Weekend
Campus bv
DESTEM
E4
lALGEMEEN
Recreatieverhuur
ISTERN HOTEL
p. De promotie bracht hem
ook de kardinaalshoed. Woens
dag viert hij zijn 25-jarig bis
schopsjubileum. Een gesprek
met dr. Adrianus kardinaal Si
lookingburo
"reizen en Recratie"!
)U LANDH0TEL
AAN DE MOEZEL
Beleidsprogramma
Hotel Hesborner Kuckuck
"Reizen en Ree
Kardinaal Simonis
viert zijn 25-jarig
bisschopsjubileum
'Ik zou eigenlijk een
heilige moeten zijn,
maar ik ben het niet'
-Xjl
ZATERDAG 16 MAART 1996
la d D e
D®^HAMPS: mo°ie VriiM
1 vak.huizen voor 2- |s>
Info: 0032-84.44 £^n Pe'
VAK. CHALETSti~hüuP
Belg. en Franse Arde!'
Week-end v.a.iqq 9 e'
v.a. 299,- Inter-chaS
010-4730319 ohal®l
Luxe villa 8-22^7biilDa
t.h. we-week, gratis 5
0032/92512486 na 18 u
ARDENNENr~Ii^
6-30 personen. EURor?
(SGR) 043-6042600/ W
T.h. VAK.WON. kTpariTid
zwemb. Ook wandelwS
ends/midwk. 077-4670^1
Te huur nieuw ciTu
omgeving HOTTON m|
0115-696662. "'I
B-.*Th£.
v. 4/6/8p. in rustig dorp J
bosrijk gebied bij Dltól#
zwemb./tuin 043-325Pntto
PASEN nog t.h. comTvS
won. dichtbij La R0CJ
bosr. omq. 075-6289933
'Vrijzinnigheid
leidt tot niets'
Verhuur luxe stacaravans I
6 persoons 3 slaapkamers!
op mooie campings.
Grouw Yn 'e Lyte i
Emmen Camping Emmen
Hardenberg de Klimberg
Biddinghuizen Rivièra Pari
Heinkenszand(ZI)Stellepla
Bel voor folder
0527 - 615215.
J ST
lERGE OOSTKUST
I Van Maerlantstr. 79, B-8370
omfort. Mogelijkheid voorsauni
hi gel. 200 m, van het strand,
laar open. Tel. 00-32.50.42i»!
VAKANTIEWONINGEN
\RRANGEMENTEN MET
GSKAARTEN LEGOLAND
ikosten ons infopakket met
PANCENTER-R1BE BYFERIE
ERIE'ULFBORG VEMB
l*0DDER*DIV. TOURISTBUREAUS
S0H0JLANDET*RIM R0M0
1BJERG-DANSK FOLKEFERIE
Zijn benoeming werd 25 jaar ge
leden door velen onthaald met
een storm van protest, door an
deren ontvangen met gejuich.
Op 20 maart 1971 werd hij tot
bisschop van Rotterdam gewijd.
In 1983 werd hij gepromoveerd
tot aartsbisschop van Utrecht,
hetgeen evenmin geruisloos ver-
monis.
p80 AA Midwolda r 1
P597-552924 (®1
Door Jan Bouwmans
de sacramenten nog wel noodzakelijk
waren." „Dat binnenwereldlijke godsidee
raakte mijns inziens ook het mensbeeld: heeft
de mens iets bovennatuurlijks in zich, heeft
hij een eeuwigheidsbestemming."
Grote zorg
De kardinaal heeft er hard aan getrokken.
Maar hij moet vaststellen dat de balans wat
betreft het aantal praktizerende gelovigen
behoorlijk negatief is doorgeslagen. Voor hem
een bron van grote zorg.
„Als je niet meer wekelijks naar de Kerk gaat,
loop je zoveel kans mis om je geloof ook echt
te voeden, én aan het Woord van God én aan
de gemeenschap. Ik zit mij wel eens af te vra
gen of het zo sterk gegroeide individualisme
niet mede zo sterk gegroeid is omdat we veel
minder samen naar de Kerk gaan. Dan ga je
het op je eentje uitzoeken. Dan ga je ook meer
gecompartimenteerd leven."
