Weekend
'Je komt moeili
van je imago a
k
Lugubere
vondsten
in Engeland
de stem
de stem
Peper praat. Hij is 'back in
town'. Na een periode van
openbare verguizing heeft de
burgemeester van Rotterdam de
publicitaire wind mee. Hij geeft
weer de toon aan in het bestuur
van zijn stad:
sociale vernieuwing, aanpak van
de overlast van druggebruik (het
plan 'Victor', voorbeeld voor
andere steden), aanpak van de
achterstandssituaties in de oude
wijken.
Na een periode van verguizing
heeft Bram Peper de publicitaire wind mee
Het mocht allemaal
en vorig jaar. Groots-
maar vanaf nu moet
en Conny van den D
Wat zij al 28 jaar do
worden: het onderhc
gaan ze stug mee do-
ZATERDAG 25 NOVEMBER
1995 Ej
lets klopte niet. Dat hadden veel mensen al
opgemerkt in de loop der jaren. Maar dat het
zo erg was... De gruwelijke details komen nu
naar buiten, de skeletten worden één voor één
uitgebikt. De hele wereld kan ze nu ruiken, de
Engelse lijken. Walging, afschuw en ongeloof
heersen, en vrees, grote vrees.
Laten we nog eens denken aan de treurige
beelden van de prinses die was opgesloten in
het grauwe, gemene Kensington Palace. Zij liet
een noodkreet horen aan de wereld. Ze gaf
signalen, dat is achteraf heel duidelijk. Waar
om hebben we niet goed geluisterd en geke
ken? Zagen we dan niet de doodsangst in haar
ogen? Diana wees de vijand aan. Waarom
hebben we niet ingegrepen?
Kort na het tv-interview klonk het geluid van
een agressief stoppende auto. Voetstappen in
de tuin, laarzen drukten zich nijdig in het
grind. Het kwam dichterbij. Er klonk gesnuif,
gemorrel aan de achterdeur. Diana verstijfde.
Ze stond snel op, ze wilde bellen. Help me,
help me! Maar de draad was al doorgesneden.
Wij hebben deze beelden nog niet gezien.
Maar de cameraploeg was nog in het paleis en
filmde .vanuit de deuropening. Hout versplin
terde, glas brak. De gordijnen weken en daar
stond ze. Een vrouw in een wijde manchester
broek. Hoge laarzen met oude modderplek
ken. Een dikke legerjas, de capuchon strak
over het hoofd getrokken. Grijze handschoe
nen speelden dreigend met een jachtgeweer.
Ze grijnsde.
Diana drukte zich tegen het buffetje uit de tijd
van William en Mary. Er viel een stoel en de
camera tolde. Koningin Elizabeth nam twee
grote passen en legde aan. Het dodelijke schot
is niet te zien, maar de dreun gaat een mens
door merg en been. De prinses was het vol
gende slachtoffer in een afgrijselijke reeks.
De feiten zijn te vunzig om aan te pakken.
Wanneer Elizabeth en Philip precies begonnen
met hun wrede spelletjes, is nog niet helder. Er
waren natuurlijk wel buren, maar er is altijd
zoveel drukte rond Buckingham Palace, dat
het helemaal niet opviel dat regelmatig jonge
meisjes naar binnen werden gebracht Het
echtpaar had het liefst weeskinderen of meis
jes uit gebroken families. Die werden niet
gemist en de politie zou er geen tijd aan beste
den.
De jeugdige slachtoffers werden in de konink
lijke martelkamers verleid, gebruikt, gefolterd
en daarna volgens een eeuwenoud ritueel
gevierendeeld. Prins Philip was degene die de
ontzielde lichamen inmetselde in de vloeren en
muren van het afgelegen Windsor Castle.
Maar was hij de kwade genius? Later werd
bekend dat de geruchmakende brand in
Windsor Castle was aangestoken door de
koningin. Het was een dwaze poging alle spo
ren uit te wissen.
Elizabeth domineerde haar man. Philip moest
meedoen met haar macabere poging het werk
van Jack de Ripper te overtreffen. „Dit is een
annus horribilis," riep ze een tijd geleden. „En
het volgende jaar wordt weer een annus horri
bilis, en ook het volgende. Ga zo maar door."
