Prinses Margriet mogelijk getuige 4We wachten weer op een zootje Ile^ery Zwaar opeengepakt drijfijs 6 Dit is toch werkelijk ongelooflijk' Bonden springen voor de laatste keer in de bres voor Jan Soldaat 'Gemeenten kunnen op basis apv noodopvang asielzoekers weigeren BINNENLAND Dienstweigeraars nog voor rechter A2I DE STEM Journalist Oltmans eist een schadevergoeding van 2,8 miljoen gulden van de Staat WOENSDAG 31 JANUARI 1996 Arnhem (anp) - Strafzaken tegen totaalweigeraars wor den de komende tijd gewoon afgehandeld. Dat heeft mr. A. Besier, pers officier van de Militaire Kamer van de rechtbank in Arnhem gisteren gezegd. Volgens hem was het open baar ministerie totaal ver rast door de mededeling van de afschaffing van de opkomstplicht. Het OM ziet echter geen reden om straf zaken tegen totaalweige raars af te blazen. De komende tijd moeten nog 450 totaalweigeraars voor de Militaire Kamer verschijnen. Er kan maximaal zeven maanden celstraf geëist wor den. Het gaat om jongens die in 1994 en 1995 dienst heb ben geweigerd. Volgens de persofficier kwa men de laatste tijd veel totaalweigeraars met smoe zen dat zij toch eigenlijk wel in dienst wilden. kNUIARI 1996 Generaties worden met kernachtige begrippen aange duid. Je hebt die van voor de oorlog, die van de weder opbouw, de baby boomers/protestgeneratie, de verloren generatie, de patatgeneratie, de generatie nix en inmid dels alweer een nieuwe lichting. De nieuwe generatie heeft nog geen naammaar zou de de-generatie wat zijn? Het zijn immers vaak jongeren die met walkmans het eigen gehoor moedwillig beschadigen en de eigen hersenen met synthetische drugs naar de blik sem helpen. Dienstplicht zullen ze niet meer meemaken, dus ook dat kleine stukje maatschappelijke harding zullen ze ontberen. De de-generatie groeit op met video-clips en virtual reality per computer en is zo teleurgesteld in het daarmee vergeleken schrale beeld van de realiteit dat xtc en cof feeshop voor imaginaire stoffering moeten zorgen. Ze houden wel van gewelddadige video's, liefst met waargebeurde moorden. De schouders worden mis vormd door rugzakjes en ruggegraat is een woord dat uit hun nieuwe spelling is geschrapt. Maar zeker bij een baby boom vallen de appels er niet ver vandaan en het is juist die protestgeneratie van wie de kinderen nu puber of jongere zijn. Je zal als kind maar steevast 'nee dan wij vroeger' te horen krijgen en ouders hebben die enkel met materië le ritueeltjes bezig zijn. Van 'beter langharig dan kort zichtig' is alleen een modieus staartje overgebleven. MERIJN rankrijk: Perioden met droog. Donderdag in sten meer bewolking en snemende wind. Maxi- sen 6 en 12 graden, aan van de Pyreneeën hier r wat hoger. Brittannië en Ierland: t zwaar bewolkt. In ler- ans op wat regen; langs >rdzeekust in Schotland sneeuwbuien. Maxima graden boven het vries- in Ierland ongeveer +5 1. zorgt er ook voor dat de vaarrou tes onbetrouwbaar -worden, omdat, zoals op het Haringvliet, de betonning aan de wandel gaat. Op het Hollands Diep zijn de gewone tonnen opgenomen en vervangen door een speciale win- terbetonning. Er is alleen nog vaart mogelijk als het ijs gebro ken wordt. De Terneuzense schipper Kom brink is konvooileider op de, ver- voerstrategisch, zo belangrijke Schelde-Rijnverbinding. Zijn sleepboot de Leendert Muller is met twee andere slepers door Rijkswaterstaat ingehuurd tegen dagtarief. Zo komt de vaarweg beheerder zijn plicht na om de vaarweg zo lang mogelijk open te houden. Hoofdaannemer van 'de ijsbrekerij' op het Schelde-Rijn- kanaal