Philips voorziet opmars in de huiskamers
Traditionele rol van behang is uitgespeeld
Sommige struiken hebber
de winterkou hard nodig
Rover voor
jonge kopers
Chinese truffel prijst zijn
Frans broertje uit de markt
De videofoon is al draadloc
DE STEM
SURPLUS
pESTEM
Huiswerk
Slager
Gewoon papier
Fabrikanten zoeken heil in bescheiden decoratieve functie
Oubollig
Wall-pepper
Michelin-gids geeft vierde ster
Jack the Ripper
VRIJDAG 5 JANUARI 1996 E2
TEKENING ILSE VERMEULEN
Het houdt nooit meer op.
We hebben allemaal al
een huis vol elektronica.
Wie bij de tijd wil blij
ven, heeft steeds iets
nieuws 'nodig'. De vol
gende in de rij is de fax.
Al jaren gemeengoed in
bedrijven, maar intussen
op weg naar de huiska
mers. Philips, de grootste
leverancier van zulke
apparaten, voorziet dat
1996 'het jaar van de fax'
wordt.
Door Nico Koolsbergen
Alicia woont in St. Catharines in
Canada, vlak bij de grens met de
Verenigde Staten, op een paar
kilometer van de Niagara-water-
vallen. Ze is in Canada geboren
maar papa Jim komt uit Neder
land. Hij emigreerde al vijfen
twintig jaar geleden, toen hij nog
Jaap heette, naar Noord-Ameri-
ka.
Vorig jaar ontmoette Alicia - die
nu negen is - voor het eerst een
oom uit Nederland. Het was lief
de op het eerste gezicht. Toen
oom, intussen weer thuis, een
paar weken later verjaarde, rin
kelde 's avonds zijn telefoon. Hij
nam onmiddellijk op, hoorde een
afgrijselijk gepiep, drukte op een
lichtgroen toetsje waar
'Start/Copy' op staat, en daar
kwam een fax binnen. Van Alicia.
Een prachtige tekening met in
grote hanepoten: 'Happy Birth
day, oom'. Oom, niet uncle, want
een paar woordjes Nederlands
kent ze wel.
Jim en zijn broer hebben allebei
een fax. Handig, want een briefje
is dan snel bezorgd. De tijd die de
tekening van Alicia nodig had om
in Nederland te komen, zou bij
een gewoon telefoongesprek ver
loren zijn gegaan aan wat weder
zijdse hallo's. Faxen wint tijd en
dus ook geld.
We zijn beland in 'het jaar van de
fax'. Let maar op, eind 1996 is de
fax een gewoon huishoudelijk
apparaat geworden. Alles wijst
erop. Kinderen gaan straks -
sommigen doen het al - onderling
afspreken wie het huiswerk
maakt en naar zijn klasgenootjes
faxt op de machine van pa. Een
felicitatie voor een goede vriend
die in zijn werk werd tegen
gewerkt maar nu alsnog erken
ning en promotie krijgt, faxen we
gewoon naar zijn huis. Ook als hij
er niet is.
Het jaar van de fax. De uitdruk
king komt van Wietse Schrantee
van Philips Nederland. Hij weet
alles van 'zijn' apparaatjes en is
laaiend enthousiast als hij ze kan
demonstreren. Zo'n man hoef je
niets over faxen te vragen. Hij
begint er zelf over en de echte
kunst is hem te laten stoppen.
Faxen zijn alledaags. Elk bedrijf
heeft er een of meer staan. Van
Canon of Toshiba of Panasonic.
Haast vanzelf neem je aan dat
een fax een Japans produkt is.
Japanners zijn inderdaad de uit
vinders, al heel lang geleden. Ze
moesten wel, want er bestond in
de jaren dertig geen andere
methode om het Japanse schrift
snel over de wereld te versturen.
Op telexen stonden alleen wes
terse letters en cijfers.
In Nederland is Philips wel de
grootste leverancier van faxen.
Op grote kantoren kom je ze wei
nig tegen. Maar in kleine bedrijf
jes en in de huiskamers regeert
Philips. Want al twee jaar gele
den hadden de Eindhovenaren in
de gaten dat de toekomst van de
fax bij de 'gewone' consument
gezocht moest worden. Ieder
bedrijf had al zo'n ding. Daar
was geen nieuwe markt te vin
den. Maar in de huiskamer was
de fax nog zeldzaam. Daarom
introduceerde Philips najaar
1993 als eerste twee toestellen
voor de gewone man. Onder de
duizend gulden, want aan consu
menten moet je consumentenprij
zen vragen.
