franse premier Juppé krijgt 'vechtkabinet
kennis
;eT noöeflbi
Verjaardag revolutie triomf communisten
Aanwijzingen voor complot achter moord
jgTEMBUITENLAND
OMMENTAAR
Italiaanse
koninklijke
familie mag
terugkomen
LAND KORT
BUITENLAND KORT
Bomalarm vliegtuig
Portugal wil Oosttimorezen opnemen
Gewonden bij gasexplosie in Frankrijk
Aanslag op Haïtiaanse politici
Tsjernobyl moet nog vijftien jaar mee
Antwerps Sportpaleis in geldnood
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1995
DVEMBER 1995 A4
Hij wordt verantwoordelijk
geacht voor de stakingen van de
laatste tijd.
Er zijn vier nieuwe bewindslieden
tot de regering toegetreden. Zij
staan vooral bekend als Juppé-
getrouwen. Van een opening naar
de aanhang van ex-premier Bal-
ladur (partijgenoot en rivaal van
Juppé en Chirac) is echter nauwe
lijks sprake; zijn volgelingen zijn
niet uitverkoren.
Het snelle aftreden van Juppé-1
en de weinige vernieuwingen in
zijn tweede kabinet is voor poli
tieke waarnemers een teken dat
de sfeer in de regeringsploeg niet
meer te houden was. Juppé wil
met een kleinere, meer solidaire
ters Elisabeth Hubert (Gezond
heidszorg) en Colette Codaccioni
(Sociale Verzekeringen) is veel
zeggend. Volgende week is er een
belangrijk kamerdebat over de
toekomst van de volksverzekering
Sécurité Sociale, waaruitde ziek
tekosten, pensioenen en uitkerin
gen betaald moeten worden. Die
Sécurité Sociale is al jaren ver
liesgevend. Er zijn grote bezuini
gingen nodig, en extra heffingen,
om de tekorten te dekken. Beide
bewindslieden voldeden volgens
premier Juppé niet. Vandaar dat
er volgens hem tijdens het kamer
debat acties te verwachten zijn.
Ook minister Puech van Ambte
narenzaken is naar huis gestuurd.
ven in handen van de oude
bewindslieden. Zo is Toubon
bevestigd op Justitie, Bayrou op
Onderwijs, Millon op Defensie,
Pons op Transport en Hervé de
Charette op Buitenlandse Zaken.
„Deze verandering stelt niets
voor. Ik hoop dat de onvrede
onder de Franse bevolking geen
plaats maakt voor wanhoop,"
luidde het commentaar van de
leider van de socialistische oppo
sitie, Lionel Jospin.
Juppé-2 lijkt als twee druppels
water op het eerste kabinet. Met
dien verstande, dat het aantal
vrouwelijke bewindslieden is
teruggebracht van 12 naar 4.
Vooral het vertrek van de minis
gaf gisteravond de prioriteiten
aan van zijn 'vechtkabinet', dat
'homogener is dan mijn eerste
kabinet. Er moet orde op zaken
worden gesteld'. De hervorming
van de sociale voorzieningen, de
vernieuwing van de overheid en
het terugdrukken van de tekor
ten, een nieuw belastingstelsel en
de stedelijke integratie zijn de
kernpunten van het kabinetsbe
leid.
Wat betreft dat laatste kondigde
Juppé aan dat er 'belastingparad
ijzen' komen in de probleemvoor
steden. Bedrijven die zich daar
vestigen zullen geen sociale lasten
hoeven af te dragen.
De belangrijkste ministeries blij
Premier Juppé foto ap
club gaan werken, nu de komende
weken belangrijke debatten wor
den gehouden.
Door Aart Heering
Rome - Victor Emanuel
IV, de zoon van koning
Umberto II, mag volgend
jaar met zijn familie Italië
weer binnen.
De commissie voor constitu
tionele aangelegenheden van
de Italiaanse Senaat heeft
gisteren met algemene stem
men een motie aangenomen,
waarin de afschaffing wordt
bepleit van het bewuste arti
kel uit de uit 1948 stammen
de grondwet.
