Weekend 'e beleven een nieuw tijdperk dat nog 25 jaar gaat voortduren' SC landen irker rszaken Het is weer tijd voor de zomervirussen INTERFACE nflSTEM E3 ng; band IBO'ers iet McDonald's ddonk liberaal is Nederland anno Lijf)? De liberalen drukken een stempel op het kabinet van [ydA, WD en D66. WD-leider joJkestein is de meest gehoorde jioliticus en dit weekeinde vindt „Nederland de Liberale Inter nationale plaats, waar Bolkes- teintot president is gekozen. Ijlaar heeft het liberalisme ook |j„de dagelijkse praktijk van de f derlandse samenleving echt I zoveel invloed? Overheerst de I sfeer van vrijheid-blijheid of is er een kentering aanstaande? Klasseloos ZATERDAG 8 JUNI 1996 pel Werk van de pe gemeente ken van integraal litieverbetering van |draagvlak voor een nwerking met |n een ogramma; Iren met andere pve programma's. I wij: rte HBO-opleiding; Igelmatig werken in ft weekend; methodiek op het platteland; (wijs en de auto. land met de |g, tot 1 januari I wordt het project kezet in de |De salariëring en i CAO lover de functie kunt lrmans, Iscw lrafgaande aan dit Igroepanalyse onder blaatsgevonden. In opgevraagd, lit en aan de nodigen wij u uit eren met een ja.v. dhr. G.G. Tacq, lelszaken. er HH. Harten zoekt voor penoord) te Bavel een kt over: Isteren bij de dagelijks ïnisatie van het werk; zijn overeenkomstig het t van religieuze instituten. [irriculum vitae kunt u tot 1 van de paters der H.H. Bavel. contact opnemen met de 1851. leidinggeven en coördineren. L Leeftijd: je bent ten minste Lo jaar oud. Achtergrond: je hebt erva ring in een servicegerichte or ganisatie. Instelling: je bent ambiti eus en je weet van aanpak ken Je persoonlijke kwalitei ten: je beschikt over per soonlijk overwicht, com merciële aanleg, service- gevoel. initiatie! en ver mogen om mensen te motiveren. Het aanbod van McDonald's Een professionele en bedrijfsgerichte managementop- ïg. waarin je het McDonald's resta - tedrijf. maar ook je eigen mogenj (eert kennen. .fwisselend werk en wisselende we ijden. groeiende verantwoordelijkheid en zelfstandigheid. )ona!d's: je moet wel reageren'. je interesse hebt in een carrière bij Donald's, stuur dan voor 18 juni a.s-J citatiebrief naar Donald's restaurant Hazeldonk t.a. J.A.M. te Raay, eldonk 5(106. LS Rijsbergen. Liberalen zappen naar nieuw houvast IjoorCarla Joosten en Marianne Wuite et is geen toeval dat het lied 'Vijftien miljoen mensen' medio 1996 een hit is. Het appel- eert aan het Neder landse levensgevoel. „Vijftien miljoen mensen if dat hele kleine stukje aarde. Die schrijf je |itde wetten voor die laat je in hun waarde", ijheid, blijheid. Gewoon jezelf zijn. Kijk |nshoe tolerant wij Nederlanders zijn. Dat is «aar het lied over gaat. Ditlevensgevoel is niet alleen op straat te her maar ook in de politiek, waar het li- iealisme hoogtij viert: de ideologie, geken merkt door het individualisme dat de mens in zijn eigen waarde laat en hem niet indeelt'op van de groep waartoe hij behoort. De ideologie die ook meer heil van de individuele ^erverwacht dan van de staat. En de ideo- in de markt, van het liberalisme heeft ontegen- zeggelijk te maken met de ontzuiling. Partijen tanden niet langer rekenen op de stem van kun traditionele achterban van confessionele kiezers of arbeiders. „Plotseling zag je kiezers toestromen die vroeger CDA of PvdA stem- Je zou bijna zeggen dat ze de schaamte bij waren", zegt directeur Klaas Groen veld van de Teldersstichting, het wetenschap- lelijk bureau van de WD. luwweg tussen 1930 en 1980 was de sociaal- locratie toonaangevend. Maar die stro- Mig is op zijn grenzen gestoten. In de eerste plaats door het succes. Want je moet wel blind tja om niet te