Bouwput Berlijn maakt van de nood een deugd
Berlijn per bus
Vedior
i's 0162-688084""
URES
Berlijn
te voet
Berlijn:
het hart
Het Midden - Oosten
van Claudia Roden (3)
EET WIJZER
Consumentenbond waarschuwt
voor reisadviseur aan huis
PRIVÉ 99~Breda
PESTEM
SURPLUS
E3
of investeren
geopend v.a. 11 uur.
ierwerken
ïhilderwerken
Klusbedrijf
A.D. klussendiensten
Tandtechniek
Kunstgebitten
Dental Care 2000
Occasions
zonder GEZEUR in
t! ten-Leur?
ASB
f
ble workforce
Gouden tijden
Prenzlauer Berg
REIZEN KORT
In het kielzog van de VOC
Waar de Beatles ooit begonnen
Fietsen in Veenweidegebied
X 56
VOLSUVNKE huisvrouw
met D-cup, strikt nrivi
Tel. 076-5216400.^ pnvé-
Nw charm dames ontv U in
rom.privé-sf.076-522i nu"
Boys privé en ês^tTföto:
boek, infocomputer, nwp
boys aanw. 076-5Prwa^1
VRIJDAG 24 MEI 1996
Iaf: Sex is dat een investerinq
iex geestelijk kunt ontspannen
je vel zit, is Sex een diepe
enk daar maar eens over na
Speelhuislaan 60 076-5811733
uiken. Vraag vrijblijvend offerte
„12-436111 b.g.g. 0653365382
Ijet.
str.
schilderwerken
0162-450478 Fax 458085
Reparatie en vernieuwing
Informeer naar onze
lage prijzen. Ook 's avonds
en in het weekend.
0164-244755
PW WMB&
mm
ig-
d
Igie
uw
s.
EEN ADVERTENTIE IN
DE STEM BEREIKT RUIM
260.000 LEZERS IN HET
ZUIDWESTEN.
VOOR MEER INFORMATIE
BEL(076)5 312 550
5 312 550
m voor
ement,
rving
ior asb
Bn voor
nemers
p zoek
.IK
ct aan de slag in één van de
uncties (MA/):
isse. Voor een bedrijf in Ter-
n wij op zoek naar ervaren
ecretaresses die deze zo-
nikbaar zijn. Kennis van de
al is een pre.
ite/receptioniste. Bent u
20 en 26 jaar en heeft u een
MEAO Secretarieel en enige
werkervaring, dan hebben
ike baan voor u!
:ieel administratief. Bent
sndelijk, leergierig en com-
ngesteld en heeft u een op-
MBO-niveau, dan helpen wij
nieuwe uitdaging.
tratief medewerkers. Wij
igelmatig werk voor admini-
idewerkers op MBO- of HBO-
krachten. Bent u ouder dan
wilt u deze zomer aan de
'jf u dan zo snel mogelijk in.
ster. Liefst met ervaring, zon-
itieplannen en die het geen
vindt om op zaterdag te wer-
iemedewerkers. Voor pl°®"
iten bij verschillende bedrij-
euwsch-Vlaanderen.
jnmedewerkers. Voor de pe-
t/m september zijn wij op zoek
otiveerde plantsoenmedewer-
nedewerkers met (leiding
ervaring die, tot eind oktober,
jeschikbaar zijn.
antmanager. Voor een bedrijf
ntrum van Terneuzen zijn wij
naar een representatief lei
inde en meewerkende restau
ager. Leeftijd 25 - 35 jaar. P
4HS of SVH met aanvullende
monteurs en constructie
irkers. Wij hebben regelmatig
ten voor mensen met op e'
rvaring in deze branche.
er informatie kunt u contact op
net Vedior asb, Noordstaa
m, tel: (0115) 618600.
Stad van de duizend kranen
Het hart van Berlijn is
weer geblokkeerd. Dit
keer niet door slagbomen
en militairen, maar door
bouwhekken, bulldozers
en zoemende kranen.
Maar de contouren van
bet nieuwe Berlijn zijn al
duidelijk zichtbaar.
