'Belastingen steeds minder ;rs Kasteleins moeten Lieve slikken van Oranjeboom on 1995 pESTEM A7 gevallen EIDING Cebeco-Handelsraad boekt winst van 26,8 miljoen ECONOMIE T 3MIE KORT oog leur [Prof. dr. Rob van Brederode over de ethiek in het belastingrecht Begroten voor een internationale jury ZATERDAG 13 APRIL 1996 APRIL 1996 A6 het eerst in de ge- de een vol kalender- erzuim leidden. Dit -werknemers als bij lell Moerdijk tevreden 1995. [ement op het geïnves- irmogen was ruim twee nog dan in 1994. Voor eerste drie kwartalen goede resultaten ge- esteringen van Shell ik verdubbelden vorig pin opzichte van 1994. lit jaar is weer een ver- ling van de investerings- 'en voorzien. '11 Moerdijk werkten per iri van dit jaar 670 men der wie slechts 35 vrou- len jaar eerder had het nog 690 mensen in Oranjeboom weert Palm uit de cafés 1EID 340 245 72 20 ;e itricht, Rotterdam, Zeist» Zwolle jpnieuw omhoog. De ad- mdaag met twee cent per dag in. nzine 2,03 gaat kosten. 2,08 per liter en een liter óowel de Novok (de vrije 11 hebben hiertoe geadvi- ïbbelt winst en telecommunicatiecon- 1995 meer dan verdubbeld, o nog 340 miljoen mark, in uit gewone bedrijfsuitoe- 911 miljoen mark. •betert winst ieets De Boer heeft de net- .ïiljoen gulden, vergeleken ;r. Over de toekomst durft i: 'een verdere groei van de rijkheden'. |het bedrijf de kosten niet ere verbetering van het re al komen, ook al is er voor nog steeds sprake van een |ider- en elektronicaprodu- Jerste drie maanden van dit ing van de chipprijzen. Over n 163 miljoen dollar winst, dollar in dezelfde periode uitstel aan pjiandelaar G.W.L. Kersten ling aangevraagd. Eigenaar Melen in handen heeft, heeft g. Vorig jaar had Alanheri al ïiljoen voor de verlieslijden- Lit de boeken. Bij de noodlij- Jrs. Ie handelaar uit Baarn. Ker- Igenvallers bij de handel met Ie vraag naar cacao dalen tot kwamen immers niet van ner voor problemen bij de |e Kersten Co desondanks ien bij Philips ing van Hoger Philips Perso- ■ver het besluit van de Indus- it CAO-overleg bij Philips te .{organisaties die nog wel wet lijn, was de door Philips aan- gelijkheid om uit de impasse ^werkweek te komen, mden zijn de Unie en de Vnr |n nieuwe collectieve ar°eic~|' 1)00 werknemers. Dat gespr donderdag op vrijdag. Partijs iDoorCornéLuyken Het Belgische Ipalmbier wordt een I schaars genotsmiddel in de loranjeboom-cafés. Inter- ■brew, het moederbedrijf lwn de Bredase Oranje- I boom-brouwerij, weigert |nog langer om het populai- liePalm-bier op te nemen in "ae contracten met de cafés financieel afhankelijk Ljjn van de Bredase bier- Ibrouwerij. Als alternatief 1 levert Interbrew het Lieve- Ibier. Ilnterbrew levert bier aan cafés in tel het land. De grootste dek- ing heeft de brouwerij in Breda en omstreken, zo'n tachtig pro- leent. De brouwer wil het Bel- jische Palm-bier vervangen door |tet Nederlandse merk Lieve. Dit n hun marktaandeel in de am- ïkleurige bieren te vergroten, olgens hun contract mogen de •Oranjeboom-cafés zonder .toe stemming van de brouwerij geen [Palm meer verkopen, n september werd het contract assen de zelfstandige Belgische 'Palm-brouwerij en Oranjeboom opengebroken, omdat laatstge- e was overgenomen door Interbrew. Beide partijen kwa men echter niet tot een nieuwe [overeenkomst waarna Interbrew ts van Palm het Lieve-bier introduceerde. s J. Laurijssen, voorlichter Ivan de Oranjeboombrouwerij, betekent dit niet dat er in de re gio nergens meer Palm te verkrij gen zal zijn. „De contracten die we hebben afgesloten dienen we natuurlijk gewoon uit. Maar als het contract met een café moet worden verlengd, gaat onze voor keur uit naar de