DE STEM
'Lyrisch of
gewelddadig,
maar altijd
compromisloos'
aap Oppeneer
Terneuzen
AGENDA
Strip
tekenaar Eric
Schreurs kroop uit
de valkuil van
succes, drank en
drugs
RTNIEUWS KORT
SPORT
)AG 22 DECEMBER 1995 C2
Vamen
men staan op zaterdag 23 december
programma. Dit met de plaatselijke
- achter de regietafel, daarbij
het programma met een drie, zes
gaan om 15.00 uur van start. Er
14.00 uur in de kantine van de
welk complex tevens was- en
Na afloop is er een verloting op
Aardenburg
pvolgend seizoen AVC Aarden-
woonachtige oefenmeester traint op
r Terneuzen. In Aardenburg volgt
Acker, bezig aan zijn tweede sei-
gegeven aan het einde van het sei-
-voorzitter Frans van Dongen toon-
vastleggen van Ottens. „Henk heeft
en Terneuzen goed met een groep
onze jeugdige ploeg toch de nodige
neemt niet weg dat we over Jimmy
dit seizoen ons wellicht de promotie
bezorgen.
iwdorp
iekvereniging AV'56 organiseert in
Ivereniging Nieuwdorp op zaterdag
De afstanden zijn drie, zes of
■ut um 14.30 uur plaats bij de ingang
V Nieuwdorp waar men vanaf 13.30
op
den
naf
op
is
ier
;aat
Grote Gids
VRIJDAG 22 DECEMBER 1995 DEEL
rnooi
de Feyter en Eduard de Rijk wordt
rtuus op tweede kerstdag een zaal-
13.00 uur en duurt tot 18.00 uur.
In de eerste groep komen de teams
imelink uit. In de tweede poule spe-
Maradonna Jrs, Wieland en Van
1 handen van Cor Mechielsen en
ak
imus/Pluym
bal heeft Gemeente een knappe pres-
luym met 6-5 te verslaan. De ambte-
rk dat de tegenstander de vaste doel-
eler onder de lat moest spelen.
kwam op naam van Jos Lambert
Len Leo Bolleman. Koploper was en
lat deze week De Ridder met 4-5 aan
Cysouw/Roeland-Maradcmna jr 3-3,
aes 3-5, Broomchemie-De Ruyter 3-10,
lai-ine Service-Ratjetoe 4-3, De Ridder-
f-ine Service 10-28, Primus/Pluym 11-15,
and 11-20, De Pooter/Koole 10-19,
a jr 10-16, Disco Love 9-14,
De Ridder 10-13, De Ruyter 10-9, Engel-
■elant 11-0, Den Doelder 11-0.
oeken zege
fdklasse van de zaalvoetbalcompeti-
regionale teams binnen de lijnen. In
5-4 van Jongepier en in Hulst zege-
zentrappers.
■3 - „Het was wat men noemt een
was niet groot, omdat paal en lat
den," aldus Henk Maas, coach bij de
_;e werd de behaalde marge niet meer
vegers, Cees de Putter (2x) en Dennis
oor de winnende serie. Ronny de Vos
rden tegen.
- Bij de doelwisseling wees het sco-
ce gelopen. Die gemakzucht werd na
.ft. „Ik heb toen flink van mijn neus
Frank de Cocq van de thuisclub. De
naam van Marib de Vreeze (2x), Jan
saldo poulewinnaar
tennistoernooi in het Terneuzense
voriet Jaap Oppeneer zijn visite-
relijk poule-winnaar. Als titelverde-
ijn stand verplicht.
en Jack van der Staal. Tegen
laatstgenoemde geraakte Hirdes
via 6-6 niet verder dan de halve
winst. Genoeg echter voor de
eindzege in de poule want Van der
Staal had 'slechts' met 8-1 van De
Pooter gewonnen.
In de dubbel-C-klasse won het
favoriete duo Johnny Bleyen-
berg/Onno van Quekelberghe fors
van Erik Cobben en Jan Nouwen.
De als tweede geplaatste combi
natie Jan Veraart/Aart van der
Sloot ging echter verrassend me
7-5 onderuit tegen Guido
Rechter en Toine de Waal.