Houdt u zichzelf mede verantwoordelijk voor
de ontstane toestand
„Ik stel me wel de vraag: wat mankeert er aan
mij dat ik niet in staat ben om de mensen tot
kerkgang te motiveren. En dan nog wetende
dat ik daar in praktisch al mijn preken in een
of andere vorm op terugkom, omdat het zo
belangrijk is. Terwijl ik zie dat het niet
gebeurt. Dan denk ik: stel nou voor dat ik een
Alles op vakantiegebied in
ruenstein/Pfalz T: 00-496392.91
Dir.a. bosrand gelegen, omgevs
'sen. Rest., bierkelder en biertui
solarium,kegelb.en tennis.Kamei
Ligweide.
|w bezoek. Familie Gass.
Iv.a. DM 45,- (kind.kort.) Zwembar
us, 'ZUR KUPFERKANNE', 56330
7-342, fax: 1877 (wij spreken Ned.'
Roermond, tel.: 0475-3-27735.
JJfoteftfrossjefiT
|t bergstacye nèt over de grens
pad Bentheim, (bij Oldenzaal) met zijn heuvel-
Jamers met ligbad, toilet, KTV, telefoon en iiuni-
ftuna. solarium, bowling, bar en konditorei.
|rkeerterrein.
nent (3 nachten) DM 255.- p.p.
Jijtbuflet en culinair diner.
lend- en meerdaagsarrangementen. Vraag 0011
Isarrangement. Hotel Grossfeld. ScholBstraBe
fcnd Fax 00-49 5922 4349.
§49 5922 828 D) voor prospectus.
n/fietsen in Natuurpark Pfalzerwal
Iontspannen dagen in een huis
n fumihexfeer.
Pfalzer keuken.
re kamer» „lo/w. lSI)V<l<H'rkie*tel.. kaM-l
m'. minibar. Iiulkoii «>f terrus)
nnenhot. Aire Hjupïnfle 7. 76848 WilgrAW J
Wi. turn. hid,,, f" "■'■s'*
rijzinnigheid leidt tot niets." Hij
zegt het zeer beslist. Zoals hij er
ook vast van overtuigd is dat
alleen langs de weg van de heiligheid uit de
huidige crisis te geraken is. Waarbij hij ver
zucht: „Ik zóu een heilige moeten zijn, maar
ben het niet."
Het gesprek met kardinaal Simonis heeft
plaats in de spreekkamer van het aartsbis
schoppelijk paleis aan de Maliebaan in
Utrecht. Komende woensdag viert hij zijn 25-
jarig bisschopsjubileum, 's Ochtends met een
plechtige eucharistieviering in de kathedrale
St. Catharinakerk in Utrecht en 's middags
inet een receptie in het Beatrixgebouw van de
Jaarbeurs.
Het heeft de kardinaal in de afgelopen 25 jaar
aan publiciteit niet ontbroken. Zijn benoe
ming destijds tot bisschop van Rotterdam
sloeg in als een bom. Tegenover felle protes
ten stonden 64.000 schriftelijke adhesiebetui
gingen.
Tien jaar geleden werden twee processen
legen hem aangespannen wegens uitspraken
«ver vrouwen en homoseksuelen. Beide keren
werd hij vrijgesproken, maar toch was het
e® unicum: een bisschop die voor het gerecht
was gedaagd.
Het bezoek van de paus in 1985 was ook geen
1 genoegen. Daarbij liet het nadien
I Bag eens hele diepe sporen na, onder andere
T de vorm van de Acht Mei Beweging. Hij
I beeft het mee moeten maken dat twee coile-
.pen kort na elkaar, al dan niet
ivnjwillig, opstapten. Hij werd er mede op
I «gekeken.
la. 8d.
|2-3 p.
pr dag.
|R/Lux.
