Be
4Een aansteker voor je leven'
Scholi<
voor <1
Snel
DE STEM
HET WEER
Fris en een enkele bui
Hooglera
DE STEM
DE BINNENK ANT
DËSTEM
Nog niet jarig
BEL LEZERSCONTACT
076-5 312 312
Expositie Ronson-aanstekers in Amsterdam
A DONSON
SUSKE EN WISKE: HET GROTE GAT
HAMBONE
Zon en maan
Hoogwater
EVEN PIEKEREN
Slagen bij ]j
Luzac Co
11111
ZATERDAG 4 MEM996 fi
HI) is vandaag vierentachtig
geworden, gaat in juli weer
naar zijn kinderen in Ameri
ka. Met een meeting assistent
op het vliegveld, hartpilletjes
onder handbereik en een do
sis manmoedig opgespaard
optimisme moet dat lukken.
Ik zend de jarige in het voor
bij gaan een bemoedigend
knikje, een schouderklopje
lukt niet met een dienblad vol
lege kopjes en gebaksschotel
tjes. Voorzichtig baan ik me
een weg tussen stram uitge
stoken ledematen die als de
fecte landingsgestellen hape
rend worden ingetrokken.
Ronde één hebben we achter
de rug. In de gang waan ik me
even in een grot met ex-vo-
to's: krukken en wandelstok
ken leunen intiem tegen el
kaar.
Mijn jongste broer en ik
schenken de glazen vol, mijn
schoonzus belegt toastjes, -
géén stokbrood, dat kunnen
de gebitten wat moeizaam
vermalen we staan samen
verbaasd over de grote op
komst van familieleden en
kennissen die zich met taxi's
en pausmobielen naar ons
ouderlijk huis lieten vervoe
ren. Zelfs nicht Rietje uit Den
Haag, die zich nu Maria laat
noemen, heeft met haar door
rachitis misvormde benen de
réis vrolijk aangevangen.
Dat wij haar als kind 'Rietje
pietje met de kromme poot
jes' noemden, besluiten we
maar niet als anecdote bij de
haring te serveren. Ook lijkt
het me-niet kies te vertellen
dat ik als kind jaloers op haar
was omdat ze Engelse ziekte
had en je daar dan toch in ie
der geval voor in Engeland
geweest moest zijn, terwijl
voor mij het Bloemendaalse
bos al een wereldreis leek. Als
ik, tot de jongsten behorend,
soepel freewheelend paling
en zalm serveer en drie keer
'Lekker, hè' in een oor toeter
dat zich middels een batterij
tje te luisteren legt, besef ik
dat ik hier nog helemaal niet
meetel.
Nieuwe heupen, broekopera
ties, staar, gehoorapparaten,
ik heb het nog niet aan den lij
ve ondervonden.
Er is zelfs een tante die drie
nieuwe heupen heeft, dat fe
nomeen laat ik me even uit
leggen want ik zie er maar
twee. Ze ligt dubbel, wat een
naïeveling ben ik, heupen
moeten vervangen worden,
net als accu's, die gaan ook
niet eeuwig mee. Hoe oud ben
ik nu? Was ik niet op 5 mei ja
rig?
Beschaamd knik ik. Bijna
tweeënvijftig, ja. Inderdaad
nog piepjong, ik geef het blo
zend toe terwijl ik me suf pie
ker of ik ook niet een of ander
ongemak in de strijd kan wer
pen. 'Sinds een paar maanden
draag ik contactlenzen met
focus,' poch ik.
Maar iedereen kijkt vol ont
zag naar tante Bep die, soepel
hurkend, demonstreert hoe ze
iets van de grond opraapt. 'Ik
raak met mijn kont nog zon
der problemen de grond,
hoor.'
Tante Jo trekt bij 'kont' haar
keurig geëpileerde wenk
brauwtjes op en zit zich zicht
baar af te vragen hoe mijn
overleden moeder bevriend
kon zijn met iemand die zich
zo laagbijdegronds uit.
Tante Bep is een tweeëntach-
tigjarige schoonheid, in haar
bleef het beste verenigd van
Grace Kelly en Ingrid Berg-
mann. Ze heeft ongemeen fel
blauwe ogen, dik, blond, op
gestoken haar en frequenteert
nog regelmatig naturistenge-
bieden.
