Primarkt wordt géén Albert Heijn
Prijs van cd kan
vijf gulden omlaag
600 Banen weg bij
Akzo Nobel in Ede
'Zweeds model' medicijn voor werkloosheid
pESTEM
ECONOMIE
A8
Nieuwe directeur Klappe wil eigen formule handhaven na overname door AH
Knollen voor
citroenen
\G 1 JUNI 1996 A7
A advieskoers
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
a laten
b bieden
c ex claim
d ex dividend
e gedaan bieden
f gedaan /laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten ex dividend
I - gedaan en bieden ex dividend
1425
747
1830
1210
1628
2182
1815
1203
1468
1004
1408
725
,50
,00
,00
00
,00
,00
,00 2432
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
,00
0,00
5,00
5,00
0,00
5,00
0,00
585
612
669
1523
1345
2117
922
967
735
901
574
645
907
704
542
1653
1439
950
550
5,00 2073
0,00 1534
5,00
0,00
7,50
2.50
".00
.00
1117
1153
902
1219
872
1233
0,00 2819
0,00 4195
0,00
0,00
2117
771
0,00 4255
".00 4143
643
145,30 a
3,00
1,70
4,00
2,70
1,70 a
12,50
8,40
6,70
5,30 a
3,00
23,20 a
24,90 a
15,40
4,00
3,40 a
3,70
1,80
8,60
3,70
4,50
5,80
3,60
2,10
1,20
2,10 a
8,00
1,00
6,30
8,30
5,20
2,50 a
1,10
10,20
6,50
3.80
2,20 a
1,00
0,30
0,60
2,20
37,70
28,50
22,00 a
8,70
6,30
11,30
25,50
16,00
141,50
4,70
2,90 b
1,70
5,50
3,80
2,80
14,60
10,50
8,40
6,70
4,10
25,50
26,70
17,50
3,10
4,00
5,40
2,80
10,90
4,80
5,50
8,40
5,50
3,30
0,80
1,20
5,00
0,90
4,40
6,10
6,40
3,40
1,70
11,60
7,80 a
4,80
2,80
1,20 a
0,40
0,80
1,90
44,50 b
35,50 b
26,00 b
11,50 b
4,70
8,00 a
20,00 a
18,10
ZATERDAG 1 JUNI 1996
ernemingen, waarmede de vennootschap in
en groep is verbonden bij invaliditeit en
uderdom en de verzorging van hun echtgeno-
en, e.e.a. d.m.v. het vestigen van stamrechten,
ijfrentes en pensioen krachtens een pensioen-
egeling in de zin van de wettelijke bepalingen
etreffende de loonbelasting etc.
1308 Videotheek Bena. Oostzijstraat 2, 4671
V Dinteloord. Verhuur van videobanden, spel-
s en verkoop in de ruimste zin des woords.
detailhandel).
"1309 Bureau Snoopy. Korenbeursplein 8,4611
S Bergen op Zoom. Privé massage.
1310 Vleugel Investment B.V. Waterdrieblad 2,
4635 BP Huijbergen. Het verwerven van gelden
'egen het aangaan of overnemen van stam-
rechtverplichtingen.
81311 Thijs Pensioen B.V. Nijverheidsweg 4,
4731 CZ Oudenbosch. Het uitvoering geven aan
een pensioenregeling in de zin van de wet o de
loonbelasting 1964.
81312 J. C. Decoratie B.V. De Ambachten 39,
4881 XZ Zundert. Het uitvoeren en verkopen
van decoraties en het produceren van kunst
zinnige ontwerpen middels schilderen, glas-
stralen, boetseren en metaalbewerken, be
stemd voor commerciële doeleinden zoals ver
koop (groothandel).
81313 Skai (Stephan Kunenborg Airbrush In
tern). Wittenburg 16, 4711 PT Sint Willebrord.
Het decoratief spuiten van diverse materialen.
