Legers
China en
Taiwan
zijn klaar
voor
oorlog
aiital b.
de VS
irs
Vleugellam leger in Argentinië kampt met identiteitscrisis
VN twijfelen aan idee
voor 'vredeszone'
in Indische Oceaan
Personeel va
Olllll
Museum belicht Japanse
oorlogshistorie eenzijdig
ba-Geigy Roos
>or fusie met S
et veel verand
DE STEM
BUITENLAND
>urzen bang voor r
ZATERDAG 9 MAART 1996
Door Jan van der Made
Peking - Bezoekers aan Taiwan wor
den steevast naar het kustplaatsje
Hualian gebracht. Daar in de buurt
zijn mooie tempels en diepe, in groe
ne bossen gehulde kloven. Maar de
sterkste herinnering die Hualian
achterlaat is die van het oorverdo
vende geluid van straaljagers die
trainen bij het vliegveld van het
plaatsje dat ze moeten delen met de
burgervliegtuigen uit Taipei en Kao-
hsiong. Als enorme wespen taxiën de
straaljagers naar de startbaan, acce
lereren en schieten schuin de lucht
in, een streep zwartkolkende rook
achterlatend.
„Het is belangrijk om een sterk leger op
pijl te houden," zegt Chou I-jen van de
oppositiepartij DPP (Democratisch
Progressieve Partij). Als we ooit onaf
hankelijk worden, zullen we het hard
nodig hebben."
De DPP leed echter een gevoelige neder
laag tijdens parlementsverkiezingen
vorig jaar en regeringspartij Kuomin-
tang (KMT) houdt het voorlopig liever
bij de status-quo. Maar toenemend
wapengekletter in Peking bezorgt het'
establishment in Taipei kippevel.
Militaire waarnemers in de VS en Tai
wan zijn van mening dat de Volksrepu
bliek een grote militaire oefening voor
bereidt waar een complete invasie van de
eilandstaat zal worden nagespeeld. Chi
na zou daarmee de presidentsverkiezin
gen op 23 maart willen beïnvloeden en
hoopt dat de huidige KMT-president,
Lee Teng-hui, een nederlaag lijdt.
„Als Lee Teng-hui aan de macht blijft,"
duidt Peking aan, „zullen wij Taiwan
binnenvallen. Het is aan de kiezers om te
beslissen."
Klappen
Kan Taiwan een Chinese invasie weer
staan? Zeker is dat de Volksrepubliek
een paar gevoelige klappen zal krijgen.
In het meest voor de hand liggende sce
nario zal China aanvallen vanaf de pro
vincie Fujian pal tegenover Taiwan.
Geruchten (ontkend door China) willen
dat zich op dit moment 400.000 Chinese
troepen (bijna evenveel als het gehele
Taiwanese leger met 468.000 soldaten)
hebben samengetrokken rond haven
plaatsen Xiamen en Fuzhou. Na een kor
te ovetocht van enkele uren zullen amfi
bievoertuigen met luchtkussen-aandrij
ving op de kust voor Taipei landen.
De Volksrepubliek heeft tijdens haar
laatste grote vlootoefening in oktober,
waar volgens de Amerikaanse inlichtin
gendienst CIA zo'n veertig- tot vijftig
duizend soldaten aan deelnamen, de
amfibievoertuigen voor het eerst uitge
test, samen met roll-on-roll-off landings
vaartuigen die tanks en zware artillerie
kunnen vervoeren.
Volgens Andrew Yang, secretaris-gene
raal van de Taiwanese Council of
Advanced Policy Studies heeft China op
het moment zes van dergelijke vaartui
gen.
En de snelle modernisering van China's
leger beperkt zich niet tot de marine.
Begin februari werd bekend dat China
24 Sukhoi 27-jagers van Rusland koopt,
waaronder twee trainingsvliegtuigen. In
1993 kocht de Volksrepubliek al 26 Suk-
hoi's. Ook is er een contract gesloten met
Rusland voor de gezamenlijke vervaar
diging van enige tientallen Sukhoi-27-
toestellen per jaar.
