Nieuwste boeken in
full color vooral
gericht op de praktijk
Beeldhouwen met bijl,
ijs en met kettingzaag
Alles over de kunst van sauzen en dressings
te<«.
J'k
Wat
proeft u in welke wijn?
Anders
Agenda
Binnenzak
DE STEM
SURPLUS
E2
Wennen
Levensduur
Cursus
<fe u**Wr' hohLt "'"<1
'ft«Wro,ul
m»rnl
■IfttK; k.
te krtMen
if'"1
1 "tw te K.I,
*V fjte't&it»
v*^
V
DrtHXiif ■/-
28® Xw*
vu s
fyFUiKAAIllt
HWVU'
l* i- .y
X V -A
[jraktm
jbsm&f
Krth
Dftjstwn fcvy|'-
V
De wijnlezer leert ruiken
]e de
van hun
Door Hein Sluijter
De kleurige vogels zijn weer
terug op hun nesten. Een paar
jaar lang waren ze zeldzaam
in het land en moest
grens over om
schoonheid te kunnen geme
ten, maar nu zijn ze hier weer
nadrukkelijk aan komen vlie
gen Een hele tijd durfden
voorzichtige Nederlandse uit
gevers het nauwelijks meer
aan om hun wijnboeken te
hullen in een pluimage van
full-color-foto'smaar nu zijn
er weer een paar nieuwe,
schitterende uitgaven gedropt
bij de boekhandels.
De meeste nieuwe wijnboeken
roeren hun snavel goed. Ze zijn
vaak heel informatief. Dikke pil
len zitten erbij. Naast mij ligt op
mijn bureau tien kilo wijnboek.
Zeker zés exemplaren zijn uiter
mate geschikt om als mooi
cadeau te dienen. In voorgaande
jaren was dat wel eens anders. In
1992 nog maakte het toen ver
schenen arsenaal een overwegend
grauwe indruk. Duidelijk was
dat de uitgevers pas op de plaats
maakten. Illustratief en opmaak-
technisch mocht het niet te duur
en te tijdrovend worden.
Uit een rondgang langs de uitge
vers valt op te maken, dat de
vogeltjes nu inderdaad weer
wat vrolijker fluiten. Er wordt
opnieuw wat meer geld gesto
ken in de uitvoering en de
presentatie van wijnkennis in
boekvorm.
Hier en daar waait ook een
frisse wind. Er valt bij
menig auteur de neiging te
bespeuren om als een vrije
vogel het aloude pad te
ontstijgen, om dus het
klassieke opsommen van
herkomstgebieden min of
meer te ontvluchten en
de consument langs een
andere weg in te wijden
in de wereld van wijn.
Hij wordt de praktijk
ingeschoven. Op een
aantrekkelijke
manier wordt hij op
de feiten gedrukt.
Hij leert al lezend en
kijkend naar
afbeeldingen wat
de kleur van een wijn zegt.
Hij leert ruiken. Hij gaat proeven
en onderscheiden.
Rode draad
Een mooi voorbeeld is Het Lek
kere Wijnboek van Albert Heijn.
De rode draad die door dit full
color werk loopt is kleur, geur en
smak. „Wijn wordt vaak lekker
der als je er iets bij eet", zegt heel
terecht Anneke Ammerlaan, de
samenstelster van dit boek.
Daarom wordt ook ruimschoots
aandacht besteed aan de combi
natie van wijn met gerechten en
ontbreken recepten niet. En
omdat in zo'n boek aan her
komstgebieden toch niet hele
maal te ontkomen valt, zijn die
beknopt weergegeven, achterin.
Héél verdienstelijk is dat geen
reclame wordt gemaakt voor de
wijnen uit de eigen supermark
ten.
Het bedrijf heeft 23 jaar lang
gewacht eer het weer met een
wijnboek uitkwam. De eerste
keer was in 1972 toen 'Het Volko
men Wijnboek' van Wina Born in
de winkels te koop lag. De uitga
ve van 1995 berust op een totaal
andere filosofie. Een onderzoek
onder klanten wees uit dat er
vooral behoefte is aan praktische
informatie. Daarom ook zijn er
méteen maar 35.000 exemplaren
gedrukt. Dat is veel. De gemid
delde oplage van welk boek dan
ook in Nederland komt niet ver
der dan 3000.
Tot dusver heeft uitgeverij Het
Spectrum vooral uitgeblonken
met zijn vaste uitgaven, met de
ooste en mooiste boeken van
Nederlands wijnschrijver num
mer één Hubrecht Duijker en in
mindere mate met een aantal ver
taalde werken van een andere
'op-wijnschrijver, de Brit Hugh
Johnson.
