Zwijggeld voor ex-informant IRT
v
ii
Het laatste saluutschot voor de gouverneur
De Belgische limonademan die moest zwijgen
Iraanse vluchtelingen mogen worden uitgezet
'Hulpverlening komt niet
111 gevaar door reality-tv'
I jeTeiyd
Oorlogsmisdaden: mogelijk
proefproces tegen Serviër
Tweede Kamer akkoord
met privatisering GAK
Kok neemt verbaal geweld
in stadions zeer serieus
pESTEM
BINNENLAND
A3
Belgische limonadefabrikant moest wegblijven bij enquêtecommissie
Bejaarde (71)
doodt inbreker
met messteken
niet nodi§ Dit ant-
3ER 1995 A2
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1995
bnnië en Ierland:
rioden. Vrijdag in
Ivan Schotland en
Ig wolkenvelden en
Igen. Zaterdag in
pnemende bewol-
j>d door regen. In
leide dagen maxima
Iden. Elders daling
«tuur naar 8 graden
iUxemburg: Vrijdag
llaringen, afgewis-
leen bui. Zaterdag
let zon en langs de
lp een bui. Kouder;
laxima ongeveer 7,
nen en Luxemburg
Midden-Frankrijk:
Bretagne en de Ven-
Id zon en droog. In
[jke departementen
pen en kans op
Be Vogezen en Jura
W. Middagtempera-
in Bretagne tot 7 in
krijk: Zonnige
i het zuidwesten en
jrdflank van de Pyre-
tenvelden en kans op
In het noordelijk deel
lanse Alpen wolken-
Imogelijk sneeuw. Op
pn waait de Mistral,
naxima dalend naar
1.3 graden.
I Flinke perioden met
noorden ook enkele
Iden. Droog. Middag-
lur op beide dagen
paden.
Wolkenvelden, ook af
In. Aan de zuidelijke
eer zon. In het noord-
In noorden kans op
ddagtemperatuur van
tioordén tot rond 24 in
he Eilanden: Flinke
1 met zon en vrijwel
jroog. Maxima onge
raden.
plf tot zwaar bewolkt
1 in het zuiden en aan
lische kust enkele bui-
gelijk met onweer,
[uiteenlopend van 14
het noorden en aan
Itische Kust tot 20 op
land en Kreta: Vrijdag
volking en regen- en
Ibuien; in het westen en
|n op Kreta flinke hoe-
pn neerslag. Zaterdag
en afnemende buiig-
Middagtemperatuur
[issen 17 en 21 graden.
Ig enkele graden lager,
ad: Overwegend
t en perioden met regen,
I plaatsen overgaand in
|of natte sneeuw. Zater-
het westen en noorden
jagen. Op beide dagen
lige noordenwind. Kou-
Ierdag maxima van rond
Ispunt in het oosten tot
er 4 elders.
pijk: Wolkenvelden en
tot tijd sneeuw, in de
lerst nog regen. Aan de
van het Alpenmas-
bog en meer zon. Mid-
■peratuur dalend naar
Ier 4 graden op zaterdag.
TELEFOONTJE
:rs
spelletje bellen we een
I persoon. Zijn of haar
s in het telefoonnummer
pt. Een 2 in het nummer
/oor de letter A, B of C etc.
>llen we?
-3-2 6-4-3-6-2-6-6
ingen van gisteren:
jgram:
intaal: 1. Poster; 7. depot; 8.
klaar; 10. Eros; 11. musket;
rtan. i
;aal: 2. Otter; 3. turner; 4.
5. edik; 6. oppasser; 10. eten;
at.
kaartje: R.T. Recourant uit
'tramcontroleur'.
pen Haag (anp) - Twee Iraan-
se asielzoekers die van het mi
nisterie van Justitie het land
uitmoeten, mogen ook daad
werkelijk worden uitgewezen.
Rechtseenheidkamer in
pen Haag heeft dat gisteren
besloten. De uitspraak is van
betekenis voor alle 2500 uit
geprocedeerde asielzoekers
uit Iran.
pe Rechtseenheidkamer noemt
de algemene en mensenrechtensi-
tuatie in Iran wel zorgwekkend,
maar niet zodanig dat asielzoe
kers uit Iran zonder meer als
vluchteling in de zin van het
Vluchtelingenverdrag moeten
worden aangemerkt omdat hun
vaderland te onveilig voor ze zou
zijn.
