Lebed wil extra volmachten gooit au pair op straat Mevrouw Netanyahu Mobiele telefoon voor nog minder dan 128 Van 128,- voor Iedere stem kan beslissend zijn 'Ik wens niet de les te worden gelezen yn houdt Euro Ex-generaal acht parlementaire democratie niet geschikt voor Rusland nt bedreigt Europe - ATTENTIE - HEMA Auto zonder remmen Analyse HEMA ZONNEMELKSPRAY JIP JANNEKE is een fout gemaakt. BUITENLAND KORT Inkatha verliest aan invloed Duizenden op vlucht voor branden Fatah neemt strafmaatregelen Tipgeld van 9 miljoen gulden (M Primafoon A4 DESTEM (UZM COMMENTAAR I wisseld worden voordat de in alle nationale valuta hun DESTEM BUITENLAND (ADVERTENTIES) Tijdens de productie van (artikelnummer 11.61.6147, verkoopprijs 14.95) De op de verpakking vermelde UV-factor 20 wa terproof is niet iuist. Zonnebrand kan ontstaan Wij adviseren u deze zonnespray niet te gebruiken en naar uw HEMA terug te brengen. Uiteraard krijgt u uw geld volledig terug. Onze excuses voor het ongemak. Johannesburg - De Inkatha Vrijheidspartij (IFP) van de Zulu-lei- der Mangosuthu Buthelezi is bij de gemeenteraadsverkiezingen in de Zuidafriakanse provincie Kwazulu-Natal aanzienlijk verzwakt uit de bus gekomen. Inkatha blijft weliswaar met 44,5 procent de grootste partij, maar in vergelijking met de landelijke verkiezin gen van 1994 boekte zij een verlies van 6,5 procent. Los Angeles - In het zuiden van de Amerikaanse staat Californië zijn duizenden mensen op de vlucht geslagen voor grote branden, die zijn uitgebroken in het struikgewas. De vlammenzee heeft al meer dan 2500 hectare verwoest. Gaza-Stad - Yasser Arafats PLO-faetie Fatah is van plan om strafmaatregelen te nemen tegen tien PLO-leden in de autonomie- raad, die tegen Arafats kabinet hebben gestemd. De raad stemde donderdag met 50 stemmen voor en 24 stemmen tegen voor het ka binet van Arafat. Zes afgevaardigden onthielden zich van stem ming en acht anderen waren afwezig. Het centraal comité van Fa tah wil van enkele afgevaardigden het partijlidmaatschap op schorten en anderen helemaal uit de partij en het parlement zet ten, aldus partijfunctionarissen. Washington/Den Haag - De Verenigde Staten bieden twee miljoen dollar tipgeld bovenop de drie miljoen van Saudi-Arabië voor in formatie over de daders van de aanslag op de basis Dhahran vori ge week. Dat heeft Washington gisteren bekendgemaakt. Samen komen de uitgeloofde bedragen neer op bijna negen miljoen gul den. Door de aanslag met een autobom op een wooncomplex van de basis kwamen negentien Amerikaanse militairen om het leven. Moskou/Wenen (afp/dpa/anp) - Generaal Aleksandr Lebed, de nieuwe sterke man in het Kremlin, wil de vrije hand bij het bepalen van het Russische veiligheidsbeleid. Lebed zei dat gistermorgen op een persconfe rentie in Moskou. Volgens het Russische persbureau Itar-Tass verklaarde Lebed tevens dat 'een parlementaire democratie niets is voor ons land'. Hij zei zichzelf als een halve democraat te zien. Lebed zei de extra volmachten niet voor zichzelf nodig te hebben. „Ik ben niet van plan de macht over te nemen, maar om de im mense veiligheidsproblemen op te lossen is het nodig dat ik de vrije hand krijg," verklaarde hij. „Ik ben geen monster, ik ben een mens. Ik heb de macht niet nodig omwille van de macht. Ik wil de uitgebreidere bevoegdheden niet voor persoonlijke doeleinden, maar om de veiligheidsprobele- men van de staat op te lossen. Ik ben bezorgd over mijn land en de problemen zijn enorm". De generaal voegde eraan toe dat de president waarschijnlijk bin nen een paar dagen 'een aantal documenten tekent, dat ik over dit onderwerp heb voorbereid'. Lebed, ex-commandant van het 14e Russische Leger, haalde 15 procent van de