de stem
Burgemeester Barbé en de strijd tegen de Terneuzense drugsoverlast
0 S J.-
*1
'eg
w •-
1u C J
p-gt
8 c "0
I g -«
i o s
TO
I s
«c»5»"
.a, c QJ ra
I I Sl~ Oi l "O
to .5,
c
en ra
eg
3=
i c ET
*- 42 «- <u N
o 13 92 n -* -
N "cu a»
=nc°S;
g ïJPf-S ™s
-■sS s S 2e
I sllS^s
£3
a»
g.siS
ro x»
ÏBÊ.J8#*
-P
5 O
V
?o
o
Hij zegt er dag en nacht mee be
zig te zijn. De strijd tegen de
drugsoverlast die zijn stad de
laatste jaren in een wurgende
greep houdt. Ron Barbé is de
naam, burgemeester van Ter-
neuzen en hoofd van het 'leger'
dat vecht tegen de verpaupering,
de drugstoeristen, de hosselaars,
de runners, de dealers en de ver
slaafde zwervers die de Terneu
zense binnenstad bijkans onleef
baar hebben gemaakt. Gevoe
lens van frustratie en machte
loosheid zijn hem niet vreemd.
Maar van één ding blijft de eer
ste burger van de Scheldestad
rotsvast overtuigd: het 'veelkop
pige monster' dat drugsproble
matiek heet, valt met succes te
bestrijden.
'Het Nederlandse
drugsbeleid is zeker te
handhaven binnen
Europa'
Den Haag heeft,
zo lijkt het, alleen oog
voor de vier
grote steden
Oplichter verpestte bijna Albanië-actie
Hans Brader: een echte courantier
Hans Couzy: een omstreden generaal
G 30 MAART 1996
XJ -Ad
01 <u 3 C
1X1 V_ 4-1 <D
-g.s *6
Q. v.
NX
2 -t; <P
JÏ2 «3 (TJ
c M
92 fo
"O .92
oi I -3
3=
o o
(O V_ 4_»
0 5J <U TO
E <U -O
•- f= 9 v E
Er c2
UJ fo +_|- tj C
"a3 cu
<v
Öl (L)
Q-
O
H-
Si~l"° S
oi j= en M 4^ IT
S£.E>.E
C <U 4-> 0>
Sledge
S O S a
O» Si r- -*= +j
"S.S 1=2 .Si, o
'+4 C ct 4^ JC "O
5 .5 1 S S c
u, oi^ s u
0, t S?
5r n\ 4-> m l_ -*
<D M
QJ L. U v
a> H- (V 4_ r±
a; -£ O Qj X,
c a> o.^2^
i C s <L> W -s-
-32 ^4-» en «O u
js.iJ |4$.l
isHsll&f
a) a>
<TJ *i c a.2
TO O O
C O O
cu g s a| s-
OJ
oS£.?«SJ
IS sll
c -C c -C
a3
.- (U
fO c
o^z
-O <D
T3 OJ
«5 E
vyi O O
E -.-:
"O aj
C XI
it, c o
•o-S
c aj
O x
"O d>
en
C
C O
a>
<y "O
'F "g
Q 0) J
S-o
sit
a» x>
O E
S c
t ai
fli !3
-O .92,-O
<U
,SE CD
c x:
ru ro
"O ■-
■a
Weekend
ZATERDAG 30 MAART 1996 DEEL
'Je krijgt het gevoel dat je alleen staaf
Door Peter van den Assem
en Harold de Puysseleijr
De Sint Joris van Terneuzen
maakt van zijn hart geen moord
kuil en grijpt in als hem iets niet
zint. Burgemeester Ron Barbé past ervoor om
voor 'emotioneel' te worden versleten, maar
achter die fa9ade gaat ook een mens schuil,
die zo nu en dan het hoofd laat hangen. Moe
van alle pogingen om de solide muur van te
genstand en kritiek te slechten. De muur die
vanuit alle hoeken van de samenleving wordt
opgetrokken.
„Je doet het natuurlijk nooit goed. Het be
strijden van de drugsproblematiek is geen
dankbaar werk. Maar mijn verantwoordelijk
heid draagt me op blijvend te investeren in
oplossingen voor het probleem. In een relatief
kleine gemeenschap is er sneller contact tus
sen bewoners en bestuurders. Als je daar voor
open wilt staan, is dat vrij eenvoudig. De deur
staat altijd open. Sommige bewoners laten
het zelfs niet na om me 's nachts te bellen."