Door Lout Donders
En wéér is de Friedrichstrasse in
het hart van Berlijn door een bar
rière geblokkeerd. Nu zijn het
geen rood-witte slagbomen en
militairen die passanten tegen
houden, maar bouwhekken,
grommende bulldozers en zoe
mende kranen. Het verschil met
vroeger: nu kan er écht niemand
door.
Bijna dertig jaar was Checkpoint
Charlie op deze plek een van de
schaarse doorlaatposten tussen
Oost- en West Berlijn. De Muur is
vanaf november 1989 geschiede
nis, de doorlaatpost is weg. Er
komen prestigieuze kantoren en
glanzende winkels. Het Check-
point-gebouwtje zélf staat wat
hulpeloos tussen het bouwge-
weld.
Berlijn - vooral het hart van de
stad en het oostelijk deel - is één
grote bouwput. In het oosten is
geen trottoir zonder een bordje
Gehwegschaden. Geen wonder,
elke stoep moet sinds" de hereni
ging van Duitsland inmiddels wel
dertig keer open- en dichtge
maakt zijn. Nieuwe kabels,
nieuw gas, nieuwe riolering. In
elke straat gaapt wel een groot
gat met een rood-wit hekje erom
heen.
De televisietoren in het voormali-
ge Oost-Berlijn, biedt uitzicht op
een gigantische balletvoorstel
ling die honderden ranke kranen
in de lucht lijken uit te voeren.
De bijbehorende muziek hoor je
als je weer beneden bent, in een
variabele maar niet ophoudende
kadans: drillen en dreunen, boren
en breken, heien en hakken.
I >3 ie™
Potsdamer Platz, vanuit de histo-
I rie het centrum van Berlijn, was
enkele decennia doorsneden door
de Muur. Waar nu bouwverkeer
en bouwvakkers krioelen, komen
straks kantoren, woningen, rege
ringsgebouwen en een compleet
nieuw station. Architecten met
I wereldfaam geven hier hun visi-
Bouwput Berlijn, kranen dansen in de lucht.
FOTO RUDOLPH/POTSDAMER PLATZ
Berlin Alexanderplatz, het tweede grote station in 'City-Ost'. De
Marlboro-man behoort in Oost al tot de inboedel, net als McDo
nald's en andere iconen van de Westerse wereld, foto lout donders
De Infobox, een knalrood contai-
nervormig gebouw, laat zien wat
er de komende jaren allemaal
verrijst en vooral ook hoe dat ge
beurt, met welke technieken. Wat
verder ligt de Rijksdag waarvan
op dit moment alleen de buiten
muren nog overeind staan. Dikke
I krommende gele bouwmachines
ploeteren binnenin voort. Aan de
buitenkant worden vijftig jaar
oude kogelgaten dichtgesmeerd.
Straks klopt hier het politieke
bart van Duitsland.
Festival
be Berlijners maken van de nood
een deugd. Komende zomer staat
oe Duitse hoofdstad - de 'Stad
van de Duizend Kranen - in het
'eken van Schaustelle Berlin, een
woordspeling op Baustelle, Duits
voor bouwplaats. Het moet gedu-
rende acht weken een 'festival
van kranen en cultuur, van cafés
e» groen' worden. Een Berliner
So miner met bijzondere exposi-
bos, concerten en straatfeesten.
Bouwlocaties op Potsdamer, Pa-
nser en Leipziger Platz worden
opengesteld voor het publiek,
kunstenaars gaan in de bouw
putten en op de steigers aan het
werk.
Terug naar de Friedrichstrasse.
In 1689 door Keurvorst Friedrich
III als een kaarsrechte streep op
papier gezet. Van noord naar
zuid. Een paar eeuwen de verbin
ding tussen het proletarische
noorden van Berlijn en het rijke
re zuiden waar de gegoede burge
rij woonde in fraaie huizen. Hal
verwege de twintigste eeuw plot
seling doormidden gesneden door
een grensovergang tussen twee
Duitslanden: Checkpoint Char
lie.