UITSLAGEN
MANNEN
ENKELSPEL
C2: Christiaan Hiensch-Johan Heye
Dl: Herman Filipo-Jan Nouwen
de Vlieger-Jan Gijsen 6-5, Jaap O]P? Acjrie
Dick Vrolijk 13-5, Herman de Begt-A®
Verschelling 7-6. Hirjes6-6,
D2//E: Jack van der Staal-Enc Hir
Edwin Sinke-Piet Bohijn 7-5.
dubbelspel dei
C: De Rechter/De Waal-Veraart/Van
Sloot 7-5, Bleyenberg/Van Quekeioeig
Cobben/Nouwen 12-1. 2-l2
Dl: Van Dijk/Piessens-Houg/Houë 5.
Van der Staal/IJsebaert-Cevaal/verd*
D2/E: De Reus/Herrebout- statvjeïSd-
link 8-5, Cornelissen/Scheele-vers
ling/Verschelling 6-8.
vrouwen
dubbelspel ^ijland
Dl: Visser/Bleyenberg-Van
4-10, Visser/Bleyenberg-Van Does
Kort 5-8. -orT
GEMENGD DUBBELSPEL
Dl: Van Tiggelen/Van de Flek-M0
10, Van Dijk/Van Dijk-Harms/Van
ter
13-
de
gen
een
TV
als
rde
ène
ing
ens
oor
lijk
ile-
.oor
iste
IOU-
iek-
8-6)
9-
,ou-
iten
hel-
nog
iede
mie
sus:
bo-
rele
ert-
ten
-1)
KORFBAL
.- Zaterdag 23 december, afdel'"®'
irste BKC-Atlas (promotieklasse
ord- sporthal De Veerhoek 0°s
aanvang 15.20 uur.
VOLLEYBAL
asse
tdau
Zaterdag 23 december,
Morres-TDK/Brevok 2 (VWj
ronde beker vrouwen), SP ,qi5
Den Dullaert Hulst, aanvang i*
Joop Klepzeiker is in stripland wat
11 Bundy is op de televisie. Een
'born loser', een zielepiet, 'a real
sjhmuck'. Klepzeiker is ook min
stens zo populair als de hoofdfi
guur uit 'Married with Children'.
Ooit dreigden adverteerders weg te
lopen bij het blad Nieuwe Revu,
omdat ze de strip te 'vunzig' von-
Later vochten ze om een
plaatsje naast de wekelijkse avon
turen van Joop. De verzamelal-
bums (no. 10 is net uitvan de man
het paardegebit en de uitpui-
e ogen bereiken elk jaar enor
me oplagecijfers. Een gesprek met
tekenaar Eric Schreurs over perio-
van succes en diep verval.
door Samir Suudi
Bric Schreurs; de door hem getekende
top Klepzeiker behoort al jarenlang
tot de grappigste stripfiguren van
Nederland. Toch zijn het niet
Schreurs' humoristische kwaliteiten
lie centraal staan in de meeste artike-
over de striptekenaar. Poep,
en bloed. Vrouwen met grote
torsten en gigantische achterwerken,
agressieve proleten, opgepompte
bodybuilders die strandgangers ter
roriseren, alcoholisten en hoerenlo-
Dat zijn de onderwerpen waar
Schreurs steevast over wordt doorge-
door journalisten. Waarom het
toch allemaal zo extreem moet. En of
Sctaeurs soms zélf een mannetje is dat
1 wordt door al die viezig
heid.
Wt Schreurs dat zijn talent als
humoristisch tekenaar miskend wordt
tor de grote nadruk die de pers stee
vast legt op de aardse zaken in zijn
strips? De tekenaar van Klepzeiker
Wit. Hij is een lange, vriendelijke
van 37 en zit met een grote mok
e in de hand in zijn werkkamer,
halfronde uitbouw aan zijn fraaie
i, die gelegen is aan een Leidse
vaart.
