Drie bakvissen in Londen
Beelden in Zoersel
KINOERBOEKEN
EXPOSITIES
Eenzame zielen bij
Judith Belinfante
DE STEM
ZOMER-GIDS
Erik de Kuyper vervolgt zijn familiekroniek
L
Ti
Zombies, vampiers, weerwolvj
te STEM
Jubileumexpositie De Ringeloor
Beelden en schilderijen in Tongerlohuys
Martin van Vreden in Chassé Galerie
Figuratief werk in Woudrichem
Schilderijen en meubelontwerpen
VRIJDAG 28 JUNI 1996 Dj
fmr:.
1 4 t
tyj V-5A >ji a
J.U V^.. T -*• -» -J
Judith Belinfante
foto anp
Door Marjan Mes
Elk jaar intrigeerde zij mij weer,
met haar enorme, dikke bos wijd
uitstaand krulhaar, zonder fees
telijke hoed, maar met een don-
kergerande bril en haar kleine ge
stalte volstrekt het tegendeel van
de Koningin, die zij snel en effi
ciënt stappend vergezelde.
Dit jaar was zij er niet meer bij op
4 mei, Dodenherdenking op de
Dam. Haar plaats werd ingeno
men door een veel meer doorsnee
Hollands type, maar ik moest
toch nog even aan haar denken:
Judith Belinfante, de historica en
directeur van het Joods Histo
risch Museum, die als voorzitter
van de 4 mei-herdenking jaarlijks
een intrigerende verschijning was
bij het Monument.
Een verrassing was het dan ook
om een recensie-exemplaar te
ontvangen van een debuutbundel
met korte verhalen, 'miniaturen',
van haar hand: Een glimp van de
eeuwigheid. Onmiddellijk sloeg
ik het verhaal 4 Mei op, want
daarover zou Belinfante mis
schien wel eens iets heel bijzon
ders te vertellen kunnen hebben.
Enige verwarring sloeg toe, want
ik wist werkelijk niet of ik dit
verhaal nou wel zo goed vond.
Toch was ik getroffen.
In drie kleine pagina's wordt de
herinnering van een vrouw aan
een dodenherdenkingsritueel met
haar vader beschreven, toen tus
sen hen een zwijgende, intense
vorm van saamhorigheid bestond.
Die mist zij nu zij alleen het mo
nument bezoekt. Eenzaamheid en
buitensluiting zijn haar deel. 'De
mens kan in het kwaad zijn eigen
grenzen, zijn eigen maat verliezen
en onmenselijk worden. Wie dat
heeft ondergaan kan zijn nietig
heid niet delen, noch zijn on
macht om zichzelf nog als mens te
zien.'
Blijkbaar heeft de vrouw het bui
ten gesloten zijn van haar vader
meegekregen, maar ze weet ook
dat ze iets van de saamhorigheid
terug zal vinden als haar eigen
kind groter zal zijn en zij hem ie
der jaar iets meer zal kunnen ver
tellen en hem mee zal nemen naar
het monument.
Eenzaamheid en isolatie vormen
het thema van al deze miniaturen.
De mannen en vrouwen die erin
voorkomen, zoeken die eenzaam
heid ook vaak zelf, als een nood
zakelijke vorm van bestaan. Vaak
zijn het mensen die opgesloten
zitten in een vast stramien van
verantwoordelijkheden voor hun
gezin en werk en die daaraan wil
len ontsnappen omdat ze weten
dat dit leven eigenlijk niet het
hunne is. Soms is er ook nog een
verborgen, buitenechtelijke lief
desrelatie.
Allemaal zijn het korte moment
opnamen uit een leven, waarin
een kleine gebeurtenis tot inzicht
in de eigen situatie leidt of tot
eenzame berusting. Mooi vooral
zijn de verhalen Depressie en
Kanker, waarin de schrijfster
zich het minst bezondigt aan
cliché-zinnen en die dus het
dichtst in de buurt van literatuur
komen.
In Depressie wordt een man ge
kweld door de depressieve toe
stand van de vrouw van wie hij
houdt. In Kanker moet een vrouw
die zich altijd schrap heeft gezet
tegen het leven zich nu schrap
zetten tegen de dood. Altijd is ze
zorgelijk en bang geweest voor
een vroegtijdig overlijden van
man of kinderen, maar nooit heeft
zij zich voorgesteld dat zij zelf
wel eens eerder zou kunnen over
lijden.