verkoop Lieve- bier." J. Rottiers, verkoopleider van Palm in Nederland, betreurt de handelwijze van Oranjeboom. „In een café moeten de verschil lende soorten bieren gewoon naast elkaar worden verkocht. Een breed bierassortiment geeft een toegevoegde waarde aan het café. Oranjeboom moet de klant zelf laten beslissen welk bier hij drinkt. De klant is immers de eni- Lieve," zegt T. Eggly, eigenaar van café The Paddock in Breda. „Als Oranjeboom wil dat ik geen Palm meer schenk, zullen ze me toch echt voor de hoogste rechter moeten slepen. Palm verkoop ik simpelweg het meest, naast pils en witbier." Ook L. Meyer, eigenaar van ver schillende cafés in Breda, zal het Palmbier gewoon blijven schen ken. „Dat de brouwerij een te genprestatie verwacht voor een financiële ondersteuning vind ik normaal. Wij zijn echter geheel onafhankelijk en zolang de klant om Palm vraagt, zullen wij het schenken." Een enkele bedrijfsleider weet de ontstane situatie te nuanceren. ge arbiter die bepaalt welk bier er getapt moet worden." Een rondgang langs een aantal cafés leert dat menig kastelein de stelling van Rottiers onder streept. „Ik zou een dief zijn van m'n eigen portemonnee als ik Palm zomaar uit m'n assortiment zou halen. De mensen vragen im mers om een 'Palmke' en niet om Daisy Kerkhoffs, bedrijfsleider van café De Corenmaet in Breda, verwacht dat Lieve binnen af zienbare tijd volledig geaccep teerd zal zijn door het publiek. „Een poos terug speelde een soortgelijke situatie met verschil lende merken witbier. Toen wilde de brouwerij het Belgische Hoe- gaarden vervangen door Witte Interbrew wil het Belgische Palm-bier vervangen door het Nederlandse merk Lieve. FOTO DE STEIWJOHAN VAN GURP Raaf en stond de hele stad op z'n kop. Iedereen riep dat Witte Raaf niet zou smaken omdat het in Ne derland wordt gebrouwen. Een café hier verderop heeft toen een test gehouden met geblindeerde proefpersonen. Toen bleek dat de grootste tegenstanders van Witte Raaf het verschil met Hoegaar- den niet eens proefden." Hoewel de leuze van Interbrew luidt: 'Liever een Lieve' weet Rob van de Weert, directeur van Hol land Casino in Breda, dat zijn klanten nog altijd liever een Palm drinken. Van de Weert tapte tot voor kort het Lieve bier naast de Belgische variant. „We verkochten zo'n ze ven vaten Palm per week tegen een half vat Lieve. Dus zal het u niet verbazen dat we het Lieve bier maar uit het assortiment hebben gehaald." feg je de belasting ontwijken? Soms wel, vindt prof .dr. Rob van Brederode. Eergisteren hield hij zijn oratie als fcoogleraar op het gebied van de ver bruiksbelastingen. „Als een belasting adviseur een constructie bedenkt om [bet betalen van dubbele belasting te «komen, treedt hij niet op als Boris poef,maar meer als Robin Hood." poor Mick Salet rechtvaardige belasting moet je betalen. Maar on rechtvaardige belasting mag je langs legale weg raken." M.dr. Kob van Brederode, 41 jaar, verdient zijn ftood met belastingen. Vier dagen in de week is hij Plastingadviseur bij Price Waterhouse. Eén dag in |e week is hij hoogleraar fiscale economie aan de Rasmus Universiteit in Rotterdam. Daar hield hij lag zijn eerste echte rede als prof. Over be stogen en ethiek. ft eindt dat er meer aandacht moet komen voor de rraek is het belastingrecht. Is die er nu niet? |l voldoende. De belasting wordt te vaak gebruikt -®1instrument voor politiek beleid. De overheid left ÏT* om ^et mi^eu te helpen. De overheid pit belasting om mensen met een krappe porte- ponnee te helpen. Dat kan allemaal. Maar het is de f» bet juist is. Is het heffen van belasting wel ■en' M m'dde^ om die Politieke doelen te