81314 Marad, Dwarsdijk 10,4823 EK Breda. Ad
viesbureau in de ruimste zin des woords. T.b.v.
met name facilitaire bedrijven.
81315 Kadoenzo, Moleneind 18, 4841 LN Prin
senbeek. Detailhandel in uitsluitend zelfge
maakte interieur- en kado-artikelen in de ruim
ste zin, alsmede het geven van cursussen op
bovengenoemd gebied.
81316 Olaflin B.V. Parkstraat 6, 4818 SJ Breda.
Het verkrijgen, bezitten, beheren, overdragen
en het investeren in en vervreemden van aan
delen, obligaties, fondsen, toonderstukken,
schuldbewijzen en andere effecten, het lenen
van gelden en het uitgeven van schuldbewijzen
daarvoor, alsmede het uitlenen van geld, te
vens een holding- en financieringsmaatschap-
pij.
81317 Pet Food Partners B.V. Zeedijk 23, 4871
NM Etten-Leur. De vervaardiging van en de
handel in diervoeding (groothandel).
81318 BV. Bohotra Nieuwe Ginnekenstraat
39a, 4811 NN Breda. Het deelnemen in- en het
voeren van de direktie en het beheer over an
dere vennootschappen en ondernemingen van
elke aard. De bevordering en de uitoefening
van het expeditie- en transportbedrijf, zo voor
eigen rekening als voor rekening van derden.
Het bezorgen van assurantiën.
81319 Mr. M.A.C. Valks B.V. Heemraadsdam31r
4908 BB Oosterhout NB. De uitoefening van de
belasting-adviespraktijk.
81320 Sontra Systems B.V. 1.0. Rucphensebaan
41, 4706 PH Roosendaal Automatiserings sys
teemhuis, detachering, levering hardware en
netwerken, onderhoud van computers net
werken, reparaties, levering software (maat
werk, alsmede standaard produkten).
81321 Vissers Holding B.V. Venkelhof 14, 4907
HK Oosterhout NB. Oprichten, verwerven van-,
deelnemen in-, samenwerken met- en voeren
van direktie over andere ondernemingen, als
mede het (doen) financieren, ook door middel
van het stellen van zekerheden van andere on
dernemingen, in welke rechtsvorm ook.
Vorige week werden de
aandelen van de Pri-
markt-groep officieel
overgedragen aan Albert
Heijn. Maar dat betekent
niet dat de supermarkt
keten, die vooral in West
en Midden-Brabant ver
tegenwoordigd is, een
AH-kloon wordt. „Pri
markt blijft gewoon Pri
markt met een eigen ster
ke formule," zegt de
nieuwe directeur H.
Klappe.
noor Paul Verlinden
Primarkt blijft Primarkt, maar
ie overname door Albert Heijn
zal wel enkele veranderingen bij
de supermarktketen met zich mee
brengen. Een minstens zo grote
omwenteling is de nieuwe wet op
de winkelsluiting die vandaag
van kracht wordt.
„Vanaf maandag zijn we van acht
tot acht geopend. Alleen op de
koopavond zijn we tot negen uur
open en zaterdag sluiten we om
zes uur," aldus H. Klappe, sinds
één week officieel algemeen di
recteur van de Primarkt-groep.
De 48-jarige Klappe heeft de af
gelopen maanden ruimschoots te
tijd gehad om de Primarkt-groep
te leren kennen. Twee weken na
dat Albert Heijn op 2 januari de
I overname van de keten aankon-
digde,.werd hij al gestationeerd
in Breda, waar Primarkt het
hoofdkantoor en distributiecen
trum heeft staan. Klappe be
kleedde daarvoor diverse func
ties bij Albert Heijn en Hema.
De definitieve overname vorig
week door de Zaanse grootgrut
ter betekent dat Primarkt na
vijfendertig jaar de status van fa
miliebedrijf verloren heeft. Op
richter H. Thijssen besloot vorig
jaar de onderneming te verkopen.