Hiernaast meldde de China Daily eind
vorig jaar dat China bezig is haar eigen
straaljager, de FC-1 te ontwikkelen in
samenwerking met Pakistaanse, Europe
se en Russische vliegtuigbouwers, die
formeel bedoeld is voor export, maar
gezien de relatief hoge kwaliteit (de
straaljager zal, wanneer gereed, 70 pro
cent van de functies van de meest
geavanceerde straaljagers hebben) is het
niet ondenkbaar dat de Chinese lucht
macht er zelf een aantal in gebruik zal
nemen.
Modernisering
Ook zou de Volksrepubliek een andere,
hypermoderne jager bouwen met Israëli
sche technologie, die uit de VS werd
gesmokkeld. Taiwanese angst voor Chi
na's toenemende modernisering heeft
gezorgd voor een bewapeningsspiraal.
Na de Chinese aankoop van de eerste
Russische straaljagers gaf de regering-
Bush toestemming om 150 F-16 straalja
gers aan Taiwan-te vewrkopen. Frank
rijk volgde Amerika met de verkoop van
60 Mirage-vliegtuigen.
De produktie van Taiwans eigenge
maakte straaljager, de IDF (Indigenous
Defence Fighter) is in volle gang en in
1998 moeten er 130 IDF's operationeel
zijn.
Taiwanese ongerustheid steeg ten top na
een Chinese rakettest vlak voor de kust
van Taiwan halverwege vorig jaar. De
M-9-raketten werden gelanceerd vanaf
de provincie Jiangxi en de test wees uit
dat ze de 220 kilometer naar Taiwan
gemakkelijk konden halen. Taiwan, dat
niet over dergelijke raketten beschikt,
lobbyt nu intensief bij de VS en Frank
rijk.
Van de VS hoopt Taipeh Patriot-raket-
ten te kopen. Tegelijkertijd zijn er
besprekingen bezig met de Franse vlieg
tuig- en wapenleverancier Dassault over
de verkoop aan Taiwan Van 550 mistral
ground-to-air raketten. De Franse rege
ring heeft zich inmiddels tegen deze ver
koop uitgesproken, maar het laatste
woord is hierover nog niet gezegd.
Amerika's rol tijdens een Chinese invasie
in Taiwan is onduidelijk. Amerikaanse
woordvoerders halen de Taiwan Rela-
Door Frans Lindenkamp
Buenos Aires - Straaljagers
die aan de grond genageld
staan wegens achterstallig
onderhoud, tanks die het
kazerneterrein niet meer
afrollen door gebrek aan
onderdelen en vlootoefenin-
gen die worden afgeblazen
vanwege brandstoftekort. De
Argentijnse strijdkrachten
hebben de financiële noodtoe
stand afgekondigd.
Iedere maand dreigt de telefoon
en elektricteit te worden afgesne
den, omdat er geen geld is voor
het betalen van de rekeningen.
Onlangs moest de bakkerij van
het Campo de Mayo-garnizoen in
Buenos Aires de ovens uitdraai
en, omdat de leveranciers weiger
den nog langer meel te bezorgen.
Daardoor lag er geen brood op de
ontbijttafels van de recruten.
En ook het centrale hospitaal van
de luchtmacht kampt met iden
tieke problemen. Er bestaat een
chronisch tekort aan maaltijden
voor de patiënten en het medisch
personeel.
Gedurende een halve eeuw deel
den de militairen in het pampa-
land de lakens uit, maar met de
terugkeer van de democratie in
1983 en de drastische metamor
fose van het vijandbeeld na de val
van de Berlijnse Muur zijn de
Argentijnse strijdkrachten in een
hevige identiteitscrisis verzeild
geraakt. Zowel op politiek als op
maatschappelijk vlak discus
sieert Argentinië over de vraag of
het leger in zijn huidige vorm nog
wel bestaansrecht heeft en zo ja,
welke taken er voor zijn wegge
legd nu de economische integra
tie met de buurlanden naar volle
tevredenheid verloopt.
