'Verlies van een
ITEN
IJZEN ikind ervaar je als
absoluut zinloos'
Slimmerik heeft excuus voor zijn gedrag
VS geven groen licht
aan zelftest voor aids
Bredase maatschappelijk werkster theologisch specialiste rouwverwerking
Nieuwe methode brengt
verspreiding tbc in kaart
pESTEM
2,89
s^n,98
Patiënten 'ontkennen' na
beroerte vaak verlammingen
Nationaal onderzoek naar
allergie bij pasgeborenen
Vaginale gel zou overdracht
van aids kunnen voorkomen
Infectieziekten bedreigen
vooruitgang gezondheidszorg
LIJF LEVEN
E2
-artikelen
OP OP!
i het op voorraad!
0 R
Eerste
Fusie
x 51|
WOENSDAG 22 MEI 1996
EN I
VASPOEDER
'JMM,
l'
ld- fc;
iENYOGHURT
(tebewaren. /y
1125 gram
^BROODJES
itjes, 3 harde witte bolle-
oissants.
EN BROOD
in een voor- /\q
oven. 2 stuks Z)7>t
s, per stuk verpakt,
|gram2,99
BM-21-10
zoekt
ser.
sr op-
Leeft.
Ben
•2 jaar,
je er
idanks
daar-
ike re-
tzelfde
leman.
even-
ivaren.
)r een
blind
idoeld.
langs
spont.
kinde-
wan-
scha-
nog
dan
(ontmoeting relatie)
heeft nu weer de zomer
aanbieding voor i u
inschr. voor 1 jaar incl.
maandblad. Wij bemiddel
voor man/vrouw, man/man
vrouw/vrouw. 0168-46
NOVEEN St. Clara, belan!
rijk. Vraag alleen
dingen. Bid 9 d9n'hra(1
weesgegroet bijj een
dende kaars, ook as"
geen zin in heeft, vra 9
dingen die vast onmoge»
lijken om verhoord te
den en iets wat u heal
ter harte gaat. Laa
dag de kaars geheel
branden en P.ublic®lt
bericht. U krijgt
vroeg. S.V.
T.k. 10 jarige h
springer. Stokm.1-
0164-673704.
Mieke Curtius uit Breda is als maatschappelijk werkster bij het Insti
tuut voor Maatschappelijk Welzijn in de Baroniestad al vele jaren
werkzaam op het terrein van rouwverwerking. Sinds kort mag zij zich
daarin ook theologisch specialiste noemen. Zij is de eerste afgestudeer
de aan de vrije studierichting van de Theologische Faculteit Tilburg.
Zij behaalde haar doctoraalsbul op het onderwerp 'Rouwen doe je niet
alleen. Een onderzoek naar de noodzaak van een pastorale component
in de begeleiding van rouwenden na het verlies van een kind'. Zo'n
verlies overkwam ook haarzelf.
Door Jan Bouwmans
Tien jaar geleden verloor Mieke
Curtius haar jongste zoon. Hij
was toen drie jaar oud. Als maat
schappelijk werkster was zij toen
beroepsmatig al geruime tijd
werkzaam op het gebied van
rouwverwerking. Zij begeleidde
groepen mensen, die hun partner
hadden verloren en met dat ver
tes moesten zien te leren leven.
Rouwverwerking was onderdeel
eest van haar voortgezette
I opleiding groepswerk en ook bij
kadertraining voor maat-
jppelijk werkenden van het
»g kwam het aan bod als een
I problematiek, waarvoor profes-
sionele hulpverlening op zijn
its was. Voordien waren ver-
I lieservaringen en rouwverwer-
g immers ingebed geweest in
I een kerkelijke cul
tuur. Maar met het
verzwakken van die
kerkelijke cultuur
ontstond er een
bleem, dat eerst
I iater door de gees
telijke volksge-
zondheid als zoda-
werd onder-
I kend.
Haar professionele
ervaring verbleekte
echter in één klap,
toen zij werd ge
confronteerd met
de dood van haar
driejarig zoontje.
„Wanneer je kind
overlijdt, of het nu
ir ziekte is of
door een ongeval,
dan stort je hele
weid in. Er ge
beurt iets heel onnatuurlijks,
want oude mensen sterven, maar
kinderen toch niet," getuigde zij
in 1986 in deze krant.
