Grenada smeekt om meer toeristen Franse topkoks woedend op smulpapenblad GaultMillau Eilandstaat wil graantje meepikken van populariteit Caribisch gebied Italiaans menu Samenzwering tussen pers en keukenprinsen doorbroken EET WIJZER E2 DE STEM SURPLUS E3 DER DE KURK ite Boem IMENT KORT ïster ian Bloemenpracht Engels toerisme Ontvangst Subsidie REIZEN KORT Air Miles breidt uit Meer vluchten Zuid-Afrika Walvissen en dolfijnen helpen Informatie-avond Ethiopië Brochure tuinen in Engeland Met kinderen in de tropen /EMBER 1995 VRIJDAG 3 NOVEMBER 1995 Door Hein Sluijter ■hebben de Nederlandse Ipers deze keer bijna de liinder in Frankrijk be- lan in andere jaren. In- Jle Nederlandse consu- fnderdaad die wijn wei- 1 kopen, dan tref je daar- aoguit de kleinere slijter lelk jaar een extra boter- nee kan verdienen. De ketens en de supermark et het nauwelijks, boeren in de Beaujo- /ant daar gaat het dan te zijn zelf net zo tegen hnstmatige hel op Muru- Is u en ik, maar die zou- tr onder moeten lijden, rel het natuurlijk de be- hg is dat niet de zozeer per, maar wel de Franse pmie een gevoelige tik I geloof maar dat die boe- frch rotlachen. Ze zullen niet zo openlijk doen, J die weten er wel wat op. luren doodleuk meer Pri- r-wijnen naar andere lan- pf, daar verdenk ik ze heel van, ze bewaren min- t een deel van de gewraak- Ijn om te vermengen met lewone Beaujolais die half Imber wordt gebotteld. Er lermoedelijk geen slok on- ocht blijven. Dat weet iident Chirac ook wel. In we verder niet vergeten IBeaujolais Primeur van al- lijnen die de streek voort- ligt, de minste kwaliteit be- In de jaren zestig is rond de peur een commerciële Üit bedacht, die weliswaar r lucratief uitpakte en de m Beaujolais bij iedereen fend maakte, maar de we- I in feite kennis liet maken een enorme plas - inmid- i ongeveer de helft van de kle produktie - dun uitge- len slobberwijn. ook dat weet Chirac, die drie keer met een Grote fem zal instemmen. Reken Jar, dat die geen water bij de In doet. gemist, zo meldt het vakblad hips, Hamka's, Bugles en hoe iial heten mogen, is door de In. Er zijn inmiddels al twee- let reclamevakblad Adforma- forse klappen opgelopen door fcroky zouden, zo zegt Adfor- Saar dan achthoekig in plaats pallers erop. h zegt dat de Flippo-actie nog J Wat daarna komt is nog niet [ippo's is de consument geva- |ft voor een aantal produkten Ivrouw Meinen. tig jaar voor ruim een miljard Eks zoals chips, pinda's, noten an het totale bedrag van ruim Esument uitgaf aan snacks en jen dat het milieu en de zorg por Volksgezondheid en Milieu '.e. n gedraagt zich steeds miheu- ralverwijdering, energiebespa- ;taankopen, zo blijkt uit onder- ensen dat zich consequent mi- log klein. Van de Nederlanders inig aan het milieu wordt ge- de overheid daarin, neemt af. Den aan gescheiden inzameling eederde van de ondervraagden :jes, en 55 procent koopt onge- de consumenten weigert pl®s" wordt verhoudingsgewijs he jent koopt ecologisch geteelde ees en 1 procent koopt biologi- loet i- Grenada is de jongste .Caribische 'aanwinst' in de gidsen van enkele Ne derlandse reisorganisa ties. Het eiland biedt, naast exotische witte stranden en palmbomen, ook een typisch Engelse sfeer. Door Wilber Hack I'm the number one," zegt een van de jongere bewoners van Grenada zodra de toeristen uit het busje zijn gestapt. En hij trappelt met zijn voeten en knipt met zijn vingers. Een swingend welkom en dat terwijl de eiland bevolking zich toch vooral hoffe lijk en beleefd, zelfs een beetje koel zal tonen. Sommigen verklaren die terug houdendheid van de ruim 90.000 inwoners vanuit de historie. Niet alleen stammen de meeste bewo ners (zo'n 80 