De laatste jaren probeerden de
DDR-autoriteiten de Fried
richstrasse, als het ware de toe
gangspoort voor toeristen, een
wat Westers aanzien te geven
door er moderne gebouwen neer
te zetten. Wie er nu loopt, ruim
zes jaar na Die Wende, ziet dat
dat tevergeefs was. Het meeste is
al weer afgebroken. Draglines
vermorzelen als prehistorische
dieren met buitenproportionele
grijparmen de laatste stukken
systeembouw van de DDR.
Waar destijds wat vage winkels
en Oostduitse handelsfirma's za
ten, heersen nu Benetton en de
glitter van de Franse Galeries
Lafayette. Waar in etalages bord
jes hingen met 'Heute keine Wah-
ren' opent Planet Hollywood
('Filmkitsch und Gastronomie
van Sylvester Stallone, Bruce
Willis en Arnold Schwarzenegger
binnenkort een filiaal in de
Friedrichstrasse. Massaal, dat is
het woord dat het eerste opkomt
als je door de vernieuwde Fried
richstrasse loopt, vooral massaal,
overweldigend en rijk. Mooi is
anders, maar dat is persoonlijk.
Het zou best kunnen dat de criti
ci gelijk krijgen, die zeggen dat
Berlijn zichzelf voorbijrent in
zijn streven om de echte Haupt-
stadt te worden. Maar er zijn ook
positivo's, die met bewondering
naar al het nieuwe kijken, die
vinden dat de Friedrichstrasse
haar oeroude betekenis weer te
rugkrijgt en reppen van Flanier-
meïle Friedrichstrasse.
Wat verder ligt 'Het Tranenpa-
leis'. Zo werd (en wordt) Berlin
Bahnof Friedrichstrasse ge
noemd. 'Endstation', schalde
daar bijna dertig jaar over de
perrons. Verder mocht niet. Des
tijds ook daar: controles, peste
rijen en vooral ook: tranen van
wege het verdriet dat er heerste
bij het afscheid van vrienden of
familie die na een paar uur weer
terug naar het Westen moesten.
In een gebouwtje bij het voorma
lige Tranenpaleis draaien nu
films uit DDR-tijden, films die
het inmiddels tot cult gebracht
hebben. Van het mistige gangen
stelsel waar bezoekers uit het
Westen vroeger doorheen moes
ten - bespied door Vopo's en ca
mera's - is niets meer te zien. Veel
DDR-sporen worden uitgewist.
Bijna zeven jaar na de val van de
Muur zijn er al plekken in Berlijn
waar je niet meer kunt zien dat er
ooit een muur stond.
Friedrichstrasse kruist Unter
Den Linden. De lange, brede sta
tige allee die overbrugd wordt
door de Brandenburger Tor. Het
symbool van de hereniging. Aan
de voet nog steeds kooplieden
met DDR-relikwieën. Die blijken
aan een forse inflatie onderhevig.
DDR-vlaggen, -medailles, -on
derscheidingstekenen en de on
vermijdelijke stukjes Berlijnse
Muur worden voor aanzienlijk
minder geld te koop aangeboden
dan een paar jaar geleden. De lol
lijkt er een beetje af, het is ook al
weer zo lang geleden.
Echt lang geleden zijn ook de
échte gouden tijden van Berlijn.
De legendarische Goldener
Zwanziger, de tijden van glitter
en glamour. Trefpunt voor het
westen en het oosten van Europa
na de Eerste Wereldoorlog. Het
Berlijn van La Dietrich. Van
theater en film. De hoofdstad van
de Weimar-republiek. De groot
ste industriestad van het conti
nent. Met 149 dagbladen de
grootste krantenstad van het
toenmalige Duitsland. Spiritueel
en cultureel centrum van Europa.
Berlijn waar architecten als Wal
ter Gropius, schrijvers als Bertolt
Brecht en wetenschappers als Al-
bert Einstein leefden en hun spo
ren achterlieten. Berlijn waar
Christopher Isherwood rond 1930
de roman 'Goodbye to Berlin'
schreef die decennia later de ba
sis zou zijn voor de populaire mu
sical met de titel 'Cabaret' waar
in ene Lisa Minelli zou schitte
ren.
