAI MOTOR COMPANY.
E WERELDMERK
ESCORT Etten-Leur 24 uur
Erot. mass., Grieks, SM,
trio's moq. 076-5037798.
Dames va 18 jaar op escort
SM*Striptease*Dames gevr,
Thai.-Hydro.-Erot.-massage
mourmodellen aanwezig I
nog echt privé
076-5220888
ontvangen en bezoeken.
Tevens S.M. 0162-454235.
Lieve DAME 35 jr. ontv. U
privé van ma. t/m vrij. van
11.30-20.30u. 0165-547347
nard, die in Moskou achterge
houden zijn. Den Haag moet het
stellen zonder deze en andere
ronduit spectaculaire werken.
Wat te zien is, is in de totaliteit
een beetje aan de droge kant.
Maar wat niet weet, dat deert
misschien niet. Het Gemeente
museum rekent met 'Van Monet
tot Matisse' in ieder geval op het
succes, dat met Mondriaan zo
rampzalig uitbleef.
Duidelijk is dat Den Haag niet
alleen op een Nederlands publiek
mikt. Franse kunstliefhebbers
(afgelopen voorjaar de stormlo-
pers op Vermeer) worden ander
maal op hun wenken bediend. De
stapels Franstalige catalogi doen
met 'Van Monet tot Matisse' niet
onder voor de Nederlandstalige.
Kapitaaltje
Sergei Sjtsjoekin zocht ook zijn
heil in Frankrijk, nadat hem zijn
bezit ontnomen was. Na de revo
lutie in 1917 vluchtte hij naar Pa
rijs. Op Franse banken stond nog
een kapitaaltje, dat eigenlijk voor
het doen van kunstaankopen ge
reserveerd was.
Sjtsjoekin stierf in 1936 op 81-ja-
rige leeftijd in Parijs. Iwan Moro-
zow is hem niet meer nagereisd.
Hij stierf in 1920 in het Tjechi-
sche Karlsbad, in later jaren een
populair kuuroord voor commu
nistische machthebbers. Maar
Morozow overleed er nog als ku
rende kapitalist.
Haags Gemeentemuseum, Stad-
houderslaan 41, Den Haag. Di t/m
vr. 10-17; za. en zo. 12-17 uur. Tot
en met 13 oktober. De Nederland
se Spoorwegen bieden trein-toe-
gangservice.
Een
plaatsen:
resultaten boeken.
Sari Matisse, 'Oostindische kers en 'De Dans" (1912).
Camille Pissarro, 'Avenue de l'Opéra, Effect van sneeuw, Ochtend' (1898).
Door Koos jTuitjer
De tentoonstelling 'Van Monet
lot Matisse' in het Haags Ge
meentemuseum heeft alles te
maken met het avontuur dat
honderd jaar geleden Moder
ns Kunst heette. Aan dat
avontuur deden ook twee
tussen mee, vermogende in
dustriëlen tijdens de nadagen
van het tsarenrijk. De eigen
tijdse Franse schilderkunst
«ashun favoriet. Zij liepen de
deur plat bij de Franse kunst-
handelaren en onderhielden
hartelijke contacten met de
schilders zelf.
in 1907 aan de stad Moskou gele
gateerd. En iedereen had ook al
tijd vrij mogen rondkijken in de
kunstzalen aan beider huis.
'Van Monet tot Matisse' heet de
Haagse tentoonstelling die sa
mengesteld werd uit de samenge
brachte collecties. Daartussen
tellen mee: Degas, Renoir, Pis-
arro, Sisley, Cézanne, Van Gogh,
Gauguin, Toulouse Lautrec, Sig-
nac, Vuillard, Bonnard, Denis,
Rousseau, Picasso, Braque en
Léger.
Voorzichtig
Een Monet was de eerste aankoop
van Morozow. Hij was wat voor
de jaren tot de vooruitrenners op
het pad van de beeldende kunst.