Ooit heeft ze op ingenieuze
wijze een valse vlecht in mijn
haar bevestigd. Toen hij ein
delijk zat, leek ik een kloon
van Klazien uit Zalk, maar
dat zij haar vergeven.
Als ik haar naar de deur ver
gezel, zegt ze: 'En denk erom:
nooit zeuren. Daar hoef je
niet mee aan te komen want
dan moeten ze je nergens
meer.' Ze steekt de straat
over, het hoofd geheven, de
nieuwe heupen elegant dei
nend. Zo kan het dus ook. Ik
help Maria naar de gereed
staande auto. Ik bied haar
mijn arm.
'Nou, nou, wat een luxe. Zeg,
lieve kind, wip mijn beentjes
even in de wagen, wil je? Ie
dereen mag aan mijn beentjes
komen, buschauffeurs, taxi
chauffeurs, als ze het maar
zachtjes doen.' In de gang
maak ik snel een paar knie
buigingen. Voor mijn verjaar
dag wil ik een eeuwigdurend
abonnement op gevoel voor
humor. Meer vraag ik niet.
De snelheidsmeter trilt net onder de kritieke grens van vijftig kilome
ter. Toch licht terzijde van de straat het signaalbord op: U rijdt te snel.
Een kijkje achterom wijst uit dat een inhalende automobilist de over
treder is.
Een paar uur later op dezelfde weg. De snelheid ligt net boven de
maximaal toegestane. Er gebeurt niets in het gras.
De volgende ochtend op dezelfde route. Snelheid net boven de vijfen
veertig. Toch vertoont de electronica bestraffende woorden. Geen
passerende collega te zien. Een extra blik in de spiegel leert dat op de
zelfde rijbaan een achteropkomer met hoge snelheid nadert.
Wat er gebeurd zou zijn als er direct remmend op de waarschuwing
gereageerd zou zijn, laat zich raden.
<CH)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: D.H. Ahles.
Hoofdredactie: A. Verplancke - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
S 076-5312311 Telefax 076-5312355. Telefax redactie 076-5312512.
Rayonkantoren in Hulst, Terneuzen, Goes, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-Leur
en Oosterhout. Zie voor meer informatie het colofon in het editie-deel van deze krant.
Abonnementsprijzen via automatische incasso:
(tussen haakjes de prijs via acceptgiro)
maand 31,15 n.v.t.
kwartaal 91,25 93,75)
halfjaar 181,00 186,00)
jaar 358,00 369,00)
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice S 076-5312573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30 - 17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje S 076-5312313 en bij Teuben, Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 3 076-5312300, telefax 076-5312310.
Geboorte- en overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 3 076-5312300, telefax 076-5312310.
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 3 076-5312242 5312311, telefax 076-5312310.
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van
de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. alsmede
de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 3 0486-482345.
De Stem op internet: http://www.dse.nl/stem
Copyright 1996 Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. Breda
BEZORGKLACHTEN - LEZERSSERVICE
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
MA. T/M VRIJ. 8.00 -17.00 UUR ZAT. 8.00 -12.00 UUR
Beëindiging abonnementen:
uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóór het einde van de betaalperiode,
bij voorkeur met vermelding van reden beëindiging.
(Anders automatische verlenging met de voor u geldende betaalperiode)
Door Jetty Ferwerda
Kenners noemen het de Rolls
Royce onder de aanstekers.
Ronson. Wat Coca Cola voor li
monadedrinkers is, is Ronson
voor rokers. Een product dat nog
steeds net zo wordt geprodu
ceerd als in 1912, het jaar van de
eerste strijkaansteker. Met de
hand. In Amsterdam is vandaag
een kleine expositie van de
Ronson-aansteker te zien, 'De
eerste honderd jaar'.
Ronson is een begrip. Wie de his
torie van het Amerikaanse merk
kent, kent zo'n beetje de ge
schiedenis van de aansteker.
Grondlegger is Louis V.