De diepingrijpende persoonlijke
ervaring van het verlies van haar
kind deed haar ook ontdekken
dat de reguliere hulpverlening
niet thuis was voor ouders met
deze hele specifieke verlieserva-
ring. Er bestond wel een landelij
ke vereniging 'Ouders van een
overleden kind'; een zelfhulpor-
ganisatie dus. De leden ervan
probeerden elkaar op te vangen
bij te staan.
Maar door haar professionele er
varing met rouwverwerking voor
volwassenen besefte Mieke Cur
tius dat zelfhulp als enige moge
lijkheid eigenlijk te weinig kon
bieden. Zij ondernam toen, zoals
ze zelf zegt, een waagstuk, samen
met Eem Fraterman, die bij het
Bredase Instituut voor Maat
schappelijk Welzijn coördinator
van rouwgroepen is. Zij boden
ouders van overleden kinderen de
mogelijkheid om bij elkaar te ko
men en onder professionele bege
leiding het rouwproces aan te
gaan.
Een waagstuk, want het verlies
van een kind blijkt nog vaak die
per in te grijpen dan het verlies
van een partner. „Er was veel
meer durf voor nodig om aan
rouwverwerking met ouderparen
te beginnen dan met volwasse
nen. Ik ben eraan begonnen van-
Mieke Curtius uit Breda: 'Ouders die een kind verliezen,
zijn veel geïsoleerder, alleen al door het gegeven dat kin
dersterfte heel wat minder voorkomt dan vroeger.'
FOTO JAN STADS
uit mijn professionaliteit en als
een lotgenoot. Die combinatie is
wellicht wrang, maar toch een
voordeel geweest om er toen aan
te durven beginnen."
We zijn nu echter tien jaar ver
der. We treffen Mieke Curtius
niet aan op het Bredase IMW,
maar op de Theologische Facul
teit Tilburg, waar zij zojuist is af
gestudeerd als theologe. Zij is de
eerste afgestudeerde van de vrije
studierichting die daar in 1992
van start ging. De Tilburgse vrije
studierichting theologie is een
maatschappelijk georiënteerde
theologie-opleiding, die zich
richt op vraagstukken rond
zingeving en ethiek. De opleiding
kent daarin twee varianten, te
weten 'Zingeving en hulpverle
ning' en 'Sociale en politieke
ethiek'.
Mieke Curtius is afgestudeerd in
de variant 'Zingeving en hulpver
lening' met een doctoraalscriptie,
getiteld: 'Rouwen doe je niet al
leen.
Een onderzoek naar de noodzaak
van een pastorale component in
de begeleiding van rouwenden na
het verlies van een kind'. Gezien
het bovenstaande een organische
eenheid tussen het persoonlijke
en professionele verleden en he
den.
Toch is er die vraag naar het hoe
en waarom? Hoe en waarom is zij
er als gespeciali
seerd maatschap
pelijk werkster toe
gekomen zich ook
nog eens theolo
gisch te gaan ver
diepen in rouwen
en rouwverwer
king? Is het uit een
persoonlijke be
hoefte geweest? Of
uit een professio
neel gevoelde lacu
ne? Of wellicht een
combinatie van
beide? En wat kan
ze daar nu verder
mee in haar levens
beschouwelijk neu
trale arbeid?
Vragen die zich
niet laten beant
woorden, althans
niet door Mieke
Curtius, zonder de verlieserva-
ring zelf tot uitgangspunt te ne
men. „Ouders die een kind verlie
zen, zijn veel geïsoleerder, alleen
al door het gegeven dat kinder
sterfte heel wat minder voorkomt
dan vroeger. De machteloosheid
die je als ouder voelt, is groter
dan bij de dood van een volwas
sene. Want het is een primaire
ouderlijke behoefte om je kind te
beschermen. En daarin ontstaat
een onnatuurlijke breuk. Daar
komt dan soms het schuldgevoel
bij, dat je als ouder hebt gefaald
om je kind te beschermen. Dat is
'Als een kind sterft, wordt de zinloosheid veel dieper gevoeld.'
een beleving die vooral in het be
gin heel sterk is."