Anarchie
In 1983 dropen de Argentijnse
militairen met de staart tussen de
benen af naar kazernes, nadat zij
in de vuile oorlog tegen de linkse
guerrilla minstens 9000 anders
denkenden van uiteenlopend ide
ologisch pluimage de dood had
den ingejaagd bij hun pogingen
om het land te behoeden voor het
afglijden naar de anarchie. Het
fiasco in de een jaar eerder
gestarte oorlog tegen Groot-Brit-
tannië om de Falkland-eilanden
afhandig te maken bespoedigde
de terugkomst van het burgerlijk
gezag.
Sindsdien zijn de macht en
invloed van het Argentijnse leger
tanende. Kansen dat dictators
wederom zullen opstaan acht
Emilio Mignone van Centrum
Sociale en Juridische Studies
praktisch uitgesloten. „Afgezien
dat autoritaire regimes wereld
wijd op hun retour zijn zou het
Argentijnse leger zijn diskrediet
onder de bevolking alleen nog
maar vergroten, indien zij een
nieuwe machtsgreep pleegt. De
strijdkrachten hebben herhaalde
malen laten weten dat zij onder
geschikt zijn aan het gezag van
de president. Het is de generaals
er alles aan gelegen om het verlo
ren prestige terug te winnen. Dat
is de reden waarom de opeenvol
gende regeringen het hebben
aangedurfd om op het defensie
budget te beknibbelen," aldus
Mignione, die een van Argenti
nië's meest gerespecteerde voor
vechters van de mensenrechten
is.
Sedert oud-president Alfonsin de
democratie in Argentinië herstel
de is de militaire begroting suc
cessievelijk gedaald van 587 tot
132 miljoen dollar per jaar. De
regering trekt nu nog maar 1,5
procent van het Bruto Nationaal
Produkt uit voor defensiedoel
einden. Dat was toendertijd nog
ruim 4 procent.
Net als andere maatschappelijke
sectoren ontsnappen de militai
ren niet aan de bezuinigingsdrift
van de regering-Menem. De tijd
waarin de bomen tot in de hemel
groeiden is definitief verleden
tijd. Economie-minister Domin
go Cavallo laat keer op keer
weten dat een verhoging van het
budget absoluut uitgesloten is.
De generaals rest geen andere
optie dan zich mokkend neer te
leggen bij de nieuwe realiteit en
dat valt extra moeilijk te verte
ren, omdat het leger van 'aarts
vijand' Chili haar begroting elk
jaar ziet stijgen. In het buurland
heeft oud-dictator Pinochet - die
nog steeds legerchef is - tijdens
zijn regime vastgelegd dat de
strijdkrachten recht hebben op
10 procent van de winst van de
goeddraaiende staatskopermaat-
schappij Codelco.
Schamel inkomen
De hedendaagse Argentijnse
legerbegroting is amper genoeg
om de inmiddels over de gehele
linie gekortwiekte salarissen te
betalen, het aantal generaals in
actieve dienst is door de jaren
heen teruggebracht van 70 tot 37.
Een kapitein komt thuis met een
schamel inkomen van iets meer
dan 1000 dollar en dat in een
samenleving waarin de kosten
van levensonderhoud 30 procent
hoger liggen dan die in Neder
land.
Zelfs legercommandant Martin
Balza - die de wereld vorig jaar
april verbaasde door namens dit
strijdmachtonderdeel zijn excuus
aan te bieden voor het aangerich
te leed tijdens de vuile oorlog -
deelt mee in de nieuwe armoede.
Met zijn bruto maandsalaris van
3000 dollar verdient hij 65 pro
cent minder dan een rechter en de
helft minder dan een congreslid
of een ambassadeur. Maar Balza
- die ten tijde van de Falkland-
oorlog krijgsgevangene was van
de Britten - is altijd nog vele
malen beter af dan de militairen
in het lagere kader. De meesten
van de 5000 officieren werken in
de avonduren bij als taxi
chauffeur of als part-timer bij
een particuliere bewakingsfirma.