'Me zwarte jaloezieën zijn gesloten,
'wak oranje-geel-achtig kunstlicht
in het vertrek. Aan de ene kant
staat een wandrek met stapels strip-
en, er tegenover een rek stampvol
Aan de wand een poster van Bad
Untenant Harvey Keitel. „Ja, het
me dat artikelen oveFmij altijd
geopend worden met omschrijvingen
meester van de gruizigheid enzo.
toont de vooringenomenheid van
'c schrijvers."
«Natuurlijk kan ik niet ontkennen dat
platheid, de dronkenlappen en de
«ont een rol spelen in mijn werk.
•™ar die drollen liggen toch ook op
Ta,at' Bovendien getekende stront
3Ik hoop altijd dat ze zien
in mijn werk onder de zichtbare
Platheid ook nog een andere laag zit.
18 wil niet zeggen dat mijn strips ver-
d zijn, maar ik denk dat ik ze
«boven het platte uittil."
1 luidsprekerboxen klinkt de
van Captain Beefheart. Voor
"namens Schreurs - 'overdag kom ik
e«it op gang, ik werk door tot een
Sar uur na middernacht' - klinkt het
latend 'veel te neurotisch'. Beef-
J? Saat tot. Schreurs haalt zijn
ouders op. „Ach, de critici zien in
strips wat ze er in willen zien.
elk wat wils denk ik dan maar.
- naar erkenning is ook niet écht
)n streven. Vanaf het begin maak ik
alti'lP st"Ps' Zo'n erfenis blijf je
u i. meezeulen. Al zou ik alleen nog
i "sehe tekeningen voor kinderboe-
1 maken, dan zou ik nog die verha-
°ver platheid om de oren krijgen."
Passie
milieu waarin Eric Schreurs
is niet echt artistiek te noe-
kT "^et waren meer techneuten en
v'yaarnnachinisten." Toch staat het
H- e jonge Eric 'al vanaf het
er>t dat hij een potlood kan vast-
Eric Schreurs, de schepper van Joop Klepzeiker: „Ik wil niet zeggen dat mijn strips verheffend zijn, maar ik denk dat ik ze wel boven
het platte uittil.
houden' vast wat hij wil worden: strip
tekenaar. Hij verslindt in de jaren
zestig blaadjes als Robbedoes en Kuif
je. Vader Schreurs, zelf instrumenten
maker, weet niet echt goed raad met de
toekomstdromen van zijn zoon. Toch
stimuleert hij de jonge Eric om zijn
passie te realiseren.
Na de lagere school rijst de vraag wel
ke vervolgopleiding het geschiktst is
voor de jongen. Schreurs: „Probleem
was dat ik niet echt een briljante leer
ling was..." In een poging het nuttige
met het aangename te verenigen voor
hun zoon, kiezen pa en ma Schreurs de
LTS-opleiding grafisch tekenen uit
voor hun zoon. „Tsja, je moest toch
wat. Ze waren zo naïef te denken dat
strips worden gedrukt, dus aan zo'n
opleiding heb je vast wel iets..."
„Het werd echt een zwarte bladzijde,
met mijn twee linkerhanden. Ik pres
teerde het om zelfs daarvoor nog te
zakken. Ik deed de hele dag ook niets
anders dan poppetjes tekenen."
Een poging om op de Academie voor
Beeldende Kunsten te komen strandt
vanwege zijn gebrekkige vooroplei
ding. Enige tijd later slaagt Schreurs
er wel in om toegelaten te worden tot
de avondopleiding van de Haagse aca
demie. Ook deze opleiding helpt
Schreurs niet echt bij het ontwikkelen
van zijn tekentalenten. „Het was alle
maal te academisch,voor mij. Ik gaf
blijk van pure desinteresse. Je moest er
stillevens en naakten tekenen. Het was
voor mij onzinnig om schalen met fruit
na te tekenen. Daar kun je toch net zo
goed een foto van maken?"
Een natuurgetrouw portret kon
Schreurs wel maken, alleen hij vond
het boring. „Ik wilde karikaturaal
werken. Als ik de uiterlijke kenmerken
van iemand mag opblazen, dan vind ik
het leuk."
