lij Peugeot!
Op zoek naar eerlijke romantiek
i,-voordeel op extra's.
extra hoge inriiilprijzen!
Ziende blind, horende doof
'Vreemdgaan is een
lange aai over de bol'
Sanatoria keren terug
in een eigentijdse vorm
bestem
's, goedkope gasinstallaties,
itis kerstboompje...
Iccent 1.0 v.a. f 21.990,-.]
JQJr50^nu v.a. f 38.150,-.
\4M90r nu v.a. f 42.190,-.
LIJF LEVEN
E2
PEUGEOT
Vakantie Recreatie
Koop nu
erland
streis
;ant Reizen
Praag en omgeving
Caravans/Kam^
els zijn in Nederland op
te koop.
Ie moderne modellen, die
issen, graag laten zien.
niet uit.
van de maar liefst
en die voor u klaarliggen.
Sylvia Mastenbroek ontdekt
voortekenen voor
vrouwenmishandeling in relaties
Aandeel
Voortekenen
Vragen
Verwarring
PRODUKT INFORMATIE
Geneesmiddelen
Dromen
Reiskoffer
Aparte opvang en medicatie tbc-patiënten
Voorzieningen
Gezondheidsraad
Onvoldoende
1
EMBER 1995
X 55
iw geld, met ma*, f 1.835,- voordeel. Standaard:
h bedienbare voorportierruiten
lie pakket
■pen vóór
DE XT/ST BELFORT BOVENDIEN:
retalen velgen
I sportstuur
are hoofdsteunen achter
ding buitentemperatuur
aedienbare en verwarmde buitenspiegels
pedienbare ramen achter op de 4- en 5-deurs
■og inruilaanbod doen op uw huidige auto.
|s. Zeker als u weet dat de aanbiedingen
trots: de Peugeot 406. Leverbaar vanaf
PG-installatie. Bovendien krijgt u een leuk
el onze gratis infolijn: 06-0224121.
WOENSDAG 6 DECEMBER 1995
de decemberrriaand uw vrijst. bungalow aan
het Resort te Burgh-Haamstede in Zeeland,
lekt bij strand, zee en bos tegen zeer
EERDE prijs. Verkoopkantoor dagelijks ook
/eekeinde van 11.00-17.00 u. geopend,
tsweg bungalow 138 te Burgh-Haamstede.
Tel. 0111-657138.
luxe touringcar,
jiialf pension incl.
I en kerstdiner,
dec. 689,-. Lid
/R. Vraag onze
Is reisgids.
li 2-482828.
NTJE nu nog
IRDER dan
8 dgse busreis. HP incl.
excursies v.a. 498,-.
(EW991 Vertrek in jan.,
febr. en maart.
Bel KRAS Ster Vakanties
073-5999999
of om naar ons reisburo
Haagdijk 12a Breda.
CAMPER Bedford. Op
knapper. Bj.'74. OPb-®
APK mei '96. Pr.n.o.t.k. Tel.
0164-615962.
Clus Seegers Oordeelsestraat 6
ido Bouwmarkt Beverweg 102
iido Bouwmarkt Industrieweg 42
oekhoven Kloosterstraat 2-4
Boogerd Hofdijkseweg 30
ffaarom kiezen jonge vrouwen aanvankelijk voor een
partner
die hen later mishandeld? Zijn er vroeg in de
jelatie momenten te vinden die opgevat kunnen wor
den als een waarschuwing voor zijn latere geweld?