Om de eindjes aan elkaar te kno
pen houden de strijdkrachten
uitverkoop. Het leger loopt daar
bij voorop en heeft al 140 gebou
wen, fabrieken en installaties
afgestoten. Zo is in het pand
waar het Eerste Legerkorps zijn
hoofdkwartier hield nu een Chi
leense mega-supermarkt (hyper-
markt) gevestigd.
Talloze diensten zijn uitbesteed
aan derden. Met kunst en vlieg
werk trachten de strijdkrachten
het hoofd boven water te houden.
De eetzalen van de officieren
worden in het weekeinde ver
huurd voor trouwpartijen of
andere festiviteiten. Snelheids
duivels kunnen landingsbanen
afhuren voor race wedstrijden en
de kustwacht - die onder het
bevel van de marine valt - orga
niseert boottochtjes voor scholie
ren en toeristen.
Verleden maand moest de meest
zuidelijke luchtmachtbasis in Rio
Gallegos wegens geldgebrek
gesloten worden. Vandaaruit ste
gen tijdens de Falkland-oorlog de
Argentijnse straaljagers op. En
De bevolking juigt tanks toe die in 1988 een opstand van rechtse
militairen neersloegen. Zeven jaar later is er voor het leger nauwe
lijks nog een rol weggelegd in de maatschappij. foto ap
dat steekt de Argentijnse gene
raals. Temeer, omdat de Chileen
se legerleider Pinochet zojuist
een vliegbasis heeft laten openen
in de nabijgelegen door beide
landen betwiste grensstreek waar
de zogenoemde continentale ijs
velden van het Andesgebergte
liggen.
Onverdedigbaar
,De drie bevelhebbers van de
legeronderdelen noemen de
bezuinigingsstrategie van minis
ter Cavallo van Economie
schadelijk en pervers. „Cavallo
heeft ons in het verleden toestem
ming gegeven voor het afsluiten
van verschillende financiële
akkoorden en nu weigert hij de
benodigde fondsen," zo hebben
de generaals al ettelijke malen
grommend laten weten.
De bewindsman houdt echter
voet bij stuk. „Er is geen centavo
in kas," zo luidt steevast het
repliek wanneer de militairen
weer eens aankloppen voor meer
geld. Het is Cavallo bij wet ver
boden om de regeringsbegroting
te overschrijden. Onlangs luidde
de chef van de generale staf de
noodklok tegenover de Congres
commissie voor Defensie.
New York (ips) - De Verenigde Naties willen hun oude voorste L
voor de uitbouw van een vredeszone aan de Indische Oceaa»l
laten vallen.
Taiwanese kadetten paraderen met portretten van de 'vader des vaderlands' Sun Yat-sen (voorste rij), de voormalige presidenten
Chiang Kai-Shek en Chiang Ching-kuo (tweede en derde groep), en de huidige president Lee Teng-hui (achteraan). foto epa
tions Act uit 1979 aan, waarin wordt
gesteld dat een Chinese invasie 'ernstige
gevolgen' zal hebben voor China, maar
concrete militaire hulp wordt niet toege
zegd: in 1979 sloten de VS formeel diplo
matieke betrekkingen met China en
werd Taiwan als een 'onafscheidelijk
deel' van de Volksrepubliek 'erkend'.
Onvoorspelbaar
Toen Chinese diplomaten in Washington
trachtten te peilen wat Amerika's reactie
zou zijn werd heen te verstaan gegeven
dat 'Amerika's politiek ten tijden van
crisis onvoorspelbaar is'.
Zelfs als de VS Taiwan niet te hulp
komen is het onduidelijk of China
onmiddelijk een overwinning behaalt.
Het Taiwanese leger is uiterst goed
getraind, en samen met de moderne
luchtmacht in staat om het Volksbevrij
dingsleger in eerste instantie af te slaan.
Bovendien biedt de bergachtige geogra
fie van het eiland een uitstekende gele
genheid voor een jarenlange guerillaoor-
log. En dat is een situatie die Peking
waarschijnlijk niet wil hebben, aldus een
diplomaat in Peking: „een burgeroorlog
brengt automatisch buitenlandse
bemoeienis en binnenlandse instabiliteit
met zich mee. En dat zou betekenen dat
politiek van hervormingen en open deur,
die in vijftien jaar zorgvuldig werd opge
bouwd, in één klap teniet wordt
gedaan."
