ferkiezingen Israël mogelijk vervroegd Irritatie rond benoeming Navo-chef groeit Affaires beheersen campagne in Polen Powell geen presidentskandidaat in VS Oplossing voor Russen ii Navo-vredesmacht geven Haags Tribunaal formatie over Srebrenica Shell bepleit bij Nigeria clementie voor Ogoni's ■OMMENTAAR 'PPé tfSTEM BUITENLAND A5 ILAND KORT -kaart of geld rt jmbonist Wierbos raad mag problemen bij vorming regeringscoalitie M1500 doden °P Sri Lanka CwTrde'kWL ^'«iSf~n-°ntva-ngt- BUITENLAND KORT Europese Commissie past beter op centen 'Jeltsin niet in buitenland behandeld' Directeur Franse tv-zender weer vrij Strijd laait op in Zuid-Sudan 'Fraude bij Québec-referendum Canada' Bestuurder van Forza Italia opgepakt Libië komt niet in Veiligheidsraad j)VEMBER 1995 A4 Ipe heeft een record geve* T'ode gehad sinds de instel de Vijfde Republiek Vif Jrste regering van het tiid befeminiseerd' geduurd png zou komen, drong ZjCf ober via een televisie-inte senteerde. Van een gul be. nderde hij in een zuiniag amma voorspiegelde van Spelde minstens twee jaar 9en- Om in 1997 te kunnen "ng van de Europese munt a een veranderde regering duidelijk. De regering Jun- n is een regering zo snel bii 'e teruggetreden ploeg van an politieke kakofonie, niet laten vallen. Dat lijkt Franse president heeft Jup- heeft de beschikking over ogen benoembaar tot pre- Veede, kamervoorzitter Phi- ezind en in staat om een be- lin daarentegen loopt niet en wil al helemaal geen be- oen aan de eisen voor de Séguin juist een economi st begrotingstekort mag op- wordt teruggedrongen. Die oment niet voeren. Vandaar rande Juppé. Die moet nog aan de eisen van de mone- en hun geringe populariteit, sn. Zij hopen nu dat de opi- en dat de pijnlijke ingrepen tieke ruimte is zeer beperkt, mende weken acties aange- gltaten. En snel. DONDERDAG 9 NOVEMBER 1995 lM(Aad Jongbloed ,l sej-De Spaanse minister buitenlandse Zaken (en tos EU-voorzitter), Javier heeft gisteren in onderstreept dat 2 Lubbers voor de Euro- „lidstaten de kandidaat is 'r post van secretaris- 1 :aal van de Navo. lubbers is een goede kandidaat K wordt nog steeds door de iderheid van de Europese gaten gesteund." De uit- iegt sterk de nadruk op ILote meningsverschil tussen a en de VS over de gang ten bisschopsambt In in Nederland spelen met Voeren. Deze figuur zou de nnen bevorderen, aldus oe- Hij bereidt een synodestuk Jn gereformeerde bisschop ■erken zijn bisschoppen, ook ter van hun studie naar het |ruari kiezen tussen een ov- i per maand. Nu is die keu- die een volledige studie in hebben besloten hun acties minister Ritzen (Onderwijs) r 350.000 werknemers in het litzen biedt 1 procent loons- rgesteld over-dat bod. Hun nen neer op een extra loon- jierbos ontvangt dit jaar de |at uit een bedrag van 25.000 rs. De onderscheiding wordt |ederland op het terrein van gelijk maken om wethouders pemen. Dat kan volgens het Jestuur ten goede komen. Ge len 'gemengde' samenstelling |dat alle wethouders öf uit de i gerecruteerd, laat minister tmer weten. 'g wat stukken an de Intercity zijn :offie en hebt u ty snel. pele Intercity van logelijkheden van uw inkomsttijden weten, van zaken rond de benoeming van een nieuwe secretaris-gene raal van de Navo. Dinsdag konden de ambassa deurs van het bondgenootschap nog niet tot overeenstemming komen. Met name de Verenigde Staten, maar ook Denemarken dat een eigen kandidaat in de race heeft, en Noorwegen en Canada, hebben zich nog niet in de persoon van Lubbers kunnen vinden. Morgen komen de Navo-ambas- sadeurs opnieuw bijeen om te praten over de vacature, die door het vertrek van de Belg Willy Claes is ontstaan. De Amerikanen hebben ook gisteren nog geen beslissing genomen over een nieuwe secre