procent) af van ne gerslaven, maar ook na hun komst heeft Europa Grenada geen moment met rust gelaten. De rijkdom aan specerijen maak te het eiland aanlokkelijk. Na de bezetting door de Spanjaarden - zij gaven het de naam Granada omdat het met zijn groene heu vels zoveel op de gelijknamige Spaanse plaats leek - vochten de Fransen en de Engelsen meer dan een eeuw om de schatten van het eiland. In ruil voor messen en spiegels kochten Fransen een groot ge deelte van het eiland en gaven het zijn huidige naam Grenada. De Fransen kregen al spoedig bezoek van de Engelsen. De invloed van die twee landen is in de taal nog merkbaar. De officiële taal is weliswaar Engels, maar daar naast is het patois in gebruik, een muzikale mengeling van Creool-Engels en Frans. Staatsgreep De Engelsen wonnen uiteinde lijk de tweestrijd. Vanaf 1877 is het beboste en bergachtige Gre nada een kroonkolonie. In 1967 kreeg het een plaatsje in het Britse Gemenebest en vanaf 1974 is Grenada - met de kleine re eilandjes Carriacou en Petit Martinique - een zelfstandige natie. Maar met die vrijheid sprong het slordig om. In 1979 had er een staatsgreep plaats. De nieuwe machthebbers flirten openlijk met Cuba en de Sovjet unie en dat tolereerde Amerika niet. Op verzoek van en met steun van enkele Caribische buurlanden greep het machtige land in 1983 militair in. Door aanhoudende politieke onrust en slechte resul taten in de agrarische sector steeg de nood hoog in de jaren tachtig en negentig. Dus doet de gekozen regering - in juli hadden de laatste verkiezingen plaats - verwoede pogingen het toerisme verder te ontwikkelen. Deentree is aantrekkelijk. Vanaf het vliegveld Pearls, dat dertig kilometer buiten de hoofdstad St. George ligt, loopt een brede as faltweg naar het meest luxe hotel van het eiland. De auto's rijden er links, de kinderen gaan gekleed Grand Anse Beach op het kleine Caribische eiland Grenada, dat zich profileert als rustige vakantiebestemming. in schooluniform. Opvallend is de kleurige bloemenpracht. Het lijkt wel of Grenada ermee onder streept hoe vruchtbaar de bodem is. Het is er altijd warm, met een droge periode tussen januari en mei. De rest van het jaar onder breken korte, felle regenbuien de tropische zon. Die korte buien kleuren het ei land groen. Rondom St. Cathari ne, de hoogste berg (840 meter), ligt een tropisch regenwoud met veel watervallen. Er zijn mangro ve-wouden. En overal in de heu vels liggen plantages met fraaie paleisjes uit de koloniale tijd. Hoewel Indonesië inmiddels een veel belangrijkere specerijenpro ducent is in de wereld, exporteert Grenada per vierkante meter ge rekend nog altijd de meeste spe cerijen: gember, kaneel, foelie, kokos, bananen, maar vooral ook nootmuskaat. In Gouyave, aan de Oostkust van het eiland, staat een nootmus kaat-fabriek. Een bezoek waard, vindt de gids. Alleen is er niets te doen. Lunchpauze? Nee, het is wachten geblazen op nieuwe or ders. De afgelopen maanden is er zo veel nootmuskaat geproduceerd dat de opslagruimten overvol zijn geraakt. Planning is niet het sterkste punt op het eiland, dat veel werkloosheid kent. Het noordelijke Leapers Hill is een historische plaats aan de Ca ribische Zee. De laatste veertig van de oor spronkelijk bewoners, de Carib- indianensprongen hier van de rotsen af. Zij verkozen in 1651 zelfmoord boven onderwerping aan de Franse overheersers. Ook elders op Grenada - dat sinds 1983 geen leger meer heeft - is veel aandacht voor de geschiede nis. Bijvoorbeeld in St. Georges her inneren Fort Frederick en Fort George nog aan de historische gevechten die er hebben plaats gevonden. De levendige hoofdstad bestaat uit veel weggetjes