Weekend
it m/v
.MtWEW
'Den Haag vindt bomen belangrijker dan mensen'
i
De mens in
het beest
V
de STEM
E2
zijn op zoek naar:
Jwi tclcfoM^rite
frfcoperf m/v
Politici kijken niet verder dan
hun neus lang is. Neem nu eens
de hogesnelheidslijn door Bra
bant. Politiek Den Haag laat,
zoals het er nu naar uit ziet, de
Thalys bulderen over landerijen
en langs dorpjes zonder zich
daar al te druk om te maken.
Dat is dom, vindt planoloog en
stedebouwkundige Peter de
Graaf, ontwerper van het plan
voor tunnels bij Breda. „De
politiek heeft tot nu toe
helemaal niet gekeken naar het
toekomstperspectief van het
gebied."
Dit najaar valt in Den Haag de
beslissing over de hogesnel
heidslijn. Belangrijker voor Bre
da en Prinsenbeek is het ant
woord op de vraag: komen er
tunnels. Nee, zeggen Kok, Dijk
stal, Jorritsma en De Boer. Dat
willen we nog wel eens zien,
sputtert een groot deel van de
Kamer tegen. Gerard Overkamp
en Dick Peters, docenten aan de
Nederlandse Hogeschool voor
Toerisme en Verkeer, zijn nog
optimistisch. Zij durven hun
geld te zetten op de tunnels.
Want Breda speelt het slim,
vinden zij.
V
ZATERDAG 29 JUNI 1996
iuys
ehandellng biedt
[Ie meer nodig
oor opname In een
Behandeling
3e behandeling tot
ons programma
apie en het
pie staat het hier
Jaar een
Issen te hanteren
id kan functioneren.
:h referentiekader,-
week te werken.
1-45.
Zaken,
brmeldlng van
I Plus B.V. weikt al 15 jaar voor een j
lomnieerde bedrijven en instellingen
lusiaste ploeg bieden wij onze dién-
marktonderzoek. telefoontrainingen
1 marketing-campagnes aan.
enthousiaste mensen die met
i bellen uit naam van één van
Ihtgevers. Het is de bedoeling
iken gaat maken voor de advi-
p ze opdrachtgever.
|s dat je-over een zekere type-
beschikt en een opleiding
Id op MAVO- of HAVO-niveau.
r van en naar Breda kan even-
n gezorgd.
en zijn op maandag tot eh met
(18.00 tot 21.00 uur en zater-
10.00 tot 16.00 uur. Reageer
Iformatie kun je maandag toten
tussen 10.00 en 12.00 uur of
0 en 17.00 uur bellen naar
Vraag dan naar Remco de
van Loenen.
CALL CIITIRV
ion Marketing Plus B.V.
2, <941 VP Raamsdonksveer
220, 4940 AE Raamsdonksveer
1162-520000, Fax: 0162-520608
Toch nog hoop op tunnels HSL
De dieren staan weer op scherp. Dat zal u ook
wel opgevallen zijn. Het begon met de eiken-
processierupsen die wandeltochten organiseren
door de natuurgebieden van zuidelijk Neder
land. Wetenschappers houden zich dagelijks
met dit verschijnsel bezig. Ik begin ondertussen
te vermoeden dat ze in onstuitbare golven uit
het oog van het Maria-beeld in Brunssum ko
men, bijgelicht door honderden katholieke
kaarsjes en opgejut door Limburgs en Brabants
gebed.
De dieren komen naar u toe deze zomer! In de
slijmerige slipstream van de eikenprocessierups
volgen ongetwijfeld reuzenspinnen die tussen
de groente zitten, Nessies die het zwemmen
onmogelijk maken, wandelende takken die de
toegang tot de bossen versperren, scholeksters
die in wisseldienst hele buitenwijken terrorise
ren. Gekke koeien die de hele Europese Ge
meenschap op de kop zetten. Je kunt het zo zot
niet bedenken of we krijgen het in onze huiska
mer in deze steeds maar langer wordende va
kantieperiode. De haring maakt het voorlopig
wel het bontst. Die laat zich uitroeien om in de
schijnwerpers te komen. Zo zout hebben wij
het nog niet gegeten.