Dat soort werk was - evenals strips -
taboe op de Academie, ontdekte
Schreurs. „Strips waren voor kinde
ren, vond men daar. Strips zouden ook
de geest doden van kinderen, zoals
men al voor de oorlog vond van Dick
Bos en Eric de Noorman. Die ideeën
leefden daar nog steeds. Nee, ik moest
striptekenen maar uit mijn hoofd
laten." Lachend: „Maar dat heeft niet
mogen baten."
Schlemiel
Na anderhalf jaar worstelen op de
Academie kon Schreurs opkrassen. Op
die periode terugkijkend constateert
Schreurs dat hij er alleen wat nuttige
materiaalkennis heeft opgedaan. Van
veel groter belang voor het ontwikke
len van zijn eigen stijl waren de Fran
se en Amerikaanse undergroundstrips
die Schreurs verslond. Tekenaars als
Gotlib, Reiser, Crumb en Moebius
(pseudoniem van Jean Giraud, de
tekenaar van Blueberry)braken voor
Schreurs 'alle stripcodes open'. „In
hun verhalen waren de hoofdpersonen
geen seksloze figuren die een bankroof
oplosten. Die strips waren intermense
lijk. Er werden grappen over van alles
en nog wat gemaakt.academie had Schreurs een paar baan-
Het ontwikkelen van zijn eigen teken- tjes 'waarvoor je niet al teveel bagage
stijl omschrijft Schreurs als een 'ont- nodig had'. Zo was hij een tijdje
dekkingsreis die je helemaal zelf uit- schoenverkoper - 'zou je dat nou wel
stippelde'. „Het pad ontstond al lopen- opschrijven?'Ik wil de schoenverko-
de." Schreurs heeft nooit een pers geen trap na geven' - en verko-
echt idool gehad, per van badkleding in een
iemand die hij
slaafs kopieer
de. „Je pikte
wel din-
op.
gen
Die
'zeef
de' ik
als het
ware,
waar
na ik ze
naar me
toetrok."
Hij somt
enkele
invloeden op die
hij herkent in zijn
eigen werk: het 'sterk
karikaturale' van Gotlib, het 'cynisme'
van Reiser en het 'morsige' van Crumb.
„Crumb maakte sterk autobiografi
sche strips, waarin hij ook zichzelf
tekende. Hij had bovendien zelf ook de
fysiek van een schlemiel. Dat vind je
weer terug bij Klepzeiker. Evenals de
dames met grote achterwerken uit
Crumbs strips. Het was voor mij het
opengooien van het bewustzijn om dat
zo op papier gezet te zien."
Schoenverkoper
Tijdens en na zijn avondstudie aan de
boetiek in Katwijk
aan Zee. Voordeel
van dat laatste
baantje was
'dat je er 's
winters
lekker bij
kon teke
nen'. De
enkele
klant die
in dat
jaargetijde
een zwem
broek kwam
.uitzoeken, werd
volgens Schreurs
'snel weggebonjourd'.
Eind jaren '70 weet Schreurs
voor het eerst wat getekend werk te
verkopen. Het satirische stripblad De
Vrije Balloen publiceert Adrianus en
Geharrebar. In het toenmallige jonge
renblad Puls verschijnt Schreurs' strip
De Klootwijkers. Uitgeverij SP publi
ceert enige tijd later verzamelalbums
van Adrianus en Geharrebar. De
albums zijn uitgevoerd in zwart-wit en
gedrukt in beperkte oplages.
In '82 benadert Nieuwe Revu Schreurs
voor het tekenen van een nieuwe strip:
Joop Klepzeiker.
Schreurs: „De
Revu wilde in die tijd een beetje van
hun blote borsten-imago af. Toch wil
den ze nog wel een beetje bloot in het
blad houden. Daarom kozen ve, voor
een satirische strip met nogal wat seks
er in." Tekenaar Toon van Driel
(bekend van o.a. FC Knudde) werkte
indertijd voor Nieuwe Revu. Hij had
de formule bedacht voor een nieuwe
strip rond een anti-held, een loser.
