Gren. Frans» smulp; Auto van de toekomst moet voor veel doeleinden bruikbaar zijn Eilandstaat Samenzwering ONDER DE KURK DE STEM SURPLUS E2 DESTEM Nieuwe wegen Toyota Mitsubishi Nominatie voor Auto van het Jaar Daihatsu Honda Nazda Subaru Suzuki Nissan Grote Boem CONSUMENT KORT Croky wil Flippo's te lijf Consument milieubewuster PSU van de zakenmman Staatsgreep Bloemenpracht Door Hein Sluijter VRIJDAG 3 NOVEMBER 1995 Japan sleutelt aan wagenpark De Misubishi Colt heet in Japan Mirage. Deze nieuwe Mirage komt volgend jaar naar Nederland. Door Rien van der Steen De afgelopen jaren waren het de laatste technische snufjes die het middelpunt vormden op menige autoshow. Zeker in Japan, waar de fabrikanten zich al dertig jaar in de handen wreven over het succes van hun produkten op de wereldmarkt. Een verdiend succes, want de Ja panners slaagden er toch maar in op een goedkopere manier auto's te maken. Ze konden dat effi ciënter en dus sneller dan de westerse fabrikanten en boven dien lanceerden ze in een on waarschijnlijk tempo nieuwe modellen. Recent kwam daar een beetje de klad in: de Japanners waren intussen al begonnen her en der in de wereld nieuwe fa brieken op te zetten. Op die ma nier konden ze de importbeper kingen van de verschillende lan den omzeilen. Maar het keerde het tij niet: de produktie zakte, de export uit Japan daalde fors en de auto's die sinds de jaren zestig zoveel furore gemaakt hadden, raakten minder geliefd. Niet in het minst omdat ze net zo duur waren ge worden als de Europese produk ten. De Japanner zat dus met de handen in het haar. Hoewel ze de richting nog niet precies weten, wordt op de auto show van Tokyo heel duidelijk, dat ze in Japan ijverig aan het zoeken zijn. Het zijn niet meer de technische hoogstandjes die de sfeer op de Tokyo Motor Show bepalen. Op dat gebied is er ook weinig tot geen nieuws te ont dekken. De ingenieurs in het Land van de Rijzende Zon zijn koortsachtig bezig nieuwe wegen te bewande len om weer in de gunst van de consument te raken. Ze begon nen als imitators daar aan de an dere kant van de wereld. Dat naapen evolueerde tot betrekke lijk goedkope, kwalitatief hoog staande auto's. De Japanners in noveerden, werkten als paarden en lieten de Europese en Ameri kaanse industrie verbijsterd ach ter zich. Intussen is de situatie nogal wat veranderd. Vooral de Europea nen zijn op de weg terug. Met mooie, vaak gedurfd vormgege ven auto's die kwalitatief niet meer voor de oosterse produkten onderdoen. En met name op het gebied van die vormgeving heb ben de Japanners het de laatste jaren laten afweten. Ze lanceer den wel van alles, maar hoogst zelden zat daar een exemplaar De Streega van Subaru: een studie van een multi-purpose vehi cle. De S-MX is een van de toekomstauto's zoals Honda die ziet. Hij heet in Japan Afini, deze nieuwe ruimtewagen van Mazda. Vanaf 1996 ook in Nederland leverbaar. tussen dat de kwalificatie 'span nend' of 'aantrekkelijk' verdien de. Tijd voor een nieuw geluid dus: de nadruk op de Tokyo Motor Show ligt dit keer op de rol die auto's kunnen spelen om hun ge bruikers plezier in het leven te bieden. Toyota, de grootste fabrikant in Japan, het uitschreeuwt: 'A tou ch of happiness'. Auto's die het milieu zoveel mogelijk ontzien en tegelijkertijd de inzittenden een hoop lol bezorgen... Toyota heeft in haar designcentrum in Brussel een nieuwe MRJ laten ontwer pen, een sportauto met midden motor. En de FLV is een combi natie van een luxe sedan en een mpv (multi purpose vehicle): hoog, ruim en bestemd voor de toekomst. Hetzelfde geldt voor de Ipsum, een compacte ruimtewagen met plek voor zeven inzittenden. De Gran Via Riente is ook weer zo'n mpv, gemaakt op basis van de vernieuwde Hi-Ace: zeer luxe en ruim. De Riente lijkt ontworpen voor mensen met veel geld en weinig te doen. Dolce far niente in een Riente. Indrukwekkend is de Moguls die hetzelfde Toyota in Tokyo showt: een speciaal voertuig voor het onderhoud van bossen. De car rosserie blijft onder alle omstan digheden horizontaal en de 4x4 kan afdalingen tot 51 aan. Toyota