Huiver voor
massatoerisme
en verlies aan
cultuur zoals op Bali
Rinjani
Schoonheid
Uitbreiding
ering, garantie
:hijndel, 073-551385^
VRIJDAG 12 JANUARI 1996 DEEL
Lombok
pakt het
anders
aan
Hoeveel kinderen zouden in de loop van tientallen jaren niet de
'dreun' van de Kleine Sunda eilanden hebben gezongen? Het
werd er in geheid als de tafel van vier: Bali, Lombok, Sumba,
Sumbawa, Flores en Timor. Onderweg werden nog wat eilan
dengroepen overgeslagen, maar die kende de 'meester' ook niet.
Trouwens wie interesseerde dat? Wie ging er naar de Kleine
Sunda eilanden? Hooguit naar Bali voor een paar dagen rust,
maar die is daar nauwelijks meer te vinden. De laatste jaren is
de belangstelling voor Nusa Tenggara, de groep eilanden ten
oosten van Bali sterk gegroeid. Met name Lombok stijgt met
CHINA
Lombok
Sumbawa
s5m^
U Praktische
informatie
Informatie over reizen naar Lombok
is te verkrijgen bij de reisbureaus.
De in het bijgaand artikel vermelde
vlucht Singapore 1 Lombok duurt
bijna drie uur en wordt afwisselend
uitgevoerd door Silk Air en Sempati
Air, dochter respectievelijk van
Singapore Airlines en Garuda.
Wat inentingen en dergelijke betreft,
adviseert de GGD DTP-en
typhusvaccinatie, bescherming tegen
Hepatitus-A en malariatabletten.
Lombok is niet duur. Souvenirs als
De tuin van het Mayura-waterpaleis waar het KNIL in 1894 eet
smadelijke nederlaag leed. foto's frans van der mespe
het specifieke aardewerk en
houtwerk zijn na stevig afdingen
betaalbaar. Een diner kost inclusief
een Bintang besar, een grote fles bier
op een Heinekenlicentie, nog geen
15 gulden per persoon.
Het is verstandig voor de gememo
reerde beklimming van de vulkaan
Rinjani twee dagen uit te trekken en
de hulp van gidsen/dragers in te roe
pen. De hoogte van de beloning te
voren afspreken.
moet vlakbij," wijzend in de riet
ting Bali.
Lombok heeft veel minder cultv
rele monumenten dan zijn beker
dere buurman. Toch is de Baline
se invloed duidelijk merkbaar. I
West-Lombok wonen ruim 90.00
mensen van Balinese afkoms
Het logisch gevolg daarvan is da
er nogal wat hindoetempels en
paleizen te vinden zijn. De Put
Mera is met zijn heiligdomme
gewijd aan Siwa, Visnu en Bral
ma, een van de belangrijkst
Daar tegenover, in het centrui
van Cakranegara, ligt het Mayi
ra-waterpaleis waar het Konini
lijk Nederlands Indisch Leger i
1894 een smadelijke nederlaa
leed tegen de Balinezen di
gesteund werden door de Sasak:
de belangrijkste bevolkingsgroe
op Lombok. Nederland hersteld
natuurlijk wel de orde. Er werde
wat mensen geëxecuteerd en d
raja werd verbannen. Zo ging de
in die koloniale dagen.
Een van de merkwaardigste hei
ligdommen is de Pura Lingsa
Het tempelcomplex is verdeel
over de hindoeïstische Balineze:
en de islamitische Sasaks, in goe
de samenwerking en dat al sind
1714. Een opmerkelijke samen
werking wellicht veroorzaak
doordat Indonesiërs zeker waa
het godsdienstzaken betreft zie
zelden fanatiek opstellen. Hc
fundamentalisme krijgt geen poe
aan de grond. Op Lombok al hele
maal niet omdat de islam, dae
Wetu Telu geheten, gedrage
wordt door de vooroudervererin
en door de adat, het gewoonte
recht dat al eeuwen de gang va
zaken bepaalt.
