s
'Bernhard
was langer
lid nazi's'
EIJ-c ontr oleur s
doen invallen
bij Shell en Dow
OPEN HUIS
Troost voor Scharping
Van deze wijnen
krijgen de Fransen het
Spaans benauwd.
ÏÏÖPEEN.STUM
PARADIJS OP BE -
ÏDERLANDSE ANTILLEN
Sur/:
SPD brengt leider Scharping ten val
Nieuw Zeeuws steunfonds
beginnende ondernemers
1
^test Zeeuwse
riflsbureaus
weert
Lporters
Irencvaros
Verbeelding verjaart
Grote Gids
NB verlaagt
foorschotrente
M bezorgd om
Mtbijt scholieren
Grote beurt bij
kalere slecht'
der Valken
?even fouten toe
Monopoly is oorlog
Conflict bij Riod over boek
Gezondheid hongerstakende
Iraniërs in Goes verslechtert
VANMRVAUf
Verdacht van prijsafspraken
^^JVanGurp
'Zéroual wint
verkiezingen
in Algerije'
i«1
J
Servicelijn:
1-0305.
artikelen in deze
rertentie kunt u In
AH winkels kopen,
ïalve de artikelen
ar kleine cijfertjes
staan. Die artikelen
it u alleen kopen In
winkels waar één
die cijfertjes op de
jr staat. Reclame-
zen gelden t/m
erdag 18 november
Zolang de
irraad strekt.
Si
AUTO of motor
te koop
uj li van het resultaat als u dat even laat
ïa©en ..kleintje" in De Stem
^v8nd°l0rnannen
Stem lezen
speciale
Cstelllng v0or onzo
□is" rubriek,
rleo motoren Uw
Jding 'n die mbriek
KJs niet missen.
DE STEM
Benard
vï'lË
Lazen/Rijswijk - De Zeeuw-
Ifbeidsbureaus hebben giste-
1 tijdens een protestactie van
Lrknemers in Rijswijk, het
idijk bestuur van de Arbeids-
ining geen toezeggingen
i ontlokken over een ge-
jjk terugdraaien van de
Jsondigde forse bezuinigin-
yVoorzitter Wieringa zei wel
Het breed gedragen protest
L Zeeland zeker zal worden
«omen in de definitieve
Storming.
[zeeland -b1
- Het bestuur van
[heeft besloten bij de groeps-
jtnjd voor de Champions
lie tegen Ferencvaros (6 de-
ster) geen Hongaarse fans toe
jten. De maatregel is het ge-
[jvanhet dubieuze gedrag van
rse aanhang bij het
[tere"duel in Boedapest. Een
het thuispubliek bege-
jietoen de acties van donkere
met racistische
ikoren.
ide sport - c1
VANDAAG IN DEZE KRANT
Galerie De Verbeelding
in Baarle-Hertog heeft zich in
tien jaar een bijzondere positie
verworven in het
Nederlands-Belgische
grensgebied. Eigenaar Jan Broos
schakelde 60 kunstenaars in voor
een origineel jubileum-project.
I ZIE DEELD
Srt buien
Uwordt de komende dagen
«bar kouder. De overgang
fat gepaard met gure buien.
S* met hagel of natte
raw.Plaatselijkonweer is
tobij mogelijk.
Amsterdam - De Nederlandsche
iat- (DNB) verlaagt de voor-
iotrente vanaf vandaag met
akwart procent tot 3,25 pro-
De bank motiveert de maat-
'l door te wijzen op de sterke
■tie van de gulden. Het is de
verlaging dit jaar en de
ids september 1992. Op
is dat DNB de rente
brengt zonder dat de
in Duitsland haar
De voorschotrente is de
die DNB de handelsbanken
•rekening brengt.
- Het CDA maakt zich
-„.„."gen over het verschijn-
'datveel kinderen in het basis-
r voortgezet onderwijs 's och-
®ls zonder ontbijt naar school
Het CDA wil van staatsse-
Wttis Netelenbos (Onderwijs)
•n of zij daar iets aan kan
Het CDA baseert zich op
•nderzoek, waaruit blijkt dat
«ent van de kinderen op de
il en 13 procent van de
in het voortgezet on-
wwijs vaak zonder ontbijt naar
Wol gaat.
