Troepen langer in Bosnië laten' Frankrijk is in rep en roer over inkrimping leger Vrouw leider Noord-Korea zou naar Nederland zijn gevlucht lS ziizich in *\fd- -Ik 4 Geweld en staking luiden verkiezingen Bangladesh in Maccanico: Italië in diepe crisis Hof in België heft postuum doodstraf van verraadster op A4 'Verplichte quota voor Europese tv-produkties' ÖESTÉM BUITENLAND A5 IMENTAAR lie toch af' rievoudigtl rasloterij minima [Minister Voorhoeve van Defensie: Vrede mag na 20 december niet in duigen vallen Turkije krijgt regering met moslims Oud-president Spaans Hof vermoord VS-senator Gramm trekt zich terug Tribunaal begint proces tegen Tadic VS willen Navo-basis in Hongarije \RI 1996 DONDERDAG 15 FEBRUARI 1996 jrokeri dat in de dis- pr vooruitgang mo6t leg sprake kan zijtt' it niet doorgaan van ijk, Duitsland, België handel in drugs, i is de officieel naar lading dekt. De top is c botweg heeft laten komt dan nadat het jawijzigd. heeft Frankrijk een antie en onbeschoft- gelegd is echter nog praten wanneer een irmen overneemt die eleid. Dat de pressie ereldopinie langdurig bet uitvoeren van om- fdzee, maakt de zaak een waarschuwing 'in ebben weliswaar een lar ze tonen wel enig S land wordt gevoerd, nog steeds zo dat dé at. g vele malen moetei beraai opstelt. Tèvem Jat zij haar beleid nog- rtners bijstelt. Topont- n om daar met elkaar rijk op het afwijkends S andere redeh. Chirac grenzen niét open te rtoe heeft verplicht in tiek met een dubbele ID KORT Je Britse schrijver Sal- Jfavond tijdens een bij- fiimittee Nederland in zekere huiver hem te zitter van het comité. |ar daarover te hebben He bijeenkomst, op de jlvonnis dat de Iraanse |er uitsprak. Zijh boek rgers uit andere landen ügingsvergunningen te loeten leggen. Öp aan- ronk (CDA) begint de [e tegen Den Haag. erland in strijd met de EU-burgers dezelfde fiers. laan ook niet inVerhou- aart, die slechts 35 gul- Iren is de afgelopen vijf onderzoek van TNO in I rookt regelmatig mari- pepplant. Vier procent et onderzoek van TNO federland. In 1990 ver- inarihuana te rokën. Lek onder scholiefen itt ide paddestoel Opgang ninder dan 29 procent hebben genuttigd. Vijf sr. aord met verlenging van en periode van vijf jaar. ;isteren de steun van dB ét CDA kan er ook mee It gecontroleerd op nale-;, itelijke fracties van SGP, rlenging. lag moet worden wegge- ilen of cijfers, die naar opleveren. De Nationa- 4 miljoen loten via 5000. Ie de NIL een omzet van j ar van de krasloterij, ivas Dordrecht kuhiren zich ren voor de tandarts. De ïn in plaats van de 12,?» een aanvullende lbetaald. t I jor een groot deel uit n iter wel een aanvullen e van de Ziekenfondsraad :rden echter geen aanVJii- van onze redactie buitenland hèn Haag/Seoul - De Koreaanse ambassade in Nederland zegt niets te Uen over de echtgenote van de Lordkoreaanse leider Kim Jong-Il. likens Zuidkoreaanse media „eet daar niets van," aldus een I „oordvoerder van de ambassade, onk over het bericht dat een officieel 'iiidkoreaans team al-contact opnam ;etde 59-jarige Sung Hye-Lim stelt de wordvoeder niets te weten. Of de vrouw inderdaad naar het Westen is overgelo pen, wist de woordvoerder ook met. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt geen aanwij zing te hebben dat de vrouw inderdaad in Nederland is, maar sluit dat ook niet uit. De bron van de berichten is de Zuidkore aanse inlichtingendienst. Volgens de berichten wil die de echtgenote mee naar Zuid-Korea nemen. Maar als zij dat niet wil, zullen de autoriteiten haar helpen bij een asielaanvraag voor een ander land. De kwestie ligt gevoelig door de gespannen verhouding tussen het kapi talistische Zuid-Korea en het commu nistisch geregeerde Noord-Korea. De vrouw van Kim Jong-Il leeft al jaren gescheiden van haar echtgenoot. Sung Hye-Lim, een voormalige actrice, nam met haar zuster, een nicht en een mede werker de wijk. De Verenigde Naties deelde gisteren mee dat als gevolg van overstromingen en mislukte oogsten in Noord-Korea vijf miljoen mensen met de hongerdood wor den bedreigd. Onder hen zijn 2,1 miljoen kinderen. De komende maanden zullen beslissend zijn, omdat de voorraden opraken. De 1,2 miljoen militairen van het Noord- koreaanse volksleger worden voorge trokken bij de leveranties van levens middelen. VN-woordvoerder Ross weet echter niet hoe veel zij krijgen. „Wel is duidelijk dat voedselvoorraden achter over worden gedrukt voor de militairen. Ze bereiken niet de burgerbevolking." Begin deze maand waarschuwde het Internationale Rode Kruis dat er honger in Noord-Korea dreigt als er niet binnen twee tot drie maanden internationale hulp komt. Tot dusver hebben de Ver enigde Staten, Japan, Zuid-Korea en andere landen voor 45 miljoen gulden aan geld en levensmiddelen gegeven. In de Noordkoreaanse hoofdstad Pyon gyang heerst intussen een gijzelingscri sis. Een Noordkoreaan is gisteren de Russische handelsmissie met geweld binnengedrongen om politiek asiel te vragen. De man schoot daarbij drie Noordkoreaanse bewakers dood, zo meldt het Russische persbureau Itar- Tass. De dader is een 25-jarige man die voorheen deel uitmaakte van de beveili gingsdienst van de Noordkoreaanse communistische partij. Russische diplomaten onderhandelen nog steeds met de man, die gewapend is met een pistool. De man dreigt met zelf moord als hij aan de Noordkoreaanse autoriteiten wordt uitgeleverd. De Rus sische instanties onderzoeken zijn ver zoek en houden contact met de autoritei ten. ■Van onze redactie buitenland lEusovaca/Sarajevo - Minister lÜoorhoeve van Defensie ver- Iwacht dat oök na december Idit jaar, wanneef het Ifor- mandaat in Bosnië afloopt, de Havo aanwezig zal moeten ■blijven in het gebied. Voor hoeve denkt daarbij op zijn piinst aan lüéhtmachteenhe- |den. MfcjRVi ster zei dit gisteren in [Busovaca, een van de plaatsen in Bosnië waaraa«hij deze week een werkbezoek brengt. „Wat in een jaar wordt bereikt mag niet kapot rallen op 20 december," aldus Voorhoeve. $fó'r heef een man- |daat van een jaar. Maar daarmee is niet gezegd dat er daarna niets .Heer gebeurt." Het CDA en Voorhoeve's eigen Ipartij WD, hebben eerder bena- t dat zij de Nederlandse aan- gheid in Bosnië absoluut niet uiger willen laten duren dan een par. En öiochtèn de Amerikanen eerder weg gaan, dan vinden zij (dat de Nederlanders dat ook moe ien doen. [De Navo is, na veel kritiek, intus- jen aan het proberen de opspo- te verbéteren van personen jdie door het JoegoSlavië-Tribu- iaal Zijn aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden. Zo zou de vre desmacht Ifor wegversperringen oen Oprichten voor personen controles. Dat hebben Navo- Boordvoerders gisteren in Brus- Be Navo was de afgelopen dagen Ikritiseerd na berichten dat de fiosclsch-Servischeleider Karad- Ic herhaaldelijk ongemoeid Ifor- Wroleposten kon passeren. „De Sositie is heel duidelijk. Ifor-troe- jen moeten bekende oorlogsmis dadigers aanhouden waar moge lijk," zei een hooggeplaatste inctionaris. Navo-secretaris- beraal Javier Solana heeft jezegd dat het 'maximale wordt paan om degenen die misdaden gen de menselijkheid hebben gaan aan justitie te overhandi- jai'. De commandant van Ifor, de merikaanse admiraal Leighton "h, toonde zich in