Er was veel interesse, weet Klap
pe, maar uiteindelijk kwam Al-
bert Heijn als winnaar uit de bus.
Witte vlekken
In vijfendertig jaar heeft oprich
ter Thijssen, die zich nu helemaal
uit het bedrijf teruggetrokken
heeft, Primarkt van één kruide-
merszaakje in Breda uitgebouwd
tot een keten met twintig super
markten en zestien slijterijen.
Het gros van de winkels bevindt
zich in Midden- en West-Bra
bant, al is in Heerlen sinds twee
jaar ook een Primarkt te vinden.
Het bedrijf is op full-time basis
j goed voor 763 banen en draaide
vorig jaar een omzet van 280 mil
joengulden.
Volgens Klappe zijn er meerdere
redenen te noemen waarom Al-
Klappe: „Primarkt heeft een naam opgebouwd in dit deel van Nederland.
bert Heijn - met een marktaan
deel van 28 procent het grootste
supermarktbedrijf van Neder
land - zo graag Primarkt in wilde
lijven. „Primarkt zit op veel
plaatsen waar Albert Heijn niet
of minder goed vertegenwoor
digd is. Die witte vlekken wil
men graag opvullen. Bovendien
heeft Primarkt een naam in dit
deel van Nederland, dankzij een
sterke formule. Verder is het be
drijf erg klantgericht, alle versar
tikelen, brood, vlees en groente,
worden bijvoorbeeld in bedie
ning aangeboden. Dat doen lang
niet alle supermarkten."
Behalve de formule en marktpo
sitie maakte ook de 'goede winst
gevendheid' de Primarktgroep
interessant voor AH. Hoe hoog
die winst in 1995 was, meldt
Klappe niet. Uit gegevens van de
Kamer van Koophandel blijkt
dat in 1994 een resultaat na be
lastingen van 4,8 miljoen werd
geboekt op een omzet van 252
miljoen.
Dè overgang naar het Ahold-con-
cern betekent niet dat de Pri-
markt-vestigingen in AH-win-
kels worden omgeturnd. „Pri
markt blijft Primarkt, met een ei
gen sterke formule en naam. We
blijven als zodanig ook concurre
ren met Albert Heijn. Ook het
personeel blijft in dienst van Pri
markt, niet van Albert Heijn,"
benadrukt Klappe.
De winkels blijven dus concurre
ren, maar op andere niveaus zal
echter zeker samengewerkt wor
den. „Het zou natuurlijk onver
standig zijn als we geen gebruik
maken van mogelijkheden die
een groot concern als Albert He
ijn biedt." Intern betekent dat
bijvoorbeeld dat Primarktperso-
neel gebruik kan maken van een
door Albert Heijn sterkt ontwik
keld scholingssysteem.
Maar ook de Primarkt-klant zal
merken dat de supermarkten een
nieuwe moeder hebben. Zo is Pri
markt onlangs uit inkoopcombi
natie Superunie gestapt en maakt
nu gebruikt van de AH-organisa-
tie. Het huismerk Perfekt, dat de
bij Superunie aangesloten win
kels voeren, zal derhalve uit de
schappen verdwijnen. Een nieuw
huismerk komt daarvoor niet in
de plaats.
„We gaan natuurlijk niet het AH-
merk verkopen. Dat kunnen we
niet aan onze klanten uitleggen."
In plaats daarvan zal voor elk
product dat nu nog onder de Per-
fekt-naam te krijgen is, bekeken
worden of er een alternatief no
dig is en zo ja dan wordt dat in
huis gehaald.
Primarkt-klanten zullen daar
naast een breder assortiment in
hun supermarkt aantreffen. „We
gaan het assortiment met zeshon
derd artikelen uitbreiden. Dan
gaat het om kruidenierswaren en
verswaren," aldus Klappe. Ook
zal Primarkt meer kant-en-kla-
re-maaltijden gaan verkopen,
daarbij profiterend van de exper
tise die AH in dat segment de af
gelopen tien jaar opgedaan heeft.