ü'Jag - Dealers lichten de
met het uitvoeren van grote
Men aan auto's. Bij een steek-
Wvan de ANWB met ruim 100
Het bestuur van het Riod blijkt
de publikatie van het boek al
sinds afgelopen zomer tegen te
houden. Aan de auteurs van het
boek, de historici dr. C. Hilbrink
en dr. G. Aalders, is een spreek
verbod opgelegd.
De twee onderzoekers schrijven
dat prins Bernhard op de dag van
zijn huwelijk met prinses Julia
na, 7 januari 1937, nog steeds
betalend lid was van Hitiers
Nationalsozialistische Deutsche
Arbeiterpartei. Hilbrink en Aal
ders schrijven ook dat de Neder
landse regering in 1948 een
poging heeft gedaan om de naam
van Bernhard uit de ledenadmi
nistratie van de NSDAP te laten
verwijderen.
Dr. Aalders zei gisteren dat over
de precieze tekst van het boek
nog steeds met het Riod-bestuur
wordt onderhandeld. „De zaak
zit muurvast. Zolang de onder
handelingen voortduren mag ik
niets zeggen. Maar met de sug
gestie van het bestuur dat het
boek onwetenschappelijk zou
zijn, ben ik het natuurlijk niet
eens." Volgens Aalders heeft het
Riod de laatste jaren alleen maar
'brave' boeken uitgebracht. „En
dit boek is minder braaf, vandaar
dit conflict. We hebben er over
gedacht om het maar in eigen
beheer uit te geven, maar die weg
heeft het Riod voor ons afgeslo
ten."
Over het verleden van prins
Bernhard in de jaren voor zijn
huwelijk is weinig officieel
bekend. Volgens Aalders heeft dr.
L. de Jong 'opvallend weinig'
over die voorgeschiedenis gepu
bliceerd. In een boek van de Brit
aan een grote beurt toe
ti/li s'ec^s 60 procent
i V00rSesehreven werk
jeden te zijn uitgevoerd. Bij
wart van de auto's deugde
landenspanning niet. De af-
van de koplampen klopt
'Met, controle van de ver-
j wgsbak-olie blijft veelvul-
™'wvege en bij de helft van
's was de motor met te
gevuld.
Averse directeuren
Van der Valk-concern
t(,it®u.Sisteren tijdens een
S^gtaDenHaagtoege-
•(I j„ ,er.6ingen niet kloppen
de administratie. Erg zorg-
3 gaan de motels niet met de
7i?„om: ^0's paperas-
oan nJ Sew°on met de vuilnis-
«tegegeven.
'Binnenland-/
Het spel Monopoly bestaat 60 jaar.
Het werd door een
Amerikaanse werkloze bedacht en
Monopoly spelen heeft veel weg
van het leven zelf. Als bord en
dobbelstenen op tafel komen,
is het even oorlog
in de huiskamer.
I ZIE DEEL E
-".4.
INHOUD
4 KATERNEN
De Binnenkrant
Binnenland
Buitenland
Beurs
Economie
Zeeland
Sport
Grote Gids
RTV-programma's
Surplus
A2
A3/A4
A5
A6
A7
deel B
deel C
deel D
D5
deel E
Door Rob Ruggenberg
Amsterdam - Het bestuur van het Rijksinstituut voor Oorlogs
documentatie (Riod) beslist vandaag over de uitgave van een
boek waarin staat dat prins Bernhard veel langer lid is geble
ven van de Duitse nazi-partij NSDAP dan tot dusver bekend
was.
Sefton Delmer, nauw bevriend
met prins Bernhard en als gast
aanwezig bij diens bruiloft, staat
dat de prins tot aan zijn huwelijk
lid was van de Reiter-SS.