De asielaanvragen van de twee
Iraniërs waren reeds afgewezen,
maar de man en de vrouw hadden
de Rechtseenheidkamer toch ver
zocht om toelating als vluchte
ling en om verlening van een ver
blijfsvergunning wegens klem
mende redenen van humanitaire
aard. Ze zijn te bang om terug te
keren. Staatssecretaris Schmitz
van Justitie weigerde een langer
verblijf. De rechter noemt haar
weigering gegrond.
De Iraniërs in ons land zagen de
twee zaken als belangrijke proef
processen. Velen van hen hadden
gehoopt dat de rechter wel zou
uitspreken dat Iran een onveilig
land is. In dat geval hadden de
twee, ook als ze helemaal uitge
procedeerd waren, in Nederland
mogen wachten tot de situatie in
Iran wezenlijk veranderd was.
Dat zou dan waarschijnlijk ook
voor hun lotgenoten kunnen gaan
gelden. Vluchtelingenwerk Ne
derland maakt zich inmiddels
grote zorgen over de consequen
ties van de uitspraken voor alle
uitgeprocedeerde Iraniërs en an
dere zogenoemde 'gedoogden' in
ons land. Er is een grote groep
mensen die als asielzoeker zijn
afgewezen en die een voorlopige
voorziening van de rechter heb
ben gevraagd om in Nederland te
mogen blijven tot het in Iran vei
lig is. Deze zaken zijn veelal stil
gelegd in afwachting van de uit
spraak van gisteren. Alle zaken
kunnen opnieuw aan de rechter
worden voorgelegd, aldus Vluch
telingenwerk, maar deze uit
spraak is natuurlijk een belang
rijk voorbeeld voor de rechters.
„Vluchtelingenwerk hoopt dat er
door rechters met de grootste
zorgvuldigheid zal blijven wor
den gekeken naar risico's die Ira
niërs lopen bij uitzetting naar
hun land van herkomst."
De Nationale Raad van Verzet in
Iran wil dat de uitspraak wordt
heroverwogen.
Van onze redactie binnenland
Den Haag - De voormalige Haarlemse politieman Joost van
Vondel heeft een van zijn oud-informanten geld gegeven voor
een verre reis om te verhinderen dat de man door de rijksre
cherche of de enquêtecommissie gehoord zou worden.
Van Vondel wilde niet dat de
oud-informant, een limonadefa-
brikant, gehoord zou worden om
dat dan aan het licht zou komen
dat de man eerder van Van Von
del meer dan vijf ton heeft ont
vangen. Of dit bedrag puur
zwijggeld was of een bedrijfsle-
aing, bleef onopgehelderd.
Deze geheimzinnige financiële
transacties kwamen gisteren aan
liet licht tijdens het verhoor van
Van Vondel door de parlementai
re enquêtecommissie. Het opzetje
van Van Vondel om de man en
zijn gezin zes maanden te laten
verdwijnen naar de 'andere kant
van de oceaan' is niet geslaagd.
Activiteiten
De rijksrecherche, die een onder
zoek doet naar de Haarlemse Cri
minele Inlichtingendienst (CID)
heelt de man inmiddels wel uit
voerig gehoord over diens activi
teiten voor de Haarlemse politie.
Ook de enquêtecommissie heeft
met hem gesproken.
De limonadefabrikant was tot
vorig jaar actief voor de Haar
lemse CID. Hij was een 'schakel'
in de omstreden doorleveringen
van drugs die de Haarlemse
CID'ers Langendoen en van Von
del voor het voormalige IRT
Noord Holland/Utrecht uitvoer
den.
Van Vondel vertelde gisteren
voor de enquêtecommissie dat de
limonadefabrikant eind 1994 op
het punt stond 'door te slaan' en
daardoor informanten in gevaar
zou brengen.
'Vijf ton'
Om dat te voorkomen en om de
man 'uit zijn financiële sores' te
Hilversum (anp) - Een 75-jarige
inwoner van Hilversum heeft
j in zrjn woning een in
teer op heterdaad betrapt en
tijdens een worsteling met een
®es doodgestoken. De bejaarde is
wegens doodslag aangehouden.
He politie Gooi en Vechtstreek
heeft dat gisteren meegedeeld.