taris-generaal van de Navo. In Brussel antwoordde de Ameri kaanse minister van Defensie William Perry op vragen of er mogelijk naast Ruud Lubbers en de Deense ex-minister van bui tenlandse zaken Uffe Ellemann- Jensen nog een andere kandi daat naar voren kan komen: „Voor zover wij weten is de kan didatuur nog open." Hij doelde er daarbij op dat de aanmelding- stijd voor kandidaten loopt tot 11 november. Luxemburg en Griekenland die zich aanvankelijk nog niet uit spraken, hebben inmiddels laten weten de kandidatuur van Lub bers te steunen. Denemarken, Noorwegen en IJsland houden nog vast aan de Deense kandi daat Uffe Ellemann-Jensen. Nederlandse diplomaten noem den de kwestie 'moeilijk, maar ze ontwikkelt zich niet negatief voor Lubbers'. Inmiddels groeide gisteren de irritatie tussen de drie grote Europese lidstaten Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS. Volgens een woordvoer der van de Navo is de houding van de VS ten aanzien van Lub bers 'iets dat moeilijk in Bonn, Parijs en Londen te verteren valt'. Op het hoofdkwartier van de Navo werd gisteren de mogelijk heid van een derde kandidaat naast Lubbers en Ellemann-Jen sen geopperd. Daar werden de namen aan gekoppeld van de Noor Stoltenberg, voormalig EU-bemiddelaar in ex-Joegosla- vië, en van mevrouw Brundt- land, de Noorse premier. Beiden zijn voor de grote Europese lan den echter onaanvaardbaar. Het werd gisteren in Brussel onmogelijk genoemd dat bonds kanselier Kohl bereid zou zijn een derde kandidaat te aanvaar den. „Kohl moet aan Lubbers vast houden," aldus een Duitse diplo maat. „Doet hij dat niet dan ris keert hij opnieuw een ferme aan varing met Nederland. poorWilly Werkman [,|Aviv - Er is kans op ver fde algemene verkiezin- gj in Israël, nu blijkt dat Slimon Peres, de interim-pre- sia, moeilijkheden onder- iiiit bij de vorming van een lieuwe regeringscoalitie. i eerte informele bespre- is inmiddels gebleken dat van de zaterdag ver arde premier Yitzhak Rabin er niet in zal slagen de lire steun te krijgen, ïenodig is voor voortzetting van kluedesproces in het Midden- De regering van premier Jabin steunde op niet meer dan van de 120 stemmen in de esset. Igende week, na de zeven lagen durende joodse rouwperio- de, zal president Ezer Weizman ajaoverleg beginnen over de for- 'tatie van een nieuwe regering. nu al zeker dat Peres zal linden benoemd tot kabinetsfor- irteur. Aanstaande maandag zal 'lij worden uitgeroepen tot nieu we leider van de Arbeidspartij. Hij heeft inmiddels de mogelijk heid van een regering van natio nale eenheid van de hand gewe zen. Suggesties daartoe waren vanuit de grootste oppositiepar tij, de Likud, gekomen. Het coalitie-overleg in Jeruzalem concentreert zich nu op contac ten met de rechtse Tsomet-partij en met drie van de religieuze par tijen, waaronder de gematigde Nationale Religieuze Partij. Van uit de joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever is al druk uitgeoefend op de leiders van de NRP om op de coalitie uitnodiging in te gaan; maar dan alleen om Peres aan banden te leggen wanneer volgend jaar de onderhandelingen met de Pale- stijnen beginnen over de uitein delijke status van Jeruzalem en het lot van de joodse nederzettin gen in Palestijns gebied. Kringen binnen de Arbeidspartij hebben al laten weten dat de eisen die Tsomet en de religieuze partijen op tafel leggen, het vre desproces in gevaar kunnen brengen. DoorAad Jongbloed m Btussel - Russische soldaten zullen in een vredesmacht voor Bosnië definitief niet onder Navo-commando komen. Wel is een constructie gevonden waarmee de Russen met gevechtstroepen tanen deelnemen aan de vredesmacht. de uitkomst van een tussen de Amerikaanse van Defensie William finy en