Een adhoc-comite van 44 leden
dat zich bezighoudt met de regio,
werd in 1972 opgericht om de
gevolgen van een vredeszone te
onderzoeken. Dit comité wordt
nu opgeheven. „De Westerse
machten hebben het initiatief
begraven," zegt een comitélid.
De Verenigde Staten, Groot-Brit-
tannië en Frankrijk trokken hun
lidmaatschap in 1989 in met het
argument dat de rivaliteit tussen
de supermachten in de regio ver
dwenen is met het einde van de
Koude Oorlog. Ze vinden de uit
bouw van een vredeszone niet
meer relevant.
De prijsbewuste Amerikaanse
ambassadeur Madeleine Albright
riep op tot de opheffing van het
comité als deel van de poging om
de kosten van de VN te drukken.
Ze zei dat VN-organisaties als
het Comité voor Informatie en
het Comité voor de Indische Oce
aan niet langer een functie heb
ben.
Ambassadeur H. de Silva van Sri
Lanka en voorzitter van het
Comité, zegt dat leden hem
gevraagd hebben te proberen de
drie landen terug rond de tafel te
krijgen. Tot op heden weigeren ze
dat, ondanks talrijke gesprekken
gedurende de laatste jaren. Rus
land en China, de twee andere
permanente leden van de Veilig
heidsraad, blijven lid van het
Comité. De Verenigde Staten, die
zich steeds verzet hebben tegen
de idee van vredeszones, reageer
den vorig jaar erg negatief op het
initiatief dat bekend staat onder
de naam 'Zuidoost-Aziatische
nucleaire wapen-vrije zone',
gelanceerd door de zeven lidsta
ten van de ASEAN (Vereniging
van de Zuidoost Aziatische lan
den), Brunei, Maleisië, Thailand,
Singapore, Indonesië, de Filippij
nen en Vietnam. „De afspraken
mogen geen beperkingen inhou
den op de uitoefening van i
ten die erkend worden i
internationaal recht," zegt
woordvoerder van het ministeriel
van Buitenlandse Zaken Nickl
las Burns. Hij doelt op het re J
op overvliegen en het recht «J
doortocht door international
zeestraten.
De Verenigde Staten hebben
belangrijke militaire aanwezkl
heid op het eiland Diego GarcM
in de Indische Oceaan.
De Indische ambassadeur ftj
kash Shah zegt dat het concent
van een vredeszone in de Indische
Oceaan tot stand kwam in jj
periode van de koude oorlojf
„Vrede in de regio van de In
sche Oceaan is niet enkel u
zaak voor de actieve leden van del
regio maar ook voor de superl
machten en de gebruikers van dt|
wateren," zegt hij.
„Wij denken dat zij moeten deJ
nemen willen we vooruitgang
maken in de uitbouw van Cf;|
vredeszone," zegt Shah.
Het voorstel de regio van de IndiJ
sche Oceaan tot vredeszor
verklaren werd unaniem
vaard door de Algemene V<
dering van 1971. De Vergadeijjl
verklaarde dat de Indische OctJ
aan, 'binnen grenzen die moeten
vastgelegd worden, met fcJ
luchtruim erboven en de oceaan)
bodem eronder', uitgeroepe
werd tot vredeszone.
„Nu de wapenwedloop tussen del
supermachten tot het verledeaf
behoort, is het noodzaak htf
mandaat van het comité te 1
zien," zegt ambassadeur Ahutj
Zaki van de Malediven.Hdl
comité zou volgens hem een posi-l
tieve rol kunnen spelen mtl
betrekking tot kwesties als dj
visserij, de uitbating van de zet
bodemrijkdommen en andertl
technische, economische en eet]
logische zaken.
',terdam(anp)-Hetperso-
I van Fokker heeft genoeg
de'slappe knietjes'van de
Jerlandse regering en fi
déle partijen.