met venijnige klimmetjes. Het marktplein is het centrale punt van de stad. In de ochtenduren worden hier de spe cerijen van het eiland verhan deld. Op de terrasjes bij de haven, waar grote cruise-schepen aan leggen, is het genieten van de in heemse cocktails. De meest ge serveerde drank is een rum punch, een mix van de rum van het eiland, een beetje siroop, een scheutje citroensap, mineraalwa ter of lemon en de onvermijdelij ke nootmuskaat. Het toerisme staat op Grenada nog in de kinderschoenen. Sinds 1983 verwelkomt het eiland voor namelijk rijkere Engelsen - hoe wel daar de klad goed ingekomen is de laatste jaren - en de voorzie ningen zijn daar duidelijk op af gestemd. Grenada telt veel luxe hotels, gelegen in stille baaitjes aan mooie witte stranden. Ge schikt voor een romantische trouwpartij; de enige voorwaarde is dat je minimaal drie dagen op het eiland verblijft. Om de werkloosheid het hoofd te bieden richt de regering van Gre nada zich nu ook op de toerist met de wat smallere beurs. De Nederlandse reisorganisatie Q- International die Grenada in de gidsen heeft opgenomen en het eiland gaat aandoen met een 'ei gen' charter, had geen moeite om er aantrekkelijke prijzen te be dingen. Directeur Peter Vesseur; „Grenada wordt een winter- en zomerbestemming. Als op 7 no vember de eerste chartervlucht vanuit Nederland landt, is dat een gebeurtenis van de eerste or de op Grenada zo heb ik begre pen. Vesseur kreeg te horen dat de eerste 75 Nederlandse gasten een ministeriële ontvangst krijgen. FOTO JIM RUD1N Grenada heeft in Nederland ove rigens een opvallende consul-ge neraal, filmproducent Rob Hou wer, bekend van onder andere Turks Fruit en Soldaat van Oran je. Hij noemt de drie-eilanden staat 'een nog onbedorven toeris tische bestemming' en een 'oase in een onrustige wereld'. „Grenada is een nog dommelende toeristische bestemming," zegt Vesseur. „Als je bijvoorbeeld op Isla Margarita 's avonds uit wilt gaan, dan kun je kiezen uit tien tallen disco's en bars. Op Grena da misschien uit drïe. Dat bete kent dat het eiland vooral inte ressant is voor mensen die zin hebben in een rustige vakantie op een wat natuur betreft écht Cari bisch eiland." ■Grenada is 344 km' groot, ofwel iets meer dan twee keer Texel. Vanaf 7 november maakt een Martinair-charter naar en van Isla Margarita ook een stop op Gre nada. Prijzen voor de winter: voor een week vanaf 1.099 gulden (vlucht, hotel, transfer). Grenada wordt in Nederland aangeboden als afzonderlijke bestemming, ook is een combinatie met ander eilanden mogelijk of kan het als rustpunt dienen na een rondreis op net vasteland van Venezuela. Grenada is duurder dan bijvoor beeld Isla Margarita, maar goed koper in vergelijking met andere Caribische bestemmingen, zoals St. Maarten, Curasao of Barba dos. Een biertje kost zo'n 1,25 gulden, een maaltijd vanaf 15 gulden. Informatie via: Consulaat-Gene raal van Grenada, Jan Luyken- straat 5-7, 1071 CJ Amsterdam, telefoon 020-6757774. i van tijd tot tijd onderzoek i- en kleinbedrijf. In het laats emers gevraagd naar hun Per aet geen zaken, vindt 56 Pr0.ce"c ■st zijn die van de PTT, Nokia n is geen zakenman: 94 Procf^ gen ze. Iets meer dan eenvijl of niet afgeknabbelde - Bic. op, zegt 90 procent van de on- voor een Succes agenda kie le Hema-agenda: 6 procent, echts 1 procent bindt een R te houden. Seiko scoort 24 p ■s zijn Samsonites. Voor Delsey een draagbare pc. een op de vijï i Compaq. Een op de drie zaken^ ;n organizer/elektromsche g it meest geliefd is. Om briev dictafoon. „ucn. 57 procent vindt dat dat er a ils en Boss scoren het hoogst. Ooor onze correspondent Wilko Voordouw Parijs - Ze zijn boos, nee