H een n De straat als open inrichting De lengte van de penis Geoloog de 'Indiana J nuho aardwet* 'Schoolarts verwijst kind met scheve rug te vaak door' •DE STEM LIJF LEVEN p| DE STEM Farmaceutisch steunpunt verbetert communicatie ziekenhuis en apotheek PRODUKT INFORMATIE Minder miskramen door foliumzuur Vroege menopauze risicovol Alleen zitjes en kussens veilig Ziekenhuis bevriest prostaattumoren Contact anesthesist belangrijk t WOENSDAG 27 MAART 1996 Van onze verslaggever Utrecht - Schoolartsen verwijzen veel te veel kinderen met een scheve rug door naar de huisarts. Dat aantal zou wel met de helft kunnen worden verminderd, vindt orthopeed drs. Hans Pruijs. Hij promoveert vrijdag aan de Universiteit Utrecht op een door hem ontwikkeld eenvoudig meet instrument. Schoolartsen kunnen daarmee de ernst van de afwij king beter beoordelen en selectie ver doorverwijzen. Een op de tien kinderen krijgt in de puberteit last van een scheve rug of scoliose. Dat heeft te ma ken met de snelle groei in die pe riode. Die lijkt de balans van het lichaam te verstoren. Bij veel pu bers is de rug niet helemaal sym metrisch, maar na^de groei komt dat meestal weer goed. Bij som migen is dat niet het geval en groeit de rug steeds schever. Een corset of een operatie moeten uit komst bieden. Omdat kinderen met scoliose in het begin geen klachten hebben, moet er een actief beleid worden gevoerd om hen in een vroeg sta dium op te sporen. De meest aan gewezen weg is die van periodiek onderzoek door de schoolarts, die daarvoor is aangewezen op de buigtest. Een kind met scoliose laat dan een hoogteverschil zien tussen de linker- en de rechterzij de van de rug. Omdat de ernst er van moeilijk is in te schatten ne men schoolartsen al vlug het be sluit om het kind door te sturen naar huisarts of orthopeed. Met het meetinstrument van Pruijs in handen hoeft dat veel minder vaak het geval te zijn." Schoolartsen kunnen minder ver wijzen zonder angst dat er kinde ren met een ernstige rugafwij king tussendoor glippen. Het in strument is gebaseerd op het me ten van de draaiing van de romp. Door deze spinal rotation meter, een soort waterpas, op de rug van het kind te zetten kan de arts snel en eenvoudig de draaiing van de romp aflezen in graden. Op dip manier kan hij binnen de groep" kinderen met een scheve rug on derscheid maken tussen kinde ren, waarmee niets aan de hand is, en kinderen in de gevarenzone, die onder controle van een arts moeten blijven. De kostenbesparing die het min der doorverwijzen oplevert mag wat Pruijs betreft ten goede ko men aan de jeugdgezondheids zorg. Daar vond tot 1980 elke twee jaar een periodiek genees kundig schoolonderzoek plaats. Nu is dat nog maar een keer op de lagere school en een 'keer op de middelbare school. De Utrechtse orthopeed zou graag zien dat er net als vóór 1980 weer eens in de twee jaar een schoolarts op de scholen komt. Meer duidelijkheid over medicijnen Door Joyce Ernest Patiënten worden eerder uit het ziekenhuis ontslagen en in handen van de thuiszorg gege ven. Vaak zijn daarbij gecom pliceerde medicatie en hulp middelen nodig. Vooral in die gevallen verloopt de informa tie van het ziekenhuis naar de apotheek over de benodigde spullen lang niet altijd vlek keloos. Om dat te verbeteren, hebben ziekenhuis Lievens berg in Bergen op Zoom en de apotheken in de regio een far maceutisch steunpunt opge zet. Van daaruit wordt ge zorgd dat de patiënt bij thuis komst in elk geval aan zijn medicatie een zorg minder heeft. Laatst