H
een n
De straat als open inrichting
De lengte van de penis
Geoloog
de 'Indiana J
nuho
aardwet*
'Schoolarts verwijst kind met scheve rug te vaak door'
•DE STEM
LIJF LEVEN
p| DE STEM
Farmaceutisch steunpunt verbetert communicatie ziekenhuis en apotheek
PRODUKT INFORMATIE
Minder miskramen door foliumzuur
Vroege menopauze risicovol
Alleen zitjes en kussens veilig
Ziekenhuis bevriest prostaattumoren
Contact anesthesist belangrijk
t
WOENSDAG 27 MAART 1996
Van onze verslaggever
Utrecht - Schoolartsen verwijzen
veel te veel kinderen met een
scheve rug door naar de huisarts.
Dat aantal zou wel met de helft
kunnen worden verminderd,
vindt orthopeed drs. Hans Pruijs.
Hij promoveert vrijdag aan de
Universiteit Utrecht op een door
hem ontwikkeld eenvoudig meet
instrument. Schoolartsen kunnen
daarmee de ernst van de afwij
king beter beoordelen en selectie
ver doorverwijzen.
Een op de tien kinderen krijgt in
de puberteit last van een scheve
rug of scoliose. Dat heeft te ma
ken met de snelle groei in die pe
riode. Die lijkt de balans van het
lichaam te verstoren. Bij veel pu
bers is de rug niet helemaal sym
metrisch, maar na^de groei komt
dat meestal weer goed. Bij som
migen is dat niet het geval en
groeit de rug steeds schever. Een
corset of een operatie moeten uit
komst bieden.
Omdat kinderen met scoliose in
het begin geen klachten hebben,
moet er een actief beleid worden
gevoerd om hen in een vroeg sta
dium op te sporen. De meest aan
gewezen weg is die van periodiek
onderzoek door de schoolarts, die
daarvoor is aangewezen op de
buigtest. Een kind met scoliose
laat dan een hoogteverschil zien
tussen de linker- en de rechterzij
de van de rug. Omdat de ernst er
van moeilijk is in te schatten ne
men schoolartsen al vlug het be
sluit om het kind door te sturen
naar huisarts of orthopeed.
Met het meetinstrument van
Pruijs in handen hoeft dat veel
minder vaak het geval te zijn."
Schoolartsen kunnen minder ver
wijzen zonder angst dat er kinde
ren met een ernstige rugafwij
king tussendoor glippen. Het in
strument is gebaseerd op het me
ten van de draaiing van de romp.
Door deze spinal rotation meter,
een soort waterpas, op de rug van
het kind te zetten kan de arts snel
en eenvoudig de draaiing van de
romp aflezen in graden. Op dip
manier kan hij binnen de groep"
kinderen met een scheve rug on
derscheid maken tussen kinde
ren, waarmee niets aan de hand
is, en kinderen in de gevarenzone,
die onder controle van een arts
moeten blijven.
De kostenbesparing die het min
der doorverwijzen oplevert mag
wat Pruijs betreft ten goede ko
men aan de jeugdgezondheids
zorg. Daar vond tot 1980 elke
twee jaar een periodiek genees
kundig schoolonderzoek plaats.
Nu is dat nog maar een keer op de
lagere school en een 'keer op de
middelbare school. De Utrechtse
orthopeed zou graag zien dat er
net als vóór 1980 weer eens in de
twee jaar een schoolarts op de
scholen komt.
Meer duidelijkheid
over medicijnen
Door Joyce Ernest
Patiënten worden eerder uit
het ziekenhuis ontslagen en in
handen van de thuiszorg gege
ven. Vaak zijn daarbij gecom
pliceerde medicatie en hulp
middelen nodig. Vooral in die
gevallen verloopt de informa
tie van het ziekenhuis naar de
apotheek over de benodigde
spullen lang niet altijd vlek
keloos. Om dat te verbeteren,
hebben ziekenhuis Lievens
berg in Bergen op Zoom en de
apotheken in de regio een far
maceutisch steunpunt opge
zet. Van daaruit wordt ge
zorgd dat de patiënt bij thuis
komst in elk geval aan zijn
medicatie een zorg minder
heeft.