In dit artikel wordt de de
mannelijke afstammelingen
van de koning de toegang tot
Italië verboden. In de afgelo
pen jaren is van verschillen
de politieke kanten er al voor
gepleit om een einde te
maken aan de ballingschap
van de Savoia's. Tot nu toe
stuitte dat echter op verzet
van links.
Maar nu heeft ook de
progressieve fractieleider in
de Senaat, Salvi, verklaard
dat de verbanning uit de tijd
is. De koninklijke familie zal
waarschijnlijk volgend jaar,
een halve eeuw na de
afschaffing van de monar
chie, terug kunnen keren. De
meeste Italianen zal dat ove
rigens weinig kunnen sche
len. De monarchistische
beweging telt slechts 200.000
sympathisanten, die ook nog
eens hopeloos verdeeld zijn
tussen aanhangers van Vic
tor Emanuel en zijn neef
Amedeo, de hertog van
Aosta.
ten in de marge zal terugdringen.
„Wij zijn er zeker van dat Peres
het vredesproces zal voortzetten.
Hij heeft ons al laten weten dat dit
een onomkeerbare weg voor Israël
is," zei de algemeen secretaris van
de Palestijnse Autoriteit, die de
autonome gebieden bestuurt.
Peres had de Palestijnen en de
wereld al snel na de dood van
Rabin verzekerd dat het vredes
proces absoluut doorgaat. De
onderhandelingen over uitbrei
ding van de Palestijnse autonomie
zijn al hervat. De hergroepering
van het leger op de Westelijke
Jordaanoever, die na de moord
was opgschort, zou gisteren al
weer verder gaan. Volgens het
akkoord van Washington moet de
Palestijnse autonomie op de Wes
telijke Jordaanoever zich geleide
lijk uitbreiden. Volgende week
krijgt het district Jenin zelfbe
stuur.
Peres' taak is geen gemakkelijke.
Hij moet de centrum-linkse coali
tie bijeenhouden en zichzelf in een
gunstige positie manoeuvreren
voor de algemene verkiezingen
van oktober. Daartoe moet hij de
bevolking tonen dat hij naast zijn
aloude droom om van zwaarden
ploegscharen te maken in staat is
de veiligheid te verzekeren. Een
halve eeuw lang dienden hij en
Rabin de verdediging van hun
land, maar Rabin lange tijd in
uniform en Peres vanachter het
bureau.
Joodse kinderen in Jeruzalem lopen langs een muur, waarop een rechts-extremistische Israëlische organisatie leuzen heeft gekalkt. De
tekst: 'Rabin betaalde de prijs voor de 'vrede', Peres is de volgende'. En: 'Peres is een volgeling van Hitier'. foto epa
Door Willy Werkman
Tel Aviv - Heeft Yigal Amir, de 27-jarige
joodse student die zaterdagavond in Tel
Aviv Israëls premier Yitzhak Rabin ver
moordde, alleen gehandeld? Of is er spra
ke van een religieus-politieke samenzwe
ring tegen het leven van Israëls leiders?
De Israëlische politie en de binnenlandse vei
ligheidsdienst, de Shin Bet, zullen in de
komende dagen arrestaties verrichten onder
de leiders van extremistische groeperingen en
de hand leggen op onder andere pamfletten,
die de afgelopen maanden hebben opgeroe
pen tot het vermoorden van Rabin en zijn
minister van Buitenlandse Zaken Shimon
Peres.
Hoewel Yigal Amir onmiddelijk na zijn arres
tatie had gezegd dat hij alleen had gehandeld,
heeft inmiddels zijn broer Hagai voor de
rechtbank in Tel Aviv bekend hem bij de
voorbereidingen voor de aanslag te hebben
geholpen. Zaterdagavond al, onmiddelijk na
de aanslag op Rabin, was het duidelijk dat
ook anderen van de plannen van de broers
Amir moeten hebben geweten. Bij de Israëli
sche televisie kwam een anoniem telefoontje
binnen van een man, die zei te spreken
namens de tot dan toe onbekende 'Organisa
tie van joodse wraak'.
Uit de stroom informatie die de veiligheids
autoriteiten de afgelopen dagen verzameld
hebben, zou gebleken zijn dat Yigal Amir
heeft gehandeld in het kader van de fascis-
tisch-racistische organisatie Kahane Chai.
Zijn naam is ook verbonden met een andere
van het vredesproces met de Palestijnen kon
den tot nu toe ongehinderd zeggen dat Rabin
en Peres uitgeschakeld moeten worden.
Er is niet opgetreden tegen een groep rabbij
nen, die nog enkele weken geleden in Jeruza-
lemse synagogen pamfletten liet verspreiden
met de tekst van een gebed, waarin de 'Enge
len van de dood' werden opgeroepen om de
premier te treffen. Op de dag na de moord
aanslag op Rabin werden in Jeruzalem ande
re pamfletten verspreid, waarin de dood van
Rabin werd geprezen. Voorbijgangers voeg
den de naam van de nu plaatsvervangende
premier Peres toe aan die van Rabin op aan
plakbiljetten van de gemeente Jeruzalem.
Daar werd ook jonge Israëli, die extremisten
vroeg waarom ze him vreugde uitten over
Rabins dood, uit zijn auto gesleurd en in
elkaar geslagen.
Pas nu beginnen de Israëli's zich te verdiepen
in de vraag waarom niet eerder het gevaar is
ingezien van extreme elementen, die vooral
de afgelopen twee jaar uit het rechtse kamp
zijn gegroeid. Elementen die zich niet alleen
binnen het kader van de wet tegen de vredes
politiek van Rabin verzetten, maar - zoals nu
is gebleken - ook in staat zijn tot politieke
moord. Rabbi Yoel Ben Nun van de joodse
nederzetting Efrat heeft gisteren gezegd dat
er niet één Yigal Amir is, maar honderden. Hij
is een van de weinige joodse religieuze lei
ders, die heeft opgeroepen tot een diep en eer
lijk gewetensonderzoek. Hij is daarvoor tele
fonisch onmiddellijk bedreigd. „Ik ben er niet
zeker van dat we het ergste hebben gehad," is
zijn waarschuwing.
extremistische groepering, Eyal, waarvan hij
lid was. De leider van Eyal, Avishai Raviv, is
inmiddels ondergedoken. Benjamin Kahane,
de leider van Kahane Chai, heeft gezegd: „Ik
verwacht dat de politie me komt halen. Ik heb
mijn spullen al klaarliggen. Maar ook als dat
gebeurt, zullen mijn aanhangers doorgaan op
de weg, waarin we geloven."
Zowel Eyal als Kahane Chai is een afsplitsing
van de fameuze Kach-beweging, die in de
jaren '80 is opgericht door de later in New
York vermoorde rabbijn Meir Kahane. Benja
min Kahane, zijn zoon, heeft gezworen het
werk van zijn vader voort te zetten. Hij woont
in de joodse nederzetting Tapouah op de Wes
telijke Jordaanoever, waar aanhangers van de
Kahane Chai-beweging zaterdagavond, na
het bekend worden van de moordaanslag op
de premier, vrolijk zingend het glas hieven.
Zowel Kach als Kahane Chai werd twee jaar
geleden, na de moordaanslag van Baruch
Goldstein op biddende Palestijnen in de mos
kee van Hebron, buiten de wet gesteld. Aan
vankelijk optredend onder de naam Eyal zet
ten de extreem religieuze en ultra-rechtse lei
ders hun activiteiten al snel weer ongehin
derd voort. Activisten organiseerden regel
matig zomerkampen, waar jongeren werden
getraind in het gebruik van wapens.
Terwijl minister van Binnenlandse Zaken
Ehud Barak deze week al heeft gezegd dat de
- voor zover bekend - acht extremistische
bewegingen moeten worden 'verpletterd',
buigen de autoriteiten zich nu over de vraag
of de vrijheid van meningsuiting niet wat aan
banden moet worden gelegd. Tegenstanders
Buitenlandse Zaken. Premier
Kok zei dat de moord op Rabin
ook ons land 'in diepe rouw' heeft
gedompeld. Hij noemde Rabin
'een groot man die zich volledig
wijdde aan langdurige vrede en
verzoening. Hij viel als slacht
offer van de haat'.