Zelden zag ik eerder menselijke
eenzaamheid zo meedogenloos
eerlijk en in haar kale essentie be
schreven als in deze verhalen. Te
gelijkertijd raakte ik niet echt
overtuigd van Belinfantes literai
re talent vanwege de weinig origi
neel gekozen woorden en zinnen.
Judith Belinfante: 'Een glimp van
de eeuwigheid'. Uitgeverij De
Prom, prijs 24.90.
Door Johan Diepstraten
De opening van de familiekro
niek Drie zusters in Londen is
op zijn minst dramatisch te
noemen: Marie-Jeanne, Juli
enne en Jeannot verblijven in
1914 met hun moeder op een
vluchtelingenboot op weg
naar Engeland. Hun hoeden
dozen durven ze niet bij de
bagage in het ruim achter te
laten en daarom zitten ze -
harde regen, storm op komst -
aan het dek met hun beste
zondagse hoed op.
En dan gebeurt het: een mede
passagier moet overgeven en
doet dat op de paarse hoed met
lichtpaarse rozen van moeder.
'Met de besmeurde hoed in de
hand baande ze zich een weg
door de menigte mensen. Ze
strompelde naar de reling. Ze
blikte over de zee en toen hief ze
heel plechtig met een breed ge
baar de hoed in de lucht. Toen
had ze haar hand geopend en de
hoed was als een verschrikte
paarse vogel weggevlogen.'
Het lijkt een tafereel van niks, en
dat geldt voor alle gebeurtenis
sen van de familie Cornellie die
Eric de Kuyper heeft opgetekend
in Drie zusters in Londen. Maar
juist die alledaagse voorvallen
geven een prachtig beeld van de
eerste ontreddering van een
geëvacueerde familie in Enge
land. Het zijn 'herinneringen van
herinneringen', want Eric de
Kuyper heeft de kroniek geschre
ven op basis van de verhalen die
hij later hoorde van zijn moeder
en tantes.
Jeugdjaren
Die familieleden zijn bekend. De
Kuyper is bezig aan een serie au
tobiografische kronieken waar
van inmiddels vijf delen zijn ver
schenen. Aan zee (1988), De hoed
van tante Jeannot (1989), Mow-
gli's tranen (1990), Grand Hotel
Solitude (1991) en Bruxelles, he
re I come (1993) geven een beeld
van de jeugd- en jongelingsjaren
van de uitzonderlijke adolescent
die opgroeide in Schaarbeek
(Brussel), Antwerpen en Oosten
de. De Kuyper is in de literaire
kritiek al uitgemaakt voor een
grenzeloze ijdeltuit omdat hij
zijn eigen leven zo bijzonder
schijnt te vinden dat hij er een
hele serie aan wijdt. Ook nu weer
zullen de stemmen zijn te horen
van recensenten die zich afvra
gen wat ze in hemelsnaam te ma
ken hebben met andersmans her
inneringen en dan nog wel uit
tweede hand.
Het zijn twee onzinnige verwij
ten. Wie de serie kent, kan moei
lijk volhouden dat De Kuyper
een standbeeld voor zichzelf op
richt en herinneringen 'van ho
ren zeggen' kunnen omgezet
worden in 'echte' literatuur. Wat
er in Drie zusters in Londen staat
beschreven, zijn niet zomaar
voorvallen met een anekdotisch
karakter, maar mythisch beladen
herinneringen aan een vervlogen
paradijs, zoals De Kuyper ze in
het nawoord terecht noemt.
Erik de Kuyper
Het is een wonderlijke geschie
denis. De familie arriveert in
Londen en neemt haar intrek in
het Cannon Street Hotel, een
soort sprookjespaleis waar ban
ketten, recepties en bals worden
georganiseerd. Als kinderen arri
veren de drie meiden in Londen
en als volwassenen vertrekken zij
enkele jaren later. Toen pas wa
ren ze echt ontredderd en in pa
niek, want eenmaal thuis moes
ten ze weer het gewone leven lei
den en het huishouden doen waar
ze zo'n hekel aan hadden. Van
daar dat de drie zussen in ijltem
po in een overhaast huwelijk
stappen. Ze trouwen, alle drie,
zonder veel nadenken, met drie
broers omdat die 'bij de hand
waren'.
