Geen Duitse criminelen aan grens Kamer vloer met Weet de minister zeker dat ze wil aanblijven? 1 KORT Commissie tikt ook Schmitz op de vingers Commissie trekt snoeiharde conclusie: crisis in de opsporing Kerken m« Lichte stijj deelnemers) Analyse DE STEM BINNENLAND i Onderzoek Van Traa: 4Groot deel Turkse mannen op enigerlei wijze bij drughandel betrokken' Minderheden positief over rapport Kamer neemt tijd voor behandeling eindrapport DE STEM COMMENTAAR Spijkerhard oordeel Wierenga blijft voor doorlaten drugs OM alsnog tegen verhoor burger-infiltrant Advocatuur: 'Ontluisterend rapport' DE STEM Delta-methode Gezagscrisis Aantal wachtge] Oud-kamerlid krijgt na drie jaar antwoord I van Wommunicatie G- J°osen VRIJDAG 2 FEBRUARI 1996 A4 Den Haag (anp) - De commis sie-Van Traa heeft staatsse cretaris Schmitz van Justitie flink op de vingers getikt. De commissie verwijt de oud burgemeester van Haarlem dat zij als korpsbeheerder heeft ver zuimd navraag te doen naar het gebruik van valse identiteitspa pieren. Schmitz was als korpsbeheerder in 1992 betrokken bij het ver strekken van valse identiteiten ten behoeve van medewerkers van de criminele inlichtingen dienst Kennemerland. Tijdens haar verhoor bij de enquêtecom missie erkende Schmitz dat zij nooit heeft gevraagd wat er pre cies met de valse papieren is ge beurd. „Indertijd heb ik er niet naar ge vraagd. Ik heb de identiteitspa pieren onder strikte condities afgegeven. Ik vind dat ik dat ook mag doen in het goede vertrou wen dat ik mag en moet hebben in de politie. Als daar misbruik van is gemaakt, is dat een ernsti ge zaak, waar ik dan uiteindelijk wel verantwoordelijk voor ben." Voor zover bekend heeft de cri minele inlichtingendienst Ken nemerland de valse identiteiten driemaal gebruikt. Twee keer om naar een infor mant in de Verenigde Staten te reizen en eenmaal voor de veilig heid. De voormalige CID-chef Langendoen verbleef toen met zijn gezin twee weken in het bui tenland. Staatssecretaris Schmitz van Justitie 'valse papieren afge geven zonder navraag te doen naar het gebruik' FOTO ANP Van onze Haagse redactie Den Haag - Tegen alle verwachtingen in zijn er in het grensge bied in het oosten van Nederland geen Duitse criminele groe pen actief. De reden zou kunnen zijn dat het Duitse achterland relatief dun bevolkt is en dat Duitse criminele groepen hun aandacht voornamelijk richten op het dichtbevolkte Ruhrge- bied. Wel zijn er steeds meer signalen dat Russen in deze regio crimineel actief zijn. Dat blijkt uit een lokaal onder zoek naar de criminaliteit in de steden Enschede, Arnhem en Nijmegen in opdracht van de Commissie-Van Traa. De ge organiseerde criminaliteit in de drie steden bestaat voornamelijk uit de handel in harddrugs. Een groot deel van de Turkse volwas sen mannen is volgens de onder zoekers 'op enigerlei wijze' be trokken bij die handel. De op brengst wordt grotendeels geïn vesteerd in Turkije. Arnhem blijkt een belangrijk knooppunt in de in- en doorvoer van heroïne uit Turkije. Opval lend zijn de relatief lage prijzen van harddrugs in deze stad. Het is volgens de onderzoekers niet verwonderlijk dat straatdealers uit bijvoorbeeld Nijmegen, De venter en Enschede hun drugs komen halen in Arnhem om die in hun eigen woonplaats met winst te verkopen. Een Koer disch gezin legde begin jaren tachtig de basis voor de heroïne handel in Arnhem. De markt van softdrugs wordt gecoördineerd door een Nederlander: als gevolg van zijn goede wetskennis en de bijstand van twee advocaten speelt hij een belangrijke rol in het overleg met het lokaal Van onze verslaggevers Den Haag - Organisaties van minderheden reageerden gis teren opmerkelijk positief en zelfs enigszins opgelucht. Eerder vielen zij zwaar over de stellingen van wetenschappelijk onderzoeker Bovenkerk, tijdens een van de eerste verhoren van