sen
DE STEM
Breda s Museum verwerft panorama Spaanse aftocht
•iaat m/v
Nol Havens concentreert zich op kinderrepertoire
Markante tocht over
platgetreden paden
Breda'sMuseum
weer
62710
bZEN VAN HOOF
s, werving en selectie
:DEWERKER
Radio Filharmonisch Orkest in Chassé
DVEMBER 1995
SUnlimited:
Siamese tweeling
I ZIE ACHTERPAGINA RAGAZZI-D5
Gids
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1995 DEEL D
morgen..
IING
automatisering
ilatie naast de levering,
'ice en aftersales is deze
ij graag in contact
J itie biedt:
dagende part-time baan in een dynamische
fg;
lijkheid om al uw organisatietalent in daden om
I tariële en marketing kennis te gebruiken;
P arbeidsvoorwaardenpakket.
I ïeprocedure
I een korte brief met uitgebreid curriculum vitae naar
I van Hoof, advies, werving en selectie, Postbus
134 JG Tilburg. Bezoekadres: Charles Stulemeijer-
I edrijvenpark 't Laar). Voor nadere informatie kunt
I sch contact opnemen: (013) 468 66 69- Een psy-
II onderzoek kan deel uitmaken van de procedure.
mandei in metalen
tasmaterialen in
peze produkten
in Nederland en
pi van onze
ar een:
uit het bezoeken van
voornamelijk Noord-
ding: MTS bouwkunde
ing van enige jaren
sgeest en een
jndaire
eerd in bovenstaande
tie en uitgebreide c.v.
AND b.v.
4Je bent wat je zingt'
IPa,ik ga in de muziek." „Kom
Ijtdan in Toppop, jongen?"
l.Tuurlijk, pa", zei Nol Havens
|ti drie maanden later scoorde
lïOFde Kunst een hit met
fSuzanne'. Het lied werd ver-
l en er volgden tournees in
liet buitenland. In Finland,
(Frankrijk, Engeland en Oosten
rijk schreeuwden tieners de
|longen uit hun lijf: 'Suzanne!
lertien jaar later is Nol Havens
Ibiij dat hij daar vanaf is.
iDoorSaskia Gaster
|üi; vindt het nog steeds populaire num-
niet goed. „Suzanne is gewoon een
verhaal. Wat stelt het nou voor?
iï zitten samen in de kamer en de stereo
litat zacht... Als ik diep in mijn hart
pk,wilde ik dat niet zingen."
loals meer zangers vindt Nol Havens de
lltkst het belangrijkste element van een
SBiser. Terwijl hij helemaal geen zan-
toen Ferdi Lancee hem betrok in
lain plannen een band op te richten. „Ik
«eigenlijk gitarist. Een middelmatige,
poor. Ik gebruikte mijn gitaar voorna
melijk om liedjes mee te schrijven."
|M Havens, zoon van een buschauffeur
een huisvrouw, groeide op in de
ponstraat in Tilburg, een echte arbei-
[febuurt. De foldertjes van de muziek-
nool verdwenen toen ongelezen in de
itullenbak. Nol wilde liever voetballen
|'P straat. „Daar ontstonden spontane
tompetities waar de hele buurt voor uit-
f'P Iedereen wilde Cruijff zijn of
Ook Nol was Ajax-fan. Hij
j S.V.G., Sportvereniging Gas-
luisring, in de volksmond ook wel Soep
[an Gisteren. „Toen was het nog leuk.
egemvoordig staan er van die rambo's
w de kant hun eigen kinderen voor
jatje uit te schelden." Fout, vindt hij
pt: van die ouders die willen dat hun
®tje leert hoe hij iemand onderuit
trappen.
Crisiskapsel
pjh liet muziek hem niet koud. Z'n
«ste broer was Beatlesfan, de andere
«d van Jethro Tuil. Frank Zappa werd
«k gedraaid thuis, maar dat leerde hij
'as °p latere leeftijd waarderen. Nols
taste elpee was van Gilbert O'Sullivan.
Mrimony stond daarop. Geweldig
">d ik dat." Hij had zelf ook zo'n crisis
cel en deed z'n held na op de afslui-
"8 van de kindervakantieweken in het
Parochiehuis.
'datzelfde parochiehuis kregen zijn
™ets te horen dat ze hun zoontje maar
naar de LTS konden sturen. „Hij
IdT'u aar me' zÜn Landen doen."
I °i Havens werd loodgieter, bleef thuis
1.011en en kluste zijn eerste gitaar bij
'r: een echte Fender Stratocaster. Er
liiiii van '^Lker pielen' met
IJ Jltaar op de zolderkamer en in
I j, ies die meestal niet verder kwamen
oefenen. Tot hij na zes jaar werd
I Jam j n' "^at was in tijd ^at met
lliik E j ^eine bedrijfjes het heel moei-
I j l «den. Mijn baas vond het vrese-
ta i«i voncl Let prima. Ik dacht: ik
s®et muziek doen. Wist ik veel."