ze zijn woest. Franse Mozarts van het Fornuis zijn 20 verontwaardigd dat ze hun koksmuts en brandschone buis welhaast wilden uittrekken en vanuit hun driesterren etablissementen af dreigden te reizen naar Parijs. Om een ordinaire demon stratie te houden. be oorzaak van hun toom heet Monique Pivot. '1 Is de strenge meesteres van het Franse amulpapenblad GaultMillau, een instituut dat ^gelijkbaar is met Michelin. roique Pivot heeft Joël Robuchon, Pierre a8?aije, Georges Blanc en Bernard Loiseau 8 schoffeerd ^00r bun jaarlijkse beoordeling rs te devalueren. Het schijnt dat zijn keuken- j oeS Paul Bocuse moest tegenhouden omdat kit i? ^Fon met een kookpan een van de j ïfffjge orgels in zijn restaurant te lijf wil- Uit blinde woede, omdat hij van 19 naar 17 is teruggezet. S^le Divellec, de zeer aanbeden visspe- etal i?Pari's vaei eenzelfde behandeling ten ten tr°k vo!gens niet bevestigde geruch- harlZI? koksmes van de houder en Milio Üreen Per ongeluk het woord Gault, teerdU We' P'vo' uitsprak ter plekke gefi- jeai^J®'au, zo bleek uit de eerste reacties van tassen a' bestaande samenspanning temc cu'inaire pers en de absolute mees- ard r v?k doorbroken. Sterker nog, Gér- ziin m ^ims en Jean Bardet (Tours) knko~n?ult vernederd. Ze behouden hun drie 1 WÊêêêê* eiifpm v.en' hoogst haalbare, maar hun cijfer i°? ï;'s verlaagd van 19,5 tot het banale k...trun oordeel: „Monique Pivot pro- 's verlaagd van 19,5 tot het banale Hun t - ?eert ten koste ecu cigcu iiacuu up ic De al eerder genoemde Paul Bocuse, de eerste heuse ster aan het Franse kookfirma- ment ging nog een stapje verder: „GaultMillau is de grafdelver van de echte Franse kook kunst." Wij Nederlandse eetcultuurbarbaren zijn na het lezen van dit bovenstaande geneigd onze schouders op te halen. En de woede van de weledele chefs af te doen als een oververhitte reactie van de raspaardjes uit het kookdomein. Maar in Frankrijk levert zo'n ontwikkeling een heuse maatschappelijke discussie op. Iedereen heeft natuurlijk een mening over de behande ling die de koks is aangedaan. „Die pers be staat dankzij de koks. Ze zouden hen met iets meer eerbied moeten behandelen," aldus me nige Fransman. Bezem Monique Pivot heeft de bezem door het insti tuut GaultMillau gehaald. Zij verbaasde zich over het feit dat de gids - en maandblad - zo weinig vernieuwde. Volgens haar was de gids tevreden met het huidige klassement, dat al leen bij overlijden, faillissement of verkoop echt veranderde. Wie als chef-kok eenmaal op de hoogste tree was aangekomen, kon nooit meer omlaag vallen. En het hoogste bij GaultMillau is dus drie koksmutsen, en 19,5 uit 20 punten. Volgens Christian Millau, de voorganger van Monique Pivot, kon de 20 nooit worden gehaald en was 19,5 punten dus de Hof van Eden voor de elite met de potten en pannen. Twaalf chefs hadden dit allerhoogste bereikt, terwijl dertig van hun collega's het - nog - moesten doen met 19 pun ten. Dat zijn er nu 18 minder. Sinds de socialistische jaren is de kookkunst in Frankrijk gelijkgesteld aan hogeschooltheater, beeldende kunst op het hoogste niveau en di verse andere artistieke uitingen. De beste koks zijn graag geziene gasten in talkshows. Ze ope nen filialen in de Verenigde Staten of in Japan. Menig kookboek breekt door op de bestseller slijsten. Volgens Monique Pivot is dat een deel van de makke. De Franse koks zouden weer naar hun fornuizen moeten terugkeren en al die nevenactiviteiten opgeven. „We worden gezien als kunst, maar niet als zo danig behandeld. De Franse overheid zou ons, net als de filmkunst, moeten subsidiëren," zo klaagt Bernard Loiseau vanuit het Bourgondi sche Saulieu. Hij geeft aan dat aan het