Hoop tot het allerlaatste moment Bonden verbitterd over faillissement Job-centrum Dordt staat klaar voor F okker-werknemers iedereen is schuldig en veegt straatje schoon Outplacement en Loopbaanbegeleiding DE STEM ECONOMIE 4Met meer lef was Fokker gered' Ontslagbrieven vandaag in bus andelenmarktprijsl Jeurs New York eindi \ardappeltermijnmai ECONOMIE KORT Srepvaartberichteï ZATERDAG 16 MAART 1996 iëSTEM Door Willem Reijn en Paul Verlinden Schiphol - Om zes uur 's morgens viel de bijl voor Fokker. De laatste brief van Samsung was om kwart over vijf uit het fax apparaat gerold. De Chinezen waren al afgehaakt. De Korea- nen waren de enige hoop, want ook de Nederlandse oplossing was in rook opgegaan, toen de banken niet wilden meedoen zonder sterke industriële partner. Tot diepe teleurstelling van de bewindvoerders Deterink, Leuf- tink en Schimmelpenninck, de Raad van Bestuur met Ben van Schaik, Reinhart Volk en Bert Dijkhuijzen en alle anderen was de inhoud mogelijk nog vager dan de eerste brief van zes weken terug. Ook minister Wijers kon er geen aanknopingspunten in ontdek ken. Na drie kwartier overleg was het lot duidelijk. Het was over en uit. Het voorkeur-scenario was de overname door een sterke part ner. Dat lukte niet. Het tweede scenario betrof een doorstart met Nederlandse partijen. Dat script kon wegens gebrek aan werkelij ke belangstelling vorige week al in de prullenbak. Geen indruk Dat machinebouwer en indus triële dienstverlener Stork van Fokker-commissaris Hovers wil de meedoen, had geen indruk ge maakt op de banken en pensioen fondsen. Aan Fokker wensten zij hun vin gers niet te branden: de lucht vaart is vol risico's en de condui- te-staat van Fokker staat vol met niet-gehaalde prognoses. Boven dien vreesden zij dat over vijf jaar Fokker opnieuw in proble men zou komen als het bedrijf weer miljarden nodig zou hebben voor nieuwe vliegtuigen. „Een gebrek aan lef en durf," noemde een verbitterde Peter van Bers van de Industriebond FNV de houding van de financiële partners gisteren. Bleef over het derde scenario: „Redden wat er te redden viel," zoals Deterink het noemt. De plaats om het dramatische nieuws wereldkundig te maken is zorgvuldig gekozen: het lucht vaartmuseum Aviodome op Schiphol, met het meest succes volle toestel de Fokker Friend ship voor de deur en talloze Fok- ker-requisieten in de tentoonstel lingshal. Woensdrecht Het noodplan behelst het bijeen houden van de drie dochters die buiten de surseance vielen (Fok ker Aircraft Services, Fokker El mo in Woensdrecht en Fokker Special Products in Hoogeveen) en het daaraan toevoegen van een after-sales-organisatie Product Support op Schiphol en delen van onderdelenproducent Fokker Aerostructures in Papendrecht. Totaal mogen er straks 2500 mensen van de huidige 7900 werknemers werken. Ook de ge zonde dochters moeten daarbij saneren, omdat Fokker Aircraft als belangrijke klant wegvalt. Fokker Aviation, omzet een mil jard, zal snel winst maken, te meer daar het bedrijf een miljard aan compensabele verliezen mee krijgt. Fokker Aviation wordt be stuurd door een stichting. In het bestuur zitten ir. M. Ververs, ex- bestuursvoorzitter van uitgever Wolters-Kluwer, J. Konings, ex- lid Raad van Bestuur van voe dingsconcern Sarah Lee en H. Neeleman, voormalig voorzitter van accountant Moret Ernst Young. Voorlopig neemt bedrijfs- Een geëmotioneerde Ben van Schaik kondigt het einde van Fokker aan. adviseur E. de Vries de dagelijkse leiding in handen. Fokker-top man B. van Schaik keert zeker niet terug bij het nieuwe Fokker. „Ook ik krijg morgen een ont slagbrief en ik ben niet beschik baar voor Fokker Aviation," al dus Van Schaik. Voorlopig kan Fokker Aviation gewoon doorwerken. De komen de maanden