,- ,u en of, zo ontdekte klinisch psychologe Sylvia
mastenbroek. Al kan het voor een smoorverliefde
5,eid moeilijk zijn om juist die overdrijving in het
romantische gedrag van haar aanbidder te herkennen
ajs een teken aan de wand. Maar ook dat valt te
leren.
nwir John van Oppen
ja, achteraf kunnen ze
ih zelf wel voor de kop slaan
Jat ze zo stom zijn geweest om
0 intieme relatie te beginnen
Bet een vent die de handjes los
lad zitten. Hadden ze maar
meteen, vanaf het begin, geluis
terd naar hun intuïtie die hen
ingaf dat het eigenlijk niet
normaal was, zo overrompelend
en opdringerig als hij was, zo
bezitterig, en zo dreigend naar
Geen wetenschappelijke studie
ever geweld tegen vrouwen in
relaties, of Sylvia Mastenbroek
leeft 'm wel gelezen. Als klinisch
psychologe, met een eigen prak-
tijk, sprak ze bovendien met hon
derden vrouwen die het hadden
doorstaan.
Ze begon zich af te vragen, of veel
ellende niet vóóraf te herkennen
ris geweest. Daarom besloot ze
tot een onderzoek naar voorteke
ten van vrouwenmishandeling.
Haar conclusie: verhoudingen die
zo'n tragische wending nemen,
starten vaak volgens een vast
patroon. Door hun jeugdige leef
tijd, doordat ze verliefd zijn, door
de hartstochtelijke aandacht van
hun nieuwe vriend, door de vele
prettige kanten en voordelen die
- zeker in het begin - vastzitten
aaneen intieme relatie, zijn mei
den vaak echter blind en doof
voor de risico's „Ook al liggen
die er van meet af aan soms dui-
mendik bovenop," aldus Masten
broek.
.Meestal willen jonge vrouwen
de waarschuwingssignalen
gewon niet zien of horen. Het is
immers niet prettig om heen en
weer te worden geslingerd tussen
gevoelens .over de aantrekkelijke
en de onaantrekkelijke kanten
van je nieuwe vriend. Dat is de
reden waarom jonge vrouwen
vaak als gebeten reageren als
intimi hun twijfels uiten over de
waag of dit nou wel zo'n aardige
vriend is."
Toch zijn er signalen die niemand
mag negeren, vindt Mastenbroek:
„Tegen meiden die twijfelen zeg
ik: neem je eigen gevoelens van
schrik of verbazing over het
gedrag van je vriend altijd seri-
M. Denk erover na. Veel over
dreven, romantisch lijkende
;en van mannen zijn
niet zo gezond. Maar
wel moeilijk te onderscheiden
van een 'normale' romantische
omgang."
Het kan al fout gaan als een meid
alle aandacht van haar aanbidder
te indringend vindt, te overrom
pelend, te overweldigend, te
bezitterig of jaloers.
Mastenbroek: „Vind je dat hij
veel te hard van stapel loopt, te
veel te snel van je wil? Bespreek
dat dan meteen. Als hij dan tóch
voorbij gaat aan jouw wensen is
er geen sprake van attentie en
zorgzaamheid, maar van bezits
drang en bemoeizucht. Dan is die
indringende interesse geen uiting
van verlangen, respect of liefde
voor jou, maar van mateloos
egoïsme dat uit kan monden in
volledige controle over al je
bezigheden en mateloze jaloe-
It
zie.
Blijft de aandacht wurgend,
omdat de man je 'helemaal voor
zichzelf' wil hebben en geen
ruimte laat voor andere dingen,
dan leidt dat tot afbraak van
sociale contacten. Mastenbroek:
„En uiteindelijk tot een isole
ment waaruit bijna niet meer te
ontsnappen valt."
De meeste vrouwen die waren
mishandeld, signaleren achteraf
dat de man zelden bereid was om
naar zijn eigen aandeel te kijken
in kleinere en grotere tegenslagen
in zijn leven.
Mastenbroek: „Ais jonge mannen
bij de start van hun relatie al hun
hoop vestigen op iets of iemand
buiten henzelf - bijvoorbeeld op
hun vriendin - dan schuilt daar
in het risico dat zij later ook zijn
grote teleurstelling wordt. Gaan
deweg gaat hij haar dan verant
woordelijk stellen voor zijn onge
lukkige gevoelens of zijn onheb
belijke gedrag. En krijgt ze de
volle laag."
