Pa en ma kunnen met gerust hart skiën ierlandse op cd-i Reisorganisatie verzorgt kinderopvang terwijl ouders wintersporten Bravo en Brava van Fiat terecht winnaars EET WIJZER ONDER DE KURK Ras •NSUMENT KORT n goed zo' igentjes DESTEM SURPLUS E3 24 varianten Nauders Reacties REIZEN KORT Fietsen voor doorbijters 'Contactadvertentie' op ski's Dwaze snelheden met snowrafting ANWB-campings van het jaar Eigen garantie Happy Home Skiën met Franz Klammer Motor-rariteiten in Essen \G 1 DECEMBER 1995 E2 Door Hein Sluijter altijd goedkoper leveren dan Frankrijk en over kwaliteit valt nauwelijks te klagen. Ras sen als cabernet sauvignon, merlot, syrah en pinot noir voor rode wijn en chardonnay, sauvignon blanc en chenin blanc voor witte lopen in de hele wereld aan kop. Wat niet wil zeggen dat West- Europa achteraan hobbelt. Frankrijk en ook nog wel Italië doen al dapper mee aan deze ontwikkeling. Maar dat is defensief. Vooral voor Frank rijk is het een verdediging. De Fransen voelen zich aangeval len. Na een aanlooptijd van enkele jaren werden in 1993 ineens de Franse cépage-wij- nen met veel poeha aan de buitenwereld voorgesteld. Zie, wij hebben ze ook, was de boodschap. Sindsdien wordt er vooral in het zuiden van Frankrijk, in het Pays d'Oc dat heel de streek Languedoc-Roussillon omvat, hard gewerkt aan ver groting van het arsenaal wijn gaarden dat nu al aangezien kan worden als de grote kraamkamer van de Franse cépages. Hier komt het ant woord vandaan op het offen sief uit de Nieuwe Wereld. Ze worden wél allemaal verkocht als Vin de Pays, een kwaliteits- status die een trapje lager staat dan het bekende appellation contrólée. Hoe dat op den duur zal uitpakken bij de con sument is nog maar de vraag. Cépage-wijnen zijn in Frank rijk en elders in West-Europa eigenlijk helemaal niet nieuw. Denk aan de Elzas, die per tra ditie uitstekende gewürztrami- ners of rieslings voortbrengt. En rode Beaujolais bijvoor beeld is uitsluitend afkomstig van de gamay. Alle betere wit te Bourgognes zijn slechts uit één druivevariëteit geperst, de chardonnay. Maar dat zal wel nooit op het Franse etiket ver meld worden. Hooguit op een achter-etiket van het importe rende land. heeft de grootste Nederlandstalige d op de markt gebracht. Volgens het t interactieve naslagwerk in grootte clopedieën. alle andere interactieve encyclope- vooral op Amerikaanse en Engelse os. len megabyte aan Nederlandse tek- lopende onderwerpen en een over- mten van digitale kwaliteit. Nederlandse, razendsnel toeganke- meer 3300 afbeeldingen, 30 minuten ek, 60 video-documentaires en 50 i. Philips heeft maximaal gebruik it van haar cd: via meer dan 1,5 mil- n kan de gebruikers kris-kras over formatie over een onderwerp te ver nel toegankelijk te houden bevat de onder meer een eenvoudig te hante- nmeren geheugen en een interactie van de cd-i ook als cd-rom uit te imputers. De Philips Media Interac- den. Het concern verbindt aan de erk een niet-goed-geld-terug-actie ver de vraag of de winkels langer het Dongense onderzoeksbureau sumenten helemaal niet te wach- zei 85 procent tevreden te zijn jaar is eenderde minder tevreden Ook jongeren zien het wel zitten Ljven. legde GfK drie vragen voor: door- ;er open, zondag de hele dag open s uur eerder open. Weinig verba heid kiest voor: doordeweek 's /ens geldt vooral voor de super- tjes, als ze al niet gestolen worden de Verenigde Staten raken jaar vijftien jaar gewond, doordat ze >f vallen. Of doordat de winkelwa- en-al erin. stellen direct een doeltreffende wagentjes totdat er een absoluut m de Leidse Onderwijs Instellin- een proef met betalen via Internet an start gaat. linnen begin volgend jaar bij hun enenen. Via die rekening kunnen llen en direct betalen. Tijdens de edrag per betaling vastgesteld op VRIJDAG 1 DECEMBER 1995 Een sterk stel Italianen weten hoe ze een interieur moeten ontwerpen. De druppel op het dashboard is voor het eerst toegepast in de Lancia Kappa. 