Er zijn al mensen die de slager
een faxje sturen om hun vlees te
bestellen. Of op hun fax een
offerte van de schilder binnen
krijgen. Het consumentengebruik
neemt alleen maar toe. Aanvan
kelijk was de fax een puur zake
lijk apparaat voor contacten tus
sen bedrijven, legt Wietse
Schrantee uit.
De volgende stap was dat consu
menten naar een bedrijf begon
nen te faxen (de slager). Fase drie
zijn bedrijven die berichten aan
een consument sturen (de schil
der). En de laatste stap is de fax
tussen consumenten onderling
(happy birthday, oom). Dat
wordt een gewone zaak. „Daar
om wordt 1996 het jaar van de
fax," zegt Schrantee.
Een fax in huis. Zo'n lomp, grijs,
saai apparaat vloekt met het
interieur. Dat had Philips ook
door. De Eindhovense thuisfaxen
hebben daarom een gebogen
vorm, zijn anthracietkleurig en
compact. Niet te vergelijken met
die dingen die op kantoren en in
bedrijven staan. De nieuwste
modellen zijn nog iets kleiner dan
de eerste modellen en bieden
meer. Alle 'homefaxen' zijn niet
groter dan een stevige telefoon
maar bevatten dus tevens een
fax! Met een geheugen voor vijf
tig telefoonnummers en, voor wie
wil, met een ingebouwd ant
woordapparaat. Een ervan werkt
met een draadloze telefoon.
Hoe werkt het? Er zit een stukje
elektronica in dat de telefoon
aanneemt en vast stelt of het om
een fax of een gewoon gesprek
gaat. Dat bepaalt of de fax in
werking komt of dat gewoon de
bel overgaat. Wie extra telefoons
aan zijn thuisfax koppelt, raakt
de stille fax-ontvangst kwijt.
Dat zou mooier kunnen, erkent
Schrantee. Want iedereen heeft
tegenwoordig meer toestellen.
Maar een faxschakeling die én
automatisch én helemaal stil én
in combinatie met meer telefoons
werkt, zou de machine honder
den guldens duurder maken. En
het gaat wel om consumentenap
paraten. Duizend gulden in de
winkel is de grens. Sinds de
introductie in 1993 krijgt Philips
de thuisfaxen niet aangesleept. In
het begin overtrof de vraag het
aanbod zelfs zo sterk dat liefheb
bers weken op hun machientje
moesten wachten. Dat was iets
nieuws, het bedrijf was nog maar
net uit het dal aan het klauteren
en niet gewend aan consumenten
die voor een nieuw Philips-pro-
dukt in de rij stonden. „Daar
hebben we veel van geleerd," zegt
Wietse Schrantee. De apparaten
zijn nu uit voorraad te leveren, al
wringt het soms nog bij het meest
populaire model.
De cijfers zijn geheim - de con
current leest mee - maar Wietse
Schrantee vertelt dat Philips in
Nederland de absolute marktlei
der is bij de thermische faxen.
Dat zijn faxen die speciaal papier
nodig hebben. Erg speciaal is het
trouwens niet, het ligt al jaren bij
Bruna en V&D.
De trend is overigens naar plain
paper, gewoon papier. Bij zo'n
fax hoort altijd wel een bak met
een heleboel velletjes A4. Dat
levert forse apparaten op, wat
voor de huiskamer niet aantrek
kelijk is. Maar in de grote bedrij
ven is de 'papierfax' al een ver
trouwd beeld. „Dat stijgt hard,"
zegt Schrantee. „Plain paper
komt in 1997 boven de thermi
sche faxen uit. Maar ook de vraag
naar thermische faxen stijgt
nog." Over een jaar of wat zal
Philips zeker ook consumenten
apparaten maken voor gewoon
papier. Nu is dat nog te duur.
Papier op de muur is uit de tijd. Stuc
werk is in. Maar de behangbranche
probeert met nieuwe produkten de con
sument opnieuw voor zich te winnen.
Geraffineerd kleurgebruik, luxe mate
rialen en exclusieve dessins: het zijn
voor fabrikanten de manieren om zich
te onderscheiden. De nieuwste trend
Wall-pepper breekt zelfs met alle tradi
ties.
