euzen
DE STEM
Bergen op Zoom worstelt met de grootsteedse problematiek van Marokkaanse jongeren
Tuynhuys
or zo'n
gasten. Tijdens
nden kunnen er
zo'n twaalf
snemen. Een
nieuw
e menu: krokant
szwezerik met
en Zeeuwse
gesoepje met
es, gebraden
atelle, tomaat en
ls dessert
aroise met
s en Tia-Maria.
Haers
Terneuzen
20962
in Terneuzen.
ERS M/V
i korte tijd werd het West-Bra-
antse Bergen op Zoom opge-
chrikt door vier brutale straat-
erovingen. De slachtoffers wer-
zonder pardon het zieken-
uis in gemept. Onlangs was het
reer prijs toen een meisje rake
lappen opliep. De politie vond
daders bij de Marokkaanse
mgeren. Tijd voor een burger-
racht, meent de politieke partij
:ssen. Grote onzin, zeggen
ilitie en hulpverlenende
itanties. Zij hebben elkaar
ivonden in een nieuw project
lat Bergen op Zoom moet hei
nde verschillende culturen
:hadevrij bij elkaar te brengen.
aal en nlspe"
ftetde auto
Politieke vete
Leegstand
Hulpeloos
Groot aandeel
Geen geheimen
Niet uniek
EHBO'ers van de weg ZIE WEEKEND 2
Moeder Meera heeft wonder-ogen
Mohammed Kareem: een omstreden leider
eheer, kunnen
tankelijk van opleiding en
iden in aanloopschaal 3
of functieschaaf 4 (max.
is te verkrijgen bij de heer
van de afdeling Uitvoering,
9810.
geleid is erop gericht meer
onen in dienst te nemen op
waar zij ondervertegen-
gelijke bekwaamheid en
t daarom aan hen de voor-
mogelijkheid voor kinderop-
[itaties worden binnen 10
schijnen van dit blad inge-
,i van de afdeling Personeel
Postbus 5000, 4700 KA
ordt verzocht vacaturenum-
in de linkerbovenhoek van
rermelden.
Weekend
ZATERDAG 13 APRIL 1996 DEEL
rRomain van Damme
at is er toch aan de hand in
Bergen op Zoom? Dat vrien
delijke stadje aan het Schel-
avater waar carnaval vastenavend heet en
!t volgens de inwoners altijd zo gemoedelijk
gezellig is.
let West-Brabants stadje ook dat pronkt met
|et middeleeuws verleden en het heden ver-
iltin nieuwbouwwijken als de Bergse Plaat
ie het summum van woongenot garanderen,
dat stadje is het de laatste weekenden even
lat minder gezellig. Vechtpartijen, bedrei-
;n en berovingen op straat door een
«pje Marokkaanse jongeren dreigen dat zo
iendelijke Bergen op Zoom een slechte
iam te bezorgen.
de weekenden lijkt angst het bewind over
nemen van burgemeester Ans van de Berg
haar sterke arm. De horeca vreest door al
negatieve publiciteit minder klandizie en
:eeuwt om meer politiebescherming,
vrolijke klanken van de onlangs gehouden
«jaarskermis stierven weg in de stilte. De
langstelling voor het anders zo masaal be-
:hte evenement was deze keer aanzienlijk
'der, ook al keek de politie nadrukkelijk
Eemeenteraadslid Ton Linssen wil volgend
heekend een handje toesteken door een soort
wgerwacht in het jasje van een legale veilig-
u"dsdienst te stoppen. Kortom, Bergen op
pom is in rep en roer.
(«alt het mee?
i :„'s avonds mooi de auto en niet meer
(e fiets," zegt een rasechte Bergenaar. „Voor
Mn werk moet ik er in de avonduren regel-
Ngop uit. En eerlijk, in de binnenstad voel
line de laatste tijd op straat wat minder vei-
jwh kom nou toch," reageert een plaatsge-
i «Het valt reuze mee, ik heb in ieder ge-
i nergens last van. Luister, er zijn altijd
pekken waar je beter niet kunt komen. Maar
7® mij eens een stad waar het in alle hoe-
-n en gaten veilig is? Die is er gewoon niet.
jjveral gebeurt wel eens wat."
is ook in Bergen op Zoom, dat mooie stadje
H k a'°m ^e^en<^e Peperbus, Gevangen-
y n,het fraai Markiezenhof en de meestal
F1 e terrassen op de Grote Markt. Ach ja,
F»gebeurt wel eens wat. De alledaagse pro-
|®atiek van een Nederlands doorsnee-
jwd]e.
