Van kleurpotlood naar muis
r
V
VU
Prijspakket naar Oudenbosch
(f*
\A
mi li ini mi nu
GIDS
D2
I m/v
Ti ar kt
VAN HOOF
irving en selectie
i opleiding
De klaveren in beeld
BRIDGERUBRIEK
Krankzinnige partij
DAMRUBR1EK
Nijmegen doet van
zich spreken
SCHAAKRUBRIEK
'„6 STEM
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1995
lirecteur en vormt een
beslissingen die in het
U weet van aanpakken en
een middelgrote onder-
ïw ambitie een functie te
etrokkenheid optimaal tot
verbinding voor langere
van uw werkzaamheden
ssistente en de eerste tijd
ats door uw voorganger,
team te werken en heeft
ie heeft u een opleiding
O of SPD) of heeft u
niveau bereikt. Karakter,
;rijker dan uw opleiding,
evante werkervaring, bij-
ient nu toe aan een zelf-
ïctie. Ervaring in de bouw
re. Dat u werkt met geau-
vindt u vanzelfsprekend,
n 35 jaar. bezit goede
jent flexibel en weet van
niet.
igstelling heeft, wordt
:ollicitatie met curriculum
richten aan de heer drs.
liastraat 22, 4811 EK Breda,
nformatie kunt verkrijgen
tssessment onderzoek kan
jcedure.
poor René van der Velden
jot opvoedkundige vraagstuk
kinderen wel of niet aan de
jomputer' valt langzaam maar
reker in het voordeel van de
computer uit.
get belangrijkste argument
daarvoor is dat het computerlo-
tijdperk definitief achter ons
jat. Kinderen kunnen later,
„aar ook nu al op vrijwel elke
basisschool, niet om de compu
ter heen.
huidige generatie ouders is
,g net niet met de computer
.gegroeid, maar op kinderen
jtaakt een pc in huis anno 1995
l meer indruk dan een tele-
ia of een videorecorder,
jje mogelijkheden thuis zijn
ichter beperkt. Met een teken
programma en het overbekende
jpala aan spelletjes heb je het
gehad.
jlet cd-rom zijn er veel meer
mogelijkheden om de eerste
appen in de interactieve toe-
domst te zetten.
Hot aanbod van cd-rom-plaat-
jts is enorm. Ook voor kinde
ren.
get varieert van het 'abc' leren
lot bloedstollende spellen en
van ontoegankelijke onzin tot
perfecte eigentijdse infotain-
nent. De cd-rom Cartoon Juke-
joi behoort duidelijk tot het
betere werk.
ield voor kinderen van 3 tot
15 jaar en distributeur Philips
belooft 'urenlang interactief
plezier met tien bekende liedjes
en clips die speciaal voor kin
deren geschreven zijn.' Er
blijkt geen woord van overdre
ven, hoewel de geadviseerde
leeftijd in de praktijk een jaar
tje hoger zal liggen.
Een klik op de jukebox en er
start een kleurrijk filmpje met
klassiekers als Old MacDonald
had a farm en Row, row row
your boat.
Na het kijken en luisteren kun
nen de kids de hoofdfiguren
van de filmpjes zelf inkleuren -
van kleurpotlood naar muis -
en kunnen ze hun zelfgekleurde
cartoon nog eens bekijken. Om
vervolgens te gaan spelen, zoals
bij het A-B-C-lied, waarbij de
aangeklikte letters bewegende
figuren worden of bij When the
saints go marching in waarbij
de kinderen de verschillende
instrumenten solo's kunnen
laten spelen.
De Cartoon Jukebox is met zorg
gemaakt. Erg leuk om te doen.
Eén minpuntje slechts: de
gesproken uitleg is in het
Engels en dat beheersen de
meeste kinderen van 3 tot 6 jaar
nog niet optimaal.
De bediening is echter zo een
voudig dat een of twee keer
meedoen volstaat. Voor leerlin
gen van de eerste leerjaren in
het voortgezet onderwijs heeft
de Tros met 'schoolmeester' Ivo
Niehe de Nationale Spelling
Wedstrijd op cd-rom gezet,
gebaseerd op het gelijknamige
televisieprogramma
Niehe loopt een getekend
schoolgebouw binnen waar hij
een eigen kamer heeft. Daar
kan hij vanuit elke andere
ruimte in de school gebeld wor
den om de leerlingen te helpen.