I vertrouwen in een goede af-
1 van het 'Oranje-scenario',
Li Fokker een aantal jaren
.jeoverheid en Nederlandse
_ciers en industriëlen op
btouw wordt genomen, is in-
Ls tot het nulpunt gedaald.
L^s G. Melchers van de
jale ondernemingsraad
D van Fokker noemt de op-
jg van de Nederlandse par-
b ronduit slap.
Sspelen elkaar de bal toe. Het
'jddenveldspel zonder aanval-
bpdoel," hekelt hij.
■lopen woensdag kwamen
ministe
Zaken
voor d<
Fokker
bewind
concret
geen he
neel nie
„Het is
Het is f
nig poli
we miss
taal uit
chers.
Ook de
Kamer,
CDA-K
nister
Melchei
„De Tw
ken bez
stok om
Door Mari Yamaguchi (ap)
ïbkyo - Activisten die wilden dat de Japanse oorlogswreedhej
den op tentoonstellingen in het nieuwe nationale oorlogsmuse
üm aan de orde komen hebben hun strijd verloren. De bod
van het museum moet binnenkort beginnen, na lang oponthoiij
doordat de betrokkenen het niet eens werdén over de vraaj
welke boodschap het museum moet uitdragen.
ïington/New York (anp) - De onver
jantal arbeidsplaatsen in de Verenig'
id heeft de vooruitzichten over de
se economie aanzienlijk verbeterd,
iomische adviesraad van het Witte
skt van een krachtige economie en r
|i voor het hele jaar.
„De strijdkrachten zijn virtueel
verlamd. We kunnen onze reke
ningen niet meer betalen en het
land is in feite onverdedigbaar,"
beklaagde generaal Candido
Diaz. Hij waarschuwt dat de eco
nomische eenwording die
Latijns-Amerika nastreeft niet
impliceert dat conflicten tot het
verleden behoren. Daarbij wijst
Diaz op het grensgeschil dat Ecu
ador en Peru vorig jaar uitvoch
ten.
Ondertussen blijft defensieminis
ter Oscar Camilon driftig op zoek
haar nieuwe klusjes voor de mili
tairen in de hoop dat de 'verve
ling' niet toeslaat. De Argentijnse
strijdkrachten hebben sinds 1990
met 8000 soldaten deelgenomen
aan vredesmissies in vijftien lan
den waaronder die in Kroatië,
Cyprus en Koeweit. Aan het
thuisfront wordt de marine zoet
gehouden met het uitvoeren van
patrouilles voor de kust om bui
tenlandse vissersboten buiten de
200 mijlszone te houden.
En enige tijd geleden werd de
zeemacht ingeschakeld bij het
schoonpoetsen van pinguins, zee
honden en vogels na een olier
amp, terwijl het leger zich recent
verdienstig mocht maken bij het
bestrijden van bosbranden.
Defensieminister Oscar Camilion
weet dat deze noodgrepen de
frustratie onder de militairen
nauwelijks kan verminderen,
maar tot op heden legt hij weinig
manmoedig optreden aan de dag
om het leger om te vormen tot een
moderne doeltreffend opererende
krijgsmacht voor de landverdedi-
ging-
Zijn oud-collega Horacio Jauna-
rena spoort hem aan om niet lan
ger te weifelen en de koe bij de
hoorns te vatten. „Het zou van
een grove fout getuigen om te
verwachten dat de generaals
bereid zijn in eigen vlees te snij
den en zelf een herstructurering
doorvoeren. De minister is ver
antwoordelijk voor de strijd
krachten en dient leiding te
geven aan dit proces. Weigert hij
dit uit angst om zijn handen te
branden, dan zullen op termijn
krachten vrijkomen die moeilijk
in de hand te houden zijn," zo
weet oud-bewindsman Jaunare-
na. „Uit het verleden dient Cami
lion de lessen voor het heden te
trekken."