Laatst kreeg apotheker M. van
Lunen in Bergen op Zoom een
oudere dame in de zaak. Op het
recept, dat ze bij het ontslag uit
het plaatselijke ziekenhuis had
meegekregen, stond een onge
bruikelijk verbandmiddel ver
meld. Dat had de apotheek niet in
huis.
Het telefoontje naar het zieken
huis over een alternatief gaf niet
meteen uitsluitsel. De specialist
was er niet.
De toch al wat zenuwachtige
vrouw raakte intussen licht in
paniek. Onduidelijkheden over
recepten van patiënten, die uit
het ziekenhuis komen, zijn geen
uitzondering. En niet alleen bij
Van Lunen, het komt bij alle apo
theken voor.
Enkele ziekenhuizen in het land
hebben met de apotheken in hun
werkgebied initiatieven genomen
om de informatie rond medicatie
en hulpmiddelen te verbeteren.
In Zutphen verloopt die samen
werking tot tevredenheid. Zie
kenhuis Lievensberg in Bergen
op Zoom en de apotheken in de
regio hebben daarom dit project
als voorbeeld genomen voor een
farmaceutisch steunpunt dat op
maandag 1 april wordt geopend.
Ruimschoots voor het zieken
huisontslag verzamelt het perso
neel er via de automatisering re-
Esther Vossebeldapotheker van ziekenhuis Lievensberg (links): 'Het gaat vooral om de twintig proeent gecompliceerde gevallen.
levante gegevens en geeft die aan
de apotheek door. Het steunpunt
werkt vanuit het ziekenhuis voor
de apotheken in Bergen op Zoom,
Steenbergen, Halsteren, Hooger-
heide, Putte, Wouw en de apo-
theekhoudende huisartsen in Os-
sendrecht, Huijbergen, Nieuw-
Vossemeer en Tholen.
„Als patiënten uit het ziekenhuis
komen, blijkt het toch moeilijk
om de overdracht over de medi
catie en hulpmiddelen van het
ziekenhuis naar de apotheek
vlekkeloos te laten verlopen. Het
is niet zo dat elk ontslag proble
men oplevert, maar het gaat
vooral om de twintig procent ge
compliceerde gevallen," weet Es
ther Vossebeld, apotheker van
•ziekenhuis Lievensberg.
',Vaak gebruikten mensen al vijf,
zes middelen voordat ze in het
ziekenhuis lagen. De specialist
gaf weer andere middelen. Of
sterkere. Of in een andere dose
ring. Als ze weer thuis zijn, weten
ze niet meer wat ze moeten ne
men. Vooral als een specialist
zich niet bemoeit met medicatie
die CÖllëga's of de huisarts Voor
schrijven. Als een patiënt bij
voorbeeld voor een knie-operatie
komt, maakt de specialist zich
niet druk over wat de patiënt al
gebruikt. Zolang iemand in het
ziekenhuis ligt let de verpleging
daarop."
Een andere reden voor het opzet
ten van een steunpunt is het ge
geven dat de medicatie steeds in
gewikkelder wordt. Dat hangt
samen met de toename van thuis
zorg. Daardoor kunnen mensen
met bepaalde gecompliceerde of
terminale ziekten eerder naar
huis.
„Het gaat dan om patiënten met
sondevoeding, infusen of casset
tes met pijnstillende middelen
die via het ruggemerg worden
toegediend.
Dat dient met de nodige zorg te
gebeuren en er moeten goede af
spraken over worden gemaakt
met de artsen, thuiszorg en de
apotheek. Daarnaast is het be
langrijk dat de apotheek medicij
nen en hulpmiddelen op tijd in
huis kan hebben. En ook dat de
patiënt weet dat hij voor bepaal
de middelen tijdig een machti
ging van het ziekenfonds of ziek
tekostenverzekering moet heb
ben. Ze staan er niet bij stil dat ze
pakweg incontinentie- en stoma
materiaal niet zonder meer krij
gen vergoed."
Apotheker Van Lunen vindt het
heel belangrijk dat de patiënten
erop kunnen rekenen dat alles in
orde is als ze uit het ziekenhuis
komen.