gisteren in ïajevo echter onmiddelijk ceptisch over de praktische uit voerbaarheid van die beloftes. Bespanning in Bosnië na de uit kering van twee Bosnisch-Ser- sche top-militairen aan het Joegoslavië-Tribunaal is pteren verder toegenomen. Een p die voor het eerst sinds de (orlog weer reed tussen Ilidza - een Servische voorstad van Sara- F'o - en de rest van de stad, is ®r onbekenden onder vuur bomen. Een passagier en de bducteur raakten gewond door F vier kogels die werden afge- prd. VN-woordvoerder Mowski zei te geloven dat de Jgels afkomstig zijn uit een Ser- wh deel van Sarajevo. De Bos- T® regering reageerde furieus de beschieting. Woordvoerder Mc sprak van 'een terroristi- Pe aanslag door een Servische [topschutter', hoogste Bosnisch-Servische Karadzic, die zelf is aange- fl door het Tribunaal, erde gisteren furieus op de ffflracht van getteraal Djukic P* Krsmahovic. De Ser- iiM ™en ske contacten met avo en de Bosnische regering, ik, jSe kfflctionarissen waar- Ikïc gisteren dat de Servi- 5 0yc»' Van de Navo het vre- Ptoces in gevaar brengt. Activisten van de oppositie werden gisterén ingerekend in Dhaka. Van onze redactie buitenland Dhaka - Uitbarstingen van geweld aan de vooravond van verkiezingen in Bangladesh, hebben gisteren aan ten minste vier mensen het leven gekost. Nog eens 150 personen raakten gewond, zo hebben ooggetuigen gemeld. Daarmee is het aantal slachtoffers van het verkiezingsgeweld deze maand opgelopen tot tenminste 19 doden en ruim 600 gewonden. Het geweld werd in de hand gewerkt door een landelijke 48-uursstaking, uitgeroe pen door de oppositiepartijen die zich fel tegen de algemene verkiezingen van van daag verzetten. Ondanks een demonstra tieverbod werden in de havenstad Chitta- gong twee mensen gedood en raakten der tig gewond bij bomontploffingen tijdens een botsing tussen veiligheidstroepen en demonstranten. Voorts werden negen stembureaus in brand gestoken. In Khalishpur werden twee regeringsge zinde demonstranten gedood door bom men. In de noordelijke stad Pabna raakten tenminste vijftig mensen gewond toen demonstranten probeerden het verkie zingsbureau in brand te steken. De verkiezingen, waarbij volgens waarne mers een opkomst van 10 a 12 procent te verwachten is, dreigen de politieke crisis waarin het land zich bevindt nog te verer geren. Premier Khaleda Zia en oppositie leidster Sheikh Hasina staan sinds twee jaar onverzoenlijk tegenover elkaar. Om onrust te voorkomen zijn talloze sol daten, politiemannen en paramilitaire troepen de straat opgestuurd. Op belang rijke wegen zijn soldaten in mitrailleur nesten gelegerd achter zandzakken. Behalve riksja's en fietstaxi's rijden alleen militaire voertuigen door de straten. Van tijd tot tijd hoort men legerhelikopters die over de stad vliegen. De algemene staking, die het openbare leven in Dhaka en andere grote steden praktisch stillegt, is afgekondigd door een alliantie van de drie grootste oppositie partijen onder leiding van Hasina Wajed, leider van de Awami-liga. De oppositie voert sinds twee jaar cam pagne om premier Khaleda Zia te verdrij ven. Haar regering beschouwt de oppositie als 'incompetent en corrupt'. Omdat vol gens de oppositie eerlijke verkiezingen onmogelijk zijn zo lang Zia aan de macht is, besloot ze de verkiezingen te boycotten. De oppositie eist verkiezingen onder de hoede van een neutrale interim-regering. Sheikh Hasina, de grote rivale van Zia, wees eerder deze week een laatste verzoe- FOTO EPA ningspoging van de premier af. Ze zei dat onderhandelingen alleen mogelijk waren indien de verkiezingen worden