Op het moment dat ze de over
steek maken, zijn ze op de vlucht
voor de oorlog. De vader die geen
enkele rol in de familiekroniek
speelt, werkt bij de Engelse
spoorwegen. In het hotel leiden
ze een verhoudingsgewijs luxu
eus leven, al is het wel zuinigheid
troef. Elke dag verkleden ze zich
drie keer. Voor elke maaltijd in
het restaurant moeten ze hun
zondagse kleren aantrekken. Ze
hebben maar één stel en het risi
co van slijtage is reëel, dus ze
moeten zuinig zijn.
'De zondag was de enige dag
waarop ze niet alle maaltijden in
het hotel gebruikten. Alleen dan
mochten ze hun niet-zondagse
kleren aanhouden. Ook bij het
ontbijt. Op zondag waren er toch
maar weinig gasten in het hotel.
Het was de wereld op zijn kop,
maar het was nu eenmaal oorlog.'
Zeppelins
Van de oorlog merken ze niets,
afgezien van de krantenkoppen,
geldinzamelingsacties voor de
jongens aan het front en af en toe
zeppelins ('een soort vliegende
walvissen') boven Londen. Ze
komen alleen in aanraking met
het andere Engelse leven als ze
'buiten' op jacht gaan naar koop
jes op de markt. Het liefst mijden
ze de volksbuurten, want het is
er armoedig en deprimerend. Het
stinkt, er naar fish and chips.
'Kinderen, in lompen gehuld,
staarden hen aan. Zij waren im
mers veel te deftig gekleed en een
beetje bang voor de bedelaars en
dronkaards. Niet zelden wer
den ze door de mensen op straat
uitgescholden.'
In de autobiografische serie gaat
het Eric de Kuyper voortdurend
om tegenstellingen en ook hier
zijn ze weer volop aanwezig. Ui
terlijke tegenstellingen (varië
rend van oorlog-vrede, rijkdom-
armoede tot hotel van de gasten-
hotel van het personeel), maar
vooral innerlijke. De korte perio
de in de mondaine wereld vormt
het karakter van de drie zussen.
foto taco anema
Jeannot bijvoorbeeld komt in
aanraking met de Kunst en Cul
tuur van Londen - aardig om te
lezen wat toen in de mode was -
en zal later van het ene theater in
het andere stappen en geen feest
maal of familiebijeenkomst over
slaan. Julienne, de moeder van
Eric de Kuyper, ontdekt de 'ma
gie van de fictie': de creativiteit
van het woord zodat nieuwe we
relden ontstaan. Van haar moet
De Kuyper alles geërfd hebben.
In korte taferelen vertelt Eric de
Kuyper na wat hij van zijn moe
der en tantes heeft gehoord. Het
blijft bij alledaagse voorvallen:
de etiquette in de Dining Room,
het afdalen van de hoteltrap -
belangrijk, want iedere gast keek
in de grote wandspiegel -, het le
ren dansen, maar ook de way of
life van de zakenlieden uit de Ci
ty die hun avonden (en nachten)
met een 'nichtje' doorbrengen.
Alledaags en weinig opzienba
rend lijkt dit mondaine leven,
maar Eric de Kuyper roept een
hele wereld op. Een onbegrijpe
lijke wereld ook: wie 's ochtends
'het ontbijt gebruikte' in de mod
derige loopgraven, kon 's avonds
swingen in een Londense club.
Deze Drie zusters in Londen
wordt de prachtige proloog van
het verzamelde werk dat ooit van
Eric de Kuyper gaat verschijnen.
Eric de Kuyper: 'Drie zusters in
Londen'. Uitg. Sun, prijs 24,50.
Toen Tijl Uilenspiegel dringend
om onderdak 'en voedsel verlegen
zat, klopte hij in arren moede aan
bij het kasteel van een vorst. Hij
stelde zich voor als een beroemd
meester-schilder die graag bereid
was een heel bijzonder doek te
maken, in ruil voor verblijf. Na
tuurlijk zou dat enige tijd vergen.
Tijl liet zich een behandeling
welgevallen overeenkomstig zijn
aangemeten status.
Toen de vorst, nieuwsgierig en
vol ongeduld, na een week of wat
informeerde naar de vordering
van hetkunstwerk, verzekerde
Uilenspiegel hem dat hij het de
volgende dag zou onthullen.
Maar, voegde hij eraan toe, het
zou enkel te begrijpen te zijn voor
de ware kenner, iemand die vol
doende ontwikkeld was en ver
stand van de schone kunsten had.