erkennen dat de sociaal-demo cratie de emancipatie van de arbeidersklasse heft veroorzaakt. Nederland is met uitzonde van de emigranten een klasseloze maat- geworden. De sociaal-democratie is de tweede plaats gestoten op de grenzen v» de verzorgingsstaat. Nu beleven we een li- -aal tijdperk en ik denk dat dit nog 25 jaar voortduren", voorspelt WD-leider Frits Vrijheid, blijheid, gewoon jezelf zijn: dit levensgevoel is niet alleen op straat te herkennen maar ook in de politiek. He liberalen drukken anno 1996 in ieder geval ja WD en D66 hun stempel op het paarse ka- Met. Maar al voor het aantreden van deze coalitie hadden kabinetten met daarin het de basis gelegd voor een meer liberale Politiek. Meer markt, minder overheid, luidde voor de komst van paars het Haagse ada- 8®n. Meer eigen verantwoordelijkheid voor de individuele burger tegen de doorgeschoten °°k meer eigen verantwoorde- Meid voor vakbeweging en werkgevers. 'ÜP bet economische veld is de overheid geen Wer, maar scheidsrechter", verwoordt Bol stern het. Het heeft gewerkt. De 'dolgedraaide overleg- m" waaraan Alexander Rinnooy Kan deze week bij zijn afscheid van de werkge versorganisatie'VNO NCW nog herinnerde, is verdwenen. De rituelen van voor- en najaars- overleggen hebben plaatsgemaakt voor be sprekingen over concrete voorstellen als rech ten voor flexibele arbeidskrachten. Een ont wikkeling, waarover ook de vakbeweging te vreden is. In ondernemersland heerst optimisme. „Er is in Nederland een mate van overeenstemming gegroeid over de hoofdlijnen van sociaal-eco nomisch beleid die sinds de na-oorlogse perio de niet meer is voorgekomen", jubelt de naar de ING-bank vertrekkende Rinnooy Kan. Zijn opvolger Hans Blankert meent zelfs dat een nieuwe Gouden Eeuw voor Nederland naken de is. Maar er is niet alleen euforie. PvdA-ideoloog Thijs Wöltgens voert een ware kruistocht te gen het 'marktfundamentalisme' dat volgens hem de liberale politiek domineert. De markt houdt geen rekening met zwakkeren, die zelf weinig te bieden hebben aan die markt. Kie zen voor de markt betekent dat de overheid die zwakkeren niet meer mag beschermen. Deze bescherming zou immers de zuivere marktwerking verstoren en de eigen verant woordelijkheid doorkruisen. Ziektewet Wöltgens maakt zich zorgen over de bressen die worden geslagen in de verzorgingsstaat. Het marktdenken - Wöltgens spreekt in zijn jongste boek De Nee-zeggers over de tucht van de markt - leidt volgens hem tot groter wor dende sociale ongelijkheid. De huidig burge meester van Kerkrade wordt cru gezegd al op zijn wenken bediend: terwijl in de troonrede aandacht wordt geschonken aan de stille ar moede, groeit het aantal miljonairs tot boven de 100.000. Ook de vakbeweging vreest een 'ongebreideld liberalisme'. FNV-vice voorzitter Ella Voge laar: „Wij zijn het ermee eens dat er een nieuw evenwicht moet komen tussen solidariteit en eigen verantwoordelijkheid. Maar bij sommi ge regelingen gaat het kabinet te ver". Bij voorbeeld met de privatisering van de ziekte wet. Door bedrijven te laten opdraaien voor de ziektekosten van de werknemers, zullen werkgevers er wel voor waken mensen met een vlekje in dienst te nemen, meent Vogelaar. „Liberalen zeggen: de markt doet zijn werk, maar ze kijken niet naar de slechte gevolgen. Daarom moet volgens haar liberalisme altijd vergezeld gaan van nieuwe regels. Regels Liberalen willen juist minder regels. „Neder land is niet liberaal genoeg", zegt directeur Groenveld van de Teldersstichting. „De regel dichtheid is aanzienlijk. Kijk naar de winkel tijdenwet. De winkels mogen nu wel langer open, maar de winkeltijden zijn nog lang niet vrij genoeg. En als een werkloze een