de commissie. Deze gaf aan, hoe groot de rol van allochtonen in ons land in de criminaliteit zou zijn. Directeur I. Akel van het Neder lands Centrum Buitenlanders (NBC) sprak nu waarderend over het inzicht dat de commissie ver schaft heeft in de drughandel bin nen de allochtone bevolkingsgroe pen, 'teruggebracht tot de juiste proporties'. Volgens Akel zal het rapport een belangrijk effect heb ben om criminele elementen onder allochtonen aan te pakken. „Dat voorkomt verdere marginalisering van deze groepen." Zowel het NCB als Forum, een in stituut voor multi-culturele ont wikkeling, zeiden blij te zijn met de constatering dat onderwijs en werk voor allochtone jongeren van het grootste belang zijn. Daarmee worden zij minder kwetsbaar en worden minder snel een prooi aan de criminele verlei dingen van snel geld, drugs en alcohol. bestuur. Nijmegen kent een op vallend hoog aantal autodief stallen, maar neemt in de heroï nehandel een tweederangsposi tie in ten opzichte van Arnhem. De handel concentreert zich rond enkele hoofdfiguren. De onderzoekers stuitten op twee in Nijmegen woonachtige Turken: de een dankt zijn machtspositie aan zijn uiterlijk van krachtpat ser. Recent heeft hij een celstraf uitgezeten, maar ook gedurende die periode ging zijn handel ge woon door. De ander - 'een ge distingeerd, goed gekleed type voorzien van dure sieraden en high tech' - trad op als commis sionair in ruilverkeer tussen Turkije en Colombia, onderhield banden met Turkse rechters en een Turkse bankier, reed altijd in andere lease-auto's, gebruikte mobiele telefoons en reisde on der valse naam. Desondanks werd hij in 1993 tijdens een ru zie over achterstallige betalin gen met zijn lijfwacht door deze beschermer doodgeschoten. In de drie onderzochte steden zijn groepen actief die op grote schaal fraude plegen. Het gaat om flessentrekkerij, valsheid in geschrifte en verduistering. In Arnhem opereert een jonge der tiger die 'een groter oplichter is dan de bekende heer Olivier' en er al enige tijd in slaagt een op gelegde celstraf telkens weer uit te stellen. In 1992 werden in Arnhem politie- en justitiemen sen geïntimideerd. Ze zouden, zo werd hen te verstaan gegeven, op een dodenlijst staan van een groep waartegen toentertijd een onderzoek liep. Den Haag (anp) - De Tweede Kamer maakt geen haastklus van de behandeling van het eindrapport van de parle mentaire enquêtecommisie opsporingsmethoden. Zij ge bruikt de komende drie we ken om het mammoetwerk van de commissie-Van Traa te lezen en schriftelijke vra gen te formuleren. Vervol gens gaat het parlement op reces tot 12 maart. Als de enquêtecommissie de vele vragen heeft beant woord, volgt een debat tus sen Kamer en commissie. Dat wordt niet verwacht voor eind maart. Tegen de tijd dat Kamer en kabinet met elkaar in debat gaan, is het al april of wellicht zelfs mei. Minister Sorgdrager bestudeerde gisterochtend samen met enkele ambtenaren het rapport Inzake Opsporingsmethoden. FOTO ANP DE OPLUCHTING van minister Winnie Sorgdrager (Justitie, D66) was vast niet ge speeld toen ze verklapte ervan uit te gaan dat er met het verschijnen van het rapport Inza ke Opsporing van de Commissie-Van Traa een einde zou komen aan veel - ook persoon lijke - onzekerheid. Het is de vraag of die ministeriële hoop uit komt. Want echt ongeschonden komt de be windsvrouw niet uit het enquêterapport, zo dat er reden tot politieke zorg blijft. De commissie-Van Traa geeft weliswaar geen lijst met 'belastende feiten', maar de onont koombare beschrijving van haar carrière - te beginnen als lid van de top van het fel bekri tiseerde openbaar ministerie (OM) - zal bij menigeen opnieuw twijfel oproepen of ze wel de juiste vrouw op de juiste plaats is. De Tweede Kamer wierp die twijfel gisteren in een eerste reactie nog niet op, maar mis schien heeft Sorgdrager