Aronson, uitvinder (die had je
nog in 1896). Hij bedacht bij
voorbeeld het proces van elek-
troplating, de manier waarop
goud en chroom op metalen
wordt aangebracht. Ook de hui
dige lucifer hebben we aan hem
te danken. Hij verving de uiterst
giftige fosforkopjes door zwavel.
En natuurlijk de Ronson-aanste
ker.
De compacte expositie in de
foyer van de sigaren-specialist
Hajenius brengt de argeloze be
zoeker in de curieuze wereld van
de aanstekers. Van strijker-me
chanismen tot dubbelvlam-
branders en Banjo-mechanie
ken. Duidelijk wordt wel dat
Louis Aronson een steeds betere
en makkelijk te bedienen aan
steker wilde ontwikkelen en
tientallen jaren spendeerde aan
het verfijnen en perfectioneren
van technieken.
Louis Aronson stond aan de
wieg van de eerste strijk-aanste-
ker (de Tondeldoos/1914) en de
eerste mechanische aansteker
(de Banjo/1927). Zijn opvolgers
ontwikkelden na Aronsonss
dood in 1940 de eerste navulbare
y- \\jrn. 18 tot 25...
is dat tegenwoordig wel zo'n
heerlijke leeftijd"?
35»* Üxt «wfcf» ta* fern**
4*. H i*r« Mt«rd**4
(Mw%t K «S* vtmgm s*aiHit*9rrJt**4
t* 4*»* m dxm %Mt* mm**-
De nieuwe
I CADET 14.50
RONSON
vervult iederi
„vurigste
jWkSWsc» ttmwir', v* 4
<1* wuift
t» 4. SSt*
fvwemf ftrt.tt*
tfweifitt ipy*4?*«
ftOmON CAOfT
I WÊ&ê L
«hitrn~ flifxf MUS# iMnsuw
t* naw
Reclame-affiche van Ronson.
aansteker met vlamregelaar (de
Varaflame/1957) en de eerste
electronische ontsteking (de Va-
ratronic/1971). Oude, originele
modellen gaan nu makkelijk
voor 40.000 gulden van de hand.
Maar er zijn al replica's vanaf
175 gulden.
De Ronson is onlosmakelijk ver
bonden met de jaren vijftig,
waarin alles wat uit Amerika
kwam met open armen werd
ontvangen.
De oude reclame-affiches stra
len het uit: 'Dads may differ, but
Een replica van de Ronson standaard, een benzine-aansteker uit
1928.
Deze uitnndmf reefeerl op de menselijke
slem, UW stemt (far to an ue
6eel alle informatie over dit
lit in de kleinste details
they all go for Ronson' (Vaders
mogen onderling verschillen,
maar ze willen allemaal een
Ronson). De tafelaanstekers
sierden menige huiskamer, ver
sierd met kitscherige roosjes of
Wedgwood-dessin.
Na een dip in de jaren zeventig
en tachtig werkt de fabrikant nu
aan een come-back in de jaren
negentig. Uit onderzoek blijkt
dat opvallend veel mensen,boven
de twintig het merk kennen en
dat is voor de fabrikant genoeg
bewijs dat er 'nog een markt'
ligt.
Bovendien wordt dankbaar ge
bruik gemaakt van de repara
tieservice in Nederland, waar
oude Ronsons weer opgefrist
kunnen worden. Geen wonder,
alleen al in ons land zijn zo'n
drie miljoen exemplaren ver
kocht.
„Een Ronson is een aansteker
voor je leven," meldt een en
thousiaste bezoeker, die zijn
Banjo-replica vertederd streelt.
„Die techniek is zo fascinerend."
Hij bewaakt zijn kleinood met
z'n leven. Aan kwijtraken moet
hij niet denken. Louis Aronson
destijds ook niet, hij zette er een
kettinkje aan.
'Ronson, de eerste honderd jaar'
is vandaag nog te zien in de
foyer van sigarenspecialist Ha
jenius, Rokin 92-96 in Amster
dam. De toegang is gratis.
Met een stevige
west- tot
noordwesten
wind stroomt
koele lucht
naar Neder
land. Vooral in
het noorden
valt een enkele
bui; in de zui
delijke provin
cies is de kans
daarop kleiner.