rijwiel- herstelinrichting in zijn voorkamer wil begin nen, dan mag dat niet. Hij moet een diploma hebben want stel dat hij de banden niet goed plakt." Het zijn typisch liberale geluiden die in de maatschappij weerklank vinden. Want ook op straat heeft het liberalisme flink terrein ge wonnen. Cultuur-socioloog Carl C. Rohde van de Rijksuniversiteit Utrecht spreekt zelfs van een hoogtij voor het cultureel liberalisme. Dat uit zich bijvoorbeeld bij de jeugd van 12 tot 20 jaar, de zogenoemde generation-next. „De jongere vroeger was blues of soul, of korpsbal of hippie. Die groepen verketterden elkaar. Nu heb je de cybers, techno's, grunge, Johnnies en Anita's. De indelingen zijn er nog, maar de groepen zijn veel toleranter en vloei en veel meer in elkaar over. Je kunt best grun ge zijn en soms cyber. De jongeren van van daag zappen hun eigen identiteit bij elkaar." Maar deze verworven vrijheid heeft een scha duwzijde. Want met het verdwijnen van de hokjes, verdwijnen ook zekerheden. Rohde: „Het hechte identiteitsbesef is verdwenen. Je ziet daar ook een reactie op: een zoektocht naar zingeving, mensen zoeken hun vaste plek. De kerken krijgen weer meer toeloop en de new age-beweging heeft een vlucht geno men". Rohde voorziet dan ook een einde aan de op mars van de liberale levensstijl. Want in de kracht van het cultureel liberalisme, waarin mensen elkaar niet veroordelen en iedereen zijn eigen keuze kan maken, schuilt tevens de zwakte. Waar eindigt de tolerantie ten opzich te van elkaar en begint de onverschilligheid? Waar eindigt de cultuur van de vrijblijvenheid en begint de desinteresse? „We zijn zo hier en daar op grenzen aan het stuiten. Het cultureel liberalisme neemt toe op het onoorbare af. Als iemand zich bijvoorbeeld onbeschoft ge draagt, mag je daar dan wat van zeggen? Of moet je iedereen zijn eigen gang maar laten gaan. We weten niet zo goed meer wat de nor men zijn. Een tegentrend is inmiddels al zicht baar: het nieuwe fatsoen." De roep om dat nieuwe fatsoen ontstaat voor al door de toenemende criminaliteit en onvei ligheid. Vooral ouderen vragen om optreden van overheid tegen de vervaagde normen in de samenleving. Maar ook jongeren verlangen naar meer vastigheid en eisen bijvoorbeeld in hun relatie dat hun partner trouw is. De politiek trekt zich de zucht naar normen en waarden aan. Zelfs de WD, die in de jaren tachtig nog de verkiezingsleus hanteerde 'ge woon jezelf kunnen zijn', begeeft zich bij monde van de Teldersstichting in het moraal- debat. Directeur Groenveld: „De kreet was destijds prima, maar er is zo'n grote mate van tolerantie ontstaan dat beter gesproken kan worden van onverschilligheid. En dat is niet goed". Dat liberalen burgermansfatsoen bepleiten, is volgens Groenveld niet zo vreemd. Ook de li berale staat is een zedenmeester. „Het is een misvatting dat een liberaal volstrekt neutraal zou moeten staan tegenover het 'goede leven'. De klassieke liberale filosofie was een moraal filosofie, die zich nooit volstrekt neutraal te computervirussen kun je heel wat afpraten. Er worden hele congressen aan besteed, en wie er wel ween vervelende op zijn computer gehad heeft S ™el waarom, ledereen die er verstand van ™t.beweert weliswaar dat een computer alleen aar besmet kan worden via het downloaden van smette programma-files, dan wel via het in de f!onP ft6r stopPen van een met een v'rus besmette afnf Z0'etS' maar 'k vraa9 me a* en toe we' eens dat er n°9 ™et een ander virus bestaat- -Eentie smótT somm'9e virussen waarmee mensen be sot H worden' gewoon door de lucht ver- Wd wordt, en W33i* 66n pc spontaan van over de gaat, als het over zijn behuizing heenwaait. gelopen woensdag was het weer raak. Zonder seb fnw''sbare ooraak crashte de hele bliksem fel, waarna ik twee uur nodig had om alles weer «jeaan de gang te krijgen, mede dankzij de omsche ondersteuning van onze eigen help- (b.waarvoor mijn onuitsprekelijke dank. Van min1? Werd staP voor staP door het BIOS van omrt?