is de sleepdienst Willem Muller Terneuzen. Kombrink's sleepboot Leendert Muller is door Willem Muller voor de klus ingehuurd, maar is eigendom van de eveneens in Terneuzen geves tigde rederij Multraship. Volgens ijscoördinator P. van der Vlies van Rijkswaterstaat blijft het Schelde-Rijnkanaal goed bevaarvaar en zit de vertraging vooral in het feit dat de schepen op elkaar wachten. Het aanbod van schepen bij de Volkerakslui- zen is vrijwel normaal. Bij de Krammersluizen is het minder druk dan gewoonlijk omdat de betonning op de Oosterschelde uit voorzorg voor een groot deel is verwijderd. Laatste dag Schipper Kombrink draait met de Leendert Muller al sinds afge lopen vrijdag ijsbrekerdienst. „Nog een paar baantjes," zegt hij, „morgen is m'n laatste dag." Vandaag neemt Kombrink (60) na meer dan veertig dienstjaren afscheid van het vaak zo roerige slepersvak. Het konvooi passeert de brug tussen Sint Philipsland en de vaste wal van Brabant. Een paar 'Fliplanders' volgen vanaf de brug de schepen die aan de ein der als silhouetten worden opge slokt door de witte ijsmassa. Een uurtje later passeert het kon vooi de Oesterdam. Daar achter ligt een onberoerd ruig poolland schap: de dichtgevroren Ooster schelde. Een paar volhardende mosselschippers proberen er nog 'de vracht' te vissen, maar de ijs gang heeft veel van de bakens die hun natte mosselakkers begren zen uit de bodem gerukt. Bij Yerseke sleurt een krachtige ebstroom aan de ontzag afdwin gende, gewelddadige ijsmassa. Alsof een onzichtbare kracht aan een golvende laken trekt. Het toverachtige zee-landschap glijdt er als een film voorbij terwijl links en rechts, buiten de diepe stroomgeulen, de witte woestijn onaangedaan blijft liggen. Een groep vergaderende waadvogels laat zich meevoeren op een ijs- schol. Een groene boei worstelt onop houdelijk met de stukken ijs die er tegen opkruipen en het gevaarte onder dreigen te druk ken. Tegen steigers en haven hoofd stapelen zich de schotsen op. Het bevroren zeewater proeft zout. Het strijklicht glinstert op de ziltkristallen. De tot de boor den geladen mosselkotter Chris- en Luxemburg: Perio- et zon en droog. Maxima :nd naar ongeveer +2 op donderdag, en Midden-Frankrijk; ge perioden en droog! :rdag in Bretagne wol- Iden. Maxima donder- an enkele graden boven •iespunt in het noorden >rdoosten tot circa 7 gra- de zuidelijke departe- ■n en Bretagne. gal: Overwegend veel king en van tijd tot tijd regen, later misschien nweer. Middagtempera- tan de kust rond 15 gra- ie: Van het westen uit mende bewolking en van tot tijd buiige regen, ma aan zee van 13 graden de Golf van Biskaje tot ïgs de Costa Blanca en de del Sol; in het binnen- middagtemperatuur rond aden. rische Eilanden: Half tot r bewolkt en kans op een Maxima rond 21 graden. >rca en Ibiza: Af en toe n kans op een bui. Mid- :mperatuur rond 15 gra- donderdag tijdelijk iets Perioden met zon, maar enkele wolkenvelden, wegend droog. Middag- ieratuur van 5 graden in ioorden tot 15 op Sicilië, kenland en Kreta: In het neen veel bewolking en name woensdag regen, chien ook onweer. Don- ag in de loop van de dag aringen en vrijwel overal ig. Maxima van 6 graden et noorden tot 13 in het westen. :sland: Afnemende oosten- d. Verder zonnige perioden r van tijd tot tijd ook wol- velden. Droog. Donderdag :ima van -3 graden in het en tot cicra +3 in het zuid- ten. tserland: Droog en vooral e bergen zonnige perioden, dagtemperatuur donder- in de dalen van iets boven vriespunt in het noorden f6 graden in het zuiden, tenrijk: Overwegend zon en droog. Middagtempera- in de dalen op veel plaat iets onder het vriespunt. Den Haag (anp) - Prinses Mar griet treedt dit jaar mogelijk als getuige op in het proces dat de journalist Willem Oltmans heeft aangespannen tegen de Staat. Zijn advocaat, mr. H. Vermeer, gaat ervan uit dat prinses Mar griet gewoon aan het verzoek om te getuigen zal voldoen. Eerder legde oud-premier Lubbers al een verklaring af in dezelfde zaak. Oltmans hoopt dat de verklaring van de prinses hem zal helpen in zijn eis: een schadevergoeding van 2,8 miljoen gulden van de Staat. De journalist zegt dat hij zijn werk nooit optimaal heeft kunnen doen omdat de regering en met name het ministerie van Buitenlandse Zaken hem dwars boomden. Vermeer wilde gisteren niet ingaan op de vraag waarom de prinses iets voor Oltmans zou kunnen betekenen. De journalist ontmoette prinses Margriet en haar man vorig jaar toen hij werkzaam was als verslaggever voor het weekblad Story, tijdens een bezoek aan Canada. Een getuige moet een oproep om in een civiel proces te verschijnen in principe altijd opvolgen. In artikel 191 van het Wetboek van Burgelijk Rechtsvordering staat: „Een ieder is verplicht, daartoe op wettige wijze opgeroepen, getuigenis af te leggen". Alleen in strafzaken worden bepaalde leden van de koninklij ke familie structureel van getui genverhoor verschoond. Artikel 226 van het Wetboek van Straf vordering zegt dat 'de Koning, de vermoedelijke opvolger van de Koning, hun echtgenoten en de Regent' nooit hoeven te verschij nen, tenzij ze 'bij Koninklijk Besluit tot het afleggen van getuigenis zijn gemachtigd'. Daar moet de regering dan aan te pas komen, terwijl de Koningin ook nog een spaak in het wiel kan ste ken door niet te tekenen. Maar van de verschoning van genoem de koninklijke lieden is dus alleen sprake in een strafproces, de huidige zaak van Oltmans is een civiele procedure. Als de getuige weigert, zal justi tie hem of haar dagvaarden. Komt de getuige dan nog niet opdagen, dan wordt deze persoon met een politie-auto opgehaald. „Maar ik kan me niet voorstellen dat dit bij de prinses het geval zal zijn", aldus Vermeer. Nadat de rechtbank op 19 decem ber vorig jaar premier Lubbers in het huidige proces van Oltmans hoorde, was het gisteren de beurt aan oud-minister van Buiten landse Zaken Kooijmans en oud hoofddirecteur van de Rijksvoor lichtingsdienst Van der Voet. :l; 4. aankomst; 6. pet; 7. kok; zonde; 3. Eros; 5. stokje; 6. P® dt: "voor-t-zetten". i i.i'KSPB Volkeraksluizen nabij Willemstad. foto de stem/johan van gurp Door Paul de Schipper Tholen/Yerseke - Moeizaam ploegt het motorschip Luma- ra door het opeengepakte drijfijs van de Schelde-Rijn verbinding. Schipper Seinen is de tweede in de rij. Voor zijn boeg geeft sleepboot- schipper Gerard Kombrink een dot gas. De ijsbrekerste ven van de Leendert Muller versplintert de schotsen en baant zo een smal pad open water. „We vegen een straatje," roept Kombrink door de boordtele- foon, „naar de Kreekrak en weer terug...heen en weer...heen en weer." Achter hem volgt in een smal spoor, voorzichtig en op halve kracht, het konvooi in een langgerekte rij. De helft van de Nederlandse bin nenvaart ligt al vastgevroren en de helft die nog vaart krijgt het elke dag moeilijker. Konvooi vaart houdt dit deel van de vloot nog gaande. Het ijs maakt niet alleen de vaart riskant, maar tiaan ramt scheefhangend en met vol, motorvermogen de haven binnen. Hij kan hier nog lossen, collega's zijn al uitgeweken naar Wemeldinge. De ijskap en de blauwe lucht maken van de Oosterscheldekom een klankkast. Het geronk van konvooisleepboot Leendert Mul ler, achter de Oesterdam, draagt met de oostenwind tot ver voorbij de Rattekaai op de Bevelandse wal om daar te smoren in de bevroren schorren. „We wachten weer op een zootje schepen," meldt 'ijsbreker' Kom brink als hij halverwege de mid dag zijn zoveelste konvooi aan de Kreekraksluizen heeft afgele verd. Voor hem is het na veertig jaar en heel wat strenge winters een routineklus geworden. Zijn opvolger op de Leendert Muller kan nog wel even heen en weer blijven varen. Het KNMI mag een korte dooi-aanval voorzien, de scheepvaartberichten meldden gisteravond: „Schelde-Rijnka naal: middelzwaar tot zwaar opeengepakt drijfijs. Situatie kan snel verslechteren." (ADVERTENTIE) uba lueipepuo 'Buwaiisi auiep uba Booqa||3 'iub|u Manou Design is specialist in manou, rotan, pitriet en grenen interieurs. Op 2500 M! vindt u een gevarieerde collectie van exclusieve meubelen voor uw woonkamer, eetkamer, slaapkamer of serre. Voor mensen die prijs stellen op hoogwaardige kwaliteit en actuele designs. WOONBOULEVARD BREDA (VLAKBIJ HOTEL PRI N C E VILLE), KRUISVOORT 30. - no w nr p nr: rnnpivnNn VERVOLG VAN VOORPAGINA Marie Anne de Dooij is met stom heid geslagen. „Dit is toch onge looflijk. Meineed? Ze hebben me in het ziekenhuis twee keer onder vraagd. Nooit onder ede. Hoe kun je dan meineed plegen? Dit gaat toch wel heel ver. Alsof we nog niet genoeg ellende gehad hebben. Ik voel me ronduit als een crimi neel behandeld." De Hoogerheidese bladerde vol ongeloof door de politierapporten die via het ministerie van Buiten landse Zaken in haar bezit kwa men. „Je weet niet wat je leest! Het rapport staat vol met onwaar heden. Zo staat er bijvoorbeeld in dat ze bij de scooter twee helmen hebben terug gevonden. Nou, we hebben bij dat verhuurbedrijf nooit helmen gekregen! Samen met haar zoon Michael vierde Marie Anne de Dooij vorig jaar juli vakantie op Kreta. Ze beweert dat ze tijdens een scooter- tocht door de bergen overvallen zijn door twee mannen. Vreselijk toegetakeld werden ze in de buurt van het dorpje Milatos in een ravijn langs een bergweggetje door enkele passanten gevonden. Een spoedoperatie in het Univer siteitsziekenhuis van Heriaklon redde het leven van Michael die zwaar gewond was aan zijn hoofd en hersenletsel had. Zijn eveneens zwaar gewonde moeder werd opgenomen met onder andere een schedelbasisfractuur. Na ruim een week werden ze overgebracht naar het Dijkzigtziekenhuis in Rotterdam. Op aanraden van familie en vrien den vertelde ze haar verhaal aan Marie Anne de Dooij en haar zoon Michael foto archief de stem deze krant toen bleek dat de Kre tenzer politie niets van een over val wilde weten. „Dat had in ieder geval wel tot resultaat dal er rap porten gemaakt zijn," zegt een cynische Marie Anne de Dooij. Ze is ook niet bepaald te spreken over de inbreng van het Neder lands ministerie van Buitenlandse Zaken bij wie ze regelmatig aan de bel trok. „Het enige wat ze daar gedaan hebben, is de rapporten doorsturen en zeggen dat ze er mee bezig waren maar weinig konden doen. Daar heb ie wat aan." Nog altijd is Marie Anne de Dooij vastberaden om de onderste steen boven te krijgen. „Mij is al vaker gezegd, daar kom je niet door heen. Laat het nou maar zitten en wees blij dat het weer redelijk gaat met jullie. Nou, bij mij werkt dit averechts. Ik weet nog niet hoe ik het allemaal kan aanpakken, maar dit laat ik niet op me zitten." „In het rapport wordt zelfs de indruk gewekt dat ik de scooter twintig kilometer verderop heb gebracht, mezelf en mijn zoon ver wond heb om het maar op een echte overval te laten lijken. Dat hou je toch niet voor mogelijk?" Welke straf Marie Anne de Doóij eventueel tegemoet kan zien, wist de ambassademedewerkster niet te vertellen. „Volgens mij mag ze nu nog altijd Griekenland in. Alleen als ze bij een veroordeling niet voldoet aan de opgelegde straf, kan het gevolgen hebben. Maar zover is het nog lang niet." Door Joep Trommelen Bergen op Zoom - De ongeveer vijftig nieuwbakken dienst plichtigen in de Cort Heyligers kazerne in Bergen op Zoom hebben nog een half jaar de tijd om op bevel de kistjes als één man op het asfalt te stampen. Gisteren ging hen dat tijdens het laatste appèl van die dag nog niet goed af. Ze kunnen zich ech ter tot de laatste Nederlanders rekenen, die zich onvrijwillig laten drillen. Eind augustus zal het 'Op de plaats! Rust!' hen voor het laatst in de oren schallen. Afgelopen maandag is de laatste groep Nederlandse dienstplich tigen onder de wapens geroepen. Tot hun eigen verbazing moesten ze 's avonds op de tv van staats secretaris Gmelich Meijling ver nemen dat de, twee lichtingen die voor de komende maanden op de rol stonden thuis kunnen blij ven. En na 31 augustus telt Neder land geen enkele dienstplichtige meer. Dan geldt een 'generaal pardon', stelde Gmelich Meijling. Om de laatste ongelukkigen een beetje te troosten, heeft de afvaardiging van de Algemene Vereniging Nederlandse Militai ren voor iedere nieuwe soldaat in Bergen op Zoom een bosje bloemen meegenomen. Maar samen staan ze aan het einde van de middag, zoals altijd bij de opkomst van een nieuw lichting, op de ijskoude appèl plaats te wachten op het laatste 'op de plaats rust' van die dag. Daarna mogen ze op de kamers van de soldaten leden werven. Defensie laat 's ochtends nog weten dat de media op uitnodi ging van de soldatenvakbonden daar zonder problemen getuige van kunnen zijn. Maar de dienst doende commandant stuurt ver slaggever en fotograaf op het moment dat de bloemen tevoor schijn worden getoverd zonder pardon het kazérneterrein af. Orders uit Den Haag, stelt de kapitein Van Essen. Defensie duldt geen pottekijkers, ook niet voor de laatste keer. „Excuses richting de mensen die nu niet meer in dienst hoeven zijn op z'n minst op zijn plaats, ook al koopt niemand daar iets voor," zegt Peter Braaksma van de Algemene Vereniging Neder landse Militairen, met nu nog 6.000 leden (70 procent van wie op dit moment zijn dienstplicht vervult) de grootste vakbond voor dienstplichtigen. In de glo rietijd zo'n tien jaar geleden, toen er nog volop dienstplichti gen waren, telde de bond 25.000 leden. Schadevergoeding De Vereniging Van Dienstplich tige Militairen (nu nog zo'n 4.000 leden) wil proberen scha devergoeding te krijgen voor de kleine 1.300 jongens die niet meer op hoeven te komen, ter compensatie van gederfde inkomsten. Velen van hen heb ben immers niet gesolliciteerd of zagen banen aan hun neus voor bij gaan omdat ze dachten dat ze nog onder de wapens moesten. De VVDM waarschuwt al jaren voor het ontstaan van zo'n gedu peerde groep. „Je praat al gauw over duizen den guldens aan inkomsten derving," zegt Paul Boers, bestuurslid van de VVDM. „Ik weet van één geval waar al scha devergoeding is toegekend. Dus kansloos zijn we niet." Eind maart beslist de rechtbank in Den Haag in een hoger beroep van de VVDM tegen de Staat over een onmiddellijk 'generaal pardon' voor wie op dat moment zijn dienstplicht vervult. Mensen die daarna vrijwillig willen blij ven, hebben volgens de VVDM recht op een beroepswedde, even hoog als die van de zogenaamde BBT'ers (Beroeps Bepaalde Tijd), die de dienstplichtigen vervangen. Volgens de WDM kan Defensie het nu al goed redden zonder dienstplichtigen. Boers: „Wat Gmelich Meijling nu heeft gezegd is een handreiking, maar niet meer dan een zoethoudertje dat wij volstrekt onvoldoende vinden. Daarom hopen wij dat ons hoger beroep succes heeft." Boers is blij dat 'de politiek', en met name de PvdA, steeds meer oor krijgt voor een 'generaal pardon'. Schadevergoeding wegens inkomstenderving is volgens Peter Braaksma van de AVNM 'een moeilijke zaak'. „Als wij een zaak aanspannen namens mensen die niet eens lid van de WDM zijn denk ik dat de rech ter ons niet-ontvankelijk zal verklaren." Wie zich echter benadeeld voelt, kan individueel wel naar de rechterstappen. „Maar dan moet je wel aan kun nen tonen dat er schade is, bij voorbeeld met een al afgesloten arbeidscontract." Eind februari hoort de AVNM de uitspraak in een verkorte bodemprocedure tegen de Staat over compensatie voor iedereen die na 1993 nog richting kazerne werd ontboden. „Toen is er immers een onredelijke scheef groei ontstaan tussen de groepen die wél en die niet moesten opkomen. De Staat handelt vol gens ons onrechtmatig door wie in dienst moest geen compensa tie te bieden." C Tin A A Door Rob Cox Valkenburg - Een algemene plaatse lijke verordening (apv) uit Valken burg geeft gemeentes in het hele land voor het eerst sinds acht jaar de mogelijkheid om noodopvang van asielzoekers in hun gebied tegen te gaan. Dat is de conclusie van een uitspraak van de Maastrichtse bestuursrechter die gisteren bekend is gemaakt. Tot voor kort konden gemeenten niets doen als het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) asielzoekers onder wilde brengen in hotels of bungalowpar ken. Daarvoor had het COA namelijk geen vergunning van de gemeenten nodig. In de Valkenburgse apv uit 1994 staat echter dat horeca-eigenaren een nieuwe vergunning moeten aanvragen als het karakter van hun bedrijf wijzigt. Dat is ondermeer het geval wanneer asielzoe kers in een hotel of bungalowpark wor den ondergebracht. De burgemeester kan die vergunning vervolgens weigeren als hij vindt dat de 'openbare orde en veilig heid in het gedrang komt' door de nieuwe aard van het bedrijf. Burgemeester C. Nuytens van Valken burg heeft vorige maand succesvol een beroep gedaan op deze apv om de vesti ging van asielzoekers in hotel Bonaparte in de wijk Broekhem tegen te houden. Volgens de burgemeester is Broekhem een wijk die sociaal gezien erg onder druk staat. Door de vestiging van asiel zoekers in het hotel zou de spanning in de wijk toe kunnen nemen. Om dat stand punt te ondersteunen, had de gemeente een rapport bijgevoegd waarin de sociale toestand van de wijk beschreven werd. Rechter A. Jansberg vond dat de burge meester het gevaar voor de openbare orde in Broekhem door de vestiging van asiel zoekers wel erg summier had onder bouwd, maar accepteerde desondanks de afwijzing van de vergunning. Het COA is niet blij met de uitspraak. Volgens woordvoerder B. Havenith is het door deze motivering een stuk moeilijker om hotels voor noodopvang te vinden. Volgens Havenith, die de motivatie van de rechter nog niet had gelezen, vestigt het COA zijn hoop op een bodemproce dure bij de rechtbank. In dat geval kan een andere rechter de uitspraak van mr. Jansberg terugdraaien.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1996 | | pagina 3