Door Anja Sparidaans
De wooninrichtingsbranche heeft het zwaar te ver
duren. Met name speciaalzaken in behang moeten
er hard aan trekken om hun verkoop op peil te hou
den. Want behang op de muur lijkt tegenwoordig
not done.
Volgens het Nederlands Verbond van Detailhandel
in Verf Wandbekeding (NWW) is de omzet de
laatste jaren dan ook aardig gekelderd. Vijftien jaar
geleden werden er nog 30 miljoen rollen behang per
jaar verkocht, tegen 15 miljoen rollen in '91. Dat
betekent dat er in '91 in totaal voor zo'n 350 miljoen
gulden aan behang werd uitgegeven.
Maar volgens cijfers van het CBS trekt de verkoop
van behang sinds 1993 weer licht aan. In vergelij
king met 1990 is de omzet dan weer met ruim tien
procent gestegen. „Momenteel stabiliseert de ver
koop zich. Er is vooral belangstelling voor hoog
waardig, decoratief behang", weet P. Harmes,
bestuurslid van het NWW.
Maar het NWW erkent dat de hoogtijdagen van
behang voorgoed voorbij zijn. Het werd sowieso
minder populair omdat het opbrengen ervan rela
tief bewerkelijk is. Eerst moet immers het oude
behang van de muren worden geschraapt en vervol
gens moet de consument aan de slag met stijfsel en
kwast.
Daarnaast heeft behang volgens het NWW vooral
bij het jongere publiek het imago van 'oubollig'
gekregen. Harmsen: „Deze groep heeft zich inge
richt in de tijd dat muren werden gestuct of voor
zien van structuurverf. Bovendien heten alternatie
ve vormen van muurafwerking, zoals stucwerk,
sierpleister, schoonmetselwerk en structuurverf,
onderhoudsarmer te zijn."
Harmes noemt nog wat redenen waarom de verkoop
van behang is gekelderd. „Vroeger stookten mensen
olie en gas. Dan was behang jaarlijks aan vervan
ging toe. Tegenwoordig gaat behang dankzij de cen
trale verwarming jaren mee." Er wordt dus minder
verkocht. Ook de kwaliteitsverbetering van behang
en het minder gangbaar worden van de grote
Ontwerper Gerwin van Vulpen omschrijft zijn cWall-pepper' het liefst als 'make-up voor de huiska
mer'.
schoonmaak spelen de behangfabrikanten daarbij
parten. Niettemin doet de branche allerlei pogingen
om een partijtje mee te blijven blazen. Nieuwe
trends worden gelanceerd, de een nog opzienbaren
der dan de andere. Zo heeft Romo Fabrics Neder
land, van origine een Engels bedrijf, onlangs twee
opvallende collecties van de eigen ontwerpafdeling
gepresenteerd. 'Zanzibar' is voorzien van kleurige,
etnische motieven. „Dat past perfect in de huidige
interieurtrend," weet office-manager Marie-Claire
Engelbrecht.
Een andere nieuwkomer, 'Vanity Fair', omschrijft
ze als een 'speelse' collectie. Die is gebaseerd op
symbolen van ondermeer speelkaarten, dieren en
muzieknoten.
Volgens haar is er vooraf uitgebreid marktonder
zoek gedaan om de behoeften van de consument te
peilen. „Mensen kiezen alleen voor behang als het
duidelijke een meerwaarde heeft boven andere vor
men van wandbekleding," stelt ze. „Bovendien dur
ven mensen zich nu meer in het interieur te veroor
loven. Daar moet de branche op inspelen." Volgens
haar wordt decoratief behang steeds meer geïnte
greerd in het interieur. „Als groothandel verkopen
we behang steeds vaker in combinatie met bijpas
sende stoffen. Door soortgelijke dessins te gebrui
ken, accentueer je de sterke kant van behang."
Ook Esta Behang concentreert zich steeds meer op
de eigen, meer exclusieve collecties. Vorig najaar
werd de spetterende collectie Les couleurs du soleil
gelanceerd, waarin motieven als zonnen, schelpen
en sterren domineren. Het is ook qua kleurgebruik
gewaagd: steenrood, limoengroen, hardblauw en
zongeel. Samen met de klassiekere collectie 'Gar
den of dreams' in Engelse landhuisstijl, - met ruit
jes, streepjes, bloemetjes en marmermotieven - is
het de behangcollectie die momenteel het hardst
loopt.