Klappe benadrukt echter dat Pri
markt niet het Albert Heijn-as-
sortiment gaan voeren. „We blij
ven ons eigen pakket samen stel
len en de vers-artikelen houden
we sowieso in eigen hand."
Welke veranderingen er ook in
het assortiment komen, in de
prijs zal de consument daar niets
van merken, is de overtuiging van
Klappe. „Wat ik erg goed aan
Primarkt vind, is de prijs/kwali
teit-verhouding. Een goede su
permarkt met een heel scherp
prijsniveau. Dat zullen we abso
luut bewaken."
Blijft het prijsniveau scherp, aan
de kostenkant valt volgens Klap
pe wel de nodige winst te halen.
Samenwerking met Albert Heijn
moet tot schaalvoordelen leiden,
bijvoorbeeld bij de inkoop van
producten. Bij de overname zijn
volgens Klappe door Albert Heijn
geen specifieke eisen aan het ren
dement gesteld. „Maar de winst
kan nog wel omhoog."
In hoeverre de nieuwe sluitings
tijden meer geld in het laatje
brengen, durft Klappe niet aan te
geven. De omzet zal zeker stijgen.
Maar met hoeveel?. „Een, twee of
meer procent? Dat is voor ieder
een afwachten."
De extra omzet denkt hij vooral
te genereren door marktaandeel
(terug) te winnen van concurren
tie die al 's avonds open is, zoals
tankstations. En met sterke kant-
en-klare-maaltijden moet ook de
klant na zessen de winkel inge
lokt worden.
De extra (personeels)kosten van
langere openingstijden vallen
voor Primarkt mee. De interne
prognose daarover wil Klappe
niet kwijt maar het is 'minder
dan vijf procent'. Door herinrich
ting van de organisatie en bij
voorbeeld logistieke aanpassin
gen, hoeven er niet zoveel extra
mensen ingezet te worden.
Weinig moeite
Hét personeel heeft volgens
Klappe weinig moeite met nieu
we werktijden. „Het gaat alle
maal op basis van vrijwilligheid.
En dan zie je dat ons personeel
ook een afspiegeling van de
maatschappij is. Veel mensen
vinden het juist prettig om alleen
maar 's middags of 's avonds te
werken."
FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
Voor de klant zullen de nieuwe
tijden alleen maar voordelen
hebben, meent de Primarkt-di-
recteur. Behalve de ruimere tij
den, zal het ook prettiger winke
len worden. „Er treedt een zekere
verdunning op, zodat het minder
druk wordt bij de kassa's en op
de parkeerplaatsen."
Wel zal de organisatie er voor
moeten waken dat de service op
het huidige niveau blijft. „De
klant die om zeven uur komt,
moet ook nog kunnen rekenen op
vers brood."
Primarkt heeft op dit moment
twintig supermarkten, met een
eenentwintigste in de planning in
Rijen. Verdere uitbreiding is ge
wenst, maar Klappe durft geen
voorspelling te doen hoeveel win
kels er bij komen de komende ja
ren.
„Je zet tegenwoordig niet zomaar
drie nieuwe supermarkten weg.
Het is knokken voor een vesti
gingsplaats. Maar we zullen onze
ogen open houden. Als morgen
iemand belt dat ergens ruimte
voor een nieuwe supermarkt is,
rij ik er meteen naar toe. Maar
dan ben ik niet de enige. Ja, ook
Albert Heijn zal er zijn. Maar ook
op dat gebied blijven we concur
reren. Al zal daar er wel enige sa
menspraak zijn."
Door Henny Zetteler
Tilburg - Je kan de dissertatie
waarmee politicologe drs.