„Een ziekenhuis-ontslag is toch
al emotioneel. En dan krijg je ook
nog allerlei informatie die je niet
meteen opnemen kan. Bedenk
maar eens hoe onzeker bijvoor
beeld ouderen die nog nooit ziek
zijn geweest, nog nooit in een zie
kenhuis hebben gelegen, daar
van worden. Als dan de medicij
nen in elk geval klaar staan geeft
dat een stuk rust."
Foliumzuur (vitamine Bil) kan wellicht een belangrijkebijdrase
leveren aan het voorkomen van miskramen. Dat blijkt uit een on
derzoek, waarop de Nijmeegse arts M. Wouters aan de Katholiek
Universiteit Nijmegen'is gepromoveerd.
Al eerder heeft een onderzoeksteam van de Nijmeegse universitej
studie verricht naar de werking van foliumzuur ter voorkorta,
van zogeheten neurale defecten met als gevolg een open ruggetij
een waterhoofd of blijvende verlammingen van blaas, darmen e>
spieren.
Van de tweehonderdduizend kinderen die per jaar worden geb0.
ren, hebben naar schatting driehonderd een neurale-buisdefect
Vrouwen die vroeg in de overgang komen, hebben een verhoogt
kans om uiteindelijk te sterven aan hart- en vaatziekten. Elk jaar
dat de menopauze eerder optreedt, gaat gepaard met gemiddeld
twee procent meer risico. Dit blijkt uit een onderzoek van de Ne.
derlandse Hartstichting onder 12.000 vrouwen. Hart- en vaat.
ziekten vormen voor zowel mannen als vrouwen doodsoorzaak
nummer één, maar komt bij vrouwen op latere leeftijd voordat
bij mannen.
Volgens de Nederlandse Hartstichting versterken de resultaten
van het onderzoek het vermoeden dat vrouwelijke geslachtshor-
momen een beschermende rol spelen bij het optreden van hart- en
vaatziekten.
De organisatie stelt dat een vroege menopauze kennelijk één vat
de vele risicofactoren voor hart- en vaaktziekten is, net zoals bij"
voorbeeld roken, een hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk et
erfelijke factoren.
Alle alternatieve systeTnen omfkinderen fh de auto mee te nemen II
zijn onveilig. Alleen goedgekeurde kinderzitjes en zitkussens zijn
veilig te gebruiken. Dit blijkt uit een onderzoek van de Const-
mentenbond.
De bond testte kinderwagenbakken, vangnetten en g
ters op montage, kans op fout gebruik, comfort en botsveiligheid, II
Daarbij werd een frontale botsing bij 50 kilometer per uurnage-
bootst en een aanrijding van achteren bij 30 kilometer per i®
Voor alle geteste artikelen bleek de bescherming matig tot slecht
Bij het vangnet dat tussen de voorstoelen gespannen moetworder.
schoot de proefpop met de voeten naar voren dwars door het net
De speciale kindergordel en de gordeladapter geven grote kansop
buikletsel. In de speciale kinderwagenbak schudt het kind te hard
door elkaar, waardoor het ernstig letsel kan oplopen.
Het Academisch Ziekenhuis Nijmegen St. Radboud (AZN) expr-1|
rimenteert met vier andere ziekenhuizen in Europa sinds enkele
weken met een vernieuwde methode waarmee prostaattumoren
weggevroren kunnen worden.
De eerste resultaten van deze cryochrirurgie lijken veelbelovend,
zo stelt uroloog J. de la Rosette in Radbode, het huisorgaan v
het ziekenhuis. Bij een cryobehandeling brengt de uroloog vijl II
holle naalden aan in de bilspleet achter de balzak. Doord
naalden vloeit stikstof met een temperatuur van bijna tweetal-1|
derd graden onder nul.
De prostaat verandert door deze extreem lage temperatuur in eer. II
ijsbal en sterft af. Met behulp van een catheter wordt omliggend
weefsel op temperatuur gehouden, zodat onder andere de f
buis intact blijft. De behandeling gebeurt onder volledige narco-1|
se. De patiënt kan na twee dagen weer naar huis. Voor een regu
liere prostaatoperatie is een ziekenhuisopname van enkele weken I
nodig.
Vroegtijdig contact tussen patiënt en anesthesist heeft een g
stellende functie en leidt tot een beter geïnformeerde en tevrede-1|
ner patiënt, aldus anesthesist drs. C. Rutten van het ziekenhuis j|
De Weezenlanden in Zwolle. Hij promoveert vandaag aan d
Rijksuniversiteit Groningen.