stemmen in de eer ste ronde van de presidentsverkie zingen en werd korte tijd later door Jeltsin benoemd tot secreta ris van de invloedrijke Russische Veiligheidsraad. Lebed kreeg in die functie onder meer de zeggen schap over de militaire benoemin gen. In zijn nieuwe baan laat hij op- houdelijk van zich horen. Vorige week pliette hij voor maatregelen tegen buitenlandse kerken, waar onder de Mormomen. Het afgelo pen weekeinde brak hij een lans voor het herinstellen van het vice- presidentsschap en liet hij door schemeren deze post te ambiëren. Lebed kondigde gisteren tevens een strikter visa-beleid aan voor buitenlanders. Weliswaar wilde hij daarmee geen 'ijzeren gordijn' in het leven roe pen, maar het is volgens hem ab soluut nodig dat er waarborgen in het leven komen tegen de grote mate van illegale in- en uitvoer. „Als we het geciviliseerd aanpak ken, zullen we niemand beledi gen," aldus Lebed. Een mogelijkheid zou zijn om de staten in te delen naar gelang ze zich meer of minder vriendschap pelijk opstellen tegenover Rus land, meende hij. Lebed had vorige week al een aanbeveling aan de Veiligheids raad gedaan voor een strenger vergunningenstelsel voor Russen en buitenlanders om terreur, drugshandel en smokkel van grondstoffen een halt toe te roe pen. De mensenrechtenorganisatie In ternational Helsinki Federation for Human Rights (IHF) heeft zich gisteren bezorgd getoond over de godsdienstvrijheid in Rusland. Als je echt van de zomer wilt genieten, ga je nu naar Primafoon. Want de Pocketline Jazz* kost nu maar f 128,-. Een handige mobiele GSM-telefoon waarmee je bellen. En gebeld worden, of op je eigen vakantie-adres in vrijwel heel Europa kunt Op 'n terrasje in Maastricht in Zuid-Frankrijk Wanneer je hem vóór 21 juli koopt, dan profi- 25** 20** 15 fc* Bel het KNMI-weerbericht 10l teer je ook nog eens extra, nesteek-weken bepaalt de mum middagtemperatuur, Want gedurende onze Zon- temperatuur de korting, voor de voorspelde maxi- telefoon 06-8003 (50 cent per minuut). Kom dus snel langs bij Primafoon. DE WINKEL VAN PTT TELECOM De aanbieding is geldig zolang de voorraad strekt en alleen bij gelijktijdig afsluiten van een 3-jarig GSM-abonnement van PTT Telecom. Vergeet niet uw legitimatiebewijs mee te nemen voor adrescontrole. WOENSDAG 3 JULI 1996 DE HUIDIGE PvdA-senator Zijlstra heeft het dilemma over de opslag van nucleair afval in zijn periode als Tweede-Kamérlid ooit treffend verwoord. Zijlstra vond dat er te veel risico's ver bonden waren aan de door het toenmalige kabinet aangege ven varianten en riep vertwijfeld uit: 'Je stuurt toch geen auto zonder remnnen de weg op om vervolgens af te wachten wat er gebeurt'. Het beeld van de auto zonder remmen doemt voortdurend op bij de momenteel lopende discussie over de herziening van de sociale zekerheid. De noodzaak van veranderingen wordt door velen onderschreven. Het paarse kabinet is er stevig mee in de weer, maar weet niet aan te geven wat de definitieve uitkomst is. Een opsomming van een aantal tegenstrijdigheden die de laat ste week aan de orde zijn geweest, geeft aan hoe verschillend over de ingreep wordt gedacht. Minister Melkert van Sociale Zaken kwam vorige week woorden te kort om het succes van het hervormingsproces te roemen. Een dag later werd zijn be leid door een aantal experts met de grond gelijk gemaakt. Politici schreeuwen al jarenlang dat de AOW niet betaalbaar is. Alle mogelijke doemscenario's - langer werken en premiebeta ling voor de mensen die een goed pensioen hebben - zijn al uit de kast gehaald. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) meldde afgelopen weekend doodleuk dat de oudedagsvoorziening niet alleen betaalbaar blijft, maar ook steeds goedkoper wordt. Neem het de burger maar eens kwalijk dat hij het spoor bijster raakt. Maar het is niet alleen de bezorgd toekijkende leek die het niet meer weet. De PvdA - die zich ooit lelijk in de vingers heeft ge sneden met de pijnlijke ingrepen in de WAO - gaat het land in om met de achterban te discussiëren over de toekomst van de sociale zekerheid. Ook minister Wijers van Economische Za ken heeft recent aangegeven dat hij een serieuze discussie wil over hetzelfde thema. Het zijn geluiden waaruit blijkt dat de Haagse politiek hoogst onzeker is over het te voeren beleid op dit wezenlijk belangrij ke terrein. Maar de ploeg Kok gaat intussen gewoon door met het nemen van harde maatregelen. Of het de juiste maatrege len zijn, is nog maar de vraag. De serieuze discussie waar mi nister Wijers om heeft gevraagd, moet er snel komen. Een au to zonder remmen maakt immers geheid brokken. Een Moskoviet belandt met autopech juist onder twee reusachtige verkiezingsposters van Jeltsin. Een veeg teken soms? Moskou - Vandaag hebben de Russen voor het eerst in hun geschiedenis de kans om de zittende president naar huis te sturen en een nieuwe leider te kiezen. Sceptici wa ren ervan overtuigd, dat Bo- ris Jeltsin het nooit zover zou laten komen dat hij het risico loopt weggestemd te worden. Maar de president heeft de meest fundamentele democrati sche uitdaging aangedurfd en vanuit een bijna verloren posi tie heeft hij zich binnen enkele maanden teruggevochten naar de top van de ranglijst. Hij voerde een uiterst slimme en goed doordachte verkiezings campagne, waar geen van zijn tegenstanders aan kon tippen. Maar er waren wat schoon heidsfoutjes.' Jeltsin werd door zijn adviseurs en medische staf zodanig opgekalefaterd, dat het beeld van een dronkenlap met hartkwalen binnen de kortste keren verbleekte en de presi dent weer de indruk maakte van een vitale en doortastende vader des vaderlands. De gedaanteverwisseling was verbluffend, maar Jeltsin haal de de eindstreep net niet.Sinds woensdag heeft hij zich niet meer in het openbaar vertoond en alle belangrijke afspraken werden op het laatste moment afgezegd. Het blijft onduidelijk of de president inderdaad ge zondheidsproblemen heeft of dat hij van oordeel is, dat zijn inspanningen voldoende zijn geweest om de eindoverwinning veilig te stellen. Een andere smet op het blazoen van de president is de manier, waarop hij zijn functie van staatshoofd, het staatsapparaat en zelfs de staatskas heeft mis bruikt om campagne te voeren voor zijn herverkiezing. Jeltsin strooide cadeaus rond en deed ver kiezingsbeloftes, die het be grotingstekort aanzienlijk zul len doen toenemen - als de be loftes tenminste worden inge lost. Daarnaast gebruikte de president de media op een vol strekt ondemocratische wijze. Maar zelfs de onafhankelijke kranten, radio- en televisiesta tions, die voorheen felle kritiek op Jeltsin leverden, kozen in de loop van de campagne schaam teloos de zijde van de zittende president, met het argument dat er na een verkiezingsoverwin ning van Zjoeganov geen plaats meer zou zijn voor de vrije pers. Het campagneteam van Jeltsin heeft via de media een onge kend felle en harde anti-com munistische propaganda ge voerd. Het laatste staaltje van smake loosheid is een televisiespot van Door Kees Elenbaas lange rijen wachtenden bij win kels en het uitdelen van voedsel en schokkende beelden uit con centratiekampen. 