Catering maakt mooi de blitz
Eiermarkt op zoek naar nieuw houvast
Golf faillissementen
teistert Duitsland
iiweiïïtëyiii
jE STEM
ECONOMIE
A9
drijfstak kende welhaast ongekende groei in de afgelopen tien jaar
gallen veilingen in Barneveld noopt tot nieuwe opzet prijsnotering
11 NOVEMBER 1995 J\ g
3,40 A
83,00 e
Wall Street
09/11 10/11
44'/« 44y«
40 41
30,00 A
37,00 A
5,00
0,50 e
0,03 e
allied signal
amer.brands
amer.tel.tel
63 63K
amoco corp
66 66V4
asarco ine.
32 32%
38% 38%
baan company
bethl. steel
12% 12y«
106,50
boeing co
70 71%
burlington sfe
82% 81%
can pacific
16% 16%
chevron
47% 47%
chiqu'ita
15 15%
chrysler
47% 48%
citicorp
69% 69%
cons.edison
30% 29%
digitequipm.
57% 58%
dupont nemours
62% 61%
dow chemical
68% 69
eastman kodak
64 66%
exxon corp
75 75%
ford motor
28 28%
gen. electric
65% 65%
gen. motors
45% 45%
goodyear
39% 41%
hewlett-pack.
93% 95%
int bus.mach.
98% 97%
int tel.tel.
121 121%
kim airlines
35% 34%
kpn
35% 35%
mcdonnell
85% 85%
merek co.
58% 58%
mobil oil
103% 104%
omega financ.
30% 30%
philips
36% 37%
royal dutch
123% 123%
8,40
sears roebuck
38% 38%
45,00
texaco inc.
68% 67%
111,00 A
travelers
57% 55%
81,30
united techn.
91 m
110,70
westinghouse
14% 14%
3,60
whitman corp
21% 21%
59,30
woolworth
13 14%
4,00 f
12,70 A
Goud
38,20
Goud onbewerkt 19,350-19 950
bewerkt 21,550
0,35 b
Zilver
19,60 e
zilver onbewerkt 235-305
18,50
bewerkt 350
54,80
45,00
vk vorige koers
249,00
42,00
sk slotkoers gisteren
75,30
a laten
2,50 e
b bieden
23300,00
c exclaim
e gedaan /bieden
d ex dividend
f gedaan/laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten
ex dividend
1 gedaan en bieden ex dividend
an
52,50
419
17,40
16.70
an
70,00
476
1,60
1.30
apr
55,00
500
15,40
15,10 a
o97
65,00
290
7,70
7,30 b
098
70,00
267
6,00
5,80
an
65,00
578
0,20
0,30
apr
55,00
500
0,20 a
0,10
o98
70,00
327
7,00
7,30
o99
60,00
1715
3,90
4,10
nov
175,00
319
0,60
0,60
an
125,00
263
2,80
2,30
okt
130,00
423
5,20
5,00
nov
450,00
278
5,00
5,70
nov
455,00
1294
2,10
2,20 b
nov
460,00
1047
0,80
0,60
nov
445,00
832
0,70
0,50
nov
450,00
404
1,70
1,40 a
nov
455,00
499
3,70
3,50
jan
445,00
589
5,00 a
4,50
feb
400,00
304
2,30
3,50
jan
55,00
377
2,90
3,20
jan
60,00
1188
1,20
1,30
apr
55,00
1071
4,50
4,80
apr
60,00
772
2,50
2,80
juf
50,00
524
7,00 b
8,00
jufu
55,00
266
4,80
5,00
apr
50,00
1010
3,20
3,00
jul
47,50
505
2,50
2,50
jan
95,00
739
3,80
3,80
jan
100,00
804
1,30
1,30
nov
55,00
385
0,40
1,00
jan
55,00
903
1,60
2,30
nov
130,00
500
0,30 a
0,20
nov
115,00
500
0,30
0,30
nov
195,00
282
2,10 a
1,20
nov
200,00
400
0,30
0,20
jul
185,00
402
3,80 a
4,00
nov
57,50
680
1,30
2,10
nov
60,00
402
0,40
0,70
jan
57,50
266
3,30
4,00
jan
62,50
556
1,40
1,70 b
jan
70,00
427
0,40
0,40
jan
75,00
688
0,30
0,20
apr
60,00
373
3,70
4,30
jan
57,50
330
2,60
2,30
nov
760,00
257
2,50
2,80
nov
205,00
655
0,90
1,40
jan
210,00
485
1,70
2,50
apr
210,00
273
4,00
5,00
nov
200,00
726
2,40
0,70
[00'
pen van
,ot per-
Ire be
ll, 4701
peciali-
I thaise
/leeten
Indel in
pur en
Spui-
geven
ileiding
Ihet ge
ler tria-
Immen.