Deze maand brengt de fabrikant uit Enschede de
Scala di Fresco op de markt. „De ontwerpers heb
ben een authentiek beeld weten te creëren van de
vele fresco's zoals die tegenwoordig nog steeds te
bewonderen zijn in onder andere Florence en Vene
tië," aldus pr-medewerkster Gerlin Fokke.
Deze fabrikant merkt dat er voornamelijk nog
markt is voor de exclusievere behangsoorten. Het
NWW bevestigt dat. Harmes: „Recht-toe-recht-
aan behang en rauhfaser verkoopt nauwelijks nog.
Vooral de decoratieve, luxere en dikkere behang
soorten slaan aan. Bovendien wil de consument
Door onze correspondent
Wilko Voordouw
Parijs - De oerfranse truffel
verkeert in levensgevaar. De
zwarte diamant, die groeit
onder speciaal daarvoor
geplante bomen in de Dordog-
ne en in het zuidoosten van
Frankrijk en die alle gastrono
men van de planeet tot onge
kende extase brengt, wordt
bedreigd door zijn Chinese
neefje.
De Tuber indicum overspoelt
het rijk van de Tuber Melanos-
porum. Vorig jaar werd al 22
ton geïmporteerd uit het Verre
Oosten. De Franse produktie
van de originele zwarte dia
mant viel terug tot 15 a 20 ton.
Ter vergelijking: begin deze
eeuw bracht de Franse bodem
nog 1000 ton truffels voort.
De twee champignons, die aan
de voet van truffeleiken groei
en, hebben niet dezelfde smaak
en ook niet dezelfde prijs.
Bovendien loopt de Franse
oogst zienderogen terug, ter
wijl die in China nog overvloe
dig is. Steeds minder jongeren
in Frankrijk willen 'trufficul-
teur' worden, dat wil zeggen
dat ze bomen met een zoge
naamd 'truffelgeen' planten en
afwachten tot er zwarte dia
manten onder willen groeien.
Voeg daar nog eens de vervui
ling en de droogte bijen de cri
sissituatie in Frankrijk is ver
klaard.
Gilbert Espenon, voorzitter
van de vereniging van truffe
laars in het zuidoosten van
Frankrijk (vooral het gebied
rond de Mont Ventoux) is ten
einde raad. Op 'zijn' markt,
voor het hotel l'Univers in Car-
pentras, zijn de koersen dit jaar
nog maar nauwelijks boven de
2000 francs (700 gulden) per
kilo uitgekomen, tegen 1000
gulden vorig jaar. Veel kopers
vallen terug op de Chinese
truffel, die wordt verkocht
voor prijzen tussen de 400 en
500 francs.
De twee soorten truffels lijken
als twee druppels water op
elkaar. „Maar de smaak is niet
hetzelfde. We hebben een test
gedaan met fijnproevers. Ze
halen allemaal de echte Franse
truffel er uit. Of je die nu in een
omelet, bloedworst of in foie
gras verwerkt." Naar verluidt
laat de Chinese champignon
een bittere nasmaak in de
mond.
Het Franse truffelseizoen is nu
in volle gang. En dreigt
niet alleen moeilijk te worden
door de kleine oogst, maar t
door de invasie uit China. I
„Gewone mensen proeven het
verschil niet." Die worden vol.
gens Espenon in de maling
genomen door weinig scrupu-
leuze industriëlen, die Chinese
truffel verwerken in diverse
lekkernijen en op het etiket
vermelden dat het om de enige,
echte zwarte diamant, de
Tuber melanosporum gaat.
Aangezien deze nog niet
industriële wijze kan worden I
verbouwd - de truffelaars zoe-1
ken ze met behulp van een var-1
ken of een hond - en de o
klein is, blijft de markt voor de
Chinese truffels groot. Voor
veel boeren in Frankrijk valt
daarmee opnieuw een interes
sante bijprodukt weg. „We
moeten voorkomen dat de truf
felaars uitsterven en dat het
telen van truffels alleen
maar is weggelegd voor gepen
sioneerden met een stukje
grond bij hun huis," aldus
Espenon. Hij wil in allereerste
plaats dat de import uit Chins
aan banden wordt gelegd, en
dat de fraudeurs met de g<
kope champignon worden ver-|
volgd.
door middel van behang meer kleur in het interieur
halen. Vandaar de vraag naar decoratief behang."