De vorst voelde zich al gevleid,
's Nachts spande Uilenspiegel
een grote lap stof aan het begin
van de zaal waar hij zogenaamd
gewerkt had en sneed daarin een
klein kijkgat. In de zaal was ver
der uiteraard niets te zien. Toen
de vorst op het moment van de
grote onthulling door het gaatje
keek en eigenlijk niks zag, weer
hielden zijn trots en zijn ijdelheid
hem ervan te vragen waar nou
het kunstwerk was. Liever deed
hij alsof, de hovelingen mochten
eens denken...
Mechanisme
In Zoersel, tussen Antwerpen en
Breda, in het schitterende do
mein rond het kasteel dat als ge
meentehuis dienst doet, is een
aantal werken geïnstalleerd die
dat Uilenspiegel-verhaal voor de
geest halen. Er is in de publieke
ruimte van het park een beelden
tentoonstelling, een met reputa
tie bovendien, en dus zien we
daar kunst. Dat is een mechanis
me, een soort afspraak die in on
ze cultuur zo werkt. De tentoon
stelling, met alles wat daarbij
hoort, zoals de catalogus, de cu
rator, de vernissage, is een binnen
onze cultuur afgesproken context
waarin de objecten fungeren als
kunstwerk. Kunst is tenslotte
wat wij kunst noemen.
Daar is niks op tegen, mits er
metterdaad sprake is van werk
dat op die plek en op dat moment
bestaat en dat als artistieke daad
een relatie aangaat met de kijker.
Als dat niet zo is, dan is wat wij
als kunstwerk verwachten niet
meer dan schaamteloos aanleu
nen tegen het tentoonstellings
imago en daaraan vooral de eigen
belangrijkheid ontlenen. Dan is
het zogenaamde kunstwerk niets
meer dan een naam en een plaats
je in de catalogus. En blijft de kij
ker met het frustrerende gevoel
achter eigenlijk helemaal niks te
zien daar waar de catalogus een
kunstwerk situeert.
Irritatie
Dat gevoel krijg je bij wat Guy
Mees (Mechelen, 1935) voor de
gelegenheid geïnstalleerd heeft.
De plattegrond wijst het oude
koetshuis aan als de plek waar
het om gaat. Maar bij eerste ver
kenning is daar niets te ontdek
ken wat zich als kunstwerk zou
kunnen laten benoemen. Alles
wat daar op het eerste oog te zien
is, lijkt heel gewoon en functio
neel en zich niet bijzonder van
zijn bestaan bewust.
Tot, met toenemende irritatie, het
oog valt op een plint in de fietsen
stalling van het koetshuis. Vol
gens de catalogus blijkt het werk
inderdaad Plint te heten. De plint
is weliswaar rood geschilderd,
maar als die plint niet benoemd
was in de context van deze mani
festatie had ik hier nooit gestaan
en had ik er al helemaal niet over
geschreven. Dit brengt niet meer
teweeg dan het gevoel bij de neus
genomen te worden.
Iets soortgelijks ervaar ik bij de
installatie van de Brit Richard
Veniet, in België woonachtig en
werkzaam. Hij heeft verspreid
over het domein zestien lichtme
talen paaltjes geplaatst. Ze staan
daar alleen maar, hebben geen
enkele betekenis als object, ze
wijzen niks aan, ze markeren
geen enkele route. Niks. Ze staan
zo willekeurig dat er zelfs geen
bewustzijn op gang gebracht
wordt van de ruimte waarin de
kijker zich bevindt.
Belgisch
Met deze demystificaties is na
tuurlijk niet alles gezegd over
Zoersel '96. Er is een mooi, oud
park, er is een aantal interessante
installaties (van Marthe Wéry,
Joëlle Tuerlinckx, Mare de
Roover) en er is een zekere tradi
tie van beeldententoonstelling.
Zoersel '93 was een schitterende
manifestatie. De curator, Menno
Meewis van het Antwerpse Mid-
delheimmuseum, heeft voor deze
aflevering gekozen voor concep
tuele kunst van kunstenaars van
Belgische komaf of buitenlanders
die in België werkzaam zijn.
Conceptuele kunst, dat is kunst
die uitgaat van een idee waarbij
het er niet toe doet door wie het
gerealiseerd wordt, en soms zelfs
niet eens of het wel gerealiseerd
wordt. De basis van conceptuele
kunst is de gedachte, de bewust
wording (meestal in de vorm van
taal zoals bij Joseph Kosuth en
Lawrence Weiner) die het 'beeld'
tot stand brengt in de verbeel
ding en ervaring van de kijker.