moet een ander be drijf FA overnemen. Daarvoor is Stork een belangrijke kandidaat, maar het lijstje van de curatoren vermeldt nog zeker vijftien ande re namen. De opbrengsten van de verkoop komt ten goede aan de boedel, die onder de schuldeisers wordt verdeeld. Het is interes sant te zien of Bombardier, Samsung of de Chinezen van Avic nog terugkomen om uit de boedel nog zaken te pikken, die hun ambities om mee te spelen op de wereldmarkt voor regionale vliegtuigen kunnen bevredigen. Het verkopen van patenten en de technische kennis van Fokker bijvoorbeeld. Schuldeisers De schulden die achterblijven lo pen boven de drie miljard gulden. De obligatiehouders moeten 1,7 miljard afboeken, Dasa 1,3 mil jard. De Nederlandse overheid gaat voor 800 miljoen het schip in. Duizenden kleinere schuld eisers hebben honderden miljoe nen te goed. Wat tijdens de persconferentie onbeantwoord blijft is de vraag of de vliegtuigbouwer Fokker echt niet te redden was geweest. Van Schaik meent dat het belang van zijn bedrijf voor Nederland onderschat is geweest in Den Haag. „De consequenties zijn dramatisch," zegt Ben van Schaik. Hij hekelt Wijers niet, maar toch ligt er een ondertoon in zijn antwoorden: „De staat heeft alles gedaan wat in haar vermogen lag." Hij lijkt gefrus treerd over het daadwerkelijke onbegrip voor het belang van Fokker voor Nederland. „De on dergang van deze industrie is zeer schadelijk voor de naam van Nederland in de wereld." Van Schaik zegt dat hij met de bewindvoerders dag en nacht tot het laatste uur heeft gestreden om Fokker overeind te houden. „Er zijn meerdere momenten ge weest dat we hoopvol aan de dag begonnen en de dag ook weer hoopvol beëindigden. Maar uit eindelijk zijn we niet geslaagd." Klanten Geen kwaad woord over de ban ken en financiële instellingen, die weigerden de benodigde honder den miljoenen op tafel te leggen, die nodig waren voor een zelf standige doorstart van Fokker. Wel indirect: hij zegt dat er een zeer goed business-plan op tafel lag, waarbij toeleveranciers als Dasa (rompen), Roll Royce (mo toren) en Shorts (vleugels) be langrijke kortingen hebben ver strekt, waardoor de zekerheden toenamen. En geen klant heeft ook maar één toestel afbesteld. Bij Fokker Air craft mogen de komende drie maanden nog 300 mensen door werken om 15 van de zeventig be stelde vliegtuigen af te bouwen. Moed der wanhoop Bewindvoerder Deterink spreekt van de 'moed der wanhoop' waarmee tot het einde is gewerkt aan een oplossing. „Toen het niet lukte om een integraal Fokker in stand te houden, moesten we red den wat er te redden viel." Kan er na het faillissement toch nog een bedrijf komen dat de vliegtuigbouw oppakt, wil een journalist weten. Geruchten als zou het Canadese Bonbardier te rugkeren nu de nood het hoogst is, doen al weken de ronde. Van onze verslaggever Schiphol - De vakbonden zijn verbitterd over het faillisse ment van Fokker. „Dit is geen dag om trots te zijn op Neder land," zegt Peter van Bers, Vd Nieuwenhuyzen verkoopt aandelen Breda (anp) - Joep van den Nieu wenhuyzen, de gewezen topman van Begemann, verkoopt al zijn aandelen in dit bedrijf, inclusief de prioriteitsaandelen. Daarmee zijn de banden tussen de zaken man en het bedrijf definitief ver broken. Begemann maakte gisteren tij dens een buitengewone aandeel houdersvergadering tevens be kend, dat de overgang van een in dustrieel bedrijf naar een partici patiemaatschappij het bedrijf vo rig jaar met een verlies heeft op gezadeld van 197 miljoen gulden. In 1994 was er nog een winst van 35,2 miljoen gulden. Joep van den Nieuwenhuyzen en broer Jeroen zijn ieder voor de helft eigenaar van de beleggings maatschappij Begebel, die 46,6 procent van de aandelen Bege mann bezit. De huidige bestuurs