De natuur op Lombok heeft d
bezoeker veel te bieden. Een va
de interessantste trips is d
beklimming van de Gunung Rin
jani, afgezien van wat toppen oj
Irian Jaya, met zijn 3726 meter di
hoogste berg in Indonesië. Vol
gens de Sasaks hebben de belang
rijkste geesten op de top hun ver
blijfplaats. Daar worden ze ook
vereerd. De Rinjani is een rustige
vulkaan, al is er in de jaren veer
tig wel een mini-vulkaan in d
krater ontstaan die af en toe roo
blaast. De beklimming van d
Rinjani is niet gemakkelijk, mae
voor een doorsneewandelaar bit:
nen twee dagen te doen. De belo
ning is behalve de voldoening, eei
subliem uitzicht over het eilanc
en wijde omgeving. Er zijn tegei
een aanvaardbare vergoedin;
Sasak-gidsen en/of dragers t
huren. Lombok wapent zich tege
een mogelijke stijging van crim'
naliteit als straks meer toeriste
zouden komen. 'Mister' Dien g
daarvoor zijn overigens niet bef
betaalde baan als onderwijzer op
Hij is nu in het toeristenseizoei
reisleider en voor het overige als
welzijnswerker actief onder zijn
eigen Sasaks. „We hebben hier
nauwelijks criminaliteit en dat
willen we zo houden. Daarom
willen wij onze jonge, mensen in
een vroeg stadium de goede weg
wijzen."
de regering opgericht door een
paar hotelketens, grote project
ontwikkelaars en bedrijven met
belangen in hotels en vervoer. Het
lijdt nauwelijks twijfel dat ook
een lid van de zeer omvangrijke
familie van president Suharto een
vinger in de pap zal krijgen.
Aan de Lombokse zuidkust is -
afgezien van wat vergeten vis
sersdorpjes - nu nog niets dan de
bruisende Indische Oceaan en de
mooiste stranden die men zich
kan wensen. Maar rond de eeuw
wisseling zai in Putri Nyale een
hotelaccommodatie ontstaan van
ruim 2500 kamers. Van de aller
goedkoopste tot aan de exclusieve
klasse van de zes sterren. Een
geweldige uitbreiding omdat in
1994 de tien belangrijkste hotels
tot een totaal van slechts 775
kamers kwamen.
Het spreekt ook vanzelf dat de
infrastructuur van Lombok zal
veranderen. Zelfs zijn er plannen
om in the middle of nowhere ook
een nieuw modem vliegveld aan
te leggen. „Het gebied verandert
natuurlijk wel wat," zegt Arifin.
„Het wordt een magnifiek vakan-
tiegebied voor de toerist die let
terlijk alles tot zijn beschikking
krijgt, tot twee golfcourses toe.
Maar het resort dat wij gaan bou
wen, krijgt geen storende invloed
op het landschap. Het gaat in het
landschap op. Dat hebben de
architecten ons verzekerd en we
hebben het voorbeeld hoe het niet
staties. De ZETEC SE
In: 7S pk en 90 pk.
s unieke Dynamic
Fiesta uitgerust met
ie standaard airbag
akket uitbreiden met
590,-. En zelfs ABS en
is de Nieuwe Fiesta
Denpasar, Ujung Pandang of
Ambon lijkt voorbij. „We zijn nu
een international airport," zei een
trotse gouverneur Warsito van
Nusa Tenggara Barat - het weste
lijke deel van de vroegere Kleine
Sunda-eilanden - toen vanuit
Singapore het eerste vliegtuig van
Silk Air was geland. Silk Air, een
dochter van Singapore Airlines,
onderhoudt samen met de Indo
nesische maatschappij Sempati
Air een wekelijkse lijndienst op
Lombok.