Volgens Rutten verbetert de gang van zaken vóór een gepland
operatie aanzienlijk wanneer zo'n onderzoek volledig in handen II
is van de anesthesist. Zo'n onderzoek vindt vier tot zes wek®
vóór de operatie plaats. Naast een tevredener patiënt neemt de
kwaliteit toe en levert het een besparing op voor de g
zorg. Tot nu toe krijgen operatiepatiënten in veel Nederlandse II
ziekenhuizen de anesthesist of narcose-arts voor de operatie niet
te spreken. Ze maken met hem of haar voor het eerst kennis als ze
op de operatietafel liggen. Het heeft te maken met het verouderde
model, waarin de operateur verantwoordelijk is voor de helej
van zaken rond een operatie. In Ruttens visie is dit nog a
gangbare systeem verouderd en past het niet meer in deze moder- II
ne tijd.
t
>4
ii
t-
Door drs. Jan Paalman
Vroeger moest je ze met een lan
taarntje zoeken en nu zie je ze
overal rondscharrelen. Steeds
meer. Steeds verwaarloosden
Steeds gekker. Het trottoir als
open inrichting: van alle mensen
die op straat leven en slapen is
meer dan de helft geestelijk ge
stoord, van de gestoorde zwer
vers is meer dan de helft schizo
freen.
Ze lijden aan een geestesziekte
waar het Nederlandse publiek
niet al te veel van af weet: 64
procent denkt ten onrechte dat
drugs of alcohol de oorzaak is,
volgens 52 procent speelt te veel
stress een rol, toch nog 17 pro
cent wijt schizofrenie aan bo
vennatuurlijke krachten.
Niet dat psychiaters heel precies
weten wat schizofrenie is en
waardoor het ontstaat. Iedere
patiënt heeft weer andere ver
schijnselen, maar de grootste
gemene deler is wel dat bij deze
mensen het normale denken,
voelen en waarnemen is ge
stoord. Dat komt meestal tot ui
ting in een hevige psychose zo
rond het twintigste levensjaar.
De patiënt gaat zomaar dingen
horen die niemand hoort. Boze
stemmen in het hoofd maken
luidruchtig ruzie, geven mania
kale opdrachten, maken onaan
gename opmerkingen: „Rothoer,
je moet dood". De patiënt praat
of schreeuwt soms terug, zelfs
wanneer er andere mensen bij
zijn.
Overal ziet hij een diepere bete
kenis in de dingen. „Toen Linda
de Mol op de televisie was zei ik:
'Linda, als je mijn gedachten
kan lezen, dan raak je nu met je
wijsvinger je linkerhand aan'.
En ze deed het!" De vertrouwde
wereld verandert in een tover
tuin vol dreiging, maar ook vol
wijze transparante zingeving.
Theorieën van eigen vinding,
vaak heel vindingrijk, moeten
die vreemde wereld verklaren.
„De Russen tappen mijn ge
dachten af", of: „Mijn baas
straalt gedachten in mijn
hoofd". De wereld lijkt een gro
te samenzwering die het spe
ciaal op hem heeft gemunt, want
die rode auto daar was ook al op
de televisie: die seinen aan de
Russen waar ze me kunnen vin
den.
Elke psychose, die spectaculaire
aanval van gekte, laat de patiënt
steeds meer defect achter. Zijn
interesses worden minder, hij
wordt eenzamer, ongelukkiger,
het gevoelsleven verzandt. „De
kern van schizofrenie is de af
stomping van het gevoelsleven,"
zei de psychiater Kahn. „Het is
een dementie van het gevoel."
Over de mogelijke oorzaken van
schizofrenie zijn bibliotheken
vol geschreven. Niet zo heel lang
geleden beweerden aanhangers
van de zogeheten anti-psychia-
trie dat de oorzaak van schizo
frenie gelegen is in het liefdeloze
gezin, de 'schizofrenogene' moe
der en de gekmakende maat
schappij. Dat gelooft niemand
meer. De kans om schizofrenie
te krijgen is een op honderd.
