arré-
Filmposters zeggen veel over de tijd
IJZEN
I€NNC
Honderd jaar filmaffiches op tentoonstelling in Kunsthal in Rotterdam
Watereten
EENS WAT
sKERIN PE
GEL VAN PE
RAPPER.
Proef
oor dames en heren
(uwsalon
MES en HEREN
Trendbepalend
l/ice: ANIMATIC
snelle toepassing
j-lijke beweging en volume
cht en glanzend haar
[lijk in model
TELEFOON
0114-312770
4532 CG Terneuzen
Zuidlandstraat 30
0115-631355
OPENINGSTIJDEN:
I maandag gesloten
I dinsdag 9.00-11.30/13.00-17.00»
woensdag 9.00-11.30/13.00-15 00 uur
donderdag: 9.00-11.30/13.00-2000uur
vrijdag 9.00-11 30/13.00-18 00 uur
zaterdag 9.00-11.30/13.00-16.00»
Dorpsstraat 2 - 4505 AP Zuidzande
Tel. 0117-453319
A
48 - 4521 AM Biervliet
0115-481819
TORN PLANTSOEN 6
"BURG 0117-455814
ERSENLAAN 18
2PLAAT 0117-348287
SRIHBim
les en Keren
4501 CM Oostburg
129 Tel. 0117-452905
GIDS
Een reusachtige
filmposter van zes
bij drie meter van
de kaskraker aller
tijden- Casa
blanca - is maar
één van de vele
blikvangers van
een grote expositie
van filmaffiches.
Vanaf zaterdag 23
maart in Rotter-
dam: Chinatown,
een poster van
pop-art-paus An
dy Warhol, Pant
serkruiser Potem-
kin, La Dolce Vita
en veel meer fraais
uit de veelgeroem
de collectie van
hef Nederlands
Filmmuseum. Nu
al in dit theater:,
het filmaffiche,
een papieren ver
leider voor een
voorstelling met
de moderne tover
lantaarn.
DONDERDAG 21 MAART 1996 DEEL I
Filmaffiche van Frederico Fellini's meesterwerk 'La Strada' (1954).
fisaloits
N VERDUIN
642 0117-381943
Langeweg 39
tburg 4511 GBBreskens
DoorJohan van Grinsven
„lil bijna elk huis in Nederland hangt wel een
filmposter. Het filmaffiche is zo populair omdat
het een goedkope wandvulling is. Maar je laat
ook in één oogopslag aan iedereen je smaak zien.
Bastiaan Anink weet alles van filmaffiches. Hij is
beheerder van de affichecollectie van het Neder
lands Filmmuseum in Amsterdam. „Een design
type met designkleren en designmeubels, heeft
natuurlijk geen affiche van een Arnold Schwar
zenegger-film aan de muur hangen, maar een ex
clusief Pools zwart-witaffiche uit de jaren twin-
tig."
Anink haalt de neus niet op voor goedkope repro
ducties van originele filmaffiches. Maar voor het
filmmuseum verzamelt hij het echte werk. Hij
weet dat tegenwoordig plakkaten met de vrees
inboezemende kop van Boris Karloff zeer in trek
zijn bij verzamelaars. Net als Russische
en Duitse de
signposters uit
de jaren twintig.
En wie zoekt er
niet naar een on
beschadigde ori
ginele filmposter
van de meest ro
mantische film al
ler tijden: Casa
blanca, met Hum
phrey Bogart en
hgrid Bergman en
de eeuwig rondzin-
gende slotzin: 'This
could be the begin
ning of a beautiful
friendship'.
Hollywood
Dat afficheverzame
laars vooral jagen op
oude posters uit het
Oostblok, betekent
volgens Anink niet dat
alleen deze affiches de
moeite waard zijn.
«Ook het affiche van
Judge Dredd met Syl
vester Stallone is inte
ressant. Want het zegt
iets over de film, over
reclame. En zoals affi
ches uit de jaren twintig
van alles leren over die
"jd, zo zegt een poster
'an een Stallone-film
veel over de huidige tijd
geest. Ook over vijftig
zeischap gekregen van 'nieuwe' films als Pulp
Fiction.
