Terneuzen
Made in Terneuzen
iting,
rneuzen
:ar
'Amerikanen zijn vereerd als er een burgemeester bij zit'
25 jaar
0ESTEM
E5
M. van Nunen,
directeur Cerestar
Sas van Gent en
voorzitter BZW
J. Duerloo,
directeur Hydro
Agri Sluiskil
Yesü Eén keer heeft hij het mee
gemaakt. Het absolute yes-
gevoel. Toen de Finse staalfa
briek in 1991 definitief voor de
Axelse Vlakte koos.
Meer dan een jaar
werk zat erin. Soms dag en
nacht. En dan die kick:
ze komen!
FRUSTREREND
DROOMREISJES
STROMEN
POLITIEK
Van melkpakken tot bubbels in het glaasje fris
ZATERDAG 22 JUNI 1996
ird de Ruyter 8
<A Vlissingen
«n (0118) 48 95 00
intoof (0118)41 2831
irtweg 23
B Terneuzen
on (0115) 620020
1115)614991
#M. van Nunen...vooruitgang...
foto camile 5chelstraete
„Gedurende de 25 jaar dat het Haven
schap Terneuzen nu bestaat is er in de ha
ven qua industriële infrastructuur
veel veranderd en daarmee veel
vooruitgang geboekt. Toen het ha
venschap officieel werd ingesteld
was de hoeveelheid omgezette goe
deren nog niet de helft van nu. Dat
betekent dat ook de daarmee sa
menhangende activiteiten van de
bedrijven aanzienlijk minder wa
ren dan nu het geval is.
Wat opvalt is dat de economische
groei zich niet zozeer heeft geuit in
de vestiging van de nieuwe bedrij
ven, die waren er zeker ook (Blo-
caot, Engelhard, maar vooral ook
door uitbreiding van de activitei
ten van reeds gevestigde bedrijven.
Daarbij heeft het Havenschap als
faciliërende instelling en als part
ner steeds een erg positieve rol ge
speeld. Vaak is het zo dat voor de
infrastructurele ontsluiting de
hulp van de overheid, en in dit ge
val het Havenschap, onontbeerlijk
is. Dat geldt voor bijvoorbeeld ka
devernieuwing, havenaanleg, we
gen op bedrijfsterreinen en derge
lijke. Het natuurlijke partnership tussen
havenschap en bedrijven of, zo men wil,
hun complementaire functie speelde even
zeer een rol bij het aantrekken van nieuwe
goederenstromen en bedrijven. Vaak gaan
de belangen van overheid en bcdrijvei)
daarbij hand in hand. De ervaringen van
de bedrijven met het Havenschap zijaiiL...
de afgelopen 25 jaren zonder uitzondering
hijzonder positief te noemen."
Duerloo...troeven...
foto archief de stem
,.0p het vlak van regionale ontwikkeling
en bij het aantrekken van nieuwe bedrij
vigheden speelt het Havenschap een
duidelijke hoofdrol. Het haven
landschap in de Schelde-Maas Del- i
Ja is momenteel sterk in ontwikke- HOI
ung. De twee grote wereldhavens,
Rotterdam en Antwerpen, beseffen
stilaan dat zij alle activiteiten niet
•anger in eigen huis kunnen houden
an hebben een begin gemaakt met gjfcssj
de vorming van een havennetwerk,
dk met hun eigen satellieten. Aan
Belgische zijde groeit er samenwer- HL'jjj
''ng tussen Antwerpen en Zeebrug-
ge, terwijl Vlissingen en Rotterdam jl j
hSM hebben opgericht, een maat- Li il
schappij die 135 ha grond wil ont- LP**W
wikkelen voor de behandeling van WL- ij
neo-bulk in het Vlissingse havenge- fcjT-fl
wed. In dit bredere verband dient
I haven van Terneuzen haar eigen - 5
Plaats te vinden. Een nauwere sa- j' HITl
menwerking met de Gentse zeeha-
ven ligt voor de hand en is een pure
noodzaak bij het uitvoeren van
grensoverschrijdende infrastrue- Ètjgjfj
nur, zoals een betere aansluiting - ^3
P net Belgische auto- en spoorwegennet.
h geloven we dat het Havenschap Ter
neuzen over een aantal uitstekende troe-
en beschikt voor het aantrekken van
euwe industrieën. Het terugtreden van
et Rijk met inbreng van nieuwe financië-
e middelen zie ik eerder als een positieve
an een negatieve ontwikkeling. Korte be-
issmgslijnen en meer autonomie moeten
,e havenschap toelaten om resoluut een
gen koers te varen, al dient een regio ook
eds op nationaal vlak gewicht in de
s°haal te kunnen leggen."