In een vroeg stadium ging het om porno-ster
retjes die hun zoon Andy moest meelokken uit
nachtclubs en louche filmstudio's. Het arme
prinsje kreeg snel de bijnaam Randy Andy,
maar hij móest van zijn ouders. De stevige, ros
sige Sarah Ferguson werd lang in leven gehou
den in de koninklijke huishouding. Toen was
ze opeens verdwenen. In allerlei kranten wer
den nepfoto's van haar afgedrukt. We weten
inmiddels dat ze van top tot teen in cement is
gegoten.
Het spel werd steeds gruwelijker. Ook jongens
moesten er aan geloven. Kapitein Mark Phil
lips, door prinses Anne meegebracht, was op
een dag van de aardbodem verdwenen. Dat
klopt, hij lag er onder, compleet met uniform.
Edward, de jongste prins, nam het meisje Sop
hie mee naar huis. Het is nu bijna zeker dat ze
in een van de kolossale troggen bij de konink
lijke stallen ligt. En hebt u de laatste tijd nog
wel eens iets gehoord van Camilla Parker-
Bowles, de vriendin van prins Charles? Is trou
wens bekend waar prins Charles zelf zit?
Het morbide vervolg op het laatste interview
met prinses Diana wordt vannacht om 12 uur
uitgezonden op BBC 3.
„Ik ben geen masochist van professie. Maar je moet dit werk doen met een grote relativering van jezelf en van situaties en tegelijkertijd iets hebben van 'I have a dream'.
FOTO DE JONGS VANE!
Door Rinze Brandsma
Het interview mag niet de zoveel
ste waslijst zijn van wat er in de
dertien jaar van zijn burgemees
terschap 'mis' ging. Peper spreekt niet graag
over zijn zieleroerselen of over de kritiek,
maar liever over beleid en de maatschappij.
Toch praat hij nu vrijuit over het negatieve
beeld dat bij sommige spraakmakende Rot
terdammers van hem bestond, de kentering,
over Neelie Kroes (oud-minister Smit-Kroes),
met wie hij deze zomer trouwde. En vooral
praat hij over zijn gevecht tegen gettovor
ming en verloedering. Daarin ziet hij een gro
te rol voor de scholen in de wijken.
Op tafel ligt het juist verschenen rapport
'Concentratie en Segregatie' van het Sociaal
Cultureel Planbureau. Daarin wordt de zorg
uitgesproken voor getto's in de arme steden:
de wijken met hoge concentraties allochtonen
en andere kansarme groepen. Rotterdam is
zo'n stad.
Onlangs werd bekend gemaakt dat die stad
een monitor-project krijgt om de ontwikke
ling van jongeren te volgen. De gemeente wil
een samenhangend jeugdbeleid. Vrij vertaald:
om de jeugd niet het criminale pad op te laten
gaan.
Hebt u zelf kinderen? (aarzelende terughou
dendheid:) 'Ja'.
Over Rotterdam wordt bij herhaling geschre
ven als stad met jeugdbendes, een moordstad
zelfs. Aan de ene kant is het die stad met
prachtige, verbluffende, hoog opschietende
gebouwen. Maar wat gebeurt er in de scha
duw daarvan met de gewone Rotterdammer
zélf? Gaat die achter die 'skyline' de vernie
ling in?
Burgemeester dr.Bram Peper (55) blaast en
kijkt weg naar het hoge plafond in zijn werk
kamer. „Ja, ach, er zijn her en der jeugdben
des. Maar het is sterk overdreven om Rotter
dam een stad te noemen waar het slecht toe
fje bedoel meer: de keus die u als Rotterdams
bestuurder moet maken tussen de welvaart,
van de zich sterk vernieuwende stad vol elan,
en het welzijn van de bewoners.
Hij zet zijn koffiekopje krachtig neer. „Nee,
dat is een valse tegenstelling. Dat slaat ner
gens op. Het is niet zo dat er verschil is tussen
de Rotterdammers in hun waardering dat
hier op een heel bijzondere manier de stad
wordt neergezet. Dat vinden alle Rotterdam
mers prachtig. Geen twijfel aan mogelijk."
U heeft gepleit voor een 'breed gemeentelijk
jeugdbeleid'. Hoe dan?
