r
MENT
ledereen is schuldig en veegt straatje schoon
'V oor ons begint
het nu pas echf
Analyse
ida 076-5428315.
ce
z-Vous Privé
'Nederland is dumpplaats voor tonnen Duits afval'
DE STEM
Oil
Escort service.
Succes lacht
Frans Bauer toe
Sport
Grootste massa-ontslag na WO II
Gids
Radiomakers
hebben lol
Simonis viert
zilveren jubileum
Weekend
Hoofdpunten uit
Fokker-nieuws
privé 99 Breda
iïmÊÊ
WWf 4 Illll
Groei economie
Zeeland niet
in de pas bij
rest Nederland
Gasteis college
schrijft brief
aan minister
De Boer
Meer nieuws over Fokker op:
Onzekerheid in Woensdrecht
ONVERWOESTBAA
Op zoek naar werk
heeft vandaag ruim
250 vacatures.
Maak er werk van
HOGER ONDERWIJS
_ï$9
{'*1 20Q
"ftAO iq
|dakrail,
7.950.- p.ro. 119.
In,
v.a. 10.950.- p.m. I64
v.a. 5.950.- p.m. gn
.v.a. 11.950.- p.m. 179.
v.a. 8.950.- p.m. 134'.
lil,
23.950.- p.m. 359.
14.950.- p.m. 224-
velgen,
.v.a. 13.950.- p.m. 209.-
18.750.- p.m. 281.-
bj. '87.v.a. 8.950.- p.m. 134.
v.a. 5.950.- p.m. 89-
9.950.- p.m. 149.-
23.950,- p.m. 359,-
5.950.- p.m. 89..
vSa. 12.950.- p.m. 194..
RDE VOOR UW AUTO
ooter en caravan in.
Iers,
v.a. 8.950.- p.m. 134..
15.950.- p.m. 239-
c.v. bj. '90 .13.750.- p.m. 206.-
bj. '87 tot '89 .5.950.- p.m. 89.-
9.750.- p.m. 146.-
hatchback,
v.a. 7.950.- p.m. 119.-
c,
v.a. 5.950.- p.m. 89.-
lurbekr.,
16.750.- p.m. 254.-
etallic,
5.950.- p.m. 89.-
LPG of
12.950.- p.m. 194.-
1 met vele acc.
'89v.a. 8.950." p.m. 134.-
15.950.- p.m. 239.-
ciale ziekte- en
lingsplan.
It u helemaal niets.
v.a. 6.950.-
jurhekr., bj. '89.9.750.-
.40.750.-
.12.750.-
pakrail,
17.950.-
v.a. 10.950.-
8.950.-
v.a. 9.750.-
)j. '90 tot '92 .v.a. 9.950.-
:.v„ bj. '91 13.750.-
.v.a. 10.950.-
11.950.-
.v.a. 12.750.-
f89
imen,
p.m. 104.-
p.m. 146.-
p.m. 611,-
p.m. 191.-
p.m. 269."
p.m. 164.-
p.m. 134.-
p.m. 146.-
p.m. 149.-
p.m.209-
p.m. 164.-
p.m. 179.-
p.m. 191.-
..23.750.- p.m.356-
..27.950.- p.m. 419.-
in onze verwarmde en
druk- en zetfouten.
rij. 10.00-18.00 uur
30 uur l'
id 10.00-21.00 uur
open met een zeer
tarievenLopende
mensen met WAO
/oor vrijblijvende
1466.
uw financiering en/of
3 e/o bijgewerkt
et een 10.000 km beurt
3 afgeleverd met een
A58 R'daal-Breda
Privé Rosanne
Tevens Escort 11 -24 uu
0165-344146
privé
gevr.
(rouw
privé.
Escort
°ok voor darnes^
MTLfoS6-53U4555-
HUGO
KENZO
GIORGIO ARMANI
R.LEZARD
HUGO BOSS
E.A.
MEERSSCHAERT
exclusieve
mannenmode
,.,.„111111!mil KWIK™'-™"
"E I I EIIII"! ™1""1
BOSS
ESTEM
VANDAAG IN DEZE KRANT
Waterreus wil
geen polonaise
Ronald Waterreus, amateur-
drummer, is de minst gepas-
seerde keeper in het betaalde
1 oetbai. Het zegt hem weinig.
„an enige polonaise rond zijn
I „ersoon wil hij helemaal niets
Jveten. 'We zijn allemaal maar
gewone stervelingen.'