Maar kinderen van een schizo
frene ouder hebben een kans
van een op tien, en als je eeneii
ge tweelingbroer of -zus schizo
freen is, dan loopt die kans zelfs
op tot een op twee.
Schizofrenie, daarvan is nu ie
dereen overtuigd, is voor een be
langrijk deel erfelijk. Volgens
sommige onderzoekers zou een
virusinfectie vroeg in de zwan
gerschap ook schizofrenie kun
nen veroorzaken. Men is er te
vens tamelijk zeker van dat
schizofrenie in aanleg al bestaat
lang voordat de ziekte tot uiting
komt. Kinderfilmpjes van latere
schizofrenen lieten heel vaak
een grovere, onhandiger manier
van bewegen zien. De latere pa
tiënt staat een beetje naast het
gezin, is wat eenzelvig, een beet
je vreemd.
Schizofrenie is niet zeldzaam.
Een op de honderd mensen, sa
men zo'n 100.000 Nederlanders,
is schizofreen en toch tieren de
misverstanden rond deze ziekte
welig. Er is bij schizofrenie geen
sprake van een gespleten geest,
zoals nogal wat mensen denken.
Er is van alles gestoord, maar
niet de intelligentie. Die is nor
maal. Ook is de ziekte lang niet
altijd rampzalig: ongeveer twin
tig procent heeft na een eerste of
volgende ziekteperiode geen
noemenswaardige behoefte aan
zorg en leeft een zelfstandig be
staan.
Helaas loopt het met de meer
derheid niet zo goed af: drie jaar
na het begin van de ziekte is 65
procent van hen arbeidsonge
schikt; 10 tot 20 procent van de
patiënten brengt zichzelf in
mindere of meerdere mate letsel
toe, ongeveer 10 procent pleegt
zelfmoord en 30 procent moet
uiteindelijk blijvend in een in
richting worden opgenomen.
Ook de familie heeft het niet
makkelijk. In het blad Ypsilon
Nieuws beschrijft een moeder de
onverwachte thuiskomst van
haar zwervende zoon. Ze hoort
een deur dichtslaan. O God, dat
is Willem. Ze roept. Geen ant
woord. „Als ik de keuken bin
nenkom, slaat zijn afschuwelij
ke zwerverslucht me in het ge
zicht. De lucht van zweet en uri
ne en alsmaar weer opgedroogde
kleren, nooit gewassen. Zo rui
ken zwervers, wist ik."
Ondanks dat hebben heel veel
patiënten en hun ouders geen
enkel contact met een hulpver
lenende instantie. Schizofrenen
vallen trouwens toch al gauw
tussen wal en schip. Al jaren
lang is het beleid van de over
heid om psychiatrische patiën
ten zoveel mogelijk buiten de in
richtingen te houden. Daartoe
zijn in 1984 speciaal de Riaggs
opgericht. Tegelijkertijd zijn de
grote psychiatrische ziekenhui
zen drastisch kleiner geworden.
Zolang familie en patiënt goed
worden ondersteund, is er niets
aan de hand.
Maar daar mankeert het nu aan:
er is domweg onvoldoende hulp
en begeleiding, te weinig 'be-
moeizorg', en daarom komen zo
veel van die patiënten op straat
terecht. Overigens zijn schizo
frenen bijna nooit gevaarlijk.
Integendeel. Meestal zijn het
aardige, schuwe, teruggetrok
ken en kwetsbare mensen.
De BOPZ, de nieuwe krankzin
nigenwet van 1994, heeft de za
ken nog aanmerkelijk gecompli
ceerd. De oude wet van 1884
ging uit van het 'bestwilprinci-
pe': soms werd in het belang van
de patiënt met zachte drang in
gegrepen, of die patiënt dat nou
wilde of niet. Dat kan niet meer.
Gedwongen opname kan nu al
leen als er direct gevaar dreigt
voor de patiënt en anderen.
De wet maakte psychiaters zo
kopschuw voor juridische
claims dat de Inspectie voor de
Volksgezondheid zich in novem
ber van het vorig jaar gedwon
gen voelde om alle artsen een
brochure te sturen. Onder ge
vaar verstaat men nu ook totale
verwaarlozing, onhoudbare si
tuaties in het gezin en een chro
nisch explosieve situatie in de
buurt.