Birgit Gruisen (33) maandag
aan de KUB in Tilburg doctor
in de sociale wetenschappen
hoopt te worden kort samen
vatten met de in het leger
vaak gehanteerde slogan 'niet
lullen, maar poetsen'.
Haar proefschrift behandelt de
onmacht en de ineffectiviteit van
Je Nederlandse overlegecono
mie, toegespitst op het werkloos
heidsprobleem. Ze reikt als al
ternatief het Zweedse Model
(1973-1994) aan. Werkgevers,
vakbeweging en overheid zijn er
hier met elkaar de afgelopen de
cennia niet in geslaagd dat struc
tureel hoge niveau van werkloos
heid aan te pakken. Terwijl dat
toch zo torenhoog op de politieke
agenda prijkt.
In Zweden gebruikten ze tot voor
kort daarvoor het roemruchte
Zweedse Model als medicijn.
Gruisen: „De recessie waarin de
Zweedse economie zich sinds het
begin van de jaren negentig be
vindt is ook niet de oorzaak,
maar juist het gevolg van het los
laten van dat model."
Waar wij praten, praten, praten
over werkloosheid, als onbetwist
onze nationale grootste so
ciaal/economische nachtmerrie,
deden de Zweden, die tot begin
negentig nauwelijks werkloos
heid kenden, daadwerkelijk iets.
„De verschillende partijen waren
daar echt bereid iets uit te ruilen
in de wetenschap dat ze op ter
mijn weer wat terugkregen."
„In Zweden werkten overheid,
bedrijfsleven, onafhankelijke
deskundigen en belangenorgani
saties tot voor kort samen in ad
hoe opgerichte overlegfora (met
een strikte scheiding tussen ad
vies en overleg). En met gebruik
making van korte informele lij
nen.
Die partijen stelden de vraag:
hoe kunnen we eruit komen, we
zitten allemaal in het zelfde
bootje. Het verschil met Neder
land is dat ze daar ook daadwer
kelijk belangen uitruilden. Niet
iedereen ging dus elke keer met
dezelfde winst naar huis. Maar
de partijen wisten dat ze elkaar
volgend jaar weer in datzelfde
bootje zouden treffen en dan
kreeg de ander wat meer."
Volgens Gruisen een kwestie van
wederzijds vertrouwen. Dat ruil-
mechanisme leverde voor alle be
trokkenen winst op lange dan
wel korte termijn op: 'no losers,
only winners'.
In Nederland ontmoeten de drie
hoofdrolspelers, werkgevers,
werknemers en overheid elkaar
uitsluitend in het omvangrijke
circuit van formele advies- en
overlegorganen als de SER en de
Stichting van de Arbeid. Het
werkloosheidsdebat is dan voor
al een cijferdebat tussen econo
men en arbeidsdeskundigen.
Gruisen: „Een compromis op ba
sis van de grootste gemene deler
is dan het maximaal haalbare.
No losers, no winners'." En zo is
de structurele werkloosheid in
ons lands volgens Birgit in haar
eerste stelling een gevolg van te
veel bestuurlijke werkgelegen
heid.
Van onze verslaggever
Den Bosch - De prijs van iedere com
pact disc (cd) kan met zeker vijf gul
den omlaag als de overheid afziet
van het hoge btw-tarief dat geheven
wordt op de schijfjes.
De Bossche platenhandelaar Paulus
Tops vindt dat de minister Wijers van
Economische Zaken een eind moet ma
ken aan de prijsopdrijvende rol van de
overheid. Hij heeft de minister daarover
een brief gestuurd. Het antwoord wacht
de Bosschenaar met spanning af.
Het is Tops een doorn in het oog dat op
onder andere cinema- en podiumkun
sten per 1 januari 1996 lagere btw-hef-
fingen van toepassing zijn geworden en
voor de cd's niet. Tops: „Opgenomen
muziek is volgens mij de enige culturele
uiting die nog onder het hoge tarief van
U,5 procent valt. Hoewel je er als con
sument niet zo gek veel van merkt val
len zogenaamde culturele uitingen als
'Rocky IV' en 'Tiroler slippertjes' wel
onder het goedkope tarief, maar pak 'm
beet een cd van Lou Reed of Igor Stra
vinsky niet."