DEELB
Frans Baüer uit Fijnaart wist als
9-jarige al dat hij zanger wilde
worden. Inmiddels is hij 22 en
heeft hij zijn zin. Zijn eerste
album werd goud, zijn tweede
platina en een Zilveren Harp
heeft-ie ook al. Het gaat goed
met Frans: 'Pa, foto's!'
DEELD
Tranen
Ze hebben veel lol, de jeugdige
programmamakers van
Lokale Omroepvereniging
Oudenbosch. Soms zijn ze zelfs
nog na aan het gniffelen als de
microfoons weer openstaan en
de luisteraars dus mee kunnen
genieten.
PAGINA D5
Toelating van vrouwen tot het
priesterschap zou scheuringen
hebben veroorzaakt in de
Rooms-Katholieke Kerk. Niet
alleen nu, maar ten eeuwigen
dage. Kardinaal Simons zegt
dat aan de vooravond van zijn
zilveren jubileum.
DEELE
8 "71031 1"000225"
I I I I I
ZATERDAG 16 MAART 1996
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 2,00 - ZATERDAG: 2,50
INHOUD
6 KATERNEN
De Binnenkrant A2
Binnenland A3/A4
Buitenland A5
Economie A6/A7
Beurs A8
Sport deel B
Zeeland deel C
Gids deel D
RTV-programma's D3/D4
Ragazzi D5
Weekendbijlage deel E
irf
ommm.
om
val
F okker
IVan onze verslaggevers
IAmsterdam/Den Haag - Op vrijdag 15 maart 1996, 's och
tends om zes uur, viel na 77 jaar het doek voor de NV Ko-
[ninklijke Nederlandse Vliegtuigenfabriek Fokker. Na ze-
[ven weken intensief zoeken, bleek geen enkele partij be
leid nog geld te steken in de oudste vliegtuigbouwer ter
■wereld.
[Van de 7900 werknemers kunnen er 2500 aan de slag bij
[het nieuwe Fokker Aviation, dat zich toelegt op onder
houden toelevering. Nog eens 300 mensen kunnen bij an-
[dere bazen aan het werk. Per saldo volgt een massa-ont-
ilag yoor 5100 mensen. Bij toeleveranciers en weten
schapsclusters zullen nog eens 5000 banen verdwijnen.
blondines en brunettes
a in Made. Ma.-vr. 11.00-24.00 u.
388084 (Ook Escort!)
-r~ZTÖ4i
;De zichtbaar aangeslagen en ver
moeide bestuursvoorzitter Ben
|tan Schaik sprak van een 'dra
matisch besluit voor onze werk
nemers, voor onze toeleveran-
en voor heel Nederland'.
^Minister Wijers (Economische
IDe Koninklijke Nederland
se Vliegtuigenfabriek Fokker,
Fokker Aircraft en Fokker
Administration zijn gisteren
failliet verklaard. Deze bedrij
ven hadden sinds 23 februari
surseance van betaling.
I Alle 5664 werknemers van
de failliete bedrijven worden
ontslagen. Geld voor een so-
I ciaal plan is er niet.
j I Fokker gaat verder als Fok-
"t Aviation met 2500 men-
1. Hieronder vallen; FAS en
Elmo in Woensdrecht, FSP in
Hoogeveen en twee activitei
ten van het failliete Fokker
Aircraft (Product Support op
Schiphol en Aerostructures in
T Papendrecht).
IVan de 5664 ontslagen
werknemers krijgen er 950 een
"aan aangeboden bij Fokker
Aviation. 300 Mensen (beveili-
pig, schoonmaak) worden
herplaatst buiten Fokker.
Los van de 5664 ontslagen
j "'i de failliete bedrijven, val
lat bij FAS en Elmo in Woens
drecht 350 banen weg. Er is
«el een sociaal plan.
I "Fokker-topman Van Schaik
""1 niet terug in het nieuwe
®r. Fokker Aviation
«"rat geleid door bedrijfsad-
«seurE. de Vries.
"Het nieuwe Fokker (omzet
wca 1 miljard gulden) zal
ansluiting zoeken bij een in-
lustnële partner.
□4 (uun
Roosendaal'ó'ojnd slank
m0||i9- Ellen 38' V
RDN.IA 44l0165JKL
nwe charm dames 1051
rom. prive-sf. 076 5
■;M6
fwg en zacht
"wel zaterdag als zondag blijft
,.l,'°°9- Naast wolkenvelden
int ook de zon bij een zwak-
tot matige wind en hele aan-
ame lente-temperaturen.
•- ,;fi■- M SgfiB
W, Jt.