„Machteloosheid en schuldgevoel
maken het rouwproces zwaarder,
het gevaar om erin vast te lopen
groter. Je huwelijk verandert er
in het begin door, want van een
ouderpaar word je twee rouwen
de individuen. Het verlies van
een kind ervaar je als absoluut
zinloos. Mensen ervaren de dood
altijd wel als zinloos; dat blijkt
steeds weer in de rouwverwer-
kingsgroepen voor volwassenen.
Maar de zinloosheid wordt ont
zettend veel dieper gevoeld als
het een kind betreft. Er ontstaat
een zeer diepe breuk, ook al om
dat de samenleving de ouders de
rol oplegt om zijn kinderen te be
schermen."
Rouwverwerking en de hulpver
lening daarbij gaan ten diepste
over de vraag naar zin. Opnieuw
zin en betekenis vinden in je le
ven en voor je toekomst, die na
het verlies zo zinloos leken te zijn
geworden. Die ervaring in haar
werk en eigen verwerkingsproces
deed Mieke Curtius de behoefte
gevoelen om op dat punt meer
grond onder haar voeten te krij
gen. Toen zij vier jaar geleden in
formatie over de nieuwe vrije
studierichting in Tilburg onder
ogen kreeg en daarin las over de
variant 'zingeving en hulpverle
ning', sloeg de vonk direct over.
Dat was het wat ze zocht. Want
het sloot aan bij de nood, die ze
elke dag ervoer bij mensen in een
rouwproces.
Voor Mieke Curtius is het zin en
betekenis geven aan je leven nou
precies het terrein van de pasto
rale hulpverlening.
Ze heeft tijdens haar theologi
sche opleiding ontdekt hoe geïso
leerd de reguliere hulpverlening
werkt van het pastoraat. „Een fu
sie tussen hulpverlening bij rouw
en pastoraat zou een heel goede
fusie zijn," zegt zij.
Die uitspraak vergt wel enige uit
leg want ze bedoelt niet dat hulp
verlening bij rouwverwerking ei
genlijk onder kerkelijke vleugels
thuis zou horen. Nee, ze wil er
mee zeggen dat ook de reguliere
hulpverlening in de christelijke
traditie goede bronnen kan aan
boren om de kernproblematiek in
elk rouwproces beter te kunnen
hanteren. Bovendien leert de
Groningen (anp) - Veel patiënten
die een beroerte hebben gehad
ontkennen' de verlammingen die
daardoor hebben opgelopen
ffl de gevolgen ervan. Zo kan het
workomen dat een patiënt heel
Mig zegt'als hij door de arts
®etzijn verlamde hand is gecon
fronteerd: „Dokter, deze hand is
met van mij". Dit verschijnsel
treedt vlak na een beroerte veel
maar het is niet zomaar een
f'ldelijke stoornis. Bij de helft
tan de patiënten met dit zoge-
n°emde 'neglect' zijn na een half
PW deze verschijnselen nog waar
fonemen.
Jit blijkt uit een onderzoek van
s- P- de Kort waarop hij deze
I *eek promoveert aan de Rijks-
urnversiteit Groningen. Hij vindt
a' de medische wereld nog te
weinig aandacht heeft voor dit
verschijnsel. Veel artsen weten
zelfs niet van het bestaan ervan
af.
Dit verschijnsel kent milde vor
men, maar het kan ook zulke ern
stige vormen aannemen, dat de
patiënt na een beroerte helemaal
geen weet lijkt te hebben van een
verlamde zijde.
Het is alsof die kant van het
lichaam heeft opgehouden te be
staan.
Een patiënt met ernstig 'neglect'
ontkent dan ook dat hem iets is
overkomen en vraagt zich af
waarom hij in het ziekenhuis is
opgenomen.
Later kan het opvallen dat hij
zijn bord maar half leeg eet, zich
half scheert of half aankleedt.
Tevens blijken deze patiënten
vaak te verdwalen, omdat zij
slechts aan een kant omgevings
prikkels waarnemen.
De Kort toonde aan dat er sprake
is van een syndroom, dat zich in
verschillende mate van ernst kan
ontwikkelen. Bovendien treedt
het vlak na een beroerte heel
vaak op: bij een verlamming in de
rechterzijde van de hersenen in
70 procent van de gevallen en bij
een verlamming aan de linkerzij
de van de hersenen in 50 procent
van de gevallen.