Zo heel veel uitleg valt er ech
ter niet te geven want het werkt
erg simpel 'allemaal.
Er zijn vier klaslokalen waarin
op vier verschillende niveaus
gespeld kan worden. In totaal
drieduizend woorden staan er
op en er is een woordenboek
beschikbaar om de betekenis op
te zoeken.
De vormgeving is wel aardig
maar het spelelement is niet erg
verrassend.
Het inprenten van de juiste
spelling staat voorop en daar
door is het programma erg
schools. Zelfs bij Sesamstraat
ligt het er minder dik boven-
op.Een vreemde taal leren kan
ook met cd-rom. Infogrames
presenteert onder de titel Mul
timedia Language System taal
cursussen voor kinderen (vanaf
4 jaar) en voor volwassenen. De
methode is ontworpen door de
Universiteit van Syracuse in de
VS en is volledig gericht op
woordenschat en uitspraak. We
bekeken de cursus Frans voor
gebruikers vanaf 9 jaar en er
komen geen andere dan Franse
woorden aan te pas. Behalve
Frans zijn ook Engels en
Spaans reeds verkrijgbaar.
Via het aanklikken van plaatjes
kies je een thema als voeding of
ontspanning, waarna tientallen
afbeeldingen en strips verschij
nen.
Na aanklikken van al dat moois
krijg je in totaal ruim duizend
woorden en zinnen te horen. Op
spreektempo of langzamer. Wat
het volgen van deze cursus in
het gunstigste geval zal opleve
ren is het aanleren of verbete
ren van het verbaal communi
ceren, want de methode kent
geen geschreven woord. Voor
brugklasleerlingen die moeite
hebben met Frans is de cursus
beslist een aardige manier om
bij te spijkeren, volwassenen
kunnen er vanaf een maandje
voor de vakantie naar Frank
rijk stellig ook goed mee uit de
voeten.
Genoeg gekleurd, gespeld en
geleerd voor vandaag. Tot slot
een cd-rom met doodgewone
tekenfilms. Woody Woodpecker
in het circus bevat vier filmpjes
die Nederlands nagesynchroni
seerd zijn. De films beginnen
De Cartoon Jukebox voor
kinderen van 3 tot 6 jaar
behoort tot het betere werk.
met een inleidend verhaaltje,
kunnen beeldschermgroot wor
den bekeken en behalve de kor
te filmpjes is er in deze compu
terbioscoop slechts een lobby
waar niks te doen is. En de
mogelijkheid om 'naar huis' te
gaan. Wat me heel verstandig
lijkt, want daar staat een
videorecorder die het mogelijk
maakt dat diezelfde filmpjes
gewoon op tv bekeken kunnen
worden. Cdrommel dus.
Minimale systeem-vereisten;
'Cartoon Jukebox' van Philips
voor Mac (minimaal 6MB
geheugen) en PC (minimaal
386SX met 4MB geheugen en
Windows 3.1). Prijs 69,95.
'Nationale Spelling Wedstrijd'
van Tros en Philips voor Mac
(3MB, MacOS 7.1, Quicktime
2.0) en PC (X486, 8 Mb, Win
dows 3.1, Quicktime voor Win
dows 2.0 (bijgeleverd). Prijs
59,95.
'Multimedia Language System'
van Infogrames (386 SX, 4 Mb,
Windows 3.1). Prijs 99,95.
'Woody Woodpecker in het cir
cus' van Mediabase (386 met 4
Mb, Windows 3.1). Prijs 24,95.
HIJSPUZZEL
t en organisatie,
urg en Antwerpen.
taal MBO-niveau is uw persoonlijk-
igemiddeld doorzettingsvermogen,
tie, durf en het vermogen om alert te
lies bent u professional met een zeer
icht zorgt er vervolgens voor dat u op
tner bent voor de directies van gere-
bedrijven. Een op marketing gerichte
d ligt tussen de 25 en 35 jaar.
komen bepaalt;
ïgen en een kansrijk assortiment;
-werkende Dirk van
arkten in de regio
plannen gereed liggen.
tats voor:
an de hoofdkassière/kassier.
lend voor onze positie op
van de kassières en door de
en doen gewaarborgd,
iciële en administratieve
leden:
ne opleidingsmogelijkheden
0% studiekostenvergoeding
cerheid in een kontinu
eiende branche
ede sekundaire
eidsvoorwaarden.
foto aan:
inde
geest
~~V
overeen
komst
7
grond
rond een
boerderij
en
omstreken
soort
appel
3
Oosteu
ropeaan
kleur
accident
10
vat
19
13
T
beroep
minder
waardig
fruit
spel-
leiding
Japans
bordspel
cn
voorm.