Deze maanden sukkelt de mensheid op minder
dan halve kracht verder. Het dier grijpt zijn kans
om nieuws te maken, op tv te komen, de ge
schiedenisboekjes te halen. Ze krijgen het in
juni plotseling op hun heupen, ontworstelen
zich aan de aaihanden van Martin Gaus en Im-
ca Marina en laten hun pootjes vrolijk trippelen
en trappelen in de studio's van Journaal en ac
tualiteitenprogramma's.
In de zomer ligt de mens plat, hij hangt voor de
tv of sproeit de dorre plantjes in zijn tuin. Hij
zakt naar een lager bewustzijnsniveau en dan
komt het beest naar boven. Den Haag is onbe
mand, we zien het elk jaar weer. Ministers slen
teren dan in korte broek door verre dierentui
nen, voederen vreemde eenden, aaien struisvo
gels en slaan visjes aan de haak in exotische ha
venplaatsjes.
Eentje zal in Den Haag moeten blijven. Zalm
zegt u? Ja, maak er maar een grapje o^r. Nee,
ik vrees dat het de zomer wordt van Margreet
de Boer, de minister die over ons mileu gaat. Al
le dieren vallen eigenlijk onder haar en ik denk
dat ze niet veel verder zal komen dat het op
hangen van patronen met seks-lokstof in de bo
men. Ze kondigt verregaande maatregelen aan
en laat dikke rapporten uitdelen, terwijl diverse
plagen over de grens daveren en ons de stuipen
op het lijf jagen. De politie zal de transporten
wel weer oogluikend toestaan.
Er zijn zelfs berichten verschenen dat de woes
tijn oprukt. We krijgen straks opgewonden ver
halen uit Marokko of Mexico van niets vermoe
dende vakantievierders die op een morgen uit
hun hotelraam kijken en in de verte een onme
telijke zandvlakte zien naderen. Compleet met
stofwolken, fata morgana's en Toearegs. Ze
pakken hun koffers en racen in hun huurauto
naar het vliegveld dat ondertussen door de
woestijn is opgeslokt.
In Nederland laten nieuwe dieren zich gelden.
De kranten grijpen deze kans dankbaar aan:
'Man vindt prairiehond in wieg, baby onvind
baar.'Later blijkt de man tijdelijk een geestelijke
stroomuitval te hebben gehad en ligt het kindje
te knuffelen met een grote speelgoed-
beer. Maar dan constateert men op verschillen
de plaatsen in de Randstad opeens kamelen-
sporen in de achtertuin
Is zo'n processie van kruipend gedierte nou iets
bijzonders? Laat u niks wijs maken. Waarom
zou zo'n brij behaarde rupsen bedreigender zijn
dan een waaier wielrenners met een urenlange
sliert volgers onder de Brabantse bomen? Erger
dan een stroom auto's, al dan niet met oranje
wimpels, die door de akkers kruipen en ons
leefmilieu kaalvreten? Verontrustender dan
twintig kilometer caravan op een vrijdag op
weg naar een parkeerplaats aan zee?
In het beest steekt de mens de kop op. Dat is al
les. En de mens is tijdelijk dierlijk lui. Ik wens u
heel veel sterkte met al die brandharen en aller
gieën. De zomerjeuk wordt met de week hevi
ger en zal aanhouden tot minstens september.
Daarna wordt alles weer normaal.
Voor onze service- en onderhoudster
heden zoeken wij op korte termijn^
Voor deze afwisselende en interessante
vragen wij:
LTS/MTS-E opleiding; nbii^l
ervaring in servicewerkiaamhede I
beveiligingsbedrijf; f
bereidheid om service-diensten
goede contactuele eigenschappen'
een commerciële instelling;
een verklaring van goed gedrag,
rijbewijs B; oqen.
enthousiasme en doorzettingsve
Wij bieden u een prettige werkk"n?.*
digheid. enthousiaste collega s en
salaris.