Het yes-gevoel van een pr-man
Door Frank Deij
den Hemel van het Havenschap
Terneuzen kan er nog elke dag
van genieten. „Dat motiveert me
en masseert elke teleurstelling weg. Ik hoef er
maar een keer langs te rijden en dan kan ik er
weer voor een jaar tegen. Het feit dat mensen
er een baan hebben gekregen geeft voldoe
ning. Het is ook een bedrijf dat precies past in
wat we willen hebben: milieuvriendelijk, tra
fiek, werkgelegenheid, investering. Maar ook
voor Outokumpu zelf. Dat ze tevreden zijn
over de keus. Als een bedrijf na een jaar zich
bijvoorbeeld niet gelukkig zou voelen heb ik
mijn werk niet goed gedaan. Want als het be
ter in Antwerpen had kunnen zitten dan had
het daar moeten zitten, zo simpel is het ge
woon. Dat meen ik oprecht."
Acht jaar gaat hij nu voor het havenschap op
pad om bedrijven aan te trekken of de grote
logistieke giganten als Ovet (kolenoverslag)
en Verbrugge International (houtproducten)
mee te helpen om nieuwe goederenstromen
naar Terneuzen te krijgen. Hij gaat vanaf zijn
eerste jaar als pr-man met Ovet mee naar
Coaltrans, een grote internationale beurs,
waar de kolenwereld samenkomt. De laatste
drie jaar gaat hij ook met Verbrugge Interna
tional mee naar Pulp en Paper International
(PPI), een soortgelijke beurs. Goed voor Ver
brugge maar ook goed voor de haven. „We la
ten zo zien dat de lijnen met de bedrijven en
de autoriteiten kort en goed zijn. Maar het
binnenhalen van trafieken blijft de verant
woordelijkheid voor Ovet en Verbrugge. Zij
doen de business."
Hij heeft zijn netwerk van contacten van de
grond af moeten opbouwen. „Toen ik begon
was er nagenoeg niets op het gebied van ac
quisitie en promotie. Als er wat geregeld
moest worden, gebeurde dat door iemand die
wat tijd overhad. Het is langzaam gegroeid,
Het begon eigenlijk met het jaarverslag dat ze
niet meer op gecopieerde A-viertjes wilden
hebben. Dat moest er wat professioneler uit
zien."
Bij het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid
ligt het initiatief duidelijk bij het haven
schap. „Wij coördineren alles. Wij gaan ach
ter de benodigde informatie aan zodat bedrij
ven daar niet zelf achteraan moeten. Dat ze
niet bij Delta Nutsbedrijven op de stoep moe
ten staan voor de prijs van nutsvoorzienin
gen. Dat doen wij."
Jaarlijks krijgt het havenschap met zo'n tien
tot twintig bedrijven te maken die hun voel
sprieten in de kanaalzone uitsteken. „Er zijn
er bij waar je soms dag en nacht werk in moet
steken omdat zaken voor een bepaalde tijd af
moeten zijn. Of een heel diepgaand onderzoek
voor moet verrichten om die mensen van
dienst te kunnen zijn. Als het dan niet door
gaat zou dat frustrerend moeten zijn. Maar zo
Commercieel manager Frans van den Hemel: 'Als een bedrijf na een jaar zich bijvoorbeeld niet gelukkig zou voelen heb ik mijn werk
niet goed gedaan.' foto camile schelstraete
heb ik het nog nooit ondervonden. Natuurlijk
is het niet leuk als het niet doorgaat. Maar je
leert ervan. Bij elk nieuw contact kan ik pro
fiteren van het werk dat ik voor het vorige be
drijf heb gedaan. Zo pak ik dat op."
Onderzoek naar de ontwikkelingsmogelijkhe
den van de Axelse Vlakte en het opgaan' van
Terneuzen en Vlissingen in een havenschap
vergroten binnenkort zijn armslag. Naast di
recteur J. Philippen worden vier mensen full
time ingezet voor acquisitie en promotie. Het
budget wordt een veelvoud van de gemiddeld
125.000 gulden die hij tot nu toe tot zijn be
schikking had. Een aanbeveling uit het ont
wikkelingsplan Axelse Vlakte luidt dat een
budget van 500.000 gulden voor pr en acqui
sitie zichzelf 'snel zal terugbetalen. De Raad
van Bestuur moet de omvang nog vaststellen,
maar het wordt in ieder geval een verbete
ring. Van den Hemel: „Ik denk dat we nu een
goede balans hebben gevonden. Ik kan hier
best wel tien man nuttig werk laten doen
maar zo'n investering loopt niet parallel met
de kansen om meer bedrijvigheid binnen te
halen. "In de dynamische wereld van Peter
Stuyvesant heeft hij zichzelf nooit geweld
moeten aandoen om een stuk grond te verko
pen aan een bedrijf, vindt hij. „In het alge
meen gesteld kan een 'goede' pr-man of een
vertegenwoordiger alles verkopen, ook al ge
looft ie er zelf niet in. Bij mij werkt dat niet
zo. Ik kan alleen maar iets verkopen als ik
daar zelf volledig achter sta. Ik ben er van
overtuigd dat, als je praat over bedrijfsvesti
ging, een bedrijf hoort te zitten op een plek
waar dat het allerbest zit. Zodra ik het gevoel
zou hebben dat Terneuzen niet de beste plek
zou zijn dan heb ik er geen moeite mee als
Terneuzen niet wordt gekozen. Dan ga ik ook
geen gekke dingen uitvoeren om dat om te
I draaien. Het werkt in deze business alleen
I maar op een honderd procent vertrouwensba-
I sis. Je moet zaken niet beter voorspiegelen.