voorzitter, A. Deleye, koopt het belang van Joep. Verder verwerven Deleye en Jeroen van den Nieuwenhuyzen ieder 50 procent van de priori teitsaandelen in Begemann, die momenteel in het bezit zijn van de voormalige bedrijvendokter. Begebel wil een deel van het be lang in Begemann doorplaatsen bij 'een derde', mogelijk in com binatie met de prioriteitsaande len. Joep van den Nieuwenhuyzen, inmiddels directeur/eigenaar van RDM Technology, maakte al op 9 februari bekend af te treden als adviseur van het voormalige con glomeraat. Daarvoor was hij ja renlang bestuursvoorzitter. De zakenman bouwde Begemann binnen vijf jaar vanuit het niets uit tot een miljardenbedrijf. Door zijn verdenking van mis bruik van voorwetenschap viel het concern begin jaren negentig weer uiteen. Inmiddels is Van den Nieuwenhuyzen van alle blaam gezuiverd. Na de vrijspraak in de HCS-af- faire, een week geleden, kondigde de RDM-directeur aan samen met Begemann schadeclaims van enkele honderden miljoenen gul dens te deponeren bij het Open baar Ministerie en de Amster damse Effectenbeurs. Hij schatte de totale schade als gevolg van de beursfraude-affai res tussen de 1,5 miljard en 2 mil jard gulden. Begemann wil bin nen enkele weken bekendmaken welk deel van de claim volgens het bedrijf ten goede zou moeten komen aan de aandeelhouders. Momenteel verricht de onderne ming daarnaar samen met haar voormalige bestuursvoorzitter onderzoek. districtsbestuurder van de In dustriebond FNV namens de bonden. „Met meer lef had Fokker kunnen worden ge red." Hij wijst op de zware offers dië het Fokker-personeel de afgelo pen jaren heeft gebracht: vijfdui zend ontslagen bij reorganisaties, het inleveren van loonsverhogin gen en de bereidheid om de ar beidstijdverkorting zonder ver goeding in te leveren. „Dan is dit faillissement een zeer droevige mislukking." Van Bers vindt dat de Nederland se staat Fokker te weinig heeft gesteund. „Op zich begrijp ik de filosofie dat private bedrijven de eigen broek moeten ophouden. Maar in de vliegtuigindustrie be tekent het dat Fokker steeds moest opboksen tegen concurren ten die wel werden gesteund. Neem Aerospatiale: die krijgen stevige steun van de overheid. Daar ben ik wel jaloers op. Daar houden ze aan het eind van zo'n rit een bedrijf wel overeind." Minister Wijers en het paarse ka binet hadden meer lef moeten to nen en de kaders en paden van de markt-politiek moeten verlaten om Fokker te redden, zegt hij. Vooral omdat er een goed plan lag, renderend bij reëel lage kos ten en verkoopprijzen, die vol gens de verkoopstaf zelfs bela- cheljk laag waren ingeschat. Maar lef en durf kwamen volgens Van Bers niet voor bij de doem denkers in Den Haag en bij de banken. „Nu is de vliegtuigin dustrie omgevallen en die komt nooit meer overeind." Over een jaar zal blijken dat Fokker II een prima toekomst had, voorspelt hij. Fokker-werknemers op Schiphol-Oost worden bij het verlaten van het bedrijf gecontroleerd. foto anp (ADVERTENTIE) VAN EDE PARTNERS PERSOONLIJKE ONTWIKKELING EN INZETBAARHEID Eindhoven: telefoon 040 245 72 20, ir W.H.M. van Lange Rotterdam: telefoon OIO 412 00 22, mw E.S.H. van Eerde VERVOLG VAN VOORPAGINA Volgens de 41-jarige voorman van FAS vallen de grootste klap pen bij de civiele en ondersteu nende afdelingen. „Voor de mensen die in de mili taire hoek werken, om het zo maar te noemen, is werk genoeg. Ik werk bij de civiele afdeling, ongeveer 600 mensen werken daar. Betekent toch dat straks een op de drie werknemers te ho ren krijgt dat het afgelopen is." De afgelopen periode heeft hij links en rechts wat rond geneusd. „Maar waar moet je in dit gebied naar toe? Zo dik ligt het allemaal niet gezaaid. En ik ben 41, dat speelt ook al mee. Afwachten en maar