er we^ degelijk een verschil," zegt
fcmt 'Z van de stichting Zuidwester die
fiik T ou<^ers begeleidt. Al twintig jaar is
pverlener in de West-Brabantse Zoom-
fProblematiek in een notedop: „Bergen op
tjiB een Provinciestadje met de proble-
KtterrtVan ®^0te ste<^en a*s Amsterdam en
f'«eönS. ®6eft Spanningen die zich af
N percentage
|wC.ljiers-Swgen op Zoom telt ruim 47.000
ïlkirnr ?nSeveer tien procent van de be-
ïlvan 11 henlands. Verhoudingsgewijs is
Pntaoó m61?611 °P tifie na het hoogste per
ioral T,m,-er'anh- De buitenlanders uit
Kis en Mar°kko zijn er in de jaren
kiizem '®estreken. Om het zware werk in
schoude^6" metaa"nt*ustrie letterlijk
vervolg is genoegzaam be-
le hiin aantal 6n na een ti;>d:ie groei"
Èisuito f ^oor gezinshereniging.
r»on7*dat in het iaar 2004 inBer-
Is Nedwim jVen veel buitenlandse jongeren
- r'andse jongeren wonen. Zoals in
'Te lang
is er gezegd, ach.
het loopt wel los'
Leegstand in Lange-
weg. David Polderman:
„Dat is geen goed te
ken."
FOTO'S DE STEM/DICK DE BOER
Marokkaanse jongeren in Bergen op Zoom: gevaarlijk zeggen sommigen, onzin zeggen anderen.
Amsterdam ja."
Dat hoeft op zich geen enkel probleem te zijn,
meent David Polderman, voorzitter van de
wijkcommissie Oost. Het is een van de Bergse
wijken waar veel buitenlanders wonen. „Het
hóeft geen probleem te zijn als iedereen er
goed mee omgaat. En dan bedoel ik ook de
politiek, het ambtelijk apparaat en natuurlijk
de mensen zelf."
David Polderman waarschuwde drie jaar ge
leden al. „Ho, niet alleen ik. De voltallige
wijkcommissie deed dat. We kregen al langer
signalen dat het verkeerd ging. Noem het
maar een veenbrandje, ondergrondse span
ningen. We hebben het toen aangekaart. Bij
diverse instanties en ook de politiek. Maar de
politiek reageerde lacherig. We deden zelfs
aan stemmingmakerij!"
Het gelijk van de wijkcommissie ligt inmid
dels op straat. Begin dit jaar vocht de Turkse
gemeenschap een volgens deskundigen poli
tieke vete tussen de rechtse Grijze Wolven en
het linkse Dev Sol uit. In de Prins Bernard-
laan regende het kogels. De daders zijn ge
pakt en nu lijkt de rust teruggekeerd binnen
de Turkse gemeenschap.
„In ieder geval houden ze het redelijk bin
nenskamers," zegt Peer Muntz. „Dat zal ook
wel te maken hebben met de cultuur, de ach
tergrond. Wellicht is de sociale controle bin
nen de Turkse gemeenschap groter dan bij de
Marokkanen die een totaal andere cultuur
kennen."
Sinds enkele weken is het uitgerekend een
groepje Marokkaanse jongeren dat de bin
nenstad onveilig maakt. Elf raddraaiers wer
den door de politie die een zeven man sterk
team formeerde, al in de kraag gepakt. Ver
dacht van beroving met geweld, bedreiging en
het uitlokken van vechtpartijen.
Vorig jaar tijdens de najaarskermis op Plein
13 was het ook al raak geweest. David Polder
man: „Laat ons nou niet zeggen dat het mis
gaat, het is al mis! Maar ja, ik ben maar een
vrijwilliger. Wél een vrijwilliger die er mid
denin staat en ziet wat er gebeurt.
Als je op een redelijke lentedag door Bergen
op Zoom rijdt, zie je het nauwelijks. Verpau
perde wijken zoals in de grote steden zijn er
niet. „De Blokkendoos doet toch al een beetje
gettovormig aan," vindt hulpverlener Peer
Muntz. „Daar huizen de nodige achterstands
groepen zoals de junks.
Ook de Langeweg, de hofjeswijk, begint wat
grootstedelijke trekjes te vertonen. Veel leeg
stand en achterstallig onderhoud geven deze
betrekkelijk jonge wijk een minder vrolijk
aangezicht. „Goedkope woningen, Borgvliet
ook, Fort Zeekant. Dus aantrekkelijk voor
buitenlanders die ik trouwens liever mede
landers noem," zegt David Polderman.
„Want dat zijn het, medelanders. En daar
moeten we ze ook op aanspreken. Daar ben ik
in Bergen op Zoom Oost al jaren mee bezig.
Om ze er bij te betrekken, denk eens mee.