edase-
out NB.
jezond-
nenton-
jrheids-
Elisa-
,uitoefe-
en Tim-
las- en
nste zin
Kade 2,
nanage-
gement
isatie in
sestraat
andel in
ïlnemen
rennoot-
27, 4904
van een
onder
en door
ander in
ng B.V.,
JB. Advi-
in op het
in de au-
wikkelen
nede ex-
4701 RA
cafebe-
4811 RM
erapie.
nstraat 8,
idel (van-
en vloer-
traat 114,
in stoom-
3e, 4797
genieurs-
8,4813 XE
alsmede
chappij.
IE
78690. Mouse Craft, Voorstraat 11, 4793 ET
Fijnaart. Digitale uitwerkstudio en design-
78691. Beijaerts Veetransport V.O.F., Ravel-
straat74,4614XE Bergen op Zoom. Het ver-
zorgen van veevervoer over de weg.
78692. Gordijnenatelier A S, Logtenburg A
4841 PA Prinsenbeek. Gordijnenatelier. net
maken en vermaken door detailisten en p
ticulieren aan te leveren gordijnen en vit
ges en andere voorkomende woningtexti
e.a. in de ruimste zin van het woord.
78693. Lowland, Paukeslag 107,4876 tb tx
ten-Leur. Ambulante handel in algemeen
assortiment. 4 ,n
78694. Salon Jacky, Pater Kustersstraat w,
4615 DE Bergen op Zoom. Pedicure.
78695. Mr. F.C.A. Meijer Consultancy, uiigs
land 9, 4617 ME Bergen op Zoom. Concui
tancy/lnterrim Management
78696. Van der Poel Montage B.V. i.o. Dom
nicanenstraat 4a, 4641 KK 9ssenclre(Qri,n00
import en export van-, de inkoop eri ve P
van-, alsmede het plaatsen van hek
sierpoorten en aanverwante produKt
78697. Schober Direkt Marketing ö-
Rechtzaad 15,4703 RC Roosendaal. De om
wikkeling en produktie, alsmede de
tie van direkt marketing. J
78698. Schoonheidssalon Bjoetoe, Kri
laan 25,4761 ZC Zevenbergen. Schoonde
7869°9nLuijten Kerstbomen, Potgieterlaan 32,
4707 JV Roosendaal. Ambulante straatn
del in kerstbomen.
78700. Bloemen- en Pla"*|7 TF> Ouden
Antjertje, Oudlandweg 8b, 4731 Tr
bosch. Bloemen- en P|antenkwibk dj
Groot- en detailhandel in zelfgekw
bloemen en planten. 17
78701. A. van Elteren, Duitslandsraat J
4614 KD Bergen op Zoom. De klemh
(gesloten huis) in jetaiW»., Ber.
78702. Comtec, Vriesemeet S, 4617 M drijf,
gen op Zoom. Telematica l8S'a''.a ^na-
groot- en kleinhandel in, installatiie
ratie van communicatie-, geluids-
ten TV-apparatuur,_i_m_-_en(ej<port
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1995
Hein Sluijter
hallelujah. De bomen mogen dan economisch gezien al
ntjg jaar niet meer de hemel ingroeien, er is anno 1995 nog
dseen groepje bedrijfstakken dat deze duizelingwekkende
Itemet glans haalt. Contract-catering heet een van die tak-
En die is, vergeleken bij andere, wel héél pijlsnel omhoog
■choten. Er bleek zich een gigantisch gat in de markt te
ievinden.
de Nederlandse contract-
rs zich tien jaar geleden
aten verenigd in de Veneca, de
Bttiging Nederlandse Cate-
organisaties, is er ten opzich-
ran andere bedrijven sprake
een buitengewoon sterke
I Als je van deze groep het
•erslag over 1994 en daar-
Ss'tnog wat andere bronnen er
eest, vliegen de miljarden
miljoenen je voortdurend
jj je oren. De branche maakt al
L„ de blitz in bedrijvenland.