Het beleid, de BOPZ en een aan
tal nieuwe wetten die nu in de
maak zijn, gaan uit van het zelf
beschikkingsrecht van de pa
tiënt. Heel nobel. Maar boze
tongen beweren dat het allemaal
ideologisch verpakte bezuini
gingsoperaties zijn. Want de
open inrichting van de straat is
goedkoper dan de gesloten in
richting in het bos.
- - Doondr. Jan Verhulst
Zo nu en dan is er nogal wat te
doen over penisverlengende
operaties. In één geval was de
penis van de patiënt in kwestie
sfechts vier centimeter lang (in
niet-geërecteerde toestand) en
de man leed al jarenlang onder
zijn 'handicap'. De operatie op
'zïfclrSileek vrij eenvoudig te zijn,
in feite werd de penis als het
ware 'uitgegraven'. Volgens de
uroloog is het seksgenot van de
man aanmerkelijk verbeterd,
dus 'eind goed al goed', zou je
kunnen zeggen.
Maar nee hoor, de uroloog werd
tot de orde geroepen door zijn
collega's en door heel ethisch-
georiënteerd Nederland. In een
land waar enerzijds zonder pro
blemen borsten, billen, ogen,
lippen, oren, et cetera op maat
gemaakt mogen en kunnen wor
den, moet je anderzijds van ie
mands te kleine piemel afblij
ven. Een rare zaak, zeker als je
de feiten bekijkt (ontleend aan
het artikel dat de urologen van
Driel efi Mensink van het Aca
demisch Ziekenhuis van Gro
ningen naar aanleiding van deze
affaire hebben geschreven).
Sommige mannen voelen zich ongelukkig in de sauna, want de sociale vergelijking j,
tot in de onderbroek. foto archief de s®
het roemruchte Kinsey-rapport
kunnen we lezen dat slechts een
v-'ri van de mannen een penis
hééft van gemiddelde grootte.
Aart de andere kant komen uit
schieters weinig voor: niet meer
dan vijf procent van de mannen
i heeft (in geërecteerde toestand)
een penis die korter is dan 9 cen
timeter, en maar bij één procent
van 'de mannen is de penis in
erectie langer dan 20 centime-
ter. t)at zijn dus wel degelijk
verschillen. Ook is (uit ander
onderzoek) gebleken dat Afri
kaanse negers gemiddeld de
langste penis hebben, in rust
12,5 tot 15 centimeter, in erectie
19 tot 20 centimeter. Ook dat
liegt er dus niet om.
De onderzoeker Barry Mc-
tfartfty meldt dat twee van de
drie mannen hun penis te kort
vinden. Meestal is de bezorgd
heid van deze mannen overigens
niet gebaseerd op objectieve fei
ten. Hun onvrede komt namelijk
ook voort uit de vertekende
waarneming van de penis: deze
ziet er, van bovenaf bekeken, al
tijd wat kleiner uit dan wanneer
je hem van voren bekijkt. Dus
andermans piemel lijkt altijd
groter. Dat is goed om te weten,
want ik zou de kleine en grote
pubertjes niet de kost willen ge
ven die zich om deze reden in de
sauna, militaire dienst en zwem
baden uiterst ongelukkig voe
len. Want de sociale vergelijking
gaat door tot in de onderbroek.
Mijn advies luidt dan ook: be
kijk je piemel in de spiegel.
Wat veel mannen (en vrouwen)
ook niet lijken te weten, is dat
slappe piemels wel in lengte
kunnen verschillen, maar dat
jiat verschil door de erectie infc
vrijwel alle gevallen wordt op-*
geheven: een lange slappe neemt
bij erectie minder in lengte toe
dan een korte dikke. Met andere
woorden: je kunt van de lengte
in rust weinig afleiden, dus laat
ook dat een geruststelling zijn.
Hierbij komt nog het gegeven
dat het voor de vrouw in de regel
niets uitmaakt hoe lang dat ding
is: de gevoeligheid van de vagina
is juist in het begin (de eerste
drie centimeter) het grootst.
Dikte is dus van meer belang
dan lengte.
Een en ander neemt natuurlijk
niet weg dat jongens en mannen
zich in gezelschap van andere
mannen of vrouwen opgelaten
kunnen voelen omdat hun penis
er anders uitziet dan de andere.