Atlas
Oeze auteur steelt trouwens voor
mij de show binnen die tien kilo
recent ontvangen wijnpapier. Na
mjna 25 jaar ziet eindelijk zijn
wereldberoemde Wijnatlas
apnieuw het levenslicht. Geheel
herschreven en aangepast. En
edoeld om tot in de 21e eeuw up
o date te zijn. Met 215 kaarten,
er wereld hebben we hier zon
ar twijfel te doen met de bijbel
onder de wijnboeken, zowel
pncht op de belangstellende
ook als de deskundige.
,s ^T1 toen de eerste editie
orscheen, is dit standaardwerk
tttaald in twaalf talen. De
leuwste editie zal hoogst waar-
ijnlijk dezelfde weg gaan. Van
o eerste Nederlandse druk zijn
'n oen kwart eeuw tijds 170.000
emplaren verkocht. Kijken we
"nar de hele wereld dan zie je bij-
Dp mili°en van die atlassen,
j- twee Spectrum-wijnboeken
traditioneel jaarlijks ver-
l in om'°°P worden
6 vacht, lopen volgens de uitge-
mcteen al als een trein. Op
weet
met
Pt SMAAK VAN DRUIVEN
V ruikt étt proeft zwarte bessen,
meer bij welke druif en welke wijn deze omschrijving past.
Daarom ditoverzicht:
Druiven
Bijvoorbeeld In
chenin bfanc
Loire Afouvray
vtognier
Viogniet/Coodrleu
cbardonnay
Bourgogne blanc
sauvignon tslanc
toire/Sauvignon
Duitse Riesling
sauvignon blanc
LNre/Sancem», Australische, CaWomische
en Nieuwzeclamfse Sauvfgrtons
faling
rijpe Duitse en Ebavset Riesling
muscat
Muscat/moscalo
gewurztramincr
Cewurztraminer
müiter-thurgau
Müller-Thtirgau
bon)
cbardonnay
Bourgogne blanc en andere Chardonnays
sémtfktf»
Monbaziflac
uuvtgnon blanc
Bordeaux blanc en andere Sauv«gnon blanc?
riesling
(Ék»ere«)au*{**se
sémiffctn
Sautemes
chenin bianc
Coteaux du tayon
sauvignon Wam
Sauvignons blancs/loire
riesSng
Riesling
coïombard
CötesdcGascogne
gewualrarrtiner
Ebas/Aystralie
pinot Nam
EUas
sémilfon
Sautemes
colombard
Cotombard (Australie/CaWornté)
I batdrulvfft
muscat
Muscal/'Möscato
malvasia
Malmsey madera
chardonnay
oa». Champagne
verdejo
Rueda
Isiwucht
riesling
Ö2AS
gevvvmriminer
Eteas
nik
cbardonnay
Bourgogne e« andere Chardonnays
iémiilof!
Craves
chenin bSanc
Voovray
vtognier
Viogoier
ctwdonnay
teiuillou
hout gerijpte Cherdonnays,
Btaoc de blaiKS Champagne
Sémitlon (Austraft)
basis van erva
ring in voorgaande jaren
wordt verwacht, dat zowel de
Wijnalmanak 1996 van Hubrecht
Duijker als de Wijngids 1996 van
Hugh Johnson 10.000 keer zullen
worden verkocht.
De almanak ziet er anders uit. Je
kunt hem nu echt gemakkelijk in
je zak steken. Geen overbodige
luxe want in dit boek worden elk
jaar uit bijna alle wijnlanden de
vijfhonderd beste wijnen onder
een tientje opgesomd, compleet
met prijzen en waar die in Neder
land te koop zijn. Met dit boekje
bij je kun je geen miskopen aan
richten. Uiterst flesgericht!
De Wijngids lijkt wat omvang
betreft nooit volgroeid te raken.
Elk jaar zie je hem dikker wor
den. Het is dan ook niet eenvou
dig om al die nieuwe ontwikke
lingen in de hele wereld bij te
houden. Johnson doet dat prima.
Hij heeft in die wereld een naam
te verliezen.
Een collectief werk van diverse
schrijvers uit de hele wereld is de
kleurrijke Larousse Wijn Ency
clopedie. Hoewel hier wel weer
als vanouds in een lange rij één
voor één de wijnlanden worden
besproken, wordt daarbij toch
zeer veel informatie gegeven
waar je als gewone koper wat
mee kunt doen.