De hotels in Lombok zijn, afge
zien van de paar in wat grotere
plaatsen als Ampenan, Cakrane
gara en Mataram, voornamelijk
gesitueerd rond de baai van Seng-
gigi. De gasten verblijven meestal
in vrijstaande bungalowkamers
die over de grote parktuin ver
spreid zijn. Ze kunnen er terecht
in verschillende restaurants en er
is onveranderlijk een fraai zwem
bad. De lokatie in Senggigi lijkt
op een toneel waarop louter
sprookjes gespeeld moeten wor-
Een dorpsstraatje 'ergens' op Lombok.
diegenen die niet aan zee willen
verblijven, is er nog wat accom
modatie op de drie eilandjes die
ten noordoosten van Lombok lig
gen: Gili Air, Gili Meno en Gili
Trawangan. Ze zijn in trek bij
jongeren uit Europa en Australië.
De drie Gili's, zoals ze in de Sas-
ak-taal worden genoemd, tellen
tal van losmen - het Nederlandse
woord logement is herkenbaar -,
.met de Indonesische kledingvoor
schriften wordt de hand gelicht.
Ze liggen op een kwartierje varen
vanaf het plaatsje Bangsal. De
prijs voor de overtocht zal nie
mand de kop kosten. Vlakbij ligt
ook het restant van een Japanse
kweekplaats voor pareloesters.
Voor de liefhebber is het interes
sant een wandeling over deze
vangstplaats te maken waarbij
gelopen wordt over de in de Indi
sche Oceaan verankerde drijven
de tonnen.'
Binnen een paar jaar zal een gro
te toeristische uitbreiding tot
stand komen. Dat moet gebeuren
aan de zuidkust van het eiland.
„We hebben meer te bieden dan
alleen Senggigi," zegt Jan Arifin,
president-directeur van de Lom
bok Tourist Development Corpo
ration. De LTDC is met steun van
golf, volledig vernield werden.
De rol van Flores als paradijs
voor duikers lijkt nu overgeno
men door Lombok. Daar komt
voor de kust ook de zeldzame
blauwe koraal voor. Het bezit
daarvan is verboden en de contro
le is niet kinderachtig. De tijd dat
door gebruik van dynamiet werd
gevist of eeuwenoude koraalrif
fen werden verwoest ten behoeve
van verzamelaars lijkt definitief
voorbij.
Op dit moment zijn de toeristen
nog schaars op Lombok, omdat de
hotelaccommodatie nog niet
groot is. Afgezien van Senggigi en
de paar hotels in de steden voor
den. Ook daarom voelt men er
niets voor daar een wal van hotels
op te zetten.
Dat is maar goed ook. Er zou veel
verstoord en beschadigd kunnen
worden. De westkust van Lom
bok is immers van een unieke
schoonheid met uitgestrekte witte
stranden, een hemelsblauwe oce
aan en wuivende palmen. Kortom
een levensgrote prentbriefkaart.
De belangstelling van duikers
voor de koraalformaties voor de
kust is sterk gestegen. Dat komt
omdat de wereldvermaarde
koraaltuinen bij Maumere op Flo
res in 1992 door een zeebeving,
gevolgd door een immense vloed-
[ierig bent geworden
!0 en u ontvangt gratis
Of ga naar de Ford
elke twee jaar een nieuwe Ford
MOLENWATER 64
4510 AA Breskens
0117-383230
TERNEUZEN
Axelsestraat 165
Tel. 0115-613857
ST. JANSTEEN
Hemelstraat 20
Tel. 0114-313041
VOLVO 340 17°0'nb;''
mooie auto 6500,-■
0164-685861. -
Kleintje
iruikte en schadevrije au'?
'ijven, snelle beslissers
de scherpste prijzen!!
WIEUWE AANVOER .ro
De hoogste prijs V0°I
loop-, schade-en
bedrijfsauto^
0165-568569/06jejL-_-
Kleintje
Een echtpaar aan het werk met de vervaardiging van vlechtwerk.