afgelast. De crisis in het land aan de delta van de Ganges begon toen de oppositie in decem ber 1994 uit het parlement stapte uit pro test tegen de regering. In de heersende omstandigheden zullen de verkiezingen weinig bijdragen aan het doorbreken van de politieke impasse. Ambtenaren weigeren aan de verkiezin gen mee te werken uit vrees voor hun leven. „Wij gaan niet werken om te ster ven. Wij kunnen daarom niet de taken uit voeren die ons bij de verkiezingen zijn toe gewezen," aldus de ambtenaren in een gezamenlijke verklaring. Duizenden amb tenaren onderstreepten hun weigering om aan de verkiezingen mee te werken giste ren tijdens een demonstratie in het rege ringsdistrict van de hoofdstad. Door Aart Heering Rome - „Ik geloof dat het land een grote en uitzonderlijke gelegenheid voorbij heeft laten gaan en daardoor onder gedompeld blijft in een ernsti ge politieke en institutionele crisis," verklaarde Antonio Maccanico gisteren na het gesprek met de Italiaanse pre sident Oscar Luigi Scalfaro. Maccanico had zojuist zijn for matieopdracht, na de definitieve mislukking van zijn poging om een 'constitutioneel kabinet' te vormen dat met brede parlemen taire steun een reeks fundamen tele Grondwets wij zingen had moeten voorbereiden. Zonder hem met name te noe men legde hij de verantwoorde lijkheid daarvoor met name bij de rechtse leider Gianfranco Fini, die de formatie had geblok keerd door 'onmogelijke voor- waarden' te stellen en 'van de regering dingen had geëist die haar grondwettelijke macht te boven gaan'. De gesjeesde formateur doelde daarmee op Fini's eis dat de vor ming van een presidentiële repu bliek letterlijk in het regerings programma zou worden opgeno men. Volgens de Italiaanse grondwet kan echter niet de regering, maar alleen het parle ment zo'n beslissing nemen, zoals ook Fini heel goed weet. Maccanico kon daarom niet vol doen aan de eis van Fini, die daarop zijn steun ontzegde en zijn bondgenoot Berlusconi overhaalde om zijn voorbeeld te volgen, teneinde snelle verkie zingen af te dwingen. Dat die verkiezingen er ook komen, lijkt nu wel buiten kijf te staan. De beslissing daartoe ligt echter bij Scalfaro, die in de 33 dagen dat de crisis nu duurt, de vertegenwoordigers van de poli tieke partijen bij herhaling voor de keuze heeft gesteld: hervor mingen of verkiezingen. Nu de weg van de hervormingen is geblokkeerd, lijkt het staats hoofd niets anders over te blij ven dan het parlement te ontbin den en de Italianen naar de stembus te roepen. Als de presi dent deze of komende week het parlement al naar huis stuurt, betekent dit dat er al in april wordt gestemd, op een zondag ten hoogste 60 dagen na de ont binding van Kamer en Senaat. Maar het is ook mogelijk, dat de verkiezingen langer op zich laten wachten, tot juni of zelfs na de zomer. Scalfaro is tot nu toe altijd huiverig geweest om het parlement te ontbinden. De president vindt dat er voor die tijd ten minste enige orde moet worden in de chaos van het half dozijn verschillende kieswetten dat Italië tegenwoordig rijk is. Daarom zou hij kunnen beslui ten om eerst nog de demissionai re premier Lamberto Dini tot formateur aan te wijzen. Een kabinet Dini-2 zou echter niet sterk staan, omdat het (in theo rie althans) niet gesteund zou worden door de centrumrechtse coalitie en de communisten, die in de Kamer samen een meerder heid hebben. Een andere mogelijkheid is aan de hand gedaan door Berlusconi, die evenmin verkiezingen wil die voor hem wel eens op een deba cle zouden kunnen uitlopen, Door vvilko Voordou' 5S,~ De, "VQOrgenomen inkrim- van hetFranse leger 