Russisch
heerser
hemel
water
voet
warmer
klepper
platte
steen
9
fraai
grasperk
kampeer-
verblijf
aan
houding
ontgrate
vis
opening
6
11
1
brood
suiker
laatste
ronde
T
20
vlek
wel
doordacht
over
dreven
voor
liefde
kleur
couplet
"igsnoer
T
melding
deurstijl
water
met zout
hotel
beheerder
12
verbinding
v.e. metaal
met kwik
heftig
kaart
spel
T
onhandig
mens
dwars
hout aan
een mast
17
gebak
vreemde
munt
16
toekomst
beeld
T
scha
delijk
rang
telwoord
schoei
sel
14
muziek
noot
gods
dienstig
Ik
4
afgelegen
blad
papier
troef-
kaart
sprekende
vogel
ijver
zwaar
8
masker
18
doctor
ver
hindering
voeg
woord
groot
moeder
T
denk
beeld
2
vreemde
munt
familielid
vol
doende
15
tref
woord
Welke woorden vormen de letters in de vakjes 1 t/m 10 en 11 t/m 20?
,."Derven-Bogers uit Ouden-
•'e winnares geworden van
lespakket van vorige week.
It ,Veel andere inzenders wist
I Vleiwoorden Kiekendief en
Oeverloper te vinden. Ook deze
week kunt u weer meedingen naar
zo'n leuk verrassingspakket. Al wat
u hebt te doen, is de de puzzel oplos
sen, de gevonden sleutelwoorden
op een voldoende gefrankeerde
briefkaart zetten en die briefkaart
voor woensdag a.s. sturen naar:
De Stem puzzelredactie:
postbus 2147,4800 CC in Breda.
Bij het vrij bridge van afgelopen
zondag in Prinsenbeek werden
toevallig redelijk veel slemspel-
len gedeeld. Er was een spel
waarop 7SA werd geboden en
er veertien slagen van top ble
ken te zijn. Als de stemming
voor het slem bieden er een
maal in zit komt er ook weieens
een heel scherp slemmetje om
de hoek kijken.
Diagram-1
West opende lHa en Oost ver
hoogde naar 4Ha waarmee het
bieden afgelopen was. Maar in
een geval bood Oost 4K1 waar
op Zuid een uitkomstdoublet
gaf. Het 4K1 bod was bedoeld
als azenvraag. In bridge van
tegenwoordig geeft dit bod (een
dubbele sprong) in deze situatie
sleminteresse met controle in
klaveren aan. Maar het zal nog
wel een generatie duren voordat
iedereen het nut daarvan ziet.
6Ha werd bereikt en de klaver
enstart van Noord gaf het con
tract weg. De leider die in 4Ha
zat, had het gemakkelijk om
twee overslagen te maken als
Noord uitkwam met een kleine
schoppen. Schoppenvrouw
J\
Door Ruud van den Bergh
wordt een slag, twee schoppens
van West kunnen in Oost wor
den getroefd en een klaveren
kan weg op de ruitens van Oost
omdat de snit goed zit. Het is
interessant na te gaan hoe West
twaalf slagen maakt als Noord
met schoppenheer of met troef
zou zijn uitgekomen.
Dan nog even terug naar het
w.k. van vorige maand in China.
Helemaal zonder goede presta
ties zijn de Nederlanders daar
niet vertrokken. In een wed
strijd tegen Argentinië kreeg
het tegenspel van Leufkens het
predicaat briljant.
Diagram-2
Hij zat Zuid en het bieden ging:
N-lHa; 0-2Ha; Z-4Ha: W-
4SA(het ongebruikelijke SA
bod=interesse voor de lagen
kleuren); N-dbl.; 0-5Rui; Z-dbl.
en allen passen. Een down was
een redelijke score geweest,
maar het ging als volgt: Leuf
kens kwam uit met hartenboer
en vervolgde met ruiten. De lei
der trok nog twee keer troef
(foutje) en speelde een klaveren
naar de vrouw; door Leufkens
gedoken!