De Goldener Zwanziger die voor
de gewone mensen aanzienlijk
minder 'goldig' waren: inflatie en
economische crisis beheersten
hun dagelijkse leven, net als so
ciale verarming en politieke radi
calisering. De afloop is bekend.
Nazi's kregen de macht en toen
die gebroken was, werd Berlijn
een in stukken gehakte stad. Dat
is voorbij. Het stadsdeel Stadmit-
te moet weer het pulserende hart
e BVG is de Berlijnse busdienst. De stad heeft een prima werkend
openbaar vervoer systeem: bussen, ondergrondse, stadstrein (S-Ba-
trams. Bij het station Zoologischer Garten, een steenworp van
Be Kurfurstendamm, komen ale verbindingen zo'n beetje bij elkaar.
Daar is ook een informatie-bureautje. Der Hunderter, lijn 100, heet
Be buslijn die een groot aantal bezienswaardigheden aandoet. On-
Berweg uitstappen kan, even rondkijken en met de volgende bus
•eer verder. De BVG heeft verschillende voordeelkaarten, voor fa
cies, groepen en voor meerdere dagen.
ueWelcomeCard biedt voor 29 DM twee dagen vrij reizen en aan
vullende korting op allerlei entreeprijzen. Berlijn met de auto ver
wanen is zinloos, de stad zit vol met verkeer, 's Nachts rijden er
n 2eventig bussen. Wie zich 's nachts niet zeker voelt, kan de bus-
®auffeur een taxi laten bestellen die dan bij de halte wacht.
e BVG heeft een aantal stadsrondvaarttoeren op het programma
aan: Berlin vom Bus und Schiff, gedeelte per bus en gedeelte per
strf ^ur"Nostalgie met een oude bus langs hoogtepunten in de
aa. Köpenicker-Bummel-Tag: met een cabrio-bus door het oude
h °Ben'ck> ®en stuk weg van het centrum. Babelsberg: een tour naar
'studiocomplex waar films gemaakt worden. En dan heeft Oost-
Wijn natuurlijk nog zijn tramnet. Gewoon instappen en maar kij-
n Waar je uitkomt is het leukste.
Met een speciale Welcome Card kunnen Berlijnbezoekers twee
dagen gebruik maken van bus, trein en ondergrondse en krijgen
ze korting op de entree van allerlei attracties.
foto lout donders
van de stad worden. De grandeur
van het verleden moet weer te
rugkomen, koste wat het kost.
Er moet nog veel gebeuren. Toch
lijkt het erop dat in Berlijn de
stukken op hun plaats beginnen
te vallen. Vlak na de Wende was
het een bende in de stad. Ossies
marcheerden naar West-Berlijn.
Om zich te vergapen aan de luxe
en om de spaarcenten die ze in
Westmarken mochten omzetten,
te besteden aan zaken van le
vensbelang zoals: auto's, video's
en stereoinstallaties. West-Ber
lijn - 'City-West' tegenwoordig
in goed Duits - Was jarenlang
een soort biotoop. Het boegbeeld
van het Vrije Westen tegenover
de communistische buurlanden.
Er heersten luxe en decadentie.
Op en rond de Kurfiirstendamm:
exclusieve winkels van de bui
tencategorie als Gaultier en Guc
ci. De situatie lijkt nu wat genor
maliseerd, de West-Berlijners
staan weer met twee benen op de
grond en de Oost-Berlijners zijn
gewend aan een nieuwe wereld
waarin geld regeert. Over de
vraag of het nu allemaal zoveel
beter is, zijn de meningen ver
deeld.