koken zelf geen droog brood te verdienen valt. „Op een van mijn specialiteiten, het voorgerecht kikkerbilletjes met knoflookpurée en peterse liesaus dat voor 295 francs (100 gulden) op de kaart staat maak ik 6 francs winst." Vandaar dus dat Bernard Loiseau voor Royco in Frankrijk reclame maakt met een eigen se lectie van gedroogde soepen. „Dat is de extra inzet die ik me moet getroosten om met mijn werk door te kunnen gaan. Want uit mijn res taurant alleen haal ik geen inkomen. De dames en heren inspecteurs van GaultMillau willen dat alles bij mij perfect is, het eten, de bedie ning en wat dies meer zij. Daarvoor is wel heel veel personeel nodig. Die personele lasten ma ken dat ik heel snel mijn restaurant en hotel zou kunnen sluiten, als ik er geen nevenactivi teiten naast heb. Mevrouw Pivot zou dit eens op zich moeten laten inwerken." Monique Pivot is onverstoorbaar: „Wij zoeken nieuwe smaken, riskante melanges. We zoeken naar nieuwe vormen en waarden. Bovendien, wat zeuren ze. Zeventien of achttien is een uit stekend cijfer." Topkok Paul Bocuse: ziedend van woede. FOTO AP Door Marijke Prins Onlangs waren we te eten bij een goede vriend die op zijn vakan tie in Italië allerlei wijnen had gekocht die hij ons wilde laten proeven. Hij serveerde ons een menu in de stijl van het boeren- pension waar hij had gelogeerd. Het geheel was zo eenvoudig te bereiden en zo smakelijk dat ik het niet kan laten om het comple te menu hier te geven. Je kunt op een doordeweekse dag ook al leen de pasta eten, eventueel met wat salade. Dan is de hoeveel heid genoeg voor twee grote of drie gewone eters. Italiaans menu voor vier personen Antipasto (Insalata caprese) vier tomaten, 1 bol mozzarella, 2 eetlepels olijfolie, als te krijgen: 4 blaadjes verse basilicum (anders peterselie), zwarte, vers gemalen peper naar smaak Snij de tomaten en mozzarella in dikke plaken en schik ze om en om, dakpansgewijs, op een schaal. Giet over het geheel de olie, be strooi met ruim zwarte peper en garneer de salade met basilicum (of peterselie). Pasta (Penne alla puttanesca) 200 gram penne (of spaghetti), 1 blik tomaten, 20 zwarte olijven zonder pit, 8 ansjovisjes, 1 middelgrote ui, 2 teentjes knoflook, '/i theelepel oregano, 1 eetlepel kappertjes, 4 eetlepels olijfolie, desgewenst: snufje cayennepeper Leg de ansjovisjes 10 minuten te week in melk of water, snipper de ui zo fijn mogelijk, hak de knoflook, kappertjes en olijven grof en maak het blik tomaten open. Verhit in een sauspan met dikke bodem de olie en laat de ui rustig smoren totdat de snippers gla zig zien. Voeg dan de knoflook en in stukjes gesneden ansjovis toe - het vuur gaat niet hoger - en wrijf met een pollepel de vis fijn. Doe dan de tomaten en oregano erbij en laat de saus 20 minuten rustig pruttelen, met open deksel zodat hij indikt. Dan is de beurt aan de kappertjes en olijven. Laat het geheel nog 15 minuten zachtjes pruttelen. Kook de penne (of spaghetti) in de aangegeven tijd beetgaar; deze pasta kan heel goed zonder kaas worden opge diend. Carne (kip- of kalkoenfilet met groente) 4 kip- of kalkoenfilets (van ieder 100-125 gram), 1 geklutst ei, paneermeel, op smaak gebracht met peper en zout, 400 gram seizoengroente (sperciebonen of snijbonen passen goed) Sla de filets plat, dep ze af en haal ze door het geklutste ei en het paneermeel. Bak ze aan beide kanten, in zo'n tien minuten, goud bruin en malsgaar. Serveer het vlees met beetgaar gekookte bo nen waar doorheen wat boter is geroerd. Zacht fruit van het seizoen vormt een mooi dessert. Het Air Miles spaarprogramma is opnieuw uitgebreid. Sinds kort kunnen ook Air Miles worden gespaard bij Blokker en