Om die reden vindt ze het ver
standig om te kijken hoe de nieu
we vriend zich tegenover buiten
staanders gedraagt. „Als hij zijn
gevoelens van onbehagen agres
sief afreageert op anderen, bij
voorbeeld door onbeheerst te
reageren in het verkeer, dan is de
kans groot dat hij dat later ook
bij jou doet. Gevaarlijk gedrag in
het verkeer is een krachtig voor
teken voor de bereidheid om
lichamelijk gewelddadig te wor
den." Gek genoeg vonden veel
Sylvia Mastenbroek wil dat meiden het verschil leren kennen tussen eerlijke en valse romantiek.
FOTO THEO VAN ZWAM
vrouwen die later mishandeld
werden, het aanvankelijk wel fijn
om een 'sterke vriend' te hebben
die zelfs bereid was om geweld te
gebruiken als andere mannen in
zijn ogen 'te opdringerig' werden.
Mastenbroek: „Dat roept bij nog
al wat vrouwen gevoelens van
bescherming en bewondering op.
Toch zouden ze zich moeten
afvragen hoe ze het zouden vin
den als hun vriend opeens
gewelddadig zou zijn tegen
iemand die hun dierbaar is."
Indringende, grensoverschrijden
de aandacht van de nieuwe
vriend; bemoeizuchtig, bepalend,
controlerend, isolerend, zichzelf
centraal stellend gedrag; drei
gende taal; geweld tegen ande
ren; het uit frustratie vernielen
van spulletjes waar iemand aan
hecht; het niet willen bespreken
of niet willen veranderen van dit
gedrag; dat zijn volgens Masten
broek allemaal voortekenen voor
de ontwikkeling van geweld in
relaties. Ze heeft haar onder
zoeksresultaten beschreven in
een boek, dat als titel meekreeg
De illusie van veiligheid. Vrou
wen die waarschuwingen nege
ren, maken zichzelf immers wijs
dat de nieuwe relatie geborgen
heid biedt.
„Het is belangrijk dat jongeren,
meisjes én jongens, meer gaan
nadenken over voortekenen van
fysiek geweld. Hier ligt ook een
taak voor de bovenbouw van het
middelbaar onderwijs. Nee, dat is
niet overdreven modieus. De
samenleving is de laatste decen
nia ontzettend ingewikkeld
geworden. Jongeren hebben te
weinig ervaring met het feit dat
steeds meer verschillende mensen
steeds meer verschillende nor
men en waarden hebben. Veel
jonge vrouwen gaan er voetstoots
van uit dat hun vriend dezelfde
opvattingen heeft als zijzelf. Ze
proberen het gewoon, ze zien wel
waar ze uitkomen."
Om meiden wat minder 'op goed
geluk' het vrijerspad op te sturen,
geeft haar boek aan hoe iemand
zich bewust kan worden van risi
covolle aspecten in een ontlui
kende relatie.
Vragen die meiden en jonge vrou
wen een heel eind op weg helpen,
zijn bijvoorbeeld: hoe snel stap je
in je relatie? Is het mogelijk om,
als je daar behoefte aan hebt, ook
wei eens alleen te zijn of wordt je
vriend daar verdrietig, humeurig
of agressief door? Hoe vind je dat
dan?
Heb je wel eens het gevoel dat je
eigenlijk nog wat langer had wil
len wachten met geslachtsge
meenschap? Heb je met je vriend
afgesproken dat hij niet aan
dringt en wacht tot jij aangeeft
dat je meer wilt proberen?
Ga je ervan uit dat intieme rela
ties veilig behoren te zijn? Vind je
dat je er in principe vanuit moet
gaan dat je vriend jou geen
kwaad zal doen?
Schrik je wel eens van dingen die
hij doet of zegt? Vertel je hem dat
dan ook? En hoe reageert hij daar
weer op?