Wie het nieuwe Berlijn wil leren
kennen, spoedt zich naar het
voormalige Oost-Berlijn naar
Prenzlauer Berg. Voorbij het
wanstaltige Palast der Republik
waar de Ulbrichts en Honneckers
zich met hun vorm van democra
tie bezighielden. Er gaan stem
men op die zeggen dat het ge
bouw zó lelijk is, dat het bewaard
moet blijven, als herinnering aan
een lelijke periode. Ook voorbij
de Neue Wache, waar de eeuwige
vlam heeft plaatsgemaakt voor
een ontroerend beeld van Kathe
Kollwitz. In Prenzlauer Berg -
waar rinkelende trams het
straatbeeld bepalen - wordt ruim
veertig jaar naoorlogse verwaar
lozing weggepoetst. Hier blijkt
dat een gebrek aan vooruitgang
ook voordelen kan hebben. Veel
statige woonhuizen zijn nog au
thentiek. Prenzlauer Berg heeft
historie in de porieën. De Schön-
hauser Allee, de Oraniënburger
Strasse, talloze zijstraten en plei
nen nodigen uit tot eindeloos
slenteren. Tussendoor ontbijten
of wat drinken in een van de tien
tallen modieuze cafés of eethui
zen.
Door het verdwijnen van de
Muur lijkt het of de 'City West'
wat van zijn allure heeft verlo
ren, ten faveure van 'City Ost'. Of
misschien zit het wel anders.
Misschien valt nu pas op dat een
groot deel van die Westerse allure
slechts overweldigende schijn
was. Slechts een schril contrast
tegenover de sombere grauwheid
van het voormalige Oost-Berlijn.
Het Oost-Berlijn dat in een ra
zend tempo het stof van ruim
veertig jaar DDR-regiem van
zich af aan het schudden is.
Infobox, Potsdamer Platz. Ope
ningstijden: elke dag van 9.00 tot
19.00 uur, donderdag tot 21.00
uur. Schaustelle Berlin/Berliner
Sommer: Van 25 juni tot en met
26 augustus. Stedenarrangemen-
ten naar Berlijn zijn in verschillen
de prijsklassen te koop. Informa
tie over Berlijn via het Duits Ver-
keersburo in Amsterdam, tele
foon 020-6978066.
Berlijn bekijken en de sfeer
proeven kan het best wande
lend. Er is een reeks van mo
gelijkheden. Een greep daar
uit:
Art Berlin organiseert wan
delingen langs galerieën,
musea en ontmoetingen met
kunstenaars. Artefakt: wan
delingen met thema's als:
'Handier, Hehler und Huren'
en 'Leben im Hinterhof over
het leven in typische Berlijn
se huizen.
Berliner Geschichtswerk-
statt vertelt tijdens boottoe-
ren over de historie van Ber
lijn. Berlin Walks is gespe
cialiseerd ill Engelstalige
wandeltochten met thema's
als: Discover Berlin, Jewish
Life, Infamous Third Reich
Sites en Prenzlauerberg.
Frauentouren volgt de spo
ren van bekende en onbeken
de vrouwen.
Kultur Buro Berlin legt de
nadruk op architectuur met
thema's als: 'Pracht, Protz,
Preussen', kerkhoven, het
criminele Berlijn of een
Muur-wandeling. StattRei-
sen Berlin, de oudste en be
kendste orgabnisator van
toeren in Berlijn heeft een
heel pakket: 'Berlin kreuz
und quer', 'Berlin Zentral',
'Neuen Westen'. Unterwegs:
langs sporen van het Joodse
leven in Berlijn.
Informatie via Berlin Touris-
mus, Am Karlsbad 11,10785
Berlin, telefoon: 00-49-30-
250025.
Iedereen is het erover eens.
Het hart van Berlijn klopt op
het moment in Prenzlauer
Berg. In de Oraniënburger-
strasse en omgeving zit de
hele scene bij elkaar: cafés,
galeriën, restaurants, kun
stenaars, studenten en - als
het donker wordt - hoeren.
In het trendy Café Silber-
stein, is geen enkele stoel
hetzelfde. Op nummer 38,
een Russisch tentje met een
decor van gitaarmuziek en
waar Russische Borsjt geser
veerd wordt. Café Obst und
Gemüse, een voormalige
groentewinkel, is hoogst in.
In de Bergstrasse is café-res
taurant Maxwell neergestre
ken in een fraai gerestau
reerd voormalig stadsbrou-
werijtje.