berei- Itobt het de belasting niet vreselijk ondoor- T ig. Dat is een ethische kant waar in de politiek P®ig aandacht voor is. Li °°k omdat er in de Tweede Kamer nau- r Jüs nog fiscale deskundigheid zit. De enige ech- 'scale deskundige, Willem Vermeend, is nu L.JK£.etaris ?an financiën. Er wordt in de L6 ^amer niet fundamenteel nagedacht over ptingwetten. Estellil[g is dat de overheid de ethische plicht om alleen rechtvaardige belasting 'te heffen. Je me dan vraagt of alle belasting nu recht- g is, dan zeg ik: steeds minder. ■Hot u Sens een voorbeeld. van 's een oud voorbeeld, r net maakt wel duidelijk wat ik bedoel. Als mi- Fhatlrl!n ™anci®n had Wim Kok geld voor de L "odiS-. Wat deed hij? De benzineaccijns hoest 11; rtie verhogen. Door die maatregel Ifc811 widebeurige groep, de automobilisten, Wen m°°r een.algemeen financieel probleem. Dat bardonSaSeii n*et a^s een rechtvaardige belasting. btnurMv de betastingmoraal van de burger, fiantdo ls,er.niets tegen om belasting te heffen. I® M», v eid moet nou eenmaal van alles beta- Ein Taar de lasten 2e'te in moeten wel redelijk verdeeld orat'e vraagtekens bij de belasting- LidatT Twfede Kamerleden. Waarom? finanr. ?arLementsdecden met de staatssecretaris 1Vergoc'd]no ^ben ^gesproken dat hun onkos- frdeloossteilin meten met twee ^deW^li-^'e ze ze^ trouwens eufemistisch "dl Bipto» noemen. belastingvrij is. Dat is '"et belasc maten? Elke andere burger 1b ze etalen overzo'n vergoeding." «'«Si*"1" zou er u geen ito zeff §aat me met om die onkostenver- "et gaat me om de vraag waar je de Van Brederode morele rechtvaardigheid vandaan haalt om jezelf als parlementslid anders te behandelen dan alle an dere burgers. Zo verliezen mensen hun respect voor parlementsleden. Ze wekken de indruk dat ze hun eigen zakken vullen. Ik zeg niet dat het zo is, maar die indruk maakt het wel. Parlementsleden moeten beseffen dat ze een voorbeeldfunctie hebben. Dat geldt ook voor gemeenten, die aan de ene kant belastinghèffer zijn, en aan de andere kant belas tingbetaler. Als belastinghèffer vertellen ze ons dat we ons aan onze verplichtingen moeten houden, en onze hondenbelasting en onroerend goedbelasting moeten betalen. Anders krijgen we een boete. Maar als belastingbetaler proberen ze zelf van alles te be denken om minder belasting te betalen. Dat is toch typisch? Het is wel begrijpelijk, maar door dat ge drag ondermijnen gemeenten hun gezag als belas tinghèffer." V doet zich voor als een vriend van de burger, maar bent u dat wel? Door uw adviezen als belas tingadviseur komt er toch minder geld in de ge- FOTO GERUNDE DE GEUS meenschapskas? „Het is een misvatting dat belastingadviseurs zich alleen maar met fiscale trucs en constructies bezig houden. Dat is maar een klein onderdeel. Meestal is het gewoon advieswerk. De belastingwetten zijn zó moeilijk en ondoorzichtig geworden dat organisa ties hulp nodig hebben om er dóór te komen. Belas tingadviseurs zijn gewoon gidsen die de weg wij zen." •Maar bedrijven huren u toch in om minder belas ting te betalen? „Ook. Maar ze huren een belastingadviseur óók in om te zorgen dat alles goed en doelmatig gaat. Or ganisaties willen liever geen fouten met de fiscus maken, want dan krijgen ze een boete. Ze willen ook graag dat het allemaal efficiënt gebeurt, want dat bespaart overbodige kosten. En natuurlijk wil len ze, binnen de grenzen van de wet, ook zo min mogelijk belasting betalen. Dat lijkt me normaal. Je hebt allemaal de neiging zo min mogelijk te betalen, want dan houd je meer over. Belasting wordt over het algemeen toch gezien als een kostenpost. Nie mand wil en niemand hoeft te véél