kreeg apotheker M. van Lunen in Bergen op Zoom een oudere dame in de zaak. Op het recept, dat ze bij het ontslag uit het plaatselijke ziekenhuis had meegekregen, stond een onge bruikelijk verbandmiddel ver meld. Dat had de apotheek niet in huis. Het telefoontje naar het zieken huis over een alternatief gaf niet meteen uitsluitsel. De specialist was er niet. De toch al wat zenuwachtige vrouw raakte intussen licht in paniek. Onduidelijkheden over recepten van patiënten, die uit het ziekenhuis komen, zijn geen uitzondering. En niet alleen bij Van Lunen, het komt bij alle apo theken voor. Enkele ziekenhuizen in het land hebben met de apotheken in hun werkgebied initiatieven genomen om de informatie rond medicatie en hulpmiddelen te verbeteren. In Zutphen verloopt die samen werking tot tevredenheid. Zie kenhuis Lievensberg in Bergen op Zoom en de apotheken in de regio hebben daarom dit project als voorbeeld genomen voor een farmaceutisch steunpunt dat op maandag 1 april wordt geopend. Ruimschoots voor het zieken huisontslag verzamelt het perso neel er via de automatisering re- Esther Vossebeldapotheker van ziekenhuis Lievensberg (links): 'Het gaat vooral om de twintig proeent gecompliceerde gevallen. levante gegevens en geeft die aan de apotheek door. Het steunpunt werkt vanuit het ziekenhuis voor de apotheken in Bergen op Zoom, Steenbergen, Halsteren, Hooger- heide, Putte, Wouw en de apo- theekhoudende huisartsen in Os- sendrecht, Huijbergen, Nieuw- Vossemeer en Tholen. „Als patiënten uit het ziekenhuis komen, blijkt het toch moeilijk om de overdracht over de medi catie en hulpmiddelen van het ziekenhuis naar de apotheek vlekkeloos te laten verlopen. Het is niet zo dat elk ontslag proble men oplevert, maar het gaat vooral om de twintig procent ge compliceerde gevallen," weet Es ther Vossebeld, apotheker van •ziekenhuis Lievensberg. ',Vaak gebruikten mensen al vijf, zes middelen voordat ze in het ziekenhuis lagen. De specialist gaf weer andere middelen. Of sterkere. Of in een andere dose ring. Als ze weer thuis zijn, weten ze niet meer wat ze moeten ne men. Vooral als een specialist zich niet bemoeit met medicatie die CÖllëga's of de huisarts Voor schrijven. Als een patiënt bij voorbeeld voor een knie-operatie komt, maakt de specialist zich niet druk over wat de patiënt al gebruikt. Zolang iemand in het ziekenhuis ligt let de verpleging daarop." Een andere reden voor het opzet ten van een steunpunt is het ge geven dat de medicatie steeds in gewikkelder wordt. Dat hangt samen met de toename van thuis zorg. Daardoor kunnen mensen met bepaalde gecompliceerde of terminale ziekten eerder naar huis. „Het gaat dan om patiënten met sondevoeding, infusen of casset tes met pijnstillende middelen die via het ruggemerg worden toegediend. Dat dient met de nodige zorg te gebeuren en er moeten goede af spraken over worden gemaakt met de artsen, thuiszorg en de apotheek. Daarnaast is het be langrijk dat de apotheek medicij nen en hulpmiddelen op tijd in huis kan hebben. En ook dat de patiënt weet dat hij voor bepaal de middelen tijdig een machti ging van het ziekenfonds of ziek tekostenverzekering moet heb ben. Ze staan er niet bij stil dat ze pakweg incontinentie- en stoma materiaal niet zonder meer krij gen vergoed." Apotheker Van Lunen vindt het heel belangrijk dat de patiënten erop kunnen rekenen dat alles in orde is als ze uit het ziekenhuis komen. „Een ziekenhuis-ontslag is toch al emotioneel. En dan krijg je ook nog allerlei