Dat komt toch uit. Het komt er op aan om zo
:,j goed mogelijk informatie te geven. Dat je
niets over het hoofd ziet. Als je een gebied
wilt ontwikkelen is het belangrijk dat de rela
tie duurzaam is."
Maar een havenschap trekt toch wel de tru
cendoos open om bedrijven te paaien? „Nou
ja, kijk," glimacht hij. „Amerikanen zijn bij
voorbeeld zeer vereerd als er een burgemees
ter bij de eerste contacten zit. Dat krijg je in
Amerika absoluut niet voor elkaar. Barbé wil
zich daarvoor wel vrijmaken. Maar je moet
het nooit overdrijven. Niet met helicopters
gaan werken om je gasten het gebied te laten
zien. Of de bloemetjes buiten zetten in Ant
werpen. Acht op de tien keer werkt dat ave
rechts. Mensen komen om zaken te doen en
willen hun tijd nuttig besteden. Een buiten
staander ziet die reizen en etentjes als droom-
reisjes en feesten. Ik kan je vertellen dat het
allemaal functioneel is. Ik ben met Verbrugge
naar Philadelphia geweest. Ik heb niets van
de stad gezien. De dag die we gereserveerd
hadden om bij te komen hebben we benut om
snel naar New York te vliegen omdat we nog
een potentiële klant voor de Axelse Vlakte
wilden spreken. Daarna snel het vliegtuig te
rug. En geloof me, om tot diep in de nacht met
klanten in een bar te praten is heel wat anders
dan met je eigen vrienden op stap gaan. Maar
je kunt in zo'n sfeer wel zaken doen. Ik geloof
wel in die ambiance."
Zijn tripjes naar het buitenland hebben hem
er van overtuigd dat het inzicht verkrijgen in
markten, het opbouwen van een netwerk en
het opzoeken van klanten de enige manier is
om nieuwe goederenstromen of bedrijven
binnen te halen. „Je zult het toch zelf moeten
doen. Je kan dan wel weer een duur rapport
laten maken door een consultant bureau maar
het is zaak om je eigen kennis te vergaren. Je
moet er op uit. De markt komt niet naar jou
toe. Je moet weten hoe stromen lopen, waar
om ze zo lopen en wie de spelers zijn. Je kunt
dan veel beter achter je trafiek aangaan dan
af te wachten."
Van den Hemel constateert een cultuurom
slag in Zeeland. „Het wordt steeds gemakke
lijker om mensen mee te krijgen. Bij Delta
r bijvoorbeeld zie je nu dat mensen heel snel en
vrijwillig meewerken als je informatie nodig
hebt. Bedrijven hebben vaak snel allerlei ge
gevens nodig van allerlei instanties. Vroeger
duurde dat allemaal veel langer, maar nu ze
daar meer bij betrokken worden, hebben ze
ook meer begrip gekregen voor mijn situatie.
Ik heb dat ook nodig want anders kan ik mijn
werk niet goed doen."
En ook zijn eigen bestuurders zijn er nu van
overtuigd dat een goede acquisitie van belang
is. Soms, wil hij kwijt, gaat het nog niet snel
genoeg naar zijn zin. Maar hij heeft, zegt hij,
geaccepteerd dat de organisatiestructuur van
het havenschap het niet altijd toelaat zijn
tempo te volgen. „Ik werk in een organisatie
waarin je mijn werk kunt vergelijken met dat
bij een commercieel bedrijf, terwijl het ha
venschap nog steeds een politiek gestuurd
lichaam is. Dat maakt het wel eens lastig. Ik
heb geleerd dat ik begrip en geduld moet heb
ben voor politieke situaties waarbij het niet
altijd mogelijk is om snel op ontwikkelingen
te reageren. Je kunt het bestuur ook niet al
tijd overal voor bij elkaar roepen. Dat begrijp
ik ook wel, maar ik wil een klant nu eenmaal
honderd procent terwille zijn. Daarbij past
snelheid van handelen. Dat frustreert soms
wel eens. Maar ik heb geleerd: het is beter om
niet ongeduldig te zijn."