°!?9Uter 9e'eid' ^een nodig bleek te zijn, flnnmi ?3i' B,asic /nput Output System zowel mijn te K a's m'in harddisks niet meer bleek waren die weer or det stomme stuk hard- rioenc p9emerkt waren, weigerde het systeem ove- venmna9 »teeds alle d'enst- Pas na het overschrij- Wn de M6« ("master boot record) begon het sys teem weer te lopen, maar nu staat er dus zo'n 600 megabyte aan Linux op die schijf waar ik niet bij kan. Immers, in die MBR, dat piepkleine stukje pro gramma dat de computer als eerste leest, stond een nog kleiner programmatje dat ULO heet en waar mee ik kan kiezen of ik DOS dan wel Linux wil laten draaien. Nieuw probleem: de printer wil, ongetwijfeld om een hele andere reden, geen letter meer printen. Het zal allemaal wel weer goed komen, maar ik heb nu even geen tijd om daar ook nog uren mee te gaan zitten klungelen. Er zit een eindredacteur in mijn nek te hijgen, wachtend op de laatste punt on deraan deze bijdrage, en dagelijks moet er gebouwd worden aan de Stem Online. (http://www.dse.nl/stem). Een dag om gauw te vergeten dus, die woensdag, maar ik bleek lekker niet de enige te zijn. Bij een an dere collega, die net een paar megabyte geheugen aan het bijprikken was, begaf het moederboard het en een uur later belde een andere besmette. Daar gebeurde helemaal niets meer, welke knop hij ook indrukte, alles bleef zwart en stil. Ik heb een bang voorgevoel dat het iets met zomersmog te maken heeft en dat we alles nog niet gehad hebben. Wat ik op dat soort momenten het eerste doe, niet laten kennen, niet meteen die helpdesk bellen, is me omdraaien Achter me in de kast staat inmiddels eèn Door Léon Krijnen Reacties: E-mail: 100445.2062@compuserve.com paar meter computerboeken en in sommige daar van kun je-op een hoop vragen een antwoord vin den. Toevallig had ik er net drie ontvangen van uit geverij Pim Oets: het Modem-boekje, het BIOS- boekje en 380 Windows tips en trucs. Dat laatste had ik de voorgaande twee dagen al doorgefietst, en dat is inderdaad een verrekte handig gevalletje. Na al die jaren ploeteren met Windows blijk ik nog heel wat te kunnen leren. 'Verrek, kan dat ook zó, en dit, dat had ik eerder moeten weten', dat over valt je op ongeveer iedere pagina van dat boekje van Nan Storms. Hetzelfde geldt voor het Modem-boekje, geschre ven door Door van Rij. Een heel handig naslagwerk je waarin alles ten aanzien van modems op een rijtje gezet wordt. Uitermate geschikt voor wie een mo dem aan zijn computer heeft gehangen, maar zich afvraagt: wat nu? Stap voor stap wijst dat boekje de weg, van het aansluiten en installeren tot het leggen van de eerste verbindingen en wat daarna te doen. Dat wist ik allemaal wel, maar ik hoopte een oplos sing voor mijn perikelen te vinden in het BlOS-boek- je van Alle Metzlar, omdat ik wel in de gaten had dat er daar ergens iets aan schortte. Aan dat BlOS-boek- je had ik dus geen mallemoer, omdat het voor mij te hoog gegrepen is. In tegenstelling tot het Modem boekje, dat een voorkennis van nul komma nul ver onderstelt bij de gebruiker, lijkt het BlOS-boekje me een uitstekend bijbeltje voor systeembeheerders. Of voor die computeraars die bijzonder geïnteres seerd zijn in alle ins en outs van hard- en software vóórdat het besturingssysteem en de daarop volgen de applicaties geladen worden. Als dank gaat het daarom naar degene die me woensdag uit de pro blemen geholpen heeft, als