het beste hopen, dat is het enige wat we kunnen doen." Hij stapt in zijn auto en het par keerterrein ligt er weer stil bij. In de microfoon van Omroep Bra bant zegt Woensdrechts burge meester H. Klitsie dat het een sombere dag is voor de Zuid- Westhoek. „Sociaal-economisch is dit al een wat minder sterk gebied. We moeten er met zijn allen keihard voor vechten dat er straks twee gezonde bedrijven staan." Binnen valt het toch wel mee met de sfeer, meldt even later een werknemer van de buitendienst. „Je bent natuurlijk wel met je ge dachten bij je collega's in Am sterdam. Dit is toch verschrikke lijk man. Al die ontslagen mensen en dan ook nog eens het verlies van de technologie voor Neder land. Want geloof me, dit komt nooit meer terug. Over en slui ten." Dinsdag wordt er gepraat over de ontslagen die ook Elmo en FAS in Woensdrecht treffen. „Dan gaan we praten over het plan van aan- VERVOLG ANALYSE VOORPAGINA Van Bers is daarover bitter. De blauwe overalls in de fabrieken hebben de zware last gedragen van reorganisatie op reorganisa tie. Van de dertienduizend mensen die in 1992 nog bij Fokker werk ten, waren er al vijfduizend ver dwenen. En nu volgen er nog eens vijfduizend. De vliegtuig bouw komt nooit meer terug. Fokker-topman Ben van Schaik gaf gisteren toe dat 'achteraf' gesproken eerder had moeten worden ingegrepen toen het fout ging. Het is tamelijk uitzonder lijk dat een Fokker-baas toe geeft een fout te hebben ge maakt. Want liefst wees Fokker altijd op de boze wereld buiten die markt heet: de ineenstortende markt, de ineenstortende prij zen, de ineenstortende dollar. Factoren van buitenaf, waarop Fokker wel reageerde, maar te langzaam en te laks. Fokker maakte mooie vliegtui gen, maar was lang te arrogant. Toen launching customer Swis sair na twee weken aan Amster dam enkele storingen in hun spiksplinternieuwe Fokkers 100 meldde, kregen de Zwitsers sim pelweg te horen: 'Dat kan niet'. Toen gevraagd werd dat toch maar eens na te kijken, belde de Fokker-ingenieur veertien da gen later terug met de medede ling: „Ik heb het er met een col lega over gehad, maar uw klacht is niet mogelijk." De gisteroch tend overleden patiënt leidde bepaald geen gezond leven. Fok ker gedroeg zich al decennia als een verwende prima donna. Bij Fokker kon alles. Het kostenbe wustzijn lag op het niveau van een coma-patiënt. Wie voor Fokker naar het bui tenland werd uitgezonden, wist zich rijk door de grenze-, bijna bandeloze declaratiemogelijk heden. „Wie naar het buitenland ging kon met declareren zijn in komen verdubbelen," zegt een ingewijde. Toen Daimler Fokker kocht, moest opeens iedereen in een Mercedes. Geen gevoelig signaal als de verliezen in de honderden miljoenen lopen. Waar (ex-)voorzitter Vinken van succes-beursfonds Elsevier zelf een Ford Scorpio reed opdat niemand zich aan luxe limousi nes vergreep, kochten de staats- gesubsidieerden van Fokker du re Duitse auto's. Wie zag dat ingrijpen noodzake lijk was, liep zich dood op de Fokker-cultuur. Erik-Jan Ne- derkoorn, ook al zo'n voorbeeld van bijna kwetsende arrogantie, wilde het bedrijf markt- en kos tenbewuster maken. Maar door zijn ruzies met de twee andere leden van de Raad van Bestuur liet de Raad van Commissaris sen hem vallen als een baksteen. Ook Van Schaik liep stuk op de Raad van Commissarissen. An derhalf jaar terug lag er al een plan op tafel om zeventig pro cent van de managers te ont slaan en de ontwerpafdeling te saneren. „Maar die mensen heb ben hun afdeling als een burcht verdedigd. Ze mochten zelf voorstellen doen en dat is uit eindelijk in bureaucratie ver zand," zegt vakbondsman Van Bers.Zo verdwenen er op het hoofdkantoor en bij de inge nieurs van engineering nauwe lijks mensen. De tweede