zelf wat aarzelingen. Commissievoorzitter Van Traa zei in een toe lichting gisteren met nadruk dat om uit de meervoudige crisis te komen bij politie en justitie 'vertrouwen moet worden hersteld'. Dat is bedoeld als een aanbeveling, maar het klinkt meer als een wanhoopskreet. Want hoe doe je dat: vertrouwen herstellen? Dat is niet per decreet af te dwingen. Vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard, zei een CD A-Ka merlid onlangs nog. Dat moeizame proces van vertrouwensher- stel kan hoe dan ook niet zonder enkele fikse ingrepen in de top van politie en justitie. En de eeuwige vraag duikt dan op: wat doet de politiek zelf? Regering en parlement zijn, ge tuige het rapport-Van Traa, ook schuldig en medeverantwoordelijk voor de gezagscrisis, de organisatiecrisis en de normeringscrisis bij politie en justitie. Het is op het eerste gezicht moedig van Van Traa dat hij een hele lijst schuldigen - inclu sief de Tweede Kamer - presenteert. Maar hij spreekt toch hardere oordelen uit over het 'niet-Haagse' deel. Over een enkele korpschef is de conclusie vernietigend en een enkele of ficier van justitie komt er niet veel genadiger vanaf. De politieke kopstukken krijgen, zo lijkt het, een wat zakelijker rapport. Van Traa probeerde zich gisteren te ver schuilen achter de gewoonte van enquête commissies - zoals voorheen over de bouw, het paspoort en de sociale zekerheid - om geen oordelen uit te spreken over politieke acteurs. Alleen bij de RSV-enquête kwam de onderzoekscommissie met een hard oordeel over minister Van Aardenne; 'onaanvaard baar' luidde het vonnis toen. Van Aardenne 'bungelde' toen nog een tijdje, of, zoals SGP- Kamerlid Van Dis had uitgevonden, de om streden WD-minister was 'aangeschoten wild'. Door Jan Greyn Dat er geen politieke beoordeling valt te le zen over ex-minister Hirsch Ballin (Justitie, CDA) is opmerkelijk, omdat uit de gepresen teerde feiten blijkt dat hij niet daadkrachtig en gericht omging met de problemen bij poli tie en justitie. Hij had zich geconcentreerd op het grote gevecht met de criminelen, maar leek vergeten te zijn dat hij dat niet alleen met woorden kon. Van enige honger de oor zaken van problemen op te sporen, of het fij ne te weten van opsporingsmethodes, was bij Hirsch Ballin geen sprake. Het is natuurlijk wel te verklaren dat enquê tecommissies in het algemeen verre blijven van een politiek rapportcijfer: het onder zoekscollege bestaat uit leden van Kamer fracties. Die zijn er niet op uit om hun partij genoten - en daarmee impliciet ook hun par tij - in een kwaad daglicht te stellen. Het functioneren van een korpschef of hoofdoffi cier van justitie is dan eerder van een nega tieve kwalificatie voorzien, omdat dat in de commissie makkelijker tot een unaniem standpunt leidt. Over staatssecretaris Schmitz - voorheen burgemeester van Haarlem, en later korpsbe heerder - meldt de commissie slechts sum mier dat ze verzuimde te controleren wat er met de valse identiteitsbewijzen werd gedaan die onder haar gezag waren uitgegeven aan politie-agenten. Dat is niet best, maar daar zou je nauwelijks een politieke conclusie over haar functioneren, nu als staatssecretaris op Justitie, uit kunnen trekken. Voor Sorgdrager is dat anders. De commissie gaat terecht niet meer in op de tegenstellin gen in de uitlatingen van Sorgdrager en de Haagse hoofdofficier Blok - of Sorgdrager nu wel of niets wist van een doorlevering van harddrugs. Want dat ging over een doorleve ring die ten tijde van Sorgdragers voorganger had plaatsgevonden. Maar de commissie presenteert - na de her haalde aanbeveling het vertrouwen te her stellen - een waslijst van wets-suggesties. Ook moet de bezem door het OM. En dat roept de vraag toch op of een voormalig pro cureur-generaal - die kennelijk geen vinger uitstak naar de chaos op het openbaar