N 'Niet zomaar een liefdesverhaal' 4Blij met aandacht voor verstilling' Brabantse Wal (2) >.a. rts. es en mers dere Kien. Lia Williams beschouwt 'Seaforth Saga' als een bijzondere tv-serie IBIZIV D2 Me'Shell Neville Brothers Het kleine gelijk van Philip Morris The Brandos 1000 Mona Lisas DESTEM ZOMER-GIDS Mimeprijs in Chassé Theater uitgereikt aan Jeannette van Steen [oor Patrick Bremmers .Overdag doe ik niet zoveel", bekent Lia Williams, die in ie reeks Seaforth Saga schittert als Paula Wickham. „Ik heb een zoontje van zes en dat eist alle aandacht op. s Ochtends om een uur of één kom ik thuis van het thea ter en dan rinkelt tegen zessen de wekker alweer. Het zijn lange dagen." 76-5237533. idamweg), 0162-454353. nanweg 19, 0115-612210. Be Engelse actrice maakt een pmoeide indruk. Tien weken lang staat ze op de planken. In letLondense Wyndhams Theatre jleeft ze Michael Gambon als te llenspeler, hier onder meer be- van The Singing Detective. Een uur voordat het doek opgaat, vertelt ze enthousiast over Sea- lorth. En als dit verhaal in de trant staat, zit Lia Williams mid- ln in een periode van vier laanden Broadway. ,1e wordt er inderdaad een beet je gek van, maar de adrenaline taidt je op de been. Je hebt ook geen keuze. Iedere avond zitten er weer negenhonderd mensen in ie zaal vol verwachting te wach ten. Skylight is zo vermoeiend «dat de cast maar uit drie men sen bestaat. Dat betekent dat je let stuk draagt en een enorme verantwoordelijkheid hebt. Maar is tegelijkertijd ook heel uit en stimulerend. Daarbij ...je dat je dit njaar voor een perkte tijd doet en dat het zo r afgelopen is." forth was eêif stuk ver- oeiender, herinnert ze. Negen van huis, iedere dag de camera en een druk pro- rooster. De crew trok naar voor de opnamen. Omdat Linus Roache de hoofdrol tal speelden, waren er weinig vrije dagen. „We hadden een lan- een hoop te doen. we in extreem kou- itandigheden. Het slopend maar alles absoluut waard. Uiteindelijk waren we er allemaal van overtuigd dat we met Seaforth iets bijzonders afle verden." Ze vervolgt: „Negen maanden is een lange periode voor iets dat zo zwaar was. Ik be doel: er viel niet zoveel te lachen. Het verhaal van Paula en Bob is hier en daar behoorlijk pijnlijk. Seaforth Saga is niet zomaar een liefdesverhaal. Het is hartver scheurend en dat gecombineerd met het zolang weg zijn van huis, zorgde ervoor dat zowel Linus als ik, tegen het eind behoorlijk moe waren." Stuurloos Williams vergelijkt Seaforth Sa ga met Gejaagd door de Wind. „Bob en Paula zijn heel menselij ke karakters. Ze zijn absoluut niet de doordeweekse held en heldin. Hun karakters zijn op drift geraakt en een beetje stuur loos en dat maakt hen heel men selijk. Seaforth gaat over de bui tengewone kracht die van de lief de uitgaat. Twee mensen die con stant naar elkaar toegetrokken worden, maar uiteindelijk weten dat ze niet bij elkaar kunnen zijn omdat hun liefde zo hartstochte lijk is. Er is teveel passie. De ver houding ligt moeilijk en hun ka rakters botsen. Je kan het een beetje vergelijken met Richard Burton en Elizabeth Taylor, twee mensen die haast wanhopig naar elkaar hunkeren." Opeens buldert er een stem op de achtergrond. Het is buiten kijf het stemgeluid van haar gere nommeerde medespeler. „Ik kom er zo aan, een minuutje nog", roept ze hem tegemoet. „Wat ik van hem geleerd heb? Wel, dat hij een geweldige acteur is. Hij doet Hoe gevaarlijk is het drinken van een glas gechloreerd water per dag? Niet gevaarlijk dacht u? De sigarettenfabrikant Phi lip Morris heeft met een pagi nagrote advertentiecampagne de oorlog verklaard aan de in