Ijjijlie]
!P tegen Ferdi Lancee op in Studio
Nol Havens: Verzin maar eens zeven coupletten over koffie.
I br„.7,J 'n de Goirkestraat. Een soort
I i._ Plaats voor plaatselijk talent. Niet
oaa flaarna stond VOF de Kunst met
I koos ,Evenaan de hitlijsten. De band
voor de constructie van een ven-
I "aren i onder firma omdat zaaleige-
I 'e hot 1 minder sociale lasten hoefden
I ba„j, j'en- Bovendien betaalden de
I WüEE 20 °°k irdnder belasting. Een
I aiteem6 ,^onstructie, die in 1985 bij het
Mdolo i.e,n van de band echter z'n
I k te Lebben. „Want als
I tfn do 2 Casting "iet betaalt, kun-
L ®deren ervoor opdraaien. Dat
Let eerste wat we veranderden
toen we weer met de band verder gingen.
VOF de Kunst is nu alleen nog maar een
naam."
Dikkertje Dap
Over die naam moest een rechter zijn
oordeel uitspreken. Een van de afhaken
de bandleden spande een rechtszaak
aan. Havens: „Dat heeft hij verloren. Hij
zat niet meer in de band en kon niet aan
tonen waarom hij in zijn eentje VOF de
Kunst was. Wij maakten muziek en had
den als band bestaansrecht. Bovendien
had Ferdi de naam verzonnen en hij had
al eerder gezegd: Als iemand het gezicht
van de band is, ben jij het wel."
Terugkijkend op die perioije zegt
Havens: „Er was niet echt sprake van
een strijd, het was gewoon een hoop
gelul. Het had niets met muziek te
maken, alleen maar met ego's. Uiteinde
lijk bleef er een aantal bandleden over
die daar geen zin meer in hadden. We
waren al twee jaar bezig met tof doen in
Europa. Je bent zo populair als je laatste
plaat, het is een grote ballon. Ik was blij
dat dat afgelopen was, dat ik weer
muziek kon maken die we echt leuk von
den." VOF de Kunst ging weer Neder
landstalig. Zomer 1987 zong heel Neder
land Een Kopje Koffie.
Teksten
Uitgebreid legt de zanger uit wat het
verschil is tussen de hit over het zwarte
goud en het opzwepende Suzanne. „In
1983 vond ik het allemaal nog best maar
later dacht ik: wat sta ik toch te zingen.
Het klopte muzikaal wel. De band zat
vol prima muzikanten. Alleen waar het
vaak op bleef hangen, waren de teksten.
Je bent wat je zingt. Als je in het Neder
lands zingt, moet je iets kunnen mel
den."
Over Een Kopje Koffie van Erik van
Muiswinkel is nagedacht, zegt hij. „Ver
zin maar eens zeven coupletten over kof
fie. Dat zit goed in elkaar. Het staat zelfs
in een boek Nederlands voor middelbare
scholieren afgedrukt." De nummers uit
FOTO DIJKSTRA
de beginperiode van VOF de Kunst
waren geschreven door musici, niet door
tekstdichters. Daar zit 'm het verschil.
„Neem een Ivo de Wijs of Paul van Loon.
Ik vind het interessant om wat zij met
tekst doen muzikaal te interpreteren.
Dat kan niet met een tekst die beneden
de maat is."
Sinds een jaar of zes doet de band dat
voornamelijk met gedichten voor kinde
ren. VOF de Kunst bracht Dikkertje Dap
van Annie M.G. Schmidt in de Top 40.
Het is de schuld van Meneer Aart uit
Sesamstraat. „Aart Staartjes vroeg of we
zes liedjes voor het programma wilden
opnemen." Nol Havens, toen net vader
geworden, vond het een hele eer. Volgens
hem getuigen de teksten van Annie M.G.
Schmidt van een absurde fantasie, waar
de band zich wel in kan vinden.
„Gewoon leipe dingen doen." Van Dik
kertje Dap zijn inmiddels een kwart mil
joen platen verkocht.
De rechten voor het gebruik van Sch
midts teksten waren geregeld door de
De Spanjaarden verlaten Breda op deze tekening uit 1637.
Van onze verslaggever
Breda - Een grote panorama tekening uit 1637, voorstellen
de de uittocht van de Spanjaarden uit Breda, is aangekocht
door het Breda's Museum. Het publiek kan de tekening
vanaf vandaag zien.
mensen van Sesamstraat. Toch vond Nol
Havens dat hij haar zelf nog eens om toe
stemming moest vragen. „We werkten
met haar materiaal. Ik wilde weten wat
zij er van vond." Dus belde hij haar op.