Hij steekt, eerst zuchtend en mompelend,
later meer gedreven, van wal met een lange
beschouwing over jeugd, jeugdbendes en
jeugdcriminaliteit. Een college waarin de
oud-hoogleraar sociologie doorklinkt.
Peper wijst op de gaten in de opvoeding. „Als
je kijkt naar de jeugd die in een moeilijke
positie verkeert, waarvan de meest extreme
vorm is de criminele jeugd, dan zie je dat er
altijd wat aan de hand is: gebrek aan aan
dacht, gebrek aan liefde, breuken die in hun
leven hebben plaatsgevonden, generatiecon
flicten bij allochtonen."
De jeugd krijgt vaak een te grote speelruimte.
Soms is er thuis, bij ouder(s) of familieleden,
weinig opvang. „Scholen zouden wel eens een
cruciale functie kunnen vervullen om een
kader te scheppen voor de jeugd die thuis nog
niet welkom is, voor een dichte deur staat."
Burgemeester Peper heeft het over het con
cept van de brede school. „Naast het gezin,
waar vaak niks mis mee is. Maar je merkt dat
de groep die ontspoort met name wordt
gevonden daar waar breuken zijn in de omge
ving van het kind. Doordat het onvolledige
gezinnen zijn, het kind bij tantes verkeert, of
doordat beide ouders werken. Als je zegt: wat
heeft de overheid of de samenleving daar nou
mee te maken, is mijn stelling dat wij er in
ieder geval mee te maken krijgen als de kin
deren ontsporen. Dan volgt sowieso een inter
ventie van buitenaf, door politie of justitie."
Peper pleit voor scholen die van 's ochtends
vroeg tot zes, zeven uur open zijn. „Zoals je
ook crèches hebt. Waar je altijd terecht kan
en waar de school faciliteiten kan bieden bui
ten het onderwijs. Daar moet je sociaal inven
tief in zijn. Want de school is een instelling
waar je gewoon naar toe moet. De school is
een bij iedereen geaccepteerd opvoedingsin
stituut, dat je zou moeten verlengen."
Hij raakt bewogen als hij vertelt over de
school in de moeilijke Millinxbuurt in Rotter
dam-Zuid die hij een week tevoren bezocht
heeft.
Is er een kentering gekomen? Het lijkt een
zorgvuldig gekozen nieuw p.r.-beleid. Eerder
werd alles wat in de stad fout ging heel
gemakkelijk op die Peper aan de Coolsingel
geschoven, (lachend: 'Ja, ja'.) Nu gaat u buur
ten en plotseling is daar die burgervader. En
bent u een 'scheet van een vent'.
„Ja, maar je merkt aan dit soort zaken in de
eerste plaats hoe moeilijk het is om van je
imago af te komen."
Nou, kijk eens hoe gemakkelijk dat gaat. Één
keer Spangen in en u bent populair.
„Dat geeft ook weer de betrekkelijkheid van
die dingen aan. Het lijkt manipuleerbaar. In
Spangen wist ik trouwens niet dat daar een
journalist zou zijn. Dat was ook niet de
bedoeling.
Dat en andere wijkbezoeken leken anders
aardig geregisseerd.
„Nee, dat is absoluut niet waar. Ik was vols
trekt verbijsterd. De journalist in kwestie
verontschuldigde zich ook, zei dat hij getipt
was."
Of hij eerder ook de haat gevoeld heeft? Hij
„Daar zie je een school als een fantastische
beschutting, een goeie, sfeervolle school met
extra leerkrachten, omdat ze heel veel
allochtone kinderen hebben. Daar zie je wat
je moet doen, als je zegt: zo'n hele buurt wil ik
optillen. Die school, dat kon je zien, was een
soort pareltje in zo'n buurt."
'Ik krijg een kick van de burgemeester', was
de krantekop na Pepers schoolbezoek. Rond
om het referendum over de stadsprovincie en
de ontmanteling van Perron Nul was Peper
nog de Kop van Jut. Hij kon weinig goed
doen. Raadsleden verketterden hem gretig,
bewoners in de door overlast van druggebrui
kers geteisterde oude wijken kwamen hem
uitjouwen en brachten hem aan de Coolsingel
een fluitconcert. Peper moest 'oprotte'.