^gelegenheid? Zat. Welis-
„ar tekent zich nu langzamer-
jmd een vertraging in de groei
dat lijkt niet zo erg.
ingen in de hemel is de
Kners onbereikbaar ver. De
tot de eeuwwisse-
ook nog steeds
joel
zijn dan ook nog
Semelhoog gespannen,
fjilract-cateraars zijn mensen
"het volk redelijk goed en nog-
eten geven. Ze zijn
brede publiek minder
dan de party-cateraars
'jt complete maaltijden thuis
Isirgen als er bijvoorbeeld een
yje is. Die groep is veruit in de
ïiderheid.
jfc tamelijk onbekend en deson-
is toch een veel grotere
vormend, nemen de
;-cateraars een aparte
ptiein. Werknemers in bedrij-
a en instellingen maken er
kennis mee als zij - in
ji eigen restaurant voor een
jien of vijf gaan lunchen.
irdje
merkt het niet zo, maar de
edies van al die bedrijven
tan in wezen in hun perso-
ilsrestaurants niks te vertel-
k En wel omdat het beheer
nrdt uitgevoerd door de directie
■eenVeneca-cateraar. Hoewel
ralimrlijk wel een overlegsitu-
fc bestaat. Niet de cateraar
bepaalt wat er op je bordje komt,
nasrde onderneming. Wèl uiter-
aid na verkregen advies van de
cateraar.
Veneca met zijn dertien landelijk
leden en een omzet
a bijna 1,5 miljard gulden
tót vrijwel alle Nederlandse
'ijven die zijn uitgerust met
eigen restaurant, logistiek in
banden. Dat is niet niks.
ondernemers kregen
in de gaten, dat je zo'n
restaurant beter niet onder eigen
faraplu kunt runnen. Dat het dus
meeste gevallen gunstiger
ilpakt om dat hele gedoe uit te
sleden. En wel aan een specia-
A Zoals een contract-cateraar,
k 14.000 medewerkers van
■ca verzorgen nu zo'n drie-
lizend bedrijven, instellingen of
Dat is 95 procent
de aanwezige markt. Er zijn
•{bedrijven die niet bij Veneca
'je aangesloten. Maar die blij-
t« nagenoeg allemaal plaatse-
hu op kleine schaal te opere-
1 Je moet daarbij vooral den
maan ondernemingen met min-
'f dan tien werknemers,
"«tract-catering is overigens
meer dan uitsluitend het vers
trekken van eten en drinken.
„Wij geven een totale restaura
tieve dienstverlening," zegt
Veneca-voorzitter J.G.A. Rijnier-
se. „Inclusief voeding-technische
adviezen, het voeren van de
administratie, het beheer van de
voorraden, het geven van advie
zen bij de inrichting van de keu
ken en van het restaurant zelf. De
ondernemer heeft er geen omkij
ken naar. Hij betaalt ons en wij
betalen onze medewerkers, die
dus niet in dienst zijn van het
bedrijf waar zij dagelijks hun
taken verrichten."
Beide partijen varen er zo wel bij.
En natuurlijk ook het consume
rende personeelslid dat voor 85
cent een kop soep kan kopen of
een complete uitsmijter voor 2,75
gulden. Een warme maaltijd van
drie gangen hoeft niet meer dan
een gulden of zes te kosten. Om
maar even een prijsindicatie te
geven.
Spooketers
Het is in die bedrijfsrestaurants
meestal zo goedkoop, dat er nog
al eens spooketers worden aange
troffen. Mensen die daar hele
maal niet werken, tegen lunchtijd
met een uitgestreken gezicht naar
binnen wandelen, zich regelrecht
naar het restaurant begeven en
dan voor een habbekrats zich
tegoed doen aan de goede gaven
van de cateraar. Om daarna weer
te verdwijnen naar hun voor
iedereen duistere herkomst.
Europa
De denderende opmars van de
cateraars doet zich niet alleen in
Nederland voor. Volgens een
recent rapport van de vijf jaar
geleden opgerichte FERCO
(Fédération Européenne de la
Restauration Collective) zal con
tract-catering rond 2000 goed
zijn voor 41,4 miljard maaltijden
per jaar. Bij de Veneca, lid van
FERCO, hebben ze uitgerekend,
dat elke Nederlander daar zeven
jaar lang normaal van kan leven.
En het groeit maar door. De toe
name in Europa tussen 1990 en
2000 zal in de commerciële sector
(fastfood-verkooppunten) 21
procent bedragen en in de sociale
sector (personeelsvoorzieningen,
gezondheidszorg en onderwijs)
vier procent.
