Weekend E6
Tsjechen hebben geen behoefte aan overtreffende trap
(SSTEM
"Hotel Hesborner Kuckuck
E AANBIEDING I
ng voor lezers van deze krant
ravans-bungalowtenteiT
gde kampeervakanties
s,B&B
itain
en Recreatie
ZATERDAG 4 MEI 1996 CD
afi
en!
Informatie.
D-57392 Schmallenberg, Poststrasse 7
Tel 0049-297297400 7
Fax 0049-2972974026
U kunt de nieuwe folder aanvragen!
eregio met
Iwegen en
tronomische
n swingend
P
OTEL IN HET MOOIE SAUERLAND
km v. Winterberg. ANWB/AA-erkenrt
TER PLEKKE! Vriendelijk, sfeervol
nodigen u uit 'n plezierige ontspannen
oor te brengen! 53 Kamers, lift qr0o
na, sol., kegelbaan, biljart, animatie
u, ontbijt-saladebuffet. Hoge kind kort
DM 355,-, 7 nachten HP v.a. DM 455
22, D-59969 Hallenberg/Hesborn
.2984.475 Ned.sprek. fax 573.
es, 8/10/15 en 17-daagse bus/excursie
stacaravans op ""Park 150 m v.zee
r Monaco, Nice, Cannes, St. Tropez
I meer! Prijs v.a. 249,- p.p.
f zondag boekt, ontvangt u een extra
NG VAN LIEFST/50,- P.P.
AN HULST SGR 043 - 6042600.
ons kantoor van 11 tot 17 uur geopend
Z - FREJUS - VALRAS PLAGE
eek, op ""campings bij zandstranden
hure: CARAZUR 077 - 3549178.
owtenten, (sta-)caravans en chalets
pings met Nederl. begeleiding
RVAC tel. 078-6414562 lid SGR.
AT (Charente). Vrijst.bungalows, veel
ed.beheer. Ca 980 km. vanaf Utrecht.
Ihomes op andere parken in Frankrijk.
VAKANTIES, 0524 - 291350.
Een wandeling door
communistisch Praag
Een verplicht nummer voor alle Praagbe
zoekers: het Oudestadsplein.
FOTO'S ANTON DIJKGRAAF
letariaat vanaf straalt. Ik ga de duistere voet
gangerstunnel door, weersta de verleidingen
van de kroeg U Tunelu en sla rechtsaf de Hu-
sitska in om aldaar te bezwijken voor de ver
lokkingen van U Vystrelenyho Oka: Bij Het
Uitgestoten Oog. Een echte Tsjechische
kroeg, waar het bier goed is en de gasten bij
elkaar aan tafel schuiven. De bar beschikt
over een ingebouwd aquarium.
Nu is het niet ver meer naar het monument, al
voert het pad wel steil omhoog. Hier regeert
de stalen symmetrie van het socialistische-
realisme: het monument is een enorme beton
nen rechthoek, die dienst deed als mausoleum
voor de machthebbers. Nog altijd is de wer
king die van dit onmatige gebouw uitgaat on
miskenbaar dreigend: het plein ervoor is
groot en leeg en verlaten, wie hier staat valt in
het niet bij het gigantische standbeeld te
paard en het barse monument. Zoals onder
het communisme het individu in het niet viel
bij het radarwerk van de geschiedenis en er
niet zelden door verpletterd werd.
Jan Palach
Het loont de moeite door te reizen naar de
Olsanske-begraafplaats (metrostation Zelivs-
keho), niet ver van Zizkov. Hier ligt, in een
onopvallend graf, vlakbij de muur aan de
kant van de Vinohradskastraat, Jan Palach.
Op 19 januari 1969 stierf hij aan de verwon
dingen die hij had opgelopen door zichzelf in
brand te steken, als protest tegen de passivi
teit waarmee de bevolking reageerde op de
voortdurende Russische bezetting en de nor
malisatie.