Vannacht koelt
het flink af,
waarna zondag
de zon iets
meer de ruimte
krijgt en de
buienkans ver
der afneemt.
De lucht die
over ons land
stroomt, is niet
alleen koel,
maar ook hel- i
der. Dat benadrukt de zonnige perioden, die vandaag vooral in het
zuidwesten van het land voorkomen. In het noorden zorgen de res
tanten van fronten voor wolken en enkele buien. Bovendien waait
het juist daar het hardst; in het Waddengebied trekt de wind moge
lijk aan tot krachtig, windkracht 6. Elders waait de wind met mati
ge kracht, windkracht 3 tot 4. De temperatuur loopt vanmiddag uit
een van 10 graden in het noorden tot 13 in het zuidoosten. Vannacht
klaart het flink op, waarbij landinwaarts het kwik lokaal kan dalen
tot iets onder het vriespunt. Morgen overdag krijgt ook het noorden
wat meer zon en blijft het op de meeste plaatsen droog. De westelij
ke wind blijft koele lucht aanvoeren, waardoor van een tempera
tuurstijging geen sprake is.
D Weerrapporten 03 mei 08 uur
Amsterdam zwaar bew15 gr Klagenfurt
De Bilt zwaar bew15 gr Kopenhagen
Deelen zwaar bewgr Las Palmas
Eeide regen11 gr Lissabon
Eindhoven licht bew17 gr Locarno
Den Helder regen11 gr Londen
Rotterdam regen16 gr Luxemburg
Twente zwaar bew14 gr Madrid
Vlissingen regen14 gr Malaga
Maastricht regenbui16 gr Mallorca
Aberdeen half bew9 gr Malta
Athene onbewolktgr Moskou
Barcelona licht bew21 gr München
Berlijn half bew15 gr Nice
Boedapest regenbui23 gr Oslo
Bordeaux zwaar bew11 gr Parijs
Brussel zwaar bew15 gr Praag
Cyprus haif bew22 gr Rome
Dublin licht bew8 gr Split
Frankfurt regenbui15 gr Stockholm
Genève onweer17 gr Warschau
Helsinki half bew12 gr Wenen
Innsbruck regen19 gr Zurich
Istanbul onbewolkt22 gr
Weersvooruitzichten van het KNMI, gemiddeld over Nederland:
regenbui
19 gr
mistbanken
8 gr
half bew
....23 gr
licht bew
....19 gr
half bew
15 gr
12 gr
regenbui
....15 gr
half bew
....16 gr
zwaar bew
....20 gr
....21 gr
....25 gr
....25 gr
regen
....15 gr
....15 gr
....10 gr
....12 gr
19 gr
....21 gr
half bew
....20 gr
zwaar bew
14 gr
....25 gr
....23 gr
....16 gr
voor
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
zonneschijn
in proc..
30
40
30
30
30
neerslagkans:
30
30
20
30
30
minimumtemp.:
0
3
3
5
middagtemp.:
12
13
14
15
18
wind-
NW4
NW 4
N 3
NO 4
04
(Windrichting en windsnelheid gelden voor overdag boven open gebieden)
VANDAAG/ ZöYi op: 06.04. Zon'onder: 21.10. Maan op: 22.26. Maan onder:
06.52. MORGEN/ Zon op: 06.02. Zon onder: 21.12. Maan op: 23.34. Maan
onder: 07.36. MAANDAG/ Zon op: 06.00. Zon onder: 21.13. Maan op:
00.00. Maan onder: 08.30.
VANDAAG/ Bath: 05.34-17.55. Dordrecht: 06.46-19.06. Hansweert: 05.03-
17.26. Hoek van Holland: 04.46-17.06. Terneuzen: 04.32-16.54. Vlissingen:
04.13-16.33. MORGEN/ Bath: 06.14-18.36. Dordrecht: 07.26-19.45. Hans-
weert: 05.40-18.03. Hoek van Holland: 05.25-17.48. Terneuzen: 05.11-17.34.