Maar het lukt me nog steeds niet. Dat krijg ik
maar niet van de grond. Dat is overigens niet
alleen in Oost zo. Ik heb begrepen dat de
Blokkendoos ook weer een bewonerscomité
heeft, maar zonder buitenlanders. Jammer,
jammer, jammer."
Volgens de Marokkaanse hulpverlener Abra-
him Bahhaj - ook van de Zuidwester - omdat
ze nauwelijks een uitweg zien in de vele pro
blemen die ze al hebben. Meestal geen werk,
kinderen die niet willen luisteren en de school
alleen aan de buitenkant zien én ook nog eens
goede bekenden van de politie zijn.
„Bovendien verloopt het contact tussen de
ouderen en de Nederlanders moeizaam door
de taalbarrière en het cultuurverschil. Ze
hebben het pyschisch niet gemakkelijk omdat
ze vaak twijfelen, toch nog terug naar het ge
boorteland of hier blijven."
Hij weet als geen ander dat die ouders een ui
termate belangrijke schakel zijn. „Ze willen
echt meewerken aan een oplossing, maar we
ten vaak niet hoe ze dat concreet moeten in
vullen. Ze zijn de macht over hun kinderen
kwijt, ze voelen zich vaak hulpeloos."
Abrahim bezoekt de ouders regelmatig. Om
ze meer te betrekken bij de opvoeding van
hun kinderen. „Door ze mee te nemen naar
ouderavonden, mee te nemen naar de politie
als er wat is. Ze moeten de jongeren helpen,
want als jongeren thuis geen enkele onder
steuning krijgen, ja, dan gaan ze op straat
gekke dingen doen."
Het Gouvernementspleintje in het winkelcen
trum van Bergen op Zoom was tot voor kort
een van de verzamelplaatsen voor de Marok
kaanse jeugd. Ze kwamen er samen onder de
boom. Zoals hun ouders in het thuisland.
Beetje bijkletsen, wat lachen. De laatste tijd
staan ze er vrijwel niet meer.
De politie: „We houden het een beetje in het
oog omdat sommige mensen het toch als be
dreigend ervaren. Dat betreft niet alleen Ma
rokkaanse jongeren. Ais er ergens wat Neder
landse jongeren samenscholen, gaan we daar
ook op af en vragen of ze weg willen gaan."
Weer verjaagd, klaagt de Marokkaanse jeugd.
Nergens welkom. Ze zeggen dat het went en
hebben alle hoop op een goede toekomst op
gegeven. „Vijf procent is vrijwel niet meer te
benaderen," zegt politiechef Daan Kagchel-
land. „Noem het maar de harde kern. Er is
geen sprake van een duidelijke structuur. Er
is geen echte leider. Het is geen jeugdbende
zoals in de stad wel eens gesuggereerd
wordt."
Van de ruim 7000 jongeren tussen de 12 en 23-
jaar die in Bergen op Zoom wonen, zijn er 500
van Marokkaanse afkomst. Vorig jaar kwa
men er 77 van hen in aanraking met de poli
tie. Die groep is verantwoordelijk voor een
kwart van het aantal delicten dat door de
Bergse jeugd wordt gepleegd.
Verhoudingsgewijs aanzienlijk meer dan het
aandeel van de Turkse en Nederlandse jeugd.
Het staat allemaal uitvoerig in het rapport
'Laat de jeugd niet ontsporen.' „Een zeer ge
degen onderzoek," zegt Peer Muntz. „Niet zo
maar een rapportje, er is veel onderzoek ge
daan."
„Dat het rapport uitkwam in een periode dat
de Marokkaanse jeugd nadrukkelijk in beeld
was, was puur toeval. Begin vorig jaar riep de
burgemeester een aantal mensen bij elkaar
om te praten over de jongeren die veelvuldig
in aanraking kwamen met de politie."
Een werkgroep liet zich uitvoerig informeren,
keek rond in andere steden en besloot zich
niet te richten op de kleine groep raddraaiers.
Peer Muntz: „We zeggen niet, die jongeren
schrijven we af. Daar doen we niets voor.
Maar het heeft niet onze eerste aandacht."
Liever wordt de energie gebruikt om de de
groep achter de harde kern aan te spreken.
„Het kaf van het koren scheiden. Voor een
goed begrip, het project waarmee we van
start gaan in Bergen op Zoom, is bedoeld voor
alle probleemjongeren. Niet alleen voor de al
lochtonen. Maar inderdaad, die zijn wel rijker
lijk vertegenwoordigd."
De Marokkaanse gemeenschap in Bergen op
Zoom kent niet geen geheimen meer voor de
werkgroep. Dankzij de inbreng van Abrahim
Bahhaj die naast zijn werk als hulpverlener
ook nog onderwijzer op een basisschool is.