ternationale anti-rooklobby. Op die pagina staat te lezen dat zo'n glas water per dag gevaar lijker is dan meeroken van an dermans sigarettenrook. Zelfs het eten van een koekje per dag zou gevaarlijker zijn. De bood schap is duidelijk: de anti-ro kers moeten ophouden met zeuren. De campagne is een knappe mengeling van waar heid en iets dat je geen liegen kunt noemen maar wel op het zelfde neerkomt. Engelse poli tici hebben daar de fraaie term 'zuinig zijn met de waarheid' voor bedacht. Want waar dankt de sigaret zijn slechte naam aan? Niet aan het passieve ro ken. Wel aan het blote feit dat roken mensenlevens kost. In de paginagrote advertentie waar acht zaken vermeld staan die min of meer riskant kunnen zijn voor onze gezondheid - zo als: wie heel vet eet loopt 6,14 keer meer kans op longkanker - staat niet eens vermeld dat een stevige roker twintig keer meer kans heeft op longkanker. Maal twintig! De fiks toegeno men kans op hartinfarct blijft ook onvermeld. Toch is het niet allemaal onzin wat Morris be weert. Want de cijfers over pas sief roken zijn lang niet zo hard als de anti-rooklobby ons wil laten geloven. In sigarettenrook zitten vol doende kankerverwekkende stoffen om aannemelijk te ma ken dat het kanker veroor zaakt. En dat het risico daalt en stijgt met het aantal sigaretten per dag staat zo goed als vast. Maar als je erg moeilijk wilt doen valt op die argumenten wel wat af te dingen. Hoe sigarettenrook stapje voor stapje longkanker veroorzaakt is nog steeds niet duidelijk. dat dezelfde kant opwijst dat aan de kankerverwekkende werking van passief roken niet te twijfelen valt. Dat laatste werd in dezelfde aflevering van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde hevig bestreden door de Amsterdamse gifkun- dige prof. dr. F.A. de Wolff. De Wolff vind dat er helemaal niets bewezen is. Om te weten wat de extra kans is voor pas sieve rokers zou je eerst moe ten weten wat de kans op long kanker is, als je nooit mee rookt. Dat weet men niet, want iedereen rookt of hij wil of niet wel eens mee. Uit het Ameri kaanse EPA-rapport wordt ook niet duidelijk dat meer meeroken ook meer kans op kanker oplevert. Dat kan ook niet, want het EPA definieert een passieve roker als iemand wiens partner rookt en laat alle extra rook op straat, op school, werk en in de horeca onvermeld. Laborato riumtesten op meeroken - zoals het meten van een nicotinepro- dukt in de urine - blijken niet betrouwbaar te zijn. Wetenschappers hebben teveel de neiging om op de stoel van de bestuurders te gaan zitten, schreef de Leidse epidemio loog prof. dr. J.P. Vanden- broucke twee jaar geleden als commentaar op deze contro verse. Hij vindt dat een aantal wetenschappers door het doen van al te stellige uitspraken als het ware mee zijn gaan regeren en dat is een positie die de we tenschapper niet past. Want de wetenschappelijke re denering dat passief roken longkanker veroorzaakt is niet waterdicht. Het gevaar bestaat zelfs, zo waarschuwde hij, dat degenen die de anti-rookcam- pagne voeren op dit punt in het ongelijk worden gesteld en ge zichtsverlies lijden. Hij waar schuwde tevergeefs. De anti- rooklobby overschreeuwde zichzelf en Philip Morris maak te daar dankbaar misbruik van. WOENSDAG 19 JUNI 1996 Door Frank Lambregts Voor het gemeentehuis in Halsteren staat een Rolls Royce Silver Shadow. Met bossen bloemen erop na tuurlijk, want zo'n monumentale auto is in Nederland al snel een half bloemencorso. Het Halsterse gemeen tehuis en de protestantse kerk daarachter vormen sa men zo'n idyllisch, middeleeuws prentje dat veel men sen het wel prominent op de