helft van de Fokker 2000-operatie en de management-slag zijn ge woon blijven liggen, waardoor Fokker het laatste jaar tenmin ste duizend mensen te veel in dienst heeft gehouden. De val van Fokker betekent het einde van een complete indus trietak in Nederland, juist op een moment dat de markt aan trekt en Fokker eindelijk klaar leek voor de toekomst. Een onderzoek naar de gang van zaken bij het concern, de ver antwoordelijke betrokkenen en de rol van de politiek zou een in teressant licht kunnen werpen op het omvallen van een van de weinige grote pijlers van de Ne derlandse industrie. pak," zegt Ton van der Biezen van het Regionaal Arbeids Bu reau. „We moeten zo snel moge lijk aan de slag." De ontslagen Fokker-mensen kunnen straks terecht bij het job centrum in Dordrecht. „We moeten er keihard aan wer ken om de mensen aan de slag te houden. Voordeel is wel dat het in Woensdrecht om wat hoger op geleid personeel gaat." Steun komt er ook vanuit de Ka mer van Koophandel die zich zorgen maakt over de toeleveran ciers. Samen met het Rewin, het Innovatiecentrum en het Insti tuut voor het Midden-en Klein bedrijf willen we alles doen wat in ons vermogen ligt om de con- tinuiteit van die bedrijven te waarborgen. Het klinkt allemaal mooi, sympa thiek ook. „Maar wat moet je als je straks te horen krijgt, bedankt voor de bewezen diensten, helaas is er voor jou geen plek meer," wordt er aan de Woensdrechtse poort verzucht. VERVOLG VAN VOORPAGINA „De ondergang van deze indus trie is zeer schadelijk voor het aanzien van Nederland in de we reld," aldus Van Schaik. Schouder aan schouder is ge zocht naar een oplossing, zei be windvoerder mr. A. Deterink. „We hebben zeven weken lang gehoopt, soms met de moed der wanhoop." Met tranen in de ogen kregen 5664 werknemers gistermorgen om half tien te horen dat het af gelopen is. Vandaag brengt een koerier bij ieder de ontslagbrief aan huis. Van hen krijgen 950 een uitnodiging om in dienst te tre den van Fokker II, dat zich onder de naam Fokker Aviation zal toe leggen op onderhoud en toeleve ring aan de vliegtuigbouw. Aan 350 mensen vragen de be windvoerders nog drie maanden te blijven werken aan de afleve ring van vijftien in aanbouw zijn de vliegtuigen op Schiphol. Nog eens 300 andere werknemers (schoonmakers, brandweer, be veiliging) zullen bij andere be drijven worden herplaatst. Bij Fokker Aircraft Services (FAS) en Elmo in Woensdrecht en Fokker Special Products in Hoogeveen verdwijnen nog eens 350 banen. Deze bedrijven zijn in de kern gezond, maar zien met1 Fokker Aircraft een belangrijke klant verdwijnen. De bedrijven vormen de kern van het nieuwe, kleine Fokker II, dat uit de as verrijst van het failliete Fokker. Tot het nieuwe bedrijf behoort verder de after-sales-afdeling Product Support en onderdelen- fabrikant Fokker Aerostructures te Papendrecht. Het bedrijf, Fok ker Aviation, zal 2500 werkne mers tellen en een een omzet van een miljard gulden. Na de zeperds in een reeks van voorkennis zaken vindt minister Zalm het blijkbaar welletjes. Op zijn ministerie wordt aan een verscherping van de wette lijke regels voor de effecten handel gewerkt, die de handel met voorkennis zonder meer verbiedt. Of de koers nu daalt of stijgt als gevolg van die handel, of de 'dader' er nu per saldo aan verdient of verliest, de onder nemer die meer weet dan 'de markt' kan weten, mag niet handelen. Dat geldt ook voor commissarissen en onderne mingsraadsleden. Wie toch op een gevoelig mo ment wil kopen of verkopen, kan alleen aan strafvervolging ontkomen, als de transactie wordt aangemeld. Dat bete kent niet, dat aan de grote klok wordt gehangen dat - om maar een voorbeeld te noe men - Joep van den Nieuwen huyzen op enig moment hon derdduizend