Alle oude verhalen werden weer even afge
stoft. Over de intellectuele onhandige 'breke
been', die met zijn eigenmachtig optreden
zaken naar zich toe trok die vervolgens fout
gingen. Bram en Neelie als Zonnekoning en -
koningin van de Rijnmond in hun 'Byzantijns
hof'.
Ineens trok hij, met Neelie, op een zaterdag
ochtend de probleemwijk Spangen in, zonder
gevolg, per tram. Voor de actievoerende
bewoners kon hij daarna niet meer kapot,
'een scheet van een vent'. Later volgde een
volks marktbezoek, opnieuw met warm-men-
selijke foto's in een krant.
blaast naar het plafond. „Ik ben geen maso
chist van professie. Maar je moet dit werk
doen met een grote relativering van jezelf en
van situaties en tegelijkertijd iets hebben van
'I have a dream'. En niet alleen maar de bur
gervader willen uithangen en denken van
'goh, wat ben ik populair'."
„Ik merkte wel dat er een beeld van mij ont
stond, dat heel kwaadwillend getoonzet was.
Als je merkt dat mensen ook echt gaan gelo
ven dat het zo is, dan is het verkeerd."
Kwaadwillend?
„Ja, eh, pff, er werden beelden neergezet die
sloegen nergens op. Zo van: de burgemeester
communiceert niet met de stad. Nou, dat doet
hij dus wel."
U weet wat nu gezegd wordt van die wijkbe
zoeken. Daar moet Neelie Kroes achter zitten,
met haarfijne neus voor p.r. en publiciteit. De
man die altijd problemen had met het verko
pen van zijn burgemeesterschap heeft einde
lijk een goede adviseur.
„Ja, want de burgemeester is niet in staat dat
zelf te verzinnen. Een soort gehandicapte,
weet je wel, je lacht je rot. Wat zullen we nou
toch hebben. Neelie vind dat ook leuk, ja.
Maar dat bezoek aan Spangen heb ik hele
maal zelf verzonnen. (Ginnegappend:) Ik bén
in staat dingen zelf te verzinnen, je houdt het
niet voor mogelijk. Ik heb haar wel gevraagd:
heb je zin om mee te gaan? Vond ze leuk, n
prima. Ik geef toe: haar adviezen op het punt
van publiciteit, die zijn natuurlijk niet slecht
Als,er iemand is die dat vak in de
heeft, dan is zij het wel. Maar met alle respect
voor de journalistiek, dit werk is wel vooral
besturen.
Een voorbeeld van zelf wat verzinnen is
plan 'Victor' om de overlastgevende drugscri
minaliteit aan te pakken. Daar hoor je de
laatste weken niet meer zoveel over.
„Victor is een duidelijk en niet te miskennen
signaal naar de stad toe van, in gewoon
Nederlands, wij pikken het niet meer. Wij
moeten de baas zijn over het publieke
domein. Dat gaan we heroveren waar het ons
uit handen is gevallen."
Is het niet zo van: leg je er nou maar bij neer,
dat zijn de problemen die horen bij de groti
stad?
„Nee, geen sprake van. De stad is van de men
sen. Altijd zo geweest. De stad is een van de
meest veilige plekken waar mensen zich
ophouden, zeg ik altijd. Steden zijn burchten
van vrijheid, historisch ook."
Het leven in de steden is toch harder geuic-
den?
„Ja, maar tegelijkertijd zien we, dat is f
weer het produkt van die sociale verni
wing, dat mensen zich de stad niet uit handen
willen laten nemen. Dat is fantastisch.
waarom ontstaat die beweging in
waarom spelen vrouwen daarin zo'n
rijke rol? Daar is enorm veel leiderschap,
ben absoluut gebiologeerd en gemotiveerd"
zonder compromissen voor het niet ontsta
van getto's. (Voor in zijn stoel, heel gedreven
nu.) Voor het niet ontstaan van hekken in
stad met het idee van: daar kom ik maar lie
ver niet. Dat is een beschavingsideaal dati
niet opgeef."
„Ik voel me niet verwant met mensen die ze^
gen: geef het nou maar op, joh. Dat is®
flauwekul. In zo'n samenleving zou ik11
willen wonen, dat geldt voor heel Nederlan
Want die steden worden daardoor ontoega-
kelijk in de beeldvorming voor vele ander
en sterven af."