He inbreker, een 26-jarige Hil
versummer, werd in een werk
plaats betrapt door de bejaarde
bewoner toen deze uit een eron-
j® gelegen kelder naar boven
™amlopen. Terwijl hij de jonge
man naar buiten duwde, bracht
bewoner hem de noodlottige
Bessteken toe. De jongeman was
vermoedelijk een bekende van de
bejaarde.
Ha een spoedoperatie in het
«eekziekenhuis in Hilversum,
werd het slachtoffer woensdag-
*v°nd nog voor verdere behande-
'Bg overgebracht naar het Anto-
Bisziekenhuis in Nieuwegein.
is hij de woensdagnacht
«wieden.
verband met het onderzoek
«tt de politie de identiteit van
jne Hilversummers niet
bekendgemaakt.
helpen heeft Van Vondel, toen al
niet meer in dienst bij de Haar
lemse politie, hem 'meer dan vijf
ton' betaald.
Dat geld kwam van een andere
informant, zei Van Vondel. Vol
gens de Haarlemse oud-politie
man betreft het een lening, die
nog door de limonadefabrikant
moet worden afgelost.
Suriname
„Het is een krankzinnig avon
tuur," zei de Haagse officier van
justitie mr. C. van der Voort gis
teren tegenover de commissie
Van Traa over het grootscheepse,
wijdvertakte onderzoek naar de
Surinaamse cocaïnehandel.
Krankzinnig, omdat hij geen
sprankje hoop heeft op het halen
van de doelstelling: de arresteren
van de vermoede top achter de
handel, voormalig legerleider
Bouterse voorop.
Het onderzoek wordt verricht
door een speciaal daartoe opge
richt politieteam uit het Haagse,
het zogeheten Copa-team (Copa:
Colombia-Paramaribo). Van der
Voort is behandelend officier van
justitie.
Het onderzoek startte ruim drie
jaar geleden. Tegen Bouterse
loopt al vanaf begin 1994 een ge
rechtelijk vooronderzoek. Poli
tiek uiterst gevoelig, te meer daar
volgend jaar mei in Suriname
verkiezingen worden gehouden.
Van der Voort kan zich niet aan
de indruk onttrekken dat ver
scheidene ministeries in Neder
land, waaronder buitenlandse
zaken, 'erbij gebaat zijn als het
onderzoek niets oplevert'.
Een groep hoge ambtenaren die
de politieke implicaties van het
onderzoek bewaakt, heeft nog
geen definitieve beslissing geno
men over de voortgang ervan.
Wierenga
De parlementaire enquêtecom
missie onderhandelt vandaag
rond het middaguur met de mi
nisters Sorgdrager (Justitie) en
Dijkstal (Binnenlandse Zaken)
over het geheime gedeelte van het
rapport van de commissie-Wie-
renga.
Voorzitter Van Traa eist nog
steeds van de ministers dat zijn
commissie zonder geheimhou
dingsplicht kan beschikken over
dat geheime verslag en de strikt
vertrouwelijke begeleidende
brief die Wierenga daarbij
schreef aan de toenmalige minis
ter van Justitie Hirsch Ballin.
Chauffeur
Hoewel de enquêtecommissie
eind volgende week de openbare
verhoren wil afronden, sluit Van
Traa niet uit dat ook na het horen
van de laatste getuigen (de minis
ters Sorgdrager en Dijkstal) nog
aantal mensen in een besloten
zitting wordt gehoord.
Hij denkt daarbij aan FIOD-man
C. de Jongh, die jarenlang als
verbindingsman was gestatio
neerd bij de criminele inlichtin
gendienst (CID) Kennemerland
en aan de Duitse chauffeur die
met wetenschap van de FIOD
miljoenen gesmokkelde sigaret
ten vervoerde.
HenHi
datb,
•s>|ui| /wnpeqos 'siqaaJ 1!nJ'®
oou>| 's>|U!| >||om 'deeue/Mieeu,
komt de minister tot
«TOclusie dat hulpverlenings-
uP ®onder het oog van de ca-
ioen t- werk §oed kunnen
ie »o ?n ^root onderzoek naar
h ««volgen van reality-tv vindt
van Hjjkstal op kamervragen
(Groep-Nijpels)
«Denk de ^andhaving van de
vetufe orde een goede hulp-
wotHpi1® ln §eyaar komen, dan
nu tpm,aatregelen getroffen
bra„Dj0I*omen dat politie en
doen sten nu.f werk niet kunnen
eit Dijkstal.
trokkeÏÏne«elTlee^kundigen
SePtember aan de bel.