Prijskartel
Tops heeft juist nu zijn brief aan Wijers
geschreven omdat die onlangs de Eco
nomische Controledienst opdracht
heeft gegeven een onderzoek uit te voe
ren naar het bestaan van een prijskartel
in de cd-branche. Tops heeft niks tegen
dat onderzoek. In tegendeel zelfs: „Ik
vind het prima, maar ben alleen bang
dat er dat er in het onderzoek niet aan
de orde zal komen dat de overheid zelf
de grootste prijsopdrijvende rol speelt.
Daarom vrees ik dat de overheid ook
niet zo happig is om die btw te verlagen.
Het levert gewoon teveel geld op."
De Bossche platenhandelaar vindt het
argument dat de overheid het geld van
de btw-heffing niet kan missen 'kinder
achtig'. „Okay, het zal de schatkist on
tegenzeggelijk geld kosten, maar dat
kan toch volledig gecompenseerd wor
den door de onlangs ingestelde heffing
op prostitutie, een bedrijfstak waar veel
en veel meer geld in omgaat."
Omzet
Tops is eerlijk genoeg om toe te geven
dat hij een hogere omzet kan boeken als
de prijs van de cd lager wordt, „Natuur
lijk gaan mensen dan meer cd's kopen
en dat zal ik ook merken. Maar daar is
het mij niet alleen om te doen. Ik heb
ook een ideologische overweging. Als
mensen meer cd's gaan kopen, stijgen
de omzetten en ben ik in staat om meer
muzieksoorten aan te bieden. Boven
dien kunnen dan ook meer mensen cd's
gaan kopen. Want het wordt vaak on
derschat hoeveel mensen geen muziek
Jan Tops temidden van zijn cd's.
meer kopen sinds de cd zijn intrede
heeft gedaan."
Bijkomend voordeel van een lagere cd-
prijs is, volgens Tops, dat de piraterij de
FOTO FELIX JANSSENS
wind uit de zeilen wordt genomen. Naar
schatting heeft de markt voor illegale
cd-persingen inmiddels al een omvang
van 200 miljoen gulden en een levert dat
een btw-strop op van 35 miljoen. Tops:
„Een lagere prijs voor de reguliere cd
maait het gras weg voor de voeten van
criminelen."
Het oproer kraait in pen-
sioenland. De barrica
des worden al opge
worpen. Ditmaal niet door
brullende bootwerkers of ge
staalde kaders, maar door def
tige pensioendirecteuren. En
kele losse opmerkingen van
minister Wijers en een hand
vol economen staken de lont
in het vat. Als lucifers diende
hun oproep voor meer markt
werking, een gfotere vrijheid
bij de keuze van een pensioen
fonds en meer risico bij het be
leggen.
Wensen die keer op keer de
pensioenbesturen de baricade
op jagen. Met steevast op de
spandoeken doemstijdingen
als de aantasting van de solida
riteit, de onbetaalbaarheid
door de vergrijzing of de uit
holling van de opgebouwde
rechten door nakende inflatie.
Alle grote pensioenfondsen
van het ABP tot PGGM lieten
zich afgelopen dagen in die zin
uit.
Het Bedrijfspensioenfonds
voor de Metaalnijverheid
brieste het hardst. 'Als alles
geïndividualiseerd moet wor
den, komen we terecht in een
situatie dat iedereen in deze
samenleving maar moet
graaien waar hij graaien kan',
zo liet de top weten. Om in ge
spierde taal te concluderen:
'Zelfs minister Wijers moet
zich realiseren dat 'ie van an
dermans portemonnee moet
afblijven, die is van de werkne
mers'.