De mate ervan neemt na verloop
van tijd wel af.
De onderzoeker heeft geen duide
lijke relatie kunnen aantonen
tussen de plaats van de beroerte
in de hersenen en het neglectsyn-
droom.
Het bleek dat het kan voorkomen
bij zeer uiteenlopende locaties
van de beroerte. Waarschijnlijk is
er sprake van een stoornis in die
delen van de hersenen die zorgen
voor een ruimtelijke voorstelling
van het lichaam en de uitwendige
ruimte. Hierdoor bestaat er in de
hersenen geen compleet ruimte
lijk beeld van het eigen lichaam
en de omgeving.
kat
- 5
GRIJZE langh.
Pr'hage, vermissind
14-5, heeft iemand he
vonden of gezien,
076-5219181.
Door dr. Jan Verhulst
Een van de meest zinloze
conclusies uit het weten
schappelijk psychologisch
onderzoek van de laatste tijd is
ongetwijfeld dat hoogbegaafden
601 psychisch kwetsbare groep
vormen. De onzinnigheid zit 'm
•net name in het verband dat
™en legt tussen hoogbegaafd-
era en sociaal isolement: de vol
wassen slimmeriken waren vroe-
ger ook al zo slim dat ze niet met
eettijdgenootjes op niveau kon
en communiceren. Daarom zijn
e' eenzame tobbers geworden,
olgens de berichten zijn de ech-
s™meriken onder ons (met
en IQ van boven de 134) psy-
e isch labiel, minder stressbe-
endig en sociaal onhandiger
n de gemiddelde Nederlander,
e betreffende onderzoek is
door psychologen
oc Katholieke Universiteit
imegen bij leden van de vere-
niging Mensa. Deze vereniging
bestaat uit mensen die op zeker
moment van zichzelf dachten
dat ze toch wel veel slimmer wa
ren dan de buurman en die daar
om een toelatingstestje van de
vereniging hebben ingevuld. Dat
haalden ze natuurlijk prompt en
vanaf dat moment mochten ze
het predikaat 'erkend slimmerik'
voeren. Het nut daarvan was tot
op heden nul komma nul. Je kon
er op feesten, bruiloften en par
tijen jezelf alleen maar belache
lijk mee maken.
Dat gaat nu dus veranderen.
Want slimmeriken die zich niet
lekker voelen, kunnen voortaan
als reden daarvoor opvoeren dat
ze niet passen in deze wereld van
dommeriken. En zo hebben ook
de slimmeriken, net als de echte
dommeriken, de sociaal achter-
gestelden, de in hun jeugd ver
waarloosden en de al dan niet
seksueel geïntimideerden een
excuus voor asociaal gedrag.
Weer een kapstok erbij. Weer
meer werk voor de hulpverle
ning, want die moet ten slotte
ook zorgen voor haar eigen con
tinuïteit. De bevinding sluit
overgens heel goed aan bij de
huidige tendens om kindertjes
die zich op school als ettertjes
gedragen hoogbegaafd te noe
men.
Wat deugt er niet aan onderzoek
als dit? Heel eenvoudig het feit
dat niemand weet wat intelli
gentie inhoudt. Als je een wille
keurig studieboek over de psy
chologie inkijkt, dan vind je on
der intelligentie: 'dat wat de in
telligentietest meet'. Kijk je naar
wat een intelligentietest meet,
dan staat er: 'intelligentie'. Met
zo'n cirkelredenering weet je na
tuurlijk nog niets.
Al jarenlang maken figuren als
professor P. Vroon en professor
A.D. de Groot ruzie over de
vraag of intelligentie überhaupt
wel te meten is. Vroon vindt van
niet, De Groot vindt van wel. Die
discussie is voorlopig nog niet
afgelopen en dat is ook logisch.
Ga maar na. Intelligentie is veel
meer dan bijvoorbeeld 'veel din
gen weten'. Want 'veel dingen
weten' heeft vooral te maken
met een al dan niet goed wer
kend geheugen.
Intelligentie is ook meer dan 'so
ciale vaardigheid' (goed met
mensen kunnen omgaan). Want
je hebt apert domme mensen die
uitstekend met andere mensen
kunnen omgaan. Dat komt dan
door zoiets als 'intuïtie', of 'aan
voelen', zaken die een intelligen
tietest absoluut niet kan meten.
