I Door Ton de Jong I^VCIVIBtK iyg5 f\Q Wall Street allied signal amer.brands amer.tel.tel amoco corp asarco inc. baan company bethl. steel boeing co burlington sfe can.pacific chevron chiquita Chrysler Citicorp cons.edison digit.equipm. dupont nemours dow chemical eastman kodak exxon corp ford motor gen. electric gen. motors goodyear hewlett-pack. int bus.mach. int. tel.tel. klm airlines kpn mcdonnell merckco. mobil oil omega financ. philips royal dutch sears roebuck texaco inc. travelers united techn. westinghouse whitman corp woolworth '6/11 17/11 <5% 45% 42% 64 65% 67'/. 68 31% 32% 38% 13% 13% 75% 73 82% 81 17% 17% 49% 50% 15% 15% 49 50 67% 67% 29% 23% 54% 55% 63% 64% 77 79% 29% 28% 67% 67 46 47 40% 40% 93 88% 95% 95% 121% 121% 34% 33% 34% 35 90% 89% 59 59% 107 107% 32 30% 37 36% 127% 129% 39% 39% 69% 71 54% 55 90% 90 15% 16 21% 21% 15% 15% vk vorige koers sk slotkoers gisteren a laten b bieden c ex claim e gedaan /bieden d ex dividend f gedaan /laten g bieden en ex dividend h laten en dividend k gedaan en laten ex dividend I gedaan en bieden ex dividend 72,50 859 0,70 a 0,70 60,00 1002 12,70 12,60 67,50 1157 0,60 0,50 65,00 624 1,90 1,90 b 165,00 603 7,40 8,00 280,00 5205 180,00 a 179,25 310,00 618 150,00 149,25 340,00 2757 119,80 119,25 450,00 2081 10,00 a 9,25 [455.00 3576 4,80 4,25 b60,00 1935 0,80 0,10 R60.00 1173 6,00 5,90 465,00 994 3,80 3,70 |*70,00 914 2,20 2,00 1*60,00 604 10,20 9,80 [*55,00 869 0,20 0,10 460,00 3754 1,10 0,75 H65,00 2046 5,30 5,75 [*80,00 1405 20,00 20,75 |445,00 1093 1.10 1,00 [*55,00 930 2,90 2,70 [*60,00 640 4,70 4,50 a 480,00 1220 19,00 19,20 390,00 1000 0,50 a 0,40 100,00 715 2,60 2,90 b 1 80,00 1118 21,80 b 22,00 100,00 1052 1,90 1,90 1 55,00 884 3,50 2,60 1 55,00 709 0,80 0,90 1 32,50 645 0,70 1,00 1 35,00 942 1,40 1,80 105,00 1299 12,50 13,50 b li 10,00 2893 7,50 9,00 1115,00 1202 2,50 4,00 1115,00 599 3,10 2,50 1200,00 2750 0,50 1,20 1200,00 1112 4,10 5,30 1200,00 674 7,10 8,50 1 60,00 1772 0,10 0,01 1 60,00 1084 1,40 1,20 1 57,50 :l 60,00 1630 3,50 3,20 a 1510 2,30 2,20 1 62,50 1946 1,30 1,30 1 70,00 688 0,30 a 0,30 1 57,50 1035 0,40 0,10 1 60,00 B 60,00 1485 1,90 b 1,80 b 1513 2,70 2,80 b 1 55,00 60,00 1286 1,50 1,40 2853 3,60 b 3,70 1200,00 827 2,30 2,70 I Philipsburg - Joris Ver- lèuuren is een half jaar ig, maar staat nu al arg- I ranend in het leven. Hij Isijkt eens goed naar die pingebrande mijnheer in I korte broek die hem optilt i zet het op een krijsen waar Juliana Airport stil wordt. Zus Kim van :e doet niet zo moeilijk, liep op Schiphol al ma, mama te zingen en I Jat doet ze ook als moeder I /ié haar op Sint Maarten I omsluit. I DtVerschuurens zijn in septem- I berhals over kop naar Nederland skken. Een paar dagen hidat orkaan Luis met wind- cacht 22 het Friendly Island in 't Caribische Zee tot gruzele- I tenten had geslagen. Er vielen pee doden. Tachtig procent van 1 ie huizen is verwoest of bescha- „We hebben ons veertien tige uren in de badkamer |ïhuil gehouden. Twee keer hield even op en dachten we dat het hij was, maar het gebeuk Ipig vervolgens nog veel harder I*" Het huis bleef (bescha- r-gd) overeind, maar de kinderen 'erden in die natte bende ziek en vilden ze ook even op adem I/omen. In Uden, waar José van- ■145. Bert Heeren Sportmassage Voetver- ging, Wilhelminapark 12,4818 SM Breda, ortmassage en voetverzorging, 846. Emergo Racing C.V., De Polderstraat 4794 AN Heijningen. Sponsorbemidde- het onderhouden van een ra^'n9t,e1a1n}Jc 347. A.W.W. Kas, Dorpsstraat 65,4711 Nt ft Willebrord. Detailhandel in sportarUKe- i en aanverwanten iwinkelverkoopl. 