In de spaarzame interviews die
de prins zelf over dit onderwerp
heeft gegeven, heeft hij steeds
gezegd dat hij destijds alleen lid
van de motorbrigade van de Rei
ter-SS was geworden, omdat hij
anders zijn rechtenstudie niet
had kunnen afmaken. Na het vol
tooien van zijn studie, in april
1935, verliet hij de SS en sneed
hij alle banden met de nazipartij
door, zo heeft de prins steeds ver
klaard.
De historici Hilbrink en Aalders
zijn in vaste dienst bij het Riod en
hebben een lange reeks publika-
ties op hun naam.
Voor dit boek hebben zij inzage
gehad in de ledenadministratie
van de NSDAP. Die bevindt zich
in de National Archives in Was
hington. Het Amerikaanse leger
heeft die stukken aan het einde
van de oorlog buitgemaakt en
naar de VS overgebracht.
Hilbrink en Aalders putten ook
uit het persoonlijk archief van
W.E. Sanders, die in april van dit
jaar op 86-jarige leeftijd over
leed. Sanders werkte na de oorlog
bij het Bureau Nationale Veilig
heid, de voorloper van de BVD.
Hij kwam daar in conflict met de
directeur mr. L. Einthoven. San
ders heeft vlak voor zijn ontslag
belangrijke geheime stukken
gekopieerd en die al die tijd thuis
bewaard. Het boek heet daarom
'De affaire Sanders'.
VERVOLG OP BINNENLAND - A4
Goes (anp) - De gezondheid van de hongerstakende Iraniërs in het
asielzoekerscentrum Bergzicht in Goes verslechtert met de dag. De
betrokken arts verwacht grote problemen voor het tweetal, dat sinds
zaterdag geen voedsel meer tot zich neemt en sinds maandag geen
water. Volgens de arts wordt ziekenhuisopname noodzakelijk. De
twee protesteren tegen het besluit van de Rechtseenheidskamer in
Den Haag. Die stelde begin november dat uitgeprocedeerde Iraniërs
teruggestuurd kunnen worden naar hun land. Volgens de Iraniërs is de
situatie in Iran echter nog steeds gevaarlijk.
De zichtbaar aangeslagen SPD-leider Scharping heeft de strijd om het voorzitterschap van zijn par
tij verloren. Enkele getrouwen troosten hem. foto epa
,Door Frans Wijnands
Mannheim - De grootste Duit
se oppositiepartij, de sociaal
democratische SPD, heeft
gisteren voorzitter Rudolf
Scharping ten val gebracht.
Het congres in Mannheim
koos zijn linkse tegenstander
Oskar Lafontaine met een rui
me meerderheid tot voorzitter,
in de hoop de crisis binnen de
partij te beëindigen.
Lafontaine, premier van de deel
staat Saarland, wierp zich ineens
op als tegenkandidaat. Tot dan
leek Scharping zeker van herver
kiezing. Lafontaine kreeg 321
stemmen, Scharping bleef op 190
steken.
De afgevaardigden begroetten de
uitslag met stormachtig applaus.
In de daarop volgende verkiezin
gen voor het vice-voorzitterschap
vergaarde Scharping de meeste
stemmen. Hij verruilt daardoor
van functie met Lafontaine.
Scharping blijft - op dit moment
althans - wel leider van de SPD-
fractie in de Bondsdag.
De onverwachte verkiezing van
Lafontaine (52) wordt gezien als
een ruk naar iinks bij de SPD.
Bündnis 90/Grünen en de neo-
communistische PDS reageerden
opvallend positief.
De Groenen zien met Lafontaine
een mogelijkheid om over drie
jaar bij de algemene verkiezingen
een rood-groene meerderheid te
behalen. De Duitse christen
democraten en de liberalen vre
zen dat de socialisten onder lei
ding van Lafontaine moeilijker
tot compromissen bereid zullen
zijn.
(ADVERTENTIES)
Castillo de Salinas Alicante s
Reserva 1989 0,95
Castillo de Vinaral Carinena -
Gran Reserva 1982 12fêS 9,95
Rioja Cautivo Reserva 1985
12^9,95
7
3 uitstekende Spaanse kwaliteits
wijnen, langdurig op hout gerijpt, nu
bijzonder voordelig bij Gall Gall.