minis terie - de eerstgeroepene is een nieuwe, goede lijn uit te zetten. De beklaagdenbank zit na gisteren zo vol dat de IRT-kwestie het beste kan worden geseponeerd. Als iedereen schul dig is, is eigenlijk ook niemand schuldig. Van Traa riep de Tweede Kamer gisteren ook op naar de toekomst te kijken en aan de slag te gaan met een reorganisatie van het OM en het maken van goede wetten voor opsporingsme thodes. In dat proces - zoals vaak bij een re organisatie - rollen zeker koppen. Minister Sorgdrager zou zich zelf moeten afvragen hoe stevig haar hoofd op de romp zit, want dat hoofd zal nog veel te verduren krijgen. IN DE AANLOOP naar de officiële werkzaamheden van de par. lementaire enquêtecommissie-Van Traa was het beeld not fragmentarisch. Steeds nieuwe incidenten maakten duidelij dat justitie en politie elkaar tegenwerkten en het met de opspol ringsmethoden niet zo nauw namen. De vele beschuldigingei over en weer maakten het geheel niet helderder. Tijdens de hoorzittingen werden die losse elementen aan e|. kaar gesmeed. Het beeld werd hechter, maar niet positiever Opsporingsmethoden, waarbij tonnen drugs onder polititoe- zicht Nederland werden ingevoerd, werden zonder blikken ol blozen als volstrekt normaal betiteld. Rechercheurs die op ei- gen houtje handelden en meenden hun superieuren niette moeten inlichten. Ambtenaren die hun minister slechts ge- deeltelijk of in het geheel niet op de hoogte hielden van de ont wikkelingen. Een informant die met een door de minister van Justitie ondertekende cheque van twee miljoen gulden werd gehonoreerd. Nederland keek verbijsterd toe. Politie en justitie - gedurende lange tijd boegbeelden van normen en gezag in de Nederland se samenleving-werden in recordtijd van hun voetstuk gesto ten. Het wachten was nog op de eindversie van de commissie- Van Traa, maar de uitkomst stond voor het overgrote d vast. Het oordeel van Van Traa en de zijnen sluit volledig aan bij de tijdens de hoorzittingen opgedane indrukken. De commissie is spijkerhard in haar bevindingen. De politie, het Openbaar Mi nisterie (OM), de Tweede Kamer, ministers, hoofdcommissa rissen, burgemeesters, rechters en de Fiscale Inlichtingen-en Opsporingsdienst (FIOD). Zij hebben gefaald waar het gaati de opsporing van strafbare feiten. Zodanig dat kan worden gesproken van een ernstige crisis politie en justitie. De maffia heeft het in Nederland (nog) niet voor het zeggen, maar feit is dat vooral de handel in drugs Nederland onbeheersbaar aan het worden is. De Tweede Kamer moet in de komende periode gaan oordelen over de conclusies en aanbevelingen van de commissie-Van Traa. Die commissie vindt dat jusitie en politie over ruime mo gelijkheden op het gebied van de opsporingsmethoden moe ten beschikken, maar dat elke methode een basis in de wel moet hebben. Een terechte stellingname, maar de vraag is waar de grenzen getrokken moeten worden. Politie en justitie lopen momenteel achter de misdaad aan. Dat is een onacceptabele situatie. Tos sen het doorlaten van grote hoeveelheden drugs en het volle dig insnoeren van de vrijheid van handelen van politie en ji titie, ligt nog een wereld aan mogelijkheden. De commissie-Van Traa haalt niet alleen meedogenloos uil naar politie en justitie, maar velt eveneens een hard oordeel over de politiek. De Tweede Kamer en vooral de verantwoor delijke ministers worden niet ontzien. De destijds als demissio naire minister van Justitie opgestapte CDA'er Hirsch Ballin krijgt de meeste kritiek. De huidige minister van Justitie Sorgdrager wordt evenmin gespaard. In de rapportage wordt echter ruimte gelaten voor verder politiek functioneren. Maar sterk is haar positie niet. In de achterliggende maanden heeft ze met haar beleidsdaden niet weten te overtuigen. Momenteel is ze paniekerig om zich heen aan het slaan met het opleggen