ledereen zoekt op zijn manier
Buitenbeentje van de
pop Kevin Ayers
is nog steeds actief
nostalgie
►or debuut
Pierre Audi over Shakespeare bij Het Zuidelijk Toneel
een baby?
F ototentoonstelling
Het Gezicht van 1995
D2 I DE STEM
GROTE GIDS
D3
De camera en de
beeldende kunst
IN BEELD
De spiegelzaal
Een geschonden
wereld
Duo-expositie in Tongerlohuys
4Objekt Ontdekt' bij StuArt
IUARI 1996
VRIJDAG 26 JANUARI 1996
irklaas, kerst en nieuw-
ne boekjes of vouwbla-
werk van o.a. Goethe,
ski, Herman Melville',
1de, Frederik van Eedeh'
ïzelle, Victor van Vries-
'heun de Vries. De mees-
Iieed het geschenk Love
1970 opwaaien. Velen
de roman vederlicht en
iteel. Het boek was een
:ces, maar de arme heren
Wereldbibliotheek wer-
ioor wel geconfronteerd
reiharde wereld van lite-.
;enten, publiciteitscam-
en filmbelangen. Het
Iltaat was dat het boek de
libliotheek geen winst en
i nieuwe leden opleverde,
ejaren lagen tussen 1945
toen er in topweken 500
leden werden ingeschre-
ïet aantal vaste lezers de
Ibereikte. Daarna zete het
in. Het gezicht van de
jibliotheek was saai en
ets geworden en de goed-
pockets rukten op.
Miedema verzamelde
en en besprekingen van de
'i-emies in het boek Een
Irinji van cultuur (uitgege-
ior de Wereldbibliotheek
stijl in Amsterdam) en
Ie titel draagt een tentoon-
l die tot en met 10 februari
i is in de Kelder van de
Waterman, Wolstraat 7 in
|rpen.
Iirijs, is dit jaar toegekend
red the Scenes at the Muse-
het boek haar debuut als
ihillende prijzen voor haar
t het leven van arbeiders in
oor de prijs waren vijf boe-
lerd.
MSt
Door
Peter van Vlerken
pe nieuwe baby'
jgkomen. Pas na een paar
jzijden kom je te weten waar-
'In China hebben de mensen
Ikind en een kind mag alles in
na. Hij krijgt prachtig speel-
d en elke dag pannekoeken
zuurstokken. En hij hoeft
t te delen met zijn stomme
ije, want hij heeft geen stom
;je dat alles kapot maakt en
ijd met de hijskraan moet als
ermee wil.'
lina wordt in Jans ogen een
brt paradijs. Daar gaan pap-
s altijd mee naar het strand
i een zandfort te bouwen, ook
een dinsdag of een donderdag-
in winkels worden kinderen
eerst geholpen,
dit boek staan eigenlijk twee
rhalen, een geschreven verhaal
een verhaal op platen. Op die
aten zie je waar Jan in het echt
in zijn fantasie mee bezig is-
zit met zijn beer op bed door
raam te kijken, hij hangt
ideraan een prachtige vlieger-
:pt over de Chinese muur. De
eeste platen zijn schitterend
in kleur, wanneer Jan op zlJn
:ligst is, overheersen donkere
[leuren.
pe tekst heeft het ritme van een
ierhaal dat een kind vertelt aan
Schzelf terwijl het intussen bezig
met naar buiten kijken, me
Speelgoed rommelen, enzovoort.
Jan vertrekt niet meteen maar
las morgen naar China, en daar-
ïiee wordt haarfijn weergegeven
lat Jan donders goed weet dat mj
horgen helemaal niet naar Chin
;aat. Maar als je woedend bent, i
iet heerlijk om al fantaseraï
inet die woede op reis te gaan. t
jk kom overmorgen nooit me
lerug.'
be nieuwe baby van Catherine
paurence Anholt vertelt eigen'1!
hetzelfde verhaal als dat in L
za, maar dan wat genuanceerd
I)e illustraties passen daarbij'-1J'
(ne lijntjes, zachte kleuren,
platen waarop veel natuur te zi
is, vind ik het mooist. Het tij
verloop valt af te lezen aan
verandering van de seizoen.