„Het decoratieve is altijd een pluspunt van behang
geweest," bevestigt B. van Swaemen, art director
bij Rath Doodeheefer, een van de grootste Neder
landse behangfabrikanten. Het bedrijf scoort al
jaren het best met de collectie 'Daim Original'. Het
gaat hier om papier behang met een abstract dessin,
dat is voorzien van een suède-achtige laag. „Een
dergelijk behang brengt méér warmte in het interi
eur", weet art-director B. van Swaemen.
Deze maand wordt weer een aantal nieuwe collec
ties gelanceerd. Zo is er de 'Vinyl Casa', volgens
Rath Doodeheefer een 'zeer exclusieve' collectie
met romantische dessins. „Het is vooral zo bijzon
der vanwege de zijde-achtige look." De 'Pacifica',
die vooral qua kleurgebruik vrij expressief is, is
volgens Van Swaenen gericht op 'een beperkt
publiek met meer lef'. De 'Dura Color' is een effen
structuurbehang in 135 verschillende kleuren. „De
tijd van diepe en grove reliefs is voorbij," weet Van
Swaemen. „Rustige en zelfs vlakke wanden zijn in."
Om de mogelijkheden te vergroten, worden steeds
meer combinaties aangeboden, van dessins, uni's en
randen. „Je ziet een duidelijke tendens naar vrij
rustige wandbekleding die door middel van randen
meer accent krijgt."
Ondertussen wordt er vanuit de kant van ontwer
pers gewerkt aan behangsoorten die radicaal
anders zijn. Zo heeft de Haagse ontwerper Gerwin
van Vulpen onlangs het buisbehang Wall-pepper
gelanceerd. De driedimensionale prints in zwart
wit kunnen in allerlei vormen en patronen op de
muur bevestigd worden. „Bijvoorbeeld langs plin
ten of plafonds rondom de deur of in de vorm van
een lambrizering," zo doet Van Vulpen enkele sug
gesties aan de hand.
Hij ontwikkelde dit produkt om een eind te maken
aan de eenzijdige manier waarop de muren in de
meeste gevallen worden afgewerkt. „Bovendien is
dit een ideale oplossing om lange, saaie muren te
doorbreken," stelt hij. Zelf omschrijft hij Wall-pep
per het liefst als 'make-up voor de woonkamer'. „Je
kunt er immers accenten mee leggen."
Van Vulpen is overigens nog druk in onderhande
ling met diverse Nederlandse behangfabrikanten
die wel interesse hebben in zijn vinding. Naar ver
wachting komt het nog dit jaar op de markt.
In de Antwerpse galerie en winkel Aura is het pro
dukt vorige maand voor het eerst aan het publiek
gepresenteerd. „Er was veel interesse in het pro
dukt", vertelt de galerie-eigenaar. „Hoewel we het
meer als kunstobject hebben gebracht, zijn er al
heel wat mensen die serieus overwegen om het in
hun huis of bedrijf toe te passen. Er is duidelijk
behoefte aan iets nieuws voor op de muur."
Door Tom Brekelmans
Het is heel normaal dat bloem
bollen nu al met de neuzen boven
de grond staan. Zolang het niet
vriest, schuiven ze stukje bij
beetje naar boven. Weer of geen
weer. Blauwe druifjes zien er nu
bovengronds uit als bieslook in
de zomer. Die bolletjes beginnen
al te groeien in augustus. Dat
gaat overigens alleen op, als ze er
al vanaf eervorig jaar - 1994 dus
- in staan.
De bollen die nog in de kast lig
gen kunnen nu nog de grond in.
Ze blijven alleen wat korter en
bloeien later dan op de verpak
king staat vermeld.
Het groeit nu al allemaal, maar
toch is voor bloemen de winter
onmisbaar. Zo krijgen de takken
van bijvoorbeeld de forsythia
geen bloemen als ze nu in een
vaas terecht komen. Ook bloem
bollen die naar de tropen zijn
gestuurd krijgen niet zondermeer
bloemen. Dat ligt niet zozeer aan
de tropen, maar eerder aan de
kou. Daarvan hebben de bloem
bollen nog niet genoeg gehad.