van spreekverboden en het ontslaan van topambtenaren op haar departement. Het is zeer de vraag of deze minister in staat is justitie - conform dt aanbevelingen in het rapport Van Traa - weer op het juiste spoor te zetten. Parlementaire enquête Hilversum - De voorzitter van de commissie die de opkomst en ondergang van het IRT van Noord-Holland en Utrecht onder zocht, Wierenga (PvdA), blijft van mening dat de politie op kleine schaal drugs op straat moet mogen laten komen om zodoende zicht op grote handelaren te krijgen. Wierenga zei dat gisteren in zijn reactie op het eindrapport van de commissie-Van Traa. De commissie Wierenga deed haar onderzoek in opdracht van toenmalig minister van Justitie Hirsch Ballin. Zij concludeerde bijna twee jaar geleden dat de Amsterdamse autoriteiten het in terregionaal rechercheteam ten onrechte had ontbonden. Wieren ga vond de opsporingsmethode met bewust doorlaten van drugs niet onjuist. De commissie-Van Traa veroordeelt die methode. Almelo - Het Openbaar Ministerie in Almelo heeft alsnog gewei gerd de rechter-commissaris de burger-infiltrant te laten horen die de politie hielp bij de opsporing van de zogenoemde Geeste- rense drugsbende. De redenen voor de ommezwaai van het OM zijn 'nieuwe ontwikkelingen'. De kwestie komt maandag aan de orde tijdens het vervolg van de rechtszaak tegen leden van de cri minele organisatie. Den Haag - In de wereld van de advocatuur is tevreden gerea geerd op het rapport-Van Traa. De Haagse advocaat G. Spong is ronduit blij met het rapport. „Het is een blamage voor het justi tiële apparaat. Pijnlijk, ontluisterend. De commissie heeft precies uit de doeken gedaan wat veel advocaten allang wisten." De Maastrichtse strafpleiter Th. Hiddema vindt het rapport voor al ontluisterend voor Justitie. „Die zijn in feite arbeidsongeschikt verklaard." Volgens Hiddema wordt de crimineel door een strengere norme ring var\ opsporingsmethoden zeker niet de lachende derde: „Het enige nieuwe is dat er een wettelijke basis komt. Alle praktijken die de politie zich eigen heeft gemaakt, zullen ook in de toekomst gebruikt worden." Door Marianne Wuite Den Haag - Commissievoor zitter Maarten van Traa wond er gisteren geen doekjes om: de opsporing in Nederland verkeert in een diepe crisis. Iedereen die met de opspo ring te maken heeft, is flink tekort geschoten. Het gevolg: een wildgroei aan opspo ringsmethoden, tonnen drugs op de markt en een politie dienst in Haarlem die een staatje binnen de staat kon worden. Van Traa vat het zo samen: „De overheid is door de misdaad gegijzeld." De commissie-Van Traa spaart in haar rapport niemand. De poli tiek, de betrokken ministeries, het Openbaar Ministerie, de korpsleiders en korpsbeheerders, en zelfs rechters krijgen onderuit de zak. „Niemand heeft zich vol ledig van zijn verantwoordelijk heid gekweten", aldus van Traa gisteren. Het hardst moet het ministerie van Justitie het ontgelden. Dit departement had tot voor kort nauwelijks interesse in en be moeienis met de praktische toe passing van de opsporingsmetho den. Als Justitie eerder met dui delijke wetgeving was gekomen dan waren 'veel problemen' voor komen, aldus de commissie. De kritiek van Van Traa richt zich niet alleen op de periode dat Hirsch Ballin verantwoordelijk bewindsman was op Justitie. Ook onder het bewind van de huidige minister Sorgdrager is er het no dige misgegaan. Zo vindt de en quêtecommissie het een onver antwoorde situatie dat Sorgdra ger akkoord is gegaan met een gift van twee miljoen aan een cri minele informant. Ook stelt de commissie vast dat Sorgdrager de Kamer onjuist en onvolledig heeft geïnformeerd over een xtc-trans- port naar Engeland. Van Traa oordeelt niet over deze fouten, maar meldt ze wel. Het is aan de Kamer om de emst van de fouten te beoordelen, aldus Van Traa. In het rapport