Om aan al deze warrigheid te
ontsnappen, is voorgesteld om
intelligentie voortaan te om
schrijven als 'probleemoplos
send vermogen'. Op het eerste
gezicht lijkt deze omschrijving
aardig in de richting te komen,
maar bij nadere beschouwing
blijkt dat mensen een bepaald
soort problemen wel en andere
problemen niet kunnen oplos
sen.
Het begrip intelligentie en het
meten daarvan is dus een grote
puinhoop.
Toch kan ik me wel iets voorstel
len bij het gegeven dat 'slimme
riken' meer problemen hebben
met hun leven. De 'slimmeriken'
die ik ken, hebben namelijk alle
maal de neiging om zichzelf vra
gen te stellen waarop geen ant
woord mogelijk is.
Bijvoorbeeld: wie ben ik? Of: wat
is de zin van het leven? Of: wat is
het totale niets? En: wat is on
eindigheid?
Niet zelden zie je dat ze hun le
ven op deze manier totaal ver
gallen. Dom dus. Echte intelli
gentie heeft dan ook waarschijn
lijk veel meer te maken met de
wetenschap dat we in wezen
niets weten.
Den Haag (anp) - Vijf Nederlandse instituten en ziekenhuizen
starten een grootschalig onderzoek naar de toename van allergie
en astma bij vooral pasgeborenen. Gedurende acht jaar zuilen
liefst 3500 baby's en hun ouders worden gevolgd. Het onderzoek
richt zich op de allergie voor huisstofmijten, omdat er sterke aan
wijzingen zijn dat deze aandoening steeds meer voorkomt. Het
onderzoek wordt gesteund door het Astma Fonds en het ministe
rie van Vrom.
Wie een allergie heeft voor huisstofmijten moet voortdurend zijn
woning schoonhouden en de mijten bestrijden. De onderzoekers
willen bij een groot aantal kleine kinderen speciale matrashoezen
gebruiken. Deze hoezen kunnen een goed hulpmiddel zijn om de
klachten te bestrijden. Mogelijk kan het vroegtijdige gebruik van
de hoes er ook voor zorgen dat kinderen helemaal niet allergisch
worden. „Dit kan een doorbraak betekenen in de bestrijding van
allergie en astma," aldus T. Rolle van het Astma Fonds.
Het onderzoek moet ook duidelijkheid verschaffen over de oorza
ken van de toename van de overgevoeligheid. Daarom wordt ook
gekeken naar de kwaliteit van het 'binnenmilieu' in woningen.
Dat is ook de reden waarom het ministerie van Vrom bij het pro
ject is betrokken.
De Landbouwuniversiteit Wageningen, het Sophia Kinderzieken
huis in Rotterdam, de Beatrix-Kinderkliniek in Groningen, het
Centraal Laboratorium voor de Bloedtransfusiedienst Amster
dam en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
werken tijdens het onderzoek samen.
FOTO ARCHIEF DE STEM
praktijk haar dat mensen voor
rouwverwerking toch gemakke
lijk terugvallen op een groot stuk
christelijke cultuurachtergrond.
Mieke Curtius is in haar docto
raalscriptie tot de slotsom geko
men dat een pastorale component
in de begeleiding van rouwenden
na het verlies van een kind een
verrijking is, maar dat de pasto
rale praktijk daarin tekort schiet.
„De pastorale hulpverlening
houdt veelal op bij de begrafenis.
Mensen ervaren de kerkelijke ri
tuelen als grote troost. Dat de
naam van het kind in de kerk
wordt genoemd; de begrafenis
zelf wordt ervaren als eerbetoon
aan het kind. Dat geeft allemaal
veel steun. Maar dan stopt het
veelal, terwijl de behoefte aan
troost groot is, maar ook het be
zig zijn met vragen van zin en
eindigheid. En dat is nou juist de
professionele taak van het pasto
raat."
Niet zozeer een fusie als wel een
symbiose tussen reguliere hulp
verlening en pastoraat op het ge
bied van rouwverwerking staat
Mieke Curtius voor ogen. Of en
hoe dat zou kunnen, is voor haar
ook nog een te verkennen weg.