Wenen (rtr) - Een Jordaans vlieg
tuig op weg van Amsterdam naar
Amman heeft gisteren na een
bomalarm een tussenlanding
gemaakt in Wenen. De Oosten
rijkse politie heeft geen bom
gevonden.
Het alarm kwam toen het toestel
al op weg was. Toen het toestel
boven voormalig Joegoslavië
vloog, ontvingen de Jordaanse
autoriteiten een bericht over een
bom aan boord. De piloot moest
terugvliegen naar Wenen. Het
toestel had 229 passagiers aan
boord. Een verband met de aan
wezigheid van koning Hussein in
Jeruzalem bij de begrafenis van
Rabin is tot dusver niet gelegd.
Lissabon - Portugal is bereid de acht Oosttimorese jongeren op te
nemen die zich gisteren in de Nederlandse ambassade in de Indo
nesische hoofdstad Jakarta hebben verschanst. Dat heeft het
ministerie van Buitenlandse Zaken in Lissabon bekendgemaakt.
De acht hadden asiel in Nederland aangevraagd.De acht drongen
het door Indonesische agenten bewaakte ambassadeterrein bin
nen. Een woordvoerder van de ambassade zei dat zich daarbij een
kleine vechtpartij voordeed. De asielverzoeken werden doorgege
ven aan Den Haag, zo bevestigde het ministerie van buitenlandse
zaken.
Libourne - Bij een explosie die kennelijk was veroorzaakt door
een gaslek in een school in het Franse St-Medard-de-Guizieres
zijn gisteren 24 mensen gewond geraakt, van wie 15 ernstig. De
explosie deed zich voor op de eerste verdieping van een gebouw
met slaapzalen. De autoriteiten zeiden dat de meeste gewonden
intern wonende leerlingen tussen de 16 en 18 waren. Meerderen
liepen ernstige brandwonden op. De gemeente stelde een nood
plan in werking, waarbij ook het regionale ziekenhuis van Bor
deaux was betrokken.
Port-au-Prince - Bij een aanslag op Haïtiaanse parlementariërs is
dinsdag een politicus om het leven gekomen, een andere raakte
zwaar gewond. De dodelijke schietpartij vond plaats in een woon
wijk van de hoofdstad Port-au-Prince. De vermoorde politicus
was een voormalig lid van de veiligheidsdienst van staatshoofd
Jean-Bertrand Aristide. Op 17 december zijn in Haïti presidents
verkiezingen. De aanslag kwam kort na de beëdiging van de voor
malige minister van Buitenlandse Zaken, Claudette Werleigh, tot
regeringsleider. Zij volgt Smarck Michel op, die midden oktober
aftrad na onenigheid met de president en het parlement over de te
volgen economische koers.
Helsinki - De kerncentrale in Tsjernobyl draait nog zeker vijftien
jaar door ondanks de internationale campagne voor sluiting. Dit
heeft directeur Sergej Parachin van de centrale gisteren gezegd in
een gesprek met de Finse krant Vasabladet. Het is volgens hem
onmogelijk een kerncentrale te sluiten die jaarlijks omgerekend
320 miljoen gulden opbrengt, aan miljoenen mensen stroom levert
en aan 25.000 mensen werk biedt. De eerste en de derde reactor
van de centrale zijn operationeel. De tweede reactor is na de
brand in 1991 in reparatie en gaat volgens plan in 1996 weer
draaien. De vierde reactor is in 1986 geëxplodeerd, wat de groot
ste kernramp in de geschiedenis veroorzaakte.
Antwerpen - Het Sportpaleis in Antwerpen verkeert in grote pro
blemen. De vennootschap die het Sportpaleis beheert, vecht tegen
een naderend faillissement; de schuld, vooral aan de Anhyp-bank,
zou zijn opgelopen tot meer dan vijftig miljoen gulden. De bank
heeft zich gewend tot het stadsbestuur van Antwerpen en tot het
provinciebestuur die zich beide voor een aanzienlijk bedrag borg
hadden gesteld na de hoogstnoodzakelijke opknapbeurt van een
aantal jaren geleden. De stad en de provincie krijgen van de bank
twee maanden de tijd om respectievelijk 13 miljoen en 8 miljoen
gulden over te maken. Onduidelijk is of de stad en de provincie op
de eis van de bank zullen ingaan, of dat de rechter er aan te pas
moet komen.