zijn Russische collega 'nel Gratsjov, gisteren in Brus sel. Beewel de details nog nader taproken moeten worden is de constructie dusdanig dat de tpperbevelhebber van de Navo in talpa, generaal George Joul- 'iii, de Russische generaal tafii Sjevtsov naast zich Jijgt, die volledig verantwoor- jelijk blijft voor operaties van de fesische troepen. Volgens ffltsjov zal de Russische gene- "dgeen gehoor geven aan poli- we (Navo-)beslissingen en in "e gevallen de eigen Russische Colombo (ap) - Politieke partijen Tamils op Sri Lanka hebben '«gering gisteren met klem 1 om een bestand in de dog. De negen partijen "hi de regering de al 12 W durende burgeroorlog met ««air geweld wil beëindigen, e» gezamenlijke verklaring PW de partijen de regering en lamil-rebellen op het overleg «vatten waaruit de verzets- rf® m april wegliepen. Het 23 J® oude offensief van het tegen de Tamil- Z!Uen het noorden heeft vol ta ^fjftagscijfers al aan meer Lumensen het leven koers volgen. Het akkoord van gisteren houdt overigens in dat de rest van de vredesmacht onder Navo-com mando blijft, waarschijnlijk onder bevel van de Amerikaanse generaal Walker. De Russische deelname aan de vredestaak in Bosnië zal volgens Gratsjov niet meer dan drie bataljons ofwel iets meer dan 2000 man bedragen op een totaal van 60.000 man die nodig zijn. Gratsjov stelde met nadruk: „Onze troepen doen mee, maar niet onder Navo-bevel. We heb ben veel tijd en energie hierin gestoken en we zijn ervan over tuigd dat er ook oplossingen komen als zich politieke proble men voordoen." Tien dagen gele den kwamen Perry en Gratsjov al tot overeenstemming over een gezamenlijke Amerikaans-Russi sche eenheid, die zich in Bosnië bezig zal houden met herstel werkzaamheden. Op het Navo-hoofdkwartier waar het gesprek tussen Perry en Gratsjov plaatsvond, heerste ongerustheid over het gebrek aan voortgang van de vredesgesprek- ken over Bosnië tussen de presi denten Tudjman (Kroatië), Milosevic (Klein-Joegoslavië) en Izetbegovic (Bosnië), die in Day ton in de VS plaatsvinden. „Daar komt nog de grote zorg bij," aldus de opperbevelhebber van de Amerikaanse troepen in Euro pa generaal Sheehan, „dat de Kroaten alsnog zullen pogen de door Kroatische Serviërs bezette regio Oost-Slavonië te herover- Vanuit Syrië is Israël inmiddels opgeroepen de vastgelopen vre desonderhandelingen zo snel mogelijk te hervatten. „Na de moord op Rabin is vrede in het Midden-Oosten meer dan ooit nodig," is de boodschap, die Jeruzalem vanuit Damascus heeft bereikt. De Egyptische pre sident Mubarak en ook de Pale stijnse leider Arafat vrezen ech ter, dat Peres in Israël niet vol doende autoriteit zal hebben om de vredescontacten met de Arabi sche wereld succesvol af te ron den. Peres heeft PLO-leider Arafat gisteren verzekerd dat hij zich zal houden aan de afgesproken terugtrekking van het leger uit Palestijnse plaatsen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Krach tens het akkoord dat Israël en de PLO op 28 september sloten, moet het Israëlische leger zich nog dit jaar terugtrekken uit zes Palestijnse steden. De familie van Rabins moorde naar Yigal Amir heeft in een brief aan Rabins weduwe Leah vergif fenis gevraagd voor de daad van hun familielid. „Een grote ramp is ons en het hele Israëlische volk overkomen door onze zoon." Het leven in Israël herneemt na de herdenking van premier Rabin zijn normale loop. Hier ruimt een vuilnisman in Tel Aviv de op straat achtergeble ven kandelaartjes op, die mas saal zijn gebruikt om een kaars voor Rabin op te steken. Op het plein in Tel Aviv waar de moord plaatsvond, woedden gisteren al weer heftige discu- sies tussen voor- en tegenstan ders van het vredesproces. FOTO EPA Warschau (afp/dpa/rtr) Schandalen overschaduwen de campagne voor de tweede ronde van de Poolse presi dentsverkiezingen. De twee best geplaatste kandida ten uit de eerste ronde van afgelo pen zondag, de postcommunist Kwasniewski (35,1 procent) en de huidige president Walesa (33,1), wedijveren ondertussen met elkaar om de steun van de afge vallen kandidaten te verwerven voor de tweede ronde op 19 november. Kwasniewski heeft gisteren toegegeven dat hij bij het invullen van een verklaring over zijn privé-vermogen achterwege heeft gelaten een investering van zijn vrouw in een verzekerings maatschappij te noemen. De pers had eind oktober gemeld dat mevrouw Kwasniewski 60.000 dollar had geïnvesteerd in het zeer winstgevende bedrijf Polisa. Vol gens Kwasniewski gaat het maar om een derde van die som. Walesa wordt in de krant Nie ver weten dat de 43-jarige Andrzej Pastwa, een man met strafblad, van de politie van Warschau een auto met zwaailichten en radio heeft gekregen om fondsen in te zamelen voor de verkiezingsstrijd van Walesa. De politiechef van Warschau, Arnold Superczynski, is na de publikatie van de beschuldigingen afgetreden. Walesa noemde Pastwa 'een frau deur die ik niet ken'. Zijn persoonlijk vermogen becij fert Walesa in de verklaring aan het parlement op minder dan 500.000 dollar. Dat is het restant van een miljoen dat hij in 1989 kreeg voor een biografische film. Zijn presidentieel salaris geeft Walesa weg aan een goed doel. Dat deed hij ook al met de som die is verbonden aan de Nobelprijs voor de Vrede. Kwasniewski vecht ondertussen om de stemmen van de boerenpar tij PSL, die samen met zijn ex- communistische SLD de Poolse regering vormt. Tussen PSL en SLD zijn er verschiüen van opvat ting gerezen over abortus, het concordaat met het Vaticaan en plaatselijke democratie. PSL-lei- der Pawlak zou zijn steun aan Walesa willen geven. De stemmen van de boeren kun nen bij de tweede ronde beslissend zijn: bijna een derde van de Polen woont op het platteland. Walesa heeft zich al verzekerd van de steun van de Vrijheidsunie van Jacek Kuron, die bij de eerste ron de zondag met 9,2 procent van de stemmen derde werd. Walesa hoopt ook de kiezers van de recht se ex-premier Olszewski (6,8 pro cent) in zijn kamp te kunnen trek ken. Ts£^|0n 'rtr'anP) De Verenigde Staten zullen het Joegoslavië- ta u a"e informatie verschaffen die het nodig heeft voor haar 'Escli j"' biivoorbeeld over de tot deze zomer door Dutchbat Bosnische moslim-enclave Srebrenica. "Hate""" mmisterie van Buitenlandse Zaken in Washington giste- u weten. „Als we informatie hebben, of dat nu openbaar of I 'ir"jK IS' waarvan we denken dat die relevant is voor het "thterr u331 "'"'tagsmisdaden, dan zullen we er voor zorgen dat octane (van het Tribunaal) die krijgt," aldus woordvoerder I - ÖUniS. Hpf TYlinietoriü Irrvm-f rlnormon fortomnol aan rlo Hanht ta aJj"unis- **et ministerie komt daarmee tegemoet aan de klacht °^stone, die - - WaasT"""6' ?le v°igens bet dagblad Washington Post heeft WtW 0^r de 'kwaliteit' en de 'tijdloosheid' van de informatie die skUen Lf! om aBe informatie ter beschikking van het Tribunaal te ""Sliet h tu nt 6€n ommekeer in de Amerikaanse houding. Dinsdag 'lleinlinu te Huis nog weten dat het om veiligheidsredenen niet GoC^genkan vrijgeven. taeft oej.e 20u hebben geklaagd dat hij nog steeds niet de beschikking tadSrsh^01 over spi°nagefoto's die volgens Washington plaatsen tatrnosif601? ^kaliseren waar de Bosnische Serviërs massagraven vo|gensi. ms, ben aangelegd. De informatie die hij wel kreeg was m a' bekend of niet relevant. Door Bert Ummelen Alexandria - De Amerikaanse generaal Colin Powell stelt zich niet kandidaat voor het Witte Huis. Na maanden wik ken en wegen