Het is een warm verhaal, waaDje
toch plaats is voor boosheid
krijgt zelfs over twee. bladzij
de volle ruimte.
Lucy Cousins: 'Za-za's
tje'. Uitg. Leopold, prijs 11
vanaf 3 jaar ,.e|en:
Imme Dros en Harrie
'Morgen ga ik naar China.
Querido, prijs 25, vanaf 4Jh0|t;
Catherine en Laurence Jy van
'De nieuwe baby'. Ong-
Goor, prijs 22,50, vanaf 3 J
Pierre Audi prijst zich gelukkig
dat de Nederlandse Opera, waar
hij de spraakmakende artistiek
directeur is, hem één keer per
jaar een uitstapje gunt. Dit keer
heeft hij gekozen voor Het Zuide
lijk Toneel.
Audi ontmoette in Eindhoven, zoals hij
zegt, een zeer levendig en goed gezel
schap, dat met overgave en toewijding
Shakespeare wil spelen. En voor zichzelf
vindt hij het een goede ervaring: even
weg van de complexiteit van de Amster
damse operawereld.
Geboren in Libanon, opgegroeid in
Parijs, gestudeerd in Oxford. Dat is in
het kort zijn levensgeschiedenis, voordat
hij op 21-jarige leeftijd in Londen het
avantgardistische Almeida Theatre
oprichtte. Hij maakte er opera, maar ook
toneel. Moderne schrijvers als Botho
Strauss. Bij Toneelgroep Amsterdam
regisseerde hij vorig seizoen Shakespe-
ares Timon van Athene, nu bij Het Zui
delijk Toneel Maat voor Maat, dat aan
staande woensdag in première gaat in de
Eindhovense Stadsschouwburg.
Keurslijf
Hij vindt dat als je in Engeland Shakes
peare doet, je vastzit aan eeuwenlange
traditie, aan het keurslijf van Shakespe-
ares verzen. „Dat remt je af. Een moder
ne vertaling is veel interessanter. Je
krijgt de mogelijkheid van een andere,
veel eigentijdsere benadering van het
gegeven. De recente vertaling en bewer
king van de tekst door Janine Brogt
maakt van Maat voor Maat een heel
direct stuk."
Hoewel Engelse acteurs wereldwijd hoog
staan aangeschreven, werkt Audi net zo
lief, misschien wel liever met Nederland
se spelers. Ook dat heeft te maken met
traditie, met de wijze waarop Engelse
acteurs geschoold zijn. „Ze zijn elegant,
goed met literaire taal. Ze acteren vooral
met hun verstand. Nederlandse acteurs
zijn veel fysieker ingesteld. Ze spelen
met veel meer emotie en ze staan open
I voor een nieuwe aanpak. Als je met
I Engelse acteurs werkt heb je voortdu
rend het gevoel dat je voorzichtig moet
I zijn met een andere benadering."
I Maar of het nu Engeland is of Neder-
I land, wat Audi betreft is het noodzake-
I lijk Shakespeare overal op te voeren.
„Hij spreekt tot de ziel van de mensen en
I ze moeten er altijd kennis van kunnen
nemen."
I Minder bekend
Zowel 'Timon van Athene' als 'Maat voor
Maat' behoren tot de minder gespeelde
Shakespeare-stukken. Audi: „Er is een
tendens om het bij de bekende drama's te
laten zoals 'Hamlet' en 'King Lear'. Ik
merkte dat ik sterk werd aangetrokken
tot de problemplays, stukken die niet
uitsluitend komedie of tragedie zijn."