Conceptuele kunst ziet dus af van
het concrete, exclusieve (ver
koopbare) en anecdotische beeld.
In de jaren '60 en '70 had dit erf
goed van Marcel Duchamp een
belangrijke impact, maar dat zui
verende effect is al weer lang
voorbij. Merkwaardig dus eigen
lijk dat voor zo'n actuele mani
festatie als Zoersel '96 weer te
ruggegrepen wordt naar iets wat
zijn tijd gehad heeft. En het moet
gezegd, bij de meeste installaties
is het idee erachter, het concept,
vliesdun. Het is de context die de
zaak bij elkaar moet houden en
van enige status moet voorzien.
Licht
Een werk dat geen enkele valse
steun nodig heeft, is de indruk
wekkende installatie van Marthe
Wéry (Brussel, 1930). Haar do
mein is een oude boerenschuur,
terzijde van het park. De schuur
staat er leeg en werkloos bij, een
ruwe vloer, bakstenen muren en
een in verhouding hoge, houten
dakconstructie. Door versleten,
kierende deuren en een enkel
hoog raam valt schaars daglicht
rechtstreeks naar binnen. Over
de rest van het licht heeft Marthe
Wéry zich ontfermd. Ze heeft be
zit genomen van vier smalle ra
men in de lange muur, niet meer
dan broodnodige uitsparingen in
een ruw stenen vlak. Voor elk van
de vier ramen heeft zij een plaat
van plexiglas gemonteerd (40 cm
breed en 80 cm hoog) en die be
werkt met gesso en fosforesce-
rende pigmenten.
Het effect is van een betoverende
schoonheid. Het daglicht dat, ze-
De installatie OP/EN van Peter Downsbrough bij het kasteel
van Zoersel. foto zoersel'96
ker op een regenachtige dag,
mondjesmaat binnenvalt wordt
gevangen in het web van Marthe
Wéry en wordt vervolgens gefil
terd en verdeeld voordat het de
ruimte instroomt. Die plexiglas
plaat is een schildering aan de
oppervlakte, een bewerking in
schilderkunstige zin maar met
voorbijgaan aan enige compositie
of een persoonlijke signatuur.
Wat die plaat wel heeft is een
duidelijke textuur, zo bewerkt en
dooraderd als die is. In die zin
heeft hij veel weg van melkwitte
en bruin dooraderde albasten ra
men die je nog kunt tegenkomen
in romaanse kerken op het Itali
aanse platteland.
Het persoonlijke brengt Marthe
Wéry wel op een andere manier
teweeg, in de perceptie van de
kijker die daar heel alleen in die
tijdloze ruimte staat. Het licht
wordt weliswaar eerst gevangen
en naar het lijkt even stilgezet,
maar daarna van een intimiteit
voorzien die de ruimte een heel
subtiel, eigen aanzien geeft. Het
anonieme licht van buiten wordt
in de handen van de kunstenaar
een grijpbare materie die deze
ruimte tot een intiem en tijdloos
domein maakt. Een buitenge
woon eenvoudige en doeltreffen
de ingreep. Een werk dat indruk
maakt en misschien wel het enige
om echt te onthouden van wat
deze zomer in Zoersel te zien is.
Gelukkig regende het pijpenste
len en was ik alleen. In dat schit
terende park van Zoersel. Hoefde
ik niemand iets uit te leggen,
hoefde ik niets te verdedigen. En
hoefde ik zeker niet te doen alsof.
Alsof inderdaad altijd alles kunst
is wat wij kunst noemen.
Beelden in Zoersel duurt tot 8 sep
tember en is elke dag open van
14.00 tot 19.00 uur, behalve op
maandag. Het domein ligt in St.-
Antonius-Zoersei, te bereiken via
de E 19 (Breda-Antwerpen), af
slag Brecht, Westmalle, St.-Anto-
nius. Volg bordje 'Gemeentehuis'.
Door Muriel Boll
Kinderen lezen het liefst
spannende boeken, en als
het even kan, moeten ze er
nog bij kunnen griezelen
ook. Dat bleek maar weer
bij de uitreiking van de
prijzen van de Nederland
se Kinderjury dié vorige
week op de televisie te zien
was. De meester van het
griezelverhaal, Paul van
Loon, won twee prijzen,
één voor Meester Kikker
in de categorie 6 t/m 9
jaar, en één voor Nooit de
buren bijten voor kinderen
van 10 t/m 12 jaar. De
schrijver, die zich graag
achter een geheimzinnige
donkere bril verschuilt, is
één van de populairste
kinderboekenschrijvers
van deze tijd. Eerder, in
1993, '94 en '95, was hij
ook al genomineerd door
de Kinderjury.