Hoe aandoenlijk een bestuur
dat zo op de bres springt voor
haar schaapjes. Jammer alleen
dat de belangenbehartiging
nogal selectief is. Op beleg
gingsterrein laat hetzelfde be
stuur al jarenlang een gat val
len in andermans portemon
nee. Als er één fonds is waar
werknemers gebaat zijn bij een
vrije keuze in hun pensioen
fonds dan is het wel in de me
taalnijverheid.
Terwijl andere fondsen riante
reserves kweekten, sukkelt dit
pensioenfonds traditioneel
achteraan. Afgelopen jaar be
droeg het rendement 14,2 pro
cent. Slechts 0,3 procent lager
dan het gemiddelde van alle
fondsen, zo liet beleggingsdi
recteur Hoyng achteloos we
ten. Peanuts dus, maar bij 0,3
procent op een belegd vermo
gen van 20 miljard, praten we
wel over 60 miljoen gulden. En
vergeleken met het best rende
rend fonds van het afgelopen
jaar, dat van de ABN Amro
liet het metaalpensioenfonds
3,8 procent liggen, ofwel een
kleine 800 miljoen gulden.
Langzamerhand bouwt het
fonds een traditie op van hek-
kesluiter. In 1993 hield het
fonds enorme bedragen aan in
deposito, terwijl de aandelen
markten omhoog spoten. Pas
eind van het jaar werd het aan-
delenbelang uitgebreid nadat
de koersen in Nederland ge
middeld al 46 procent waren
gestegen.
Helaas bleek 1994 een uiterst
belabberd aandelenjaar. Hij
gend bleef het fonds achter de
feiten aanhollen. Over ander
mans portemonnee gespro
ken. In 1993 en 1994 moest
door het beleggingsbeleid de
pensioenpremie omhoog tot
15 procent, terwijl andere
fondsen al jarenlang premie-
vrije polissen kennen. Voor de
metaalwerknemers is het gras
bij andere pensioenfondsen in
derdaad altijd groener. Om de
schaapjes op het droge te krij
gen moet je ze daar dan ook la
ten grazen. Daarin heeft mi
nister Wijers volkomen gelijk.
De traditie van de fondsbestu
ren om de werknemers te hulp
te roepen tegen elke vernieu
wing onder het motto van aan
getaste solidariteit of doorge
slagen individualisering doet
langzamerhand nogal hypo
criet aan. Zelfs een slak in sta
king vertoont meer vooruit
gang dan een doorsnee pen-
sioenbestuur.
Heling van de pensioenbreuk
duurde meer dan twintig jaar,
gelijke rechten voor man en
vrouw moesten bij het Euro
pees Hof worden afgedwon
gen. Als het echt de portemon
nee van de werknemer betreft,
wordt er nauwelijks aanstalten
gemaakt.
Met de werkgelegenheidsop-
merking van andermans porte
monnee kan het fonds in eigen
kring bovendien nog wel eens
grote moeite krijgen. Immers
als het uitgesteld loon is en dus
geld van de werknemers, is de
aankondiging van een groot
aantal fondsen om overreser-
ves terug te geven aan de on
derneming op zijn minst du
bieus. Philips, Unilever, KLM,
Nedlloyd, Hoogovens en de
Spoorwegen hebben of aange
kondigd of daadwerkelijk al
eens een greep in de kas van
hun pensioenfondsen kunnen
doen van vele honderden mil
joenen. Niet uitgekeerd loon
dat goed heeft gerendeerd,
wordt daarmee teruggegeven
aan de werkgever. Zo gezien
legt het bestuur van het me
taalfonds de vinger op de zere
plek.
Want inmiddels tekent zich
een opmerkelijke strategie af,
waarbij de pensioenfondsen
op twee benen hinken. Als er
geld over is, kijken ze naar de
werkgevers. Hebben ze solida
riteit nodig om hun positie te
beschermen dan wordt de
werknemer benut. Sulligheid
wordt dan verkocht als solida
riteit.