'Maat voor Maat' speelt zich af in los
bandig Wenen. De stad is dikbezaaid
met bordelen en dichtbevolkt door hoe
ren en hoerenlopers. De toegeeflijke her
tog stelt Angelo aan als regent om orde
op zaken te stellen. Streng en puriteins
als hij is - „hij pist ijs", zo luidt het in de
Pierre Audi: „Engelse acteurs acteren vooral met hun verstand. Nederlandse acteurs zijn veel fysieker ingesteld. Ze spe
len met veel meer emotie en ze staan open voor een nieuwe aanpak.foto dijkstra
heftige Shakespeare-vertaling van Jani
ne Brogt - deelt hij de doodstraf uit aan
Claudio, die zijn verloofde zwanger heeft
gemaakt. De kuise Isabella, Claudio's
zuster, smeekt Angelo het leven van haar
broer te sparen. Zij raakt Angelo waar
hij dacht ongevoelig te zijn, een tomeloze
begeerte maakt zich van hem meester.
Audi: „De angst voor seksualiteit, daar
gaat het stuk wat mij betreft over." Op
het punt van de seksualiteit heeft hij in
de zeven jaar dat hij hier is, de hypocri
sie van Nederland leren kennen: „De
Nederlandse samenleving laat veel toe,
maar aan de andere kant zijn Nederlan
ders ontzettend preuts als het onderwerp
van de seksualiteit ter sprake komt."
„Ik wil de menselijke kant van dit Sha-
kespeare-stuk benadrukken. Laten zien
dat niemand goed of slecht is en dat we
altijd voorzichtig moeten zijn ons uit te
spreken over iemands karakter. Weet de
man in de straat hoe een hooggeprezen
politicus werkelijk is? Voor mij is Angelo
in wezen geen koele kikker en geen ver
schrikkelijke man, terwijl andere figu
ren in Maat voor Maat die in eerste
instantie sympathiek overkomen, later
in het tegendeel veranderen." Audi voelt
zich niet aangetrokken tot één specifiek
karakter.
Boksring
„Als regisseur moet je binding hebben
met alle figuren in het stuk. Ook Shakes
peare koos geen partij."
„Mensen zijn nooit wat ze lijken te zijn.
Als de hertog zich vermomt als monnik
(om Angelo in de gaten te houden- red),
is hij niet langer zichzelf, maar als mon
nik blijkt hij evenmin heilige."
„Shakespeare vond dat je de dingen en
de mensen moet nemen zoals ze zijn en
dat je daar geen psychologische verkla
ringen bij nodig hebt. Wat moraal
betreft ben je toch nooit zeker van je
zaak. De politiek praat erover wat het
beste is: de bordelen te sluiten, of ze open
te houden. Als iets verboden is, dan wil
len mensen het pas echt."
Over die aantrekkingskracht maakt
Shakespeare de vergelijking met de
manier waarop ratten op rattegif afko
men. Audi: „Ik denk dat de moraal het
best bewaakt wordt als er persoonlijke
vrijheid is."
Shakespeare schreef zowel voor het volk
als voor de intellectuele elite. Audi:
„Zijn stukken zijn geen intellectuele
masturbatie. Ik wil dat zijn woorden
door iedereen begrepen worden."
Audi staat bekend om spectaculaire ele
menten in zijn ensceneringen. „Niet
altijd", voegt hij onmiddellijk toe. Toch:
vuurwerk bij opera zie je niet alledag.
Bij Maat voor Maat is hij echter terug
houdend. „Soberheid in plaats van spek
takel. Er is vrijwel geen decor. De spelers
staan in een open ruimte, in een soort
boksring waarin ze vechten met hun
taal, hun innerlijke conflicten en hun
relaties met elkaar."
De regisseur schakelde vaak beeldend
kunstenaars in als decorontwerpers.
Monteverdi maakte hij met schilderijen
van Baselitz, Mozart onlangs met beel
den van Appel. Voor Maat voor Maat
heeft hij een beroep gedaan op lichtont
werper Jean Kalman, met wie hij al
twaalf jaar samenwerkt. „Hij is ook
beeldend kunstenaar, al heeft hij dat
altijd wat op de achtergrond gehouden.
Voor dit stuk heeft hij een serie schilde
rijen gemaakt. Het zijn krachtige schil
derijen, maar ze zullen weinig dominant
aanwezig zijn, in goede harmonie met
het spel."