Dat was een vooruitziende blik.
De tweede klaveren nam hij
met het aas en hij speelde weer
harten. Omdat de eerste klaver
enslag gedoken werd, kon de
leider de klaverenlengte van
West niet benutten en ging hij
niefeen, maar drie down. Hij
maakte slechts zes slagen in rui
ten, een in schoppen en een kla
veren.
Uit Zweden kwam een mooi,
maar vermoedelijk gecompo
neerd spel, waarin een vrij aas
werd weggedaan om een 6SA
contract te maken.
Diagram-3
West heeft zijn klaveren gebo
den; Oost zijn hartens en ruitens
en Zuid bood een keer schop
pen tussen. Tot besluit legde
West aan in 6SA. Noord kwam
uit met schoppen negen die in
Zuid met het aas werd genomen
waarna schoppenvrouw op tafel
kwam.
Het laatste was een goede actie
want Zuid blijft met ruitenheer
achter het aas zitten. Maar West
nam in de tweede slag die
schoppenvrouw speelde zés
maal klaveren en voor de laatste
klaveren op tafel kwam, was dit
de situatie:
Diagram-4
Op klaverentwee verdween uit
Noord ruitenvijf. Als uit Oost
nu een harten was verdwenen,
had Zuid ruitenheer weg kun
nen doen. Zuid had dan nog een
hartenslag gekregen. Uit Oost
verdween ruitenaas! en nu was
Zuid aan de beurt. Schoppen
boer wegdoen had betekend dat
West twee schoppenslagen zou
maken.
Als ruitenheer weggaat zou
West met ruitenvrouw een slag
maken en had Zuid opnieuw
een probleem gehad. Want als
Zuid een harten wegdoet, zou
den de resterende slagen in
Oost met harten worden
gemaakt na de snit met harten
vrouw.
W gever
HB643
allen kw.
86
H86
Til
A987
V
y HV105
N
y A432
73
W O
A V B 4
H83
Z
V1095
1052
B97
10952
AB6
N gever
NZkw.
4
H64
H 7 6 3
B109
54
4 H B 7
AV83
B95
H82
N
W O
Z
4 A 10 6 3 2
y 7
AV1042
V6
4 V 9 8 5
y B 10 9 5 2
8
A73
W gever 4 9 8 7
OW kw. y H 2
B752
4 10864
4 H 1063
5
V
4 AHVB
952
N
W O
Z
4 5
y AV97
643
A 10863
-
4 AVB42
y B 108
H 9 4
473
A -
V H 2
B75
-
106
5
N
A V 9 7
V
W O
A
2
Z
-
B
B 10
H
*-
Diagram-1
Diagram-2
Diagram-3
Diagram-4
Voor de laatste keer vraag ik
uw aandacht voor de tweekamp
Baljakin-Schwarzman. Alexan
der Baljakin won de match
door de eerste sneldampartij in
de tweede barrage te winnen.
Uitgerekend in het beslissende
'vluggertje' stond hij verloren.
Maar op dat moment hadden
beide spelers al kansen laten
liggen om de tweekamp in hun
voordeel te beslissen.
In de krankzinnige derde partij
van de vierde set, waarin het
wemelde van de offers, kon
Baljakin combinatief winnen.
Op dezelfde manier waarop
Andris Andreiko in het WK
1972 won van de Italiaan Fanel-
li. Die combinatie is beroemd
geworden.
Door Rob Clerc
Andreiko combinatief door:
32...14-20Ü 33. 25x5 24-30! 34.
35x24 12-18 35. 5x28 18x40 36.
45x34 16-21 37. 26x17 11x44 en
Fanelli gaf het op.
Met deze combinatie in gedach
ten is het volgende niet moeilijk
meer.
warzman speelde in de diagram
stand 40.27-22? en Baljakin had
toen even aan het vorige frag
ment moeten denken. Combina-
tieve winst is: 40...14-20! 41.
25x14 5-10 42. 14x5 12-18 43.
5x28 18x36 44. 34x23 26-31 45.
37x26 16-21 46. 26x17 11x42!+.