Die twee kunstenaars golden dan
ook als de favorieten van Sjtsjoe
kin. Toch voelde deze soms ook
enige géne tegenover alle moder
nisme, hoewel hij zich daar later
ook weer overheen zette.
Danseressen
Van zijn favoriet Matisse kocht
hij een doek aan met vier naakte
danseressen. Dat nu openlijk op
te hangen in zijn huis, ging
Sjtsjoekin aanvankelijk te ver.
Maar uiteindelijk gaat hij toch
door de bocht en laat aan Matisse
weten: 'Ik heb besloten mij over
Alle gekochte kunst stelden Ser-
gei Sjtsjoekin en Iwan Morozow
inhun Moskouse paleizen ten
loqn. Na de Revolutie van 1917
werden beide verzamelingen ge-
confisqueerd. Ze werden samen-
gebundeld en ondergebracht in
het Poesjkin Museum in Moskou
fflde Hermitage in Leningrad.
Hoor het Poesjkin Museum zijn
fae zomer zestig werken uit de
collectie aan het Gemeentemu
seum in Den Haag uitgeleend.
De communisten maakten na de
Revolutie korte netten met de
hartstochtelijk beleden kapitalis
tische verzamelgrillen. Zij pikten
ie verzamelingen van Sjtsjoekin
Morozow als gemeenschaps-
«it in. Een wat onhoffelijke,
vroegtijdige overname, want bei-
ie verzamelaars opereerden al
]»m vanuit de gedachte dat zij
j'et voor zichzelf, maar voor
Rusland verzamelden. Sjtsjoekin
"etname had zijn verzameling al
zichtig in het bepalen van zijn
keuzen. Voor de ronduit experi
mentele kant van de moderne
kunst wachtte hij zich liever.
Sjtsjoekin was wat dat betreft
vooruitstrevender. Hij durfde
ook veel meer een eigen koers te
varen. De schilder Matisse heeft
dit verschil in mentaliteit ooit
eens aardig onder woorden ge
bracht: Matisse: „Wanneer Moro
zow bij de kunsthandelaar Vol-
lard kwam zei hij: 'Ik wil graag
een zeer goed Cézanne zien'.
Sjtsjoekin daarentegen, wilde al
le werken van Cézanne zien en
bepaalde dan zelf zijn keuze."
Matisse behoorde mét Picasso in
onze burgermansopvattingen
heen te zetten en het stuk in mijn
trappenhuis op te hangen'.
Dat Sjtsjoekin altijd iets meer
initiatief in zijn doen en laten ten
toon spreidde dan Morozow,
blijkt ook uit een ander gegeven.
Voor Matisse richtte hij in zijn
paleis een aparte zaal in. Maar de
inrichting daarvan kostte hem
moeite. De enige oplossing was
Matisse naar Moskou te laten ko
men. Deze gaf aan de uitnodiging
gehoor en richtte de Matisse-zaal
in. Morozow zou later dat idee
oppakken. Hij haalde de schilder
Denis in huis en liet deze de mu
zieksalon in zijn woning decor-
Pablo Picasso, 'Harlekijn en zijn metgezellin (Les deux saltimban-
ques)' (1901).
eren. De verschillen tussen beide
kunstverzamelaars zijn, wat de
Haagse tentoonstelling aangaat,
een zaak van theoretisch belang.
Voor de bezoeker aan het Haags
Gemeentemuseum telt dat hij
werk te zien krijgt waarvoor je
normaal gesproken nogal ver van
huis moet. Zo kun je elk werk al
snel opvatten als een 'ongezien
werk'.
Tenzij je al een reizende Kunst
Roeland was. Zonder daar nu
prat op te willen gaan, moet het
me van het hart dat de tentoon
stelling me een beetje tegenvalt.
Er is iets vlaks aan de presenta
tie. Je mist de opwinding, die je
met het binnenlopen in het Poes
jkin wel overviel. Ik herinner me
tien jaar na dato bijvoorbeeld en
kele loeiers van doeken van Bon-