Amsterdam (anp) - Akzo Nobel schrapt nog eens zeshonderd
banen in zijn vezelactiviteiten in Ede. Dat hebben de vakbon
den gisteren van algemeen directeur J. van Veldhoven van En-
ka Viscosegarens in Ede te horen gekregen. De betreffende pro
ductie-onderdelen gaan naar Polen.
De Industriebond FNV en de In
dustrie- en Voedingsbond van
CNV vinden de ingreep maat
schappelijk onaanvaardbaar.
Akzo Nobel toonde zich teleur
gesteld over de reactie van de
bonden en daagde hen uit met al
ternatieven te komen.
„Dat is kinderachtig. Alternatie
ven kunnen we ook niet zo op
eens uit de mouw schudden," al
dus een woordvoerder van de
CNV Industrie- en Voedings
bond. De partijen praten op 5 juli
formeel verder.
Akzo Nobel Ede telt ongeveer
1250 werknemers. De bedreigde
afdeling - de nabewerkings-
procédé's bij de viscoseproductie
- telt zo'n 350 mensen. Daar ko
men 250 man van ondersteunen
de diensten bij. Ook in Duitsland
hanteert het concern opnieuw
het snoeimes. Daar'komen 1900
arbeidsplaatsen te vervallen in
vier vezelvestigingen.
„Wij gingen een aantal maanden
terug al uit van 500," aldus be
stuurder Teus Hubert van de
CNV Industrie- en Voedings
bond. In januari kondigde Akzo
Nobel aan productie-onderdelen
in Ede en in Duitsland te verhui
zen naar Polen, om de kosten te
drukken. Het ging toen in eerste
instantie om veertig arbeids
plaatsen op de conerij-afdeling.
In de Duitse vestigingen in
Obernburg en Kelsterbach kwa
men circa honderd bapen te ver
vallen.
De conerij vormt een eerste van
een aantal zeer arbeidsintensieve
nabewerkingsprocessen bij de
vervaardiging van viscose (twij
nen, scheren, conen, krimpen).
Die nabewerking wordt ook wel
'de droge kant' genoemd. Daar
naast is er de natte kant (chemi
sche kant). Die blijft in Ede.
Mogelijk zouden er nog meer ba
nen in de viscose-nabewerking
verdwijnen, zo luidde de bood
schap in januari. Dat zou worden
beslist na een studie naar de mo
gelijkheden van kostenverlaging
via vereenvoudiging van het pro
ductieproces. Op basis van dat
onderzoek kiest Akzo Nobel voor
de overstap naar Polen.
De CNV beschouwt de maatregel
als een 'klap in het gezicht'. Het
is volgens de bond 'een forse
dreun voor het streven van vak
bonden banen aan de onderkant
van de arbeidsmarkt te scheppen
en te behouden'.
Experimenteren met een 36-uri-
ge werkweek moet zorgen voor
behoud of uitbreiding van werk
gelegenheid, maar tegelijk 'lijkt
Akzo Nobel Nederland zich wei
nig aan te trekken van zijn maat
schappelijk verantwoordelijk
heid'.
Na een moeizame periode voor
vezels enkele jaren terug, blijft
Akzo Nobel druk aan het sanergn
in zijn vezelgroep om het rende
ment te verhogen. Vezel is bij
Akzo Nobel goed voor zo'n 16
procent van de omzet.
In 1993 en 1994 haalde Akzo No
bel al een streep door ongeveer
2000 arbeidsplaatsen in zijn ve
zelgroep. In december 1995 kon
digde het concern aan nog eens
350 arbeidsplaatsen te schrap
pen in de Kleefse Waard (Arn
hem) bij de productie van rayon-
bandgaren. Ook andere Akzo
Nobel-onderdelen kwamen re
centelijk in het nieuws wegens
sanering.