Voor opera- en toneelcritici is'Audi een
moeilijk te plaatsen regisseur en hij
vindt het prima dat ze geen lijn zien in
wat hij doet, zelfs wel amusant eigenlijk.
Afwijken wil hij, nu eens dit, dan eens
dat. „Wat mij bezighoudt is twijfel. Ik
breng elementen samen en onderzoek
wat eruit komt. Ik heb een zoekende stijl
en probeer daarmee tot iets van een
waarheid te komen."
Audi heeft de uitstraling van een dwin
gende persoonlijkheid. Over zijn omgang
met acteurs zegt hij niettemin: „Ik dring
ze geen rol op, ik wil dat acteurs hun rol
vinden terwijl ze spelen. Iedereen zoekt
op een bepaalde manier, ook het publiek
dat naar het theater komt. Het gaat erom
hoe je zoekt."
Jonge leeftijd
Audi werd op 31-jarige leeftijd naar de
Nederlandse opera gehaald. Heeft het
hem nooit parten gespeeld dat hij op jon
ge leeftijd zoveel op zijn bord kreeg?
„Ik ben eraan gewend verantwoordelijk
heid te krijgen. Ik vraag me niet meer af
of het goed is of niet. I do the job. Jonge
mensen hebben vaak frisse ideeën, zijn
nog spontaan. Dat brengt risico's met
zich mee en daar leer ik van. Ik bouw
voort op instinct en ervaring."
Hij denkt dat hij nog een paar jaar door
gaat bij de Nederlandse Opera. Ik wil
Der Ring des Nibelungen van Wagner
doen en daar heb ik twee jaar voor nodig.
Maar ik heb veel van mezelf gegeven in
deze baan. Ik moet een beslissing nemen:
minder regisseren of weggaan. Op dit
ogenblik sta ik er open tegenover. Ik zie
wel."
Audi komt nog een keer terug op zijn
zoeken. „Dat heeft te maken met ontdek
ken wie je bent. Het zal waarschijnlijk je
hele leven lang duren om jezelf te zoe
ken."
'Maat voor Maat' van William Shakespe
are door Het Zuidelijk Toneel. Regie: Pier
re Audi. Première in Eindhoven woens
dag 31 jan. Op 6 en 7 febr. in het Chassé
Theater in Breda en op 23 febr. in De
Kring in Roosendaal.
Toen half vorige eeuw de foto
grafie werd uitgevonden, werd
de menselijke waarneming op
een wijze gepreciseerd die het
oog te boven ging. De camera
kon bewegingen vastleggen die
voor het menselijk oog te snel
gingen. Wij zien een beweging in
een vloeiende lijn en in een
bepaalde context. Het is de
camera gegeven uit die voort
gaande beweging een enkel
onderdeel te isoleren en de
beweging dus stil te zetten. Wat
eraan vooraf ging en wat erop
volgt, doet er dan niet meer toe.
De foto is een gestolde bewe
ging.
Dat inzicht was van enorme
invloed op het kijken. Onder
invloed van wat de camera kon,
gingen kunstenaars in de tweede
helft van de vorige eeuw zich
concentreren op wat ze echt
zagen. Dat betekende afzien van
kennis en bedoeling. Afzien van
wat men wist, begerig naar wat
men zag. Zelfs de realisten van
rond 1850 schilderden een paard
in galop nog vanuit wat men kon
waarnemen aan het paard in
stilstand. Dus met in ieder geval
twee benen op de grond. Maar
een paard in volle galop komt
met alle vier de benen van de
grond en toont spierbewegingen
die met het menselijk oog niet te
zien zijn, laat staan te schilde
ren.
Edgar Degas was impressionist
en interesseerde zich buitenma
tig voor de zichtbare kant van
de werkelijkheid, voor lich-
tweerkaatsing, kleur, atmosfeer
en, hij vooral, voor bewegingen.