De eerste 125 bladzijden gaan
trouwens over praktische zaken
als kiezen, bewaren, proeven en
meer van die dingen. Uitgever
Tirion kan met deze prestatie
voor de dag komen. De eerste
druk van 3500 beslist niet goed
kope boeken is daar inmiddels de
deur uit. De tweede druk is in
aantocht.
Het kon niet uitblijven. De
opmars van wijnen uit de Nieuwe
Wereld vroeg om een boek daar
over. Hubrecht Duijker is daarop
ingesprongen en Tirion is met de
kluif aan de haal gegaan. Wijn-
bladzijde hiernaast
'/s Tfs
AF nvPKAPb
nyF»»f.ktt
Voa- de tanen was de
Kris» <fa bron var eoeta
wlpsn. t<*wijt Mspkfcva en
Geor^ié husi eigengemaak
te 'uonjeaux' tn t&feibfijrm
v*i hoge kwaliteit gaven.
Ook aandacht voor de nieuwste wijnlanden, zoals hier voor Moldova, hij velen nog een onbekende
grootheid.
notities uit de Nieuwe Wereld,
gedeeltelijk in kleur, is tot stand
gekomen in samenwerking met
onder meer de AVRO waar Duij
ker recent een serie heeft ver
zorgd over hetzelfde onderwerp.
De verkoop ligt tot nu toe ver
boven het gemiddelde, dankzij
natuurlijk de tv-serie.
Meer een groot uitgevallen wijn
boek in full color dan een agenda
is de Wijnagenda 1996. John J.
Akkerman is de grote man achter
dit voor een deel nogal commer
ciële werk. Zijn uitgeverij draagt
de naam Naber Media Exploita
tie. Akkerman en Naber hebben
succes.
Het doel dit jaar was om er
10.000 te slijten in Nederland en
5.000 in België. „Dat halen we
helemaal", weët hij zeker. Voor
een groot aantal teksten, die in
feite advertenties zijn, schaamt
hij zich niet. „Het houdt dit toch
schitterende werk betaalbaar en
de consument vindt er deson
danks enorm veel wetenswaar-
Opvallend is dat de inhoud van diverse werken deze keer gericht
is op proeftechnieken en smaaksensaties.
Ook de oplagecijfers zijn wat
nederiger. Geen van drieën
komen ze over de magische grens
van 3000 heen. Maar dat wil vol
gens de uitgever nog wel zeggen
'dat ze goed lopen'. Clarke's
Wijngids 1996/97 van Oz Clarke
is voor de tweede keer versche
nen na een goede ontvangst van
de eerste editie, twee jaar gele
den. Het werk lijkt een beetje op
de Wijngids van Johnson, maar
heeft net een andere aanpak.
Een sympathiek boekje is De
wijn van A tot Z van Robert Lee-
naers. Dit woordenboek voor
wijnliefhebbers is juist in zijn
bondigheid heel bruikbaar. Een
spiekboekje dat je zo in je bin-
nenzakt steekt.
Het derde boek, Wijn! Wijn!!
Wijn!!! van Els Lems en Lueette
Faber-Oostenbroek gaat over
wijn in de oudheid en is eerder
besproken in De Stem van 3
november j.l.
Alle uitgevers die ik heb bena
derd na kennis van deze tien boe
ken te hebben genomen, zijn het
erover eens, dat de belangstelling
voor wijnboeken op dit moment
vooral groeiende is in de kopers-
groep boven de dertig. De meeste
boeken worden verkocht in Bra
bant, wat minder in de Randstad
en nog iets minder in Limburg.
Dan volgt op zekere afstand de
rest van het land.
Die gestegen interesse blijkt ook
wel uit geluiden in de betere
boekhandel. Daar staan gemid
deld het hele jaar door zo'n twin
tig wijntitels op de planken.
Vooral tegen het eind van het jaar
vliegen ze weg. Als veelal kleuri
ge vogels die het nest verlaten om
in de wijde wijnwereld hun eind
bestemming te vinden bij de
wijnlezer.
digs in. Heel wat teksten zijn
trouwens helemaal niet commer
cieel." Dat laatste klopt, want je
vindt er van alles in over bijvoor
beeld wijnmusea, instanties voor
wijn in Nederland, wijnclubs,
wijnwandeltochten en een over
zicht van wijnoogsten. Overigens
is de wijnagenda in deze vorm
uniek op deze aarde.