'Dit wilt u toch niet meer terug?' is vervol gens de retorische vraag aan de kiezers. Deze manier van cam pagne voeren bracht een woe dende communistische leider Zjoeganov ertoe om een verge lijking te trekken met de nazi- propaganda van Josef Goeb- bels. Het is echter opvallend hoe weinig de communistische presidentskandidaat gebruikt heeft gemaakt van voor de hand liggende mogelijkheden om Je ltsin scherp aan te vallen. Het misbruik van staatsgelden zou zo'n punt geweest zijn, maar blijkbaar is het in het prille de mocratische proces in Rusland nog steeds min of meer vanzelf sprekend, dat de machthebbers misbruik maken van hun posi tie. De campagne van Zjoe ganov stond in schrille tegen stelling tot die van zijn grote opponent. De communisten hebben nauwelijks gebruik ge maakt van de televisie en ande re media, waardoor de campag ne nogal simplistisch en klun gelig aandeed. Zjoeganov weet zich natuurlijk verzekerd van een vrije stabiele en trouwe aanhang, maar een andere ver klaring is dat hij een brede coa litie van nationalistische en communistische stromingen vertegenwoordigt, waardoor zijn ruimte om te manoeuvreren enorm wordt beperkt. Ter elfder ure kwam Zjoeganov met voorstellen voor een coali tieregering na de verkiezingen, waardoor hij de indruk wekt al op voorhand rekening te hou den met een nederlaag. De laat- foto reuter ste opiniepeilingen geven presi dent Jeltsin inderdaad een rui me voorsprong op Zjoeganov, in sommige peilingen is het ver schil zelfs 23 procent. Uit kie zersonderzoek blijkt dat de toe treding van generaal Alexander Lebed tot het presidentiële team zijn uitwerking niet heeft gemist. Maar Jeltsins campag neleider, Sergej Filatov, is niet onder de indruk van deze roos kleurige voorspellingen. Hij blijft wijzen op het gevaar van een lage opkomst. Het is duide lijk dat er na de eerste ronde een zekere vermoeidheid is op getreden bij het kiezersvolk en het staat vast dat een lage op komst een overwinning van Zjoeganov gevaarlijk dichtbij brengt. Vooral in de grote ste den - Moskou en Sint Peters burg - is de laatste dagen nog hard campagne gevoerd onder het motto 'Stem of je verliest'. En president Jeltsin deed een laatste oproep via de televisie om te voorkomen, dat de men sen op deze vrije woensdag het wel geloven en hun tuintje gaan wieden of de auto gaan wassen. 'We hebben uw steun nodig. Breng uw stem uit, iedere stem kan beslissend zijn', zo klinkt de smeekbede uit het Kremlin. IINSDAG 3 JULI 1996 J\ 8 inkbiljetten, zeventig mil- ton), drie miljoen geldau- I laar op dit moment, vindt hij, ïoet de politiek het lef hebben m voor uitstel te kiezen. M/aarom? „Als landen econo- lisch en politiek naar elkaar Hoegroeien, is één munt van zelfsprekend. Ook Nederland ende vroeger verschillende I lunten, en daar is uiteindelijk nze gulden als eenheidsmunt litgerold." Hilaar, weet Fortuyn, 'nog nooit Hs een muntunie voorafgegaan ^nan een politieke unie'. Volgens Kle Rotterdamse professor be- I gaat Europa een historische loodzonde door de politieke en :ulturele verschillen tussen de anden onderling te veronacht- amen. |„In economisch opzicht kun nen we langzamerhand spre ken van een geïntegreerd Euro pa. Maar politiek en cultureel Izijn we nog lang niet zover. Is [het rijke Nederland bereid om [solidair te zijn met het arme I Zuid-Italië? Hoe democratisch is de besluitvorming in Brussel, I waar zelfs de politici zelfs niet I weten hoe besluiten precies tot I stand komen?" Sin die omgeving kun je geen I muntunie van start laten gaan, vindt hij. Zeker niet als zelfs de I Duitsers, die aan de basis ston- den van de Europese eenwor ding, niet kunnen voldoen aan de door hen zelf geformuleerde criteria. En wat te zeggen van de Fran sen en Belgen. „Die hebben be sloten in één jaar tijd hun boekhouding op orde te stellen. Terwijl in Frankrijk vorig na jaar Juppé zijn strijd voor be zuinigingen heeft verloren. Terwijl België, met de grootste staatsschuld, onmachtig is om de benodigde ombuigingen