'Voertuigen met emotie, die willen we maken. Want banale auto's spreken de mensen niet aan,' zeggen ze bij Fiat. Dat beleid werpt vruchten af: dertig pro cent meer omzet. Veroorzaakt door de Cinquecento en de Punto (Auto van het Jaar '95). Nu is de tweeling Bravo/Brava nieuw op de markt. De nieuwe comp acte driedeurs Bravo mikt op de jonge, sportief ingestelde autorijder. Onder de grote vijfde deur van de klassieker vormgegeven vijfdeurs Brava gaapt een enorm gat. En dat is ook het belangrijkste verschil met zijn driedeurs broertje. Door Rien van der Steen Fiat is de uitdaging aangegaan. „Wij kunnen net zo'n goede auto's maken als de Duitsers," riepen ze in Turijn. En zie daar: de Bravo en de Brava kwamen van de tekentafel. Vorige week werd de tweeling Auto van Het Jaar 1996. Twee verschillende modellen en vier nieuwe moto ren. Opvolger van de Tipo, een uitstekende auto, die hier matig succes boekte. De nieuwe weg die Fiat Auto in Italië ingeslagen is onder leiding van Paolo Cantarella, werpt vruchten af. De jongste Fiat, de Bravo/Brava, is Auto van het Jaar 1996. Nadat de Punto vorig jaar die onderscheiding kreeg, moet dat de Italianen tevreden stemmen. Nu de verkopen nog. Want Fiat doet weer heel leuke dingen, maar de klant moet daar ook oog voor hebben. Jan-Daan Berkhout van Fiat Auto Neder land: „Naast produkten voor kleine gaten in de markt (de nic/ie-produkten) als Barchetta - de sportauto -, Ulysse - de ruim teauto - en de Coupé Fiat wordt de Bravo/Brava een auto voor het grote publiek. De auto is een echte middenklasser en dat seg ment maakt in Nederland 34 procent van de markt uit." Er zijn in totaal vierentwintig varianten van de Bravo/Brava leverbaar. Ze zijn uitgerust met nieuwe techniek. De motoren draaien in iets gewijzigde vorm ook in andere Fiats, Lancia's en Alfa's. De wissertechniek, die bij de Fiats en Lancia's nogal zenuwachtig aandeed, is bij de Bravo/Brava vervangen door rustiger werkende ruitenvegers. In hetinterieur isvooral het. dashboard erg opvallend. Ronde vormgeving en een van de Lan cia Kappa 'geleende' midden partij. Er is vooral veel aandacht geschonken aan de geïntegreer de audio-installatie. Een duide lijke radio, waar je niet naar moet turen om de functies door te krijgen. Gewoon een ronde knop voor aan/uit en het regelen van het volume. Zo kan het dus, zo hoort het: want het is gemak kelijk en bovendien veilig. Minpunt vormen de tamelijk korte zittingen van de stoelen. Standaard heeft de Bravo/Brava stuurbekrachtiging, een airbag en een fraaie audio-installatie aan boord. De versnellingsbak schakelt keurig, maar de slag van het koppelingspedaal is nog al lang. De motor is niet rumoe rig, er treedt alleen wat windge ruis op boven honderd kilometer per uur. De carrosserie zit goed stijf in elkaar. Rammelen en kra ken blijft achterwege. De klein ste motor, de 1.4, is niet echt zui nig, want een verbruik van bijna 1:12 kan er mee door, maar is allerminst indrukwekkend. En dat komt doodeenvoudig omdat het betrekkelijk kleine motortje flink moet sleuren om de Bravo vooruit te krijgen. De Bravo rijdt De Brava heeft een totaal afwijkende achterzijde. goed. Overhellen van de koets in bochten blijft beperkt, de weg- ligging is betrouwbaar en de remmen doen wat er van ze ver wacht wordt. Vering en demping zijn redelijk straf en de stuurbe krachtiging is nogal sterk. Lek ker bij parkeren vinden veel mensen dat. Maar voor de recht- uitstabiliteit werkt het negatief. Het zicht vanuit de Bravo is pri ma, ook bij achteruitrijden. De neus helt nogal stérk, zodat bij vooruitparkeren geschat moet worden. De ruimte in de driedeurs Bravo is uitstekend. Vooral voorin. De instap naar achteren levert ook geen problemen op en omdat het dak ver doorloopt is het er voor twee flinke mensen daar best een tijdje uit te houden. Het ventila tiesysteem is keurig, maar de raampjes achter kunnen niet open. Zodat ze, wanneer er met vieren of vijven gereden wordt, snel wasemen. Op dat gebied heeft de Brava het het best voor elkaar. De 1.4,1.6,1.8,2.0(vijfci- linder) benzine-_en 1.9 dieselmo toren zijn fonkelnieuw en ze worden gemaakt in een fabriek die elke tien seconden een motor uitspuwt. De Punto is met meer dan een miljoen exemplaren al de best verkochte auto van Europa en ook in Nederland is het een gewilde kleine auto. Maar Fiat ruikt nieuw succes. Fiat denkt in Nederland in een jaar 6000 Bravo's en Brava's te kunnen verkopen. Prijs Bravo 1.4 28.300,-. Vermo gen 59 kW/80 pk. Gewicht 1045 kg. De motor heeft eenpunts brand stofinjectie met drie kleppen per cilinder, alle varianten hebben vier kleppen met twee in plaats van een bovenliggende nokkenas. De vier en vijfcilinder motoren heb ben een cilinderinhoud tussen 1.4 en 2.0 liter en vermogens tot 147 pk. De Bravo 1.6 SX kost 32.350, de 1.8 GT 38.050,-, de 1.9 diesel 32.200,-. De vijfdeurs Brava is dui zend gulden duurder. Verbruik Bra vo 1.4 1:12. Voor ouders met jonge kinderen lijkt de wintersport een verloren avontuur. Toch zijn er in die klantenkring nog zieltjes te winnen, vindt de Nederlandse reisorga nisatie De Jong Intra Vakanties. Dat bedrijf biedt op drie Oostenrijkse bestem mingen kinderopvang aan. Na een experiment vorig jaar, heeft het project deze winter een 'officiële' status. Kinderc ipvang van een Nederlandse reisorganisatie in het Oostenrijkse Nauders. Opdat ouders met ge kinderen rustig kunnen skiën. Rechts: Monique Lauterfeld. foto johan van grinsven Door Johan van Grinsven Het idee kwam voort uit de eigen vriendenkring, vertelt adjunct- directrice Coby van Dongen van reisorganisatie De Jong Intra Vakanties uit Ridderkerk. „Vrienden met kinderen die te klein waren voor de skischool gingen niet op wintersport. En als ze toch gingen, dan moesten ze om de beurt op de kinderen pas sen. Of ik hoorde ze klagen over dure crèches op wintersportbe stemmingen. Daarom hebben wij vorig jaar proef gedraaid met gra tis kinderopvang voor ouders met jonge kinderen." Daarvoor wer den drie bestemmingen in Oos tenrijk uitgekozen: Nauders, Zeil am See en Soil. Op werkdagen verzorgden gekwalificeerde Nederlandse 'kinderjuffen' tussen 10.00 en 16.00 uur de opvang van kinderen van 0 tot en met 4 jaar. In die drie oorden werden afgelo pen winter 320 kinderen verzorgd en dat vond de reisorganisatie genoeg om het experiment een officiële status te geven. Ook dit winterseizoen geldt de kinderopvang de hele winter, omdat ouders met jonge kinderen niet gebonden zijn aan schoolva kanties. Weer wordt de kinderop vang in dezelfde drie Oostenrijkse plaatsen aangeboden. Van Don gen: „We hebben bekeken of we ook in Franse ski-oorden zouden starten. Maar daar gaan eerder tweeverdieners zonder kinderen naar toe of hele groepen die samen in een appartement