Kosmos Z&K heeft in de serie
Culinaire Boekerij weer drie
wijnboeken laten drukken. Ze
zijn vergeleken bij andere nieuw
komers bescheiden in gewicht.
Door Nico Koolsbergen
Voor 'echte' koks is het kerstdi
ner geen probleem, maar voor
liefhebbers die maar af en toe in
de keuken kunnen staan en tij
dens de feestdagen geacht wor
den hun jaarlijkse hoogstandje
te leveren, zijn het spannende
tijden. Koelkast en vriezer lig
gen vol en in de kookboeken is
al aangestreept wat er dit jaar
gaat gebeuren. Het mag niet
mislukken maar je weet het
nooit.
Een geslaagd en smakelijk
feestmaal hangt van een hele
boel factoren af. Kaarsen,
muziek, verlichting, de wijn
keuze, het bestek, de conversa-
Hugh Johnson: Wijnatlas.
Spectrum, prijs 125,-
Diverse auteurs: Larousse
Encyclopedie. Uitg. Tirion,
99,50; na 1 januari 115,-
Uitg.
Wijn
prijs
tie. En, inderdaad, ook van het
geserveerde voedsel. Een kal
koen of biefstukje bereiden mag
geen moeilijkheden opleveren.
Maar het sausje dat zo'n stuk
feestvlees 'af' moet maken, is
een ander verhaal. Mocht er
ergens iets niet helemaal vol
gens het boekje gaan dan kan
een goede saus de maaltijd nog
behoorlijk ophalen.
Sauzen maken is een kunst. De
professionele kok staat achte
loos te roeren, voegt hier een
scheutje room, daar een klontje
boter en ginds nog een gefruit
uitje toe.
Die mensen weten wat ze doen
en het resultaat is altijd om de
vingers bij af te likken. Dat
kunnen we tegenwoordig thuis
ook. Met dank aan de schrijfster
van 'Met saus!', een boek dat
alle geheimen van een geslaagde
saus onthult.
Het verscheen al maanden gele
den maar we hebben het zuinig
bewaard tot tegen de kerstda
gen. Want een paar tips van
Moya Clarke kunnen het ver
schil uitmaken tussen een
geslaagd en een mislukt diner
op die ene dag in het jaar dat het
echt niet fout mag gaan. De
kracht van het boek is dat het
zich niet beperkt tot bladzijden
vol recepten maar ook de basis
beginselen van het maken van
de diverse soorten sauzen uit
legt. Het bevat tips voor het
invriezen van sauzen, want vaak
is dat mogelijk. Ook een
geslaagde dressing is geen kunst
meer na het lezen van dit boek.
Het oog wil ook wat en Moya
Clarke legt uit hoe met verschil
lende sauzen op het bord fraaie
kleurcombinaties gemaakt kun
nen worden.
In totaal bevat het boek 180
recepten voor klassieke en
moderne sauzen, waarbij in het
hoofdstuk over de klassieken
opvalt dat 'saus' daar ineens op
zijn Frans 'sauce' gaat heten.
Moya Clarke: Met saus! Uitg.
Kosmos-Z&K, prijs 29,90.
Anneke Ammerlaan: Het Lekkere
Wijnboek. Uitg. Albert Heijn, prijs
25-
Diverse auteurs: Wijnagenda
1996. Uitg. Naber Media Exploitatie,
prijs 57,75,-
Hubrecht Duijker: Wijnnotities uit
de Nieuwe Wereld. Uitg. Tirion, prijs
19,90
Hugh Johnson: Wijngids 1996.
Uitg. Spectrum, prijs 34,90
Hubrecht Duijker: Wijnalmanak
1996. Uitg. Spectrum, prijs 19,90
Robert Leenaers: De Wijn van A
tot Z. Uitg. Kosmos Z&K, prijs
24,90
Oz Clarke:
1996/97. Uitg.
24,90
Clarke's Wijngids
Kosmos Z&K, prijs
VRIJDAG 22 DECEMBER 1995
In een paar uur tijd tovert Peter Meurders een ijsblok om tot
een kraakheldere adelaar.
Door Hans van Alebeek
Een kettingzaag, een bijl en
een paar scherpe beitels.
Ziedaar het gereedschap
van 'ijsmeester' Peter Meur
ders. Uit ijsblokken van
eigen recept laakt en schaaft
de Limburger de prachtig
ste beelden en figuren.
Beeldhouwkunst die maar
een paar uur goed blijft.
Maar dat is juist de bedoe
ling.
Zijn eerste ijsbeeldje was een
zwaar gehandicapte inktvis.