Er zijn bloembollen te koop, die
speciaal voor de tropen of andere
wintervrije locaties zijn geprepa
reerd. Ze hebben in koelcellen
een schijnwinter doorgemaakt,
waardoor ze een jaar kunnen
bloeien. Bij gebrek aan een koude
periode mag je al blij zijn als er
blad aan komt.
Vooral struiken, die al vroeg in
het jaar bloeien, hebben die win
terkou hard nodig. Er moet
namelijk eerst een chemische
Parijs (ap) - Dit jaar zijn het
niet meer drie, maar vier ster
ren die in de Michelin-gids de
hoogste perfectie binnen de
Franse keuken weergeven.
Het weekblad l'Evenement de
Jeudi schrijft in haar editie van
deze week dat de gezaghebben
de restaurantgids van Frank
rijk heeft besloten chef-eige
naar Claude Peyrot van restau
rant Le Vivarois in Parijs als
eerste en tot dusver enige ter
wereld een vierde ster te geven.
Het aantal Michelin-sterren
dat Peyrot achter zijn naam
heeft staan wordt hiermee ver
dubbeld.
Anders dan vele andere Fransf
chef-koks, die nu veelal leidi»!
geven aan wereldwijde culinai
re ketens, is Peyrot altijd dicht
bij het fornuis gebleven et
heeft hij zijn prijzen M
gehouden. Dat laatste gezien#
verhouding tot andere ha#
cuisine-zaken; een lunchme®
kost er 345 francs (110 gulden
en een diner, zonder wijn,
francs (225 gulden). Driesta
ren-restaurants rekenen df'
gaans het dubbele. Vorig j
hadden 20 zaken in de Gui«|
Michelin drie sterren. De nie'f
we editie van de gids verschijt|
begin maart.
De zin van het apparaat ontgaat waarschijnlijk menigeen, maat
zal de hedendaagse telefoonsnufjesfreak die van buzzers en
free's geen genoeg kan krijgen, volledig worst wezen: het JapJ
elektronicabedrijf Panasonic heeft 's werelds eerste draadloze vi«
foon ontwikkeld.
Het is een draadloze telefoon die je thuis of op kantoor gebruik-
waarin een piepklein tv-schermpje is verwerkt. Het toestel brengt®
zowel bewegende kleurenbeelden als geluid over.
„Tja, wat is het praktische nut hiervan?," herhaalt Hedwig
Wiel van importeur Haagtechno peinzend de vraag. „Het is een I
foon met een beeldje en je kunt zien met wie je belt. Er zullen
wel mensen zijn die daarvoor belangstelling hebben."
De videofoon is vooralsnog alleen op het Japanse Personal Hand)?
ne System te gebruiken. Dit is in Japan het standaardsysteem1
dergelijke toestellen. Of Haagtechno in de toekomst de dra®"
videofoon in Nederland zal introduceren, hangt af van de vraag
consument.
>pe wereld was nog nooit zo
groot', is het motto van de
Vakantiebeurs 1996 die wordt
gehouden van 10 tot en met 14
januari in de Utrechtse Jaar
beurs. De internationale reis
branche is ruim vertegenwoor
digd tijdens deze beurs: er zijn
zo'n 1-600 standhouders te vin
den, Die vertegenwoordigen
samen zo'n honderd verschillen
de landen. Acht hallen van de
Jaarbeurs zijn uitgeruimd om
plaats te bieden aan de deelne-
omzetting plaats vinden: bepa;
de stoffen moet worden afgebrol
ken, zodat andere zich ongeil
derd kunnen ontwikkelen. Dil|
wijls werkt dat met zaden ent
sen ook zo,
Met het rijpen van de vrucl
rijpt ook het zaad. Maar
zaad uit de vrucht wordt gepi
terd en in de aarde wordt gep
komt het zaad niet tot kieml/j
In het zaad zitten remstoffenj
het ontkiemen verhinderen,
als de vrucht gaat rotten, worè|
die remStoffén afgebroken.
rotting kan ook plaats vinden j
een dierenmaag. Vogels etenb
sen en vliegen er mee weg. Metl
spijsvertering wordt de vre]
ontleed en afgebroken maart
zaad blijft heel. Via het da
naai komt het zaad met mestij
al er aan de andere kant weerï
Klaar om te ontkiemen.