148. Haarstudio Clavi, Roosendaalsestrw 4724 AA Wouw. Dames- en herenkapsa ■49. Mendicus Beheer B.V. i.o., £nl™efSjt traat 39, 4611 AB Bergen op Zoom- He tlnemen in-, het voeren van Het beM Jar- en het financieren van-, het b»'»99 Li vermogens in effecten, het VoHen derdoms- en invaliditeitsvoomen gan. ft verkrijgen etc. van vermogensbesta ■en. derdoms- en invaliditeitsvoorzienmg t verkrijgen etc. van vermogensbesta 35CK Prevent Onderhoudsadvisering Bre- Elzenbroek 4, 4822 XD Breda. Onder de fndelsnaam: Prevent Onderhoudsadvise .g Breda. Het verstrekken van adviezen P a soorten onderhoudsgebied in de ru Frank Maas: interrim-managemenc 351. Studio Double Star, Baroniel an lbA 18 RE Breda. Ontwerp en bemiddeling au tb.v. meubelen in de ruimste »5ZS Mavibo Marketing Ad™*NB jntenaken 50, 4651 JL Steenbergen N ferketing Adviesbureau 3, aW «53. L'Atelier, De Zonnebloem 12,4b fogerheide. Inlijstwerk ini de ™in^eln8. s woords, het organiseren vani tn aan galeries in de ruimste zin 354dSComplete Telefoon Training,H™j rkstraat 10, 4904 VH Oog** Ivies, ondersteuning en uitvoering emarketing, .531 CP 539 W.H. Wiardi. aflosschip- irneuzen. Het zich verhuren als alio 540. De Klimop. Markt 3, 4531 EP' n. Kleinhandel in bloemen, planten rwante artikelen. nimenstraa' 541 l.D.P. Peter Vernimmen. Olm» w ,4581 AV Vogelwaarde. Het inb en ibiele telecommumcatie-appard m plaatsen van satellietonttange 542. T. Th. Boon. Julianastraat 62 el Het vervaardigen van tandprome M3 Vershof V.O.F.. Konmginn»^ 15 CK IJzendijke. Slagenienve^a^^ 545. Starkat. Sportlaan 26, 4» nieuVïe oothandel in en im- en exp htwagens gebruikte personenauto S, vra auto-onderdelen. „„„inprrmQ B-V-- ,546 Cadzand Electronics Engineer^ ^straat 15 4506 ACCadz nclo0nWo a, g van en advisering „.enverkoop ar toepassingen alsmede *akoop daarvan, bemiddeling bij aan- en verko°| v Kare| s Terneuzen. Reparabebedri) jvideo-apparatuur. -o vieren. Lang lofhiiw Sezaghebber geaarzeld Ii bet wel door zou laten gaan, 1 Windkracht 22 veroorzaakte veel schade op Sint Maarten, zeker in de zogenoemde shanty towns. laéen Rob gingen na een week ■uitrusten terug om de rotzooi op P wimen en het huis te herstel- la. Joris en Kim bleven logeren I») tante Josefien en oom Tiny in l-ttdorp Zeeland. Die mogen de Ij-lieren nu terugbrengen. 1 'felmeer families herenigen zich l!P het donkere vliegveld. De I loeder met een intussen in Pierland geboren baby vindt 'tikkend haar man. Een jong |e%aar heeft een bang vermoe- "jj in welke staat zij hun huis hen aantreffen. 'ederopbouwplan lj-iebussinesclass van het vlieg- 5 z'tten de gezaghebber en j jjfe eilandsbestuurders. Ver- I ;®i van het langdurige overleg Haagse ambtenaren en 'ters over de steunoperatie. enkele tientallen miljoe- ntoegezegd, maar het weder- irvPlan dat Sint Maarten J jitj over^andigd, kost een mil- |j^s jje weg van het vliegveld 1 Lï ™ilipsburg is zelfs in het I ".3er n°g te zien dat een mil- IL J* overdreven is. Waar het 1 geruimd is, gapen grote l„ ,Sïe gaten. „Het komt alle- I Sfed. ~We are coming back, I sj Pompbediende. Maarten wordt op zaterdag Cb4Slemming wakker. Het iinTÏ- ee* veroorlooft zich llL ,nale feestdag - Sint S Wft ®sdag - te vieren. Lang (hebber geaarzeld 3or zou laten gaan, I tn «Tl 8Ucd>zo overwoog hij 1 P'aats van het geluid van zagen, boormachines en «rners de muziek te laten ■Op 1. de tambu te dansen. I'lir h mete parkeerterrein l'%tf!u°odge'e bestuurskan- 1(9),,.:, Zlcb dan alles op wat lltjol:,.00" draagt: de fanfare, |lfts en e' de Ehbo, de verken- te,, ee?, bataljon mariniers. bfet de autori- |%w0ro? marcheert de bonte |tCeTandlg door het gehaven- 1% dit m van Philipsburg. Er |!aar /i:ïaaT .?een toeristen om in®.. 