Deze reproducties hebben geen waarde voor ver
zamelaars. Zij zoeken originele affiches die ver
schenen zijn toen de film uitkwam, in de origine
le taal. Maar er zijn uitzonderingen: Russische af
fiches van Amerikaanse films uit de jaren twintig
bijvoorbeeld.
Omdat ze gemaakt zijn door beroemde ontwer
pers. Nederland kent maar een handvol echte
verzamelaars. Voor de expositie maakt het Film
museum onder meer gebruik van de privécollec-
tie van de Hilversumse notaris Martijn Le Coul-
tre. Die is bijvoorbeeld in het bezit van het enig
overgebleven exemplaar van The Jazz Singer, ge
maakt door de voor kenners beroemde affiche
ontwerper Dolly Rüdemann (1902-1980).
van de klassieker Metropolis bijvoorbeeld. Ook
een originele Casablanca is gewild, volgens
Anink. Net als Gone with the Wind. „Maar die
wordt zelden of nooit aangeboden."
Toch reiken Amerikaanse filmposters niet ge
makkelijk tot recordprijzen. ^Verzamelaars zijn
er wat huiverig voor omdat er zoveel van ge
maakt zijn en je dus nooit weet hoe exclusief je
bezit is. Dat drukt de prijs."
De film Pulp Fiction van regisseur Quentin Ta
rantino is een geval apart. Een film die - voor
Hollywoodbegrippen - met een klein budget
werd gemaakt, maar een enorme culthit werd.
Een poster van die film kost dan ook een lieve
cent. Anink: „Maar de film heeft ook de prijzen
jaar nog. Dit genre affi
ches staat ook
status heeft gekregen, trendbepalend is gewor
den, aldus Anink.
Affiches verzamelen, conserveren en restaureren
is voor het Filmmuseum een miljoenenzaak. Maar
iemand met een bescheiden beurs kan ook aan
zijn trekken komen. Op beurzen zijn al originele
filmposters (voor alle filmaffiches geldt dat ze ge
makkelijk na te maken zijn en dat een 'waardelo
ze' herdruk moeilijk te herkennen is) te koop voor
prijzen van een paar tientjes tot honderd gulden.
Vorig jaar september werd voor het eerst sinds
lange tijd weer eens een internationale filmbeurs
gehouden in Nederland, in Heerlen. Die moet dit
jaar in mei een tweede editie krijgen. In Den
Bosch wordt deze maand in het Theater aan de
Parade een filmbeurs gehouden. Een revival van
het filmaffiche? Anink: „Nee hoor. Dit soort eve
nementen is en blijft voor een kleine
groep mensen".
ok echt voor
to glitter- en glamour-
Weld die Hollywood
toch is."
Uit de collectie van het Nederlands Filmmuseum
js rijkelijk geput voor de filmaffiche-tentoonstel-
mg The Reel World die zaterdag in Rotterdam
°pent. Door die ambitieuze tentoonstelling zou
een ®ens kunnen denken dat het filmaffiche als
kostbaar goed wordt beschouwd in Neder-
^aaf dat is niet zo, volgens Anink.
I ^rgeüjking met andere landen gaan Neder-
sMers minder vaak naar de bioscoop. En dat ge-
ek.aanfilmfanatisme is volgens hem ook de re-
en dat filmsouvenirs hier niet zo gewild zijn dan
bijvoorbeeld Duitsland, Engeland of België. In
v brd'Miland zijn in grote steden vele gespecia-
filnfjwinkeltjes te vinden met filmmuziek,
terT °t0 S' ^maöiches, filmboeken en filmsnuis-
l®1-1*1 Nederland zijn deze winkels dun ge-
Am» j bekendste zijn al sinds jaar en dag in
Scree r ™^en: on en ver
Nederlanders kopen hun filmposters meestal in
adeau- en kaartenwinkels. Daar is al zeker
tlen Jaaf een vast aanbod te vinden van pos-
Ho™11 filmsterren als James Dean, Marilyn
vulli 6 en ^rrrrphrey Bogart, gaandeweg aange-
lone 1 voora' Clint Eastwood, Sylvester Stal-
Shai^H o d Schwarzenegger. En nog recenter
- Shme en Keanu Reeves. Klassiekers als
nanca en Gone with the Wind hebben er ge-
Een filmaffiche is zelden kunst, regel
matig toegepaste kunst en meestal reclame,
vindt B. Anink van het Nederlands Filmmu
seum. Een poster uit 1909 voor 'Cinema Pari-
sien' in Rotterdam.