aandelen RDM koopt. Zalm is blijkbaar gevoelig voor het privacy-argument, dat eerder uit de kring van ver mogende beleggers is geko men tegen het openbaar ma ken van grote aandelenbelan- gen. Een beetje ontvoerder en afperser leest immers ook de financiële pagina's. De minis ter wil, anders dan bijvoor beeld in de Verenigde Staten gebruikelijk is, de aanmelding van gevoelige transacties bin nenskamers houden. Dat de leiders van beursgeno teerde ondernemingen wat doen met de aandelen van hun eigen bedrijf, is op zichzelf niet zo omstreden. De Vereniging van Effectenbezitters, wier achterban meestal het gelag betaalt als een ondernemer met-voorkennis zijn slag slaat, is er een warm voorstander van. Een ondernemer met aandelen denkt ook een beetje als een aandeelhouder en dat kan nooit kwaad. Althans van uit het belang van de belegger geredeneerd. Maar de VEB heeft wel voort durend gepleit voor openheid, het eens per maand melden van potentieel gevoelige trans acties, met naam en toenaam. Tegelijk wil de club effecten bezitters de kans op voorken nis beperken door beursgeno teerde ondernemingen te ver plichten hun resultaten eens per kwartaal te publiceren en de controle op het direct vrij geven van koersgevoelige in formatie te verscherpen. Wat ondernemers zelf op de beurs doen. is tot dusver niet of nauwelijks te traceren. In zoverre het gaat om opties die zij als onderdeel van hun se. li cundaire arbeidsvoorwaarde krijgen toegeschoven, m„J het jaarverslag een verzamel post bevatten waaruit af te lei I den is, of de bestuurders hm I verkooprecht in de loop y, het jaar hebben verzilverd. Aan die wetenschap heelt de L belegger achteraf betrekkelijk I weinig. Hooguit kan hij bij vaststellen (zoals indertijd tij 9 DAF) dat het managen^ wel een heel gelukkige timjJ had. Aanmelding van gevoelf ge transacties helpen de beleg. l ger ook ai niet veel, omdat dit niet openbaar gemaakt vvor-1 den. Het is uiteraard wel een I preventief middel, omdat al. I leen die aanmelding de onder- nemer-in-kwestie vrijwaart. Zalm repareert een lekke wet De vraag is wel, of er geduw l de het jaar periodes zijn waai-1 in een directeur of een co®. I missaris niet over kennis be-1 schikt, die de markt ook i had willen hebben. Een onder-1 nemer die absoluut geen dis- cussies wil over zijn normbe-1 sef, zou er goed aan doen elke I transactie aan te melden of-1 liever nog - zijn geld in een veilig beleggingsfonds te ste- ken in plaats van in 'eigen aandelen. Hij krijgt meestal immers a voldoende salaris om van hen te verwachten, dat hij optimaal I presteert? Het is met de delenhandel door ondeme-1 mers ongeveer zo gesteld a met alcohol in het verkeer. Het veiligst is en blijft: druppel. Zalm repareert nu de wt ving van zijn voorganger, die in de praktijk inmiddels i aantal keren (HCS, RDM, I Borsumij Wehry) pijnlijk Ie I kort is geschoten. Joep van den Nieuwenhuyzen zou i der het nieuwe regime a waarschijnlijk hebben moeien I brommen. Maar inlossen I dreigt hij bij de minister hon- derden miljoenen leergeld op te eisen. Veel orders op komst voor Boskalis Papendrecht - Het baggerconcern Boskalis is zeer optimlstisci I over het verwerven van orders, zowel internationaal als in Neder- land. In het kielzog van de zojuist verkregen order - samen i Ballast Nedam en het Zuid-Koreaanse Hyundai voor uitbreid van het vliegveld in Singapore - aast Boskalis op een landaanwin-1 ningsproject in Singapore, een containerterminal in Hongkongeil projecten in Taiwan, Israël, Libanon, Brazilië en de Staten. De nettowinst is vorig jaar gedaald van 88,4 miljoen tot 70,9 mil-l joen gulden. De werkbezetting was goed, maar de prijzen stonde! I onder druk. De orderportefeuille is thans rond een miljard guide! groot. Winstgroei