Door Cees Maas
uw» YW
"Z*
"«ms, «3
Lopend langs de haven van Terneuzen
zie ik grote schepen zeewaarts gaan.
Rollen vers staal als blanke soldaten
op de kade staan.
Alles lijkt groot hier, alles enorm. Betonnen
drinkputten liggen op een fabriekserf te
wachten op de transporteur. Nissenhutten
tot aan de horizon. Als bolle worsten liggen
ze tussen de Heras-hekwerken.
Er knarst een poort, een loods met de om
vang van een vliegtuighangar herbergt een
machine zo groot als een half woonhuis, een
reactor of zo. Twee mannen op een steiger
zandstralen achter plastic de romp van het
ding.
De algemene indruk van dit bedrijvencen
trum is dat alles er zo reusachtig is.
Hoe vind je het kleine hier? Het leuke? Hoe
vind je wat mensen nu uiteindelijk gebrui
ken van deze handelschaos van half-fabri-
katen, gassen en rollen karton? En zijn ze er
wel, die kleine producten? Teveel om op te
noemen eigenlijk, zo blijkt al gauw.
Soms ook is het nauwelijks zichtbaar. In de
Verpakking van Elopak, koolzuur van
Hydro Agri. foto camile schelstraete
bekleding van auto's zitten vlamvertragers
van Broomchemie. In diezelfde auto's zitten
producten van Dow Benelux, een dashboard,
een stuk portierbekleding. Bijna iedereen
kent de Dow-platen, de blauwe isolatiepla
ten, en grote kans dat de kunstmest waar
mee de boer onder Hulst zijn aardappelveld
je prepareerde, van Hydro Agri komt.
Maar dat is niet zo bekend bij de mensen.
Het pak melk dan, 's ochtends op de ontbijt
tafel, het is made in Terneuzen. Grote kans
tenminste, dat Elopak bv het heeft gemaakt
en dat het binnenste laagje polyethyleen er
op is aangebracht door het dochterbedrijf
Elocoat bv. Gebruikte melkpakken worden
ingezameld en gaan voor hergebruik met een
schip richting Finland. Uit de vertrekhaven
Terneuzen.
Zo'n simpel melkpak, het had ook de ver
pakking van andere zuivel of vruchtensap
kunnen zijn, Elopak levert aan groten als
Melkunie en Albert Heijn en heeft naast an
dere productiebedrijven in Engeland en
Duitsland haar hoofdkantoor in Noorwegen.
Het glas van het ultra-moderne World Trade
Centre in Rotterdam komt uit Sas van Gent
(Sas Glas), en wie in een Mars bijt, zet zijn
tanden in zetmeel van Cerestar.
Maar nu zijn we weer zo groot bezig. Terug,
naar het kleine. Een flesje Spa, een blikje
Coca Cola, een flesje Bavariabier. Proost,
met de groeten van Terneuzen, want de bub
bels in die drankjes komen uit de koolzuur-
units van Hydro Agri. Wat nu, u boert na een
forse slok? Ook uw boer is made in Terneu
zen'.
Hydro Agri maakt heel zuiver koolzuurgas
dat onder het predikaat Food Great Quality
in levensmiddelen mag worden gebruikt.
Het koolzuurgas is een nuttig bijproduct van
de fabricage van ammoniak, en de markt
groeit. In 1979 produceerde het bedrijf
100.000 ton C02-gas, op dit moment is dat al
300.000 ton.
En weer dwalen we af naar groot, naar gro
ter. Een taartje dus, u aangereikt in het
vliegtuig op weg naar de zon. Nu is het ont
dooid, maar de cateraar heeft het ingevroren
met behulp van Terneuzens koolzuurgas.
Dat is min 29 graden en zo schoon dat er na
het ontdooien geen resten overblijven.
Het bosje bloemen tenslotte. Beschouw de
grote harde gebouwen van Hydro Agri en
denk dan aan een viooltje uit de kas. Een
teer bloemetje.
De link is niet snel gelegd, maar dat viooltje,
en ook die ruiker narcissen of die mooie bos
rozen, ze staan er zo fris bij omdat de kwe
kers in het Westland koolzuurgas afnemen
van Hydro Agri. Planten ademen koolzuur in
en zuurstof uit en, voor die extra stimule
rende teug plantenadem, zorgt het koolzuur
gas.
Made in Terneuzen.