In plaats daarvan speelde Balja
kin 40... 12-17? 41. 31-27 17x28.
Hij stond toen opnieuw een stuk
voor, maar de kansen waren aan
Schwarzman: 42. 34-30 15-20 43.
40-34 29x40 44. 35x44 13-19 45.
45-40 5-10 46.40-35 20-24 47.38-
3310-15 48.33x22 24-29 49.39-33
29x38 50. 32x43 11-17 51. 22x11
6x17 52.43-38 23-28 53.27-22 28-
32 54. 38x27 17x28 55. 30-24
19x30 56. 35x24 28-33 57. 37-32
16-21 58. 27x16 26-31 59. 16-11
31-36 60.11-7 36-4161.7-141-46
62.32-2714-20 63.25x14 46x5 en
remise overeengekomen.
III li1
III 111 111
Ml
llliïïiiiiilllllllllllllll JlilHT
III
Toen de Italiaan in de diagram
stand 32. 37-32? speelde won
lül li!
Deze positie ontstond in de der
de partij van de vierde set. Sch-
In deze stelling uit de beslissen
de (sneldam-)partij van de
tweekamp volgde Schwarzman
met zwart een origineel en sterk
plan: 27...20-25! 28.29x2015x24
29. 48-42 25-30!! Legt de witte
rechtervleugel lam. 30. 50-44
12-18 31.44-40 8-13 32.47-41.
Het probleem voor wit is dat
zwart na 40-34 via 13-19 24-29!
afwikkelt naar een gewonnen
eindspel.
Zwart kan nu .winnen door
32...2-7!! 33. 41-36 (37-31 21-26
31-27 22x31 41-36 13-19-23 13-
19+) 7-12 34. 36-31 21-26 en nu
32-27 17-21!!+, 40-34 13-19 24-
29 enz, of 28-23 18x29 40-34x44
22-28! enz.
Na deze gemiste kans blijft het
nog lang remise staan: 32...3-9?
33. 41-36 2-7 34. 36-31 7-12 35.
31-27 22x31 36. 37x26 11-16 37.
40-34 18-22 38. 34x25 24-29 39.
33x24 22x44 40.43-39 44x33 41.
38x29 21-27 42. 32x2116x27 43.
29-23 27-32 44. 35-30 17-22 45.
23-19 13-18? Natuurlijk is 32-38
remise. 46.25-20 22-28? Aange
wezen is 22-27 om op 19-14 12-
17 18-23= te doen.
47. 19-14 18-22? 48. 14x3 22-27
49.3x39 en Schwarzman gaf het
op. Een onbevredigende ont
knoping, al heeft Baljakin
gezien het vertoonde spel in de
hele tweekamp het meeste
recht op de winst.
In de halve finales van het
Nederlands Kampioenschap
schaken in Enschede heeft de
Nijmeegse schaker, filosoof en
Go-speler Willy Hendriks zich
geplaatst voor de finale. Met
7,5 punt uit negen partijen
bleef hij zijn achtervolgers een
vol punt voor.
Om de tweede promotieplaats
zullen IM Rudy Douven
(Nederlands kampioen in
1988) en IM Jeroen Bosch
tegen de kerstdagen in Gronin
gen een minimatch spelen. Een
echte verrassing is de plaatsing
van Hendriks niet eens. Hij
mag zich dan wel geen Interna
tionaal Meester noemen, maar
vorig jaar had hij met zijn
gedeelde derde en vierde
plaats al laten zien tot de kan
didaten te behoren.
Een voor zijn stijl typische par
tij speelde de promovendus in
de zevende ronde. Kick Lange-
weg verzamelt voordeeltjes op
de damevleugel terwijl Willy
hem mat zet aan de andere
kant.
Langeweg - Hendriks
1. d2-d4 g7-g6; 2. e2-e4
Lf8 - g7; 3. c2-c3 d7-d6; 4.
Pgl-f3 Pg8-f6; 5. Lfl-d3
O-O; 6. O-O Pb8-c6; 7.
Pbl - d2 e7 - e5; 8. d4xe5
d6xe5; De witte speelwijze is
een rustige positionele opzet
Door Theo Hommeles
om zwarts "moderne verdedi
ging" op te vangen. Lange-
weg's naam komt vaak voor in
de boeken waarin dit zoge
naamde "Geller's Quiet Sys
tem" behandeld wordt.