FOTO DE STEM /DICK DE BOER
Scheidend, gouverneur Messerschmidt draagt links het KMA-iiaandel over aan zijn opvolger Vogelpoel.
Door Paul de Schipper
Breda - Zelfs de mussen zwijgen even bij
het stampen van de vaandelwacht. De
twee generaals kijken strak voor zich uit.
De een komt, de ander gaat. De artillerist
staat zijn stoel af aan een luchtmachtpi
loot, groen ruilt met blauwgrijs.
Heel de stad zal het horen op deze Allerzielen
want het laatste saluutschot van de scheidend
KMA-gouverneur P.H.M. Messerschmidt
dondert even na drieën over Breda. Zes lui-
vliegende F-16-straaljagers hebben dan de
nieuwe man al begroet: generaal-majoor
F.J.M. Vogelpoel.
Veel goudgalon, veel militair ceremonieel gis
termiddag op de Parade van de zo achtens
waardige Koninklijke Militaire Academie. Zo
gaat dat als op de KMA van baas gewisseld
wordt.
„Wij Beatrix bij de gratie Gods enz...enz,"
leest een luchtmachtman het overdrachtsbe-
sluit dat door de koningin is ondertekend.
Strakke gezichten, petten recht, uniform
broeken met een messcherpe plooi, zo staan
de twee mannen waar het vanmiddag om
draait.
De druilregen vindt het tijd om te verdwijnen.
De vaandelwacht, een groepje van zes KMA-
kadetten, met in hun midden de vaandeldra
ger, draait ritmisch over de klinkers kloffend
het gezicht naar de komende en gaande man.
Messerschmidt, die de KMA drie jaar als gou
verneur diende, reikt het vaandel over aan
zijn opvolger. Een enkel moment houden ze
het symbool van deze commando-overdracht
samen vast. Dan beëindigt Vogelpoel met vas
te stem dit korte KMA-ritueel: „Gouverneur
Messerschmidt hierbij aanvaard ik het com
mando over de Koninklijke Militaire Acade-
'aag (anp) - De hulpverlening komt niet in gevaar door-
uit 3?s!es cameraploegen ongelukken, branden en andere cala-
zidi n ^'rnen- Minister Dijkstal (Binnenlandse Zaken) gaat
"wel verder in de zaak verdiepen en wil van politie, brand
wan ambulancediensten ervaringen horen.
Ze voelden zich gehinderd in hun
werk en maakten zich zorgen
over de privacy van gefilmde pa
tiënten.
Een maand eerder stelde de Na
tionale Ombudsman dat de poli
tie verplicht moet worden slacht
offers en politiemensen tevoren
te informeren over het maken van
tv-opnamen en het programma
waarin deze worden uitgezonden.
De betrokkenen moeten bezwaar
kunnen maken tegen de van hen
gemaakte opnamen voorzover zij
daarin herkenbaar zijn.
De politie moet er volgens de om
budsman op toezien dat de beel
den dan niet worden uitgezon
den.
Door Jan Greyn
en Henk Langenberg
Den Haag - Een ex-politie-
man die nog steeds rommelt
met oud-informanten van de
criminele inlichtingendienst
van Kennemerland. Die ze
zelfs geld geeft dat afkomstig
is van criminelen. De verho
ren van de commissie Van
Traa brengen bijna elke week
schier ongelooflijke verhalen
boven water. En gisteren wa
ren het verhalen die nog een
vracht vraagtekens oproepen
ook. De opheldering daarvan
zou nog vele verhooruurtjes
rechtvaardigen, verzuchtte
voorzitter Van Traa gister
avond.
De 40-jarige Joost van Vondel,
samen met zijn chef Klaas
Langendoen eens het konings
koppel van de Haarlemse crimi
nele inlichtingendienst, vertelde
de enquêtecommissie gisteren
dat hij met geld van de belang
rijke Delta-informant met code
'01' een limonadefabrikant zo
ver kreeg zijn mond te houden
over de politietrajecten in het
onderzoek tegen de criminele
Delta-organisatie.
„De sappenman was in paniek.
Hij dreigde met zijn verhaal
naar buiten te komen," verklap
te Van Vondel gisteren.
En: „Dat kon gewoon niet. Net
zoals praten tegen de rijksre
cherche of deze commissie. Het
zou gevaqr voor hem en andere
informanten kunnen opleveren.