legt Van Traa haarfijn bloot wat de oorzaken van de huidige crisis zijn. Er was niets geregeld over wat wel en niet mocht op het gebied van de opsporing en dus totale verwar ring bij politie en justitie. Als tweede oorzaak wijst Van Traa op de gebrekkige organisatie van het opsporingapparaat en dan met name het falen van het Open baar Ministerie. De derde oor zaak vormen de verstoorde ge zagsverhoudingen binnen het Openbaar Ministerie en tussen het OM en de politie. Het Haarlemse duo Van Vondel en Langendoen en hun Delta-me thode vormen het trieste diepte punt van alles wat maar fout kon gaan op het opsporingsgebied. Omdat de regering en parlement en ook de rechters 'te veel ruimte lieten' voor politie en justitie konden ook zij lustig gaan expe rimenteren. Zij werden aller minst aan banden gelegd door de politiek, maar juist aangemoe digd. Dit had tot gevolg dat het duo zonder dat het geweten hen in de weg zat aanvankelijk voor het Interregionaal Recherche team Noord Holland/Utrecht en later elders in het land hun om streden methode toepasten waar door er tonnen drugs op de markt kwamen en criminele informan ten miljoenen opstreken. De commissie-Van Traa is ver nietigend over de handelwijze van de twee Haarlemmers, die overduidelijk hun superieuren om de tuin hebben geleid. De commissie is er ook van overtuigd dat Langendoen en Van Vondel tijdens hun verhoren door de en quêtecommissie hebben gelogen. Reden waarom de commissie gis teren de Haagse hoofdofficier van Justitie Blok heeft gevraagd een strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar meineed door de twee. Als de rechter hen veroor deelt, kunnen zij zes jaar celstraf krijgen. Maar Van Traa maakte gisteren duidelijk dat de commissie zwaarder tilt aan het feit dat het Haarlemse duo zo ongestoord heeft kunnen opereren. „Het gaat niet alleen om wat er mis is ge gaan bij de Criminele Inlichtin gendienst Haarlem, het gaat er meer om waar de verantwoorde lijkheden hebben gelegen." Snoeihard concludeert de com missie dat alle verantwoordelij ken flinke steken hebben laten vallen. De Haarlemse korpsleider Straver bijvoorbeeld had ook zelf kunnen uitzoeken waar zijn re chercheurs mee bezig waren en ook de huidige staatssecretaris Schmitz, indertijd burgemeester van Haarlem, had wel wat meer mogen doen. De commissie Van Traa staat uit gebreid stil bij de gezagsproble men binnen het Openbaar Minis terie en tussen het OM en de poli tie. De gezagscrisis heeft zich vooral in het ressort Amsterdam gemanifesteerd, aldus de com missie. De persoonlijke verhou dingen tussen politie en justitie waren daar in sommige gevallen zo slecht dat er van 'werkbare si tuatie' geen sprake meer kon zijn. Ook hier wordt persoonlijke kri tiek niet geschuwd. Zo krijgt de Amsterdamse hoofdcommissaris Nordholt zijn vurig gehoopte eer herstel niet. Hem wordt net als zijn Utrechtse rivaal Wiarda ver weten het gezag van het openbaar ministerie niet voldoende te heb ben willen aanvaarden. De commissie vindt dat doorla ting van hard drugs verboden moet worden. Een proefzending softdrugs kan onder strikte voor waarden wel, maar 'hooguit een paar kilo en geen tonnen'. Alleen commissielid Koekkoek (CDA) vindt dat bij uitzondering ook hard drugs mogen worden door gelaten. Uit de voorstellen die de commis sie doet voor de opsporing blijkt dat ze zo veel mogelijk politie en justitie aan banden wil leggen. Van Traa cs behoren duidelijk niet tot degenen die vinden dat ieder middel geoorloofd is in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Voorkomen moet wor den dat de politie een staat dn een staat wordt. „We voeren geen oorlog tegen de zware criminali teit. Dat is een wedstrijd die de Nederlandse rechtsstaat zal ver liezen", zegt hij. Dus moeten alle opsporingme- Om zes uur precies begon gisterochtend het uitdelen van