HMITT
Nittel
Ir.Ned.
bsel bij
|rames,
No-
jrbouw,
ihaard
tn.ligw.
fitness
oderne
week
tit rest.
folder:
1507.
riek
staat
ngen.
e krant!
ihorn
ionk., 2
st.ligg.
aparte
1569
VAKANTIE AAN DE
LORELEI, inclusief exrn
8 dagen/7 overnachting'
in tweepersoons-kam
douche/wc, DM 465,-
persoon incl. halfpens
qrote boottochten,
wandeling met sta["p'
eten, toegangskaart
het poppen- en bere
seum, fakkeltocht naar
burcht Rheinfels met n
derslag en wijn Pr°®
tweepersoons-kamer, Wneld.dan
^rsoontcl. halfpensiorO
grote boottochten,
gangskaart voorr de
RhPinfe s en het Puhh
en wiji
Rheinfels en
ZJSESSSêgi
douche/wc DMJ2eW
persoon en een 9r° ctuS
tocht. Boeken °,f Pf0 erha|j:
aanvragen bij: 'Win
Rheingoldstr.8, Te
Oberwesel-Urbar. 608
nn49-6741.1366FaÜ3_
ND
OTELIN HETMOOIESAUE
iliim nci iwww't A/R/AA-erKe"u
km v. Winterberg. ANWB/a^ s)ggrv0|,
TER PLEKKE! Vn?ndeiln'ntspanne'!
odigen u uit 'n plezierig®_ groot
or te brengen! 53 Ka™f,J.an, tJiPj'
d, sauna, solariam' ^e^oge kind^j!'
ontbijt-saladebuffet. Rog. E _-i0%
TM 455,- "'JUBfLEUMAKT 0m-
2, D-59969 Hallenberg/Hes
^984-475 NedspmkJ^5_^
RBERG,
25,-.
p. ap-
oor gids
■392.
60 DM,-. l^êhure.
87421 (v.a. 14 ui
Het
heilige was; misschien zouden mijn woorden
dan toch veel meer indruk maken. Maar ik
ben ook realistisch. We zitten in zo'n diep
gaande cultuurcrisis, die je als het ware over
spoelt als een vloedgolf. Je moet wel ontzet
tend sterk in je schoenen staan om vol te hou
den en naar de Kerk te blijven gaan. Ik denk
dan met name aan het hele levenspatroon van
jongeren. Dat is het grote verschil met de Ver
enigde Staten. Daar hoort het erbij om naar
de Kerk te gaan, ook voor de jongeren. Daar
ben je asociaal als je niet gaat, hier als je wel
'anrJaag zit een opgeruimde en ontspannen
kardinaal tegenover me. We gaan even 25 jaar
in de tijd. Tegen de achtergrond van
optreden op het Pastorale Concilie in
Wdwijkerhout kon zijn benoeming tot bis-
™p van Rotterdam moeilijk anders opgevat
«den dan als een beleidsprogramma van de
«noemende instantie.
Heb mijn benoeming destijds niet zozeer
e® Programma gezien, maar in het kader
l?.~ Pluriformiteit. Als het een programma
luk ^an een waar mÜn Hele leven voor
Bestaan: het orthodoxe katholieke geloof,
is mijn programma geweest vanuit een
'gewortelde waarheidsovertuiging. Maar
vanuit een pragmatisch oogpunt. Ik ben
kerkhistoricus, maar wat ik vanuit de
s weet, is dit: vrijzinnigheid leidt
vol ^zinnigheid houdt het een tijdje
j. ririschien een paar geslachten en sterft
kernelementen van het orthodoxe
geloof achtte u toen in gevaar?
Sezag. Toen groeide al de opvatting: de
mZ'ln men'ng Hebben, de bisschop-
Hun mening hebben, maar wij
neer een mening en dat staat min of
aast elkaar. Daarin zag ik dus een heel
gevaar. Daarnaast de moraal van de
- n het gewijde ambt. Dat waren dingen
danl® a' zeer omstreden werden. Met name
7/et gewijde ambt."
lodskÜf Za' °°k de secularisering van het
'obins!Ilp 'n de HmHt. Dat boekje van
Voor p „Was in 1963 verschenen, 'Eerlijk
God do waarin de transcendentie van
■"gewis/u teit van min meer werd
h" 'p!!fj ,voor een binnenwereldlijke God.
tot allerlei discussies of bidden en
Celibaat
Het priesterschap voor de vrouw en het celi
baat behoren tot de vaste onderwerpen in
vraaggesprekken met de kardinaal. Een van
zijn reacties is: kijk naar de kerken die wel
vrouwen in het ambt hebben en geen verplicht
celibaat; ze hebben het even moeilijk als wij.