door te voeren." Fortuyn meent dat de voorge nomen opschoning van het huishoudboekje in de twee lan den maar tot één conclusie leidt: „Als het lukt, worden we belazerd. Dan gaat Nederland de EMU subsidiëren, zoals we vroeger de oorlog in Vietnam gesubsidieerd hebben." Wacht nou even met die munt, vindt Fortuyn. Een uitstel van minimaal vijf tot zes jaar vindt hij gewenst, om te zorgen .dat de EMU niet het beginpunt, maar het sluitstuk wordt van de Europese integratie. „Ne derland heeft hier geen enkel voordeel bij." yaiionze correspondente Jeruzalem - Israel's nieuwe premier, Benjamin Netanyahu, leeft gisteren de wereld een iJieuwe boodschap gegeven. Scherp ondervraagd over zijn politieke overwegingen zei N'etanyahu in zijn eerste ont moeting met de buitenlandse pers: „Ik wens niet de les te «orden geiezen". ïttanyahu veegde een medede ling van Yasser Arafat over een spoedige ontmoeting tussen de twee weg met de woorden: „Ik weet nergens van." Hij ontweek ook speculaties over het spoedige terugtrekken van de Israëlische troepen uit Zuid-Libanon. Op zijn eerste persconferentie met leden van de buitenlandse pers vereniging in Israël grapte hij wat over de airconditioning in het volgepakte perszaaltje, luisterde afwezig naar de op hem afgevuur de vragen en rende na veertig mi nuten terug naar zijn staatszaken. Geen woord over de Israëlisch- Palestijnse verzoeningsakkoorden van Oslo. Geen nieuws over de met de Palestijnen overeengeko men en tot nu toe uitgestelde ge deeltelijke militaire ontruiming van Hebron. En geen hoop voor de Palestijnen over hun toekomstige Palestijnse staat. „Als we verder met ze onderhandelen," zei Netanyahu, „zullen wij met onze eisen komen en zij met die van hen. Ofwel we komen tot een overeenkomst, ofwel niet. Maar eerst moeten ze zich aan hun ver plichtingen houden. De Hamas- terreur uitroeien enzo. Zonder veiligheid komt er nooit vrede." „Ik zal me houden aan getekende overeenkomsten. Ik zal doorgaan met het vredeproces." Maar het uitbreiden van de joodse neder zettingen op de Westelijke Jor- daanoever moet volgens hem doorgaan en van teruggeven van bezet gebied wilde Netanyahu niets weten. „We hebben sinds 1967 al meer dan 90 procent van de bezette gebieden opgegeven," zei hij, doelend op de Sinai-woes- tijn, die in 1982 in het kader van de Israëlisch-Egyptische vrede werd ontruimd. En Veiligheids raadsresoluties 242 en 338, die voor het Midden Oosten de formu le 'land in ruil voor vrede' hante ren dan, werd hem gevraagd? „U weet," zei de nieuwe premier, met zijn ogen bijna vuur schietend, dat wij die anders uitleggen". rir France Europe - het voorma lfailliet gaat, heeft topman Chris- Inigingsplan bekend gemaakt. Zo fcir France alle verliesgevende lij- Ineel de buikriem aanhalen. Alle wordt gevraagd om een deel van hun salaris in te leveren, in ruil voor aandelen van de te privati seren maatschappij. Ook gaat Blanc alle niet rende rende lijnen sluiten. Daarmee komt een definitief einde aan een van de opdrachten, die publieke onderneming Air Inter heeft: het onderhouden van een zo dicht mogelijk lijnennet, om de territo-, riale eenheid te bewaren. Air Inter verdedigde altijd zijn hoge tarieven op de winstgevende lijnen door te zeggen dat het be drijf van de overheid opdracht had gekregen om verlieslijdende lijnen open te houden. Maar de regelmatige vluchten op het Bre tonse Quimper, en de Midden- Franse steden Saint-Etienne of Clermont-Ferrand lijken ten do de opgeschreven. De publieke dienstverlening van Air France is dan afgelopen. Luchtbussen Blanc had overigens niet alleen slecht nieuws. Juist op de goed renderende lijnen wil hij de dienstverlening gaan verbeteren. Met ingang van oktober start