240"nnéTi"cl' rxanse le§er van faII ?nSeveer 140.000 solda- beznroiF,1^ ket land voor grote 5 &eid ëez°rg<i in alle garni- voor ,i dFen vrezen de bestuurders tfeem Vï*S 'hUn' regiment of "tor bi3»strie die rechtstreeks moeten volgens nu if1 fe^bliceerd rapport bin- - n Vllf 13aV 'tussen 50.000 en al* Aern^ rl6rdwiinen'- Bedrijven «AT Industries, ms®.Matra en Dassault Aviation lijden record-verliezen en er zijn nau welijks nieuwe orders. Noch van het Franse, noch van andere legers. De datum van 22 februari, wanneer tij dens een militaire top op het Parijse Elysée wordt besloten over de toe komst van het leger, zal in veel steden de gelegenheid zijn voor acties. Want het gaat niet alleen om het leger, het gaat om het overleven van diverse regio's in Frankrijk. In Bourgès en Roanne - waar GIAT Industries onder meer de Leclerc-tank bouwt - worden vandaag al acties gevoerd. Neem Cherbourg, in de uiterste punt van Normandië. Bij het Arsenaal, dat de Franse atoomonderzeëers bouwt, werken 4160 mensen. Wanneer volgen de week wordt besloten dat om bud gettaire redenen de bouw van-de vierde atoomduikboot met twee jaar wordt uitgesteld, dan verdwijnen er uit de stad 2000 banen. De economie in Cher bourg drijft letterlijk op het Arsenaal. Soortgelijke rekensommetjes gaan op voor steden als Chaumont, Verdun, Touloti, Roanne en Brest, of al die andere steden en stadjes die welvaren bij het leger en de aanleverende indus tries Vaak is het leger de enige 'bedrijfstak' waar de kurk op drijft. En dus schrijven talloze burgemeesters nu open brieven aan president Chirac. De nood is hoog. Gisteren ging een golf van onrust door Frankrijk, ondanks snelle verzekering van minister van Defensie Millon dat 'er nog geen enkel besluit is gevallen'. Velen zijn het eens met bezuinigingen op het leger, 'maar niet in onze streek'. Al weken waren er voortekenen van de komende sanering. Zo verklaarde Chirac eind januari dat er rond het jaar 2000 in Frankrijk geen dienst plicht meer is. Een dienstplichtigenle- ger is volgens de Franse president niet berekend op de veiligheidstaken van de komende eeuw. Ook werd duidelijk dat de monsterverliezen in de Franse wapenindustrie zich niet zouden oplossen op de binnenlandse markt. GIAT Industries boekte over 1995 een verlies van bijna 4 miljard gulden. Al eerder werd gezegd dat de Franse mili taire industrie zich meer zou moeten richten op de export. Maar dat is een markt waar de Fransen niet in het voordeel zijn, in verband met de lage dollarkoers. Het grote lobbyen is intussen begon nen: indachtig de Franse traditie zal de sanering wel op een politiek spel uit draaien. Zo lijkt het ondenkbaar dat een belangrijke steden als Toulon en Brest hun marinewerven zullen verlie zen. Maar elders zal eerst worden gekeken naar de politieke kleur van de burgemeesters, om daarna een besluit te nemen. Plaatsen met een socialis tisch gemeentebestuur als Cherbourg, Rennes en Nantes dreigen de grote ver liezers te worden. Brussel (anp) - De Vlaamse landverraadster Irma Laplasse zou aan executie zijn ontsnapt, maar had wel levenslang gekregen als ze voor hedendaagse rechters had terechtge staan. Het Brusselse militaire hof oor deelde gisteren in het opzien barende heropeningsproces- Laplasse de boerin schuldig aan landverraad en verklik king, net als de krijgsraad 50 jaar geleden. Toen kreeg de Vlaamse vrouw de doodstraf. Nu hield het hof rekening met de verzachtende omstandig heid dat ze werd 'gedreven door moederliefde', en veroor deelde haar tot levenslang. De uitspraak van de Brusselse rechtbank was in zoverre ver rassend