Het beest had maar vier tenta
kels want Peter Meurders was
nog zeer onervaren en werkte
met een simpele vleesvork.
Inmiddels deinst de 41-jarige
Limburger uit Klimmen ner
gens meer voor terug. De toren
van Pisa in kristalhelder ijs of
liever de Big Ben? Alles kan.
Zelfs het logo van het bedrijf of
een beeld van een paar meter
hoog, Meurders maakt het in
zijn ijskoude atelier. De prijs
loopt op van een paar tientjes
tot een paar duizend gulden.
„Kijk, hier begint het allemaal
mee", zegt Meurders en trekt
de deur van de vriescel open.
Drie enorme ijsblokken van
500 kilo per stuk staan klaar
voor behandeling. Geen
gewoon ijs, lacht Meurders
mysterieus. Maar zeker geen
Limburgs kraanwater dat als
mega-ijsblokje is ingevroren.
„Dat ijs wordt meteen dof ter
wijl dit ijs kristalhelder blijft
en niet snel splijt", zegt de
beeldhouwer. „Resultaat van
jarenlang experimenteren."
Met een kettingzaag zaagt
Meurders vervolgens een blok
ijs uit de kolom en zet het
gevaarte in zijn atelier op een
tafel. In een paar uur tijd tovert
hij de ijsblok om in een kraak
heldere adelaar met fladderen
de vleugels. De prijs: 200.
Binnen de vaderlandse horeca
is Meurders' bedrijfje High
Lights in Ice geen onbekende.
Zijn ijsbeelden worden van het
Amstel tot aan Van der Valk
gebruikt om (ijs)buffetten op te
luisteren. „Geld uitgeven aan
iets dat smelt; in het begin
moest de horeca daar nog wel
aan wennen", weet Meurders.
Ten onrechte, benadrukt hij:
„Een ijssculptuur blijft een uur
of vier goed. Je kunt het dus
een paar keer gebruiken als je
het weer invriest en dan vallen
de kosten hartstikke mee."
„IJs is prachtig materiaal",
zegt Meurders, terwijl hij de
adelaar bijschaaft. „Het is hard
als steen maar je kunt het mak
kelijk bewerken. Vanwege de
kou in het atelier is het ijs nu
dof en dood. Maar je moet dat
eens zien als er een spotje op
staat en het beeld begint te
smelten. Dan begint alles te
glinsteren en te flonkeren, dat
is prachtig om te zien."
Meurders maakt het liefst beel
den op maat. „Elke week een
adelaar, een toren van Pisa of
de Eifeltoren? Nee, dan kan ik
net zo goed in een fabriek gaan
werken", zegt Meurders. „Ik
probeer steeds mijn grenzen te
verleggen. Voor de opening van
de golfbaan in Tilburg heb ik
bijvoorbeeld een golfer gele
verd. En voor André Rieu heb
ik pas nog een viool van ijs
gemaakt."
„Kijk, het moeilijke van dit
werk is dat elk beeld een zeke
re levensduur moet hebben. De
mensen moeten waar krijgen
voor hun geld. Daarom moet je
ook niet iets maken wat na een
half uur niet meer te herkennen
is of omvalt", zegt Meurders.
„Ze vragen me wel eens om
voor een jubileum het borst
beeld van de directeur te
maken. Maar zo iemand ziet er
na een paar uur belachelijk uit.
Dat doe ik dus niet."
Meurders geeft elk jaar een
kleine 'ijs-cursus' aan koks en
binnenkort komt er een groep
studenten van de kunstacade
mie op bezoek voor een dag
'ijsbeeldhouwen'. „Iedereen
kan het. Het gaat erom dat je
durft", zegt Meurders. „Als je
eenmaal begonnen bent, is er
geen weg terug. Maar ijs is veel
mooier dan steen. Je kunt er
dwars doorheen kijken en wat
nog belangrijker is: het gaat
veel sneller en daar. hou ik wel
van."
December is voor Meurders een
topmaand. Dik ingepakt in
warme ski-kleren, handschoe
nen en laarzen staat hij dan de
hele dag te hakken en te scha
ven. Meurders: „Ik balanceer
met mijn werk op de grens van
kunst en kitsch. Ooit hoop ik
nog eens iets echt monumen
taals te maken. Inderdaad, ook
dat werk zal binnen een paar
uur verdwenen zijn. Maar dat
is misschien juist de uitda
ging"
Even de kettingzaag in het ijs en er komt een hond tevoor
schijn. FOTO'S MARC BOLSIUS