Marskra mer. Het spaarprogramma draait nu bijna een jaar in Nederland. Uitstapjes en reizen blijken voor de Air Miles spaarders het be langrijkst: er zijn tachtigduizend boekingen verricht. De top vijf van populairste 'bestemmingen' ziet er als volgt uit: Efteling, Noorder Dierenpark Emmen, Center Pares, Madurodam en KLM. De 3,3 miljoen mensen die Air Miles sparen, hebben er in dit eer ste jaar 325 miljoen bij elkaar getankt en gekocht. Vanaf half no vember kunnen spaarders hun reizen en uitstapjes boeken bij 860 ANVR-reisbureaus. Ook wordt de telefonische dienstverlening van de Air Miles-organisatie verbeterd. Gemiddeld komen daar wekelijks zo'n 16.000 telefoongesprekken binnen. In de laatste week van augustus waren dat er 40.000. Nieuw is ook de moge lijkheid om met Air Miles een bon aan te schaffen waarmee bij de Pathé Cinemas en de Minerva Theaters een gratis tweede biso- coopkaartje kan worden verkregen. Het toerisme vanuit Nederland naar Zuid-Afrika breidt zich snel uit. Het Zuidafrikaans verkeersbureau verwacht dit jaar 40.000 Nederlanders in het land, tegen 25.000 vorig jaar. Vandaar dat de nationale luchtvaartmaatschappij SAA de capa citeit op Nederland gaat uitbreiden, want de vraag overtreft het aanbod aan beschikbare vliegtuigstoelen. Er worden per week twee retourvluchten toegevoegd aan het vluchtschema van en naar Amsterdam. Tijdens de vakantie walvissen en dolfijnen helpen, dat kan tussen 16 december en 26 april via de Nederlandse reisorganisatie Wolf- trail. Die organiseert zogenaamde 'eco-vrijwilligers-projecten' naar de Canarische eilanden. Deelnemers kunnen tegen betaling van 1445 gulden (met vlucht) een weekje uitkijkdienst draaien en walvissen en dolfijnen registreren. In het project werkt de reisor ganisatie samen met onderzoekers uit Italië, Zweden en Spanje. Een deel van de betaling van de vrijwilligers wordt ook gebruikt om het onderzoek te financieren. Cultuur, religie, politiek, bevolking en praktische reismogelijkhe den komen aan bod tijdens de informatie-avond die REISbeWIJS op vrijdag 17 november organiseert over Ethiopië. Sprekers zijn de Ethiopiër Haile Ghebre Christos die woont en studeert in Ne derland en de journalist Walter van Hulst. Deze avond vindt plaats in de zaal van het Academisch Genootschap, Parklaan 93 in Eindhoven, aanvang 19.30 uur. De entree bedraagt 8,50 gulden. REISbeWIJS is een onderdeel van het Centrum voor Ontwikke lingssamenwerking Oost-Brabant. Het Verenigd Koninkrijk staat óók bekend om haar grote hoe veelheid en variatie aan tuinen. Honderd tuinen, van de zeven- tiende-eeuwse vormsnoeituinen van Levens Hall in Cumbria tot de door Gertrude Jekyll in de twintigste eeuw ontworpen tuin van Barrington Court, zijn samengebracht op een brochure: 'De tui nen van Groot-Brittannië'. Deze fraaie publikatie is gemaakt door het Brits Toeristenbureau. De brochure - meer een uitvouwkaart - geeft ook informatie over de Great British Heritage Pass die toegang geeft tot zo'n vijfhon derd historische attracties, het National Garden Scheme waaron der 3.500 privétuinen vallen en de dit jaar geopende Privy Garden van Hampton Court Palace. De kaart is gratis af te halen bij het Brits Toeristenbureau, Stad houderskade 2 in Amsterdam, of schriftelijk (postcode: 1054 ES) of telefonisch (020-6855051) te bestellen. Bij de uitgeverij van het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) verschenen twee nieuwe uitgaven: 'Met de kinderen in de tropen, eem medische vraagbaak' (14,90 gulden) en 'Jemen' (17,50 gulden). De laatste uitgave past in de KIT-Landereeks. Verkrijg baar in de boekhandel.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 27