Omdat het Europese beeld niet
parallel loopt aan wat in Neder
land onder catering wordt ver
staan, zijn deze cijfers enigszins
gekleurd. De Nederlandse cate
ring valt geheel binnen die Euro
pese sociale tak.
In Nederland groeide de totale
omzet vorig jaar met negen pro
cent. Voor 1995 zal dat cijfer
waarschijnlijk wat lager uitval
len en uitkomen op vijf procent.
Er is wel een forsere groei te ver
wachten in onderdelen. Con
tract-catering bestaat uit soor
ten. Zo is er naast bedrijfscate-
ring ook de institutionele cate
ring voor bijvoorbeeld ziekenhui
zen, serviceflats, bejaardenhui-
Bij steeds meer ondernemingen worden de maaltijden in het bedrijfsrestaurant verstrekt door contract-cateraars. Het voedsel is vaak
zo voordelig dat 'spooketers' er graag van meeprofiteren.
zen en gevangenissen. Dan is er
nog onderwijscatering in school
gemeenschappen en op universi
teiten, leisure catering in
publieksrestaurants die horen bij
pretparken, bungalowparken,
musea of theaters en tenslotte de
automateneatering voor bedrij
ven en andere organisaties.
Verdrievoudigen
De groei zal zich nu vrijwel zeker
verschuiven naar die institutio
nele catering. In ziekenhuizen en
bejaardenoorden hebben de con
tract-cateraars tot nu toe weinig
in de melk te brokkelen gehad.
Het aandeel steeg in 1994 welis
waar met 38 procent maar daar
mee neemt deze sector nog
slechts 7,3 procent van de totale
omzet voor zijn rekening.
Rijnierse: „In ziekenhuizen,
gevangenissen en in de zorgsector
wordt jaarlijks voor 2,5 miljard
gulden gegeten en gedronken.
Dat is een grotere markt dan de
bedrijfssector, want het gaat
daar niet vooral om de lunch, om
één maaltijd, maar om drie maal
tijden per dag. Over het land
gespreid hebben we nu 110 kon
trakten. Dat is niet meer dan vier
procent van het totaal met een
omzet van 80 miljoen. Als we die
cijfers in de komende jaren kun
nen verdrievoudigen, dan wordt
dat voor ons buitengewoon inte
ressant. Veel hoger kun je voorlo
pig niet mikken. Want er zijn
daar al voorzieningen. Je moet
iets overnemen van een ander.
Dat gaat wat minder gemakke
lijk."
Nederland is overigens een van
de weinige Europese landen waar
het aantal contract-catering-
maaltijden die van de openbare
restaurants overtreft. Eten we
buiten de deur dan is dat voor 65
procent van een cateraar.
„Iets laten doen in je bedrijf door
een andere onderneming is in
Nederland sterk ontwikkeld,"
zegt Rijnierse. „Wij lopen daar
mee aan kop in de wereld. De
verhouding prijs-kwaliteit kan in
vele gevallen gunstiger uitpak
ken, als je iets uitbesteedt."
Grenzen
Hoewel er zich de afgelopen tien
jaar dus een spectaculaire groei
heeft afgetekend, worden in de
naaste toekomst toch wat rusti
ger tijden verwacht.
„Onze grenzen komen in zicht,"
zegt Rijnierse.
„Een afnemende werkgelegen
heid betekent voor ons verlies
van klandizie. Als er in het land
minder wensen werk hebben,
hoeven er ook minder mensen in
de bedrijven te lunchen. Dat kan
voor ons mogelijk leiden tot
bezuinigingen, ondanks de
groei."
Toch moet je wat je eenmaal ver
overd hebt, ook zien te houden.
Daarom zullen de cateringbedrij
ven alles in het werk moeten stel
len om een gaaf produkt af te
leveren, de service optimaal af te
stemmen en de hygiëne hoog in
het vaandel te houden. Daarom
ook zijn er professionele oplei
dingen in het leven geroepen en
wordt getracht het kwaliteitsni
veau omhoog te krikken via een
Veneca-ISO-Plus-garantiesys-
teem. Vóór 1 januari moeten alle
leden met dit certificaat zijn
gelauwerd. Vier zijn al zover: Van
Hecke, ECS, Restoplan en Pro-
rest.