De schrijfster was enthousiast en vroeg
meteen waarom de band alleen maar
nieuwe arrangementen schreef voor al
eerder vertolkte gedichten. „Ze zei:
waarom zetten jullie niet zelf gedichten
op muziek? Ze noemde er een aantal,
waaronder De Koningin van Lombar-
dije. Ik zeg: ja, maar dat is toch al gedaan
door Sonneveld? Nee, zegt ze, dat is oud
en jullie zijn van deze tijd. Ik wil graag
dat jullie daar een melodie voor schrij
ven."
Terug in Brabant deelde Havens de tek
sten uit aan de overige bandleden. „Dat
is het goede van onze band, iedereen kan
componeren. Dan denk ik: dit is wat voor
die, dat is wat voor die. Ze krijgen carte
blanche. Iedereen schrijft de liedjes in
zijn stijl." Bassist Ocki Klootwijk (voor
heen bassist van I've got the bullets), is
bijvoorbeeld een echte rock 'n roller.
Toetsenist Chris Smalt zit meer in de
hoek van Donald Fagen (Steely Dan).
Havens: „Zo heb je altijd afwisseling.
Als ik alles zou bedenken, worden alle
platen hetzelfde."
Nu stond Annie M.G. Schmidt bekend
als iemand die geen blad voor haar mond
nam. Jan Rot en Mathilde Santink had
den net de wind van voren gekregen voor
hun vertolking van Op een Mooie Pink
sterdag. Dus ging Havens toch een beet
je trillend met zijn geluidsbandje naar
haar toe. „Ze vond het geweldig. Het
swingt allemaal zo, zei ze." Volgens de
zanger zit het verschil hem in de wijze
waarop met de tekst wordt omgespron
gen. „De muziek van Jan en Mathilde
had helemaal niets met de tekst te
maken. Wij laten water horen als er
wordt gezwommen, of we kletteren met
een pannedeksel als ik over een pan
andijvie zing."
Uitstapje
In het begin kon Havens zijn nummers
nog testen op zijn eigen kinderen.
„Tegenwoordig wordt dat een beetje
moeilijk. Mijn zoon is negen en houdt
meer van 2Unlimited. Hij heeft zoiets
van: nou, ik weet niet pa. Maar je weet
na een jaar of vijf wel zo ongeveer wat
kinderen aanspreekt." Niet alle door
VOF de Kunst vertolkte kinderhits zijn
geschreven door Annie M.G. Schmidt.
Het nu op single uitgebrachte Monsters
te Koop is van Paul van Loon, schrijver
van griezelboeken. „Ivo de Wijs bracht
me met hem in contact. Hij zet iedereen
altijd aan het werk."
De band gaat grondig te werk. Voor
Monsters te Koop is zelfs research
gedaan. „We hebben mensen van de uni
versiteit gevraagd hoe ver we konden
gaan. Het moet niet te eng worden. Het is
geschreven voor kinderen van drie tot
acht. Daar moet je niet te kinderachtig
tegen doen, maar het zijn ook nog geen
volwassenen. Dus niet in het midden
laten of spoken nou wel of niet bestaan."
Ook muzikaal mocht het niet te eng wor
den. De tekst van Paul van Loon beland
de in handen van Ocki Klootwijk, de
rock 'n roller. Monsters te Koop werd
een rockduet van Nol Havens en Barry
Hay, de zanger van de Golden Earing.
Hoewel de band af en toe wel eens een
uitstapje maakt naar het Grote Mensen
publiek, blijft VOF de Kunst zich con
centreren op het kinderrepertoire. Op 7
november komt een cd met oude Sesam
straatliedjes op de markt en in maart
1996 gaat de band op theatertournee met
Dag Giraffe. Havens: „Ik heb samen met
Erik van Muiswinkel een matineepro
gramma in elkaar gezet van bestaande
nummers. Het wordt gewoon een uur
lang met z'n allen liedjes zingen. Ouders
moeten meezingen. De Kat van Ome Wil
lem, Op de Step, Dikkertje Dap. En we
halen iemand uit het publiek die^an een
trap af moet glijden."
De tekening is één meter breed
en twintig centimeter hoog, en
is van de hand van Jan Marts-
zen de Jonge. De tekenaar laat
tot in details het definitieve
vertrek der Spanjaarden zien.
De panoramatekening van een
van de laatste stuiptrekkingen
van de Tachtigjarige Oorlog is
in spiegelbeeld getekend, aan
gezien het de bedoeling was er
een kopergravure van te
maken. Op de achtergrond zijn
van rechts af te zien de Grote
Kerk en Kasteel van Breda, en
de kerktorens van o.a. Princen-
hage, Prinsenbeek en Terhe-
ijden.