schoorsteenmantel willen hebben. Met zo'n hinderlijk lachend bruidspaar op de voorgrond, in de hoop dat de steengeworden eeuwig heid ook op dit jong geluk instraalt. Halsteren ligt op de Brabantse Wal en al eerder heb ik vastgesteld dat dit stuk Brabant hier niet op z'n plek is. Op school leerde je vroegre dat het westen van Bra bant bestaat uit grote, platgestampte akkers van klei grond, waar de aardappels, de bieten en de protes tantse boeren welig tieren. Maar het uiterste westen van Brabant betuigt spijt van die weelde voordat het te laat is en Zeeland begint. Het laatste stukje Bra bant kenmerkt zich door hopen arm zand en daar heb ben ze maar bomen op gezet omdat er verder toch niks op wil groeien. Ik ging naar Halsteren om de Spinola-berg te zien en dat had ik net zo goed niet kunnen doen, want die hebben ze rond 1950 voor een groot deel afgegraven. Het moet een flinke berg zijn geweest, want ondanks al dat gegraaf is het nog steeds geaccidenteerd terrein. De naam van de berg herinnert aan de heer Ambrogio Spinola, veldheer in dienst van de Spaanse koning Fi- lips III, die vanaf deze berg Bergen op Zoom en Tho- len nog een tijdje heeft belegerd. Maar we spreken dan van het jaar 1623 en nu is er geen spoor meer van enig tentenkamp te zien. De Spinolaberg wordt thans be woond door bungalow-houders, die gewoon Neder lands spreken. Een camping, als semi-permanent ver blijf van belagers, zou deze historische plek meer recht gedaan hebben, jj" Elke wandeling voert door de geschiedenis- en aard- ft; rijkskundelessen van vroeger. Een wandeling over de Brabantse Wal behandelt een stukje landwinning, ^■i waar heel Nederland zijn bestaan aan te danken heeft: %A rivieren die slib laten liggen, een overwaaiende zand- qp storm die op het juiste moment gaat liggen en de zee die er weer stukjes van af knabbelt om zo af en toe een lading zeeklei terug te geven. Zo is de Schelde dan ook weer wel. Bij Halsteren zie je het allemaal voor je ogen gebeuren. Vanaf de hoge zandgronden krijg je zo af en toe een WÈ fantastisch doorkijkje over de zeekleipolders voorge le toverd, met uitzicht op Tholen, op grazende tractoren, op de drukke weg naar Tholen, op glooiende hellingen met tarwevelden en op dromerige paarden. Soms ip wandel je tussen de asperges. In deze wandelroute komt een bos voor dat vroeger akkerland was. Je ziet de sloten nog tussen de eiken en berken door lopen en af en toe zijn ze vergeten een wilg en een boer te paard weg te halen. Het bos is aangelegd om er te voorkomen dat ze in Halsteren de industrie van Bergen op Zoom kunnen 9 zien. Het is geen bos omwille van het bos, het is een excuusbos. Zo'n aangelegd bos irriteert snel, omdat er over nage- m dacht is, maar juist als ik me begin te storen aan het voortdurende verkeerslawaai ontmoet ik er echter een tafereeltje dat veel goed maakt: een winterkoninkje met hoge bloeddruk kleeft tegen een boom, waar hij veel te veel lawaai maakt voor zo'n klein beestje. Even later begrijp ik waar al die kouwe drukte voor is. Hij is zijn jonkies vliegen aan het leren en kan daar geen ff wandelende pottekijkers bij gebruiken. Toch blijf ik even kijken naar die roestbruine mini-vogeltjes die op een takje zitten en niet naar beneden durven te sprin- gen. Ze zijn niet groter dan een aardbei. Het zijn eer- der zomerkoninkjes. n Vanuit de kleipolders kun je zien dat je daar boven in een heus heuvellandschap rondwandelt, maar het kan ook geen kwaad om hier beneden goed te letten op de rijkdom aan plantjes, de beestjes en hun symbiose. De paarse distels zijn bruin tot je in de buurt komt. Dan schrikken er tientallen