besteedt ook veel aan dacht aan verkeersgeleiding. Zo als elektronika die de afstand tussen auto's automatisch regelt. En een systeem dat ingrijpt als de bestuurder in slaap dreigt te vallen, camera's die blinde hoe ken uitsluiten, een radarsysteem dat ingrijpt als een voor de chauffeur onzichtbaar obstakel opdoemt. Allemaal gericht op een toekomst, die niet zo ver weg hoeft te zijn. Mitsubishi dat besloten heeft in het Nederlandse Born naast de huidige Carisma nog een nieuw model te produceren, valt in To kyo op met de nieuwe Colt en de sedanversie daarvan, de Lancer. De Colt heet in Japan Mirage. De auto ziet er totaal anders uit, is wat kleiner dan het huidige mo del, maar biedt wel dezelfde bin- nenmaten. De Lancer is iets ge groeid en lijkt aan de achterzijde veel op de Carisma. Verder laat Mitsubishi een benzinemotor met directe inspuiting zien en enkele studiemodellen zoals van Suzuki heeft het, als het om de toekomst gaat, over de UR en de UT. Hier de UT-1, een pick-up met veel gebruiksmogelijkheden. De Toyota Moguls, met een carrosserie die onder bijna alle om standigheden horizontaal blijft. een superkleine stadsauto. BMW grijpt Tokyo aan om een Spartaans model te introduce ren. De Just 4/2 ('Just For Two') houdt het midden tussen een ele mentaire auto en een luxe motor fiets. Met vier wielen, dat wel, maar bestemd voor de ongebaan de paden. Of het er ooit van komt is onzeker, want het gaat nog om een studiemodel. Leuk detail: de bagageruimte is afneembaar en Voor de titel Auto van het Jaar 1996 zijn vijf auto's genomineerd. Het gaat om de Audi A4, de Fiat Bravo/Brava, Mercedes E, Opel Vectra en de Peugeot 406. De juryleden uit heel Europa krijgen tot 7 november de tijd uit die vijf personenauto's de nummer één te kiezen. De uitslag wordt op 21 november bekend gemaakt. De Auto van het Jaar 1995 is de Fiat Punto. De vijf genomineerde auto's zijn gekozen uit een reeks nieuwe modellen die dit jaar op de markt verschenen. Dat waren' de Alfa Romeo GTV/Spider, Chrysler Stratus, Fiat Barchetta, Ford Fiesta, Honda Civic, Honda Shuttle, Hyundai Lantra, Kia Sportage, Lancia Kappa, Mitsubishi Carisma, Nissan Almera, Nissan Maxima QX, Rover 400, Skoda Felicia, Suzuki Baleno en VW Sharan/Ford Galaxy. De Daihatsu Midget III, een modern soort Messerschmidt. Wel vier wielen, maar geschikt voor drie personen. gaat. In het thuisland richt het sterk op de toekomst. Het toont in Tokyo de RX-01, opvolger van de huidige RX-7 met rotatiemo tor. De RX-7 zal in Nederland niet meer geleverd worden. De RX-01 heeft een midscheeps ge plaatste rotatiemotor met meer vermogen. Verder heeft Mazda een compacte ruimtewagen BU- X: kort en hoog, bestemd voor vier mensen, maar eventueel ook als mini-camper te gebruiken. Dat 'Tokyo' vooral ruimte biedt aan recreatievoertuigen wordt nog eens geïllustreerd met de Mazda SU-V, een personen- an nex terreinwagen. Mazda is ver der een eind op weg met twee nieuwe diesels die niet alleen erg schoon zijn, maar ook veel trek kracht bieden. De nieuwe mpv van het merk heet in Japan Afini. Veel uitrusting, plek voor acht personen of veel bagage. De auto komt, zo verwacht Mazda, de eerste helft van het volgend jaar naar Nederland. Daihatsu blijft een grappig klein merk. De oudste autofabrikant van Japan valt telkens op met leuke compacte studies, maar heeft meestal geen geld om er daadwerkelijk vorm aan te ge ven. Het is werkelijk te hopen dat de Move, die in Japan gele verd wordt, naar Nederland komt. Een leuk rechthoekig wa gentje met enorm veel binnen ruimte voor vier personen. Iets minder realistisch is de Mid get III, een modern soort Mes serschmidt. Ontwikkeld om hoofdzakelijk door één persoon gebruikt te worden, maar ge schikt om twee personen extra mee te nemen. De driezitter heeft twee deuren: eentje linksachter voor de twee achterpassagiers en eentje rechtsvóór voor de chauf feur. Opvallend detail vormen de kogelvormige koplampen, die op de spatborden geplaatst zijn. Show luidt 'Droom de droom - auto's met dat gevoel'. De fabri kanten dromen van een betere