Geniet, maar drink met mate. Aanbiedingen gelden zolang de voorraad strekt.
Pü
GALLGALL
Altijd iets bijzonders.
aJag van 1100 tot 19 gou.V^2aterd!? e"
dinsdag van 15.00 tot 20 on l Maantfan en
"ergsebaan 85. Wouw. mZÏoTsIS?'
fa* 0165-302858. Zie
Ukunt
mi partldjjeren in de Van der
Valksuccesformule. Want u kunt
mede-eigenaar worden van Plata
Resort Bonaire/ een vakantiepa
radijs voor de ware liefhebber.
ook de grote
advertentie
RENÉ COLTOF
BEHEER BV
TELEFOON 0111-672005*, TELEFAX 0111-672285.
10311
000218'
I II I
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1995
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 1,95 - ZATERDAG: 2,50
Van onze verslaggevers
Breda/Maastricht - De Europese Commissie is een grootschalig
onderzoek gestart naar kartelvorming in de chemische indus
trie. Tot de verdachte concerns behoren Shell Chemie, Dow
Chemical in Thrneuzen en DSM.
Functionarissen van de Europese
Commissie hebben deze week
invallen gedaan bij in totaal
twintig chemiereuzen in negen
landen, bevestigde de commissie
gisteren.
Het onderzoek richt zich op de
produktie van kunststoffen
(polymeren) in Nederland,
Frankrijk, Duitsland, België, Ita
lië, Oostenrijk, Denemarken,
Spanje en Groot-Brittannië. De
bedrijven zouden onderling prijs
afspraken hebben gemaakt, wat
verboden is. Het onderzoek is
gestart naar aanleiding van
klachten bij afnemers, aldus de
woordvoerder van de Europese
Commissie.
Verbaasd
Woordvoerder Van Loon van
Dow Terneuzen zegt dat functio
narissen van de Europse Com
missie dinsdag en woensdag op
bezoek zijn geweest. Ze contro
leerden de adminstratie, maar
hebben voor zover hij weet 'niets
meegenomen'. Zijn commentaar
op de actie is kort: „We waren
verbaasd, ja dat is het goede
woord." En met een ondertoon
van cynisme in zijn stem: „We
hebben natuurlijk medewerking
verleend, want we zijn nette bur
gers." Ook de vestigingen van
Dow in de Botlek en in het Duitse
Frankfurt zijn bezocht.
Shell Chemie verwijst naar Mon-
tell, de een jaar oude joint ventu
re van de Brits-Nederlandse
maatschappij met het Italiaanse
Montedison. Daarin neemt Shell
voor 50 procent deel. „Ze zijn bij
ons in Hoofddorp dinsdag langs
geweest," aldus een woordvoer
der van Montell. Ook onder meer
Basf, Bayer en Hoechst kregen
EU-onderzoekers op bezoek.
DSM reageert verontwaardigd op
de onverwachte inval. Volgens
een woordvoerder was die vol
strekt overbodig. Elf EU-contro-
leurs hebben bij DSM de boeken
gecontroleerd, de archieven
geraadpleegd en met medewer
kers gesproken. Bestuursvoorzit
ter De Bree is ondervraagd.
De Europese Commissie maakt
sinds enkele jaren jacht op illega
le kartelvorming, omdat prijsaf
spraken de interne markt bedrei
gen.
Geheim
Vorig jaar werd actie onderno
men tegen bedrijven in de staal-,
karton- en cementindustrie. De
betrokken bedrijven kregen voor
honderden miljoenen boetes
opgelegd.
Volgens DSM is er geen sprake
van kartelvorming in de chemie:
„Er is een simpele verklaring
voor die prijsstijgingen. Toen in
de tweede helft van vorig jaar'
China zijn grenzen opende voor
de invoer van polyetheen en poly-
propeen, ontstond plotseling
wereldwijd een tekort aan deze
basiskunststoffen, waardoor de
prijzen fors stegen."