Van Loon schrijft geen
angstaanjagende verhalen
waar kinderen nachtmer
ries van krijgen, maar het zijn wel
verhalen die je de wereld van
zombies, vampiers en weerwol
ven intrekken en daar moet je van
houden. Gelukkig eindigen ze al
tijd zo dat je het boek met een
zucht van opluchting dicht doet.
Na De Griezelbussen 1 en 2 is nu
net De griezelbus 3 verschenen,
waarin heel gevarieerde spannen
de avonturen staan. Vier leerlin
gen van de Sjoerd Kuyperschool,
genoemd naar een collega-kin
derboekenschrijver, zijn met hun
klas op excursie naar het Autot-
ron. Hun onderwijzer, meester
Jacques, is een aardige man die
zich graag door zijn fantasie en
een enkele keer ook door een
driftbui laat leiden. (Stond
schrijver en vroeger ook onder
wijzer Jacques Vriens daar model
voor?)
Terwijl meester Jacques vol over
gave voor bommenwerper speelt,
knijpen Lydia, Shakir, Beriy en
Richard er tussenuit en gaan ze
naar de videospelletjes. Plotse
ling licht een videoscherm fel op;
het gezicht van een jongen met
een zonnebril en stekeltjeshaar
nodigt hen uit om iets te beleven
wat ze zelfs in hun dromen nooit
hebben meegemaakt. Met een
flits verdwijnt de jongen weer en
dan valt de stroom uit. Vanuit het
schemerdonker komt een reus
achtig monstertor aangekropen.
'Koplampen', lacht Lydia na de
hevige eerste schrik.
De tor blijkt een bus te zijn. De
jongen met het stekeltjeshaar,
Eddy C. (Eddy C. Bertin is een
andere griezelschrijver van uitge
verij Elzenga) stapt uit en nodigt
hen uit de Andere Werkelijkheid
te leren kennen, waar nachtmer
ries de werkelijkheid worden.
Hebben ze nooit 's nachts slaap
dronken een kromme heks met
gebogen klauwen naast hun bed
zien staan, of een vampier? Op
zo'n moment bevind je je even in
de AW. Doe je het licht aan, dan
is die heks gewoon een stoel waar
je kleren op hangen. Maar wat
zou er gebeurd zijn als je niet het
licht had aangeknipt?
Met het goedkope trucje 'Of dur
ven jullie soms niet?' lukt het Ed
dy C. de kinderen de bus in te lok-
Tekening van Camilla
'De griezelbus 3'
Fialko lil
ken. Ze komen terecht in des
tere wereld van P. Oim
schrijver van griezelverhalen!
bus, met het skelet Beentjes j
ter het stuur, brengt hen i
AW. Alleen hun geest, li
blijft in de bus bij Eddy C.;l
in de AW kunnen de kinderen]
kaar gewoon zien, alleen heklj
ze geen massa, ze grijpen gem
door de ander heen.
Onnoval laat de kinderen eens
nuscript zien, dat helaas noggd
boek is geworden omdat hij vm
tijdig dood is gegaan,
heeft het vuige plan de 1
in zijn boek te laten stappen, d
kan hij zelf zijn graf weemili
in de echte wereld verder te leiij
Hij zal ze de griezelverhalen lala
beleven waar ze zo van 1
De kinderen zien van hee
bij hoe een jongen, Randy, ii
via een interactief computes
letje in een vampier verandert!
een ander verhaal voelen:
angst van Arno. Is zijn overled
opa echt een zombie in e
bloemde zwembroek gew
De volgende dag vertelt
oma dat de zwembroek van o
plotseling verdwenen is.
De kinderen vinden de AW spul
nender dan een film of een hoekf
in zoverre is de list van P.
val gelukt. Maar zelf vampiJ
worden of lijfelijk te maken krij|
gen met een weerwolf is z
dat ze uit het boek willen, i
lukt via een verrassende i
ping. Daardoor wordt ineens i
delijk waar het ge'
verhaal van de eerste twee j
na's van het boek op slaan.