Vlissingen: 04.53-17.15. MAANDAG/ Bath: 06.45-19.15. Dordrecht: 07.59-
20.25. Hansweert: 06.21-18.46. Hoek van Holland: 06.06-18.32. Terneuzen:
05.52-18.16. Vlissingen: 05.34-17.56.
Groot-Brittannië en Ierlanè
Perioden met zon. Met nauiej,
Engeland, zondag ook k
Schotland en Ierland meer K
wolking. Af en toe wat ren,
in de Schotse Hooglanden L
op sneeuw. Zaterdag langs d,
Noordzee kust veel wind. Mid
dagtemperatuur uiteenlopen
van 7 graden lokaal in Schot!
land tot 13 in Ierland en zuid.
Engeland.
België en Luxemburg: Af en t«
zon. Kans op mist. Fris
maxima rond 12 graden.
Noord- en MMden-Frankrijt
Af en toe zon. In de oostelijke
departementen eerst veel be
wolking en buiige regen, sonu
ook onweer. Zondag meer zoi
en op de meeste plaatsen drooi
Maxima oplopend naar 18 gr'
den plaatselijk in het binnen
land, langs d« Bretonse kusl
ongeveer 12 graden.
Zuid-Frankrijk: Zaterdag
leidelijk meer zon en op vet
plaatsen droog. In de nachtet
vroege ochtend kans op mist
Zondag van het zuidwesten ui
toenemende bewolking en ni
en dan regen. Middagtempera,
tuur uiteenlopend van 15 ot
zaterdag in de omgeving vai
Limoges tot ruim 20 gi
plaatselijk in het zuiden.
Portugal: Vrij veel bewolking
en vooral zondag in het zuiden
regen, kans op onweer. Mid-
dagtemperatuur omstreeks 19
graden.
Spanje: Wolkenvelden en van
tijd tot tijd buiige regen, moge
lijk ook onweer. Hier en daar
wat zon, vooral langs de zuid-
oostkust. Maxima uiteenlo
pend van 19 graden in het
noorden tot 24 plaatselijk in
het zuiden; langs de Golf van
Biskaje zaterdag nog frisser.
Italië: Op beide dagen geregeld
zon maar ook kans op een bui,
zaterdag met name in het noor
den. Zondag in het zuiden ook
kans op onweer. Middagtempe-
ratuur zondag oplopehd naar
18 graden in het noorden tot 25
in de omgeving van Bari.
Duitsland: Zaterdag fris
overwegend bewolkt weer.
Vooral ten noorden van het
Thueringerwald van tijd tot
tijd buien. Zondag in het zui
den en midden perioden met
zon en op de meeste plaatsen
droog. In het noorden nog een
enkele bui. Middagtempera-
tuur van 12 graden langs de
Noordzee kust tot 17 op zondag
in het binnenland.
Zwitserland: Overwegend veel
bewolking en zaterdag kans op
buien, ook met onweer. Zondag
meer zon en op de Meeste
plaatsen droog. Middagtempe-
ratuur ongeveer 14 graden, in
het zuiden, zondag ook ill het
noorden enkele gfaden hoger.
Oostenrijk: Wolkenvelden, l
en toe zon en met name zater
dag kans op een (onweers)bui,
Zaterdag maxima uiteenlo
pend van 13 graden in Tirol tot
18 in de oostelijke streken,
Zondag overal wat warmer.
HORIZONTAAL:
4. Dansjasje (6); 7. Dat bestuur
neemt niet de kortste weg (13); 9.
Overwegende Europeaan? (8); 10.
Bitter insekt (6); 12. Verwante kle
ding aan een tennisrokje (13); 14.
Soms moet men zo komen om te
bemiddelen (11); 16. Nog altijd in
Amerika hoorbaar (6); 18. Verzot
op stoeien? (8); 19. Die strook
betekent de ondergang van een
zware roker (14); 22. Worden hier
op de dienstmededelingen aange
plakt? (14).
VERTIKAAL:
1. Het gaat mis bij de boom (8); 2.
Mannequin die aan een betoging
deelneemt? (17); 3. Rendieren
(10); 5. Werk aan de vloer? (10); 6.