Er liggen wat bloemen op zijn graf, even ver
derop klimt een eekhoorntje uit een boom, het
diertje komt nieuwsgierig naar me toe, er
klinken kinderstemmen. Hoe anders is dit al
lemaal, hoe vredig bijna, in vergelijking met
die zestiende januari 1969, toen Palach
op de kop van het Wenceslasplein een
emmer benzine over zich heen goot en
zichzelf in brand stak.
Zijn daad had geen onmiddellijk effect,
net zo min als de oproepen, verklarin
gen en petities van Charta '77 dat latei-
zouden hebben. Maar de woorden en
daden van deze ménsen die weigerden
zich neer te leggen bij de leugen hebben
er wel toe bijgedragen dat de Tsjechi
sche ziel niet geheel en al afstierf en dat
het volk iets had om op terug te grijpen
toen in november 1989 de kans zich
aandiende.
Op het Wenceslasplein verzamelden de
Tsjechen zich dag in dag uit, de vries
kou negerend, in een revolutie die hen
boven zichzelf uittilde, een revolutie
die de wereld de 'fluwelen' zou gaan
noemen. Het was hier dat Vaclav Havel
het volk toesprak (vanaf het balkon
van het Melantrich-gebouw; nummer
36), dat Alexander Dubcek opdook uit
de vergetelheid, dat de vrijheid terug
keerde na veertig jaar ballingschap. En
wat er sindsdien ook moge zijn misge
gaan, dat feit is niet meer ongedaan ge
maakt.
Dat is een drankje waard, desnoods in
koffiehuis Evropa (op nummer 25), al is
het dan een toeristenval en komt er
nimmer een Tsjech. Het is namelijk wel
schitterend mooi, net als Praag zelf.
Stevo Akkerman was jarenlang corres
pondent voor deze krant in Praag.
Reizen naar Praag en Tsjechië worden
verzorgd door tal van Nederlandse tou
roperators. Informatie daarover is ver
krijgbaar bij de reisbureaus.
AIN TRAVEL
5-2131194
ENGLISH COUNTRY COT
TAGES, 3500 keuzes. Kleu-
renbrochure. YES TOURS
073-5220033
lerlands grootste tour°Pf"
rator biedt een zeer uitge
breid en gevarieerd pro
gramma met o.a. vak-w°n''
B B, farmhouses, boten,
fly-drive en aktievevaK.
YES TOURS 073-5220033
linen,kastelen
al-tunnel of
799,- HP!
7, 5/8 16/9
R REIZEN
SGR/ANVR)
tar Stevo Akkerman
Dus nu bent u toch gekomen. Tja,
niets meer aan te doen. Van mij
had het niet gehoeven. Er zijn al
listen genoeg in Praag. Ze verdringen el-
ia de smalle historische straatjes van de
elkaar achterna zittend langs altijd de-
wie reeks attracties.
'keht trouwens dat u allemaal al geweest
zoveel Nederlanders heb ik hier de afge-
J® jaren gezien. Op een gegeven moment
ik de tel kwijt geraakt, maar toen was ik
J-aicht bij de vijftien miljoen.
«tgenoeg gezeurd. Nu u er toch bent: leuk
''ter bent. En wat een prachtige stad hebt
^gekozen om naar toe te gaan! Ikzelf her-
*r me nog steeds als de dag van gisteren
;,a® indruk Praag op me maakte toen ik er
Jt zomer van 1988 voor het eerst kwam. Ik
Weerde mijn auto aan de oever van de Mol-
I (Tsjechisch; Vltava) en raakte onmiddel-
A betoverd door de harmonie van verhou-
en kleuren, de groene eilandjes in de
bruggen, de rood-gele trams, de
Jt»t en aan de overkant van het water de
jj ^bouwen van de Oude Stad.