Dat moest per se voorkomen
worden," legde de ex-politie
man, tegenwoordig privé-detec-
tive de commissie omstandig uit.
Het was volgens Joost van Von
del de enige reden dat hij als
tussenpersoon was opgetreden
tussen informant 01 en de sap
penman, een in Vlaanderen wo
nende Nederlander. „De infor
mant was bezorgd. Hij wilde
voorkomen dat de limonademan
zijn dekmantel zou verraden.
Daar had hij best veel geld voor
over."
De commissie denkt
er het hare van. Het
lijkt erop dat het geld
- volgens Van Vondel
in de vorm van een le
ning - bedoeld was
om het bedrijf van de
limonademan over
eind te houden. Het
sappenbedrijf werd
namelijk door de po
litie en informant 01
in het Delta-onder-
zoek gebruikt voor de
zogenaamde 'dekla
dingen' in de drug
lijn. De controle over aange
voerde partijen cocaïne, ver
stopt in ingevroren sappen,
mocht per se niet verloren gaan.
Van Vondel betaalde de Neder
landse Belg in vijf of zes keer
meer dan een half miljoen. „De
limiet van informant 01 was een
miljoen gulden," liet hij de com
missie weten."
De limonademan vertelde de
commissie en de rijksrecherche,
die momenteel de gang van za
ken bij de CID Kennemerland
onderzoekt, overigens dat Van
Vondel hem meer dan een mil
joen gulden gaf.
Van Vondel, die sinds eind 1993
een eigen detectivebureau heeft,
bleef de uiterst sceptische com
missie voorhouden dat hij op ei
gen initiatief de sappenman had
opgezocht en geld had beloofd.
„Ik heb dat niet met Klaas
(Langendoen, red.) besproken.
Die zou het niet goedgevonden
hebben."
„U heeft wel veel verantwoor
ding op uw schouders genomen.
Weet u het wel zeker dat u die li
monademan, toen het IRT opge-
I
heven was, telkens uit eigen be
weging opzocht?" vroeg de com
missie herhaaldelijk. „Ja, er wa
ren problemen. En ik voelde me
emotioneel verantwoordelijk
voor de man," antwoordde de
huidige privédetective steevast.
„Ik heb hem ooit beloofd altijd
voor zijn anonimiteit te zorgen.
Die belofte heb ik kost wat kost
willen nakomen," motiveerde
Van Vondel zijn handelwijze.
Van Vondel was vroeger de run
ner, de begeleider van de Neder
landse sappenman, die eigenaar
is van zowel een limonadefa-
briek in Vlaanderen als een aan-
voerbedrijf van vruchtensap in
Equador.
De limonademan gaf de RCID
Kennemerland goede tips over
een soft-drugorganisatie. In
welk land dat was wilde Van
Vondel niet zeggen. „Anders
loopt de man kans om vermoord
te worden." Van Traa gaf zelf
het antwoord maar: Marokko.
Als expert in sappen bleek de li
monademan later ook van grote
waarde in het onderzoek tegen
de misdadige Delta-organisatie.
Van Vondel: „De man had know
how. Hij was goed ingeschoten
in het sappengebeuren in de we
reld. Via zijn kennis konden we
onze informanten in het Delta
traject precies op de juiste plek
ken plaatsen."
Zowel de voormalige RCID-chef
Klaas Langendoen als Joost van
Vondel hadden innige privéban-
den met de limonade-informant.
Van Vondel ging in 1992 met
hem op vakantie in Marokko, de
Spaans sprekende zus van
Langendoen kreeg een baan in
zijn bedrijf. „Niet professio
neel," vinden beiden nu. En de
commissie is het daar meer dan
mee eens.
Van Vondel presenteerde zich
opnieuw als een dubieuze detec
tive die rommelt met onderwe
reldfiguren, maar die het ook
nog steeds uitstekend met de po
litie kan vinden. Dat bleek gis
teren nadrukkelijk uit het
spiekbriefje dat de hoge Haar
lemse politiefunctionaris Sjaak
van den Bergh hem tijdens het
verhoor liet toestoppen. „Wij
staan achter onze mensen,"
klonk het trotse verweer uit de
mond van een Haarlemse poli
tieman. Kennelijk ook als de
koffie niet helemaal zuiver is.