belasting te be talen. En een belastingadviseur vertelt hoé je niet meer belasting hoeft te betalen dan wettelijk ver plicht is." Waar liggen de grenzen? „Eén grens ligt in ieder geval bij fraude. Een belas tingadviseur die zich met fraude inlaat, moet op krassen. Een andere vraag is of je als belastingadvi seur een constructie mag adviseren die je ethisch niet verantwoord vindt, maar die juridisch wel ver oorloofd is? Dan zeg ik: ja, dat mag. Want het is uit eindelijk de klant die beslist een constructie toe te passen. Het is niet mfjn belastingplicht, maar de be lastingplicht van mijn klènt. Dat vind ik wel een verschil. Ik ga uit van twee plichten. Eén: het is voor iedereen een morele plicht om belasting te betalen. En twee: het is voor de overheid een morele plicht om recht vaardige belasting te heffen. Hieruit volgt dat je rechtvaardige belastingen niet mag ontduiken, maar dat je onrechtvaardige belasting wel langs le gale weg mag ontwijken. Als belastingadviseur ver tel ik wat legaal kan. Maar uiteindelijk is het de klant die als belastingplichtige beslist wel of geen gebruik te maken van die weg. Die ethische afwe ging moet de klant zelf maken." Belasting ontduiken wordt wel een nationale sport genoemd. Een bekende restauranthouder die de be lasting ontdook, groeide uit tot een soort volksheld. Wat vindt u daar van? „Het zal sociologisch wel verklaarbaar zijn, maar ik vind het gek dat iemand een volksheld kan worden door de belasting te ontduiken. Die restauranthou der is een fraudeur die steelt van ons allemaal. Ik heb ergens gehoord: 'maar het is een goede onderne mer'. Ja, denk ik dan, als ik geen belasting betaal, kan ik óók meer investeren dan een ander." *U was eerst belastinginspecteur en werd daarna belastingadviseur. Is dat ethisch gezien een grote verandering? „Nee, je positie is anders, maar ethisch verandert er niet veel. In feite zoek je als belastinginspecteur èn als belastingadviseur, soms ook echt samen, naar de rechtvaardigheid in de dagelijkse toepassing van het belastingrecht." »En wie bepaalt wat rechtvaardig is? „De samenleving." »Niet de meerderheid van het parlement? „Nee, de meerderheid van het parlement maakt het wel wet, maar die wet hoeft nog niet per se recht vaardig te zijn. Ik vind het jammer dat het de Tweede Kamer ont breekt aan echte fiscale deskundigheid. Want dat kan leiden tot minder goede en minder rechtvaardi ge belastingwetten. En als mensen de belastingwet niet rechtvaardig vinden, dan bedenken ze iets om eronderuit te komen. Dat is de neiging van de mens: als de fiscus mij pakt, dan pak ik de fiscus terug. De belastingwet moet eigenlijk zó eenvoudig zijn dat alle mensen hun eigen aangifte inkomstenbelas ting in kunnen vullen. De fiscus probeert het biljet wel eenvoudiger te maken, maar het probleem is dat de wet te ingewikkeld is. Te veel regels en details. Het moet simpeler. De inkomstenbelasting is zó in gewikkeld geworden dat iedereen twijfelt of het nog wel rechtvaardig is. Want als hele rijke mensen dat willen, dan hoeven ze geen cent belasting te betalen. Is dat rechtvaardig? Nee. Maar moet je die mensen dat verwijten? Toch ook niet? Het is een plicht van de overheid om voor heldere belastingwetten te zor gen. Als de overheid dat nalaat, steken belastingbe- sparende constructies onherroepelijk de kop op." Voor minister Gerrit Zalm zijn begrotings besprekingen in het ka binet zoiets als een behendig- heidsproef voor paardenmen- ner Ijsbrand Chardon: hoe krijg ik het span door de bocht zonder stukken te maken. In de zomer van 1995 had de minister van financiën nog een makkie: de'economie zat mee, de dravers