De fanatiekste verzame
laars treffen elkaar in ie
der geval twee keer per
jaar als in Haarlem een
veiling wordt gehouden
van affiches. Die verwisse
len er van eigenaar voor
prijzen tussen de 50 en
30.000 gulden. Anink: „De
hoogste biedingen komen
meestal van buitenlandse
verzamelaars, per tele
foon". Toch hebben film
affiches door de bank ge
nomen een lagere waarde
dan theaterposters. „Om
dat de meeste niet door
grote ontwerpers gemaakt
zijn en omdat ze vaak in
enorme aantallen geprodu
ceerd zijn."
Maar de meestgewilde affi-
ches zijn wel prijzig; Anink
noemt topprijzen van bijna een kwart miljoen
gulden.
De verzamelelite betaalt dit soort bedragen voor
al voor kunstzinnige oude Duitse en Oosteurope-
se affiches; posters voor films van Eisenstein of
Een van de duurste affiches ter wereld: 'Metropolis', een
Duitse film uit 192 6.
van andere affiches opgedreven. In het decor van
Pulp Fiction zie je veel filmaffiches hangen. Al
die posters, zoals Attack of the 50 ft Woman, zijn1
over de hele wereld in prijs omhoog geschoten."
Dat kan omdat Tarantino in korte tijd een grote
Onder invloed van de eigenzinnige Ame
rikaanse regisseur Quentin Tarantino stij
gen Amerikaanse filmaffiches uit de jaren
vijftig snel in prijs. Affiche van de filmnoir
'Pickup' uit 1951.
De affichecollectie van het Nederlands Filmmu
seum, waarvan Anink beheerder is, geldt als een
van de grootste en veelzijdigste van de wereld.
Zo'n 40.000 affiches zijn er in te vinden, waaron
der litho's, handgeschilderde geveldoeken, letter-
affiches, zeefdrukken en Hollywoodposters. Uit
de verzameling, aangevuld met enkele exempla
ren uit het Stedelijk Museum en privé-verzame-
lingen, is een selectie gemaakt voor de expositie
The Reel World. Deze geeft een beeld van een
eeuw filmposters. De bezoeker maakt een denk
beeldige reis langs vier thema's: Portrettengalle-
rij, Vroege jaren, Avant garde-posters en Be
roemde dromen.
Wat is momenteel écht helemaal in op affiehege-
bied? Volgens Anink affiches uit de jaren vijftig
en dan niet alleen van de grote films, maar ook
van de B- en C-films. „En John Travolta is hele
maal terug." Dus het affiche van Saturday Night
Fever en Grease mag ook weer van zolder af.
'The Reel World, Honderd jaar filmaffiches 1895-
1995' is van 23 maart tot en met 26 mei te zien in de
Kunsthal, Westzeedijk-341 in Rotterdam. Daarna
gaat de expositie naar Venlo (museum van Bom
mel-Van Dam, van 19 juli tot en met 15 september),
vervolgens naar het Filmmuseum in Antwerpen en
andere buitenlandse musea.
Het fascinerende
Stuffed Puppet
Theatre speelt van
avond Macbeth in
Breda.
De Amerikaanse
musical La Cage aux
Folies naar een van
oorsprong Frans to
neelstuk is morgen
en zaterdagavond
in Breda te zien.
Janke Dekker en
Joke de Kruif zin
gen in de musical
Carmen naar de
opera van Bizet.
Morgenavond en
zaterdag in Roos
endaal.
De Armeens-
Amerikaanse altvio
liste Kim Kashkas-
hian speelt maan
dagavond in Til
burg.
De Roemeense
Staatsopera Cluj-
Napoca brengt Ma-
dama Butterfly op
dinsdag 26 maart in
Breda.