'ina karnavaleske 'twspel te kijken. De toespraken zijn opbeurend. De opbouw gaat voorspoediger dan verwacht, door de overvloe dige regenval is het afgebladder de eiland snel weer groen gewor den en de eerste cruiseschepen zijn aangemeerd. De parking heeft 's middags ogenschijnlijk alles van een feest terrein. Drank, eten, muziek en veel volk. Met het feest wil het in het begin niet erg lukken. Het geluid van rondvliegende zinken dakplaten zit nog in de oren. Veel drank laat dit geluid verstom men. Tent City Bijna dagelijks moet de politie in actie komen in Tent City, het ten tendorp even buiten Philipsburg dat door de Nederlandse land macht is gebouwd. Het donker groene woonoord is nu overvol, nadat het aanvankelijk niet in trek was bij de slachtoffers van de orkaan. Illegalen durfden zich niet te melden, bang een enkele vliegreis naar Haïti of de Domi nicaanse Republiek te ontvangen. Maar nu, twee maanden nadat hun krottenwijken werden ver nield, is het tegendeel het geval. Wie zich laat registreren, mag waarschijnlijk blijven. Wie dat niet doet, loopt kans in een razzia opgepakt en van Sint Maarten gegooid te worden. Het zijn niet alleen illegalen die in het tentenkamp wonen. Antil- lianen die bij familie of vrienden verbleven, zijn daar niet langer welkom en zoeken ten einde raad het kamp op. De bewaker die aan de ingang zit, laat zijn vingers over de namen in het register glijden. Alle eilanden uit de omgeving zijn vertegen woordigd, maar er leeft ook een Brits en en een Zweeds gezin. Achter de namen staan de bijzon derheden. 'Mental problems' scoort het hoogst. De oudste bewoner blijkt een 83-jarige Dominicaanse, de jongste een drie weken oud Antilliaantje. Het stinkt in Tent City. Langs de wasplaats, die even voorbij de tv- tent staat, voert een pas gegraven sloot het afvalwater af. In deze hitte wordt het open riool met de dag viezer. Voor tent F12 zit Joel Janvier met een schroevendraaier doelloos figuurtjes te trekken in het zwar te zand. Zijn vriendin kauwt op een lucifer. Hun klaagzang is lang en indringend. „Deze tenten zijn niet goed. Het is er veel te heet in. We mogen ook niet zelf koken. Ze geven ons militaire rantsoenen uit blik. Aardappe len, bonen, macaroni. Wij willen ons eigen voedsel klaar maken. Iedereen hier heeft problemen en dan krijg je ruzies. Er vallen hier rake klappen. Vooral 's middags als de zon hoog staat." Werk heeft Joel niet. Nooit gehad. Het tentenkamp is vol, er leven vijfhonderd mensen. Op een andere plaats wordt een tweede gebouwd, wachtend op 1200 noodwoningen die in Nederland en de Verenigde Staten zijn besteld. Dennis Richardson, gezaghebber van Sint Maarten, heeft begrip voor de klachten uit het tentenkamp. „Het is een noodoplossing waar we zo snel mogelijk vanaf moeten. Tot dan zullen we het er mee moeten doen." Illegalen Maar waar zijn al die andere dui zenden illegalen, waarvan in de dagen na de orkaan sprake was? Er circuleerden toen aantallen van twintigduizend op een totale bevolking van veertigduizend. „We denken dat er