vlindertjes op en wordt de bloem weer paars. Heel even maar, want de kleine vosjes hebben honger. Ik zeg iets vriendelijks tegen een paard, maar het houdt zijn hoofd en heeft nog maar gelijk. Als al die A paarden hier ook nog eens zouden kunnen praten, zou het met de rust gedaan zijn. Stichting De Brabantse Wal geeft een boekje uit, waarin zes wandelingen van gemiddeld acht kilometer beschre ven staan. Het is voor vijf gulden onder meer te koop in cafe Dorpskoffiehuis te Halsteren. The Brandos: hoog emotie-gehalte foto mick rock heeft hij nu een platencontract in de wacht gesleept. Dat in de muziekwereld de hokjesgeest welig tiert, lapt hij aan zijn laars. De platenmaatschappij noemt de muziek van 1000 Mona Lisas een kruising tussen Black Flag en The Beatles, of van de Dead Kennedy's en Cheap Trick. En daar zit iets in: want ondanks de harde gitaren en de soms ag- gressieve aanpak bevatten de nummers sterke melodieën en een gezonde portie humor. He laas staat de cover die de groep maakte van Alanis Morrisette's You Oughta Know niet op de cd. Dat geintje op een eerdere ep bracht de groep bekendheid via MTV, de kranten en was goed voor de nodige airplay. Het trio (met bassist Gianni Neiviller en drummer Rocco Bidlovski) heeft de plaat ge maakt met de bekende punk producer Geza X, maar klinkt nergens voorspelbaar. Armando Prado heeft U2 als grote voor beeld als het gaat om een ge zond streven naar telkens weer een andere aanpak. Nu zal 1000 Mona Lisas nooit een tweede U2 worden, maar de groep heeft in ieder geval een zeer verdienste lijk debuut afgeleverd. (MBG Entertainment) JOEP TROMMELEN HET HEEFT RUIM tweeënhalf jaar geduurd, maar nu komt Me'Shell NdegéOcello eindelijk met de langverwachte opvolger van haar indrukwekkende de buut-plaat Plantation Lulla bies, destijds in OOR uitgeroe pen tot beste dance-cd van het jaar. Ook de nieuwe cd, Peace Bey ond Passion, kent een weldadi ge muzikale mix van hiphop, soul, funk en jazz. Het meren deel van de nummers is door Me'Shell zelf geschreven. Ook neemt ze weer een groot deel van het instrumentarium voor haar rekening, al blijft haar in drukwekkende bas-spel het be langrijkste. De 32-jarige Me'Shell is minder de 'angry young woman' van 1993, maar toont nog steeds maatschappelijke betrokken heid door in haar teksten te age ren tegen schijnheiligheid en racisme. Het merendeel van de teksten gaat echter over het oudste thema uit de popmuziek: inderdaad de liefde. Peace beyon Passion is ook mu zikaal een wat minder felle plaat dan Plantation Lullabies: meer ingetogen, lekker loom groovend, in plaats van vette funk. Een heerlijke zomerplaat dus, en weer een van de beste dance-cd's die ik dit jaar ge hoord heb. (Maverick/Warner) PAUL VERLINDEN JE krijgt er wel eens genoeg van. Van die bandjes die een plaat lang fuck en shit schreeu wen. De Neville Brothers kan je niet betrappen op dergelijk taalgebruik. De Broers prediken al sinds de jaren vijftig vrede en vriend schap. Nu is er van vrede en harmonie op de gehele aard kloot weinig terecht gekomen. Maar het is Art, Charles, Cyril en Aron met dezelfde achter naam wel gelukt om juweeltjes van platen af te leveren. Mita- kuye Oyasin Oyasin/All My Re lations is het laatste produkt van de gebroeders. De opvolger van Live on Planet Earth (1994) herbergt het typi sche eigen jazz/rhythm and blues-geluid van de Nevilles. En dat elf nummers lang. Vooral de up-tempo nummers als Whate ver you do en You're gonna ma ke your Momma cry, waarop de jongste generatie Neville te ho ren is, spreken me aan. Het gezelschap uit New Orleans is nooit vies geweest van het le nen