Heineken 10 procent Amsterdam - Bierbrouwer Heineken heeft de nettowinst uit ge-I wone bedrijfsuitoefening in 1995 met 10,1 procent opgevoerd tól 664 miljoen gulden. Het bedrijfsresultaat steeg met 12,4 procent I en kwam voor het eerst in de Heineken-geschiedenis boven de 11 miljard gulden uit: om precies te zijn 1,006 miljard gulden. De I omzet steeg met 4,7 procent tot 10,443 miljard gulden. Het bedrijf zegt aanzienlijk getroffen te zijn door de harde koers I van de gulden ten opzichte van de munteenheden die voor Heine-1 ken het meest van belang zijn. Bij gelijkblijvende wisselkoersver-1 houdingen zou het bedrijfsresultaat twee keer zou hard zi|«| gegroeid. Chipknip krijgt flinke oppepper Zaamdam - Albert Heijn, Shell en Vroom Dreesmann I samen met ABN Amro begin 1997 een eigen klantenkaart met be-1 taalfunctie op de markt. Het elektronische pasje is te gebra®"! voor spaarprogramma's als air miles en Shell-zegels maarteve»! voor kleine betalingen. De kaart wordt namelijk voorzien van e»| chipknip. f Met de klantenkaart, die begin volgend jaar op de markt koud kan de klant behalve air miles ook andere dingen sparen, zo® I Shell-zegels en kristalzegels. Bovendien kan de kaart als chip-1 knip gebruikt worden voor kleine, elektronische betalingen. Uitstel van betaling Safari aangevraagd Etten-Leur - Producent Safari van honden- en kattenvoer in ten-Leur heeft uitstel van betaling aangevraagd. Volgens rectie niet omdat het slecht gaat met het bedrijf, maar omi op korte termijn liquiditeitsproblemen zijn. Directeur Dm l hoopt dat het uitstel van betaling slechts enkele weken zal te ren. Bewindvoerder Verhallen werkt in die periode een pan voor de nabije toekomst. jji De markt voor honden- en kattenvoer wordt door de directi een groeimarkt omschreven. Zij staat daar positief tegenove r. I Safari werken in Nederland 130 personeelsleden en in het ou land nog eens 34. Benzine maandag cent duurder Rotterdam - Benzine wordt maandag een cent per liter duur De adviesprijs per liter is dan voor super plus loodvrij tfi ?j| den, voor euro loodvrij 1,96 sulden en voor superbenzine me 2,13 gulden. NS Cargo gaat snel reorganiseren Utrecht - NS Cargo, het goederenbedrijf van de ui:-1 Spoorwegen, gaat de voorgenomen reorganisatie met sp I voeren. Hierdoor komen ongeveer 600 van de 1600 arbei sen te vervallen. moet| De operatie, die de komende twee jaar wordt uitgevoe uiteindelijk een besparing opleveren van 100 miljoen ff> jaarbasis. De reorganisatie is nodig om als zelfstandig ong dieerd bedrijf zijn marktpositie te kunnen handhaven- vend vervoer zal worden afgestoten. 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 woensdag donderdag msterdam (anp) - De aandelenmarkt ir| eursgraadmeter AEX eindigde vrijdag .tijgers waren Koninklijke Olie, maar zef jaarcijfers bekendmaakte. De markt had liet in beweging, terwijl de obligatiemarl Jist-brocades kreeg er f 2,30 bij om te Lf meldde vrijdagochtend een kleii intimistisch over 1996. Er wordt een bijzondere baten en lasten verwacht. 01 L f2,40 op f229,90. Opmerkelijk was de schuiver die het Rol bp donderdag, wegens het bericht over [250 miljoen), zakte vrijdag f 1,70 tot f 37, asultaten in de toekomst door de verki Lenvallen", aldus een handelaar, jeineken maakte vrijdag een winstgroi achter f 0,50 omlaag tot f 326,40. In de ch] bent beter op f 154,40 en Akzo Nobel woi jiarkt werd ook pvc-producent EVC vijftii Haast de winst voor Akzo en Olies zi dubbeltjes tot f 224,80, Philips minderde jrie dubbeljes bij op f 56,60. )p de lokale markt viel het verlies van d| het forse negatieve saldo van f 197 miljo] 1. Scheepsbouwer Van der Giessen jrontmij kreeg ook wat vertrouwen herstructurering en hogere rendements' tn adviesbureau uit De Bilt steeg f neerderde negen dubbeltjes tot f 19,50. 