zo'n duizend zijn vertrokken. Ik heb twee Sint Maarten probeert weer feest te vieren Een vrouw uit de wijk Cay Hill bij de overblijfselen van haar-woning, die werd verwoest door de orkaan Luis. mogelijke verklaringen voor de rest. Of het illegalenprobleem is minder groot dan gedacht, of ze zitten in de restanten van de krottenwijken die wij nog niet opgeruimd hebben. Als dat waar is komen we ze vanzelf tegen." De kritiek op de harde wijze waarop hij de shanty towns aan pakt, wijst Richardson van de hand. „Degenen die aan kunnen tonen dat zij hier al geruime tijd gewerkt hebben, kunnen blijven. En dan onder menswaardige omstandigheden. Wie kan daar wat op tegen hebben?" De aandacht heeft zich vooral gericht op de illegalen, maar wat er schuin tegenover het tenten kamp aan de hand is mag er ook zijn. Daar ligt aan de voet van een heuvel het restant van de Ebenezerwijk. Een project van een tweehonderdtal keurig in het gelid geplaatste bungalowtjes. Gebouwd voor de middenklasse die graag een eigen woninkje wil en daar 60.000 gulden voor over had. Het moet er voor 5 september netjes hebben uitgezien. Nu zijn er vier verschillende 'huizen'. Het minst komt de categorie 'bescha digd doch weer hersteld' voor. Dat zijn er maar vijftien. Veel vaker zie je het model 'geheel vernietigd en niet opgeruimd'. Puin en huisraad vormen daar mooie stillevens. Ook de moeite waard is het model 'vernietigd en opgeruimd', zoals van mevrouw Rosa Elisabeth. Ze heeft van hout een schuurtje gebouwd, waar ze met haar twee kinderen ingetrokken is. Op de kale betonnen fundamentvloer staat afgeschermd met vier schotten alleen de toiletpot. De grootste categorie wordt gevormd door het model 'zeil en ijzerdraad'. Carlo Monsanto bewoont er één. „Het moet hele maal gesloopt worden. Ik heb het met veel moeite waterdicht gemaakt. De wanden staan hele maal los." Nadere inspectie wijst uit dat deze huizen zelfs een gemiddelde Nederlandse najaarsstorm niet hadden over leefd. Maffia De wanden bestaan uit gips- plaatjes van een centimeter dicht, de aluminium kap is zo licht als een veer. Heeft dit zestigduizend gulden gekost? „Nee, want een deel van het geld is in de zakken verdwenen van de Italiaanse maffia, want die heeft dit project gedaan. Italiaanse bouwers waren het." Ennia Caribe, een volle dochter van Aegon, dacht er na de orkaan het zijne van en schatte de waar de op (en betaalde dus slechts) dertigduizend gulden, terwijl de eigenaren zich natuurlijk verze kerd hadden voor de koopprijs, het dubbele. „Ennia beweert nu dat ze nooit hebben geweten dat dit zo'n slechte huizen waren, maar niemand maakt mij wijs dat een verzekeraar ongezien zo'n groot project neemt". De rechtzaak die uit het conflict tussen Aegon en de vereniging van bewoners voortkwam, is op Sint Maarten het gesprek van de dag. Dat kost Aegon klanten. Concurrent ING-groep, waarover geen klachten zijn, haalt de buit binnen. De eerste cruisetoeristen die Sint Maarten na de orkaan Luis bezochten, troffen het niet. Zojuist in bussen geduwd, die hen over het gehavende vakantie paradijs moesten rijden, werden ze geblokkeerd door taxi chauffeurs die hun broodwinning letterlijk aan de ogen voorbij zagen gaan. De politie greep pas na twee uur in. Eerder hadden de Amerikanen in de winkelprome nade te opdringerige winkeliers van zich af moeten schudden. „Dit incident van vorige week zegt alles over de afhankelijkheid van het toerisme. Het is de enige directe inkomstenbron. Alle andere werkgelegenheid is er een afgeleide van," zegt Robert V. Dubourcq, general manager van Great Bay Hotel, dat 285 kamers had. Verleden tijd, want de bovenste verdieping is met de wind meegevlogen en de twee daaronder hebben veel schade opgelopen. Bouwvakkers, hun hoofd tegen de hitte in een doek gewikkeld, zijn het dak aan het repareren. De palmbomen rond het hotel zijn lange bruine staken met in de top een kleine prop ontluikend groen. Het hele gebouw moet opnieuw worden ingericht. De ruwbouw is zo'n beetje blijven staan. „We hebben met onze 160 gasten hier vijftien angstige uren gehad. Op een kluitje bij elkaar in het ste vigste stuk van het hotel." In het kantoor van Dubourcq staat op een schoolbord: 'Doel: herope ning op 15 december. 150 kamers.' Scheepskerkhof Of hij dat haalt? „Het wordt mis schien wat later, maar voor half februari verwacht ik toch geen gasten. Dus een week meer of minder maakt niet uit." Het per soneel van Great Bay is de afge lopen tijd voor de helft doorbe taald. Het kan nog erger. Andere zwaarder getroffen hotels blijven zeker een jaar dicht. Vooral die in de buurt van de Simpson Bay, het grootste scheepskerhof van de wereld. Er zijn 800 jachten gezonken of als surfplanken tegen de wal gesmeten. Ook hier is het grote opruimen volop aan de gang. Even is in deze sector veel werk aan de winkel, waar in de hotelsector het derde deel van de werkgelegenheid weg is. De gezaghebber probeert de werklo ze obers in te zetten bij de her bouw, bij het opruimen en andere klussen, maar veel animo wordt daar nog niet voor getoond. Op alle stranden houden zich tus sen de ravage al enkele toeristen op. Dat geeft soms opmerkelijke taferelen, zoals bij de Tikiti Club. Naast een in elkaar gestorte speeltuin, wordt een dame op een tafel vakkundig gemasseerd. Het leven gaat door. Sint Maarten zag na Luis bruin van de modder en er zat geen blad meer aan de bomen. De uit lopers van de volgende tornado, Marilyn, brachten gigantische hoosbuien die alles schoonspoel- den. Het tropisch eiland, dat nooit het wisselen der seizoenen heeft gekend, beleeft nu iets unieks: het is lente. Miljoenen geelwitte vlinders fladderen over frisgroene struiken. De bloemen zijn mooier dan ooit. In Le Bar de la Mer in Marigot, het hoofdstadje van het Franse gedeelte, is men er zeker van: het herstel hier gaat vlotter dan in het Nederlandse deel. Er is ook minder schade. „De Nederlan ders hebben inferieur gebouwd. Als er maar een dak op kon, dan was het goed. Er waren geen voorschriften. Hier gelden stren gere Franse reglementen," weet een bouwvakker terwijl hij kauwt op een merguez-worstje. De Fransen hebben ook betere infrastructuur. Op het Neder landse deel zijn de wegen smal en vol met verraderlijk diepe gaten in het asfalt. Vooral naar het stil ste deel van Sint Maarten, waar aan een prachtige baai het Oyster Pond Beach Hotel ligt. Promotiecampagnes Belangrijk is het de touropera tors ervan te overtuigen dat Sint Maarten weer okay is. Daarom is onlangs een zware delegatie van het eilandbestuur en hotelwezen afgereisd naar New York, waar een groot aantal 'promo's' is gehouden. Sint Maarten heeft voor promotiecampagnes in Amerika en Europa drie miljoen gulden uitgetrokken. Binnenkort vertrekt de gezaghebber naar Brazilië om ook daar van de daken te schreeuwen dat The Friendly Island weer klaar is gas ten te ontvangen. De toeristen uit de VS, Canada, Europa