Maar is dat niet een beetje simplistisch
gesteld?
„Dat zou het op het eerste gezicht kunnen lij
ken. Maar ik geloof het niet. Stel dat de Kerk
zou zeggen: we laten de koppeling van pries
terschap en celibaat vallen en de vrouw mag
in het ambt, zouden we dan tot een dieper
contact met het grenzeloze Godsgeheim
komen? Zouden we dan werkelijk tot meer
gebed komen? En tot een geest van gebed, wat
toch de hele geest van Jezus is en van het
evangelie. Ik ben bang dat het dan nog erger
wordt. Omdat ik op geen enkele manier zie
dat een jongere generatie dan vrolijk gaat
bidden en naar de Kerk komt. Dat is mijn
inschatting."
„Als je op kortere termijn kijkt, lijkt een wat
lossere opstelling een betere uitgangspositie
voor de toekomst. Maar ik vind dat we met
het evangelie in de hand altijd moeten denken
aan de lange termijn. En op de lange termijn
zal het toch altijd weer uitkomen op wat
Gods Geest in die tweeduizend jaar aan
waarheid in zijn Kerk heeft uitgekristalli
seerd. Ook ten aanzien van een, au fond
beschouwd, disciplinair vraagstuk als het
celibaat van de priester."
„In het celibaat zit veel meer Heilige Geest
dan geest van mensen. En voor de Christus
representatie - hetgeen toch het wezen van
het priesterschap is: de persoon van Christus
gestalte geven - is de celibataire levenswijze
toch een uitermate aangepaste vorm. Als het
natuurlijk goed beleefd wordt."
Denkt u dan dat de oosterse en de protestant
se kerken zich op langere termijn tot het celi
baat zullen bekeren?
„In de oosterse kerken is in elk geval in de
laatste eeuwen een zeer sterke celibatisering
aan de gang. Oosterse gehuwde priesters heb
ben mij eens verteld dat dit verschillende
redenen heeft. Het gebeurt nogal eens in de
oosterse orthodoxe kerken dat de gehuwde
priester als tweederangs wordt beschouwd.
De mensen biechten daar bij voorkeur bij de
celibataire priesters. Omdat wij helaas het
sacrament van de biecht praktisch kwijt zijn,
speelt dat in de celibaatsdiscussie helemaal
geen rol meer. Ik ben ervan overtuigd dat, als
wij het sacrament van de biecht serieus zou
den nemen, een heleboel mensen anders over
het celibaat zouden denken.
Denkt u dat de onfeilbare uitspraak 'de Kerk
is niet bevoegd de vrouw ooit tot het priester
ambt toe te laten' bestand zal zijn tegen de
tand des tijds?
„Natuurlijk is die bestand tegen de tand des
tijds, in deze zin dat hij nooit zal worden
teruggetrokken of veranderd in de toekomst.
Maar dat wil niet zeggen dat het geen grote
crisis zal veroorzaken en hier en daar ook
veroorzaakt. Maar dat is niet alleen met deze
uitspraak geweest. Dat is ook met andere uit
spraken geweest. Ik denk dat de uitspraken
van Humanae Vitae (zoals het verbod van pil
en condoom, jb) ook tegen de tand des tijds
bestand zullen zijn en nooit zullen worden
teruggetrokken, hoeveel crisissen daarom
trent ook ontstaan."
Wat is het voor een God, die de helft van de
door hem geschapen mensen niet geschikt
acht om zijn heil sacramenteel aan mensen
door te geven?