toekomst. Zoals Nissan, dat al vast de vernieuwde Primera laat zien, hoewel het tot medio vol gend jaar duurt voordat de auto hier leverbaar wordt. De Primera is binnen iets ruimer, ophanging en techniek zijn sterk verbeterd, maar aan het ontwerp van de buitenkant is niks wezenlijks veranderd. Verder heeft Nissan een aantal studies op de tentoonstelling staan: een cabrio, een voertuig met elektromotor, een prototype met alle huidige vindingen op het gebied van veiligheid aan boord en een auto die er alleen maar functioneel uitziet: voor mensen die hun auto puur als gereed schap beschouwen. Want die zijn er immers ook. Honda blijft niet achter in het bedenken van leuk uitziende au to's, waarvan het de vraag is of ze ooit geproduceerd worden. Het merk viel dit keer vooral op door de studie van een tweezit- ter, ontworpen door de Italiaanse meesterstylist Pininfarina, die hoopt dat Honda geld uittrekt voor de definitieve produktie van dat ding. Bij de motorfietsen springt de Honda Zodia sterk in het oog: een basismotor die klaarblijke lijk sterk rekening houdt met de Amerikaanse rijder. Ook weer elektrisch aangedreven fietsen, maar geen innovatieve vindingen als tweewielaangedreven moto ren die twee jaar geleden wel in Tokyo stonden. als koffer te dragen. Net als bij een motor dus. Open rijplezier in optima forma, meent BMW. De Just 4/2 is een moderne versie van de historische BMW Isetta, alleen is de aandrijving nu af komstig van de KI 100 motor fiets. Mazda is een merk dat het mo menteel niet zo voor de wind Subaru debuteerde 24 jaar gele den op de Tokyo Motor Show met vierwielaandrijving. Die techniek vormt nog steeds het middelpunt van het Fuji-merk. Aantrekkelijk om te zien is de studie Streega, een groot soort wagon, bestemd voor een groot aantal doeleinden. De Exiga laat zien dat drie zit- rijen in de auto van de toekomst wel eens opgang zouden kunnen maken. Iets futuristischer ziet de Eleapa eruit: een nieuwe mini met verschillende aandrijving smogelijkheden. De Japanse autofabrikanten hebben de droom gekozen als thema van hun 1995 autohow. Verklaarbaar. Want ze hebben grote zorgen aan hun hoofd. En in die omstandigheden bieden dromen in elk geval even opluch ting. De XIX van Nissan: bedoeld voor mensen die hun auto louter als gereedschap beschouwen. De andere kleine-auto-specialist van Japan, Suzuki, toont in To kyo de UT-1, een tweepersoon pick-upje dat ook een oplegger- tje kan trekken. Grappig om te zien, net als het andere protpype UR-1, een small car for big fun meent Suzuki. Leuk als altijd oogt de mini Wagon-R van Su zuki. Een ruimtewagentje dat op de Japanse wegen al enkele jaren rondrijdt, maar de export maar niet haalt. Het thema van de Tokyo Motor Hoe je het ook wendt of keert, de Beaujo- lais Primeur 1995, daar is dit jaar iets mee. Nog lang niet in het land, pas in de derde week van deze maand, hangt er nu al een schaduw overheen. Tot enkele maan den geleden zou niemand ter wereld vermoed hebben, dat het de venijnige schaduw van een atoompaddestoelwolk zou zijn. Sinds de Fransen het Zuidzee- eiland Mururoa hebben uitge kozen om een serie atoom- proeven uit te voeren, zijn er in Nederland stemmen opge gaan om uit protest Franse produkten te boycotten. Fran se produkten? In de praktijk beperkt zich het verzet merk waardig genoeg tot wijn. En daarmee trek ik de heldhaftig heid van de milieubewuste va derlandse consument ernstig in twijfel. Wanneer je geen Franse wijn wilt drinken, ben je immers lekker makkelijk bezig. Er zijn anno 1995 zoveel alternatie ven te koop, dat niemand ook maar een glas minder zal hoe ven te consumeren. Nu kan ik me voorstellen, dat mensen een daad willen stel len, En geen andere weten te bedenken dan de Franse wijn te laten staan. En straks de Beaujolais Primeur de rug toe te keren. Je kunt daar respect voor hebben. Maar tegelijker tijd kun je je afvragen wat voor zin zoiets heeft. Kijk, ook ik vind het erg, dat die uiterst milieu-onvriendelij ke atoomproeven gewoon doorgang vinden, terwijl de hele wereld te kennen geeft er niet van gediend