dat zowel de openbare aanklager als de verdediging om vrijspraak hadden gevraagd. De aanklager con cludeerde in zijn slotbetoog dat het militair gerecht dat haar in 1944 na een zeer kort proces ter dood veroordeelde, zwaar te kort was geschoten. Het gerechtelijk vooronderzoek was slordig en niet onpartijdig geweest. Ook de hedendaagse rechters zijn ervan overtuigd dat Laplasse indertijd verzetsstrij ders heeft verklikt aan de bezetter, maar ze achten het niet bewezen dat de dood van zeven verzetslui daar rechtst reeks uit voortvloeide. Het herzieningsproces, dat vorig jaar december begon, reet in België oude wonden open. Voor het militair gerechtshof betoogden voortdurend groep jes verzetslieden, maar ook voorstanders van amnestie voor Belgen (met name Vla mingen) die hun burgerrechten hebben verloren omdat ze heb ben geheuld met de nazi's. Ver zetslui zagen in de heropening van het proces een poging om de collaboratie met de nazi's achteraf te vergoelijken. In Vlaams-nationale kringen is Laplasse echter het symbool voor blinde bestraffing van Vlamingen, van wie velen ten tijde van de Tweede Wereld oorlog sympathie koesterden voor de Duitse bezetter. De vrouw uit Oostduinkerke werd in 1944 ter dood veroor deeld omdat ze een groep ver zetslieden, die haar zoon had den opgepakt, had verraden aan de Duitsers. Zeven verzets mannen verloren het leven bij een confrontatie met Duitse soldaten. Bij later onderzoek rees echter twijfel of ze wel schuldig was aan verraad. Een Antwerpse historicus rakelde de zaak in 1970 op met publi- katie van het gevangenisdag boek van Laplasse en later met kritische studies van het dos- door zijn problemen met de jus titie en de concurrentie van Fini. De leider van Forza Italia pleit daarom voor de vorming van een constituerende vergadering die een nieuwe grondwet moet voor bereiden, zonder dat het huidige parlement van het toneel hoeft te verdwijnen. Hoewel dit plan van verschillen de kanten als onuitvoerbaar van tafel is geveegd, zou Scalfaro theoretisch voor een dergelijke constructie kunnen opteren, ook omdat Maccanico hem heeft gerapporteerd dat er voor de voornaamste hervormingen wel een ruime meerderheid te vinden is. Desondanks is zowel cen trumlinks als centrumrechts al begonnen met de voorbereidin gen op de verkiezingscampagne. De politieke wapenstilstand die Italië de afgelopen maand heeft gekend is daarmee voorbij, zodat het land een nieuwe periode van chaos tegemoet lijkt te gaan. BUITENLAND KORT Ankara - Turkije krijgt waarschijnlijk een regering met funda mentalisten. De leider van de rechtse Moederlandpartij, Yilmaz, heeft een principe-akkoord bereikt met de leider van de funda mentalistische Welvaartspartij, Erbakan, over de vorming van een coalitieregering, zo meldden bronnen binnen beide partijen. „Yilmaz zou eerst premier zijn, waarna Erbakan hem na, zeg, een jaar zou opvolgen. Maar er zijn nog enige punten waarover zij het niet eens zijn," aldus een ingewijde. De Moederlandpartij zou de ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie krijgen, de Wel vaartspartij Onderwijs, Industrie en Binnenlandse Zaken. Madrid - De vroegere president van het Constitutioneel Hof in Spanje, Francisco Tomas y Valiente, is gisteren in Madrid ver moord. Een onbekende man vuurde in het gebouw van de juridi sche faculteit van de Autonome Universiteit van Madrid drie schoten op hem af. De 63-jarige jurist was vrijwel op slag dood. Het ministerie van Binnenlandse Zaken in Madrid gaat ervan uit dat het om een aanslag van de Baskische afscheidingsbeweging ETA gaat.Tomas y Valiente