informatie die je niet meteen opnemen kan. Bedenk maar eens hoe onzeker bijvoor beeld ouderen die nog nooit ziek zijn geweest, nog nooit in een zie kenhuis hebben gelegen, daar van worden. Als dan de medicij nen in elk geval klaar staan geeft dat een stuk rust." Foliumzuur (vitamine Bil) kan wellicht een belangrijkebijdrase leveren aan het voorkomen van miskramen. Dat blijkt uit een on derzoek, waarop de Nijmeegse arts M. Wouters aan de Katholiek Universiteit Nijmegen'is gepromoveerd. Al eerder heeft een onderzoeksteam van de Nijmeegse universitej studie verricht naar de werking van foliumzuur ter voorkorta, van zogeheten neurale defecten met als gevolg een open ruggetij een waterhoofd of blijvende verlammingen van blaas, darmen e> spieren. Van de tweehonderdduizend kinderen die per jaar worden geb0. ren, hebben naar schatting driehonderd een neurale-buisdefect Vrouwen die vroeg in de overgang komen, hebben een verhoogt kans om uiteindelijk te sterven aan hart- en vaatziekten. Elk jaar dat de menopauze eerder optreedt, gaat gepaard met gemiddeld twee procent meer risico. Dit blijkt uit een onderzoek van de Ne. derlandse Hartstichting onder 12.000 vrouwen. Hart- en vaat. ziekten vormen voor zowel mannen als vrouwen doodsoorzaak nummer één, maar komt bij vrouwen op latere leeftijd voordat bij mannen. Volgens de Nederlandse Hartstichting versterken de resultaten van het onderzoek het vermoeden dat vrouwelijke geslachtshor- momen een beschermende rol spelen bij het optreden van hart- en vaatziekten. De organisatie stelt dat een vroege menopauze kennelijk één vat de vele risicofactoren voor hart- en vaaktziekten is, net zoals bij" voorbeeld roken, een hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk et erfelijke factoren. Alle alternatieve systeTnen omfkinderen fh de auto mee te nemen II zijn onveilig. Alleen goedgekeurde kinderzitjes en zitkussens zijn veilig te gebruiken. Dit blijkt uit een onderzoek van de Const- mentenbond. De bond testte kinderwagenbakken, vangnetten en g ters op montage, kans op fout gebruik, comfort en botsveiligheid, II Daarbij werd een frontale botsing bij 50 kilometer per uurnage- bootst en een aanrijding van achteren bij 30 kilometer per i® Voor alle geteste artikelen bleek de bescherming matig tot slecht Bij het vangnet dat tussen de voorstoelen gespannen moetworder. schoot de proefpop met de voeten naar voren dwars door het net De speciale kindergordel en de gordeladapter geven grote kansop buikletsel. In de speciale kinderwagenbak schudt het kind te hard door elkaar, waardoor het ernstig letsel kan oplopen. Het Academisch Ziekenhuis Nijmegen St. Radboud (AZN) expr-1| rimenteert met vier andere ziekenhuizen in Europa sinds enkele weken met een vernieuwde methode waarmee prostaattumoren weggevroren kunnen worden. De eerste resultaten van deze cryochrirurgie lijken veelbelovend, zo stelt uroloog J. de la Rosette in Radbode, het huisorgaan v het ziekenhuis. Bij een cryobehandeling brengt de uroloog vijl II holle naalden aan in de bilspleet achter de balzak. Doord naalden vloeit stikstof met een temperatuur van bijna tweetal-1| derd graden onder nul. De prostaat verandert door deze extreem lage temperatuur in eer. II ijsbal en sterft af. Met behulp van een catheter wordt omliggend weefsel op temperatuur gehouden, zodat onder andere de f buis intact blijft. De behandeling gebeurt onder volledige narco-1| se. De patiënt kan na twee dagen weer naar huis. Voor een regu liere prostaatoperatie is een