men hebben bij deze verkiezingen
niets te zoeken, want niemand zal
op ze stemmen," riep de communis
tische lijstaanvoerder Zjoeganov
vanaf een podium naast het stand
beeld van Karl Marx in het hart van
de Russische hoofdstad. Zijn
gehoor, dat hem toejuichte en luid
applaudiseerde, bestond dit keer
niet alleen uit gepensioneerden en
nostalgische communisten, maar
ook uit veel jongeren.
De communistische demonstratie
was evenals vorig jaar vooral een
protest tegen president Boris Jeltsin
en de politieke koers van het Krem
lin. „Dit regiem gooit alle verwor
venheden overboord en wij jongeren
zijn als eersten het kind van de reke
ning," zei Slava, een student van 21
jaar die met een stel vrienden de
vrieskou had getrotseerd om deze
demonstratie bij te wonen. Valentin
Stepanov, een gepensioneerde kolo
nel met de borst vol onderscheidin
gen, kon de jongeren echter gerust
stellen. „De kapitalistische golf die
Door Kees Elenbaas
Moskou - „Rusland verkeert in
een pre-revolutionaire situatie
die lijkt op de periode voor de
Bolsjevistische Revolutie van
1917," zo waarschuwde de com
munistische voorman Gennadi
Zjoeganov.
over Rusland gaat is slechts tijde
lijk."
„De Sovjet-Unie wordt hersteld en
het communisme zal overwinnen",
zei Stepanov met gebalde vuist. Na
het zingen van de Internationale
wees de links-radicale leider Viktor
Anpilov de menigte erop dat de ver
kiezingen niet voldoende zijn om in
Rusland een machtswisseling te for
ceren. Dat is volgens Anpilov alleen
mogelijk als het volk bereid is tot
strijd en ongehoorzaamheid aan de
huidige machthebbers. De leider
van de Nationaal Bolsjevistische
Partij, Eduard Limonov, wist al
zeker dat er in Rusland na de presi
dentverkiezingen in juni 1996 een
nieuwe nationale revolutie zal uit
breken. Uit alles blijkt dat de com
munisten de overwinning ruiken bij
de komende verkiezingen en hun
optimisme wordt bevestigd door
recente opiniepeilingen. Uit een
onderzoek dat gisteren door het
persbureau Interfax werd gepubli
ceerd blijkt dat 40 procent van de
Russen van mening zijn dat de bol
sjevistische revolutie 'goed' was
voor Rusland. Eenzelfde percentage
zegt bij de komende verkiezingen te
zullen stemmen op de Communisti
sche Partij of haar linkse bondge
noot de Agrarische Partij.
Een communistische verkiezings
overwinning die deze en andere opi
niepeilingen voorspellen, is vooral
gebaseerd op het toenemende onge
noegen onder de bevolking over de
sociale gevolgen van economische
hervormingen. In de vier jaar dat
president Jeltsin en zijn team hun
hervormingsprogramma hebben
uitgevoerd zijn meer dan 40 miljoen
Russen onder de absolute armoede
grens beland. „De huidige macht
hebbers zijn niet meer in staat om
het land te besturen en de onderste
lagen van de bevolking verdragen
deze armoede niet langer. Zij eisen
het herstel van de sociale verwor
venheden van het communisme,"
triomfeert communistenleider Zjoe
ganov.
De 78e verjaardag van die revolutie
werd gisteren een demonstratie van
de overwinningsroes die zich van de
Russische communisten heeft mees
ter gemaakt. Tegenover tienduizen
den aanhangers die in Moskou bij
een waren gekomen benadrukten de
communistische leiders dat 'hun tijd
opnieuw aangebroken is' en dat de
communisten en hun bondgenoten
bij de parlementsverkiezingen op 17
december een absolute meerderheid
zullen behalen.
„Degenen die zich democraten noe-
Moskouse vrouwen zwaaien
met portretten van Stalin, foto epa
1995