„Het woord geschikt is hier niet juist. God
roept hen niet tot het priesterschap. Dat is
wat anders. Hij roept die helft wel tot andere
dingen. Priester worden is in eerste instantie
geen kwestie van geschiktheid, maar van roe
ping. Vergeet niet, er zijn ook een heleboel
mannen die zich geroepen achten tot het
priesterschap en dat de Kerk moet zeggen:
het spijt ons, maar we doen het niet. Ook een
heleboel mannen zijn er niet geschikt voor."
Maar dat is toch onvergelijkbaar?
„Ja, het is onvergelijkbaar. Maar als ik nou
eens dit zou zeggen: wat is het voor een God,
die de helft van de door hem geschapen men
sen niet geschikt acht om kinderen voort te
brengen. Dat kan een sofisme lijken. Maar
dat is het mijns inziens niet. Wat zeg ik daar
mee? Dat God man en vrouw heeft geschapen,
volkomen gelijkwaardig, maar niet gelijk.
Dat hij taakverdelingen heeft gegeven. En dat
man en vrouw elkaar aanvullen. Maar dan
komt het tegelijkertijd ook weer neer op de
vraag: waarom is God mens geworden in
Jezus als man en niet als vrouw? Is dat cul
tuurgebonden of heeft dat vanuit God een
bedoeling? En dan kan ik niks anders aanwij
zen dan: het heeft een bedoeling. Want Jezus
is de bruidegom van zijn kerk. En wat is een
priester? De sacramentele vertegenwoordiger
van hem, de bruidegom. En de bruidegom kan
geen bruid zijn en de bruid geen bruidegom."
„Dit is een theologische denkwijze, die kan
worden aangevallen hoor. Want je hoeft het
met mijn theologische argumenten niet eens
Kardinaal Simonis: 'Uiteindelijk zullen we er alleen maar uitkomen langs de weg van de heiligheid.'
FOTO 'T STICHT
te zijn. Maar wat van ons wel wordt gevraagd
is dat we ons in gehoorzaamheid aan het
geloof hierbij neerleggen, hoe moeilijk dat in
onze cultuur ook kan zijn. De gehoorzaam
heid van het geloof kan soms een hele zware
wissel op ons trekken. Ik geef enkele redenen
aan waarom het wellicht voor mensen ook
een beetje gemakkelijker wordt om in te zien
dat hier hele diepe dingen aan de orde zijn."
Schisma's
„Waarbij ik nog wel moet zeggen, en dat is
een reden van pragmatische aard...weet u wat
de paus ontzettend goed weet? Dat het schis
ma's in onze Kerk teweeg zou hebben
gebracht en dat ten eeuwigen dage zou blij
ven doen, als het ambt voor de vrouw zou
worden opengesteld. In feite gaat het om de
vraag: is Jezus de werkelijke Zoon van God
en heeft hij voor de Kerk werkelijk constitu
erende dingen gedaan? Ik zeg ja. Als onze
Kerk daarvan zou gaan afwijken, gegaran-
deeerd dat we dan in onze Kerk ook schisma's
krijgen. En dat weet de paus natuurlijk."
„De andere kant van de medaille is, dat het
van ons erg veel creativiteit en inventiviteit
vraagt om de vrouw op haar wijze in de Kerk
tot haar recht te laten komen. Daar zijn wij in
Nederland goddank hard mee bezig. Men zegt
van het aartsbisdom dat het de laatste jaren
het vrouwvriendelijkste bisdom van Neder
land is. Dat vind ik een aardig compliment.
De vrouw als diaken?
„Dat zie ik persoonlijk niet zitten. De theolo
gen zijn hierover trouwens ook zeer verdeeld.
Er is een theologie over het ambt die zegt: het
driedelig ambt (diaken, priester, bisschop) is
eigenlijk één en ongedeeld. Dan zie ik niet
goed in hoe een deel van het ambt wel door
een vrouw bekleed zou kunnen worden en een
ander deel niet. Dat is mijn theologische
opvatting. Maar die geef ik gaarne voor een
betere prijs. Allerlei studiecommissies komen
er ook historisch niet uit. Want dat er diaco
nessen zijn geweest, is heel duidelijk. Maar of
dat diaconessen waren in sacramentele zin, is
zeer te betwisten."