Hoe gedraagt je vriend zich tegen
andere mensen? Praat je daarover
met hem? Hoe zou jij reageren als
je vriend gewelddadig wordt
tegen iemand die je heel dierbaar
is? Geeft het je wel terecht een
veilig gevoel als hij in staat is te
vechten?
Vind je dat je vriend zich erg wis
selvallig gedraagt, bijvoorbeeld
dat julie het ene moment heel
'close' kunnen zijn en dat hij
plotseling heel nors, kwaaiig,
afstandelijk kan zijn, mischien
zelfs dreigend of aggressief? Voel
je je heen en weer geslingerd?
Voel je je vaak verward, 'dubbel'
over wat zich afspeelt tussen jul
lie en vind je het moeilijk om
daarop te reageren?
Ben je voor hem zowat de enige
aan wie hij zijn gevoelens en
kwetsbaarheid durft te tonen?
Ervaar je dit als vleiend of ook
wel eens als een belasting?
Is je vriend verslaafd geweest aan
alcohol of drugs? Heeft hij in zijn
jeugd ernstige dingen meege
maakt? Geef je tegen je zin wel
eens toe aan zijn wensen omdat je
bang bent dat hij anders weer
gaat gebruiken of zich weer
gekwetst zal voelen?
Mastenbroek: „Dat brengt hel
derheid in de soep van verwar
rende gevoelens. Je leert ontdek
ken wat uitingen van hartstocht
en liefde zijn en wat uitingen zijn
van bezitterig gedrag."
Jonge mannen weten best dat ze
hun vriendin moeten vrijlaten,
dat ze anders ouderwets en
ongeëmancipeerd worden gevon
den. Mastenbroek: „Maar daar
mee is hun verlatingsangst nog
niet achterhaald, hun bezits
drang nog niet weg en de wens
dat zijn vriendin zich volledig op
hem richt, nog niet verdwenen.
Heel veel jongens weten geen
raad met hun gevoelens over een
zich sociaal ontplooiende vriend
in, die een eigen leven wil ont
plooien naast de relatie. Dan
moet je oppassen dat de roman
tiek niet omslaat in geweld.
De illusie van veiligheid, Sylvia
Mastenbroek. Utrecht, Jan van
Arkel. 29,90. ISBN 90-6224-356-
8.
ntatie over de Zibro Kamin kachels.
v/m
it en stuur die in een ongefrankeerde enve'°'3_
Antwoordnummer 10547,5340
Met enige regelmaat loop ik in
ie hulpverlening tegen zaken
aan waar ik met mijn verstand
niet goed bij kan. Elke hulpver
lener werkt natuurlijk volgens
4jn eigen methodiek en elke
'onn van hulpverlening richt
zich op een ander deelgebied en
teen zijn alleen maar mense
lijk. Maar soms hebben die fou
ten gevolgen die niet goed meer
te verantwoorden zijn.
Wat te denken van het volgende
(werkelijk bestaande en helaas
niet op zichzelf staande) voor
beeld? Een man meldt zich bij
Dij aan in verband met proble-
Den op het werk. Hij kan niet
Seed met zijn collega's over-
wegi zijn bazen omschrijven
bent als 'perfectionistisch',
dwangmatig' en vooral: 'chro-
Jisch achterdochtig'. Deze
karakterisering lijkt op het eer
ste gezicht te kloppen. Want de
®an kijkt mij vaak niet aan, hij
beweegt zich wat onbeholpen
en houterig, hij maakt een erg
?enuwachtige en gespannen
Dtlruk en hij doet erg afhou
dend. Bovendien haalt hij hal
verwege zijn verhaal een stapel
dossiers uit zijn keurige akten
as waar je u tegen zegt. Allé-
Waal psychologische en medi
ae rapporten.