Heeft u interesse? Stuur dan uw
naar Van Dijnsen Beveiligingen,
S. van Irsei. takkebijsters 58,4817
tel.:076 - 5728131.
Door Ron Gregoor
Begin november tekent de
Tweede Kamer de hogesnel
heidslijn in op de kaart van
Brabant. Welke dorpen en
steden de Thalys straks pas
seert, is niet meer zo interessant. Nederland
en België hebben al lang uitgemaakt dat die
langs de rijksweg A16/E19 komt. Voor Bra
bant is belangrijker hóe de HSL door het
landschap getrokken wordt. Met andere
woorden: in hoeverre hebben de inwoners
daar last van.
Peter de Graaf, planoloog en stedebouwkun
dige van het bureau Zandvoort uit Utrecht
weet wel hoe die problemen moeten worden
opgelost. Sterker nog: er is maar één oplos
sing: leg overal de A16 naast de HSL zodat je
zo min mogelijk ruimte verliest. Zorg dat het
station Prinsenbeek goed bereikbaar is en leg
op de twee meest gevoelige plaatsen - Prin
senbeek en Effen - voor zowel rijksweg als de
spoorlijnen tunnels aan.
De Graaf onderzocht in opdracht van Breda
en Prinsenbeek de HSL- problematiek. Want
de lijn zoals Rijkswaterstaat die in gedachte
heeft splijt het tuinbouwgebied in Prinsen
beek in tweeën. Zij vervreemt het dorp, dat
straks Breda noord-west wordt, van de rest
van de stad door een wel heel erg brede en ho
ge barrière en bij Effen wordt toch een aardig
stukje natuurgebied verwoest.
„Je houdt altijd weerstanden. Het liefst zou
den we de lijn in heel Brabant onder de grond
aanleggen. Maar dat is veel te duur. We heb
ben de ernstigste problemen bekeken en ge
probeerd daar een oplossing voor te vinden."
De oplossing van De Graaf kost 900 miljoen.
„Dat is veel. Maar het gaat ook om iets. Je
hebt het over een investering voor de komen
de paar honderd jaar. We hebben heel goed
gekeken of er ook nog andere, goedkopere op
lossingen waren. Die zijn er niet. Alles wat je
nu schippert komt de leefbaarheid in deze
streek niet ten goede. Er is geen alternatief,
tenminste niet als je de HSL langs de A16 wilt
leggen. Als je een snelheidslijn aanlegt moet
je dat goed doen, anders krijg je er halverwe
ge de volgende eeuw spijt van," zegt hij.
Honderd jaar
De Graaf vindt het merkwaardig dat het ka
binet en aanvankelijk een groot deel van de
Kamer niets van zijn alternatief wilden we
ten. „De Kamercommissie voor Verkeer en
Waterstaat stapte op het station van Prinsen
beek uit en keek om zich heen. 'Er is hier toch
niets aan de hand. Wat huizen en landerijen,
dat moet geen probleem zijn', werd er gezegd.
Dat klopt ook, op het eerste gezicht. De poli
tiek gaat voorbij aan al datgene wat er in de
toekomst met dat gebied kan gebeuren. Rege
ren is vooruitzien. Als je nu een beslissing
I p m
is;
X -
r v f vi
1*
Peter de Graaf, ontwerper van het plan voor tunnels bij Breda: 'Politiek heeft gebrek aan toekomstvisie'.
vli -1
neemt, leg je de bestemming voor meer dan
honderd jaar vast. Breda/Prinsenbeek is een
stedelijk probleem. Als je nu de HSL daar ver
boven de grond aanlegt (de plannen zijn om
dat op dertien meter hoogte te doen, RG) za
del je Breda met een levensgroot probleem op.
Want wat doe je straks dan met die lap grond?