l°»l, toen ik in Praag ging wonen, zag ik
tarmonie aangetast worden door de komst
«t kapitalisme. De stilte en de rust gin-
iik'S en' trams veranderden in rijden-
"iiiogrds, de toeristen kwamen. Maar de
*Jffleid van de stad bleef, die is in eeuwen
jWouwd en iaat zich niet zomaar wegvlak-
j, ®t weten de toeristen ook en zo komen
tlilri men naar Praag om -intussen
°P rïe mede-toeristen die hen voor
ju n 'open - allemaal dezelfde histori-
jjn 008'ëpunten te bekijken en gelijk heb-
;i want het zijn niet voor niets histori-
toogtepunten. Maar ik stel voor dat we
Wdeleeuwen, de Renaissance, de Barok
.Jugendstil aan de reisgidsen overlaten
we een wandeling gaan maken door het
(,c,un'stische verleden dat deze stad on-
%èd Van anc*ere historische Europese
Hel
ioze monumenten heeft het communis-
w raag niet nagelaten. De Tsjechen bou-
be,w'eso geen grandioze dingen. Ze heb-
i hekel aan de overtreffende trap: alles
De metro en de tram
zijn de aangewezen
vervoermiddelen in
het centrum van
Praag en in ons geval
des te meer, omdat de
metro een erfenis is
van de communisti
sche tijd. Het station
Andel (voorheen
Moskevska) werd
zelfs door Russische
arbeiders gebouwd
ter ere van de eeu
wigdurende vriendschap tussen de Sovjet-
Unie en Tsjechoslowakije. Als tegenprestatie
bouwden Tsjechoslowaakse arbeiders een
metrostation 'Praha' in Moskou.
In de hal van Andel zijn mozaïeken te bewon
deren van het Kremlin, het Rode Plein en van
afschuwelijke woonblokken die in oude toe
ristische folders worden omschreven als 'de
indrukwekkende modernisering die de be
wondering zal oproepen van de toekomstige
generatie'. Die generatie daarentegen zit nu
in de McDonald's naast Andel. De nieuwe ge
neratie draagt baseball-petjes met de klep
naar achteren, ze kijkt MTV en als ze wat
ouder wordt, laat ze bakkebaarden groeien of
draagt push-up beha's; ze is zo Westers als
maar kan.
Ik neem tramlijn 9 en ga naar Mala Strana
Trotse toeristen poseren bij een wachter i
de ingang van de Praagse Burcht.
MPEER-
huur van
riten op de
ristencam-
krijk, bel
on'Nature
94.
I t.h. prov.
ratis gids.
11211896.
in villa's
stajcar. op
camp. v.a.
-623944.
ES t.h. in
LOT, rus-
■0-2218521
dée, Lan-
ime keuze
uizen. Tel:
chalets,
13-27/7 t.h. nabij ROYAN,
strand. Huis 4/6 p. 725,-
p.wk. incl. Tel:020-6651659
Z-Fr. FREJUS 6 p. luxe sta-
car. ""ANWB camp. v.a.
195,-p.w. 0164-259460.
ATLANTISCHE KUST Les
Landes. Part.verh. vak.won.
en car. Tel. 0492-523458
T.h. bungalow in Z-Frankr.
(privé) omg. GARD, Ceven-
nen, zeer luxe ing. 6 pers.
1150,-p.w. 073-6415429.
Kant en klaar kamperen in
onze compleet ingerichte
bungalowtenten op de
mooiste plekjes in Frankrijk.
Comfortabel èn betaalbaar!
•"""TENTSETTERS
Brochure: 071-5146431 sgr
Op heerlijk en rustig plekje
in de TARN. Vak.huizen t.h.
bij Ned.fam.00-3363568341
p camping
kust, zee,
6-543855
landhuizen
n a/d kust
IVIDUELLE
5.
'e Veronne
Dordogne
staanpl.
-5899555.
.Dordogne
TIEHUIZEN
561610
etagne en
ningen en
terzon-vak.
gids.
aravans en
op 150
atis gids.
Telk. 0499-
VR.
PROVENCE
s/fam.camp
/SGR 0598-
Holidays
vakantie-
Middell. Zee
Al v.a. 370,-
Is, Leenders
>55.
'al., t.h. vak.
prijs, tel/fax
3.
ing. TENTEN
Juli va 89,-
9-488884
UNIEKE AANBIEDING.
8-10-17 daagse excursie-
reizen naar de Cöte d'Azur.