maakte de voormalige voorzitter van de verenigde chefs van staven dat gistermiddag op een perscon ferentie in Alexandria (Virginia) bekend. Met zijn vrouw Alma naast zich op het podi um en zijn zoon en twee dochters in de zaal zei Powell, die een vermoeide indruk maak te, komend jaar voor geen enkele gekozen functie in de markt te zijn. Tegelijk maakte hij zijn toetreden tot de Republikeinse Par tij bekend. Een stap waarover zijn vrouw, zo werd duidelijk, nog niet erg enthousiast is. De generaal herhaalde een oud motief: hij mist vooralsnog de 'roeping' voor een leven als politicus, de betrokkenheid en passie die hij wel gedurende zijn hele carrière als mili tair voelde. Zowel Powell als zijn vrouw spraken tegen dat bezorgdheid over zijn vei ligheid een rol had gespeeld. Powell zei van plan te zijn als particulier burger door te gaan zich uit te spreken over politieke vraagstukken. Als lid van de Republikeinse Partij wil hij proberen 'de partij van Lincoln terug te brengen naar de geest van Lincoln'. Een frase die gisteren werd uitgelegd als een nieuwe illustratie van reserves die Powell heeft tegenover de koers van de Republikeinen. Powells besluit kwam gisteren als een anti climax en een bevrijding tegelijk. Tijdens zijn drie weken durende toernee ter promo tie van zijn memoires 'My American Jour- Colin Powell foto ap ney' was de overtuiging gegroeid dat hij naar de Republikeinse nominatie zou willen dingen. De onzekerheid over zijn plannen bevroor praktisch de campagnes van de Republikeinse kandidaten. En de rechter vleugel van de Republikeinen toonde zich in toenemende mate bezorgd over het lot van de radicale agenda van de partij. Powell heeft zowel in zijn boek als in inter views duidelijk gemaakt dat hij moeite heeft met de koers die de partij is ingeslagen. In 't bijzonder suggereerde hij een meer gematig de lijn voor te staan op sociaal gebied en als het gaat om beladen kwesties als positieve discriminatie en het recht op abortus. De populaire zwarte vier-sterrengeneraal werd zowel in het kamp van Republikeins 'frontrunner' Bob Dole als in dat van presi dent Bill Clinton gezien als een in potentie formidabele tegenstrever. Opinieonderzoek bleef tot op het laatst uitwijzen dat die beduchtheid terecht was. Voor Dole was het gisteren om nog een andere reden een mooie dag. Gouverneur Steve Merrill van New Hampshire sprak zich uit voor zijn kandidatuur. Het is voor presidentskandidaten erg belangrijk juist in New Hampshire goed voor de dag te komen, omdat daar de eerste voorronde van de pre sidentsverkiezingen wordt gehouden. Voor de Democraten van president Clinton was er gisteren ook een opsteker. Verkiezin gen in vier deelstaten hebben de Democra ten het eerste succes in drie jaar opgeleverd. In Virginia zijn Republikeins gouverneur George Allen en zijn geestverwanten er niet in geslaagd.de meerderheid in de beide Kamers van het deelstaatparlement te vero veren. In Kentucky werd de strijd om de gouverneurszetel in een nek-aan-nek race gewonnen door de Democraten. In Maine heroverden de Democraten de meerderheid in het Huis. In Mississippi wist de conserva tieve Republikein Kirk Fordice weliswaar een tweede termijn als gouverneur in de wacht te slepen, de opzet om de Senaat van de Democraten over te nemen leed schip breuk. Brussel - De Europese Commissie gaat de controle op de uitgaven verbeteren. De belastingbetaler moet het bewijs krijgen dat hij waar voor zijn geld krijgt, aldus commissaris Liikanen. De Fin Lii- kanen en zijn Zweedse collega Gradin presenteerden gisteren in Brussel hun plannen die tot een beter financieel beheer van de Europese Commissie moe ten leiden. De plannen moeten in het jaar 2000 zijn uitgevoerd. Fraude