-A J
1/ V5
Kijkt u wel eens naar reality-tv? Ik wel. Er is niets mooi
ers dan in het kielzog van deurwaarders, politiemannen
en brandweerlui ongegeneerd gluren.
Het enige vervelende eraan is dat ze soms met van die ir
ritante beeldvierkantjes werken, waardoor je niet kunt
zien wie er in de fout is gegaan.
Maar bloed, kakkerlakken en veel heen en weer bewe
gend asfalt maken veel goed. Je krijgt het gevoel er echt
bij aanwezig te zijn, zeker als er omstanders geïnter
viewd worden, want die reageren precies zoals jij dat
ook zou doen.
Gelukkig heeft minister Dijkstal van Binnenlandse Za
ken gisteren laten weten dat al die cameraploegen de
hulpverlening niet in gevaar brengen en hij vindt het dan
ook niet nodig om er iets tegen te ondernemen.
Hopelijk handhaaft hij dat standpunt als er straks, naast
de landelijke, ook streekgebonden camera's zullen zoe
men, die voor de nieuwe regionale zenders deurwaar
der, brandweer en politie in eigen gebied op de voet
volgen.
Ik kijk er nu al naar uit om straks stad- en streekgenoten
op de buis te aanschouwen. Hopelijk vergeten ze dan die
vervelende vierkantjes te gebruiken, zodat ik eindelijk
eens kan zien hoe u er uitziet.
MERIJN
Arnhem (anp) - Het Openbaar Ministerie, afdeling militaire
rechtspraak van de rechtbank in Arnhem wil weten welke
rechterlijke instantie mag oordelen over een buitenlandse oor
logsmisdadiger, die (tijdelijk) in Nederland verblijft.
De militaire officier van justitie
heeft daarom gisteren een vorde
ring voor de opening van een ge
rechtelijk vooronderzoek tegen
een Serviër bij de rechter-com-
missaris in Arnhem gedeponeerd.
In Nederland bestaat sinds 1952
de Wet oorlogsstrafrecht (WOS).
Die wet is echter nog nooit ge
bruikt. Er bestaat dus ook nog
geen jurisprudentie over. Nu het
VN-tribunaal voor oorlogsmisda
den in voormalig Joegoslavië in
Nederland zetelt, vindt de afde
ling militaire zaken dat het op de
Nederlandse weg ligt om juris
prudentie over de toepassing van
de WOS uit te lokken.
Belangrijke vraag is volgens offi
cier van justitie mr. A. Besier of
de burger- of de militaire rechter
een uitspraak moet doen over een
oorlogsmisdadiger. Ook is van
belang dat vastgelegd wordt wel
ke zaken voor het Internationaal
.Oorlogstribunaal moeten komen
en welke zaken een land zelf
moet afhandelen.
In principe is in de VN-resolutie
waarbij het Tribunaal is opge
richt, vastgelegd dat landen op
verzoek van het tribunaal ver
plicht zijn een zaak over te dra
gen. Duitsland moest eerder dit
jaar voor de overdracht van Ta-
dic een speciale wet maken.
De rechter-commissaris moet als
eerste uitspreken bij welke recht
bank de zaak tegen de Serviër
thuishoort.
Justitie verzamelde bewijzen te
gen de Serviër die zij voor de
rechter wil brengen op grond van
verklaringen en aangiftes van an
dere gevluchte voormalige Joego-
slaven. Die hebben over de man
verklaard dat hij in 1992 twee
moorden pleegde, een poging tot
verkrachting deed en medeplich
tig was aan deportatie. Volgens
Besier zijn die feiten gepleegd tij
dens een burgeroorlog en moeten
ze daarom door een militaire
rechter beoordeeld worden.
Drie jaar woonde Paul Messerschmidt met
zijn vrouw Riet op de KMA. Hij bekent voor
de microfoon dat zijn vrouw nog nooit eerder
"zo intens heeft deelgenomen aan het militai
re beroep van haar man."
De nieuwe gouverneur, generaal-majoor Vo
gelpoel loopt even vooruit op de inhoud van
zijn nieuwe baan. Als man van de militaire
praktijk, ondermeer op de luchtmachtbasis
Villafranca in Italië, strooit hij makkelijk met
Engelse termen, heeft het over de KMA-ka-
detten als 'mijn core-business' en bedoelt dat
om hen allse zal draaien. Als zijn stokpaarden
noemt hij 'leiderschap en commitment, (be
trokkenheid, red.)'. Hij belooft de aangetre
den en luisterende KMA-bevolking daar nog
op terug te zullen komen.
Dan klinkt het Wilhelmus, de handen gaan
weer aan de pet. Binnen wacht de borrel.
Den Haag (anp) - De Kamer gaat op hoofdlijnen akkoord met
de privatisering van het GAK en zijn zusterorganisaties per 1
januari volgend jaar. Wel maakt een kamermeerderheid zich
bezorgd over de mogelijke belangenverstrengeling tussen pu
blieke en private taken.
Dat bleek gistermiddag tijdens
overleg tussen de Tweede Kamer
en staatssecretaris Linschoten
van Sociale Zaken over het door
snijden van de organisatorische
en financiële banden tussen de
bedrijfsverenigingen en hun uit
voeringsorganisaties.
Momenteel zijn er negentien be
drijfsverenigingen die voor hun
sector verantwoordelijk zijn voor
de uitvoering van de Ziektewet,
de ww en de wao/aaw. In de
praktijk laten de bedrijfsvereni
gingen de feitelijke uitvoering
over aan hun vijf eigen uitvoe
ringsorganisaties, waarvan het
GAK de grootste is.
Na 1 januari volgend jaar moet er
aan deze één-op-één relaties een
einde komen. In plaats daarvan
komen er zakelijke contracten.
Als gen bedrijfsvereniging na af
loop van een contract niet tevre
den is over het GAK, of als ande
ren (GUO, Detam, SFB, BVG) een
betere offerte doen, kan de be
drijfsvereniging met een nieuwe
uitvoerder in zee. Het is de be
doeling dat deze mogelijkheid
leidt tot meer concurrentie en
daarmee tot lagere uitvoerings
kosten.
Voor deze hoofdlijn kan Linscho
ten rekenen op kamerbrede
steun. Wel is een meerderheid be-
vreest dat er van de beoogde con
currentie de eerste drie tot vier
jaar weinig terecht komt. Boven
dien dreigt het gevaar dat uitvoe
ringsorganen concurrentiever
valsing kunnen plegen door pu
blieke taken als springplank te
gebruiken voor het veroveren van
andere markten.
De eerste drie tot vier jaar is de
concurrentie beperkt omdat be
drijfsverenigingen het eerste
(vierjaars)contract met de huidi
ge uitvoeringsorganisatie zullen
afsluiten. Bovendien hebben het
GAK en zijn zusterorganisaties
allerlei financiële tegemoetko
mingen bedongen om het risico
van eventuele contractbeëindi
ging te kunnen dragen.
Volgens Linschoten is dit in de
aanloopperiode onvermijdelijk.
Het wegvallen van een klant
brengt immers grote reorganisa
tiekosten met zich mee. Van vol
ledige marktwerking kan op zijn
vroegst over 3 jaar sprake zijn,
als particuliere kapitaalverschaf
fers de financieringsbehoefte
willen dekken.
Den Haag (anp) - Premier Kok vindt de opkomst van het verba
le geweld rond de voetbalvelden een 'zorgelijke en onaccepta
bele' ontwikkeling. Er is geen sprake van dat hij onlangs de
oerwoudgeluiden tijdens de wedstrijd Ferencvaros-Ajax in de
Champions League op luchthartige wijze zou hebben afgedaan.
Kok antwoordt dat op schriftelij
ke vragen van GroenLinks-frac-
tievoorzitter Rosenmöller. Ro-
senmöller was gevallen over be
richten in de media dat Kok be
gin oktober tijdens een perscon
ferentie in Den Haag met de Hon
gaarse premier Hornde oerwoud
geluiden aan het adres van don
kere Ajax-spelers had gebagatel
liseerd met 'hoe harder Ajax
wordt aangepakt, des te beter ze
gaan spelen'.
De minister-president wijst erop
dat hij tijdens diezelfde perscon
ferentie naar aanleiding van het
bezoek van Horn duidelijk heeft
gemaakt dat 'zowel binnen de
landsgrenzen als over de lands
grenzen heen' uitingen van dis
criminatie krachtig moeten wor
den bestreden.
Dat blijkt uit een bijlage bij zijn
antwoorden, met de letterlijke
weergave van het vraag-en-ant-
woord spel over de toestanden
rond de wedstrijd Ferencvaros-
Ajax.