Er ligt dan bovendien nog een verschrikkelij
ke barrière tussen de twee stadsdelen omdat
ook nog eens de A16 wordt verbreed. Prinsen
beek is een gebied waar je heel veel mee kan
doen. Als je de HSL er bovengronds aanlegt
kun je de locatie voor woningbouw vergeten.
Niemand wil daar wonen. Een bedrijventer
rein dan? Hoogwaardige bedrijven passen er
voor om zich te vestigen op een terrein waar
op meer dan tien meter hoogte het spoor loopt
en dat slecht bereikbaar is. Ik voorspel dat dit
een lelijk gebied wordt, waar niemand be
langstelling voor heeft. Leg de A16, de gewo
ne spoorlijn en de HSL op dit kleine stuk on
der de grond aan en je kunt het gebied inrich
ten zoals je wilt. En je behoudt je eenheid met
de rest van de stad."
Het doet de Utrechtste stedebouwkundige
pijn als hij ziet dat Kok het Groene Hart van
Holland wel een tunnel belooft en Brabant
niet. „Ik begrijp er werkelijk niets meer van.
In het Groene Hart hebben we het over bo
men, in Prinsenbeek en Breda over mensen.
In Holland loopt de HSL door een stukje na
tuur. Daar moet iets aan gedaan worden, ze
ker. Maar hier komt de lijn dwars door stede
lijk gebied. Het is toch te gek dat men in Den
Haag kennelijk bomen belangrijker vindt dan
mensen. Het is heel simpel, als de HSL zo
hoog een dorp passeert, hebben daar heel veel
mensen last van. Niet alleen de bewoners,
maar ook de mensen die er dagelijks langs
moeten."
Evenwichtig
Toch hebben Jorritsma en Rijkswaterstaat De
Graaf niet helemaal in de kou laten staan.
Want de A16 komt straks naast het toekom
stige HSL-traject. En er komt een plan om
het station Prinsenbeek goed bereikbaar te
maken. Alleen...de tunnels komen er niet. „En
daar gaat het nu juist om. Ons plan is heel
evenwichtig, dat wil zeggen dat als je het ene
doet, je ook het andere moet doen. We hebben
de snelweg naast de HSL geprojecteerd om zo
weinig mogelijk grond te verliezen, geen ter
reinen braak te laten liggen waar je straks al
leen nog maar een paar koeien kunt laten gra
zen.
Dat heeft tot gevolg dat de directe hinder ge
concentreerd wordt op de strook grond langs
de HSL/A16. Dat is op zich geen probleem,
alleen moet je dan wel zorgen dat die hinder
acceptabel is. En op plaatsen waar mensen
wonen of waar de lijn de toekomstmogelijk
heden van de stad blokkeert, moet je een tun
nel aanleggen."
Breda en Prinsenbeek zijn zo goed als uitge
praat. Met Rijkswaterstaat en Jorritsma zal
nog wel even het onderzoek naar de gevolgen
voor het milieu besproken worden, maar geld
voor een of meer tunnels hoeft Brabant niet te
verwachten. De Graaf: „Ik heb geen kritiek
op Rijkswaterstaat en de NS. Er is simpelweg
geen geld. En dan houdt het natuurlijk al snel
op."
Dikke voldoende
Zoals de vlag er nu bijhangt komen die tun
nels er niet. Toch houden deskundigen de
moed erin. Gerard Overkamp en Dick Peters
zijn docenten aan de Nationale Hogeschool
voor Toerisme en Verkeer in Breda. Over
kamp is docent planologie en Peters doet om-
gevingsrecht. Zij hebben zich de laatste tijd
voornamelijk bezig gehouden met de vraag:
wat doe je als gemeente nu je in zo'n positie
gemanoeuvreerd wordt. Volgens de twee krij
gen de burgemeesters Rutten en De Vet een
dikke voldoende voor hun strategie.