De uitkomst: het museum moet
eenvoudig eer bewijzen aan de
Japanse oorlogsslachtoffers, zon
der te verwijzen naar de donkere
zijde van de Japanse oorlog
spraktijken.
Er zullen dus geen tentoonstel
lingen worden gehouden over
onderwerpen als de gedwongen
tewerkstelling van duizenden
vrouwen in oorlogsbordelen, de
slavenarbeid in Japanse mijnen
en fabrieken, of biologische
experimenten die door Japanse
militaire artsen op mensen wer
den uitgevoerd. „We hebben
besloten dat het museum geen
materiaal moet presenteren dat
discussie oproept over de inter
pretatie van onze oorlogsgeschie
denis," zei Yoji Kahihara, een
functionaris van het ministerie
voor Welzijn en Volksgezondheid
die verantwoordelijk is voor het
museumproject.
Het ministerie hoopt dat het
museum, dat volgens de oor
spronkelijke plannen afgelopen
december gereed zou zijn, in 1999
zijn deuren zal openen.
Veel Japanners hadden gehoopt
dat 1995 - de vijftigste verjaar
dag van het einde van de Tweede
Wereldoorlog - een keerpunt zou
markeren in de houding ten aan
zien van de oorlog. Het land, zo
luidde de redenering, zou einde
lijk verantwoordelijkheid nemen
voor zijn agressie en aldus in
staat zijn om pijnlijke herinne
ringen tot rust te laten komen.
Een vloed van formele herden
kingen bracht inderdaad enige
beweging in de discussie, zoals
die van het bombardement op
Tokyo, de atoombommen op
Hiroshima en Nagasaki en het
einde van de oorlog. Op 15 augus
tus, de dag dat 50 jaar geleden de
keizer de Japanse overgave
bekend maakte, gaf de toenmali
ge premier Tomiichi Murayama
een verklaring uit die in brede
kring werd beschouwd als de
belangrijkste verontschuldiging
die ooit voor de oorlog werd
gemaakt.
Hij kreeg daar echter geen parle
mentaire steun voor en de verkla
ring werd door tegenstanders als
een zwaktebod bestempeld.Al
met al bleef de oorlog, ook tijdens
het herdenkingsjaar, een onder
werp waar liever niet over
gesproken werd.
Pas nog verwierp de regering een
oproep van een VN-commissie
om de nog levende vrouwen die
gedwongen werden tot seksuele
dienstverlening aan het keizerlij
ke leger, een schadevergoeding te
betalen. De vrouwen zullen bij de
rechter alsnog trachten hun
gelijk te krijgen.
Murayama,
Ryutaro Hashioo'0'
der is in zijn optiek op
Ivoor onafhankelijke econo-
i vormt de toename van de
gelegenheid een verrassing,
nncluderen dan ook dat de
kaanse economie beter
elt dan verwacht en wijzen
1 van andere gegevens,
teesten gaan uit van een
i in het eerste kwartaal van
}>t 2,0 procent, na een toena-
an 0,9 procent in het vierde
taal van vorig jaar.
sterdam omlaag
rees voor een rentestijging
de effectenbeurzen in Euro-
ide VS geen goed. Zowel de
latie- als de aandelenmarkt
I de effectenbeurs in New
vertoonden scherpe koers
ten.
na de opening van de handel
de Dow Jones-index een
'ruitgang te verwerken van
115 punten op 5525 punten,
volgde een herstel tot een
's van minder dan 60 pun-
oen handelaren wilden pro-
van de duidelijk lagere
maar de belangrijkste
meter kon dit niveau niet
ouden. De index gleed op-
naar een verlies van meer
200 punten in vergelijking
le slotstand van donderdag.
sterke groei van de werk-
'enheid in de VS zorgde ook
^omslag op de Amster-
Effectenbeurs. De AEX-
s™°t in de min op 512,49,
erlies van 6,85 punten.
lar omhoog
professionele
Het oorlogsmuseum, dat een
dige 185 miljoen gulden zal kos
ten, is een van de herdenking:
projecten die door Murayama!
regering werden ontworpei
voordat hij aftrad. Maar niet all
projecten zullen worden uitgf
voerd.