van Kok waren nog fris en handelbaar. Een jaar later staat Zalm voor een heel wat zwaardere proef: gebrek aan economische groei verscherpt de keuzes, minis ters worden nukkiger, en lo pen met het oog op alweer na derende verkiezingen niet meer zo vanzelfsprekend in het gareel. En bovenal kijkt een interna tionale jury toe hoe het span van Kok het parcours aflegt. De begroting 1997 is immers de toets voor de toetreding van Nederland tot de Econo mische en Monetaire Unie. Met uitgangspunten van het kabinet zelf is misschien nog te marchanderen, de criteria van de EMU staan onwrikbaar. De belangrijkste eisen hebben betrekking om de boekhou ding: het jaarlijkse tekort van de overheid en de staats schuld. Het eerste is wat Ne derland betreft niet zo'n heikel punt. De EMU-eisen geven aan dat het tekort niet meer dan drie procent bedragen. Volgens het Centraal Economisch Plan, een van de belangrijkste stuk ken voor het begrotingsover leg, daalt het Nederlandse overheidstekort naar 2,5 tot 2 procent van het bruto binnen lands product (bbp). Een lastiger te nemen hinder nis is die van de staatsschuld. Er moet hoe dan ook al mee gesmokkeld worden, want een schuld die niet hoger is dan zestig procent van het bbp is voor Nederland tot ver voorbij de eeuwwisseling een illusie. De teller staat nog dicht bij de tachtig procent en beweegt vooralsnog alleen achter de komma. Alleen bij een 'over tuigende' daling van de schuld quote knijpt de Europese jury een oogje toe. Is een daling van 78,5 naar 78 wel 'overtui gend'? De marge die het Centraal Planbureau voor het kabinet aangeeft, loopt van een beetje lastenverzwaring tot een beet je bezuinigen. Geen van beide zal applaus uitlokken. Lastenverzwaring leidt ook binnen het kabinet tot ruzie, want dan gaan de koopkracht plaatjes schuiven en er zijn al tijd bewindslieden die daarvan nerveus worden. Voor de werkgevers is het al evenzeer een vloek, zoals de vakbonden gruwen van verdere bezuini gen. Zalm denkt er uit te komen met een half miljard bezuini gen, zoals hij vorig jaar sep tember al voorzag, en stuurt de rekening die allerlei minis ters bij hem deponeren voor nieuw beleid retour afzender onder het motto: wie wat nieuws wil, moet wat anders schrappen. Op die basis moet er, ook met een half oog naar de EMU, volgend jaar uit te komen zijn. Voorwaarde is dat het voorzie ne herstel van de economie niet veel langer uitblijft, want dan stuit het kabinet al heel snel op de EMU-tekortnorm. Er zijn stuurlieden-aan-de-wal die met dat gedoe met smalle marges wel raad weten. Zoals de voormalige fractievoorzit ter van de PvdA in de Tweede Kamer, Thijs Wöltgens. Hij stofte onlangs het idee af om een stuk van de goudvoorraad van De Nederlandsche Bank in klinkende munt om te zet ten en daarmee de staats schuld een beter aanzien te ge ven. Dat zou kunnen gebeuren door de goudvoorraad die Duisenberg onder zijn bureau aan het Amsterdamse Fre- derikspplein bewaart, tegen de huidige marktwaarde in de boeken op te nemen. Die boekhoudkundige operatie is al goed voor bijna acht miljard gulden, die in mindering zou kunnen worden gebracht op de staatsschuld. Dat is pas echt een 'overtuigende' schuldver mindering, Het aardige van zo'n verschuiving is dat het goud geen rente opbrengt, maar de extra aflossing uiter aard wél tot minder rentelas ten leidt. De Nederlandsche Bank voelt daar absoluut niets voor, maar dat zou ze ook in de tweede helft van 1992 bezworen heb ben, terwijl toen in alle stilte 400 ton goud uit de voorraad werd verkocht. Dat leverde toen 7,5 miljard gulden op, die vervolgens aan de deviezenre serve werd toegevoegd en