Hij is een van de eerste schilders
geweest die het paard in galop
schilderden met de onzichtbare
details die daar bij horen. Die
had hij gezien op foto's die een
verpletterende indruk maakten.
De camera kon iets wat zelfs het
geoefende kunstenaarsoog niet
kon: de kleinste veranderingen
vastleggen die te zamen de grote
beweging uitmaken.
De Amerikaan Eadward Muy-
bridge legde zich vanaf 1870 toe
Door Frits de Coninck
op bewegingsfotografie. Hij
fotografeert tussen 1883 en 1887
uiteenlopende bewegingen:
mannen die sportieve daden
verrichten, vrouwen in frivole
scenes, galopperende paarden,
vogels in volle vlucht. Drie rijen
camera's leggen de bewegende
figuren vanuit drie gezichtspun
ten vast. De reeksen opeenvol
gende bewegingen, de voorloper
eigenlijk van de cinema, worden
gebundeld onder de titel Animal
Locomotion. Witte de With, cen
trum voor eigentijdse kunst in
Rotterdam, toont onder de titel
Still/A Novel een aantal series
van deze shots, samen met werk
van enkele belangrijke heden
daagse kunstenaars die sterk
beïnvloed zijn door Muybridge.
Van de Belg Marcel Broodthaers
een drietal ironische tekenin
gen. Een met een aantal krab
bels van een paard in galop, een
getiteld Cheval au galop avant
Muybridge en een derde apr'es
Muybridge. Op die laatste zijn
nog net een paar hoeven te zien,
de rest is al uit beeld verdwenen.
Jan Dibbets laat 400 contactaf-
drukken zien die hij vanaf 1967
heeft gemaakt als een soort
beeldarchief ten behoeve van
zijn grote fotomontages. De
kern van zijn werk is het foto
graferen van een ruimte in delen
en vervolgens die delen tot een
nieuwe ruimte monteren binnen
een bepaald tijdsverloop. Waar
bij Muybridge de camera zelf
stil stond en het object bewoog,
is bij Dibbets het object zelf in
stilstand en verschuift de came
ra telkens een slag.
Wat de foto's vooral laten zien is
de abstracte structuur waartoe
de werkelijkheid te herleiden is.
In die zin is Muybridge even
modern als Dibbets. Deze laat
ste tentoonstelling van de schei
dende Chris Dercon (hij is de
nieuwe directeur van Museum
Boymans) legt een van de occu
paties bloot van de kunst van de
twintigste eeuw.
Witte de With, Witte de With-
straat 50, Rotterdam; alleen op
maandag gesloten. Tot 10
maart.
Op de eerste verdieping van een
historisch pand in de binnen
stad van Breda, tegenover de
kathedraal en te midden van
luidruchtige horeca, bevindt
zich in alle stilte een tentoon
stellingsruimte. Voorheen een
chique herensociëteit, nog lan
ger terug de latijnse school. Een
curiosum en niet alleen door de
ligging. Aan het einde van de
trap ben je eerst in een half
geduisterde ruimte waar de
ogen niet genoeg kunnen krijgen
van theatrale lichten, hallucine
rende kleuren, bizarre voorwer
pen: een daad van niet aflatende
versierlust. Wie daarna de spie
gelzaal betreedt, verbaast zich
al een stuk minder.
De beeldende kunst die daar nu
te zien is, is die van de schilder
Frans Bosch en de fotograaf
Paul Bogaers. Twee individuen
van wie het werk toch aan
elkaar raakt. Wat ze gemeen
schappelijk hebben is een bena
dering van de werkelijkheid
waarbij geen enkele combinatie
van dingen op voorhand uitge
sloten wordt. Wat Bosch daad
werkelijk op zijn doeken bij
elkaar plaatst (bij voorbeeld een
mannenlijf, een schaap, een
fotocamera) en zo met elkaar
verbindt, is bij Bogaers eerder
een verbinding van dingen op
grond van vrije associatie. Maar
een belemmering kennen ze
geen van beiden. De vrije fanta
sie is hun speelveld.