In de Rosenthalerstrasse/So-
fiënstrasse is Café Aedes ge
vestigd, in een van de Hacke-
sche Höfe ofwel typisch Ber
lijnse woonhuizen met daar
achter een serie hofjes waar
vroeger allerlei fabriekjes en
bedrijven waren. Nu zijn er
mode- en andere winkeltjes,
een galerie, een klein theater.
Door Marijke Prins
Blijkens een twist over de herkomst van Moussaka beperkt de van
oudsher slechte verhouding tussen Grieken en Turken zich niet
tot het politieke vlak. Volgens de Grieken is het een Grieks ge
recht, maar dit standpunt is niet per se houdbaar, aangezien de
naam Arabisch is.
Claudia Roden probeert een Salomons oordeel te vellen: volgens
haar is het mogelijk dat de Turken het gerecht van de Grieken
overnamen en er de huidige naam aan gaven. In haar net vertaal
de 'De keuken van het Midden-Oosten' geeft Roden een uitste
kend recept van moussaka. Ik heb het toch enigszins aangepast
omdat volgens mijn idee moussaka letterlijk stijf moet staan van
de aubergines.
Voor 6 personen
Voorbereidingstijd: 30 minuten
Oventijd: 1 uur
ruime hoeveelheid zout en olie
5 aubergines
2 uien in ringen gesneden
500 lams- of rundergehakt
zwarte peper
1 theelepel gemalen kaneel
3 tomaten, ontveld en fijngesneden
1 klein blikje tomatenpuree
3 eetlepels fijngehakte peterselie
4 eetlepels roomboter
4 eetlepels bloem
6 dl warme melk
snufje nootmuskaat
2 eieren
50 gram geraspte pittige kaas
Snijd de aubergines in plakken van een centimeter dik. Bespren
kel ze royaal met zout en leg ze dan tenminste een half uur in een
vergiet om de bittere sappen te laten weglekken. Spoel ze af en
dep ze goed droog. Bak ze dan snel aan beide kanten bruin in
plantaardige olie. Dit moet in een aantal porties.
Fruit de uiringen in twee eetlepels olie goudbruin. Voeg het ge
hakt toe en bak dat rul. Breng op smaak met peter, zout en kaneel.
Voeg de fijngesneden tomaten, tomatenpuree en peterselie toe.
Roer de saus goed door en laat deze 15 minuten zachtjes prutte
len. Leg om en om in een diepe ovenschaal een laagje van het
vlees/uimengsel en aubergines. Zorg dat je met een laag aubergi
nes eindigt.
Mak dan een witte saus. Smelt boter in de pan, voeg bloem toe en
roer bij lage temperatuur een paar minuten totdat boter en bloem
goed vermengd zijn. Schenk er dan langzaam de melk bij, blijf
roeren totdat het geheel kookt en zorg dat er geen klontjes ont
staan. Voeg zout, peper en een snufje nootmuskaat toe. Klop de
eieren, haal de saus van het vuur en kluts er de eieren door.
Schenk deze over de ovenschaal en strooi tot slot een handje kaas
over de Moussaka. Zet de schotel 1 uur in een voorverwarmde
oven (180 C).
Grote rijkdom, maar ook schipbreuken en dodelijke ziekten. De
geschiedenis van de eerste multinational van Nederland, de Vere
nigde Oostindische Compagnie, spreekt nog altijd tot de verbeel
ding. Voor degenen die in het kielzog van de VOC het verleden wil
len laten herleven, heeft de ANWB enkele uitgaven samengesteld.
Allereerst het boek 'In het kielzog van de VOC' (prijs 14,95 grilden).
Daarin is het succesverhaal van de VOC beschreven. Daarnaast is
een serie van zes kaarten annex brochures gemaakt, waarin iedere
keer een andere plaats wordt belicht. Aan bod komen Amsterdam,
Delft/Rotterdam, Enkhuizen, Hoorn, Middelburg/Vlissingen en
Texel. Elke kaart bevat een plattegrond en een wandelroute die
langs historische gebouwen voert. Op vier van de kaarten is ook
nog een fietsroute opgenomen. De kaarten kosten 4,95 gulden per
stuk. Te koop bij ANWB-kantoren, VW's, boekhandels en waren
huizen.