van andermans nummers. Op Mitakuye staan er twee: Fire on the Mountain en Ain't no Sunshine (van Bill Withers). Op Fire on the Mountain draaft zelfs The Grateful Dead's Bob Weir op. Ik wist niet dat-ie nog leefde. En wat de Neville009s betreft. Die zijn aardig op weg naar onsterfelijkheid. (A&M Records) PETER VIERENHALM Begin 1993 verscheen er een rapport van de Amerikaanse regering waarin een 'onomsto telijk verband' werd gelegd tus sen passief roken en een extra kans op longkanker. Elk jaar, zo becijferde het Environment- al Protection Agency (EPA), kost passief roken 3000 niet-ro- kende Amerikanen het leven. Een drietal Nederlandse epide miologen schatte toen in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde de sterfte aan longkanker door passief roken in Nederland op 110 tot 270 ge vallen per jaar. Maar, zo gaven ze toe, 'de waargenomen samenhang tus sen passief roken en longkan ker is zwak', zo zwak dat die sa menhang ook op toeval zou kunnen berusten. Aan de ande re kant is er zoveel onderzoek HET NEW YORKSE kwartet The Brandos geniet in ons land grote populariteit en de band zelf is verknocht aan ons kik kerlandje. Dat is niet zo vreemd, want hun zegetocht be gon min of meer in Nederland. De afgelopen jaren hebben de vier Brandos zo ongeveer op ie der podium en festival in ons land gespeeld. Frontman Dave Kincaid is een zoon van een marine-officier van Ierse afkomst. Ierse en Amerikaanse folkmuziek werd hem met de paplepel ingegoten. De intense en gedreven gitaar rock die het kwartet maakt be vat niet voor niets veel invloe den uit de folk. Banjo, viool en mandoline zijn instrumenten die een belangrijke plaats inne men in de composities van de hand. Pass the Hat is het vijfde offi ciële album van de groep. Werd de groep in het verleden nogal eens vergeleken met Creedence Claerwater Revival, met Pass the Hat, slaat de groep defini tief een eigen weg in. De stevige roots-rock heeft, me de door de krachtige zang van Kincaid, een hoog emotie-ge halte. De muziek grijpt je bij «rot en laat je niet meer los. Luister maar eens naar het prachtige The Siege. binnenkort bezoekt de groep opnieuw ons land voor een uit gebreide promotie- toernee. Ga eens kijken als je de kans hebt, ,„eL's zeker de moeite waard. (SPV Records) KAREL VAN DER POL PL'NK of grunge hoeft niet per 6 loodzwaar te zijn, bewijst de Amerikaanse band 1000 Mona msas op de debuut-cd New Di- p as,e- hanger-gitarist Armando "ado benadrukt dat hij zijn ei- Jg; weg wil blijven gaan, ook al Ook niet waarom wij wel long kanker krijgen en rokende chimpansees niet. En zo is er meer. Philip Morris zal die ar gumenten nooit aanvechten, want dat roken om een dozijn redenen slecht is voor een do zijn organen wordt door geen enkele dokter meer betwijfeld. Philip Morris maakte een om trekkende beweging en viel de anti-rooklobby aan op zijn zwakste stee: de met grote stel ligheid van de daken ge schreeuwde opvatting dat je door passief roken longkanker kunt krijgen. I Do0r Marjan Mes Ongel00!:1^ blij' was mime- tjeelster en theatermaakster Lnette van Steen dat de ju- „van de jaarlijkse Mimeprijs L jaar niet heeft gekozen loor jong, snel en vernieu wd.' Haar bekroning wilde •tdan ook graag opvatten als jn teken dat er toch nog be stelling is voor diepgang verstilling in deze tijd van ppervlakkig vermaak. „Ik tad daar zo mijn twijfels II iter. gens een niet-alledaagse 'hap- in de ruimtelijk overwel- zuilenfoyer van het Bre- jjse Chassé Theater ontving ette van Steen (46) gistera- de VSCD-Mimeprijs voor bewegingstheaterproduktie Strijkkwartet no. 15, een bewo gen concert. Deze belangrijke