krui pen". „Ook als er eens een week één kind is, bieden wij deze service. En is er veel vraag, dan worden extra krachten ingezet", aldus Van Dongen. „Die hebben we al achter de hand, net als extra ruimte. Al onze krachten spreken Nederlands. Dat vinden we nodig voor kleine kinderen, maar het is ook ons voordeel ten opzichte van de reguliere kinderopvang in deze wintersportplaatsen. Anders dan vorig jaar, toen de opvang gratis was, wordt bij de boeking een bijdrage van 95 gul den per week in rekening gebracht. „Vorig jaar maakten we vaak mee dat ouders hun kinde ren toch niet brachten ook al had den ze zich aangemeld. Maar dan hadden we op basis van de aan meldingen wel extra hulp inge schakeld. Zodra mensen betaald hebben, brengen ze hun kinderen ook. Wat niet betekent dat ze ook iede re dag of de hele dag hun kind hoeven te brengen, dat bepalen ze zelf. Die 95 gulden is niet duur, er zijn wintersportplaatsen waar ze dat per dag vragen." Monique Lauterfeld (opleiding agogisch werk) was afgelopen winter verantwoordelijk voor de kinderopvang in het Oostenrijkse Nauders. „Ik heb louter positieve reacties gehad. Maar voor ons is het echt zwaar werk. Werken in een peuterspeelzaal is gemakke lijker. Daar heb je een grotere ruimte ter beschikking, veel speelmateriaal en steeds dezelfde kinderen. Hier komen iedere week andere kinderen." Haar kritiek na het eerste jaar: de service moet professioneler. „We hadden in Nauders een te kleine ruimte, zonder water en ook nog eens een toilet op de gang. Een aparte slaapruimte misten we ook erg. Als je het helemaal perfect wilt doen, dan heb je standaard twee mensen nodig. Want het ene kind geeft over, terwijl een ander juist de fles krijgt." Volgens Monique Lauterfeld - die regelmatig ondersteuning kreeg Door Marijke Prins Op het moment dat ik dit artikel schrijf, is het zuurkoolweer: win derig, het regent bij vlagen en de temperatuur is gestaag aan het dalen. Ik ga het dus maken, maar vanavond niet zomaar met spek en worst, maar met fazant. In sommige goede restaurants verschijnt zuurkool met fazant 's winters op het menu. Maar we kunnen het gerecht natuurlijk ook thuis maken, mits je een echte poelier in de buurt hebt. Anders neem je de wat wijder verbreide parelhoen, eveneens pittiger en sterker van smaak dan familielid kip. Voor vier personen Voorbereidingstijd: 20 minuten Oventijd: 2 uur 1 fazant, in vier stukken gesneden 1 kilo zuurkool acht middelgrote, regelmatig gevormde aardappelen 1 grote ui, in ringen gesneden 150 gram gerookt spek in niet te dunne plakken 1 grote goudreinet, schoongemaakt en in dunne plakken gesneden 2 glazen witte wijn 1 glas water 10 jeneverbessen 10 peperkorrels twee laurierblaadjes 40 gram boter (eventueel scheutje olie) Verwarm eerst de oven voor op 200 graden. Verhit in een pan met dikke bodem de boter en bak hierin de plakken spek goudbruin. Leg de helft in een diepe ovenschotel (die afgesloten kan worden) of een grote pan type Creuset. Bak in hetzelfde vet de uiringen goud bruin. Leg die op het spek. Bak vervolgens de stukken fazant goud bruin in het achtergebleven vet (waaraan zonodig nog een scheutje olie is toegevoegd). Haal de fazant uit de pan en blus het vet met de water en wijn en haal met een spatel de aanbaksel van de bodem. Maak nu de schotel of pan klaar voor de oven: leg op het spek en de uiringen een laagje zuurkool, dan een laag appelschijven en weer een laagje zuurkool. Sprenkel wat peperkorrels en jeneverbessen erover heen. Steek op verschillende plaatsen de laurierbladeren ertussen. Nu komen de stukken fazant, waarop de rest van het spek wordt gedrapeerd en als laatste de rest van de zuurkool. Giet over het geheel het blusvocht, sluit de schotel of pan af en zet die in het mid den van de voorverwarmde oven. De temperatuur gaat nu terug naar 150 graden. Wikkel de aardappelen in aluminumfolie en leg die in een ovenschaal die onderin de oven wordt gezet. Na 2 uur is het gerecht klaar. Wie echt verzot is op vlees, kan natuurlijk de hoe veelheid opvoeren door tussen de zuurkool wat verse of droge (knoflook)worst te leggen, misschien zelfs nog een stukje zuurkool- spek. Dat is een kwestie van smaak en fantasie. Maak voor iedereen een mooi bord met een stuk fazant, zuurkool, wat spek en doormid den gesneden aardappel (verwijder het folie). van de De Jong-hostess ter plaat se - had maar een klein aantal van de kinderen het niet naar de zin. „Drie ouderparen hebben we gevraagd of ze hun kind niet meer wilden brengen, omdat ze onhan delbaar of ontroostbaar waren. Jammer genoeg waren er ook ouders die dachten dat ze meteen van alle verantwoordelijkheden af waren als ze hun kind bij ons hadden gebracht. Dan brachten ze het kind de eerste ochtend en keken ze er die dag niet meer naar om. Terwijl wij vroegen of ze tus sen de middag langs wilden komen of in ieder geval wilden bellen om te horen hoe het ging. Soms kwamen er vragen over het gedrag van kinderen bij ons op, ook al hadden we vooraf gevraagd naar bijzonderheden over het kind. Onverantwoorde lijk gedrag, vind ik dat." Volgens Van Dongen heeft de reisonderneming goede reacties gehad op de kinderopvang. En tips om deze service te verbete ren. „We hebben dit jaar overal flesse- warmers, aankleedkussens, bug gy's, grotere ruimten die kind vriendelijker ingericht zijn. Maar we zijn natuurlijk een reisorgani satie en geen kinderdagverblijf, dus zijn we niet zo goed voorzien als die instellingen. „Dit initiatief heeft ons in die drie plaatsen 5% extra clandizie opge leverd. Dat is niet veel, gezien de investering van enkele tiendui zenden guldens. Maar we hebben nog niet veel reclame gemaakt omdat we eerst willen bewijzen dat we kwaliteit kunnen leveren. Mogelijk breiden we volgend jaar het aanbod uit. We rekenen erop dat we drie jaar moeten investe ren voordat het ons rendement oplevert." Wereldfietsers kennen Reisclub De Argonauten vooral als Siberië- specialist. Maar de kleinschalige Amsterdamse organisatie, voort gekomen uit sportuitwisselingen, heeft inmiddels ook reizen in andere uithoeken van Centraal-Azië. De doelgroep is onveranderd: doorbijters met improvisatievermogen. Voor de komende winter en voorjaarsmaanden staan reizen op stapel naar Nepal (fietsen en raften), Kazachstan (kanoën) en Uzbekistan (fietsen). De 's zomerse fiets-expeditie in Siberië hebben De Argonauten nog niet helemaal rond: het wordt een fietsreis door het Altajgebergte óf over de Tuva- steppen. Beide ongerepte gebieden worden slechts bevolkt door nomaden van Turks-Mongoolse oorsprong. Informatie: Reisclub De Argonauten, postbus 94448, 1090 GH Amsterdam. Telefoon 020- 6628546. Het zal vast de nieuwste variant op de contactadvertentie zijn. Wie tijdens de wintersport in het Oostenrijkse Mallnitz (Karinthië) met een blauw speldje op de revers skiet, laat weten contact te zoeken. De lokale VVV koppelt aan dit initiatief ook nog diverse cursussen en midden in het skigebied is in de Stacker Hütte een stamtafel voor alleenstaanden gereserveerd. Van 13 tot en met 27 januari vinden in het wintersportgebied 'Single-Wochen' plaats. Prijs voor een alleenstaande is zo'n 