De uiterlijke kenmerken van deze
Klepzeiker - volgens het bargoens
woordenboek 'iemand die uit zijn nek
kletst' - stonden Van Driel ook al voor
de geest. De in kroegen, achter- en
hoerenbuurten rondscharrelende naïe
veling zou te herkennen zijn aan z'n
grote oren, paardegebit en rare bur
germanskapsel. Kortom, de vleesge
worden schlemiel.
Gretig
Van Driel vond dat hij zelf niet de juis
te tekenstijl had om het door hem
bedachte personage op papier te zet
ten. Collega-tekenaar Gerrit de Jager
(van de Familie Doorzon) tipte Van
Driel over de specifieke stijl van
Schreurs. Die hapte gretig toe: „Mijn
tijd van sappelen was eindelijk voor
bij."
De eerste veertig wekelijkse afleverin
gen van Joop Klepzeiker tekende
Schreurs op basis van scenario's van
Van Driel. Na een ruzie verdween Van
Driel bij Nieuwe Revu. Klepzeiker was
inmiddels zo ingeburgerd, dat het
weekblad Schreurs verzocht de strip
zelfstandig voort te zetten. Schreurs:
„De formulé bleef gelijk, maar ik heb
de stijl langzamerhand omgebogen. De
humor van Van Driel was toch wat
oubolliger."
De volgende jaren beschrijft Schreurs
zelf eufemistisch als 'een nogal hecti
sche tijd'. De Klepzeiker strips worden
waanzinnig populair. De albums vlie
gen de winkel de uit. Schreurs tekent
daarnaast ook nog de science fiction-
strip Adrian Backfish, de strip Knier
Zweilever (over een gebochelde
leproos in de Middeleeuwen) en de
avonturen van patser Dick van Bil en
het hondje Retep. Hij schrijft een
dichtbundel en maakt samen met
enfant terrible Theo van Gogh het
boekje Recreatie. Tekst en tekeningen
van dit werk worden door de Neder
landse uitgeverijen zo aanstootgevend
gevonden, dat het boekje nooit op de
markt zal verschijnen.
Films
Alsof het allemaal nog niet genoeg is,
speelt hij ook nog rollen in de films
Charlie en Terug naar Oegstgeest van
vriend en geestverwant Van Gogh.
Plots voor zijn strip worden in die tijd
steevast in de kroeg bedacht. Om
inspiratie op te doen en tegelijk zijn
moordende werktempo vol te houden,
leeft Schreurs steeds meer het leven
van 'seks, drugs and rock roll'. „Het
steeg naar mijn hoofd. Ik kon niet goed
omgaan met het bekende Nederlander
zijn. Hoewel ik er mee hoereerde,
werkte het tegelijk verstikkend. Ik
verloor mij eigen identiteit, werd een
karikatuur van mezelf."
„Maar als je een produkt maakt dat zo
goed verkoopt - en dat gaat gepaard
met veel drank - dan heb je niet het
gevoel: ik ben verkeerd bezig. Het
duurde lang voordat de schellen van
mijn ogen vielen." Rond 1990 begint
Schreurs' lichaam te protesteren tegen
het jarenlange alcohol- en cocaïnemis-
bruik. „Ik kon m'n handen niet meer
stilhouden boven het papier, werd
depressief en verviel in totale apa
thie." Het gebogen over zijn werktafel
zitten leidt tot een hernia. Hij moet
stoppen met zijn tekenwerk.
Het zal Schreurs uiteindelijk drie jaar
kosten om van zijn verslavingen af te
komen en weer te beginnen met het
tekenen van Klepzeiker. Hij wordt
opgenomen voor een ontwennings
kuur, maar loopt' weg. Schreurs is
ervan overtuigd dat hij zonder alcohol
en drugs niet meer voldoende inspira
tie heeft voor zijn creatieve arbeid.
„Toch had ik iets stijfkoppigs. Zo van:
ik heb mezèlf te gronde gericht, ik
moet er ook zélf weer uitkomen. Die
Joop Klepzeiker in actie
FOTO ROBERT VAN STUYVENBERG
diepgevoelde behoefte aan zelfbehoud
en de zorg om zijn gezin geven hem de
kracht om uit de put te kruipen. In '93
verschijnt voor het eerst weer een epi
sode van Klepzeiker in Nieuwe Revu.