1 ™u4 ik er niet zo van als
'enten menen hun verhaal
Denen te moeten ondersteunen
et rapporten die door andere
anties gemaakt zijn. Meest-
betekent dat dat de gang
vpf doolhof van de hulp-
ning nl een lange is
i Test en dat de kansen op
eitomstig succes gering zijn.
ent ik ga ervan uit dat colle-
s uit mijn
eigen (of andere)
s °°k niet hebben zit-
i en dat ze hun best
zdaan de cliënt naar
Ce) i helpen. Deze sta-
en ,siers.was echter zo groot
20 keurig geordend dat ik
besloot ze eens goed door te kij
ken. Voor het zover was, viel
het me echter op dat de man in
kwestie wel erg vaak vroeg of ik
mijn vragen of opmerkingen
wilde herhalen. Ik sprak op
normale toon en met een nor
maal volume. Toch verstond
deze man mij vaak niet of ver
keerd. Dus vroeg ik hem of hij
misschien niet goed hoorde. Het
antwoord luidde dat hij vanaf
zijn vijfde jaar al slecht tot zeer
slecht hoorde, en dat hij norma
liter een gehoorapparaat
gebruikte. Hij had er echter
moeite mee om die dingen in
zijn oren te stoppen (hij vond
dat een gênant gezicht) en
daarom had hij ze nu ook maar
uitgelaten. Om geen verkeerde
indruk te wekken.Ik drukte
hem op het hart die dingen de
volgende keer maar wèl te
gebruiken, dat zou het gesprek
én voor hem én voor mij een
stuk makkelijker laten verlo
pen. En toen namen we samen
de dossiers door. Het meest
opvallende waren wel de uitsla
gen van de kennis- en niveau
tests. Numeriek scoorde de man
'goed' tot 'zeer goed': het
inzicht in cijfers en cijfermatige
zaken was bijzonder goed. Een
echte boekhouder dus, en dat
was dan ook zijn beroep.
Heel anders waren de scores op
de onderdelen die met sociale
vaardigheden te maken had
den. Daar was het een en al
kommer en kwel. 'Achterdoch
tig', 'subassertief' en 'sociaal
incompetent' waren kreten die
op elke pagina een paar keer
voorkwamen. Elk rapport sloot
met een conclusie die er in gro
te lijnen op neerkwam dat de
man ongeschikt was om in welk
samenwerkingsverband dan
ook te functioneren. Eigenlijk
werd de man in de rapporten
weggezet als een soort eigen
wijze randdebiel die per onge
luk goed kon rekenen. In geen
enkel medisch en psychologisch
rapport werd ook maar met één
woord verwezen naar zijn han
dicap: zijn slechthorendheid.
En dat is iets wat ik dus niet
kan begrijpen. Want wat ligt er
meer voor de hand dan te vra
gen naar iemands vermogen tot
horen als hij je keer op keer niet
verstaat? Navraag leerde dat
deze vraag hem inderdaad
nooit gesteld was. De ene hulp
verlener las het rapport van de
andere en het beeld dat er van
de man was ontstaan werd op
die manier steeds bevestigd en
in stand gehouden.
En zo kon deze sociale ramp
zich voltrekken: want mensen
die niet goed kunnen horen
gaan zich nu eenmaal wat ach
terdochtig gedragen. 'Deze
manier van denken maakt hen
zo onzeker dat ze niet meer
voor hun handicap willen of
durven uitkomen. Waardoor er
een neerwaartse spiraal ont
staat van negatieve vooroorde
len over en weer.
De persoon die niet goed hoort,
raakt daardoor in een geestelijk
en sociaal isolement. Zeker in
een tijd als deze waarin kenne
lijk een taboe rust op lichame
lijke tekortkomingen en/of
gebreken. Inderdaad: te gek
voor woorden, en al helemaal
als je die niet eens goed kunt
horen.
Door Jetty Ferwerda
Een aardbeving had het
Verenigd Koninkrijk niet
meer kunnen laten
schudden dan de tv-
bekentenis van Lady Di
dat ze was vreemdge
gaan. Hetzelfde effect
had veel eerder dezelfde
bekentenis van haar man
Charles over zijn escapa
des met Camilla Parker
Bowles.
De verontwaardiging
was Koninkrijk-breed en
de rest van de wereld
keek geamuseerd toe. Uit
het vreemdgaan van de
Britse Koninklijke Uit
verkorenen blijkt in elk
geval dat zij normale
mensen zijn, want driekwart van
het gewone volk gaat ook wel
eens vreemd of denkt daar regel
matig aan.
Maar tussen bedriegen en bedr
ogen worden ligt wel een wereld
van verschil. Want hoewel de
meerderheid dus wel eens
vreemdgaat (in gedachten of in
het echt), vindt een nog grotere
meerderheid het vreselijk zelf
bedrogen te worden.
Gedragsonderzoeker Wim Mei-
ners geeft daar in zijn pas ver
schenen boekje Hoe vreemd is
vreemdgaan een verklaring voor.
„Iedereen heeft een vergelijkbare
behoefte aan bevestiging, goed
keuring en warmte Welnu,
als de partner om welke begrijpe
lijke reden dan ook zijn heil bij
een ander zoekt, dan wordt er
met een hark door die behoefte
geraspt.
De 'bedrogen' partner voelt zich
klein, afgewezen, ontkend en in
de kou gezet." En dat wil nie
mand.
Als we Meiners moeten geloven,
ook Nederland massaal
vreemd. Tenminste dat
schreeuwt de achterflap. In wer
kelijkheid zijn er geen echte cij
fers bekend, omdat bijna nie
mand het toegeeft. Meiners
baseert zijn cijfers dan ook op
een onderzoek van de Ameri
kaanse Shere Hite onder haar
landgenoten.
Dat neemt niet weg dat het feno
meen natuurlijk wel in ons land
voor komt, want vreemdgaan is
al zo oud als de weg naar Rome.
Bovendien heeft Meiners voor
zijn boek heel wat Nederlanders
aan de tand gevoeld over hun
escapades. Hij sprak met meer
dan zeventig mannen en vrou
wen, slachtoffer of 'dader'. De
leeftijd varieerde van 18 tot 65
jaar, de meerderheid was begin
dertig.
De mensen in het boek van Mei
ners komen er goed van af. Dat
wil zeggen, aan de basis van hun
vreemdgaan ligt vaak een her
kenbaar probleem: een moeilijke
jeugd, te weinig aandacht, lief
Moet ik dit wel slikken is de titel van een boek met de meest
gestelde vragen en antwoorden van de Geneesmiddelen-Infolijn.
Tijdens een lustrumbijeenkomst van de info-lijn is het eerste
exemplaar overhandigd aan drs. R. Oudkerk, huisarts en lid van
de Tweede Kamer. De landelijke infolijn heeft de afgelopen vijf
jaar zo'n 50.000 vragen te beantwoorden gehad. Een deel daarvan
is opgenomen in het boek met antwoorden van dr. Ruud Dessing,
apotheker en voorzitter van de Internationale Organisatie voor
Klinische Farmacie en Gérard Voituron, oprichter en coördinator
van de hulplijn.
Uitgever Kosmos-Z&K Uitgevers, prijs 24,90.
Het complete boek over dromen van Julia Derek Parker gaat in
op de betekenis van dromen. In het boek worden duizenden
droomsymbolen behandeld en wordt informatie gegeven over
onder meer nachtmerries, erotische dromen en voorspellende dro
men.
Uitgeverij Terra, prijs 49,90.