-
Zaken) noemde het faillissement
'een trieste afloop'. Premier Kok
sprak van 'een grote tragedie'.
Om 3.30 uur gisterochtend had
den de bewindvoerders en Raad
van Bestuur hun crisisberaad
heropend. Om 5.15 uur kwam de
laatste, en naar men hoopte be
vrijdende, fax van het Zuidkore-
aanse miljardenconcern Sam
sung bij Fokker binnen. Maar de
brief was nog vager dan de eerste,
waarmee de besprekingen zes
weken terug begonnen. Minister
Wijers trachtte de topman van
Samsung nog aan de telefoon te
krijgen, maar die wilde hem niet
te woord staan. Daarop besloten
de bewindvoerders Schimmel-
penninck, Leuftink en Deterink
alsmede bestuursvoorzitter Van
Schaik het doek te laten vallen
voor Fokker. Peter van Bers zei
namens de vakbonden verbitterd
te zijn over de uitkomst: „Dit is
een zwarte dag voor Nederland."
VERVOLG OP ECONOMIE - A7
Van onze verslaggever
Middelburg - De economische
groei in Zeeland blijft achter
bij die in de rest van Neder
land. Alleen in Groningen is
de groei nog minder. Dit blijkt
uit nieuwe regionale groei
prognoses, die gisteren naar
de Statencommissie Econo
mie zijn gestuurd.
Het onderzoeksbureau Nyfer ver
wacht dat het Bruto Regionaal
Product dit jaar in Zeeland met
2,2 procent zal groeien. Landelijk
wordt een groei van 2,7 procent
verwacht. Dat is een gemiddelde,
want provincies als Utrecht en
Noord-Brabant groeien met meer
dan 3,5 procent, aldus de progno
ses.
Reden van het achterblijven van
de groei in Zeeland is volgens
Nyfer dat de industrie minder
snel groeit dan de gehele econo
mie.
De sterke vertegenwoordiging
van de industrie in de Zeeuwse
economie vertaalt zich in een ge
matigd optimistische groeiprog
nose voor Zeeland.
Volgens Nyfer heeft Zeeland de
meest vluchtige groeicijfers van
Nederland en dat ligt ook aan de
ruime aanwezigheid en afhanke
lijkheid van de industrie. Maar
vreemd genoeg, aldus Nyfer,.-
komt dat niet direct tot uiting in
de groeicijfers van Zeeland: van
1984 tot 1993 lag de jaarlijkse
groei bijna 0,? procent boven de
Nederlandse $roei.
Fokker is failliet. Een werknemer van de vestiging op Schiphol-Oost bedekt het logo met zwart plastic.
Rest de schuldvraag. Velen ston
den aan het ziekbed van de 77-
jarige vliegtuigbouwer Fokker,
maar niemand wilde hem de
helpende hand toesteken. Gene
zing was mogelijk, maar de red
dende injectie werd niet toege
diend. Een aartsvader van de
Nederlandse economie is overle
den.
De teloorgang van Fokker is een
onderzoek waard, zegt Peter van
Bers, die zich als bestuurder van
de Industriebond FNV al jaren
lang bezighoudt met de voort
durende tragedie rond Fokker.
Zoals hij ook vindt dat er over
een jaar een onderzoek moet
volgen hoe een overlevend Fok
ker er dan voor zou hebben ge
staan in een markt met meer
verkopen en hogere prijzen.
Het volk heeft recht om te weten
waar het fout is gegaan met
Fokker. De overheid moet 800
miljoen gulden aan leningen af
schrijven, terwijl ook nog eens
460 miljoen aan belastingfacili
teiten is verleend aan de Rabo
bank in de technolease-deal.
Maar het is het Mexicaanse sys
teem: omdat iedereen mede-ver
antwoordelijk is voor de chaos,
heeft niemand be
lang bij de waar
heid. En die is
hard. Onder goed
keuring van het
grootste accoun
tantskantoor van
Nederland, KPMG, admini
streerde Fokker buitenzonwe
ringen op vliegtuigen, weet het
blad FEM. Oud-topman Erik-
Jan Nederkoorn onthulde on
langs dat Fokker nog nooit een
cent winst heeft gemaakt. Op
vallend, omdat onder zijn lei
ding wel winstcijfers zijn gepre
senteerd. Dat riekt naar mislei
ding. Zoals trouwens - heel pi
kant - de verkoop van Fokker
Door Willem Reijn
aan Dasa ook niet helemaal kos
jer ruikt aan de Duitsers blijkt
in 1993 bewust een failliete boe
del te zijn verkocht. De overheid
zit tot over zijn oren in deze mis
leiding. Volgens Arie van der
Zwan, indertijd directeur van de
Nederlandse In-;
vesteringsbank,
heeft de overheid
.willens en wetens
meegewerkt aan
bijschrijven op de
lat van de miljar
den guldens ontwikkelingskos
ten van de Fokkers 50 en 100.