Bosch brengt samen op een doek
wat eigenlijk niet te verbinden
is. Mensen en voorwerpen,
nauwkeurig geschilderd, met
elkaar verbonden in de lege
wereld van het schilderij. Geen
enkele suggestie van licht of
ruimte, geen spoor van tijd, sei
zoen, verval. In die zin zijn zijn
schilderijen allemaal abstract.
Als je zijn werk ziet als het
onwerkelijke verbinden van los
se dingen uit de zichtbare wer
kelijkheid dan zit je op het spoor
van het surrealisme. Maar wat
het verschil uitmaakt is het sur
realistische gevoel dat er van
een droom sprake is. Een con
crete droom die achter het leven
schuilgaat. De paradox van
Frans Bosch is dat hij blijft aan
de oppervlakte van het zichtba
re en dingen ziet die niet kun
nen.
Paul Bogaers verbindt foto's
met elkaar. Bestaande en zelf
gemaakte. Het combineren bin
nen een lijst gebeurt op grond
van een vrije associatie die soms
humoristisch, soms absurd en af
en toe verrassend raak is. Hij
speelt met het zien en ziet daar
door dingen die anders verbor
gen blijven. Een spel van zien en
weten verborgen in de Bredase
binnenstad.
Kunstsalon De spiegelzaal, Rei
gerstraat 22a, Breda; open vrij
dag t/m zondag van 2 tot 6. Tot
12 februari.
Met enig gevoel voor understa
tement is de royale tentoonstel
ling van vooral tekeningen van
Otto Egberts klein overzicht
genoemd. Het enige wat echt
klein is, is het formaat van de
vele tientallen tekeningen die op
de eerste en tweede verdieping
van MK Expositieruimte vlak
naast en soms boven elkaar zijn
opgehangen. Een schitterende
tentoonstelling. Een tentoon
stelling die van een wereldbeeld
spreekt, gezien en beleefd door
de eenling Egberts die de wereld
ervaart vanuit zijn eigen
lichaam, vanuit zijn eigen geest.
Daarmee is wat hij tekent zijn
eigen, particuliere wereld.
Hij tekent in diverse stijlen,
door de jaren heen. Met potlood,
Tekening van Otto Egberts, te zien in Rotterdam
houtskool en krijt; los, vrij en
dan weer uiterst nauwkeurig,
soms heel schetsmatig en licht
surreëel, dan weer ogenschijn
lijk naturalistisch. En alles wat
daar tussen zit. Wat constant is,
dat is de sfeer van vervreemding
die als een nevel hangt in de
kleine wereld die er zo gesloten
uitziet. Op het oog is er niks ver
ontrustends aan de hand. Bijna
altijd is er een lichaam te zien,
volledig of teruggebracht tot een
hoofd. Een lichaam alleen in de
ruimte die nadrukkelijk alleen
maar uit potlood bestaat. Er is
geen echte referentie naar een
realistische omgeving, de wereld
om de mens heen is met potlood
leeg getekend en zodoende in
zekere zin abstract geworden.
De ruimte van Otto Egberts is
een ideeënruimte. En de sleutel
tot die wereld is het oog.
Met de ogen van zijn figuren is
iets aan de hand. Ze richten
onze aandacht op het mismaak
te, het onvolledige van het
lichaam. Het ene oog loenst, een
ander is veel te groot. Er hangt
een ouderwets getekend portret
van een jongeling met uitpuilen
de ogen die bovendien elk in een
andere richting volkomen langs
de kijker heen staren. Waar
dient het oog voor als wij niet
zien wat het ziet?
Op een andere tekening staat
een schamele man in het open
veld achter een kleine schutting
te gluren door een kijkgat. Links
en rechts ontvouwt zich de vlak
te waarover het vrij kijken is,
maar Egberts' hoofdpersoon
verkiest het om door zijn eigen
gaatje de wereld waar te nemen.