Een daarvan was een apart muse
um dat bedoeld was om Aziali
sche onderzoekers te voorziei
van informatie over de oorlogsge
schiedenis, inclusief de Japans
wreedheden. Het idee daarvoa
ontstond als onderdeel van ea
tienjarenplan dat in 1994 doorc
regering werd aangekondigd
reactie op de golf van schade
claims van Aziatische o
slachtoffers.
Maar sindsdien is er geen
actie ondernomen om het projec
daadwerkelijk te realiseren: er:
geen plaats uitgekozen en get
van de betrokken comitéleden:
aan het werk gegaan,
„Wat een contrast," zei ChiW
Hosoya, die als professor in1
geschiedenis verbonden is aanej
Internationale Universiteit w
Japan. Hij stapte in 1994 n«
twee anderen uit het planning
spanel voor het ministerie
museum. Hij had met
voorgesteld om in het centra
museum een uitvoerige expos#
in te richten over het leed dat»
Japanse militaire gezag in Ai
veroorzaakte.
Het planningspanel en min®1
riële functionarissen beslot»
eind vorig jaar dat het muse® 'nze verslaggever
de oorlogsslachtoffers
gedenken en eren en aan M
Japanners het leed van W
ouders en grootouders ®oe
laten zien uit de oorlog.
Activisten die een bredere op^
van het museum vooi
erkennen dat hun kansen om®
ge veranderingen door
nu zo
dat het
inspanningen kracht zou
ten ging niet in vervuM
Bovendien is de macht innuoj
niet meer in handen van
fistische Murayama, maar i:
premier
veel harder
oorlog.
Hashimoto was
jaar voorzitter van Japans gi
ste veteranenfamilie-organisa
en verzette zich als parlementslii
tegen een verontschuldigingj
inzake de oorlog. Sinds hij aan d<
macht is, heeft hij vragen ovej
een Japanse agressie-oorlog tei|
zijde geschoven.
Hosoya noemt het een gemisi
kans dat het museum in zijn ooj
spronkelijke opzet niet van
grond komt.
beleggers
namen a
Sommigi
met een
tendhanc
nog een 1
Daarent(
hoog.
Een rent
meer te
lutahand
munteen
handel ii
een halv
kwam dé
Amerika
bij.
Alle se'
De Amer
de afgeli
van 5,81<
roepsbev
volg van
aantal bé
hankelijh
rekend o]
veer 300.
Stiglitz v
ging van
bruari ho
tengewoc
nuari gro
terde.
In de eer
lagen tal
in de tw
een inhaa
ten een h'
Hij verw;
banengro
middelde
150.000.
de groei
king.
endaal - Directeur ir. J. Debije van
ziin ulr? Roosendaal voorziet geen
j,! nu het Zwitserse moe
met branchegenoot Sandoz.
n Ciha coneerns San-
sam mfa^ten donderdag
anseW enj 6 §aan- Daarbij is
goecfais&nïhü"zijn. Deh,°*dand van J"* I?erS°"
herdenkingsjaar W M,et-conce° J,®™
«jncem, dat de naam
aarmenngen'dekomende
'wordt wProcent tenigge-
m n Wei"ken bij bei-
CS^T~.
®Ping aa t, hooP dat de
"""men Roosendaal -
mensen werken-voor
tot oktober'o^eel werk hH®1"0? V?n het
ju ,,f J ons m de pro-
iborg;e~tdatdiege-
■ietltj aldus Debije,
erg veel over de ge-
zelf LuSle kon melden,
rif ook verrast do°r het
Msies hUT eoncern zal
W staam medicij-
ndaahe agr°-business-
F dat de gevolgen
van
de fusie
zullen va
ging zich
van gewa:
(en een kl
delen) be:
scheming
groot als i
Ciba-Geig
leden een
in de sec
Meer dan
se fabriek
endaal on
de sluiting
werd in R
zelfs opge
Vorig jaa
daalse vei
105 miljoe
fer wil De
de resulta
rig jaar
maakte h
winst van
een omzet