dient intensiever bestreden te wor den. Naar schatting 5 tot 10 procent van het totale budget gaat verloren als gevolg van fraude. De slordige boekhouding van de Europese Commissie stuit in toenemende mate op kritiek; ook Nederland is een sterk voorstander van een strengere controle op fraude. Moskou - Het Kremlin heeft gisteren berichten van het Ameri kaanse televisiestation CNN ontkend als zou de Russische presi dent Boris Jeltsin in het buitenland moeten worden geopereerd. Volgens het Kremlin is Jeltsins gezondheidstoestand stabiel. CNN meldde uit Amerikaanse regeringskringen te hebben vernomen dat Washington ten zeerste bezorgd is over Jeltsins gezondheid en dat hij een gecompliceerde hartoperatie buiten Rusland zou moe ten ondergaan. Volgens de omroep overwegen zijn naaste familie leden en naaste medewerkers medische huip in het buitenland. Presidentieel woordvoerder Sergej Medvedev zei echter dat Jeltsin in zijn ziekbed meer en meer werk op zich neemt. Zo ontsloeg hij gisteren de president van de centrale bank, Tatjana Paramonova, wier hoofd al geruime tijd door de Doema (parlement) was geëist. Parijs - President-direeteur-generaal Le Lay van Frank rijks grootste tv-zender TF1 is gisteren weer op vrije voeten gesteld. Hij was dinsdag door de politie in verzekerde bewaring gesteld in ver band met een onderzoek naar betaling van steekpenningen door de particuliere zender aan de toenmalige directeur Colé van de Fran se staatslotto. Uit welingelichte kringen is vernomen dat Le Lay (53) is vrijgelaten zonder te worden aangeklaagd. Dinsdag zijn de kantoren van TF1 en het huis van Le Lay urenlang doorzocht. Vol gens de beschuldiging zou TF1 in 1990 bijna vier miljoen gulden hebben betaald om de exclusieve rechten voor het uitzenden van de trekking te krijgen. Het contract ging uiteindelijk naar de con currentie van de publieke omroep France 2, het voormalige Anten ne 2. Khartum - Alle jonge weerbare mannen van Sudan moeten zich voor militaire dienst melden om een rebellenoffensief tot staan te brengen. Het offensief wordt volgens de Sudanese president gesteund door Ugandese en Tanzaniaanse troepen. Het Sudanese Volksbevrijdingsleger (SPLA) is eind oktober voor het eerst sinds vier jaar in de aanval gegaan en heeft negen plaatsen veroverd. De luchtmacht heeft een zuidelijke stad gebombardeerd. Diplomaten in de regio achten het niet waarschijnlijk dat Tanzania en Uganda daadwerkelijk troepen inzetten op Sudanees grondgebied, maar alle landen de in regio staan op uiterst gepannen voet met het fun damentalistische regime in Khartum. Egypte, Eritrea en Uganda staan op voet van oorlog met Sudan. Ottawa - Tijdens het referendum over de afscheiding van de Franstalige Canadese provincie Quebec zouden de separatisten hebben gefraudeerd. Het kiescomité besloot gisteeren, negen dagen na het referendum, tot de instelling van een onderzoek in drie kiesdistricten waar een ongewoon hoog aantal ongeldige stemmen zijn uitgebracht. De drie districten liggen in de buurt van Montreal waar de Engelstaligen in de meerderheid zijn en veel leden van culturele minderheden wonen die vrijwel eensluidend 'nee' stemden. Het totale aantal nee-stemmers bedroeg 50,6 pro cent. De separatisten kregen 49,4 procent achter zich. De liberale oppositie verdenkt voorstanders van afscheiding ervan het aantal nee-stemmers te hebben verkleind. De waarnemers waren door de separatistische regering aangesteld. Ze verklaarden stembiljetten al ongeldig als het kruisje te dun, te onduidelijk was of het ene streepje langer was dan het andere, zo beweren de libe ralen. i i Palermo - De voorzitter van het provinciebestuur van Palermo, Francesco Musotto, is gisteren gearresteerd. Hij