en Zuid-Amerika die de sprong wagen, zullen voorlopig indringend met de gevolgen van Luis kennis maken. Niet alleen met de resterende puinhopen. Er wordt al een Luis-ontbijt geser veerd en in de souvernirwinkels liggen Luis-posters, Luis-shirts en een Luis-fotoboek. Daar zal het niet bij blijven. Als mijnheer C. Roozemond met zijn commissie op Sint Maarten neerstrijkt, zijn de eilandsbe stuurders bij de les en heeft de ambtelijke top het druk. De com missie resideert in het Holland House Hotel, waar zij een specia le vergaderkamer in heeft laten richten. Het naar de voorzitter genoemde gezelschap is door de Nederland se regering ingesteld om de hulp verlening na Luis in goede banen te leiden. De voorzitter (68) heeft een naam hoog te houden. Hij is oud-burgemeester van Alkmaar, maar recent nog actief als trou ble-shooter in Zaanstad, waar ambtenaren en bestuur elkaar het leven zuur maakten. „Wij beoordelen idee wederop- bouwvoorstellen die Sint Maar ten aanlevert en kijken hoeveel geld er aan moet worden gegeven. Het moeten panklare projecten zijn. En natuurlijk moet alles te maken hebben met de orkaan- schade. We gaan geen Sinter klaas spelen." Roozemond en de zijnen hebben dus macht. Overheidsgeld Sint Maarten had niets liever gehad dan dat Nederland een volle zak geld geeft en de beste ding aan het eiland overlaat. Aangezien in het recente verle den miljoenen overheidsgeld in maffiose handen terecht kwam, houdt Nederland de teugels strak. Sint Maarten krijgt alleen geld voor concrete projecten. Om te beginnen is daar 90 miljoen gulden voor beschikbaar. In een strak schema draven amb tenaren en adviseurs in het Hol land House Hotel op. Onder hen Henk Lips, van 1970 tot 1990 hoofd financiën bij de gemeente Uden. Hij heeft een paar jaar op Sint Maarten hetzelfde werk gedaan en is nu ingehuurd door het eilandsbestuur om de weder opbouw financieel te begeleiden. „Huizen bouwen is het allerbe langrijkste. Dan de scholen - van de 346 klaslokalen zijn er nog 144 intact - en andere overheidsge bouwen. Vervolgens de vernieu wing van de luchthaven en de haven. Dat zijn de motoren van de economie, want op die plaat sen komen de toeristen binnen." Het is volgens Lips vanzelfspre kend dat Nederland alleen ork- aanschade vergoedt, maar hele maal wit-zwart is het niet. „Als je de haven toch aan het herstellen bent, kun je mooi van de gelegen heid gebruik maken om echte verbeteringen aan te brengen." Een dure aangelegenheid is het ondergronds brengen van de kabels voor telefoon, elektriciteit en televisie. Dat is geraamd voor 110 miljoen gulden. Gezaghebber Richardson zet het allemaal nog eens op een rij. Luis heeft ongeveer een miljard gul den schade toegebracht. De helft daarvan is verzekerd. „Sint Maarten heeft 650 miljoen gulden nodig, want behalve schade her stellen moeten we maatregelen nemen tegen een eventuele vol gende orkaan. Nederland zal dat niet ophoesten en van de landsre gering van de Nederlande Antil len verwacht ik niets. Die is zelf failliet. We zullen andere bron nen aan moeten boren. Een groot Japans handelshuis heeft al aan geboden 160 miljoen gulden te willen lenen." Of het nu Roozemond, Richards on of Lips is, ze geloven er heilig in dat het goed komt met Sint Maarten. Het duurt even, maar over een paar jaar zal weinig meer van Luis te zien en te mer ken zijn. BINNENLAND ZATERDAG 18 NOVEMBER 1995 A9

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 11