The Life Saver is de naam van een reiskoffer die speciaal ontwik
keld is voor reizigers die zich begeven in gebieden waar de medi
sche voorzieningen niet optimaal zijn. Het koffertje bevat onder
meer bloedvervangende middelen, een autotransfusieset, infuus-
systeem en infuusnaalden en een EHBO-set bestaande uit hecht-
materiaal, naalden, spuiten en een glucose-zoutoplossing. The
Life Saver is een produkt van Medtec uit Naarden. Het koffertje
weegt 3,5 kilo en is op recept verkrijgbaar via de apotheek. De
prijs is 520. Van dat bedrag wordt een tientje geschonken aan
Artsen zonder Grenzen.
The Life Saver.
Door Paul Bolwerk
Den Haag - De sanatoria van weleer voor patiënten met tuber
culose (tbc) keren in een eigentijdse vorm weer terug in Neder
land. Het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport wil
binnen afzienbare tijd aparte opvangvoorzieningen in en bui
ten de steden voor onder andere besmette dak- en thuislozen,
verslaafden en illegalen.
gevonden willen
worden, in de steek
gelaten voelen etce
tera. „Vreemdgaan is
een lange aai over de
bol," schrijft Mei
ners.
In tegenstelling tot
wat het melige
omslag doet vermoe
den, is het een serieus
boek. Voor Meiners
was het belangrijk er
achter te komen
waarom mensen wil
len vreemdgaan en
daar ook aan toege
ven.
Wat in eerste instan
tie lijkt op een harts
tochtelijke escapade,
blijkt bij nader inzien een signaal
met dieperliggende oorzaak. De
cases die Meiners behandelt,
maken dat duidelijk. Zo leuk is
vreemdgaan bij nader inzien niet.
Over vertellen of verzwijgen, is
Meiners duidelijk. Niet vertellen,
is soms maar goed ook, stelt hij.
Het leidt tot emotionele belas
ting. Vertellen werkt alleen maar
het schuldgevoel van de 'dader'
weg, maar het verzacht of veran
dert niets.
De partner loopt vervolgens rond
met de last. Meiners suggereert
dat de 'dader' beter eerlijk tegen
over zichzelf kan zijn dan tegen
over de partner.
Wie zichzelf afvraagt waarom
hij/zij vreemdgaat en iets doet
met het verkregen inzicht, ver
liest langzaam de lust in buiten
echtelijke escapades en kan
beginnen met het herstel van z'n
oude relatie of uiteindelijk
besluiten er toch maar een eind
aan te maken.
'Hoe vreemd is vreemdgaan',
door Wim Meiners. Uitgeverij
Strengholt's Boeken, prijs f 12,95.
Dat heeft het ministerie van
volksgezondheid, welzijn en
sport desgevraagd verklaard. De
Inspectie voor Gezondheidszorg
zoekt naar mogelijkheden om
moeilijk behandelbare patiënten
met de besmettelijke ziekte, ook
wel open tbc genoemd, gedwon
gen of vrijwillig in speciale cen
tra te behandelen. Dat is tot op
heden een groot probleem, omdat
er in Nederland geen sanatoria of
gesloten infectieziektenpavil-
joens bij ziekenhuizen meer zijn.
De Inspectie voor Gezondheids
zorg wil met een plan van aanpak
het huidige tbc-bestrijdingsbe-
leid aanpassen. Ze wil allereerst
beginnen met een periodiek
screeningsonderzoek onder de
risicogroepen, zoals verslaafden,
daklozen en illegalen. Asielzoe
kers moeten bijvoorbeeld bij aan
komst in opvang-, dan wel aan
meldcentra in Nederland een
medisch onderzoek ondergaan,
waarbij wordt gelet op tubercu
lose.
Op de tweede plaats zal de
behandeling worden aangepast.
De verstrekking van medicijnen
tegen tbc kan worden gekoppeld
aan bijvoorbeeld de verstrekking
van methadon. Onder toezicht
worden dan de medicijnen inge
nomen. Deze methode moet in
zwang raken.