zou banden met de maffia onderhouden. De 48-jarige Musotto is sinds begin 1994 lid van Forza Italia, de partij van ex- en aspirant-premier Silvio Berlusconi. Musotto wordt er van beschuldigd de nummer twee van de Siciliaanse maffia, Leoluca Bagarella, te hebben geholpen onder te duiken. Ook zou hij als diens zaakwaarnemer zijn opge treden. Bagarella is in juni opgepakt. Hij 'logeerde' bij Musotto toen hij voortvluchtig was. De advocaat Musotto werd vorig jaar gekozen met een voor Sicilië verdacht groot aantal stemmen, zodat vermoed wordt dat de maffia hem steunde. New York - De Verenigde Staten, Frankrijk en Groot-Brittannië hebben gisteren een overwinning geboekt bij de bezetting van vijf zetels in de Veiligheidsraad. Dankzij intensief gelobby van het trio krijgt Libië geen afvaardiging in de prestigieuze instantie van de Verenigde Naties. De Algemene Vergadering van de 185 VN-lid- staten koos Chili, Egypte, Guinea-Bissau, Polen en Zuid-Korea als niet-permanent lid voor de komende twee jaar. De Amerikanen, Britten en Fransen achten Libië verantwoordelijk voor de dodelij ke bomaanslag op een Amerikaans vliegtuig boven het Schotse Lockerbie. Den Haag/Lagos (anp/rtr) - Shell heeft Nigeria op humanitaire gronden om clementie gevraagd voor de schrijver Ken Saro- Wiwa en zijn acht mede-terdoodveroordeelden. Het bedrijf deed dit in een brief aan het staatshoofd van Nigeria. De brief is geschreven door Cor Herkströter, voorzitter van het comité van groepsdirecteuren van de Koninklijke/Shell Groep. Eerder gisteren bevestigde de regerende militaire raad van Nigeria ondanks internationale druk en dreiging met sancties door het Britse Gemenebest de doodvonnissen tegen de negen activisten van het Ogoni-volk. „Dit is een geval van moord. Wij aanvaarden in zijn totaliteit het vonnis van de rechtbank dat dood door ophanging inhoudt," zei brigade-generaal Sam Malu na afloop van een vergadering van de raad. De negen, onder wie de schrijver Saro-Wiwa, waren volgens het hof betrokken bij de moord op vier gematigde bestuurders van het olieproduce rende Ogoniland in mei 1994. Saro-Wiwa is leider van de Beweging voor de Overleving van het Ogoni-volk (Mosop). Mosop wil zelfbeschikking voor de 500.000 Ogoni's in Nigeria en speciale maatregelen om het milieu in het olierijke gebied te beschermen. Zij eist vooral van Shell schadevergoeding voor de inheemse bevolking. Ogoniland ligt in de delta van de rivier de Niger, waar veel olie wordt gewonnen. De schrijver en dichter Saro-Wiwa werd in mei vorig jaar samen met dertien andere activisten zonder aan klacht gearresteerd. Pas negen maanden later werden beschuldi gingen geformuleerd. Een speci aal militair tribunaal bevond Saro-Wiwa en acht de medege daagden schuldig aan de dood van vier Ogoni-stamhoofden, die omkwamen bij rellen vorig jaar. De vier anderen werden van rechtsvervolging ontslagen. Saro-Wiwa zei eerder dat gevan genschap noch de dood de uitein delijke overwinning (voor zijn volk) kan tegenhouden. Volgens hem stonden uiteindelijk de hui dige militaire machthebbers van Nigeria terecht, alsmede de Shell oliemaatschappij. Greenpeace vindt dat Shell medeverantwoor delijk is voor de doodvonnissen. Shell ontkent de vervuiling en de daarmee in verband gebrachte verantwoordelijkheden. Groot-Brittannië en de Bondsre publiek hebben verontwaardigd gereageerd op de vonnissen. De Pan-Afrikaanse Schrijversver eniging riep de Nigeriaanse lei der generaal Sani Abacha woens dag op Saro-Wiwa en de acht anderen gratie te verlenen. De vereniging acht Saro-Wiwa een van de meest getalenteerde schrijvers van Afrika en een moe dig strijder voor mensenrechten.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 5