ziekenhuisopname van enkele weken I nodig. Vroegtijdig contact tussen patiënt en anesthesist heeft een g stellende functie en leidt tot een beter geïnformeerde en tevrede-1| ner patiënt, aldus anesthesist drs. C. Rutten van het ziekenhuis j| De Weezenlanden in Zwolle. Hij promoveert vandaag aan d Rijksuniversiteit Groningen. Volgens Rutten verbetert de gang van zaken vóór een gepland operatie aanzienlijk wanneer zo'n onderzoek volledig in handen II is van de anesthesist. Zo'n onderzoek vindt vier tot zes wek® vóór de operatie plaats. Naast een tevredener patiënt neemt de kwaliteit toe en levert het een besparing op voor de g zorg. Tot nu toe krijgen operatiepatiënten in veel Nederlandse II ziekenhuizen de anesthesist of narcose-arts voor de operatie niet te spreken. Ze maken met hem of haar voor het eerst kennis als ze op de operatietafel liggen. Het heeft te maken met het verouderde model, waarin de operateur verantwoordelijk is voor de helej van zaken rond een operatie. In Ruttens visie is dit nog a gangbare systeem verouderd en past het niet meer in deze moder- II ne tijd. t >4 ii t- Door drs. Jan Paalman Vroeger moest je ze met een lan taarntje zoeken en nu zie je ze overal rondscharrelen. Steeds meer. Steeds verwaarloosden Steeds gekker. Het trottoir als open inrichting: van alle mensen die op straat leven en slapen is meer dan de helft geestelijk ge stoord, van de gestoorde zwer vers is meer dan de helft schizo freen. Ze lijden aan een geestesziekte waar het Nederlandse publiek niet al te veel van af weet: 64 procent denkt ten onrechte dat drugs of alcohol de oorzaak is, volgens 52 procent speelt te veel stress een rol, toch nog 17 pro cent wijt schizofrenie aan bo vennatuurlijke krachten. Niet dat psychiaters heel precies weten wat schizofrenie is en waardoor het ontstaat. Iedere patiënt heeft weer andere ver schijnselen, maar de grootste gemene deler is wel dat bij deze mensen het normale denken, voelen en waarnemen is ge stoord. Dat komt meestal tot ui ting in een hevige psychose zo rond het twintigste levensjaar. De patiënt gaat zomaar dingen horen die niemand hoort. Boze stemmen in het hoofd maken luidruchtig ruzie, geven mania kale opdrachten, maken onaan gename opmerkingen: „Rothoer, je moet dood". De patiënt praat of schreeuwt soms terug, zelfs wanneer er andere mensen bij zijn. Overal ziet hij een diepere bete kenis in de dingen. „Toen Linda de Mol op de televisie was zei ik: 'Linda, als je mijn gedachten kan lezen, dan raak je nu met je wijsvinger je linkerhand aan'. En ze deed het!" De vertrouwde wereld verandert in een tover tuin vol dreiging, maar ook vol wijze transparante zingeving. Theorieën van eigen vinding, vaak heel vindingrijk, moeten die vreemde wereld verklaren. „De Russen tappen mijn ge dachten af", of: „Mijn baas straalt gedachten in mijn hoofd". De wereld lijkt een gro te samenzwering die het spe ciaal op hem heeft gemunt, want die rode auto daar was ook al op de televisie: die seinen aan de Russen waar ze me kunnen vin den. Elke psychose, die spectaculaire aanval van gekte, laat de patiënt steeds meer defect achter. Zijn interesses worden minder, hij wordt eenzamer, ongelukkiger, het gevoelsleven verzandt. „De kern van schizofrenie is de af stomping van het gevoelsleven," zei de psychiater Kahn. „Het is een dementie van het gevoel." Over de mogelijke oorzaken van schizofrenie zijn bibliotheken vol geschreven. Niet zo heel lang geleden beweerden aanhangers van de zogeheten anti-psychia- trie dat