Ondanks zijn grote ervaring
echter is de volgende zet van
de witspeler niet zo'n nauw
keurige. 9. Ddl - c2 Pf6-h5;
10. Tfl-el Ph5-f4; 11.
Ld3-fl Dd8-f6; 12. Pd2-c4
Lc8 - e6; De Nijmegenaar
heeft succes met zijn agressie
ve aanpak, maar gaat nu mis
schien iets te aarzelend verder.
Met 12. Ph3+; 13. Khl Lg4;
kon hij grip krijgen op de
koningsstelling van wit. 13.
Lel e3 Tf8 d8; Na de partij
toonde Wieb Zagema de
kracht aan van 13. h5!?; Er
dreigt dan verrassend: 14.
Pxg2!; 15. Kxg2 (anders valt
het paard op c4) Lh3+: 16. Kg3
Lxfl17. Txfl De6!; Met de
dubbele dreiging 18. Dg4;
mat en 18. Dxc4; 14. b2-b4
Lg7-f8; 15. a2-a4 h7-h5!;
16. Pf3-d2 Pc6-e7; 17.
Pd2-b3 b7 - b6; 18. a4-a5
g6-g5; 19. Pc4-a3 Pe7-g6;
20. Pa3-b5 Df6 e7; De tijd
winst die wit boekt door deze
tijdelijke terugtocht zal slechts
fervente aanhangers van
koning Pyrrus enthousiast kun
nen maken. 21. Tel-dl
Td8 - c8; 22. Tdl - d2 Lf8 - h6;
23. a5xb6 a7xb6; 24. Pb5-a7
Tc8-f8; 25. LH - b5
Kg8-h7!; Maakt plaats voor
een toren. Pas nu het te laat is
begint Langeweg zich werke
lijk zorgen te maken. 26.
Lb5-H De7-f6; 27. c3-c4
Tf8-g8; 28. Pa7-b5 Ta8xal;
29. Pb3xal Pg6-h4;
Diagram 1
Wit kan nu een pion pakken.
Hij kan de pion ook laten
staan. Het maakt al geen ver
schil meer. 30. Pb5xc7 Pf4xg2!;
31. Pc7-d5 Indien wit twee
maal slaat op g2 brengt zwarts
loper de beslissing op h3. 31.
Df6-f3; 32. Lfl - e2 Pg2xe3;
33. Pd5xe3 Df3-b3; 34.
Td2-d3 g5-g4; En vanwege
de desastreuze dreiging 34.
Pf3+; gaf wit het hier op. In de
competitie voor clubteams
komt Hendriks Uit voor de
sterke Nijmeegse amateurver
eniging Strijdt met Beleid
(SMB). Momenteel staat SMB
zelfs bovenaan, al kan daar
vandaag gemakkelijk verande
ring in komen.
Vanmiddag krijgen de Nijme-
genaren het eerste team van
landskampioen Rotterdam op
bezoek. In een vooruitgespeel-
de partij heeft Rotterdam,"wel
licht om de spanning nog wat
op te voeren, de Nijmegenaren
een aardig cadeautje aan de
hand gedaan. De uit vorm zijn
de Jeroen Piket wilde koste
wat kost winnen tegen Dharma
Tjiam.
Piket - Tjiam
Diagram 2
Met 1. h4-h5 zou wit 1. Tc7-
g7; kunnen afdwingen, waar
mee hij de kwaliteit wel terug
wint maar ook niet meer dan
remise bereikt. Piket probeert
liever wat anders.
1. Ld4-e5 Tc7-d7; 2.
Dd8-h8+ Kh7-g6; 3.
Dh8-e8+ Kg6-f5; Alles
gespeeld met de vlaggen op
vallen. 4. f2-13?? Wit dreigt
mat in één. Tjiam mag voor het
zover is echter laten zien dat
men ook in Nijmegen de begin
selen van de aftrekaanval heeft
begrepen. 4.Td7-d2+; Ein
de tijdnood en einde partij. De
Gelderlanders zien met span
ning toe of, het van zijn spon
sor verlaten, Rotterdam speci
aal voor hen nog een blikje
grootmeesters uit de provisie
kast wil halen.
Diagram-1
Diagram-2
4'