Boston (ap) - De eerste proeven
met een nieuwe vaginale gel ter
voorkoming van aids hebben
veelbelovende resultaten opgele
verd. De gel zou het condoom
kunnen vervangen als preventie
middel tegen de seksueel over
draagbare ziekte aids, zo hebben
onderzoekers uit Californie
maandag gezegd.
„Voor vrouwen is het heel be
langrijk dat er een middel komt
waarover ze zelf de zeggenschap
hebben, zodat ze zichzelf kunnen
beschermen," zei Zeda Rosen
berg van het Nationale Instituut
voor Allergie en Infectieziekten,
dat het onderzoek van Gilead
Science Inc. in Californie heeft
gefinancierd.
In gelvorm bleek PMPA bij proe
ven op apen zeer succesvol te zijn
omdat SIV, de apenvariant van
het aids-vinis HTV, niet langer
seksueel overdraagbaar was. Uit
de dierproeven bleek dat PMPA
twee keer zo effectief is als het
bestaande zaaddodende middel
nonoxynol-9, dat ook een preven
tiemiddel tegen HTV is.
Als de uitwerking zo goed is als
de onderzoekers hopen, dan kan
de gel als aids-preventiemiddel
in de vagina worden aangebracht
voor of misschien zelfs na de ge
meenschap. Het zou als alterna
tief kunnen dienen voor het con
doom als dat niet beschikbaar of
niet gewenst is.
„We weten nog niet hoe zich dit
naar mensen vertaalt, maar we
beschouwen de resultaten als
veelbelovend en een vervolg
waard," aldus Roberta Black van
het Nationale Instituut voor Al
lergie en Infectieziekten.
Er bestaan echter nog veel onze
kerheden. In het verleden zijn
veel aids-medicijnen die bij dier
proeven veelbelovend werden ge
noemd, tegengevallen bij toepas
sing op de mens.
De belangrijkste vraag is of PM
PA, een afkorting van (R)-9-(2-
fosfonylmethoxypropyl)adenine,
geen irritatie veroorzaakt, het
geen het grootste nadeel is van
nonoxynol-9.
De resultaten van het onderzoek
zijn maandag door Gilead be
kend gemaakt tijdens een inter
nationale conferentie over antivi-
rusonderzoek in de Japanse stad
Fukushima.
Genève (ap) - Een te hoog verbruik van medicijnen, menselijke bewo
ning van onbewoonde gebieden, internationale reizen en armoede
dragen bij tot een verspreiding van besmettelijke ziektes met ver
schrikkelijke gevolgen, zo blijkt uit een studie van de Wereldgezond
heidsorganisatie (WHO).
In het rapport van de WHO wordt gewaarschuwd voor de verspreiding
van niet behandelbare vormen van malaria en tuberculose en het op
komen van dodelijke kwalen zoals Aids en Ebola. De vooruitgang op
het gebied van de gezondheidszorg dreigt door die ontwikkelingen on
dermijnd te worden. „Wij staan aan de vooravond van een wereldwij
de crisis op het gebied van besmettelijke ziektes," zei WHO-directeur-
generaal Dr. Hiroshi Nakajima. „Het optimisme van slechts een paar
jaar geleden dat een groot deel van de ziektes onder controle gebracht
konden worden heeft geleid tot een fatale nonchalance. Deze noncha
lance kost nu miljoenen het leven," aldus Nakajima. Het rapport werd
uitgebracht aan de vooravond van de jaarlijkse bijeenkomst van de
WHO, die een week zal duren.
Utrecht (anp) - Het is mogelijk
om met een nieuwe onderzoeks
techniek vast te stellen hoe de
verspreiding van de besmettelij
ke infectieziekte tuberculose
(tbc) onder de bevolking precies
verloopt.
Ingenieur D. van Soolingen
bracht met behulp van een nieu
we methode (DNA-fingerprin-
ting) voor de eerste keer de infec
tieroute van tbc in Nederland in
kaart. Het onderzoek betreft de
periode 1993-1995. Van Soolin
gen promoveerde aan de Univer
siteit Utrecht op een proefschrift,
waarin hij het nieuwe systeem
evalueert. Jaarlijks bezwijken
wereldwijd twee miljoen mensen
aan tbc. De laatste jaren nam in
de meeste landen, waaronder Ne
derland, het aantal tbc-gevallen
duidelijk toe. In 1994 ging het in
ons land om 1819 gevallen, een
stijging van 50 procent in verge
lijking met 1987. Vorig jaar
kwam er met een aantal van 1600
een einde aan de stijging.