Verpakkingen
En het milieu? Als je ziet wat er
in een personeelsrestaurant na de
lunch allemaal terecht komt in de
afvalzakken, dan rijzen er toch
kapitale vraagtekens. Al die ver
pakkingen! Papier, karton, glas,
blik, kunststof... Zelfs een schijf
je worst zit in plastic. Als je nu
foto de stem/johan van gurp
weet, dat de gezamenlijke Vene-
ca-cateraars in Nederland dage
lijks een miljoen mensen laten
eten, dan heb je een probleem.
Veel afval is kenmerkend voor
een cateringbedrijf. Bij de Vene
ca wordt dat onderkend.
„Het vraagstuk van die verpak
kingen moet op brancheniveau
worden opgelost, er moet iets
gedaan worden naar de bedrijven
toe," meent Veneca-secretaris
mr. J.C. van Zundert. „Je moet
gaan praten met de verpakkers,
de leveranciers van het materi
aal. Die moeten om te beginnen
verpakkingen juist" voorkomen.
Daar waar het kan. Dat is één
ding. Daarnaast willen we in de
komende jaren het overblijvende
spul voor 30 procent recyclebaar
maken. We willen uiteindelijk
naar 90 procent. Alle cateringbe
drijven zouden ook in de restau
rants in afruimmeubels het afval
moeten scheiden. Voor een deel
gebeurt dit al. Bij dit alles mag je
natuurlijk de hygiëne niet verge
ten. Er zijn zaken die je daarom
toch maar beter verpakt kunt
laten. Er moet een goede balans
zijn tussen hygiëne en milieube
lasting."
Dat schijfje worst dus toch maar
in plastic.
het geven van advies op dit g
technisch installateurbedrijf.
78703. Grillo Management B.V.,
de 3e, 4797 AV Willemstad NB. Het" dien.
ken van adviezen en het veilene
sten op het gebied van managem h(Jt
gement beheer en beleidszaken 8 kJ
(doen) voeren van managements
opfokken, trainen van en handelen m r j
den, het deelnemen aan natiën8181 n e|)
nationale wedstrijden en keuring
ander in de ruimste zin desi"08 ,'AA Bre-
78704 M.I.S., Etnastraat 20/7, 481'|dap.
da. Groothandel in
paratuur.
78705. H.Ü.M. Kerstens ra- ■"ljae|Stra:
Bespanservice Pastoor van v(
beeldap'
a Sports I
nelstraat
Albert Eikenaar
- De eierbranche
Aentariseerde afgelopen
in Barneveld de
van het stoppen -
«november - van de twee
overgebleven eierveilin-
M dat Veluwse plaatsje.
®voer was te beperkt om
f 'slendekkend te exploite-
f Daarmee vervalt één van
'!*ee objectieve prijsnote-
voor de handel. Gros-
kippenboeren bera-
jach op de situatie die de
e prijsmechanismen
Jeujk verstoort. Een
P'Sfflg voor het inkomen
"•^pluimveehouder.
,:"s'wee Barneveldse eiermij-
tien binnenkort de klok-
7foutief stilgezet. Hun tijd
Lv j en- Zo komt er tevens
®(1 aan een traditie van vele
J8® jaren. Steeds meer kip-
°®reii willen op de veiling
;(1ei niet meer kwijt. Hun
Is |iVetse Pr°dukten verkopen
».,,ever rechtstreeks aan de
JjBndelaren.
jPartijen hebben daar
'eel gewin bij. Ze hoeven
>j s 8eeu extra afhandelings-
hte dragen. En ook al
»eit' °m- ''enden van centen
Je' bij de enorme massa's
Bespanservice, i-asrau. - van
132, 4744 AG Bosschenhoo d Deal8
tennisbenodigheden aan «""'Sien
groot- en tussenhandel in tennis
tenniskleding.
tikt elke fractie
in aj)n' Op jaarbasis kan het
"Ij. aS oplopen tot enige
'zenden guldens voor een
„We willen geen dief van eigen
portemonnee te zijn," luidt dan
ook een gevleugeld gezegde op de
Veluwe. Het was al enige jaren
kommer en kwel bij de grootste
van de twee veilingen, Ei-Service
Barneveld. Sinds 1991 stond ze
op losse schroeven nadat een
belanghebbende coöperatie,
Cebeco-Handelsraad, zich uit het
beheer terugtrok. De ei-produ
centen zetten echter de activitei
ten voor eigen rekening en risico
voort, gesteund door nog een
kapitale financiële injectie van
Cebeco. Het betekende uitstel
van executie. Om de wijzers van
de klok rendabel te kunnen laten
ronddraaien, moeten wekelijks
minimaal zo'n vijftien miljoen
eieren worden aangeboden.
Dat bleek onhaalbaar. Nauwe
lijks tien miljoen stuks gingen er
om. Te weinig om zelfs maar
quitte te spelen. De reserves ver
dwenen als sneeuw voor de zon.
Eind oktober besloot het Ei-Ser-
vice-bestuur te stoppen met het
veilen van eieren. Een week later
sloot zich de kleinste van de twee,
Evadag, bij die beslissing aan.
Tot ontslagen leidt dat overigens
niet. De medewerkers gaan over
naar met de veiling verbonden
handelsbedrijven. Beide organi
saties hadden herhaaldelijk sig
nalen afgegeven dat ze het hoofd
niet meer boven water konden
houden. Stoppen zou de conse
quentie zijn.
Richtsnoer
Nu het inderdaad zover is, zitten
boeren en handelaren toch met
een probleem. De veiling zorgde
op basis van vraag en aanbod
voor een objectieve actuele dag
prijs, die voor iedereen als richt
snoer gold, ook wanneer hij
ergens 'vrij' zaken deed. Voorzit
ter E.H. Bruins van Evadag: „De
lusten en de lasten waren onge
lijk verdeeld. De partijen die van
de diensten van de veiling
gebruik maakten, betaalden in
feite die onafhankelijke prijsno
tering. Anderen zeiden vervol
gens dankjewel tegen die gratis
service. Zo kon het dus niet lan
ger".
Doordat de 'Barneveldse note
ring' vervalt, ontstaat een situ
atie waarbij de machtige hande
laren de kippenboeren de prijzen
zullen gaan dicteren, meent
menig betrokkene. „We hebben
er vaak voor gewaarschuwd dat
het korte-termijn-politiek zou
betekenen om alleen op de centen
te letten en de veiling te mijden.
Thans dreigt het reële gevaar dat
de producenten door eigen kort
zichtigheid inderdaad aan het
kortste eind trekken," aldus
Bruins.
Daarmee gaat de Barneveldse
veilingvoorzitter voorbij aan het
feit dat er nóg een belangrijke
prijscourant bestaat, namelijk
die van de V.E.N., de Vereniging
van Eierhandelaren te Zeist. Ze
weerspiegelt de in- en verkoop
van een dikke 75 miljoen eieren
per week, dat is bijna de helft van
de hele Nederlandse 'leg' van 170
miljoen exemplaren.
„In Barneveld zijn ze een beetje
navelstaarderig bezig. Ik vind het
onzinnig om te denken dat het
hele prijsmechanisme nu instort.
Dat is maar het halve verhaal,"
zegt V.E.N.-voorzitter en Pro-
duktschapbestuurslid Harold
Bons van pakstation G.J. Hof-
mans b.v. in Groesbeek. „Het is
voor een deel een puur regionale
Veluwse aangelegenheid, waarbij
ook traditionele sentimenten
meespelen. Voor die omgeving
zullen de gevolgen misschien wat
verder strekken dan voor ons en
anderen die heel Nederland
bestrijken".
Niettemin betreurt Bons dat de
Barneveldse veilingen het loodje
leggen. „We hebben geen verge
lijking meer. Dat kan vormen van
ongewenste concurrentie aan
wakkeren". Om die reden doet hij
mee 'aan het branche-overleg om
één nieuwe nationale notering in
het leven te roepen. Deze zal - als
die krachttoer lukt - vrijdags
'achteraf' worden bekendge
maakt op basis van alle in die
week gedane per computer gere
gistreerde transacties.
Discipline
Bons: „Over die insteek valt met
de V.E.N. de praten. Dat vergt
onderlinge discipline. Want als er
een stuk of wat vrije jongens
méér blijven bieden en een paar
boeren bezwijken voor de verlei
ding dan worden de margens aan
handelskant steeds weer uitge
hold. Dat schiet niet op. Iedereen
zal zich aan goede bindende
afspraken dienen te houden, voor
mijn part vastgelegd in een con
venant". De mogelijke ondermij-
Soms heeft de beurs iets
van een jengelig kind
dat alleen die gróte zak
chips wil.
Leiders van grote, aan de
beurs genoteerde onderne
mingen, lijken wel eens op de
ouders van zo'n kind, uit de
slof schietend omdat het net
even te veel wordt.