Bij de zoveelste opruiming van
de creatieve chaos die Fokkers
controllers in de boeken hadden
aangericht, kwam zo de laatste
keer plots 1,3 miljard gulden bo
ven water als een voor de bui
tenwacht onvermoede last. En
dat terwijl de Duitsers al zoveel
ongerief uit de boeken hadden
moeten verwijderen; voor vele
honderden miljoenen marken
hadden zij,aan overwaarderin
gen uit de boeken geschrapt.
Steeds weer kon Fokker zo om
de zés maanden in een persbe
richt melden dat alles nu op or
de was en het bedrijf klaar was
om winst te maken.
De overheid kon dit alles weten.
Tien jaar lang zat een vertegen
woordiger van de regering in de
Raad van Commissarissen. Die
raad is op zich al goed voor een
onderzoek. De net afgetreden
commissaris Kuilman met na
me, de oud-Philips-topman die
nog even bestuursvoorzitter van
Fokker speelde, is een meester
geweest in pappen en nathou
den. Saneren van de top? Kuil
man was tegen. Saneren van de
technische hobby-afdeling? De
raad wilde het niet. Alleen het
ontslaan van werkvolk was geen
probleem.
VERVOLG OP ECONOMIE - A7
Van onze verslaggevers
Oud en Nieuw Gastel/Roosendaal - 'Ne
derland wordt gebruikt als dumpplaats
voor met name uit Duitsland afkomstig
afval'.
Dat schrijft het Gasteis college aan mi
lieu-minister De Boer. De bewindsvrouw
wordt gevraagd Duitsland te wijzen op
de Europese regels, die blijkbaar met
voeten worden getreden. Het afval wordt
zonder de vereiste papieren naar Neder
landse loodsen gebracht.
„We hebben dat inderdaad vrij hard gesteld,"
zegt burgemeester P. Rossou van Oud en
Nieuw Gastel.
„Want als er niets aan gedaan wordt, zal het
probleem alleen maar groter worden. Dat
moeten we zien te voorkomen."
Volgens Rossou is het transporteren van het
afval naar Nederland een winstgevend zaak
je. „Voor ongeveer 750 gulden per ton wordt
het spul vervoerd. Als het hier dan verbrand
kan worden voor 200 tot 250 gulden per ton,
houd je aardig wat over."
Die winst wordt nog groter als het afval niet
verbrand wordt, maar achter blijft in loodsen.
Vorige week vrijdag werd dat bij toeval ont
dekt in loodsen aan de Roosendaalse Zwaan-
hoefstraat en de Gastelse Pietseweg, waar in
totaal bijna 5000 ton illegaal afval lag.
Door de samenstelling van het afval (orga
nisch afval en plastic verpakkingsmateriaal)
begon het afval te broeien.
De brandweer was zowel in Roosendaal als
Oud Gastel maar net op tijd om een milieu
ramp te voorkomen. Bij een grote brand was
er zoutzuur en chloor vrijgekomen. „Onder
het mom van doorvoer naar landen buiten
Nederland, komt dat afval de grens over,"
zegt Rossou.
„Achteraf blijkt dat er geen andere bestem
ming is. Het afval blijft in Nederland liggen.
Omdat er in Duitsland nog niet voldoende
verwerkingscapaciteit is, ligt het voor de
hand dat die transporten voorlopig door
gaan."
Sinds kort is Duitsland begonnen met het op
halen van gescheiden afval. Er zijn echter on
voldoende installaties om het afval te verwer
ken. Rossou vermoedt dat de Duitse overheid
zich niet al te druk maakt om dit probleem.
„En dat kan natuurlijk niet. We hebben toch
Europese verordeningen waaraan ook Duits
land zich moet houden."
Inmiddels is een team van vijftien deskundi
gen druk bezig een vinger achter de illegale
transporten te krijgen.
Vast staat inmiddels dat het afval afkomstig
is van twee inzamelbedrijven, uit Düsseldorf
en Bad Benthèim. Namen worden nog niet
vrijgegeven. Ook niet van firma's in Neder
land, omdat het onderzoeksteam zich door
een lawine van bv'tjes en transportbedrijven
moet werken.