de ef' ste exemplaren van het rapport van de enquêtecommissie, fotoan' thoden een wettelijke grondslag krijgen en de controle op de op sporing aanzienlijk verbeterd worden. Alleen goed opgeleide rechercheurs en bij uitzondering burgers mogen nog maar infiltre ren in criminele organisaties. Verder keurt de commissie invoe ring van het fenomeen 'kroonge tuige' in het Nederlands straf recht af. Vooral de procureurs generaal moeten de controle c zware opsporingsmethoden aai halen. Verder moet alles over t gebruikte methodes in een be| paalde zaak schriftelijk woi vastgelegd. De rechter-conui®' I saris kan besluiten somi# stukken tijdens de zitting achWl te houden. De rechter moet z( I echter wel allemaal kunnen toet' I pen Haag (anp) - CDA-vooi Helgers wil dat de kerken in IS land zich meer in het publieke mengen. De kerken hebben een eigen gelu kunnen een denkrichting aangever hij gisteren na een gesprek tusse delegatie van het CDA en een afv; ging van de Gereformeerde Kerk Nederland. Aanleiding voor het gesprek was 1 november verschenen CDA-ra 'Nieuwe wegen, vaste Waarden' rapport wil een aanzet geven vo toekomstvisie van de christen-dem Den Haag (anp) - De Tweede I pogingen van onderwijsminister! keringen in het onderwijs - de wj len moeten veel meer worden ge vullen met ontslagen leerkraehf ties. Ritzen verwerpt de kritiek. Vol gens hem moeten scholen en ont slagen docenten veel selectiever gebruik maken van de wachtgel den. De uitgaven aan wachtgel den in het onderwijs zijn veel te hoog, vinden minister én Tweede Kamer. In 1995 ging het om 1,2 miljard gulden. Daarmee werd het budget voor dat jaar met 150 miljoen gulden overschreden. Pogingen om docenten met een uitkering weer aan het werk te helpen, en om te voorkómen dat docenten worden ontslagen, heb ben zelden effect. In 1995 is het aantal wachtgelders met 7 pro cent gestegen. Mentaliteit Volgens de Tweede Kamer ligt dat voor een groot deel aan de maatregelen die zijn genomen om de uitgaven te beperken. D66-ka- merlid Lambrechts noemde deze gisteren tijdens een overleg met de bewindsman 'soms contrapro- duktief'. Als voorbeeld noemde zij scholen die in geval van ziekte of een va cature proberen een wachtgelder aan te stellen. De lijsten waarop de kandidaten staan, blijken dan niet te kloppen. Andere kamerle den kwamen met soortgelijke voorbeelden, waaruit zij conclu deerden dat sprake is van 'Kaf kaiaanse toestanden'. Den Haag (anp) - Het is ge makkelijker een vraag te stellen dan haar te beant woorden. Daarover kan ook het ministerie van Land bouw meepraten. Ria Beckers, voormalig ka merlid voor GroenLinks, stelde op 19 april 1993 de toenmalige landbouwminis ter Bukman schriftelijke vragen over hormonenvlees. Volgens de regels moeten vragen binnen drie weken schriftelijk worden beant woord. Maar gisteren pas, bijna drie jaar later, rolden de antwoorden bij Beckers in de bus. Althans bij haar op volger, want zijzelf is al lang uit de landelijke politiek ver dwenen. Landbouw bleek de vragen vergeten te zijn, ontdekte on langs een ijverige ambte naar. Van onze verslaggever reda Zo'n 114.000 kinderen del eindtoets basisonderwijs', oftewl A i Procent van de leerlingen olen in Nederland. Vorig jaai aatl mee, 69 procent. ?e toets wordt dit jaar voor de 26e W*g6houden door het cito, het i r,"muf voor Toetsontwikkeling. 9q Uu aR. van de Cito-toets, die 1 ebruari 1 maart bij de scho- I aan - vormt een belangrijke I mp.1?'2111® djj het bepalen van de voln- §eschikte vorm van ver- yalgonderwijs. tnofStal k°mt de uitslag van de aZS ovjereen met het uiteindelijke ve^e? ,de sch°o1 Seeft voor het I co,., erwÖs' »De resultaten een f aan dat een hind naar honfaPaalde sch001 móet," zegt I Der l lto- »Er r°R uiteindelijk Per leerling een getalletje uit. Dat

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 4