Dat is één kant van de zaak. Daarnaast gaat
een groot deel van de agendaruimte op aan
overleg met ambtenaren, politie, justitie, le
den van het kabinet en de Tweede Kamer.
„We proberen tijdens het doelgroepenoverleg
ook met de caféhouders een zeer nadrukkelij
ke band te onderhouden. Dat is belangrijk om
direct op de bal te kunnen spelen."
Op de bal tot daaraan toe. Barbé was zelf het
slachtoffer van een forse tackle op de man die
werd ingezet tijdens het bezoek van minister
Sorgdrager (Justitie), enkele maanden gele
den, aan Terneuzen. In aanwezigheid van ha
re excellentie werd hij voor een volle zaal on
deruit geschoffeld. De eerste burger kreeg het
harde verwijt aangemeten dat hij nog maar
weinig had bijgedragen aan de oplossing van
de drugsproblemen. „Dat heeft mij veel pijn
gedaan. Bovendien kun je jezelf er niet tegen
verweren. Het levert ook geen bijdrage aan de
oplossing van de problematiek. Als zo'n be
langrijke politica naar Terneuzen komt, moet
je proberen gezamenlijk op te trekken."
Aanvankelijk optimisme na het bezoek van
Sorgdrager werd echter al na enkele weken
teniet gedaan door een brief van Binnenland
se Zaken. Minister Dijkstal gaf te kennen dat
de gemeente niet op extra politie hoeft te re
kenen. De druiven waren zuur. „We hebben
een briefje teruggeschreven met de vraag:
herinnert u zich het bezoek nog?'. Daar is nog
geen reactie op gekomen. Dat frustreert wel
eens. Iedereen zegt: 'We leven met jullie mee
er moet iets gebeuren'. Maar zodra wij om
hulp vragen, rijzen de problemen.
«oorbeelden? De gemeente vroeg om extra
Politie bovenop de zeventien surveillanten die
'olgend voorjaar in de binnenstad aan de slag
gaan: verzoek afgewezen. De gemeente dien-
e (samen met Vlissingen) een aanvraag in
®°or vijftig Melkertbanen, met de bedoeling
le m te zetten bij de bestrijding van de over-
ast. verzoek niet gehonoreerd. De gemeente
opte aan bij het rijk voor financiële steun
ij de oprichting van een sociaal pension en
gewe V°°r zwerfiunks: afvraag af-
Politiek Den Haag heeft, zo lijkt het, alleen
sen Vi>0r vier 8rote steden- Kleinere plaat
als Terneuzen moeten zelf hun boontjes
„Je doet het natuurlijk nooit goed. Het bestrijden van de drugsproblematiek is geen dankbaar werk.
FOTO'S WIM KOOYMAN
maar zien te doppen. „Men is bang voor pre
cedentwerking. Dat geeft problemen, zeggen
ze. Zo val je elke keer wel tussen wal en schip.
Je krijgt het gevoel dat je alleen staat, terwijl
er hulp is toegezegd. Dat is vele malen frus-
trerender dan de pogingen om handen en voe
ten te geven aan oplossingen."
De drugsproblematiek houdt niet op aan de
grens. Dagelijks vinden enkele honderden ko
pers vanuit Frankrijk en België hun weg naar
Terneuzen. Op jaarbasis gaat het dan om
ruwweg zeventig- tot honderdduizend drugs
toeristen in de Zeeuws-Vlaamse havenstad.
Daarnaast is er een groep van ongeveer hon
derd lokale verslaafden, van wie een groot
deel in de binnenstad op straat rondzwerft.
Voorshands moet iedereen 'het ultieme ant
woord' op de oplossing van deze grensover-
stijgende problematiek schuldig blijven. Al
hoewel met name een land als Frankrijk be
weert de wijsheid wel in pacht te hebben. De
drugscène dient met harde hand bestreden en
de 'drugstaat' Nederland zou de politiek van
de fluwelen handschoen moeten laten varen.
Barbé denkt daar anders over.
„Het Nederlandse drugsbeleid is zeker te
handhaven binnen Europa. Het aantal hard
drugs- en verslaafden met aids en het aantal
drugdoden dat bij ons zeker niet hoger is dan
in andere landen, zoals Frankrijk. Dat zijn
feiten. Maar er zijn nog steeds nevenaspecten,
overlast en handel, waar een scherper beleid
tegenover zou moeten staan. Als je op die
punten nog kunt scoren, doorsta je de toets
der kritiek beter. Nederland is voortdurend
bezig om 'ons beleid' uit te leggen. Dat is ty
pisch Nederlands, alsof het om een missie
gaat. We zouden het eens om moeten draaien
en zeggen: 'Leg maar eens uit wat er zo goed
is aan jullie beleid'. Kijk maar eens wat er in
Marseille allemaal binnenkomt. Of wat er in
bepaalde steden in Noord-Frankrijk plaats
vindt."
Ook dichter bij huis stuit het gedoogbeleid op
felle weerstand. Wars van alles en iedereen
verzet burgemeester Kessen van Hulst zich
als een ware Robin Hood tegen het onder be
paalde voorwaarden door de vingers zien van
handel in en gebruik van softdrugs. Kan de
burgemeester van Terneuzen met die starre
houding uit de voeten?
„Op regionaal niveau zullen we moeten sa
menwerken om de drugsproblematiek tegen
te gaan. Ik hoor van de politie dat het zich
verspreidt. Drugs zijn in vele andere gemeen
ten aanwezig. Dat vraagt om gemeenschappe
lijkheid. Anders duikt het in de illegaliteit en
ben je nog verder van huis. Kessen en ik ver
schillen alleen over het gedoogbeleid van cof
feeshops van mening. Ik hoop dat we daar een
keer uitkomen. Het is dezelfde discussie die
internationaal gevoerd wordt. Op grond van
de feiten kun je aantonen dat het fenomeen
niet te stoppen is."
Te stoppen misschien niet. Bestrijden en be
heersbaar maken wel. Volgens Barbé zijn de
eerste resultaten geboekt. „Ik heb het gevoel
dat er langzamerhand meer zicht op de situa
tie komt, dat we de zaak beter onder controle
krijgen." Hij noemt de drugsproblematiek,
een maatschappelijk fenomeen dat je met een
'mix van maatregelen' in redelijke banen
moet zien te leiden. „Daarbij moet je niet al
leen denken aan acties in repressieve zin door
politie en justitie, maar ook aan preventieve
maatregelen op het gebied van voorlichting,
stadsvernieuwing en volksgezondheid."
Dat alles heeft er toe geleid dat er van de ruim
zeventig illegale drugspanden volgens schat
tingen van de politie momenteel nog zo'n
vijfendertig tot veertig over zijn. „En ik hoor
van verschillende mensen uit de binnenstad
dat het rustiger geworden is. We tellen ook
minder buitenlandse drugstoeristen."
De strijd tegen de drugscène is een proces van
lange adem en de gemeente pronkt (nog) niet
graag met resultaten. „We gaan daar niet te
veel op tamboereren. Wanneer je met die uit
spraken op de voorgrond treedt, zeggen de
mensen die met de problemen geconfronteerd
worden: 'Je weet niet wat er speelt'. Daarom
moet je daar genuanceerd mee omgaan."
Nuances over de beleving van de problemen
brengt Barbé als volgt aan. „Ik denk dat de
problemen in Zeeuws-Vlaanderen worden
uitvergroot. Het is een kleine gemeenschap.
Juist door die kleinschaligheid wordt dat ene
punt van de drugsoverlast belicht. Dat doet
het imago van Terneuzen onrecht aan. Ver
geet niet dat hier ook heel veel positieve din
gen gebeuren."
Wat niet wil zeggen dat hij de ogen sluit voor
de realiteit. „Ik wil niet bagatelliseren. Er
zijn oudere mensen in de binnenstad die niet
meer naar buiten durven. Ik heb mensen op
bezoek gehad die hier huilend hun verhaal
kwamen doen. De problematiek is schrijnend.
We kunnen dat natuurlijk nooit en te nimmer
accepteren. Het is een heel emotioneel pro
bleem dat ook beangstigend is voor veel men
sen die hun kinderen op zien groeien."
De strijd verloopt stroef. Vijftien
maanden na het raadsbesluit om
softdrugs te gedogen zijn er nog al
tijd geen twee coffeeshops aangewe
zen. Barbé geeft grif toe dat de uit
voering van het gedoogbeleid meer
tijd kost dan hij ooit had verwacht.
Twee aanvragers kwamen wat loca
tie betreft in aanmerking. Eentje is
echter afgevallen, omdat de coffees
hophouder niet aan de moraliteits-
eisen voldoet. Bij de ander spelen
problemen in de eigendomsverhou
dingen een remmende rol.
Toch zijn er lichtpuntjes. Neem de
genoemde zeventien extra politie
mensen ter bestrijding van de over
last in het centrum. Denk aan de
voorgenomen wetswijziging die het
burgemeesters gemakkelijker
maakt drugpanden te sluiten. Daar
naast verwacht Barbé op termijn
meer middelen voor de zorgverle
ning en hoopt hij stilletjes op verde
re uitbreiding van politie en cel
ruimte.
Hoog zijn verder zijn verwachtingen
van het nieuwe project Houdgreep;
een samenwerking tussen gemeente,
politie, justitie en marechaussee om
de overlast verder te verminderen.
De gemeente richt een telefonisch Meldpunt
Drugsoverlast in. De politie zorgt voor con
stant toezicht door te voet in het centrum van
de stad te surveilleren. De marechaussee ver
hoogt het vreemdelingentoezicht en justitie
garandeert een hardere aanpak van hard-
drugbezitters en snelle berechting van ver
dachten. Hij stoorde zich enorm aan de kri
tiek dat Houdgreep weinig vernieuwende ele
menten in zich droeg. „Daar heb ik me inder
daad kwaad om gemaakt. Het is erg moeilijk
in deze problematiek nog iets nieuws te vin
den. Je leest alles wat er over de materie ver
schijnt. Telefoneert met Jan en alleman en
dan krijg je dat weer onder ogen. Terwijl er
wel degelijk vernieuwende elementen in
Houdgreep aanwezig zijn." Hij noemt de ver
betering in de samenwerking op de werkvloer
tussen marechaussee, politie en douane als
eerste. Gegevens uit de databanken van de
drie ordediensten zijn sinds kort onderling
uitwisselbaar, doordat de computersystemen
aan elkaar gekoppeld zijn. Er is volgens Bar
bé ook betere onderlinge samenwerking met
België. Het al eerder ingevoerde straatverbod
(een middel waar de Zeeuws-Vlaamse politie
geregeld naar grijpt om dealers en gebruikers
uit de Terneuzense binnenstad te weren) is
uitgebreid met artikel 184 van het Wetboek
van Strafrecht. Op die manier is er meer vat
op de opsporing. Op grond van het
bewuste wetsartikel kan een politie
agent iemand die voor overlast
zorgt, opleggen dat hij zich verwij
dert. Weigert hij aan dat ambtelijk
bevel te voldoen dan begaat hij een
misdrijf, waar een strenge(re) straf
maat bij hoort.
Rechtstreekse voorgeleiding aan de
officier van justitie is een ander bij
komend voordeel, en tenslotte heeft
justitie vijf cellen beschikbaar om
daders van drugdelicten in afwach
ting van nader verhoor en berech
ting een tijdje op te bergen.
De intensievere samenwerking en da
aangekondigde wetswijzigingen ziet
Barbé als een steun in de rug. „Het
is natuurlijk zo dat de beheersing
van de totale drugsproblematiek
verre de mogelijkheden van een
burgemeester van Terneuzen over
schrijdt. Maar niettemin ben ik er
van overtuigd dat er voor Terneuzen
een oplossing is die op termijn een
uitweg biedt. Kijk maar naar de
drooglegging destijds in Amerika.
Dat is maatschappelijk en justitieel
een ramp geworden. Maar ook daar
heeft men op een gegeven ogenblik
een manier gevonden om in redelij
ker vaarwater terecht te komen. Dat
moet bij ons ook lukken."
„Juist door die kleinschaligheid wordt
dat ene punt van de drugsoverlast belicht.
Dat doet het imago van Terneuzen onrecht
„Kessen en ik verschillen alleen over het
gedoogbeleid van coffeeshops van mening.
„Ik heb het gevoel dat er langzamerhand
meer zicht op de situatie komt, dat we de
zaak beter onder controle krijgen.
'„Als zo'n belangrijke .politica naar Ter
neuzen komt, moet je proberen gezamen
lijk op te trekken.
ZIE WEEKEND 2
ZIE WEEKEND 3
ZIE WEEKEND 4