Ingenieur in ruste
De geloofscrisis. Daar liggen volgens de kar
dinaal ontzettend veel factoren aan ten
grondslag. Hij denkt dat de psychologische
these 'God is een projectie' het toch bij veel
mensen ergens heeft gewonnen. En de
gegroeide mondigheid leidt wel tot een hou
ding van 'ik ben mezelf tot norm' en dat ver
draagt zich niet met een God die ook normen
stelt. De 'God is dood'-theologie - je moet
leven alsof God niet bestaat - is medeschul
dig, want heeft een soort deïsme voortge
bracht: mensen geloven nog wel in iets, niet
meer in een persoonlijke God. Dan krijg je
hooguit nog het idee dat God een soort inge
nieur in ruste is. Hij heeft de zaak een keer in
elkaar gezet en wacht nou met zijn armen
over elkaar af hoe het afloopt. En in de tus
sentijd heb je geen last van hem en laat hij
ook niet van zich horen."
Lente en herfst
God laat toch ook bar weinig van zich horen?
„Dat is voor de een waar en voor de ander
volstrekt onwaar. Jezus zegt: je kent toch de
tekenen. Je ziet toch als het lente wordt of
herfst. De een weet in alles Gods hand te zien,
Gods stem te horen, en de ander is er op de
een of andere manier doof en blind voor.
Maar de kern van het christelijke geloof is
ook: Hij heeft gesproken in Jezus. Jezus is het
grote feit. De historische persoon van Jezus
Christus. Dat is hét feit, dé openbaring van
God."
„Dan krijg je allerlei zogenaamde weten
schappelijke theorieën - die overigens al zo
oud zijn als de weg naar Kralingen - zoals:
Jezus hebben ze tot God gemaakt; het is alle
maal verbeelding; wat over hem verhaald
wordt, heeft met de historie helemaal niks te
maken, maar is voortgekomen uit de gelovige
gemeente, enzovoort."
„Maar God heeft gesproken en spreekt in
hem. En spreekt in het fenomeen van zijn
Kerk. Dat is voor gelovigen heel zichtbaar.
Want als je menselijkerwijze de Kerk beziet,
nou... Bisschop Olav Smit die veertig jaar in
Rome heeft gewerkt, hield ons als studenten
altijd al voor: 'Moet je eens luisteren, wat de
Kerk betreft, ik heb zo ontzettend veel men
selijkheid en zondigheid en beperktheid in de
Kerk gezien en toch is voor mij het geloof in
de Kerk ieder jaar gegroeid. Want dat deze
Kerk nog bestaat, is een Godswonder!' Dat
zeg ik hem van harte na."
U bent kardinaal, u geeft leiding. Hoe die cri
sis te bezweren?
„Op de eerste plaats door nooit te resigneren.
Nooit te berusten. Wat mij zelf betreft (ik ben
nu 25 jaar bisschop en als Onze Lieve Heer
me tijd van leven geeft, moet ik nog 11 jaar
door) bid ik om geestelijk elan en geestelijke
spankracht. Dat je toch iedere keer weer
bestand mag zijn tegen de bekoring van 'het
zal mijn tijd wel uitduren'. En dan weten dat
op den duur de pogingen gezegend zullen
worden. Dat er weer een betere toekomst
komt. Alles sal reg kom."
„Uiteindelijk zullen we er alleen maar uitko
men langs de weg van de heiligheid. De heili
gen hebben het charisma om de liefde van
God wel te laten zien. In zoverre moet ik
altijd naar mezelf kijken. Ja, ik zou eigenlijk
heilig moeten zijn, maar ik ben het niet."
'EN PAN NO EEN opTKEPEN VAN VAN PI pOSTKAMEtf
VtAT z£. VRECIES <S/VVTPoeN >viPp£ 2ElJE.ve.ft GEHEIM, HO O OEM
PUT IK &EN MET zo NIEUWS ólthZlCl Ai-S O