De overdracht van tuberculose
gebeurt via kleine vochtdruppels
die mycobacteriën bevatten. De
ze worden verspreid door hoesten
van een patiënt met open longtu-
berculose. Volgens Van Soolin
gen was het tot 1990 met de oude
techniek moeilijk onderscheid te
maken tussen de tbc-bacteriën.
Met de nu ontwikkelde DNA-me-
thode kunnen echter duizenden
typen worden herkend. „Dit be
tekent dat de mogelijke verban
den tussen ziektegevallen zeer
gedetailleerd in kaart kunnen
worden gebracht."
Uit het onderzoek blijkt dat on
geveer één derde van de patiën
ten recent was geïnfecteerd, ter
wijl de overigen ziek werden door
een infectie uit vroeger jaren.
Volgens de ingenieur zijn er aan
wijzingen dat ongeveer 20 pro
cent van de infecties onder Ne
derlanders afkomstig is van men
sen uit gebieden waar veel tbc
voorkomt. De huidige bestrij
dingsmaatregelen lijken voldoen
de om het aantal nieuwe infecties
in Nederland in te perken, aldus
Van Soolingen.
Hij pleit ervoor dat DNA-finger-
printing een vaste plaats moet
krijgen in de basisdiagnostiek
van tuberculose. Het onderzoek
heeft ertoe geleid dat de Gemeen
telijke Geneeskundige Diensten
(GGD's) wekelijks informatie
krijgen over de besmettingswe
gen. Volgens de ingenieur is 'deze
fijnmazige surveillance van tu
berculose uniek in de wereld'.
Washington (efe/rtr) - De Vere
nigde Staten hebben groen licht
gegeven aan een test, waarmee
mensen zelf kunnen vaststellen of
ze drager zijn van hiv, het virus
dat aids veroorzaakt. Het bureau
voor controle op voedsel en medi
cijnen (FDA) heeft toestemming
gegeven om de test, onder de
naam Confide HIV Testing Servi
ce, op de markt te brengen.
De doe-het-zelftest, waarvan de
prijs nog onbekend is, zal bij dro
gisten in de Amerikaanse staten
Texas en Florida te koop zijn,
maar is voor mensen die helemaal
anoniem willen blijven over een
tijdje ook telefonisch te bestellen
via een gratis telefoonnummer.
Er is geen recept voor nodig. De
FDA zegt veel vertrouwen te heb
ben in de accuratesse van de test.
Tot dusver werden alle aidstests
uitgevoerd door beroepsmedici in
klinieken en ziekenhuizen. Vol
gens het gezondheidscentrum
CDCP in Atlanta heeft bij het be
sluit om de test vrij te geven mee
gespeeld dat zodoende de kosten
voor gezondheidszorg worden ge
drukt. De CDCP juicht het be
sluit toe omdat nu meer Ameri
kanen ertoe komen om te contro
leren of zij drager zijn van het vi
rus. Zestig procent van de Ameri
kanen, die tot de risicogroepen
behoren, hebben zich nog nim
mer laten testen, aldus het CDCP.
Minister Borst van Volksgezond
heid vindt doe-het-zelftesten
voor hiv zeer ongewenst. In Ne
derland zijn nu ook al twee typen
thuistesten verkrijgbaar. Los van
het kwaliteitsaspect vindt de be
windsvrouw dat mensen bij voor
keur naar een dokter moeten
gaan, omdat die ook de nazorg
kan bieden. Het is niet goed als
mensen niet voorbereid gaan tes
ten en geen enkele medische op
vang of begeleiding tot hun be
schikking hebben, op het moment
dat ze een seropositieve uitslag
krijgen, vindt Borst.
De Hiv Vereniging Nederland
deelt de mening van de minister
en noemt de in Nederland be
schikbare testen bovendien on
zorgvuldig en onbetrouwbaar.
Het ontbreekt Borst aan moge
lijkheden om de testen te verbie
den. Dat verandert als over een
paar jaar een Europese richtlijn
in werking treedt waarmee eisen
kunnen worden gesteld aan de
kwaliteit van testmiddelen.