Peer Muntz: „Hij heeft veel ingangen en con
tacten, weet wat er binnen de gemeenschap
leeft."
In ieder geval veel onvrede dat zich de laatste
weekenden vertaalde in een spiraal van ge
weld. „Omdat ze zich collectief gaan bevesti
gen. Marokkaanse jongeren komen moeilijk
aan werk. Ze komen elkaar tegen en zeggen,
zie je wel, ze mogen ons niet. We worden niet
geaccepteerd. De groepen gaan van binnenuit
verharden en ontsporen gemakkelijker."
Veel te gemakkelijk, oordeelt gemeenteraads
lid Ton Linssen die de overlast meer dan beu
is. Volgens hem gaat Bergen op Zoom gebukt
onder 'de terreur van een groepje Marok
kaanse jongeren.' Linssen, wiens rechtse par
tij bij de laatste verkiezingen zes zetels kreeg,
lanceerde zelfs het idee van een burgerwacht
die hij desnoods een weekend uit eigen zak
wil betalen.
„Dat bedoel ik nou ook weer niet als ik zeg
dat de politiek wat meer moet doen," is David
Polderman van de wijk
Oost duidelijk. „Dat is
vragen om moeilijkheden.
Want zó erg is het niet in
Bergen op Zoom. We moe
ten uitkijken voor allerlei
indianenverhalen, want
daar koopt niemand wat
voor."
Peer Muntz: „Ik durf te
beweren dat de politie in
Bergen op Zoom zich zeer
constructief opstelt. Dat
was in het verleden anders
ja. De politie is echt uit
hun vesting gestapt. In sa
menwerking met andere
instellingen willen ze dit
probleem tacklen. En
daarin heeft de gemeente
een regiefunctie."
Nog niet zo lang geleden
was die regie niet al te
best, erkent Peer Muntz.
„We hadden een project
Op Weg. Speciaal bedoeld
voor de allochtonen, om
hen te begeleiden en aan
werk te helpen. Dat pro
ject was goed op weg. Dat
liep. Er kwam plotseling
een einde aan omdat de
subsidiekraan werd dicht
gedraaid."
Onlangs was er wéér er
gernis toen er een ge
meenteraadscommissie
werd bijgewoond. „Sommige commissieleden
zeiden zelfs dat die jongeren maar uit Bergen
op Zoom verwijderd moesten worden. Kom
zeg. Het zijn wel Nederlandse staatsburgers.
Die moeten zich gedragen. Dat klopt, maar
om nou te roepen dat' ze maar weg moeten,
gaat toch ook veel te ver."
Alsof het alleen in Bergen op Zoom een pro
bleem is, schampert de hulpverlener. „Deze
stad is echt niet uniek. Overal waar veel bui
tenlanders wonen, heb je vooral door de cul
tuurverschillen deze problemen."
In Bergen op Zoom gaan ze de moeilijkheden
sinds 1 april te lijf met een project dat de pro-
bleemjeugd een duwtje in de goede richting
moet geven. Met een zogenaamde case-mana
ger die boven alle instanties staat. Iemand die
alle informatie van school, maatschappelijk
werk en politie over de probleemjongeren re
gistreert en meldt.
„Het moet resulteren in een blijvende aan
dacht," verduidelijkt Peer Muntz. „Met het
verdwijnen van het project Op Weg verdween
er ook een centrum voor buitenlandse jonge
ren. Als blijkt dat er behoefte is aan een der
gelijk centrum, moet er dat komen. Misschien
moeten we weer beginnen met een voetbalelf
tal voor buitenlandse jongeren. Dat hebben
we in het verleden al eens gedaan."
En ook: „We hebben sinds elf jaar een project
arbeidshulpverlening. Om jongeren te laten
wennen aan het dagritme. Ze krijgen een klei
ne vergoeding. We gaan praten met de streek
school, jeugdwerkgarantie, kunnen we ze
daar niet plaatsen. Met hen bezig zijn, hen er
bij halen. En dat willen we met dit project
ook doen in Roosendaal en Oudenbosch."
Het klinkt goed, meent ook praktijkman Da
vid Polderman. „Niet zeggen: bekijk het alle
maal maar. Bij elkaar blijven komen, met el
kaar blijven praten om al die onrustgevoelens
weg te werken. Maar geloof me, we moeten nu
wel hard lopen,-want we hebben veel in te ha
len. Te lang is er in Bergen op Zoom gezegd,
ach, het komt allemaal wel goed. Het loopt
wel los."
ZIE WEEKEND 3
ZIE WEEKEND 4