De Europese Commissie zegt
niettemin over aanwijzingen te
beschikken dat de grote produ
centen van deze basiskunststof
fen in het geheim prijsafspraken
maken en de markt verdelen.
(ADVEBTENTIE)S
Zaterdag 18 en
Zondag 19 november
fck SANITAIRGROOTHANDEL
Allerheiligenweg 85 - Breda
Van onze verslaggever
Middelburg - Met ingang van komend jaar is er in Zeeland een
nieuw steunfonds, waar een miljoen gulden in zit. Het geld is
bedoeld voor beginnende ondernemers.
Voor Scharping kwam de neder
laag hard aan. De zichtbaar aan
geslagen ex-voorzitter zei in een
korte rede tegenover het congres
dat er nu tenminste duidelijkheid
is over de leiding van de partij.
Hij riep de afgevaardigden op,
Lafontaine zonder voorbehoud te
steunen.
De nieuwe voorzitter staat bin
nen zijn partij bekend als een
kleurrijke dwarsligger. Met zijn
afwijkende politieke ideeën heeft
hij vaak voor opschudding
gezorgd. De verrassende wisse
ling van de wacht volgt op een
maandenlange strijd binnen de
top, die de positie van Scharping
- die gebrekkig leiderschap werd
verweten - steeds verder onder
mijnde.
OP BUITENLAND - A5:
- SPD haalt Scharping onderuit
Algiers (afp) - De Algerijnse
staatsradio heeft gisteravond de
overwinning van het zittende
staatshoofd Liamine Zéroual bij
de presidentsverkiezingen ge
meld. Zéroual vergaarde volgens
de staatsradio 58 tot 66 procent
van de stemmen in de eerste ron
de. Hij verslaat daarmee zijn drie
rivalen. Volgens de autoriteiten
was de opkomst hoog: zeker 65
procent. De verboden islami-
tisch-fundamentalische FIS-par-
tij beweert dat de opkomst veel
lager is. De fundamentalisten
hadden de bevolking 'verboden'
te gaan stemmen.
De verkiezingen worden be
schouwd als de climax van de
vier jaar durende burgeroorlog,
die aan zeker 40.000 mettten het
leven heeft gekost.
Onder een aantal voorwaarden
kunnen de starters hoog-risico-
dragend kapitaal lenen, iets dat
elders op de financiële markt zeer
moeilijk of onmogelijk is.
Het fonds is een samenwerkings
verband tussen de provincie Zee
land en de ABN Amro-bank. Elke
partner stopt in eerste instantie
een half miljoen gulden in het
participactiefonds. Het is de
bedoeling leningen uit te schrij
ven van minstens 40.000 en maxi
maal 300.000 gulden. In ruil
wordt het fonds deelnemer in de
onderneming met een deelname
percentage tussen 5 en 49 pro
cent.
In de praktijk blijken veel begin
nende ondernemingen grote
moeite te hebben'om voldoende
risicodragend vermogen te ver
werven. Dat komt omdat er vaak
sprake is van grote risico's voor
de geldgever, maar ook de beoor-
delingskosten en de beheerskos
ten kunnen heel hoog oplopen.
Het nieuwe fonds wil daar veran
dering in brengen.
De bedoeling is met geld de sol
vabiliteit te verbeteren, wat dan
weer mogelijkheden biedt om
aanvullende bank- en leveran
cierskredieten te verkrijgen.
Extra steun kan worden verleend
door begeleiding van een com
missaris of externe management-
deskundige.
Het fonds ziet aanvragen tege
moet van ondernemers die met
een goed onderbouwd onderne
mingsplan voor eigen rekening en
risico commercieel wil produce
ren of verkopen.
INVALLEN
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
PM.ii.iih ji _y
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres:I
Postcode:Plaats:
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per: maand autom. incasso29)80
kwartaal autom. incasso86,90
bank/gironrkwartaal acceptgiro89,40
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:Plaats:
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan- 8
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112,4800 VB Breda.
DE STEM. DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAN