We leveren een testrapport bij elk slipje en behaatje Polis Direct wil een vergunning als volwaardig verzekeraar 'Tijdens fusie ABN Amro werd klant vergeten' DE STEM ECONOMIE Outplacement en Loopbaanbegeleiding Russische middenklassers ruggegraat van economie nESTEM financiële waarden ge Wall Street vestigt op Aardappeltermijnmai Scheepvaartberichten ZATERDAG 4 NOVEMBER 1995 A7 Een goed produkt is geen garantie voor commer cieel succes. Want wie zijn je kopers, welke ei sen stellen ze, en hoe wordt de betaling gere geld? Vragen waar vooral ontwikkelingslanden te genaan lopen als ze de Europese markt op wil len. Het volgend jaar 25 jaar bestaande Centrum voor Bevordering van Import uit ontwikke lingslanden (CBI) in Rot terdam helpt ze op weg. Door Chris van Alem Rotterdam - Balsano d'El Sal vador, roze-olie uit Bulgarije, ylang ylang uit Madagascar. In kleine potjes met exotische vloeistoffen staan ze vijf ver diepingen hoog in het World Trade Center in Rotterdam. Alle drie hopen ze op Europe se kopers uit de cosmetische branche. „Een vrij ingewikkelde sector", zegt Jochum Haakma, directeur van het CBI. Met de wijdvertakte netwerken van zijn organisatie moet het lukken ook deze grond stoffen aan de man te brengen. Net zo goed als een Nepalees dankzij het CBI op een beurs voor voedingsgrondstoffen in Londen een zeldzaam bloemenextract wist te slijten. In de bijna 25 jaar van zijn be staan heeft het CBI duizenden bedrijven uit zo'n zestig ontwik kelingslanden een opstapje op de Europese markt bezorgd. Met in middels volwassen en geavan ceerde technische produkten. „Het imago van bamboefietsen met schelpen-bellen", zoals Haakma gekscherend de oude geur omschrijft die uit het CBI opsteeg, „is ons nog lang nage- Jochum Haakma en een deel van zijn handel in het Rotterdamse WTC. dragen." Afbraak van de Europese tolmu ren was, zo meende de Neder landse overheid destijds, niet vol doende om de export vanuit de ontwikkelingslanden een eerlijke kans te geven. Daarom werd in 1971 het CBI opgericht. „Maar Van onze redactie economie Nijmegen - Het Nijmeegse verzekeringsbedrijf PolisDirect wil in aanmerking komen voor een vergunning om als vol waardig verzekeraar op te treden. Half november denkt di recteur W. de Witte de aanvraag daarvoor in te dienen bij de Verzekeringskamer. De onderneming - in opspraak geraakt door problemen in de sportsponsoring - heeft zich verze kerd van de financiële steun van de Melchior Groep. sorgebied. Melchior zou volgens De Witte voor 70 procent eigenaar wor den van Polis Direct. Volgens Leon Melchior moet dat de ko mende week nog nader worden besproken. „Maar ik ben wel een verplichting aangegaan", bevestigt de in België woon achtige Limburgse zakenman. Bovemij, dochter van de bran che-organisatie voor het gara gebedrijf Bovag, houdt een kwart van de aandelen van Po lis Direct bv. De Witte zelf zou in de nieuwe f atie vijf pro cent houden. De onderneming zou een volgestort aandelenka pitaal krijgen van een miljoen gulden en achtergestelde lenin gen van in totaal vier miljoen. Polis Direct richt zich op de te lefonische verkoop van auto verzekeringen. Doordat men sen met een hoger risicoprofiel worden uitgesloten, kan de premie laag worden gehouden. Tot dusver treedt het Nijmeeg se bedrijf op als gevolmachtig de van Engelse verzekeraars, Union America en een aantal bij Lloyds aangesloten bedrij ven underwritersAanvanke lijk was het de bedoeling dat deze maatschappijen een meer derheid in Polis Direct zouden nemen. Sportsponsoring Om de naam Polis Direct be kendheid te geven, heeft De Witte zich aanvankelijk op de sportsponsoring gestort. Deze week werd bekend dat het be drijf afhaakt als sponsor van de profwielerploeg TVM. Als sponsor van de volleybalbond NeVoBo heeft de assurantiebe middelaar de aandacht getrok ken van de Economische Con troledienst (ECD). Het con tract, dat voorziet in een provi sie voor de bond per verkochte polis, zou in strijd zijn met de wet. Een woordvoerder van de ECD zei eerder dat 'mag worden aangenomen dat het onderzoek bij Polis Direct uitmondt in een proces verbaal omdat het ver moeden bestaat van een over treding van de wet op de assu rantiebemiddeling'. De Polis Direct-directeur zegt zich verkeken te hebben op het effect van de sportsponsoring en wil de naam van het bedrijf nu verder gaan uitdragen door te adverteren in kranten, tijd schriften en op radio en tv. In de sportpers wordt De Witte in verband gebracht met een reeks van incidenten op spon- Solidariteit De Witte suggereert dat de ne gatieve publiciteit en de aan dacht van de ECD voor zijn be drijf te maken hebben met de onrust in de verzekeringsbran che over zijn activiteiten. Door klanten met lage risico's te se lecteren, verstoort hij de, op so lidariteit gebaseerde, orde. On der de documenten die de con troledienst heeft gevonden, zouden valse papieren zijn. De Witte heeft bij de ECD aangifte gedaan van valsheid in ge schrifte. Het streven naar een positie als volwaardige verzekeraar heeft volgens De Witte ook te maken met de weerstand in de bran che. De Britse partners zouden onder druk van hun Neder landse collega's wel eens kun nen afhaken, suggereert hij. Om minder afhankelijk te wor den, is een status als verzeke raar nodig. De Witte gaat er van uit dat de maatschappijen voor wie hij nu polissen ver koopt, straks als herverzeke raar zullen optreden. „Maar herverzekering elders is ook geen probleem". Management Om als verzekeraar te kunnen opereren, moet een bedrijf aan een groot aantal financiële en administratieve eisen voldoen. De Verzekeringskamer beoor deelt daarnaast ook de kwali teit en de ervaring van het ma nagement. Een woordvoerder van het in Apeldoorn gevestig de instituut zegt dat de Verze keringskamer de ontwikkelin gen rond Polis Direct volgt 'zo als wij alles in de branche in de gaten houden'. Van een ver zoek om een vergunning was de Kamer gisteren nog niet op de hoogte. Met de verkoop van autopolis sen gaat het volgens De Witte goed. „We krijgen dagelijks honderden telefoontjes en van elke drie gesprekken loopt er een uit op een polis". Polis Di rect wil in drie jaar tijd onge veer 100.000 autopolissen uit zetten en daarmee een middel grote partij worden in de Ne derlandse markt. Het bedrijf heeft op dit moment ongeveer 70 werknemers, merendeels parttimers. Dat aantal groeit snel: De Witte denkt de komen de maanden zes mensen per week extra te moeten aanne men. als je een onverkoopbaar produkt hebt, schiet je daar nog niets mee op", vat Haakma het startpunt van het CBI bondig samen. Via intensieve trainingsprogramma's worden jaarlijks 400 exportma nagers uit ontwikkelingslanden volgestampt met informatie over de Europese markt en eisen die aan produkten worden gesteld. Variërend van farmaceutische grondstoffen tot kerstartikelen. Behaatje Zes keer per jaar houdt het CBI specifieke promotiecampagnes voor produkten uit ontwikke lingslanden. Ruim tevoren sturen de landen hun monsters naar Rotterdam, voorzien van een prijslijst en pro fiel van de exporterende onder neming. Haakma: „Duizenden samples krijgen we. Zoals on langs bij de promotie voor nacht kleding en ondermode. „Elk broekje, elk slipje, elk behaatje krijgt een testrapport. Daarmee weten ze precies waar ze staan op de Europese markt." Uiteindelijk bleek slechts acht tot tien procent van het materiaal goed genoeg om direct verkocht te worden. Inkopers van grote ketens als bij voorbeeld Bijenkorf, P&C, het Franse Prix Unique en het Duitse Kaufhof komen in Rotterdamde collectie aanschouwen. Haakma: „In één oogopslag zien ze daar produkten uit zestig landen en kunnen ze direct met de produ cent in contact komen." Bijna eenderde van de kleding- monsters ging retour met de boodschap: kleur, maat of ver pakking aanpassen. Consultants van het CBI helpen ter plekke. Zodra de broekjes en hemdjes aan de eisen voldeden, kreeg een select aantal bedrijven de uitno diging hun produkten te tonen op de Igedo-beurs (ondermode) in Düsseldorf. Vóór het beursbe- zoek werden in Rotterdam nog even de puntjes op de i gezet. Haakma: „Over prijsonderhan- deling en hoe je je in de beurs stand gedraagt zodat je niemand afschrikt. Je zult daar maar staan zonder visitekaartje bf faxnum mer van de zaak." Zodra een bedrijf voet aan de Europese grond heeft gekregen, trekt het CBI zich terug. Ontwik kelingslanden kunnen tegen ko pieerkosten één van de 95 markt- profielen bestellen bij het CBI, variërend van diervoeders en in dustriële mineralen tot speel goed. De twee keer per jaar ver schijnende fashion forecast van het CBI is een topper. Haakma: „Die klopt ook altijd, 't Is natuurlijk goud voor die lan den als ze weten waar de mode FOTO JOHN DE PATER volgend jaar naar toe gaat." De profielen bevatten de meest re cente produkteisen op gebied van milieu, veiligheid en dergelijke. Tabak Dat het Rotterdamse centrum de armoe in de wereld helpt uitroei en, is een illusie. „De armsten van de armsten komen niet aan de bak bij ons. Want die hebben geen produkten voor de markt. Als het een slecht produkt is, kunnen we daar niets mee," zegt Haakma. Ook landen waar de mensenrechten grof geschonden worden, zoals Soedan, vallen bij het CBI buiten de boot. Twaalf landen die zich zichtbaar inspannen voor export naar Eu ropa en meteen behoorlijke eigen exportprganisatie - zoals bij voorbeeld China - hebben met het CBI een bilaterale overeen komst die ze verzekert van extra promotie-activiteiten. „Ik krijg hier tig ambassadeurs die alle maal ook zo'n overeenkomst met ons willen voor, ik noem maar wat, tabaksprodukten uit Trini dad en dan blijkt dat zo'n land nooit iets met ons gedaan heeft", illustreert Haakma de hunkering naar speciale aandacht van het CBI. Het centrum heeft van oudsher goede banden met Aziatische landen. „Afrika is wat moeilijker omdat de kwaliteit van de pro dukten te wensen overlaat. Plus dat het toch een minder ontwik keld continent is. Om dezelfde ef ficiency te bereiken die één dollar in Azië oplevert, heb je in Afrika tussen de vijfenzeventig en hon derd dollar nodig." Haakma onderschrijft de inter nationale opinie dat Afrikaanse landen beter onderling handels activiteiten kunnen opzetten. In middels zijn landen als Thailand en Maleisië zodanig ontwikkeld dat ze eigenlijk geen steun meer behoeven van het CBI. Daardoor kan het centrum meer ruimte be steden aan Latijnsamerikaanse landen die een groeiende belang stelling voor Europa tonen. Ook Oosteuropese landen melden zich nadrukkelijk. „Landen die geen ervaring hebben op de Europese markt. Hooguit via barters,schrijfmachines ruilen voor poestapaarden. Maar ik denk dat die landen héél snel op Westeuropees peil zullen ko men." Concurrentie Dat het CBI met zijn activiteiten de Europese industrieën becon curreert, wijst Haakma van de hand. „De meeste produkten waar wij ons voor inspannen, worden vaak niet meer in Europa gemaakt. Kijk maar naar de kleding- branche. In Nederland wordt nog héél weinig op dat gebied ge maakt. En vergeet niet dat een Mercedes ook voor de helft be staat uit elektronische compo nenten uit Vietnam of Korea." Haakma vind het niet voor de hand liggen dat het CBI, onder deel van het ministerie van Bui tenlandse Zaken, als verlengstuk van de Nederlandse industrie zou moeten optreden. „De ervaring is dat zeventig procent van de goe deren van de bedrijven die wij in Europa aan de bak brengen, bin nenkomt via Rotterdam of Schip hol. Transport, opslag, financie ring, dat geeft een toegevoegde waarde die een veelvoud is van de 11,5 miljoen guldendie het CBI kost." De lappendeken van Europese organisaties die de import uit ontwikkelingslanden bevorde ren, hindert het CBI niet. Met verwante organisaties in Duits land en Noorwegen wordt regel matig samengewerkt. Via het vo rig jaar opgerichte Forum wor den alle Europese partners be reikt. Haakma: „We proberen el kaar zoveel mogelijk te verster ken. In de praktijk blijkt dat wij met ons CBI iedereen kunnen versterken, zo breed zijn wij." Cobra Breed of niet, het CBI kan niet al les verkopen. Haakma tovert een attaché-koffertje tevoorschijn van cobra-leer. Drie cobra-kop pen zorgen voor extra cachet. „Kwam iemand uit Thailand mee. Of we dat hier konden ver kopen. Weten die mensen veel. Er üggen daar mee cobra's in het bos dan hier vogels vliegen. Dan doe je toch iets met die huiden?" Ook bij hem sloeg op maandagmorgen 26 maart 1990 het nieuws over de fusie tussen ABN en Amro in als een bom. Terwijl anderen zich druk maakten over hun carrière, zag Mike Nawas er een prachtige gelegen heid in tot een weten schappelijke studie. Hij promoveerde aan de Ka tholieke Universiteit Brabant op zijn proef schrift: 'Management van fusie en integratie: De vorming van ABN Amro'. Door Wouter ter Haar Nimmer zal hij de datum maan dag 26 maart 1990 vergeten. Die dag staat voorgoed in het geheu gen van Mike Nawas gegrift. Het was de dag waarop de hoofddi recties van de ABN-bank en de Amro-bank bekend maakten dat zij wilden fuseren. Nooit eerder was ergens ter wereld een fusie van twee zulke grote banken voorgekomen. De Nederlandse bankwereld zou nooit meer het zelfde zijn en de Amsterdammer Nawas -toen al werkzaam bij de ABN-bank in Amsterdam- voel de dat feilloos aan. De in 1989 aan de Katholieke Universtiteit Brabant afgestu deerde econoom zag de fusie als een fraai studie-object. „Ik zag dat er iets volstrekt unieks ge beurde tussen die twee banken. Iets groots." In 1992 startte hij met een promotie-onderzoek over de fusie van de twee Nederlands grootste banken. Schoonheidsfoutjes Eén van de, traditioneel bij een proefschrift behorende, stellin gen van Nawas luidt: 'Alles over wegende was de fusie van ABN en Amro een verstandig besluit'. Dat is eenvoudig gezegd, maar Nawas legt in zijn boekwerk van Mike Nawas aan één van de grachten waar het Amsterdamse kantoor van ABN Amro is gevestigd. FOTO DIJKSTRA maar liefst 326 pagina's uit hoe hij tot die stelling is gekomen. Maar ook geeft hij aan wat er niet goed gegaan is en wat beter had gekund. Nawas: „Dat was het leuke aan deze studie. Ik moest me noodgedwongen regelmatig in de rol van een bestuurder ver plaatsen en me beperken tot de grote lijnen." Volgens Nawas zijn bij het fusie proces, dat van 1990 tot eind 1994 duurde, wel wat 'schoon heidsfoutjes' gemaakt. Het be langrijkste is volgens hem de -'overigens uiterst logische'- wens van de directies om de rust onder het personeel zoveel moge lijk te behouden. Nawas: „Daar heeft ontzettend veel energie in gezeten. De beide bedrijven wa ren toen erg intern gericht en ver gaten wel eens dat de concurren tie op die manier de kans had om marktaandeel af te snoepen. Dat is overigens niet gebeurd." Ook hebben de directies volgens Nawas wel eens uit het oog verlo ren wat de fusie voor de ABN- of Amro-werknemers betekende. „Als de bestuurders de belang rijkste besluiten in het begin van de fusie genomen hebben, lijkt het voor hen wel of het werk ge daan is. Maar het meeste werk kwam nog. Die hele feitelijke in tegratie heeft erg lang geduurd, vier jaar in totaal. En dat heeft nogal wat onzekerheden voor de werknemers meegebracht. Bo vendien werd in die tijd de klant wat vergeten omdat de banken teveel bezig waren met integre ren. Wellicht was het beter ge weest om die tijdsspanne aan zienlijk te bekorten." Tijdens het fusieproces sloop ook de bureaucratie binnen. „Het be stuur en management moest wen nen aan de nieuwe omvang en stelde procedures en richtlijnen in om de zaak in de vingers te Hartklachten van Jelt- sin doen dollar stij gen. Lire tuimelt door crisis rond Dini. De inter nationale geldstromen hadden een druk weekje om alle poli tieke verwikkelingen te vol gen. Razendsnel giert het geld over de wereld om alle informatie op te zuigen en in de prijs te verwerken. Een, misoogst, een aardbeving, politieke onrust of ontregelde overheidsfinan ciën. Feilloos worden de nieu we bochten en afdalingen in de achtbaan van de mondiale ka pitaalmarkt ingebouwd. Geld is informatie in bewe ging, zo luidt misschien wel de beste definitie van dit griezeli ge proces. Griezelig vooral door zijn om vang. Afgelopen week maakte de Bank voor Internationale Betalingen (BIB), een samen werkingsverband van centrale banken, bekend dat de inter nationale valutahandel de bil joen dollar per dag is gepas seerd. Om precies te zijn ver wisselt per dag gemiddeld 1.230 miljard dollar ofwel 1.845 miljard gulden van eige naar. Driemaal zoveel als in 1989. De hartklachten van Jeltsin deden de dollar 0,8 cent stij gen. Een toename waarvoor de doorsnee burger niet uit zijn stoel komt. De mondiale geldstroom wijzigt er toch even 15 miljard gulden door in waarde. Daar veert de valuta handelaar wel van op. In het internationale klasse ment bekleedt Nederland een dertiende plaats met een dage lijkse valuta-omzet van 38 mil jard gulden. Maar wat zegt dit bedrag. Slechts een deel weer spiegelt concrete materie. De rest raast als op hol geslagen nullen over de wereld. Een fik se computerstoring en pfff weg is het. Ten tijde van de Golfoorlog was de grootste angst van de monetaire autoriteiten dat de Iraakse leider Saddam Hoes sein met zijn terroristische dreigementen niet een vlieg tuig zou pakken, maar bijvoor beeld de clearing in New York. Hier worden de honder den miljarden dollars onder ling verrekend. Een immens fi nancieel spoorwegemplace ment, waarvan er enkele in de wereld zijn. Wie er in slaagt een daarvan uren lam te leggen, dompelt de wereldeconomie in een onge kend diepe crisis. Het zou maanden en mogelijk jaren duren voor de miljoenen trans acties die dan blijven steken, uitgezocht zouden zijn. Tot die tijd zou het hele internationale betalingsverkeer lam liggen. Banken zouden met het ge mak van lucifers omknakken. Het zou tot een Babylonische en juridische spraakverwar ring leiden die zijn weerga niet kent. Neem alleen al het verschil in tijd. Als iemand in New York beweert op een bepaalde dag en op een bepaald tijdstip geld tegoed te hebben, dan gaat het in Tokio of Londen in ieder geval om een heel ander tijd stip. Waarschijnlijk zelfs om een andere dag. En wie moet betalen, kan altijd beweren dat hij zelf ook nog een aanspraak in die financiële kluwen heeft zitten. Binnen een mum van tijd zouden door een actie waar geen druppel bloed zou vloeien, honderden miljarden verspeeld zijn. Foetsie, weg. Wat is geld op dat moment an ders dan een digitale aan spraak in zwakstroom, die eenvoudig te wissen valt door een keer de knop om te draai en? Griezelig geld In hoeverre is al het geld dat we menen te bezitten niet een fictie? Zijn het de moderne kleren van de keizer? Is het tu ren naar al die beeldschermen in de overbevolkte dea- lingrooms in wezen een lach wekkende vertoning, waar slechts de cijfers één tot en met negen in wisselende volg orde worden herhaald? Bij het in toenemende mate ontberen van een concrete functie en inhoud wordt de ideologische lading van geld steeds belangrijker. Uitspra ken van bankpresidenten of ministers trekken als schok golven over de wereld met alle gevolgen van dien voor wissel koersen en rentestanden. Gezaghebbers trachten dit te vermijden door steeds meer in strikte voorschriften en regel geving te denken en te praten. Protocol wordt in de economi sche en monetaire politiek steeds belangrijker. Het finan cieringstekort mag dit niveau niet te boven gaan, de over heidsuitgaven mogen dat per centage niet overstijgen, de schuldquote mag zo hoog zijn, de inflatie zo hoog, de verhou ding werkenden ten opzichte van niet-werkenden moet naar dat niveau. De minister van Financiën wordt steeds meer een perron chef die een strikte dienstrege ling bewaakt. Misschien is het punt al bereikt dat we het geld kunnen weghalen zonder dat de samenleving het merkt. Als bij een onverwachte amputatie waar de patiënt nog steeds het ontbrekende been voelt, zo lang hij het niet weet. Een griezelige gedachte. (ADVERTENTIE) VAN EDE PARTNERS persoonlijke ontwikkeling en inzetbaarheid Eindhoven: telefoon 040 245 72 20, ir W.H.M. van Lange Liever pizza eten dan dineren in een chique tent Door Dave Carpenter, ap Moskou - Laatst ervoer de jonge Moskoviet opeens wat men een mooi 'middenklasse-moment' kan noemen. Hij stond in een winkelcentrum in de Russische hoofdstad, keek om zich heen en besefte dat hij eigenlijk alles zou kunnen kopen wat hij zag. Een breedbeeldtelevisie, een bankstel, een geïmporteerde vaat wasser. Niet dat hij die dingen meteen nodig had, maar een prettig gevoel was het wel. krijgen. Gaandeweg sloop er wat stroperigheid in de organisatie. Dat heeft tot gevolg dat er nu al weer reorganisaties volgen op het hoofdkantoor. Begint het hele circus eigenlijk voor een deel op nieuw." Nawas is de eerste om te erken nen dat hij alle omstandigheden bij zijn studie meehad. Hij werk te in 1990 op planning control van de ABN Amro in Amsterdam, een afdeling die zeer betrokken was bij het fusie- en integratie proces. „Dat maakte het me mo gelijk om een kijkje in de keuken te nemen, wat voor veel andere promovendi niet mogelijk zou zijn." Bovendien voerde hij ver schillende interviews met vrijwel alle topmanagers van de beide banken die intensief bij de fusie betrokken waren. „Ik zat lekker dicht bij het vuur." En lachend volgt daarop: „En wie weet heb ben ze mijn naam onthouden." Rusland is altijd een land van 'haves' en 'have-nots' geweest. In de tijd van de tsaren had je de adel en de boeren. Daarna kreeg je de elite van de Communisti sche Partij en de massa. Nu zijn er de Nieuwe Russen, soms crimi neel rijk, en de gewone Russen, die de eindjes met moeite aan el kaar kunnen knopen. Maar voor het eerst perst zich een middenklasse tussen deze twee extremen in. Middenklassers hebben niet de glamour en de poen van de elite. Ze zitten üever in een pizzarestaurant dan in een chique tent. Ze hebben een ideaal dat alle middenklassers over de hele wereld hebben: een comfor tabel leven, een goede baan en af en toe een reisje naar een exo tisch land. En ze kunnen de ruggegraat wor den van de Russische economie. „Deze mensen, die de besten, de slimsten en de sterksten zijn in de Russische maatschappij, gaan het er goed vanaf brengen. Het is een zeer belangrijke groep als he gaat om sociale stabiliteit zegj Dmitri Simes, president van ne Nixon Centrum voor Vrede en Vrijheid in Washington. Het zal misschien nog wel even duren voordat deze welvarend groep de naam van middenklass mag dragen. Want dan moeten e eerst veel van zijn. En momentee is de gemiddelde R us er nog slecht aan toe. Het Russische Centrum voor Publieke Opinie en Marktonderzoek heeft becijte dat 45 tot 50 procent van au« Russen in armoede leeft. Bij o' groep horen ook de docenten de doktoren. Een middenklasser is iemand v jonger dan veertig jaar, met e gedegen opleiding en grote am ties, iemand die de toekomst z nig inziet en 'ideeën producee in een markteconomie, zo Ljoedmila Chakoelina van he opiniecentrum het verwoordt. sterdam (anp) - Op een rustige A nciële waarden vrijdag in de belangste no steeg tot f 68,80. ING ging f 0,80 or „Her i" het bestaan van deze financ banken en verzekeraars jensbeheerders werpt volgens hand werd met aftrek van f 1,50 dividend AH» haalde het concern daardoor het di\ eens f 0,70 hoger zodat Akzo per saldo hoor het chemie-aandeel f 7,50 als react n! meeste aandelenkoersen stegen, gesti cord op Wall Street. De AEX bereikte e 'enst van 1,63 punt. Daarmee ondergi als de andere Europese beurz mlivoor stuk hoger, maar brokkelden verv Procentueel gezien de grootste stijger in is steeg acht dubbeltjes naar f 8,40 ofv [erioht in het Algemeen Dagblad dat de noodlijdende vliegtuigbouwer te stoppen, direct ontkende, reageerden beleggers opr Aders in de markt was EVC een opvallë pvc-fabrikant sloot f 2 hoger op f 50 winstprognose. Landgenoot Gucci bleef ledermodehuis klom f 2,20 naar f 51 Daarentegen verloor Free Record Shop f Wüweler f 1,20 kwijt op f 37. Bouwer Banr moestf 0,70 terug op f 44,80. Baan verloor New York (anp) - De Dow Jones zette beursindex sloot dankzij koopjesjagers tweede achtereenvolgende dag een recor aan de bescheiden kant. De verhouding twaalf tegen negen. De aanvankelijke lusteloze beurs liep voc zich aandient op grond van de jongste werkloosheid in oktober daalde van 5,6 tanen tegen. De cijfers deden de hoop renteverlaging opleven. Halfgeleiderfondsen zoals Motorola lagen IBM waren tegen sluitingstijd gevraagd. dat grote kans maakt op een defensie-ordi waarde van 15,2 miljard dollar, sprong waarden minder goede zaken. Een mogelijke renteverlaging is voor valutamarkt in New York zakte de koers i vergeleken met een slotkoers van f 1,5930 Amsterdam - In Bintje 50mm levering a\ tegen f 46,30-45,60 en voor levering mei nauwelijks prijshoudend. Amsterdamse wisselmarkt 02-11 03-11 amer. dollar 1,59075-1,59325 1,5927! antill.gulden 0,8825-0.9125 0,8825. austr.dollar 1,2030-1,2130 1,2020- belg.frank (100} 5,4455-5,4505 5,4475 canad,dollar 1,17475-1,17725 1,1837! deense kroon (100) 28,865-28,915 28,905 duitse mark (100) 112,005-112,055 112,01 engelse pond 2,5115-2,5165 2,5155 franse frank (100) 32,455-32,505 32,455 griekse dr. (100) 0,6310-0,7310 0,6310 hongk.dollar (100) 20,475-20,725 20,515 ierse pond 2,5670-2,5770 2,5670 italJire (10.000) 09,955-10,005 09,975 jap.yen (10,000) 153,550-153,650 153,45 nwzeel.dollar 1,0380-1,0480 1,0410 noorse kroon (100) 25,375-25,425 25,425 oostenr.sch. (100) 15,9150-15,9250 15,917 port escudos (100) 1,0480-1,0880 1,0480 spaanse pes. (100) 1,2940-1,3040 1,297( zweedse kr. (100) 23,905-23,955 23,865 zwits.frank (100) 139,025-139,075 139,21 e.c.u - 2,0535-2,0585 2,053! 45 i 60 f nr ACHTERGRACHT 2 vn Kobe nr Brisbane, ANJELIERSGRACHT 2 370 o Socotra nr Nicobar nr Osaska, ARCHANGELGRACHT V?ACHT 2 80 zo Rio de Janeiro nr Vitoria.i SlLASGRACHT 3 te Twakuni, BARENTZC ASTIAAN BROERE 3 vn Golf van Bisca D?A^ntland Firth nr Kokkola, BICKERS* BLOEMGRACHT 3 630 wzw Flores nr Patr Rundvik, CARDISSA 5 te Europoort, CAR a ScillV lsl nr Leixous, CEMILE 3 4! mcda,??™' COLDSTREAM 2 835 ozo E BANT 3 65 w Tallinn nr Porvoo, CO merside, COSNTANCE 3 8 o Gotland nr R Fujairah, DELFBORG 3 10 w Texel nr nrn?urg' DOCKEXPRESS-20 2 210 z Jan nL o ao' DUTCH NAVIGATOR 2 50 w Gü nr Seine, DUTCH PROGRESS^ Raaut 6 te Riga verw, EDAMG Fran 2 30 w Lissabon nr Split, EEMS< khRC0' E£NDRACHT 3 thv Skikda nr C Mae. ï(San Francisco, EMMAGRACHT Adpn"' Eaur°GRACHT 3 295 o Singapo ?2 nr Alexandria, FLINTERBORG 3 6f Grnn "r Elde' FLINTERDIJK 3 vn Bay n n Ral"9?11 nr Salerno, GEULBORG 3 25 Sinn k nr Raahe, GROUSE 9 te Rostoc GRAcuxn' FIEEMSKERKGRACHT 2 40 JArnDMo ni?.aw Oporto nr Matanzas, qen BROERE 2 30 n Guernsey nr hel Le,IX0es' JEHAN 3 55 w Ouessan GRatut Eandskrona, JUMBO SPIRIT 2 Hunkin J. ,,?0 w Guernsey nr Rotterdai zoSanin ERGRACHT 2 50 z Gotebor, non iri°,rniennr Norfolk, LARK 6 te Karl 6 te ALELIEGRACHT 3 120 w Tokio nr V GRAruT^nü! verw' LINDEBORG 2 vn burn macbI? ozo Kaohsiung nr Yokkai U„dSK ASIA QUARTO 2 380 z B Fir j «en Sr Sh°reham, MAGIC 2 40 m Dnnain ,°,?ran Canaria nr Port Flandre Antwem ^?ARETA 6 ,e Rostock, MA IYIIGHTv^Tcdw RJA 3 '-a- Tallinn, MAY nM AERVANT;1 2 110 z Ibiza nr Inv verw 11 paltas' MYSTIC 2 60 o Mala 95 nnw S NEDLL HONGKONG 2 90 z NEDLL MAD«?cnr Jeddah, NEDLL MAAS 2 90 nrwu te Damietta, NEDLL M HERN FyAttenr Le Havre, NORMANI «o»OLgMER 220 wzw Brest nr KLIPPER O, o n Terschelling nr Riga, 0a 2 90 T ujtsmouth verw, PALMGF Pore, pioneer -?"19 nr Bremen, PARK PRINS ALFVAMncD0 Gotland nr Delfzi Azoren nr R 2 90 z Busanf nr 0it PRINS Win nüf?,"' PRINS JOHAN WILL1 pr'nsengrachtT oranje 3 300 z QITTA -i r A*HT 4 verw te Bangkok, R Point SMit DnStrYarmouth nr Erith' 130 no Pa T *°ÜERDAM 3 230 wzw F W Koo?rl?r,bo nr Houston, SPRING borg STR Changnr Singapore, STELL SWIFT 2 ?nn^ RQpYON 6 te Belfast v vANT-32?Kn z2° Halifax nr Camden, tHEODORA o1° T„aiwan nr Ulsar|, tarA Londen VEriETT-E^?n9stad' TRUON 2 1 aeciras.' VK.LEDE veSxZaK5 Da Gata nrL Pass Kinlertn VESTA 2 te Str v Gij Ure. WESTF&nnr Lissabon, VLIELAN nr New Hohantf 120 Puert0 F>iata t

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 8