De verhalen worden uit!
aan elkaar geregen en vormen#
hecht geheel. Van Loon
een paar zinnen veel sug
je voelt direkt een geheimzfflijj
sfeer om je heen. Dat is hetvoi
wat de verhalen zo boei
maakt. Dubbele bodems en 1
wijzingen van het ene naar
andere verhaal doen daar i
eens een schepje bovenop.
De Bredase illustrator Cae
Fialkowski geeft die sfeer luchtig
weer in zwart-wit.
Paul van Loon: 'De griezelbusJl
Uitg. Elzenga, prijs 27,95. V®'
9 jaar.
NEDERLAND 1
,5 34 Kerkepad, reportage-serie
16 oo Journaal
6 05 Murder She Wrote, misdaad
653 Kookgek
[705 passie voor tuinen, tummz
ne
1720 Tussen kunst en kitsch
13 ja, natuurlijk: Nieuw leven,
over het voortbestaan in d
tuur
1905 wildlife International, nati
rie: Filippijnen: het land van
pu-Lapu
,931 oe rijdende rechter, serie
een rechter uitspraak doet
conflicten tussen burgers
!(l0C Journaal/Weeroverzicht
[0 30 Duel over de grens; Spanje
1124 Vreemde praktijken, comed
11 57 Emergency Room, serie
12 47 Ik zie 'n ster, satirische talksl
1319 Dokument: Kunst aan de ran
New York, reportage over c
zen die in Central Park zingi
toneelspelen (tot 00.06)
NEDERLAND 2
Kijk uit! Afl. 1 t/m 6 (tot 11.0
Kids for Animals, reportage
Captain Scarlet, poppenserie
Mega Top 50
2Vandaag, actualiteiten me
17.30 en 18.00 Journaal;
Sportjournaal en vanaf
Hoofdpunten uit het nieuw
volgd door het weer
119,00 Verrassend Nederland, vaka
magazine
f 19,25 Zoovenirs, reportage-serie
dierentuinen
19,55 Op nieuwe toeren, muziek
1 20.33 Te land, ter zee en in de li
Tobbedansen
Dit was het nieuws, satir
nieuwquiz
Wlbi Soerjadi, klassieke muz
EK-Journaal, voetbalmagazii
(Socutera) Laat kinderen
spelen, uitzending ten bel
UNICEF Nederland
Journaal
Online, serie over multime
ontwikkelingen
00.01 World League Volleybal te
terdam (tot 01.01)
121.28
21.59
22.45
23.22
23.30
23.35
NEDERLAND 3
1 07.00 Journaal
07.05 Klokhuis
07.22 Verhalenverteller
07.29 Ontbijt-tv met elk half uur
naai
09.00 Journaal
09.05 (PP): PvdA
09.08 Kook-tv
09.29 Opdat zij u kennen
10.11 American Cinema: De Westf
11.06 Internationaal milieubeleic
11.13 Allemaal familie
12.00 Journaal
12.07 Angela Groothuizen
12.34 Theatercafé
13.00 Journaal
13.08 Herexamen
BELGIË FRANS 1
16.30 Blamatoscope 17.30 Chips, p<
serie 18.30 Régions soir 18.45 Le c
dien des sports 18.55 Maguy, serie 1
Nieuws 20.10 Les carnets du bourling
reportage 20.45 Les grandes familie
niserie. Afl. 3 22.15 Grand document
talgies postcoloniales, documentaire
Zaïre, dertig jaar na de onafhankelij
23.15 Ethnicolor: muziek voor sitar
taar 00.45 Nieuws
In de galerie en de fraai aangelegde achtertuin viert De Ringeloor®
ze zomer z'n tienjarig bestaan. In die tien jaar heeft de galeri"
Nieuwstraat 27a in Gilze zich geprofileerd door middel van
keramiek en beelden. De galeriehouders Yvonne de Dauw en
chout zijn tevens al die tijd vertegenwoordigd geweest op de Hollas
Art Fair in Den Haag en Lineart in Gent. De jubileumexpositie»
werk van 26 kunstenaars is open vanaf zondag 30 juni in het vele®'
len verbouwde voormalige fabriekspand in Gilze. Openings")
woensdag t/m zondag 13.30-17.30 uur.
Op zondag 30 juni wordt in het Tongerlohuys in Roosendaal (Mol®
straat 2) een tentoonstelling geopend met werk van de Br'
dend kunstenaar Emily Boekhout. Archeologie, tekens, s;
Oostaziatische filosofie zijn haar inspiratiebronnen. In de tuin
Tongerlohuys zijn tot en met 29 juni beelden te zien van Jeanine 1
nissen, Henk de Jong, Barbara de Clercq, Henny van der Mee
Adriaan Seelen.