hij mij maar belooft dat ik hem 's nachts uit zijn bed mag bellen als de boel weer op tilt slaat. Verder heb ik hier ook nog twee boekjes van het in- formatica-fonds van uitgeverij A.W. Bruna voor me liggen. Die zijn weer wel uitermate geschikt voor be ginners, het een voor E-mailers, het andere voor be ginners met het schrijven in hyper text markup lan guage (HTML), de taal waarin home-pages vervaar digd worden. Ik begin me steeds meer te ergeren aan en te ver vreemden van Compuserve. Dat was mijn provider heeft opgesteld tegenover het gedrag van de burgers." De boodschap van de Teldersstichting is dui delijk: de WD moet meer nonnen gaan stel len, al is het maar om te voorkomen dat kie zers die genoeg hebben van de ontsporingen in de maatschappij bij de verkiezingen overstap pen naar de partij die nog steeds de 'moraal- discussie' aanvoert, het CDA. Voormalig CDA-minister Hirsch Ballin pleitte begin ja ren negentig al voor een overgang van de 'dat moet kunnen cultuur' naar de 'dat kun je niet maken cultuur'. De WD-denktank wil die koers volgen: een beetje betutteling mag best. Hoe ver de overheid moet gaan met moralise ren, is in liberale kring nog punt van discussie. WD-leider Bolkestein, die het 'bezielende verband' in de samenleving mist, ziet een gro te rol weggelegd voor het onderwijs. „In mijn eigen lagere en middelbare schooltijd kregen normen en waarden veel aandacht. Respect voor oudere mensen, in de tram je plaats af staan aan een oudere; dat kreeg ik allemaal mee op school, voor zover het niet al van thuis kwam. Nu zie ik op dit terrein een enorme spelverruwing", constateert Bolkestein. In tegenstelling tot de Teldersstichting wijst Bolkestein betutteling door de overheid af. Het onderwijs moet na de ouders het voor beeld stellen. De overheid moet zich niet be zighouden 'met fatsoensrakkerij'. Geheel in de liberale geest ziet Bolkestein geen reden om als overheid nog meer normen aan de samenleving op te leggen. De tabaks nota van het kabinet is voor hem wat dat be treft een stap in de verkeerde richting. Een verbod op de verkoop van rookwaar aan jon geren onder de achttien druist in tegen zijn opvattingen. „Ik heb mijn buik vol van voor schriften van de overheid, die niet te handha ven zijn. Ik zou de regering willen waarschu wen om voorzichtig te zijn. Ik erken wel dat nicotine buitengewoon slecht is voor de ge zondheidheid. Maar wij vinden dat de mensen ook een eigen verantwoordelijkheid hebben." voor zowel het surfen over het World Wide Web (WWW) als voor het verwerken van mijn elektroni sche post. Voor dat surfen heb ik al enkele maan den een abonnement op NL Net, veel sneller en veel stabieler dan Compuserve. Links en rechts zie ik mensen gefrustreerd weglopen bij Compuserve, omdat het qua verbindingen huilen met de pet op is. Intussen gaan ze daar vrolijk door met het aan nemen van duizenden nieuwe abonnees per maand en blijven ze maar beloven dat het allemaal weer recht zal komen. Hoe dan ook, ik begin nu ook het punt te naderen dat het wat mij betreft over en sluiten is, en daarom besloot ik maar eens om me een beetje te gaan stoeien met Eudora en Pegasus, twee erkende mail programma's waarvan ik er eentje zal moeten kie zen als ik besluit om ook mijn post voortaan via NL Net te laten verlopen. Daarbij bewees 'Effectief E-mailen' van Marc van Ostendorp zijn waarde, nadat ik zowel Eudora als Pegasus had gedownload en uitgepakt, ergens van af Internet. Net zoals 'Het HTML boek' van Larry Aronson, dat, inmiddels half kapot gevouwen van het naslaan, altijd naast mijn pc ligt. Ik weet ook wel dat alles wat in die boeken staat ongetwijfeld te vin den is in de help-files van de