Het filmaffiche voor 'Tragedie
eener Deerne' (circa 1927) is ge
maakt door Dolly Rüdermann,
volgens kenners een tian de be
roemde affichemakers.
Zo'n restaurant vind je op heel de wereld niet. Of eigenlijk zijn
het twee restaurantjes. Eentje voor rokers en eentje voor niet-ro-
kers. Het wonderlijke van dit restaurant in Perkpolder is dat het
elk half uur leegloopt, en vervolgens weer volstroomt met klan
ten. Het moet er dus wel erg goed zijn-, want welke chef kookt elk
half uur voor weer een nieuwe zaal? Een gouden formule. Het is er
eigenlijk altijd volle bak, behalve veel later in de avond op door
deweekse avonden. Dat zit je te eten naast een man en een paar-
dekop. Maar apart is het er altijd.
Het gedeelte voor de rokers is meestal gevuld met stoere truckers
en babbelzieke handelsreizigers. Daar is het rumoerig en gezellig.
In het niet-rokengedeelte zitten bleekgezichten stilletjes te nip
pen aan een kopje thee. De rokers vertellen vrachtwagenverhalen
en happen in broodjes met ballen gehakt. En dat zijn dan niet van
die kinderachtige knikkerballetjes, riee, je koopt hier echte bal
len. Uit de jus. Voor een paar gulden en nog wat.
Want het is er goedkoop in dit vreemde restaurant. Meer dan drie
rijksdaalders voor een maaltijdje met drank plus een verse krant,
ben je zelden kwijt. Het assortiment is klein, de menukaart zelfs
zeer beperkt, maar aan wat er verkocht wordt liggen jaren van
marktonderzoek en ervaring ten grondslag. Hier biedt men de ba
sis aan, waarmee je veel reizigers tevreden kunt stellen. Het as
sortiment bestaat grofweg uit een broodje bal, broodjes met ham,
kaas, ei, kroket, een hot dog, een warm saucijzenbroodje en naast
de koffie, thee en andere dranken soep, in de winter voornamelijk
erwtensoep, waarover straks meer.
Je kunt er wat chocolade kopen of ander snoep, voor onderweg, of
tabak. Maar dit is geen wegrestaurant, het is een waterrestaurant,
dat is het gekke. Door de ramen zie je zeeschepen varen, meeuwen
vliegen, of een zeehond spelen op de Platen van Ossenisse als je
erg veel geluk hebt. En ondertussen hap je maar in je broodje van
twee gulden en nog wat.
En hoe harder het waait, hoe meer dit restaurant gaat schomme
len, dat ook.
De broodjes kroket zijn in heel Zeeland en ook een stukje daar
buiten beroemd. Zeker vroeger. Toen je kroketten nog als croque-
tten schreef. Toen werden ze met de hand gemaakt, zei iedereen,
en dat proefde je. Vandaag de dag zijn ze nog overheerlijk, het is
waarschijnlijk het meest verkochte broodje, dat broodje kroket.
Maar echt vermaard is de keuken om haar erwtensoep. Hectoli-
ters gaan er door in de winter. Het wordt zonder flauwekul gepre
senteerd, in zö'n roestvrijstalen kop waar je altijd je lippen aan
brandt. Op verzoek zonder, of met een ferm stuk worst. Hier eet je
erwtensoep zoals die moet zijn. Dik, niet te zout, niet al te vet,
maar een krachtige soep, met veel body.
De bediening is snel, professioneel en vriendelijk, maar de toilet
ten zijn een ramp. Die behoren tot de oudste en smerigste van de
Zeeuwse horeca. Snel plassen en je neus dichthouden, is het daar.
Maar dat vergeet je snel bij zo'n lekkere soep of zo'n kroket.
Veel tijd om te eten heb je nooit. Want als het restaurant de veer
haven binnenloopt en tegen een Zeeuwse overkant bonkt, is het
tijd om van boord te gaan. CM
De veerboot tussen Perkpolder en Kruiningen vaart dagelijks
op elk half en elk heel uur, in de weekeinden is er een uurs-
dienst.
-
■t1