Wel zien maar niet gezien wor
den. Alle figuren houden inder-
daad hun binnenwereld voor
zichzelf. Ontoegankelijk voor de
afgewezen kijker, terwijl over al
zijn tekeningen die lading ligt
van betekenis. Er is iets in die
binnenwereld zonder dat wij
weten wat. Het lichaam getuigt
van een ondraaglijk bestaan.
Op een houtskooltekening uit
1993 zit een man gelaten en uit
gezakt op een plank, naar bene
den gedrukt door drie zware
steenblokken. Deze mens zit
klem; de ogen van verschillende
grootte kijken uitdrukkingloos
en trekken de aandacht naar
binnen. Naar wat? Naar de red
ding door de haak die ernaast
hangt om de ondraaglijke druk
te verlichten? Het antwoord
blijft uit. Otto Egberts tekent
een in zichzelf besloten wereld
die alleen maar vragen oproept.
De schitterende tekeningen zijn
opvallend bescheiden van prijs:
de meeste kosten f700,-
MK Expositieruimte, Witte de
Withstraat 53, Rotterdam. Open
woensdag t/m zondag van 1 tot
6; tot 5 februari.
De winnende foto, gemaakt door Ton Tiggelman uit Breda
In het kunstenaarspand ROSA, gelegen op de hoek van de Catha-
rinastraat en de Kennedylaan in Breda, is gedurende de komende
twee weekeinden de fototentoonstelling Het Gezicht van 1995 te
zien.
De tentoonstelling is het resultaat van een oproep aan amateur-
en professionele fotografen in heel Nederland om hun beste foto
van het jaar 1995 in te zenden. Uit de inzendingen is een keus
gemaakt van ongeveer 100 foto's.
Alle mogelijke genres zijn op de tentoonstelling vertegenoordigd:
familieplaatjes, stillevens, portretten, geënsceneerde taferelen,
humor, trucages, regelrechte artistieke creaties en veel vakantie
kiekjes - waarbij opvalt dat de hele wereld tegenwoordig reisdoel
is.
Aan de tentoonstelling was een wedstrijd verbonden. De deelne
mers moesten tevens een korte toelichting schrijven waarom zij
juist deze foto instuurden. De winnende foto is gemaakt door Ton
Tiggelman uit Breda. De fotograaf schreef als toelichting: „De
foto is thuis gemaakt. De reden is dat ik de grenzen tussen fanta
sie en werkelijkheid wil verkennen."
De tentoonstelling is georganiseerd door Sacha Bomwasser, stu
dent aan de fase-opleiding van de Rietvelt Academie in Amster
dam, waarmee ROSA betrekkingen onderhoudt. Geopend vrij
dag-, zaterdag- en zondagmiddag van 13.00 tot 17.00 uur.
Op zondag 28 januari wordt in het Tongerlohuys in Roosendaal
(Molenstraat 2) om 16.00 uur een expositie geopend met realis
tisch aandoende olieverfschilderijen van Hans Leyerzapf en
bronzen beeldjes van Simon Woudwijk. opgetrokken rond touw
tjes en takjes. Het Tongerlohuys is geopend van-dinsdag t/m zon
dag van 14-17 uur. Gesloten van 17-20 februari wegens carnaval,
(t/m 4 mrt.)
StuArt Galerie in Bergen op Zoom toont recent eigen werk van
Kas Stuart, onder de titel 'Objekt Ontdekt'. Deze recent gemaak
te objecten van Stuart zijn assemblages van in de loop der jaren
verzamelde voorwerpen, met statieven als basisvorm. De tentoon
stelling wordt geopend op zaterdag 27 januari vanaf 16.00 uur.
Muziek van Tycho van Essel (cello) en Bart Stuart (klarinet).
Zuidzijde Haven 7. (t/m 2 maart).
Door Ronald Verstraten
Nooit gezien en toch uit het oog verloren. Kevin Ayers, de man
die wat mij betreft een van de mooiste platen uit de geschiede
nis van de pop heeft gemaakt. Joy of a Toy, geel geklaphoesde
muziek, vaak dromerig, soms jazzy, soms swingend en exotisch.