„Het is heel goed dat Breda niet meteen ak
koord gaat. Je moet uit die onderhandelingen
zoveel mogelijk zien te halen. Maar er komt
direct een moment dat de gemeente moet zeg
gen: we doen het. Zij moet blijven praten over
oplossingen, over voorwaarden. Dat is het be-
1 Verkeer-docenten Gerard Overkamp en Dick Peters durven hun geld te zetten op tunnels.
FOTO COR VIVEEN
FOTO HENK TUKKER
langrijkste, je moet in gesprek blijven. Blijft
Breda volharden in het nee, dan ben je geen
partij meer. Dan neemt het Rijk de taken van
de gemeente over. Rijkswaterstaat geeft dan
vergunningen af en dan is het aan het Rijk om
particulieren uit te kopen en om bestem
mingsplannen erdoorheen te jagen. Dan kun
je op je vingers natellen dat procedures in
sneltreinvaart erdoor worden gejaagd," zegt
Overkamp.
Belgen
Als de Kamer in november een besluit neemt
over de HSL moet Breda zich daar dus bij
neerleggen en niet verder dwars liggen. In het
ergste geval - voor Breda dan - gaat de Ka
mer akkoord met de voorstellen van Jorrits
ma. „Breda zit nu in een ideale positie. De
problemen boven de Moerdijk lijken opgelost.
Nu spreekt Jorritsma met de Belgen. Die ko
men er op een bepaald moment ook wel uit.
Dan is Breda nog de enige zwakke schakel.
Het Rijk heeft de gemeente heel hard nodig.
Breda heeft tijd genoeg. Immers, als Jorrits
ma niet tegemoet komt aan de wensen dan
kan Breda heel erg dwars liggen. Procedures
kunnen gigantisch vertraagd worden. Je kunt
er jaren over doen om een bestemmingsplan
vast te stellen. Je kunt extreem lang onder
handelen over het kopen of onteigenen van
grond en gebouwen, je kunt heel erg lang
wachten met het afgeven van een bouwver
gunning. Breda heeft de tijd, die het ministe
rie niet heeft."
Beide docenten zijn dan ook optimistisch
over de goede afloop voor Breda. Peters.'
„Breda heeft het achterste van de tong nog
niet laten zien. Het zou ons niets verbazen als
die tunnel bij Prinsenbeek er toch komt. Je
ziet het in de Randstad: tunnels zijn nu be
spreekbaar. En waarom niet voor het zui
den?"
Overwinning
Jorritsma en Rutten komen er samen wel uit,
denken Peters en Overkamp. „Breda speelt
het spel goed. Maar bij Verkeer en Waterstaat
zijn ze natuurlijk ook niet gek, die kennen het
klappen van de zweep aan de onderhande
lingstafel. Breda heeft de tunnels nodig en
Jorritsma wil van Breda voortvarendheid in
het uitvoeren van de plannen. Dat is hen bei
den heel wat waard. Op het moment dat het
gesprek tussen Den Haag en Breda alleen nog
maar gaat over de hoogte van de gemeentelij
ke bijdrage aan de tunnels is het pleit be
slecht. Dat is voor beide partijen een grote
overwinning. Want Breda verdient natuurlijk
ook aan de ontwikkeling van het gebied dat
door de aanleg van de tunnel bij Prinsenbeek
vrijkomt," zegt Peters.
Als er op de valreep nog een oplossing komt
ligt dat volgens de docenten niet aan het goe
de plan van De Graaf - 'want die heeft de va
riant echt niet zelf bedacht' - maar omdat
Breda het slim heeft gespeeld.
Brabant heeft dus nog kansen. Vooral ook
omdat na een uitputtende lobby van Breda en
Prinsenbeek het tij in Den Haag lijkt te keren.
„Brabant moet evenveel kansen krijgen als de
Randstad," roepen bijna alle partijen man
haftig. Of ze nog zo stoer zijn als Kok of Jor
ritsma ze de rekening daarvan voorleggen,
zullen we in november zien.