de rotatie van zogenaamde 'navet- tes', een soort luchtbussen. Die gaan onder meer vliegen tussen Parijs en Marseille, Toulouse, alsmede Nice, met een halfuur- of een uurdienstregeling. Blanc houdt tevens vast aan de wens otn te worden geprivatiseerd. Als het aan hem ligt is Air France Europe eind 1997 een private onderne ming. De zeer actieve vakbond van lip dienstpiloten (SNPL) verklaarde vierkant tegen de plannen van de directie te zijn. „Blanc schilder de situatie veel ernstiger a^alJ die in werkelijkheid is. Dat doe zijn geloofwaardigheid gee goed. Het personeel zal gaan sta* ken als al deze maatregelen wei- kelijkheid worden." i*» don premier Natanyahu met zijn kinderen, in het del au pair Tania Shaw foto anp Door Willy Werkman Tel Aviv - Au pair-meisjes kunnen het met hun bazen - en soms nog veel meer met hun bazinnen - heel moeilijk hebben. Maar het verhaal van de 21-jarige kinderverzorg- ster Tania Shaw is bijna absurd. Tania, die zes maanden geleden begon te werken bij de familie Netanyahu in Jeruzalem, werd deze week letterlijk door haar mevrouw op straat gegooid. Zon der een cent te zijn uitbetaald en met de boodschap, dat ze een 'moordenaar' is. Want Tania had... de soep laten aanbranden. 'Meneer', Benjamin Netanyahu, de huidige premier van Israël, was altijd aardig tegen haar ge weest, vertelt Tania nu. Maar 'mevrouw', echtgenote Sarah, dat was een ander verhaal. 'Me vrouw' had vaak tegen haar ge schreeuwd. Ze had haar van 's ochtends half zeven tot soms middernacht laten werken. Ze had van haar geëist, dat ze haar handen zou wassen, voor ze een van de twee kinderen, Yair en Avner, of hun speelgoed aan raakte. Ze had Tania voor het ge zin laten koken, maar haar op dracht gegeven haar eigen voed sel zelf te kopen. Ze had haar nooit op tijd en meestal te weinig uitbetaald. Op de laatste dag van Tania's verblijf bij de Netanyahu's was het meisje uit wandelen gegaan met anderhalf jaar oude Avner. Plotseling werd ze door een lijf wacht van de premier naar huis teruggeroepen. In de keuken vond ze haar woedende 'me vrouw'. „Je hebt de soep op het gas vergeten en nu is het aange brand," schreeuwde ze Tania toe. „Okay," had het meisje ge zegd. „Sorry, dat kan gebeuren." Maar 'mevrouw' wilde van geen uitleg weten. Ze moest meteen vertrekken. Mevrouw gaf het meisje niet eens de kans haar spullen in te pakken. Een lijf wacht duwde haar op straat. Ta nia kreeg als afscheidsgroet de betiteling 'moordenaar' mee. Na drie uur op straat, zonder te we ten waar ze heen moest, mocht ze haar koffers komen halen. Via het au pairkantoor van de uit Nederland afkomstige Hilma in Tel Aviv (Hilma wil zich niet verder identificeren) was ze bij de familie Netanyahu terecht ge komen. Zeer vereerd om haar baan, want ze hangt dezelfde po litieke overtuigingen aan als 'meneer' en 'mevrouw'. En hoe wel ze vanaf het begin proble men met 'mevrouw' had gehad, wilde ze voor de verkiezingen in Israël niet, dat er ook maar iets van haar bittere ervaringen be kend zou worden. Na de grote politieke overwinning van 'me neer' moest Tania haar 'me vrouw' plotseling met 'Mrs. Pri me Minister' aanspreken en raakte ze van alle spanningen in huis zonodig nog nerveuzer. Hil ma had nog geprobeerd te be middelen, maar het heeft niet mogen baten. Nu zegt de familie Netanyahu, dat Tania 'acuut onstabiel' is ge worden en dat 'de veiligheids dienst had aanbevolen haar on middellijk uit het huis te verwij deren'. „Maar," zegt de officiële mededeling van het kantoor van de premier, „de familie Netanya hu zal al het mogelijke doen om haar in haar rehabilitatie te hel pen." Tania zal die hulp waar schijnlijk afslaan.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 5