Schilderijen en werken op papier van Martin van Vreden zijn
zaterdag 29 juni te zien in de Chassé Galerie in het gelijknamige 1
ter in Breda. De kunstwerken van Martin van Vreden bestaan
ste jaren uit op het oog realistische weergave van bloemen, jf)
onderwaterwerelden. De tentoonstelling wordt zaterdag om 1»;
geopend door Jurrie Poot, hoofdconservator van het Steden]
seum in Amsterdam. De galerie is op zondag gesloten, en het
Theater gaat dicht van 8 juli tot 19 augustus, (t/m 18 sept.)
In De Kazerne te Woudrichem, de tentoonstellingsruimte van
turele kring van Heusden en Altena, wordt op zaterdag 29 - .j
tentoonstelling geopend met acryl- en olieverfschilderijen v
Haakman. Sprookjesachtige taferelen, mensen, dieren en Pla" f,
men net niet haarscherp op uit een wazige achtergrond. De
Vissersdijk 35, Woudrichem, is geopend op zaterdag en zon
14.00-17.00 uur. (t/m 4 augustus).
i de Cu-'
Op zondag 30 juni vindt de vernissage plaats van een
van schilderijen van Marlies Kempers in Designcentrum/ga
mVast, Liesboslaan 291, Breda. VormVast toont in zijn nu
sentatie ontwerpen van Jos Laugs, een van de vooraanstaa
werpers van Nederland. Gepresenteerd worden onder mee, jjjf
ontwerpen in esdoorn, glas en aluminium. Geopend maan
18.00 uur, dinsdag t/m vrijdag 10.00-18.00 uur, zaterdag
donderdag tot 21.00 uur.
tentoonst
;tell»!
BELGIË FRANS 2
18.00 Le Blamatoscope 19.00 Cheva
sion 19.25 Paardenkoersen 19.30 Ni
20.00 Agenda vert 20.05 La musique
te au 21: Fragmenten van opera';
Leoncavallo, Verdi en Puccini, uitge
door Koor en Orkest van de Munt o.l.
tonio Pappanö met solisten 22.00 Ni
Aansl.: Le jeu des jeux 22.20 Les géar
stade, portretten van sporters (tot 22.
DUITSLAND 1
05.30 Morgenmagazin 09.00 Tages
09.03 Dallas, soap 09.45 Fit Forever,
tendgymnastiek 10.00 Tagesschau
Koter Adler an Afrikas Küste, documi
re: Grossfriedrichsburg- Deutsche S|
'n Ghana 10.50 Hunder Meisterv
11.00 Tagesschau 11.04 Die volkstün
hitparade 12.10 Abenteur Zoo: Ra
Samba in Brazilië 12.55 Presseschau
Tagesschau 13.05 Mittagsmagazin
Wirtschafts-Telegramm 14.00 Tages
14.03 Höchstpersönlich: operaz
Gunther Emmerlich 14.30 Die Turbi
tekenfilm 14,45 Auf dem Wildere:
jeugdfilm 16.00 Tagesschau 16.03
rückwarts, interactieve terugblik op t
gamma's 16.30 Alfredissimo! culina
gazine 17.00 Tagesschau 17.10 Bi
Magazine 17.55 Verbotene Liebe,
,18.25 (S) Marienhof, serie 18.54 EM
'K-magazine 20.00 Tagesschau
™enn der weisse Flieder wieder
speelfilm 21.50 Exklusiv 22.20 Tag;
■Pen 22.55 Verhangnisvolle Affaren
ow °fa Stranger, speelfilm 00.25 I
rtiagazin 00.45 Ein Vater für zwei, cc
01-10 If it's Tuesday, This Must Be Bel
speelfilm
DUITSLAND 2
05.30 Zie Duitsland 1 13.45 Dalli
Petje 14.15 Die Brüder Löwe
'^dserie 14.38 Theos Geburtstac
'40 Sailor Moon, jeugdserie 15.00
met het Internationaal Ruite
o°i CHIO Aken: Prix des Nations
«oendmagazin 17.55 Forsthaus Fall,
sne 19.00 Heute 19.25 Hagedorns
r, serie 20.15 Faust, misdaadserie
"te Reportage: Een echtpaar op Is
al jaren met veel liefde een bic