14,70 wegens lagere winstcijfers over von: jdewYork (anp/krf) - De effectenbeurs vi [en daling van de aandelenkoersen. De 1,09 punt lager dan op donderdag. In j VelI Street de beleggers de schrik op I bas de beursindex ongeveer 115 punten [let uiteindelijke verlies van vrijdag viel r sursindex 35 punten in de min. Dat kwl bloed daarvan werd echter later op dj jch op de technologiefondsen stortten.! evolg van het aflopen van drie soorten| jiime 532 miljoen aandelen. De eerder [dustriële produktie en consumentenpJ ndat ze binnen de verwachtingen vielen isterdam - In Bintje 50mm levering a igen f 29,90-29,10, voor levering mei '99 [1,80-31,20, voor levering juni '96 we ,10-33,00, voor levering april '97 w| ,00-24,90. De stemming was flauw. Amsterdamse wisselmarkt franse frank 1100) I griekse dr. (100) I hongk-dollar (100) rerse pond «al.lire 110.000) j iap.yen 110.000) noorse kroon (100) oostenr.sch.1100) Port escudos (100) e pes. (100) e rand l iweedse kr. (100) zwits.frank 100) ecu 14-03 15-031 1,64575-1,64825 1,6482 0,91250-0,94250 0,9125j 1,2730-1,2830 1,2710] 5,4445-5,4495 5,4435j 1,20175-1,20425 1,2031 28,955-29,005 28,92cJ 111,920-111,970 111,9ll 2,5100-2,5150 2,5150 32,655-32,705 32,639 0,6330-0,7330 0,63301 21,225-21,475 21,189 2,5850-2,5950 2,5929 10,475-10,525 10,511 156,500-156,600 155,99 1,1330-1,1430 1,123d 25,675-25,725 25,689 15,9150-15,9250 15,919 10630-1,1030 1,0619 1,3270-1,3370 1,3259 0,4125-0,4325 0,4109 24,275-24,325 24,349 138,765-138,815 138,69 2,0655-2,0705 2,0679 ACHT ia ™ACHT 14 300 0 New Yor'- akané ai cdxI? Madeira nr Motril, All Cana'rk h -i z0 Ooessant nr (3 APDvik Apni nr Rotterdam! ÊKk' APOLLöGRACHT 15 te Kashitf Kite Dat n?^ACHT 14 pas Galapagc P te Dakar, ATLASGRACHT 14 te Inchd "AAroeRArHTE1N/,TrGRACHT 15 5001 Holland n Stl Vlncente| P Z MeiakaAnrTr1R In 130 zo Ma"orca nj Wtrfam ?®raldt°n. CHRISTINA-11 Whelms!, 5 te Balboa, COLDSTR8 Comna nVre|n' C0,NSTANCE 15 te Bot elfborg in -Hsab0J' ,90RM0 expre| 80 Shrunn uZW Xokkola nr Antwerp! UTCH Engincrr3, OOGGERSBAN irragona nr R i z0 Wight nr1 VHBailor ri! °o1:a' DUTCH NAVIG/ [rrierick Fni2r,Mr-2r? nw West-Capelll ^SGfiACHT nn?A 15 650 I 1 "o Momi IcMr? nw Admiralty Isl! RACHT i5ri4nEENDRACHT 14 vn Lal 20 Cairne "e"'- Finisterre n J Mane, falltl 1eV ERASMUSC| huiden nr 0 ono Aden I JK 15 200 pV' FEINTERBORG 151 NERMAR i^QRe^lon' FLINTERLAlJ fit- FRpqu (A/ATrnLivorno nr Salerno,! ivan9arSR WATERBAY 14 400 zo Mu i°DUWEBORG 14rSnrd' GEOPOTES-9 li aPPY BUCCANFFRS?,i ?Penhagen nrl Men nr vaiia un! i n0 Algiers, I^AJJAH 14 bi o ND KLIPPER 14 t R'ga, IKIENAEortam°uth nr ValA Humber nr ImJ- 1LCancun nr Ho: is' J0 CAM mm A Tlngharri, JO ASPEN [ekkanrSuez KAT ia i?->z Tenerife nr FHV^U5oTRGfHW"5^d30r°4 ljD.EBORG -,?r E®bu- LIJNBAANSGRA Ih.'minato B°,z Taranto nr Ravef |p?ln9en- MAASFFnnr^?c LOOIERSl RS° Caldera7MAGn!u cm 1?° n0 Sundl i?ïon° Cuba DALENA 15 5 z Gibr ftlRlLDE 15 "r LJ®aab°n, MARIETJE "sRTY SERVANT 3 i4nSfc MENNA 15 ;naPPoro nr YnVoh no Puiairah r. iuLriLcLEMENT i4 „7na' ^EDLL ASIA ES Ven nr Sin„ 0 w Azoren nr Bill UROPAn9,atf?rebNEDLL DEJIMi' i 3nn"nedlal nifri said. nedi bo3p°0nrz Rome n^p^DIAJAvn Le K"uRn^raP-e NETOejIma Jnnar' nedlal nIfri aaflsaid- NEDl[ 300 Rome nr pnilAoND'A 14 vn Le I ?Dlinr,lLissabon NE°LL Rf tkeliii LANDIA lil rqc NOORTl fin r?ad' NICKFR.c ,59? ono Fortale: l|Da °uessant nr Rn 1 no Sel'ze Cl lini nova fr?«?!?' northern L na??* Zo Oran Canfri 14 700 n Pue| TnJ.Vado. mTCS "r Vado, OCI 'n-aria.nr Vado P&rlaarin„nr Vad°, OCÏ 4 vn p'o^GRACHT 14 lOd hrun;" '5 45 zw 1|!,dland nr Niiham| na br Genua PR N(?cS«rand nr A prince of seas il

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 8