jaarlijkse prijs van de Vereniging van Schouwburg- en Concertge bouwdirecties werd aan haar uit gereikt door Frits Vogels, vorig jaar de winnaar van de Mime prijs. In haar dankwoord betrok de theatermaakster ook haar spe lers, 'zonder wie het nooit zo mooi had kunnen worden'. „Het is ontzettend fijn dat de jury in mijn werk de zuiverheid heeft ge waardeerd. Ik maak me ongerust dat mensen, die in de mime juist die kwaliteit hebben bewezen, geen kans meer maken en plaats moeten maken voor jong aanstor mend talent." Jeanette van Steen, die zelf een jarenlange zoektocht naar de es sentie van de mimetaal heeft on dernomen, noemde met name be- wegingsgroep BEWTH, die jaren lang voor veel spelers een lich tend voorbeeld was, maar die als het aan de Raad voor Cultuur ligt geen subsidie meer krijgt. „Heel ernstig vind ik dat", aldus de mi- mespeelster. 'Een meesterwerk', zo conclu deerde de jury over Van Steens ingetogen, subtiele mimografie Bewogen Concert, 'ontstaan na een constante en zorgvuldige zoektocht naar de zuiverheid van beweging.' Het minimale bewe gingsspel werd gisteravond in Breda opnieuw uitgevoerd, heel mooi live begeleid door het Schönberg Kwartet, die het Strijkkwartet no. 15 van Sjosta- kovitsj speelde. Van der Steen werd bij het ma ken van haar even ernstige als lichtvoetige werk namelijk door deze sombere Russische composi tie uit 1974 geïnspireerd. De vier spelers, waaronder zijzelf, vertol ken in abstracte beweging de 'stemmen' van de vier instrumen ten. Toch spreekt zijzelf ook over 'emoties en wisselende stemmin gen als hoop, wanhoop, verlan gen, berusting, verwarring en klaarheid.' „Helemaal abstract ben je nooit omdat de persoonlijkheid van de spelers nu eenmaal meespeelt en de emotie die je als kunstenaar door muziek ervaart toch het be langrijkste is dat je wilt over brengen op de kijker." Een van de vier spelers in het be kroond stuk is de voormalige danscoryfee Jaap Flier. „Ik had al eens geweldig met hem samen gewerkt bij Luc Boyer. Vroeger als kind had ik al een grote poster van hem op mijn kamer hangen omdat ik hem enorm bewonder de. Het verschil tussen dans en mime is mij door het werken met Jaap Flier nog veel duidelijker geworden. Dat was een belangrij ke ervaring." Jeannette van Steen, die tot 1983 werkte bij het bewegingstheater van Bart Stuyfverbleef ruim an derhalf jaar in Japan. „Dit stuk", zegt ze, „is een ver werking van wat ik in het tradi tionele Japanse theater gezien heb aan kracht en verstilling. Daar ontdekte ik de kunst van het weinige waar ik zelf ook op zoek naar was." Samen met Jaap Flier, Irene Schaltegger en Wouter Steenber gen liet zij gisteravond in Breda zien waarom de jury zo geïmpo neerd kon raken door haar ge concentreerde en verstilde bewe gingstaal. NI 1996 Lia Williams (Paula) samen met Linus Roache (Bob) in 'Seaforth Saga': „Je kan het een beetje vergelijken met Richard Burton en Eli zabeth Taylor, twee mensen die haast wanhopig naar elkaar hunkeren.foto kippa dit al vijfendertig jaar. Dus heb ik alleen maar naar hem gekéken. Een adembenemende man." Ze vertelt dat in Engeland de be wondering voor de acteerprofes- sie niet erg groot is. Vol overtui ging: „De Britse theaterkunst is deel van onze geschiedenis en toch, de regering ondersteunt ons niet. Vooral het theater wordt in de kou gelaten. Succes wordt hier niet gewaardeerd. In Amerika slaan ze natuurlijk helemaal door naar de andere kant. Maar dit land houdt van verliezers, in de Verenigde Staten koesteren ze al leen winnaars." 'Seaforth Saga', Nederland 1, 20.30 uur

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 15