Doorgewinterde Beatles-fans hebben er een nieuw bedevaartoord
bij: de Jacaranda Club in Liverpool is heropend. In deze club tra
den defab four voor het eerst op.
Na een kommervolle periode is de voormalige koffiebar opnieuw
ingericht, dit keer is het Liverpools jongste nachtclub en bistro.
Een van de blikvangers in het pand: muurschilderingen van de
hand van John Lennon en Stuart Sutcliffe, de Beatle die stierf
voordat de groep naam maakte.
The Jacaranda Club, Slater Street 21/23 in Liverpool is van maan
dag tot en met zaterdag open van 20.00 tot 2.00 uur. Informatie: 00-
44-151-7080233. Echte Beatle-fans gaan van 22 tot en met 27 au
gustus natuurlijk toch al naar de stad aan de Mersey. Dan vindt
daar het jaarlijkse Beatle-festival plaats, een ontmoetingsfeest
voor fans uit de hele wereld. Met namaak-Beatles, John Lennon-
imitator Gary Gibson en een groot straatfeest waaraan zo'n 120
bands vanuit de hele wereld meedoen. Details geeft Cavern City
Tours, telefoon 00-44-151-2369091.
'Het Utrechts Veenweidegebied' is de titel van het zesde en laatste
deel in een serie cultuurhistorische fietsroutes in de provincie
Utrecht. In het Veenweidegebied in het noordelijk deel van de pro
vincie zijn onder meer de plaatsen Breukelen, Harmeien, Loenen,
Loosdrecht en Maarssen te vinden. De uitgave vertelt over het ont
staan van verkavelingen, veenontginningen en droogmakerijen, de
aanleg van buitenplaatsen, de gebouwen en andere cultuurhisto
rische elementen. De serie gidsen zijn ontstaan uit een samenwer
king van de provincie Utrecht, uitgeverij Buijten Schippershe-
ijn en ANWB. De nieuwe gids is los verkrijgbaar (17,50 gulden),
maar ook in een cassette met de overige vijf delen (69,50 gulden).
Door Johan van Grinsven
Het idee lijkt simpel en doeltreffend. Iedereen is druk, druk druk, dus
moeten er voldoende mensen zijn die niet naar een reisbureau toe wil
len om een reis te boeken, maar liever de reisadviseur op huisbezoek
laten komen. Om daar in alle rust een vakantie uit te kiezen. Het idee
van de ambulante reisadviseur is de laatste maanden ineens door al
lerlei personen en bedrijven omarmt, maar de Consumentenbond is er
vooralsnog niet gelukkig mee.
„Het fenomeen is zo nieuw dat we er nog geen uitgebreide studie naar
verricht hebben," zegt woordvoerder Jan Hakkert van de Consumen
tenbond voorzichtig. Toch meldt hij dat de bond zeker niet enthou
siast is. „Er zijn bedrijven die mensen al na een opleiding van een dag
op pad sturen. Dan kun je je afvragen of die voldoende vakkennis heb
ben om goede voorlichting te geven. En bieden ze allemaal de bescher
ming van ANVR- en SGR-lidmaatschap, zodat als er iets fout gaat de
consument niet de dupe is? Wij betwijfelen dat."
Maar ook de bonafide initiatieven hoeven niet op grote instemming
van de Consumentenbond te rekenen. Hakkert: „Wat ons betreft gel
den dezelfde bedenkingen als wij hebben ten opzichte van andere col
portage. Bij 'kopen aan de deur' kan de koper niet in alle rust zijn be
slissing nemen. De verkoper zal altijd proberen er druk achter te zet
ten. Maar de consument is er bij gebaat om rond te kijken bij een paar
reisbureaus, prijzen te vergelijken en goed na te kunnen denken voor
hij een besluit neemt. Bij kopen aan huis ligt het initiatief bij de ver
koper; een consument kan zich overvallen voelen. En het blijkt dat
mensen met zo'n persoon erbij nu eenmaal niet zo gemakkelijk nee
zeggen. Vandaar onze terughoudendheid."