Maar dat gevoel berust dan
meer op een gebrek aan voor
lichting en op een mispl
minderwaardigheidsgevoel,
op objectieve feiten.
Als we nu kijken naar
zaak van een penisverleni
operatie, dan moeten we co
teren dat die in bepaalde ge'
len wel degelijk zijn nut
hebben, maar dan vooral om
cosmetische reden: het oog
ook wat. In principe is dat e
zelfde aangelegenheid a's
opkrikken van borsten, ne
rekken van huid en lippen en
wegzuigen van vet. j
Vanwaar dan al die con®1
Dat wordt in het genoemde
kei vén van Driel en M®
ook niet echt duidelijk. Ke
lijk heeft de bewuste UW
uroloog op een verkeer®
nier de publiciteit gezoen-,
heeft het doen voorkom®
dergelijke operaties iets
zijn (wat niet het Sevaisjjje jl
ze worden bij nncropna
veel langer uitgevoerd)-
licht is het begrijpelijk op
collega's er wat geïrrw
hebben gereageerd. E®
van 'jalousie de métier
'01i«
boor Ron Buitenhuis
„Als een geoloog een olievt
dekt, is dat een kwestie van j
luk." Met die ontnuchteren
clusie werd dr. Roel Murris
langs bijzonder hoogleraar l
tenschappen. Trouwens, wie
hoopt dat in zijn achtertuit
zit, komt bedrogen uit: Nede
'uitgeput'. Interview met de
Jones' van Shell over slinken
reserves, hachelijke woestij
turen en het ongelijk van de j
1 Zijn baas Shell betaalde geolc
Murris (63) 35 jaar een dik sa
olievelden te vinden. Maar nege
tien keer sloeg hij de plank falie!
Waar Murris en zijn team olie v
den, bleek (zo goed als) niks te z
nog erger...een vulkaan.
Toch vloog Murris niet de laan
gens 'wanprestaties'. Sterker
verloop van tijd werd hij bevoi
'Directeur buitenlandse explora
bij zijn pensionering stond de al
receptie zwanger van de lofprijz
Boekhouden
„Een kwestie van boekhouden,"
I de kersverse bijzonder hooglera:
I wetenschappen. „Een proefbor
I al snel tien miljoen dollar. Als
I keer miskleunt, maar de tiende
I olieveld aanboort dat honderd
I De patstelling tussen
Ivoor- en tegenstanders
Ivan homeopathie zit al
I decennia muurvast. Elk
I onderzoek ten gunste van
|de ene partij, wordt door
|de andere terzijde ge-
Ischoven als 'gestuurde
Ipropaganda'. Maar het
I gemis aan wetenschappe
lijk bewijs, diskwalifi
ceert niet het praktisch
|hut van homeopathie.
I Tussenstand in een eeu-
Iwige discussie.
jDoor Ron Buitenhuis
en advertentie van seksclub Ev;
luit6?1 boomblad zou behoorlijl
t de toon vallen. Een adverten
Vïiu?1? homeopathisch fabrikan
Ir-wJ?1 bet maandblad van d<
Iso m (koninklijke Nederland
Maatschappij ter bevorderinj
n de Geneeskunde) zou eei
..örper van vergelijkbar
i Z1jn. Toch adverteerde VSB,
■Confefj Paginagroot in Mediscl
1 ftpVS f.8en ieken dat de regulien
Ithi 1 wetenschap homeopa-
L,e erkent, maar wel van prakti-
e realiteitszin. Twee van d<
Sr.L huisartsen in Nederlanc
thi„ u Van «3dtot tijd homeopa-
Ni>, i e„ recePten uit (onderzoek
dp v ®B3'- Dertig procent var
llorift j rlandse huisartsen ge-
L f .dat homeopathie effec'
sr-hr. 1 behandeling van chroni-
gewrichtsklachten. Vijf en-
'g procent gelooft zelfs da
INFORMATIE
^n?de'e informatie wil omtrent
tiidon c 'n beze bÜlage, kan
036-5H2%OS53ei2e2n72aar:
öte^ano°k-
redactie Lijf Leven,
&3229'4800MBBreda.
L act|e: René van der Velden.