In de stoet zien we Spaanse
monniken, soldaten en ridders,
die in de richting van de Mark
trekken, om vandaar per boot
naar Spanje terug te keren. Iéts
links van het midden neemt de
overwinnaar Frederik Hendrik
afscheid van de Spaanse bevel
hebber.
Breda's Museum, Grote Markt
19. Dagelijks geopend, 13.00-
17.00 uur
Breda - Chassétheater (VSB-
Zaal) Gastoptreden van het
Radio Filharmonisch Orkest in
de Concertserie van het Bra
bants orkest. Dirigent Roberto
Abbado, solist Ulf Hoelscher
(viool). Programma met werk
van Moesorgsky, Mendelssohn
en Dvorók. Gehoord op 17
november 1995.
Door Frans Baljeu
Dirigent Roberto Abbado wist
met het Radio Filharmonisch
orkest gisteravond in de afge
laden middenzaal van het
Chassétheater platgetreden
romantische paden zo te
bewandelen, dat er toch een
boeiende tocht ontstond.
Met werken als Mendelssohns
vioolconcert en Dvoraks Nieuwe
Wereldsymfonie win je zeker
geen prijs voor originele pro
grammering. Gunstige uitzonde
ring was de ongekuiste, niet door
schoolse collega's 'verbeterde'
versie van Moesorgskys Nacht op
de kale berg, dat door zijn onge
breidelde ruigheid nog steeds
'nieuw' overkomt.
Heerlijk om deze met zienersblik
gecomponeerde muziek zo mar
kant te horen spelen. Vanaf de
eerste 'windvlagen' maakte diri
gent Roberto Abbado duidelijk
wie de touwtjes in handen had.
Strak gedirigeerd liet het Radio
Filharmonisch orkest horen een
ensemble te zijn met gediscipli
neerde strijkers, spitse houtbla
zers en een gave kopergroep.
Een groter contrast dan het daar
na uitgevoerde Mendelssohn-
vioolconcert is amper denkbaar.
Dit werk, dat probleemloos al
meer dan 100 jaar een vaste
plaats heeft op de concertpro
gramma's, is uniek in zijn soort.
Gaaf van vorm, met veel als van
zelfsprekend overkomende inval
len kan het nog steeds boeien.
Merkwaardigerwijs was het gis
teravond vooral het met een 'Liec
ohne Worte'- achtige sentimenta
liteit geschreven andante dat hel
meeste indruk maakte. Violist
Ulf Hoelscher en zijn begeleidend
ensemble speelden de milde can-
tabilteit in een pure uitvoering
zonder gekunstelde poespas.
In het wat snel genomen eerste
deel leek het of orkest en solist
elkaar niet altijd perfect hoor
den, aangezien er riskant klin
kende ongelijkheden voorkwa
men. Het slotdeel was niet dan
sant genoeg; het stuiterende ron
dothema was te mat van profiel
waardoor de erin opgesloten
lichtvoetigheid niet genoeg naar
voren kwam.
De na de pauze gespeelde Nieuwe
Wereld-symfonie van Dvorak
had, op het scherzo na, weer dat
markante profiel waarmee orkest
en dirigent bij het openingswerk
gelijk indruk maakten.
Dvorak gebruikt in dit werk
overgeleverde vormen, waarin hij
met het interessant tegenovei
elkaar zetten en verwerken van
compositorisch materiaal veel
boeiende momenten heeft aange
bracht.
Orkest en dirigent wisten veel
van deze vondsten raak te type
ren, waardoor ook deze tophit uit
de muziekgeschiedenis boven het
maaiveld van zijn eigen tijd uit
gespeeld werd.
(ADVERTENTIE)
Dé aanwinst van 1995 Is vanaf vandaag te zien
in Breda's Museum, Grote Markt 19 Breda.
Ook in 1995 is het gelukt om een
aanwinst van groot belang aan onze
verzameling toe te voegen:
EEN GROTE 17E EEUWSE TEKENING DOOR
JAN MARTSZEN met een voorstelling van
de uittocht van de Spaanse legermacht
met aanhang uit Breda, na de inname
van-de stad door Frederik Hendrik in 1637.
Bestuur en directie van het museum en het bestuur van de
Vereniging Vrienden van Breda's Museum bedanken de
volgende begunstigers voor hun onmisbare steun bij deze aankoop:
ABN AMRO N.V., Breda
Gemeente Breda
Holland Casino Breda v»
ING Bank N.V., Breda
Interbrew Nederland N.V., Breda In.' "v
Loyens Volkmaars A f~
belastingadviseurs, Breda K l/f
Van Melle B.V., Breda y®
Provincie Noord-Brabant
RABO Bank Breda,
Princenhage, en Ginneken