Tandenknarsend heeft menige
topmanager de afgelopen
weken de koers van zijn
onderneming aan de Amster
damse effectenbeurs een dui
keling zien maken. Niet zelden
werd een winstverbetering
met tientallen procenten ont
vangen met een scherpe koers
val. 'Waar doen we het alle
maal voor?'
Die ergernis over wat onder
nemers zien als de onbereken
baarheid van de beurs is niet
van vandaag of gisteren. Zo
beklaagde de toenmalige top
man van papierconcern KNP,
F. de Wit, zich begin 1990 over
de onderwaardering die 'zijn'
aandeel volgens hem te beurt
viel. Met regelmaat heeft hij
uit diverse directiekamers bij
val gekregen.
Deze week zal hij zich wel
weer opgewonden hebben:
KNP BT verbeterde in het
derde kwartaal de nettowinst
met 35 procent (ten opzichte
van dezelfde periode van
1994) en over het hele jaar
wordt een recordre^ultaat
voorzien van meer dan een
half miljard. De koers van
KNP raakte echter ƒ3,20 kwijt,
dat wil zeggen: beleggers
waardeerden de onderneming
op slag honderden miljoenen
guldens af.
Ondernemers kunnen zulke
bewegingen niet narekenen.
Ook Philips-baas Jan Timmer
kan er geen touw aan vastkno
pen. Eerder dit jaar heeft hij
herhaaldelijk verklaard dat de
Philips-koers op de beurs te
laag is. De eind oktober gepu
bliceerde resultaten over het
derde kwartaal (maar weinig
beter dan vorig jaar, toen er
overigens wel een flinke bui
tengewone bate in zat) kwa
men het Eindhovense concern
op een koersverlies van meer
dan tien procent te staan. Tim
mer houdt voortaan zijn mond
over de beurskoers, zegt hij.
De verklaring voor de ogen
schijnlijk tegendraadse reac
ties op de effectenmarkt ligt in
analyses die voorafgaand aan
de publikatie van de kwartaal
resultaten de koersvorming
hebben bepaald. Een aandeel
is een gekapitaliseerde ver
wachting en daardoor weegt
het woord van de analist - de
professionele koffiedikkijker -
zwaar voor de belegger.
Juist deze herfst blijkt een aan
tal analyses aan de optimisti
sche kant te zijn geweest. En
komt dan het resultaat uit aan
wat heet 'de onderkant van de
verwachtingen', dan kunnen
de gevolgen voor de koers niet
uitblijven, zeker als de gereali
seerde winst ook een signaal
inhoudt voor de nabije toe
komst. Beleggers die op basis
van de gecalculeerde verwach
tingen een positie hebben
ingenomen, moeten die her
zien.
Het zou best kunnen dat
beleggingsanalisten iets te
gemakkelijk het winstherstel
van de afgelopen kwartalen
hebben doorgetrokken. De
meeste bedrijven zijn in de
loop van vorig jaar al veel
beter gaan presteren en moe
ten nieuwe kwartaalresultaten
dus gaan meten met dat gun
stige beeld. Grote sprongen
zijn daardoor langzamerhand
te veel gevraagd.
De beurs is een
jengelende kleuter
Bovendien verloopt de
opgaande conjunctuur niet in
een rechte lijn. Bijvoorbeeld
door het opbouwen of juist
verminderen van voorraden
en door het ongelijke verloop
van grondstoffen- en produkt-
prijzen kan de winstgroei ver
lopen met horten en stoten.
Dat onrustige beeld vertaalt
zich nu in springerige koersen.
Waarom windt een onderne
ming zich eigenlijk zo op over
die vreemde handel te
Amsterdam? Of het Philips-
aandeel nu tachtig of zestig
gulden 'doet', de marge op
scheerapparaten wordt er toch
geen stuiver minder om? Op
de korte termijn kan de beurs
waarde de ondernemer inder
daad onverschillig laten. Maar
zodra hij toe is aan nieuw ver
mogen, bijvoorbeeld voor gro
te investeringen of een kapita
le overname, dan wordt de
prijs van het aandeel ineens
van vitaal belang.
De beste remedie is.en blijft
optimale communicatie met
beleggers. De natuurlijke reac
tie op de grilligheid van de
beurs is misschien wel om nog
voorzichtiger te worden met
het verstrekken van informa
tie. Maar de luiken sluiten
wekt zeker geen vertrouwen
en dat is een eerste voorwaar
de voor een behoorlijke koers.