Kevin Ayers
De titel is
afkomstig van
een song die hij
in 1968 opnam
met de Soft
Machine, de
Britse popgroep
die wars van
alle heersende
trends een expe
rimentele men
geling van pop
en jazz maakte.
Ayers was een
van de oprich
ters, samen
Mike Ratledge
en Robert
Wyatt. Met de
laatste deelt hij
overigens een
voorkeur voor
Spanje, waar
beiden het grootste deel van de
tijd wonen. Ayers tekende,
meestal samen met Ratledge en
Wyatt, voor de meeste songs op
de eerste plaat van de Soft
Machine. Maar na die eerste en
een bewogen Amerikaanse tour
nee in het voorprogramma van
Jimi Hendrix, verliet hij de
groep. Het verschil was op de
tweede elpee duidelijk te horen.
Net zoals in zeker opzicht Syd
Barrett bij Pink Floyd aanvanke
lijk de kortste weg naar het oor
wist te vinden, lijkt ook Ayers'
speelsheid en gevoel voor melodie
de klank van het debuut te heb
ben bepaald.
Train
Daarmee houdt de overeenkomst
tussen beiden op. Barrett is gek
geworden, Ayers alleen maar
prettig gestoord. Neem bijvoor
beeld de strak geproduceerde
meligheid in Joy of a Toy Conti
nued, het openingsnummer van
zijn eerste solo-album. Het zet je
even op het verkeerde been, maar
dan wordt het gevolgd door
prachtige poëtische songs als Girl
on a swing en Lady Rachel, ruw
onderbroken door Stop this Train
de enige popsong die ik ken die
écht loopt als een trein.
In Engeland geboren, woonde
Ayers een groot deel van zijn
jeugd in Maleisië. De twee ver
schillende culturen hebben hun
invloed gehad op zijn ontwikke
ling als artiest, soms rechtstreeks
aanwijsbaar, zoals in zijn song
Oleh Oleh Bandu Bandong, ook
al van zijn eersteling. Hij is nooit
een superster geworden, eerder
foto virgin
een buiten
beentje. Een
Aussenseiter,
zoals het Duit
se Rock-Lexi-
kon hem in
1973 al noem
de, die zich
vrolijk maakte
over de ernst
waarmee zijn
fans hem
beschouwden.
Na zijn eerste
twee elpees,
waarop het
geluid van de
Soft Machine
nog nagalmde,
werd zijn
muziek ortho
doxer. Hij
maakte korte
tijd deel uit van groepen als
Gong, The Whole World (met
Mike Oldfield) en Banana Follies.
Dankzij de laatste en de lp. Ban-
anamour uit 1973, kreeg hij weer
meer belangstelling van het
publiek. Van de kant van colle
ga-artiesten had hij daarover al
helemaal niet te klagen. Na 'The
Confessions of Dr. Dream uit
1974, nam hij nog datzelfde jaar
een elpee op met John Cale en
Nico van de Velvet Underground
en Brian Eno.
Bananen
Eind jaren zeventig kwam de
klad erin. Nog een keer kwam het
bananen-thema, zij het met een
variatie, terug in Yes we have no
mananas, so get your mananas
todayDaarna begon de punktijd
en deed Ayers' hippie-imago hem
de das om. Hij ging in Spanje
wonen, genoot van zon, zee en
wijn en hield de muziekbusiness
voor gezien. Terwijl hij vroeger
bij Harvest en Island zat, maakte
hij voortaan alleen nog muziek
voor kleine labels, als hij er zin in
had.
In 1987 verscheen een verzame-
lelpee getiteld Songs of Insane
Times, een jaar later gevolgd
door toch weer een nieuwe, Fal
ling Up. De laatst verschenen
elpee is Still Life with Guitar uit
1992, waarop hij wordt bijge
staan door leden van Fairground
Attraction. Sporadisch toert
Ayers nog door Europa. Binnen
kort treedt hij op in De Media in
Eeklo in België. Het concert is op
donderdag 1 februari om 21.00
uur. De entree bedraagt 350 Bfr.