680 gulden (inclusief kamer, ontbijt, zwem badentree, deelname aan het programma en een blauw speldje). Informatie: Urlaubsinformation Mallnitz, telefoon: 00-43-4784290. Snowrafting is al niet de meest verstandige vrijetijdsbesteding tij dens de wintersport. In het Oostenrijkse Karinthië gooien ze er deze winter nog een schepje bovenop in doldriestheid. Daar kunnen levensmoede gasten op drieduizend meter hoogte plaatsnemen in een rubberboot en in dit 'onding' van de gletsjer afsuizen. Ergens komt de boot ook tot stilstand. Hoe en waar weet niemand vooraf. Een Pepsi-Max-spotje dat werkelijkheid wordt op de Mölltaler Gletscher. Informatie via Tourismusgemeinschaft Möltaler Glet- scher: 00-434785615. Recreatiecentrum De Wildhoeve in Ernst is door lezers van de ANWB-Campinggidsen en het ANWB-magazine Kampeer- en Caravankampioen gekozen tot 'Camping van het jaar'. Daarnaast mogen vijf andere kampeerterreinen in Europa zich een jaar lang met dezelfde titel tooien. De winnende campings buiten Nederland zijn: Union Lido in Venetië (Italië), Nautic Almata in Gerona (Spanje), Eagle Point in Cork (Ierland), Schloss in Tirol (Oostenrijk) en Les Tours in Aveyron (Frankrijk). De lezers van de ANWB- publikaties konden hun voorkeuren via enquêteformulieren bekendmaken. Bij de beoordeling speelden onder meer een rol ele menten als rust, natuurlijk ligging en kwaliteit van de voorzienin gen. De winnaars krijgen van de ANWB een oorkonde en een wand- schild. Happy Home, verhuurder van vakantiehuizen in onder meer België, Frankrijk en Tsjechië, heeft een eigen garantiesysteem geïntrodu ceerd. Dat is bedoeld als een aanvulling op de ANVR-reisvoorwaar- den. Als onderdeel van de garantie biedt de onderneming klanten de mogelijkheid om 24 uur per dag klachten te melden. Die worden dan binnen 48 uur verholpen. Als dat niet lukt, dan wordt vervan gende accommodatie aangeboden of in uiterste gevallen krijgt de vakantieganger een terugbetaling van de volledige huursom. In Bad Kleinkirchheim (Karinthië) in Oostenrijk kunnen winter sporters van 27 januari tot en met 3 februari een weekje skiën met Olympisch skikampioen Franz Klammer ('Keizer Franz'). Een Klammer-arrangement (inclusief onder meer skiën, feestavond, nachtgondelvaart en nachtelijke skishow) van zes dagen kost 450 gulden. Er is een keuze uit diverse hotels mogelijk. Informatie: Tou- rismusverband Bad Kleinkirchheim, telefoon 00-434240-8212. Een auto met propelleraandrijving, buitengewone transportmiddelen uit speelfilms en andere voertuigen boordevol pk's staan tot en met zondag 10 december te pronken op de Motorshow van Essen, net over de grens bij Venlo. Voor mensen die van ongebreidelde pk's en vreemd uitgedoste voertuigen houden biedt 'Essen' een fascinerend schouw spel. Behalve op allerlei automerken ligt de nadruk in Essen vooral op uitzonderlijke voertuigen. Er zijn meer dan 400 klassieke auto's en Miss World reikt woensdag middag de prijzen uit van het concours d'elegance van de oldtimers. Verder staan er allerlei motorfiets-rariteiten uit het Amerikaanse Daytona, de originele filmauto's van The Flintstones zijn te zien, evenals de Batmobile. Behalve raceboten en racewagens is in Essen ook het maanvoertuig te zien, dat met de Apollo 15 op 30 juli 1971 op de maan landde. De Messe van Essen is dagelijks open van 10.00 tot 18.00 uur/zaterdag en zondag van 9.00 tot 18.00 uur. Volwassenen betalen 25 Mark entree, kinderen tot 15 jaar 16 mark. De show werd vorig jaar door 370.000 mensen bezocht.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 27