Verblijf in luxe (sta)caravans
op de allerbeste camping in
Antibes op 100m van zee.
Al vanaf 199,- p.p.; ook
mogelijk met eigen vervoer.
Ga naar uw SGR/ANVR
Reisburo of bel de Cöte
d'Azur Specialist DUMA
Caravaning: 043-3253010
of NZH Travel:023-5152652
Cöte d'Azur, stacaravans
te huur op ""campings
0165 -564.061
RIVIERA. Part.deel v. villa,
gr.tuinterras m.zeezicht, 4
pers. juli/aug 750,- p.w.
tel. 046-4516270.
Cöte d'Azur FREJUS t.h.
op 4*ANWB camp. waard.
8.3 luxe stacar's op 100 m2
eigen perc. v.a. 250,- p.w.
in voorseiz. 020-4905017.
DORDOGNE-Périgord t.h.
vrij gel.boerenhofjes v.a.
650,- p.w. in juli/aug.
Aqence Blees 072-5336196
DORDOGNE-LES EYZiES!
Rust en ruimte in lux vak.
huis (5 pers.) met tuin en
terras. 0418-513201.
SÉJOUR EXCELLENCE
Div. camp. hartje Frankrijk.
Nat.gebied, kanoën, biken.
Ruime st.pl.(sta)car.,chalets
.info 0475-532995
Sa de val van het communisme
sdeTsjechische hoofdstad
Piaag de grote trekpleister van
Idden-Europa geworden. En
zonder "reden: Praag is een
éatkamer vol architectonische
mculturele rijkdom. Maar de
stad aan de Moldau draagt
daarnaast ook nog de sporen
m dictatuur en onderdrukking,
raardoor een weekendje Praag
tonder andere) een interessante
sxcursie na-oorlogse geschiede-
Ékan worden.
dat groots en verheven is verafschuwen ze -
en grote woorden al helemaal. Zelf zullen ze
hun stad bijvoorbeeld nooit 'magisch' of 'my
thisch' noemen, dat doen alleen buitenlan
ders, zegt de schrijver Ivan Klima in The Spi
rit of Prague.
Bovendien willen de Tsjechen het na-oorlogse
verleden het liefst helemaal vergeten. Om het
uit hun geheugen te bannen proberen ze het
ook uit hun stad te bannen. Die 'zuivering'
van de eigen historie is - gelukkig - een on
mogelijk streven is en dat blijkt al meteen als
we ons vervoegen bij
metrostation Andel,
het startpunt van wat
ik voor het gemak
maar een 'wandeling'
noem. Een echte rou
te is het overigens
niet: hoewel het ze
ker mogelijk is het
zelfde traject af te
leggen als hier wordt
beschreven, is het
eerder bedoeld als
een introductie van
interessante lokaties
die ook afzonderlijk
te bezoeken zijn.
McDonald's
in mooi veel-
LDONAZZO-/
Info+folder:
4-2777377
10 dgs reis
laar het schit-
jlica incl. het
ia*" 75 m v/h
-28 jun, 5-12-
10/17 dg v.a.
>or jongeren:
ent aan zee
18 jun, 5-12-
0/17 dg v.a.
EKRO REIZEN
tot 22 u. SGR
iNRITK
t.h. bij Zeil am
aprun, comf.
caravans, op
nooiste ANWB
1:0344-633986
iele mog. in
ten T.h. vak.
ens. Janssen
26-3814709.
De Oude Joodse Begraafplaats in Praag.
RIMINI, Riccione&Cattokca
Luxe busreizen, div. hoteus,
10 dg HP alva/369,--Vertr
elke vr. va 31/5. SwingTime
Travel 024-3780024
SUPERAANBOD! 8 dagen
Dolomieten Ver°"?'
Venetië, Gardameer nui v.a.