Rossou: „Het onderzoek zal nog wel even du
ren. Wij hopen wel dat er snel eên einde komt
aan die opslag in de loodsen. Want onze
brandweer moet nu permanent toezicht hou
den. Dat legt.een grote druk op onze midde
len. Wij vragen de minister dan ook dat ze er
op aandringt dat Duitsland dat afval onmid
dellijk terugneemt.
Kleintjeskrant
BINNENLAND - A4: Stem- commentaar
m ECONOMIE - A6:
-Fokker-aandeel 45 cent waard
-Kok: alles uit de kast gehaald om Fokker te redden
-Ook duizenden banen weg bij toeleveranciers
-Werknemers murw, triest èn opgelucht
ECONOMIE-A7:
-Bonden verbitterd
-Ontslagbrief vandaag in de bus
-Hoop tot het allerlaatste moment
Door Romain van Damme
Woensdrecht - In Woensdrecht knaagt de onzekerheid nog een
maand. „Hoe gek dat ook klinkt, voor ons begint het nu pas
echt," bromt een haastige werknemer van het niet failliete Fok
ker Aircraft Services (FAS).
Hij heeft geen'tijd en geen zin om
op het koude parkeerterrein com
mentaar te geven. „Ach ja, het
duurde en duurde maar en dan
krijg je nu nog eens te horen dat
er bij ons ook honderden arbeids
plaatsen verloren gaan," vergoe
lijkt een collega. „Dat is hard
aangekomen." Het zijn er wel
veel, zegt ook Kees de Wit, voor
zitter van de ondernemingsraad
van FAS. „Het is nu zaak zo snel
mogelijk helderheid te krijgen.
Het zullen lange dagen worden.
Dat er bij ons 220 banen verdwij
nen, wil trouwens niet zeggen dat
er ook 220 mensen weg moeten."
Een paar weken hebben, ze in
Woensdrecht zeker nodig om al
les op een rijtje te hebben. „Ik
kom net terug uit Amsterdam,"
zegt Ron Smakman, voorzitter
van de ondernemingsraad van
Elmo, dat evenals FAS buiten het
faillissement is gebleven. „Wat
verschrikkelijk allemaal. Je geeft
in Amsterdam handjes aan men
sen met wie je toch 30 jaar hebt
samen gewerkt. Heel triest. Dan
heb je even tijd nodig om bij te
komen. Maar we moeten verder."
„We zijn tot nu toe druk geweest
met het collectief. Om dat over
eind te houden. Nu dat niet ge
lukt is, moeten we aan de slag in
Woensdrecht. Echt, ik weet op dit
moment nog niet zo veel. In de
wandelgangen circuleren allerlei
getallen. 130 Man weg bij ons. Ik
weet het nog niet. Volgende week
zal er meer duidelijkheid zijn."
Maar nog niet over namen van
mensen die mogen vertrekken,
veronderstelt Huijbergenaar Rob
Roossens. „Er is ons verteld dat
het ongeveer een maand duurt.
Afwachten maar. Als je kunt blij
ven, kom je wel bij een bedrijf te
recht dat een goede toekomst
heeft. Maar ja, wie blijft?"
Dat konden de directeuren nog
niet meedelen aan het personeel,
dat gisterochtend om 10.00 uur
bij elkaar werd geroepen. Een
kwartiertje duurt die bijeen
komst. Daarna verdwijnen de di
recteuren naar het zoveelste
overleg. Nee, geen commentaar.
Ze verschuilen zich achter een
door Amsterdam opgelegd
spreekverbod.
„Ze hebben niet zo gek veel ge
zegd," wil Roosendaler C. van
Nassau wel kwijt. Een half jaar
voor zijn zilveren jubileum komt
de onheilstijding niet als een gro
te verrassing. „Nee, je zag het wel
aankomen. Nu wordt het bij ons
weer spannend."
VERVOLG OP ECONOMIE - A7:
Job-centrum Dordt staat klaar
(ADVERTENTIES)
hoeft niet duur te zijn!
SPD - 2 JAAR
NIMA A/B - 1 V2 JAAR
076-5250686/5215389
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:i
Postcode:
Plaats:
Telefoon (voor controle bezorging):2
De nieuwe abonnee betaalt per: maand autom. incasso31,15
kwartaal autom. incasso...,.../ 91,25
bank/gironrkwartaal acceptgiroƒ93,75
De Parkerpen zenden aan:
Naam: ji
Adres:
Postcode:
Plaats:
In de pen moet komen.te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan-
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
DE STEM. DAGBLAD VOOR ZUID WEST-N ED ER LAN D