Merels zijn dol op bessen. D«
dat ze na een lange stroopt»
opgebrand op de schutting nu
dalen en prompt de asla leeggoo
en, ontdekt menig tuinbezitteij
de loop van de zomer jonge klirj
op plantjes, taxus, berberis
cotoneaster. En dat terwijl
planten in geen velden of
in de directe omgeving te vindj
zijn.
Rotting kan ook plaats vindeij
de grond of onder ai
blad. Het lijkt dan wel een
perige bende van lauwe sneesj
rottend blad en schimmelige
de, maar toch is dat de
manier dm toekomstige ge
ties planten veilig te stellen.
Het aantal Nederlan
ders dat afgelopen
jaar op vakantie ging
is voor het eerst sinds
jaren weer wat
gezakt. En minder
Nederlanders kozen
voor een buitenlandse
vakantie dan in 1994.
'Een moeilijk jaar'
zegt de Nederlandse
reisbranche over het
afgelopen jaar. En
toch zijn de nieuwe
reisbrochures voor de
aanstaande zomerva
kantie niet dunner
geworden. Integen
deel.
Door Johan van Grinsven
Nieuwe bestemmingen heeft de
wereld niet écht meer te bieden.
Op de aanstaande Vakantiebeurs
in Utrecht zijn dit jaar zelfs Laos,
Libanon en Albanië vertegen
woordigd met een wervende
stand. Wie de lawine aan nieuwe
brochures van Nederlandse reis
organisaties doorworstelt, komt
ook niet voor terra incognita te
staan.
Volgens woordvoerders van
Nederlands grootste reisorgani
satie Arke/HI -goed voor een
kwart van de reismarkt- is de
grote trend voor het komend
zomerseizoen het doorzetten van
de individualisering van de
Nederlandse vakantieganger. Het
vakantieaanbod is niet alleen
meer op maat gesneden, maar
zelf op doorsnee-zonbestemmin-
gen bieden veel reisondernemin
gen nog vele 'extra's'. Enkele
/oorbeelden uit de koker van
lolland International: duikar-
rangementen op Lanzarote, Mal
ta en Sicilië en wandelarrange-
lenten op Madeira en La Palma.
„Echt nieuws is er niet te bieden,
aar elke reisorganisatie pro-
-eert eigen accenten te zetten,
et programma te verfijnen",
'dus een Hl-woordvoerster.
len greep uit de noviteiten in het
romeraanbod waarmee de reisbe-
Irijven Nederlandse vakantie
gangers tot boeken proberen te
verlokken. Holland International
romt onder meer met nieuwe
teny a-safari's, een 22-daagse
rondreis Sumatra, Bali en Lom
bok, Zanzibar, meer reizen naar
iet Caribisch gebied en Zuid-
imerika en een groter aanbod in
le Provence en Noord-Frankrijk.
Sn nieuw is een luxe arrange-
nent in Moskou, met onder meer
lezoeken aan het staatscircus,
lolshoi-theater, Kremlin en ver- til
roer per limousine. Arke haalt de ri
(ids van het goedkope B-merk a:
ïunways uit de markt; Sunways ei
vordt het label waaronder last-
linutereizen worden verkocht. V(
loviteiten van Arke zijn verder: B
'osta Rica, autours 'a la carte' in sti
unerika, huurschepen in Neder- N
[and en Frankrijk, te huren aan- lq
Rangers voorzien van tent en (\j
nventaris, Botswana en Nami- la
)ië, de Orkney-eilanden, 'island- ril
De 200 was altijd
sterk verbonden met
de rest van het
Rover-programma.
Hij hing tegen de
grote middenklasser
400 aan en daar
moest verandering in
komen, vonden ze in
Engeland. De nieuwe
Rover 200 is alleen
aan het neusje te her
kennen als zijnde van
Britse makelij. In
minder dan een jaar
is de 200/400 vervan
gen door twee zeer
verschillende model
series.
Door Rien van der Steen
De nieuwe Rover 200 heeft drie
of vijf deuren. 'Een dynamisch
design' luidt het codewoord.
Met een krachtige achterkant,
oen herkenbare neus en een
agressieve styling'. Tegen Pasen
W96 is hij te krijgen.
De 200 is door Rover zelf ont
worpen en ontwikkeld. „Voor
honderd procent een echte