Tragikomisch
De halters en gewichten op de vloer
van zijn werkkamer geven een beeld
van het gezonde leven dat Schreurs
tegenwoordig leidt. Gek maken door
de werkdruk laat hij zich niet meer.
Drie a vier dagen per week werken aan
een nieuwe pagina Klepzeiker. Daarna
een paar dagen 'iets anders doen om de
accu weer op te laden'. Het komt zijn
werk ten goede, vindt Schreurs. De
Klepzeiker-strips van de laatste
maanden zijn volgens hem beter dan
ooit. „De eerste jaren ging ik het
tekenwerk steeds meer uitspinnen.
Vooral vanaf album nummer acht
schoot ik door in het steeds verder wil
len perfectioneren van de tekeningen.
De strip liep door de veelheid aan
details helemaal dicht."
„Nu heb ik de goede vorm gevonden.
De tekeningen zijn gedefinieerd, laten
veel zien, maar toch is er openheid. Je
ziet nu door de bomen het bos weer."
Inhoudelijk werd de Klepzeiker
humor aanvankelijk ook steeds har
der.
„Dat was geen vooropgezet plan. Meer
een teken des tijds. De hele mentaliteit
werd harder. Alleen, door al die harde
grappen werd de strip ook steeds star
der, tè cynisch. Het warm-morsige van
de Klepzeiker uit de eerste albums was
langzaam verdwenen. In de begintijd
had het af en toe iets mooi melodrama
tisch; een halve glimlach, meer was het
vaak niet. Het ontstak een lichtje in je
hart. Nu heeft hij ook weer meer iets...
tragikomisch, ja dat is het goede
woord."
Zwart-wit
Al ligt Klepzeiker hem na aan het hart,
Schreurs heeft het gevoel 'meer pijlen
op zijn boog te hebben'. Hij is al een
tijdje aan het stoeien met ideeën voor
een zwart-wit strip van enkele pagi
na's.
„Het wordt een karikaturale strip,
maar niet zozeer humoristisch. Meer in
de sfeer van thrillers, drama(s. Het
zullen korte verhalen zijn, zonder vas
te hoofdfiguur, zonder duidelijke ver
haallijn. Zoals tekenaar Moebius al
zei: 'Waarom zou een verhaal altijd als
een huisje moeten zijn, met een deur
waardoor je naar binnen gaat en een
raam waardoor je naar buiten kijkt?
Waarom kan het niet lijken op een oli
fant of een luciferkop?' Ik zal het hele
maal laten afhangen van mijn stem
ming van het moment. De ene keer zal
het lyrisch zijn, dan weer geweldda
dig, maar altijd compromisloos."
„Onderweg ben ik de kunst van het
werken in zwart-wit kwijtgeraakt. Nu
probeer ik weer te ontdekken hoe je de
zwart-witten zö naast elkaar kan zet
ten dat het spannend blijft." Hij pakt
er 'n boek bij met de zwart-strip Viet
Blues van A. Sinner. Wijst op de dui
delijke contrasten tussen de grote
zwarte en witte vlakken in de tekenin
gen: „Prachtig hè. Net linoleumsne-
des..."
Een werktitel heeft Schreurs al voor
de strip die eind volgend jaar in album
moet verschijnen: Tango Tanatho.
„Het heeft een mooi ritme hè, die
naam. In het oude Grieks stond thana-
tos voor de personificatie van de dood.
Er schijnt ook zoiets te bestaan als een
thanatofiel, iemand die een ziekelijke
neiging heeft de dood te romatiseren.
Dus ja, de dood zal zeker op de loer
liggen in*die strip."
Wat volgens Schreurs ook een ken
merk van al zijn werk zal blijven", is
het 'gevoel van de blues'. „De blues,
dat zit in mijn leven. En in de muziek
van Tom Waits die ik graag draai tij
dens het tekenen. De blues, maar wel
met een glimlachje erin. Opgewekt
pessimisme, ja zo kan je mijn werk het
best omschrijven."