Dat mengsel geeft een geweldig
harde klap (10); 8. Tijdelijke groet
(3); 11. Door agressief gedrag ben
je haar verloren (11); 13. Gerookte
Spanjaard (9); 15. Plakkerige hoc
keyspeler (7); 17. Aantrekkelijk
voor wielrenners (6); 20. Geluk
kige ontmoeting (4); 21. Deze
ruimte komt niets te kort voor
beelden (4).
Oplossingen
van gisteren:
Telefoontje:
We belden met
Marcel van Dam
Anagram:
gram-mager-
niet-natie-
geer-regie-
kaas-haaks -
stek-koe9t-
zeur-reuze-
taal-staal-
toen-toren-
beer-beter-
teek-kreet-
Es^ert marskrame»
Dohmen
Onder a
bui
van
burg
.„„"s en
■eu de Zuid-
ijnstreek jaren
jrdduizenden
1'se reizen
bedrijve
inssum - unu
toenmalig
"loogland v;
,en vier b.
wethouders
ij. J T,
poor JoeP
grunssum
van to-™
I. Ho<
hebben
vijfwet
tenarenuit
se nurotrP
gondei""*"-"
fiuitenlandse
Regionale beunjv
de rekeningen.
Amsterdam (anp)
«et voor de gezonc
han met 5 tot 10 pi
laag. Het uitgespaai
van drie tot zes milj;
moet ten goede kom
primair en secund:
wijs-
Prof. dr. H. Dupuis,
medische ethiek, zegl
interview met Het
een gezamenlijke uitg
derwijsbonden ABOI
Volgens Dupuis is d<
ling redelijk, omdat e
geld in de genezent
heidszorg zit.
Dupuis is ook lid van
heidsraad en maakte i
den deel uit van de
Dunning, die met
kwam om de kosten in
heidszorg drastisch b
Volgens de commissie
keuzen in de zorg t
maakt, en mocht niet
als vanzelfsprekend 1
zijn.
Mythe
De commissie stuitte
forse kritiek, omdat
schappelijk niet aa
werd geacht de kos
dergelijk ingrijpende
beperken. Overigens
gestelde model om
woorde keuzen te ko:
dels al wel op een aan
ringen (geneesmidde
past.
In Het Schoolblad si
dat de gezondheids2
doende relativeert,
zelfde mythe als 'Wa
doet is altijd goed'."
Volgens de hoogleraa
stijl de belangrijkste
het al dan ,niet gezo
paalt, en ligt het voor
daar alle aandacht a<
Dan is er minder gel
de geneeskunde ver<
wikkelen en toe te pa:
Tweedeling
De 5 tot 10 procent
groting volksgez
worden bespaard,
moeten komen aan
secundair onderwi
meer aandacht zijn
lectuele vorming,
men dat er een tw
kennismaatschapp:
Volgens Dupuis
nisaristocratie':
.wordt opgeleid,
achterstand wordt
die niet in staat
ding te volgen,
vindt dat die kt.
zo klein mogelijk
worden.
volksgezom
zo
he
onderwijs.
V(
om
tweei
.'ij o
dreij
hoe
hoe
va:
zijn
De
kennis
geh
(ADVERTENT
vashelik eenjarige o
Mavo/Havo/\|
070-3 508 -i|
U3|||q 'uaAoq |aajs 'pueqooB 'je>| uba uappiai 'MnoqeB 'jad 'dopiajM 'ua>||0M 'sjqoai uauais i
pfrecht (anp) - De
leerling van het Pri
eordeeld tot zeven
'-jarige Deniz Yoi
Een even oude jongei
leerling van de dade:
vensgevaarnjk gew(
eekpanj blj het
HangeKS" is
4,5 jaar cel wegen
doodsiag.cp dat twee
regen beide man
J ar cel jeëist wegens
Al?'?8 SePleegd.
Aanietdng tot de f
;an de school lichtge'
e n tussenbeide
ontenullige ruzie
P„ei?de Bosnische
K-Onzichteont
hri^u15 ion§ens
sthoten, trok
«eserstak met
y-X. svriend S. j
soh striid en
s -endrad, d
jfooter pakte, wild
taa>eede slachl
aakt door zowel
ontw
d
K
fatal
men
slo
die
o
>ff
de