De Inspectie voor de Gezond
heidszorg denkt ook aan speciale
voorzieningen voor vrijwillige
opname. Hierbij kan, aldus de
inspectie, aansluiting worden
gezocht bij de bestaande opvang
centra voor dak- en thuislozen.
De Koninklijke Nederlandse
Centrale Vereniging tot Bestrij
ding der Tuberculose wil in
samenwerking met de grote ste
den de komst van speciale
opvang- een behandelvoorzienin-
gen onderzoeken.
Voor de gedwongen opname van
besmette tbc-patiënten zijn in
Nederland geen aparte voorzie
ningen. Het Dijkzigt-ziekenhuis
in Rotterdam krijgt bijvoorbeeld
jaarlijks één tot twee gedwongen
opnames van tbc-patiënten. En
dat betekent in de praktijk: poli
tiebewaking voor de deur om
weglopen te voorkomen. Opslui
ten in een gevangenis of een
gesloten psychiatrische inrich
ting vallen, aldus de Inspectie
voor de Gezondheidszorg, als
alternatieven af.
„Het Academisch Ziekenhuis
Rotterdam (waartoe Dijkzigt
behoort - redactie), is al in over
leg met de GGD Rotterdam over
de opzet van een aparte zieken
huisvoorziening voor tbc-patiën
ten, die een gedwongen kuur
moeten ondergaan," verduide
lijkt prof. dr. C. Hilvering, voor
malig afdelingshoofd Longziek
ten Academisch Ziekenhuis. In
een afscheidsrede heeft de emeri
tus-hoogleraar gewezen op de
'dringende behoefte aan moge
lijkheden tot gedwongen isolatie
en behandeling'.
De commissie Tuberculosebe
strijding van de Gezondheids
raad is momenteel druk bezig
met de beoordeling van de ethi
sche en juridische aspecten van
de tuberculosebestrijding. Hier
bij wordt ook uitgebreid stilge
staan bij de richtlijnen voor
gedwongen opname en behande
ling. Een en ander heeft te maken
met de komst van de nieuwe
Infectieziektenwet die wellicht in
'96 van kracht wordt. Deze wet
waarborgt meer rechten (klacht
en beroepsmogelijkheden) voor
de patiënt dan de aloude Wet
Besmettelijke Infectieziektenbe-
strijding.
Op basis van deze verouderde
wet worden jaarlijks enkele tbc-
patiënten verplicht in quarantai
ne worden genomen. Ze kunnen
echter niet worden gedwongen
om hun medicijnen in te nemen.
Het volledig volgen van een voor
geschreven kuur is van belang om
daadwerkelijk tuberculose te
bestrijden.
Het ziektebeeld is bijna altijd
goed te bestrijden. Er moeten dan
wel echter gedurende zes of meer
maanden twee of meer medica
menten per dag worden geslikt.
Die tijd is nodig om de infectie
weg te krijgen.
Met name de risicogroepen, zoals
verslaafden en dak- en thuislo
zen, hebben grote moeite zich aan
een strak regime van therapie en
voorschriften te houden, waar
door de behandeling van tbc erg
moeilijk wordt. Indien de
besmettelijke patiënten niet
genezen, blijft het gevaar op ver
spreiding van de ziekte en neemt
de ontwikkeling van resistente
tuberculose toe. Resistente tuber
culose is vrijwel niet te behande
len, omdat de bacil ongevoelig is
geworden voor de meest werkza
me medicamenten.
Prof. Hilvering schat dat eender
de van de tbc-patiënten zich niet
houdt aan de voorgeschreven
therapie en medicijngebruik. De
KNCV, landelijke vereniging
voor de bestrijding van tubercu
lose, vindt deze schatting 'zwaar
overtrokken'.
Op basis van een enquête onder
de GGD's in Nederland veron
derstelt de KNCV dat zeven tot
acht procent van de patiënten
met tbc, en soms aids, de behan-
delvoorschriften negeert of
onvoldoende volgt.