werd door een schot in het hoofd en twee ter hoogte van de heup getroffen. Hij gold als een zeer progressieve rechter. Hij stond van 1986 tot 1992 aan het hoofd van het Constitioneel Gerechtshof. Washington - Senator Phil Gramm uit Texas heeft zich terugge trokken uit de strijd om de nominatie voor de Republikeinse pre sidentskandidaat. De terugtrekking van Gramm uit de race om het Witte Huis is een gevolg van de slechte resultaten in de voor verkiezingen in Iowa en Louisiana. De 53-jarige Gramm werd lang beschouwd als de grote, ultra-conservatieve rivaal van de belangrijkste kanshebber, senator Bob Dole. Den Haag - Het proces tegen de van oorlogsmisdaden verdachte Bosnische Serviër Dusan Tadic begint op 7 mei. Dit heeft het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag bekendgemaakt. Het Tribu naal liet gisteren ook weten dat er binnen enkele weken een aan klacht komt tegen moslims, die van oorlogsmisdaden worden ver dacht. Tot nu toe heeft het VN-tribunaal alleen Serviërs en Kro- aten aangeklaagd. Boedapest - De Verenigde Staten overwegen in Hongarije een permanente militaire basis in te richten onder de paraplu van de Navo. „Als de vredesoperatie in Bosnië voorbij is, sluiten de VS niet uit dat er Amerikaanse troepen achterblijven in Hongarije," verklaarde de Amerikaanse onderminister van Defensie White gisteren in Boedapest. De logistieke bases bij Taszar en Kaposvar, die momenteel worden gebruikt voor 'Bosnië', zouden dan een permanent karakter kunnen krijgen. De uitspraken van White zorgden op het Pentagon in Washington voor consternatie. De Navo zit ook met de kwestie in de maag. De zaak ligt heel gevoe lig, omdat Rusland zich sterk verzet tegen een grotere Navo- invloed in het voormalige Oostblok. Door Bert Schampers Straatsburg - Een verplichte hoeveelheid Europese tv-produk- ties, een chip om geweld en porno van het scherm te weren, beperkingen voor teleshoppen en het onderbreken van films door reclame. Deze en nog een aantal maatre gelen wil het Europees Parle ment nemen om het breedbeeld- scherm te vullen met meer cul tuur van eigen bodem. In Straatsburg stemde gisteren de meerderheid van de EP-leden voor het aanscherpen van de richtlijn 'televisie zonder gren zen'. De oorspronkelijke richtlijn uit 1989 was al bedoeld om de Europese filmindustrie te beschermen door tv-omroepen te verplichten meer dan de helft (51 procent) van films en series te laten bestaan uit Europese pro- dukties. Maar de verplichting werd ontkracht door de toevoe ging 'waar mogelijk'. In het nieu we voorstel van de Europese Commissie is dat nu weggelaten. Quota's kunnen straks juridisch worden afgedwongen'. Of de televisiekijker daar bij gebaat is, dat is een andere vraag. Tegen de goedkope Ame rikaanse en Australische series die de Europese markten over spoelen, kan Europa nauwelijks een vuist maken. Zelfs niet met financiële steun uit Brussel voor de eigen audio-visuele industrie. De Europese cultuurministers zijn, net als het EP, verdeeld over de vraag of quota verplicht moet worden gesteld. Staatssecretaris Nuis stemde in november tegen zo'n verplichting. Zonder dat nu bestaat, brengen in Nederland de publieke en commerciële zenders al voor meer dan de helft Euro pese produkties. Er is dus vol gens Nuis geen probleem. Dat het Europees Parlement nu een stap verder gaat, is vooral de verdienste van de Franse film lobby. Alle Franse Europarle mentariërs stemden gisteren dan ook vóór verplichte quota, ter wijl in de meeste fracties de meningen daarover uiteen lie pen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 5