„In dat opzicht ben ik ook historisch g
sterk gemotiveerd. Het is een dure ph™'
de politiek om daar eindelijk eens een v
trekkersrol in te vervullen en niet te versas
Wees blij dat nog zoveel mensen geloven'
overheid. En zelf het heft in handen w'
nemen. Zeggen van: wij zijn deze
beu. Het feit dat men zich wel eens
aan illegale acties onderstreept hun
aan legaliteit. Men leeft in een buurt vva
rechtstaat vele gezichten heeft."
De vrouwlijke bode kondigt een volg
afspraak aan, een wethouder meldt zie
Onmiddellijk staat hij enthousiast,
opgelucht op. De recorder gaat uit en"1
de afstand weg, ook het zoekend form
Genoeglijk grappend reageert hij °P
wapenspreuk van Rotterdam die hem v
houden wordt: 'Sterker door strijd
„Vind ik een mooie tekst. Als he
beschaafd blijft. Uit het hart
ker. Het leven is inj
vechten, hard werken, gewoon
avontuurlijk. je»
Precies, dan heb ik het ook over meze
voetballer geweest, ook veel verlor®
strijd, ambacht. En je eigen grenze
kennen."
Door Jan Jansen
'Ik
dat
ik
Nee, dat ken niel
denkt Jan van
die herfstavond
nota bene een jeugdblad was'
op schoot, zit voor te lezen, I
zetten? Maar hij heeft het ril
goed gelezen: zijn oorlogshelcj
Engelsen), RAF-piloot Gp
begraven in Steenbergen.
Het is wel waar: Op die plek j
sneuvelde een roemrucht pilof
dan heldenverering viel Guy
ten deel omdat het Engel
squadron 617 dat hij aanvoer
de Roerdammen kapotbombr
wing commander er nog gee'
boek over uitbracht, vestigd
helemaal. En natuurlijk: Nadl
tember 1944 boven Steenberg
stort, werden Gibsons heroïsc!
verkoopcijfers van zijn bestse
der op. Dode schrijvers levep
handel.
Opgevreten
Jan van den Driesschen kreeg
'In zoeklicht en afweervuur' -
vader. „Indruk maken? Man, i
vreten. Wel twintig keer heb i
Maar wat hij er uiteraard if
maken, en tot 1967 ook anders
weet kwam, was dat Steenl|
laatste bestemming was.
gesneuveld was, maar had ge
hoe."
De zondag na de ontdekking i
is de Rotterdamse familie, 'hel
dus naar West-Brabant get
begraafplaats in Steenbergen,
zoeken, zoeken," zegt zij, „tL
herkenden aan de vorm van de)
was verwaarloosd, bedekt met
ren. „Staande voor dat graf
zweer je, tot ik doodga zal ik
zorgen."
Dat ze de vorm van de steentje
ter plekke ontdaan zijn over de
sons laatste rustplaats, is geei
ve de fascinatie voor de lotg,
piloot, hebben de Van den Es
°°k al jarenlang bijzondere
Ik klink nu misschien eei
hoofdredacteur van een g
blaadje op Terschelling die
de laatste maal waarschuwt
anders. Ik begin mijn buik
krijgen van Compuserve, e
Columbus, Ohio, niet wille
gaat deze websurfer naar de
Punt één. Ik voel me, met
anderen in Nederland, zw<
gehouden door onze provide
heeft die ons lekker zitten
lokale nummers. Inplaats t
veen in te loggen zouden w<
onze eigen woonplaats kunn
en dat scheelt nogal wat slo
reis die we dagelijks in cyt
nemen.
Het bleek een loze belofte.
leveren die lokale nummers
gedonder op dat ik al na twe
arremoede maar weer via An
gaan loggen. Bovendien ma:
ten bijna niets uit, want er zit
$2.20 per uur op, en daar heb
ren nooit één woord aan ge
naar pure volksverlakkerij. 5
kosten, zoals ze zelf blijven
Z1jn, dan hadden ze dat vooi
moeten vertellen.
Punt twee. Maandenlang hei
ons ook al lekker zitten makt
AO, de opvolger van 1.4, het
Programma dat de verbind!