459,- HP. Zeer goed notei
Gegar. vertrek 4»'?j
WINNEMULLER
0488-468655 (SGR/ANVR)_
De rubriek
JRÓüTdlTSÜ^ai^
See v.a. 599,- nr.
o.a. 27/5 10/5. G°ed
mooie exc. w'RnfÏÏ>655
reizen, 0488-46865S
(SGR/ANVR) -r-r-
VOORJAAR in TIROL 8 dg
busreis, v.a. 18 me'(raNT
HP. Meer data. GARA
reizen (SGR) 046-4585454.
100 km
De Franz Kafka-boekhandel in Praag.
(Kleine Zijde), mijn favoriete wijk van Praag,
tussen de Burcht en de Moldau, mythisch en
magisch, met name in de avond. Onderweg
passeer ik het Kinsky-plein. Op oude platte
gronden heet dat nog het Plein van de Sovjet
tank, naar de Russische tank die hier decen
nia-lang op een sokkel stond. Het gevaarte
werd in 1991 door kunstenaars roze geverfd,
daarna door de autoriteiten teruggebracht in
de origineel-groene staat, vervolgens door op
standige parlementsleden wederom roze ge
verfd en tenslotte weggehaald, helaas.
Lennon
Maar de John
Lennon-muur
in Mala Strana
staat er nog wel.
Tegenover de
Franse ambas
sade, als van
ouds (Velkopre-
vorske-name-
sti). Lennon was
in het commu
nistische Praag
zeer populair;
zijn protesten
tegen de macht
hebbers hadden
voor de jonge
ren onder de
marxistische dictatuur grote betekenis. Toen
hij werd doodgeschoten, werd bij deze muur
een symbolisch graf voor hem gemaakt.
De muur zelf werd volgeschreven met leuzen,
waaronder deze: Lennon is onze Lenin. Het
regime voelde wel aan dat dgt niet als compli
ment bedoeld was en joeg jaarlijks met ge
weld de jongeren uiteen die hier op 8 decem
ber bijeen kwamen om de dood van Lennon te
herdenken. Nog steeds prijkt een groot por
tret van Lennon op de muur. De leuzen heb
ben echter nogal aan zeggingskracht inge
boet: tegenwoordig is het vooral 'Pietje was
here' en 'Jantje loves Marietje'. De politieke
poëzie is uitgestorven.
Over de Karelsbrug laat ik mij in de toeris
tenmassa meedeinen tot op het Oudestads
plein. Hier speelde zich in februari 1948 de
scène af die de opening vormt van Milan Kun-
dera's 'Het boek van de lach en de vergetel
heid'. Toegejuicht door een grote massa stond
op het balkon van het Kinsky-paleis (boven
wat nu de Franz Kafka-boekhandel is) de
communistische leider Klement Gott-
wald zijn coup luister bij te zetten. Het
was koud, het sneeuwde en Gottwald
was blootshoofd. Naast hem stond zijn
gewillige dienaar kameraad Clementis
en die nam zijn muts af en zette 'm op
het hoofd van Gottwald. Een foto van
Gottwald met hoed en Clementis naast
hem ging later het hele land door, van
wege het historische moment. Vier jaar later
werd Clementis beschuldigd van verraad en
opgehangen. Alle foto's, in schoolboeken, mu
sea en waar al niet, werden daarop door de
propaganda-afdeling 'geactualiseerd': Cle
mentis werd weg-geretoucheerd. „Van Cle
mentis bleef niets anders over dan de bere-
muts op Gottwalds hoofd," schrijft Kundera.
Zizkov-monument
Zo begon een veertigjarige periode van on
derdrukking en terreur, van het stalisme via
de Praagse Lente tot de 'normalisatie' - de
hernieuwde bevriezing die duurde tot de flu
welen revolutie van november 1989. Voor
meer stille getuigen van deze lijdensweg stap
ik op metrolijn B en rij naar station Kriziko-
va om vervolgens te voet op weg te gaan naar
het Zizkov-monument.
Ik wil niet beweren dat het de snelste route is,;
maar hij brengt me wel langs de fabrieksge
bouwen van CKD-Dukla: een staatskolos van
zware industrie, waar de ellende van het pro-
L /£K U7
r-s tè-
-
/>f
Duitsland] Polen