Ontevreden beleggers zullen
er altijd zijn, net als verwende
kinderen: ze willen die gróte
zak, alleen die met de flippo's.
Door Frans Wijnands
Bonn - Achter de stijgende werkloosheid in Duitsland schuilt
een logische verklaring: het Duitse bedrijfsleven boekt dit jaar
namelijk een na-oorlogs record aan faillissementen, voorname
lijk van middelgrote bedrijven.
Een legbatterij met kippen in Barneveld. De sluiting van de twee
eierveilingen in Barneveld kan mogelijk de prijswerking in de
eierbranche verstoren. fotoanp
ning van de vrijwillige afspraken
komt overigens eerder uit het
buitenland. Duitse en Belgische
grossiers proberen hier ook hun
partijen in te slaan. Bons: „Zij
voelen zich natuurlijk niet
gebonden aan de onderlinge
Nederlandse regels. Anderzijds
mogen we er ook geen kartelach
tig iets van maken. We moeten
allemaal op basis van vertrouwen
de handen ineen slaan".
Vooral de bouw wordt getroffen
door een golf van bedrijfssluitin
gen. En dat ondanks een - zij het
wat afgezwakte - economische
groei.
Volgens (bank)experts zijn
gebrek aan kapitaal en manage-
mentervaring de voornaamste
oorzaken van de dramatische
toename van het aantal faillisse
menten. Met name bedrijven in
de nieuwe, oosteüjke deelstaten
moeten, na een glanzende start,
de fabrieksdeuren nu sluiten.
Juist bij stijgende omzet wreekt
zich het gebrek aan voldoende
eigen kapitaal en liquide midde
len. Bovendien blijken veel (jon
ge) ondernemers meer idealisme
en enthousiasme in huis te heb
ben dan zelfs maar de meest ele
mentaire handelskennis.
Economische experts hebben
berekend dat de meer dan 18.000
faillissementen in het vorig jaar
een schadepost van ruim 34 mil
jard mark hebben opgeleverd.
Plus natuurlijk het bijna onopge
merkte verlies aan arbeidsplaat
sen. Door faillissementen zijn in
de eerste zes maanden van dit
jaar al meer dan 130.000 arbeids
plaatsen verloren gegaan. Eind
dit jaar moet de balans worden
opgemaakt, maar het Duitse
bedrijfsleven en de bankwereld
rekenen op een recordaantal van
22.000 bedrijfssluitingen.
Afgelopen zomer sloeg het Ver
bond van de Duitse Bouwindus-
trie al alarm. In Oost- en West-
Duitsland dreef de bouw hoofd
zakelijk nog op het laatste restje
van de afgelopen vette jaren. De
bouw had weliswaar geen direct
nadeel van de recente recessie,
maar profiteert anderzijds op dit
moment niet van de licht aange
trokken conjunctuur. Duitse aan
nemers hebben bovendien veel
last van de goedkopere buiten
landse concurerentie, onder meer
uit Nederland.
Nog een ander gevaar bedreigt de
werkgelegenheid in Duitsland.
Een toenemend aantal bedrijven
verplaatst delen van het produk-
tieproces over de grenzen, omdat
in vrijwel alle buurlanden van de
Bondsrepubliek lagere lonen
worden betaald.
In dat verband wordt in Duits
land momenteel de Duitse McK-
insey-directeur Herbert Henzier
vaak geciteerd. Samen met Zeiss-
Jena-president Lothar Spath
schreef hij een boek over de alar
merende economische situatie en
de onzekere toekomst van indus
trieland Duitsland. De bijna sys
tematische vernietiging van
arbeidsplaatsen wordt uiterst
bedreigend genoemd. „We lopen
het gevaar," aldus Henzier, „dat
Duitsland een museum van
arbeid en techniek wordt."
(ADVERTENTIE)
Veilig, Vertrouwd en Slim als geen Ander
Inventum wéét hoe
koffie moet smaken..
Met de nieuwste klassieke percolator
smaakt de koffie weer
ouderwets lekker,
en héét..
De kan laat
goed zien hoe
veel koffie erin
zit. De antidrup-1
peltuit schenkt
gemakkelijk.
En u hebt geen
koffiezakjes meer
nodig. Slimmer,
helemaal Inventum
en heet dus...
Bel voor informatie (0318) 542222
Veilig, Vertrouwd en Slim als geen Ander