de oorzaak van schizo frenie gelegen is in het liefdeloze gezin, de 'schizofrenogene' moe der en de gekmakende maat schappij. Dat gelooft niemand meer. De kans om schizofrenie te krijgen is een op honderd. Maar kinderen van een schizo frene ouder hebben een kans van een op tien, en als je eeneii ge tweelingbroer of -zus schizo freen is, dan loopt die kans zelfs op tot een op twee. Schizofrenie, daarvan is nu ie dereen overtuigd, is voor een be langrijk deel erfelijk. Volgens sommige onderzoekers zou een virusinfectie vroeg in de zwan gerschap ook schizofrenie kun nen veroorzaken. Men is er te vens tamelijk zeker van dat schizofrenie in aanleg al bestaat lang voordat de ziekte tot uiting komt. Kinderfilmpjes van latere schizofrenen lieten heel vaak een grovere, onhandiger manier van bewegen zien. De latere pa tiënt staat een beetje naast het gezin, is wat eenzelvig, een beet je vreemd. Schizofrenie is niet zeldzaam. Een op de honderd mensen, sa men zo'n 100.000 Nederlanders, is schizofreen en toch tieren de misverstanden rond deze ziekte welig. Er is bij schizofrenie geen sprake van een gespleten geest, zoals nogal wat mensen denken. Er is van alles gestoord, maar niet de intelligentie. Die is nor maal. Ook is de ziekte lang niet altijd rampzalig: ongeveer twin tig procent heeft na een eerste of volgende ziekteperiode geen noemenswaardige behoefte aan zorg en leeft een zelfstandig be staan. Helaas loopt het met de meer derheid niet zo goed af: drie jaar na het begin van de ziekte is 65 procent van hen arbeidsonge schikt; 10 tot 20 procent van de patiënten brengt zichzelf in mindere of meerdere mate letsel toe, ongeveer 10 procent pleegt zelfmoord en 30 procent moet uiteindelijk blijvend in een in richting worden opgenomen. Ook de familie heeft het niet makkelijk. In het blad Ypsilon Nieuws beschrijft een moeder de onverwachte thuiskomst van haar zwervende zoon. Ze hoort een deur dichtslaan. O God, dat is Willem. Ze roept. Geen ant woord. „Als ik de keuken bin nenkom, slaat zijn afschuwelij ke zwerverslucht me in het ge zicht. De lucht van zweet en uri ne en alsmaar weer opgedroogde kleren, nooit gewassen. Zo rui ken zwervers, wist ik." Ondanks dat hebben heel veel patiënten en hun ouders geen enkel contact met een hulpver lenende instantie. Schizofrenen vallen trouwens toch al gauw tussen wal en schip. Al jaren lang is het beleid van de over heid om psychiatrische patiën ten zoveel mogelijk buiten de in richtingen te houden. Daartoe zijn in 1984 speciaal de Riaggs opgericht. Tegelijkertijd zijn de grote psychiatrische ziekenhui zen drastisch kleiner geworden. Zolang familie en patiënt goed worden ondersteund, is er niets aan de hand. Maar daar mankeert het nu aan: er is domweg onvoldoende hulp en begeleiding, te weinig 'be- moeizorg', en daarom komen zo veel van die patiënten op straat terecht. Overigens zijn schizo frenen bijna nooit gevaarlijk. Integendeel. Meestal zijn het aardige, schuwe, teruggetrok ken en kwetsbare mensen. De BOPZ, de nieuwe krankzin nigenwet van 1994, heeft de za ken nog aanmerkelijk gecompli ceerd. De oude wet van 1884 ging uit van het 'bestwilprinci- pe': soms werd in het belang van de patiënt met zachte drang in gegrepen, of die patiënt dat nou wilde of niet. Dat kan niet meer. Gedwongen opname kan nu al leen als er direct gevaar dreigt voor de patiënt en anderen. De wet maakte psychiaters zo kopschuw voor juridische claims dat de Inspectie voor de Volksgezondheid zich in novem ber van het vorig jaar gedwon gen voelde om alle artsen een brochure te sturen. Onder ge vaar verstaat men nu ook totale verwaarlozing, onhoudbare si tuaties in het gezin en een chro nisch explosieve situatie in de buurt. Het beleid, de BOPZ en een aan tal nieuwe wetten die nu in de maak zijn, gaan uit van het zelf beschikkingsrecht van de pa tiënt. Heel nobel. Maar boze tongen beweren dat het allemaal ideologisch verpakte bezuini gingsoperaties zijn. Want de open inrichting van de straat is goedkoper dan de gesloten in richting in het bos. - - Doondr. Jan Verhulst Zo nu en dan is er nogal wat te doen over penisverlengende operaties. In één geval was de penis van de patiënt in kwestie sfechts vier centimeter lang (in niet-geërecteerde toestand) en de man leed al jarenlang onder zijn 'handicap'. De operatie op 'zïfclrSileek vrij eenvoudig te zijn, in feite werd de penis als het ware 'uitgegraven'. Volgens de uroloog is het seksgenot van de man aanmerkelijk verbeterd, dus 'eind goed al goed', zou je kunnen zeggen. Maar nee hoor, de uroloog werd tot de orde geroepen door zijn collega's en door heel ethisch- georiënteerd Nederland. In een land waar enerzijds zonder pro blemen borsten, billen, ogen, lippen, oren, et cetera op maat gemaakt mogen en kunnen wor den, moet je anderzijds van ie mands te kleine piemel afblij ven. Een rare zaak, zeker als je de feiten bekijkt (ontleend aan het artikel dat de urologen van Driel efi Mensink van het Aca demisch Ziekenhuis van Gro ningen naar aanleiding van deze affaire hebben geschreven). Sommige mannen voelen zich ongelukkig in de sauna, want de sociale vergelijking j, tot in de onderbroek. foto archief de s® het roemruchte Kinsey-rapport kunnen we lezen dat slechts een v-'ri van de mannen een penis hééft van gemiddelde grootte. Aart de andere kant komen uit schieters weinig voor: niet meer dan vijf procent van de mannen i heeft (in geërecteerde toestand) een penis die korter is dan 9 cen timeter, en maar bij één procent van 'de mannen is de penis in erectie langer dan 20 centime- ter. t)at zijn dus wel degelijk verschillen. Ook is (uit ander onderzoek) gebleken dat Afri kaanse negers gemiddeld de langste penis hebben, in rust 12,5 tot 15 centimeter, in erectie 19 tot 20 centimeter. Ook dat liegt er dus niet om. De onderzoeker Barry Mc- tfartfty meldt dat twee van de drie mannen hun penis te kort vinden. Meestal is de bezorgd heid van deze mannen overigens niet gebaseerd op objectieve fei ten. Hun onvrede komt namelijk ook voort uit de vertekende waarneming van de penis: deze ziet er, van bovenaf bekeken, al tijd wat kleiner uit dan wanneer je hem van voren bekijkt. Dus andermans piemel lijkt altijd groter. Dat is goed om te weten, want ik zou de kleine en grote pubertjes niet de kost willen ge ven die zich om deze reden in de sauna, militaire dienst en zwem baden uiterst ongelukkig voe len. Want de sociale vergelijking gaat door tot in de onderbroek. Mijn advies luidt dan ook: be kijk je piemel in de spiegel. Wat veel mannen (en vrouwen) ook niet lijken te weten, is dat slappe piemels wel in lengte kunnen verschillen, maar dat jiat verschil door de erectie infc vrijwel alle gevallen wordt op-* geheven: een lange slappe neemt bij erectie minder in lengte toe dan een korte dikke. Met andere woorden: je kunt van de lengte in rust weinig afleiden, dus laat ook dat een geruststelling zijn. Hierbij komt nog het gegeven dat het voor de vrouw in de regel niets uitmaakt hoe lang dat ding is: de gevoeligheid van de vagina is juist in het begin (de eerste drie centimeter) het grootst. Dikte is dus van meer belang dan lengte. Een en ander neemt natuurlijk niet weg dat jongens en mannen zich in gezelschap van andere mannen of vrouwen opgelaten kunnen voelen omdat hun penis er anders uitziet dan de andere. Maar dat gevoel berust dan meer op een gebrek aan voor lichting en op een mispl minderwaardigheidsgevoel, op objectieve feiten. Als we nu kijken naar zaak van een penisverleni operatie, dan moeten we co teren dat die in bepaalde ge' len wel degelijk zijn nut hebben, maar dan vooral om cosmetische reden: het oog ook wat. In principe is dat e zelfde aangelegenheid a's opkrikken van borsten, ne rekken van huid en lippen en wegzuigen van vet. j Vanwaar dan al die con®1 Dat wordt in het genoemde kei vén van Driel en M® ook niet echt duidelijk. Ke lijk heeft de bewuste UW uroloog op een verkeer® nier de publiciteit gezoen-, heeft het doen voorkom® dergelijke operaties iets zijn (wat niet het Sevaisjjje jl ze worden bij nncropna veel langer uitgevoerd)- licht is het begrijpelijk op collega's er wat geïrrw hebben gereageerd. E® van 'jalousie de métier '01i« boor Ron Buitenhuis „Als een geoloog een olievt dekt, is dat een kwestie van j luk." Met die ontnuchteren clusie werd dr. Roel Murris langs bijzonder hoogleraar l tenschappen. Trouwens, wie hoopt dat in zijn achtertuit zit, komt bedrogen uit: Nede 'uitgeput'. Interview met de Jones' van Shell over slinken reserves, hachelijke woestij turen en het ongelijk van de j 1 Zijn baas Shell betaalde geolc Murris (63) 35 jaar een dik sa olievelden te vinden. Maar nege tien keer sloeg hij de plank falie! Waar Murris en zijn team olie v den, bleek (zo goed als) niks te z nog erger...een vulkaan. Toch vloog Murris niet de laan gens 'wanprestaties'. Sterker verloop van tijd werd hij bevoi 'Directeur buitenlandse explora bij zijn pensionering stond de al receptie zwanger van de lofprijz Boekhouden „Een kwestie van boekhouden," I de kersverse bijzonder hooglera: I wetenschappen. „Een proefbor I al snel tien miljoen dollar. Als I keer miskleunt, maar de tiende I olieveld aanboort dat honderd I De patstelling tussen Ivoor- en tegenstanders Ivan homeopathie zit al I decennia muurvast. Elk I onderzoek ten gunste van |de ene partij, wordt door |de andere terzijde ge- Ischoven als 'gestuurde Ipropaganda'. Maar het I gemis aan wetenschappe lijk bewijs, diskwalifi ceert niet het praktisch |hut van homeopathie. I Tussenstand in een eeu- Iwige discussie. jDoor Ron Buitenhuis en advertentie van seksclub Ev; luit6?1 boomblad zou behoorlijl t de toon vallen. Een adverten Vïiu?1? homeopathisch fabrikan Ir-wJ?1 bet maandblad van d< Iso m (koninklijke Nederland Maatschappij ter bevorderinj n de Geneeskunde) zou eei ..örper van vergelijkbar i Z1jn. Toch adverteerde VSB, ■Confefj Paginagroot in Mediscl 1 ftpVS f.8en ieken dat de regulien Ithi 1 wetenschap homeopa- L,e erkent, maar wel van prakti- e realiteitszin. Twee van d< Sr.L huisartsen in Nederlanc thi„ u Van «3dtot tijd homeopa- Ni>, i e„ recePten uit (onderzoek dp v ®B3'- Dertig procent var llorift j rlandse huisartsen ge- L f .dat homeopathie effec' sr-hr. 1 behandeling van chroni- gewrichtsklachten. Vijf en- 'g procent gelooft zelfs da INFORMATIE ^n?de'e informatie wil omtrent tiidon c 'n beze bÜlage, kan 036-5H2%OS53ei2e2n72aar: öte^ano°k- redactie Lijf Leven, &3229'4800MBBreda. L act|e: René van der Velden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 22