desbetreffende pro gramma's, maar de handigheid van een boek wint het nog steeds op enkele fronten van een computer. Ik zie ze maar als twee onmisbare partners, de com puter en zo'n boekje ernaast. Trouwens, hoe zou ik dan wel een help-file in die computer moeten raad- FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP De tabaksnota is in ieder geval voor Bol kestein geen teken aan de wand dat het kabi net voorzichtig gaat afwijken van de liberale koers. Andere signalen duiden echter wel de gelijk op een zekere kentering. En het zijn uit gerekend WD-prominenten die zulke signa len afgeven. WD-minister Jorritsma (Verkeer en Waterstaat) verzuchtte na de affaire rond Tank Cleaner Rotterdam dat afvalverwerking misschien toch beter in overheidshanden kan blijven. Minister Dijkstal, ook al WD, wil de Haagse greep op de politie verstevigen. En ook Bolkestein zelf doet een duit een zakje met een pleidooi voor duidelijke overheidsinmenging op het terrein van de media. Maar zelf bezweert de WD-leider dat van een kentering in het liberale beleid geen sprake is. Constateringen dat de 'staat weer terugkomt' stoelen nergens op. „Dat is sjablonendenken. Alsof wij de staat willen afschaffen. Liberalen zeggen niet dat alles van de markt moet ko men, maar wel dat de overheid zich moet be perken tot het stellen van grenzen en het uit voeren van kerntaken. De politie behoort tot de kerntaken van de overheid en het is ook een overheidstaak te voorkomen dat zich in de media machtconcentraties vormen." Onder vuur Niettemin weet ook Bolkestein dat het laatste woord nog niet is gesproken over de rol van de overheid versus de markt en over de bemoeie nis van die overheid met de omgangsvormen in de samenleving. De heersende liberale tijd geest zal zeker in de aanloop naar de verkie zingen in 1998 onder vuur komen te liggen. Dan zal het CDA ongetwijfeld wijzen op de ontsporingen in de samenleving en de PvdA op de te ver doorgeschoten markteconomie. Voorlopig echter heeft Bolkestein het gelijk aan zijde. Zijn voorspelling dat het liberalis me zal blijven domineren, vindt weerklank bij de kiezers. De WD komt in de wekelijkse pei lingen al driekwart jaar, op een enkele keer na, als grootste partij uit de bus. plegen als het kreng niet starten wil? Als computers wel werken zoals dat moet, gaan de procedures soms mijn bevattingsvermogen te bo ven. Neem nou AltaVista, de absolute wereldkampi oen onder de zoekmachines. Daar past slechts stom me verbazing. De zoekpagina van AltaVista ver schijnt als een bliksemschicht op je scherm en als je hem een vraag stelt, komt-ie net zo snel weer terug, met veel meer dan alle antwoorden die je zou willen hebben. Ik weet dat Alta Vista in de tijd waarin ik nog niet eens met mij ogen geknipperd heb, meer dan 30 miljoen pagina's over de hele wereld heeft nagezocht, op 225.000 computers, plus drie miljoen artiekelen in 14.000 nieuwsgroepen. En dat die per fecte allesweter in cyberspace per 24 uur 12 miljoen keer geraadpleegd wordt. Dat weet ik, maar hoe kan dat, hoe is zoiets mogelijk, hoe doen ze dat daar? Het werkt allemaal wel, dus er zal daar wel een met honderden computers volgepropte hal van het formaat van de vluchtleiding van de Space Shut tle staan te zoemen. AltaVista: http://www.altavista.digital.com/ Uitgeverij Pim Oets: Het BIOS boekje van Alle Met zlar (ISBN 90-72260-59-7), Het Modem-boekje van Door van Rij (ISBN 90-5722-001-6) en 380 Windows tips en trucs (ISBN 90-72260-86-4). Uitgeverij A.W. Bruna Informatica: Het HTML boek van Larry Aronson (ISBN 90-229-3881-6), Ef fectief E-mailen van Marc van Oostendorp (ISBN 90- 229-3880-8).

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 37