sindsdien een mooie rente trekt. Als Duisenberg niettemin aan zijn resterende goud blijft hechten, is er altijd nog het 'ta felzilver' in de vorm van een handvol staatsaandelen. Bo vendien kan Nederland bogen op de pensioenreserves voor de ambtenaren, waar die in an dere landen veelal ontbreekt. De vraag is echter of zulke kunstgrepen bij de internatio nale jury door de beugel kun nen. Deelnemers die zelf de hindernissen verzetten, wor den meestal gediskwalificeerd. Agrarische coöperatie verdubbelt winst bijna Rotterdam (anp) - De agrarische coöperatie Cebeco-Handels raad heeft over vorig jaar een nettowinst (na belasting) behaald van 26,8 miljoen gulden. Dat is 1,8 miljoen meer dan het bedrijf begin dit jaar als prognose gaf. Dat blijkt uit het jaarverslag dat de onderneming gisteren publi ceerde. De winst over 1995 was 45 procent meer dan in 1994 (18,4 miljoen gulden), bij een relatief minder gestegen omzet (4565 mil joen in 1995 versus 4339 miljoen in 1994). Voor dit jaar verwacht Cebeco-Handelsraad een min stens even grote winst. Uit dal De resultaatverbetering betekent dat Cebeco-Handelsraad uit het dal kruipt waar het in 1993 in be landde (winst 0,6 miljoen). Het niveau van begin jaren '90 (winst circa 35 miljoen) is echter nog steeds niet geëvenaard. Het ren dement op het eigen vermogen is gestegen van 6,5 procent in 1994 naar 9,2 procent in 1995. „Maar we streven naar een rendement van 12 a 13 procent, dus we zijn er nog niet," aldus H. de Boon, voorzitter van de hoofddirectie bij de presentatie van de jaarcij fers. Voeding Van de verschillende bedrijfson derdelen scoorde vorig jaar voor al de sector voedingsmiddelen goed. De omzet in die bedrijfs groep steeg met 126 miljoen gul den tot 1427 miljoen, en de winst van 54 naar 96 miljoen in 1995. Uit het jaarverslag blijkt wel dat met name aardappelverwerker Aviko goed heeft geboerd. De conservenactiviteiten van Cebe co-Handelsraad (onder andere Ruiten Troef en Van Wagenberg) blijven echter, net als voorgaande jaren, verlies opleveren. „Het is duidelijk dat wij voor deze sector geen grootse perspectiefvolle beelden meer zien," aldus De Boon. Het concern heeft besloten de belangen in de conservensec- tor grotendeels af te stoten. Ook in de sector van het agra risch advieswerk en projecten, met name in Oost-Europa, kwam vorig jaar enigszins de klad. „De bedrijven daar hebben steeds minder geld om agro-kennis te kopen," verklaarde De Boon. Bij Cebeco-Handelsraad werken in totaal zo'n 4500 mensen. De onderneming verwacht dat dit aantal in 1996 niet substantieel zal wijzigen. Wel wil de onderne ming nieuw personeel zo veel mo gelijk aanstellen op tijdelijke en flexibele arbeidscontracten. Beursgang Zoals eerder al aangekondigd on derzoekt de agrarische cooöpera- tie momenteel mogelijkheden om risicodragend kapitaal aan te trekken via de kapitaalmarkt. „We sluiten beursgang daarbij niet uit, maar we denken er op voorhand niet aan," aldus De Boon. Pas in de loop van dit jaar zal het bedrijf daarover definitie ve besluiten nemen. Tijdens de presentatie van de cij fers braken De Boon, zijn colle ga-directielid Van den Berg en de voorzitter van de raad van be stuur, D. Luteijn, voorzichtig een lans voor het loslaten van de na tionale politiek van loonmati ging. „Een loonstijging die de in flatie bijhoudt, is toch wel het minste wat zou kunnen," aldus Van den Berg. De bestuurders van Cebeco-Handelsraad, dat on- dere andere actief is in de pro- duktie en afzet van voedingsmid delen, hopen dat een loonstijging zal leiden tot het aantrekken van de consumptie.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 7