te zijn. Maar het negeren van Franse wijn leidt helaas niet tot het voor komen van die nucleaire proefhaarden. Nee, dan zou je omwille van het effect een echte wereldwij de boycot in het leven moeten roepen. Een zwarte lijst moe ten maken met alle geïmpor teerde Franse produkten, in clusief auto's, en die overal in de winkels moeten ophangen of zoiets. Maar dat gebeurt na tuurlijk niet. Vooral omdat het te veel moeite kost, denk ik. Echte helden zijn we niet. Daarom ook zijn we niet vies van alles wat van Chinese ma kelij is. Ook in China beven de gronden van de kernexplosies. Je hoort maar niets van een tjap-tjoi-boycot. Goed, op naar de boycot van de Beaujo lais Primeur. Uit angst om str aks met voorraden te blijven zitten, hebben de Nederlandse wijnkopers deze keer bijna de helft minder in Frankrijk be steld dan in andere jaren. In dien de Nederlandse consu ment inderdaad die wijn wei gert te kopen, dan tref je daar mee hooguit de kleinere slijter die er elk jaar een extra boter ham mee kan verdienen. De grote ketens en de supermark ten raakt het nauwelijks. En de boeren in de Beaujo lais? Want daar gaat het dan om. Ze zijn zelf net zo tegen die kunstmatige hel op Muru roa als u en ik, maar die zou den er onder moeten lijden. Hoewel het natuurlijk de be doeling is dat niet de zozeer die boer, maar wel de Franse economie een gevoelige tik krijgt. Nou, geloof maar dat die boe ren zich rotlachen. Ze zullen dat niet zo openlijk doen, maar die weten er wel wat op. Ze sturen doodleuk meer Pri meur-wijnen naar andere lan den of, daar verdenk ik ze heel sterk van, ze bewaren min stens een deel van de gewraak te wijn om te vermengen met de gewone Beaujolais die half december wordt gebotteld. Er zal vermoedelijk geen slok on verkocht blijven. Dat weet president Chirac ook wel. Laten we verder niet vergeten dat Beaujolais Primeur van al le wijnen die de streek voort brengt, de minste kwaliteit be zit. In de jaren zestig is rond de Primeur een commerciële stunt bedacht, die weliswaar zeer lucratief uitpakte en de naam Beaujolais bij iedereen bekend maakte, maar de we reld in feite kennis liet maken met een enorme plas - inmid dels ongeveer de helft van de totale produktie - dun uitge vallen slobberwijn. En ook dat weet Chirac, die nog drie keer met een Grote Boem zal instemmen. Reken maar, dat die geen water bij de wijn doet. De Flippo's hebben hun doel niet gemist, zo meldt het vakblad Distrifood. De verkoop van crispy chips, Hamka's, Bugles en hoe die chipperige hapjes verder allemaal heten mogen, is door de Flippo's met vijftien procent gestegen. Er zijn inmiddels al twee honderd miljoen Flippo's uitgegeven. Alles heeft zijn keerzijde. Volgens het reclamevakblad Adforma- tie heeft Smith's concurrent Croky forse klappen opgelopen door de Flippo-rage. Het antwoord van Croky zouden, zo zegt Adfor- matie, ook een soort Flippo's zijn, maar dan achthoekig in plaats van rond, met afbeeldingen van voetballers erop. Woordvoerster M. Meinen van Smith zegt dat de Flippo-actie nog tot het einde van dit jaar doorloopt. Wat daarna komt is nog met duidelijk. „Door de actie met de Flippo's is de consument geva rieerder zoutjes gaan eten. Dat heeft voor een aantal produkten nieuwe kopers opgeleverd," zegt mevrouw Meinen. In totaal knabbelde Nederland vorig jaar voor ruim een miljard gulden weg aan hartige 'droge' snacks zoals chips, pinda's, noten en dergelijke. Dat is 17,5 procent van het totale bedrag van ruim 5,8 miljard dat de Nederlandse consument uitgaf aan snacks en zoetwaren. Trendkijkers mogen dan wel zeggen dat het milieu en de zorg daarover uit is, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) komt tot een andere conclusie. Een groot deel van de consumenten gedraagt zich steeds milieu vriendelijker op het gebied van afvalverwijdering, energiebespa ring, mobiliteit, voeding en produktaankopen, zo blijkt uit onder zoek van het RIVM. Het aantal mensen dat zich consequent mi lieuvriendelijk gedraagt, is echter nog klein. Van de Nederlanders vindt 60 procent dat er nog te weinig aan het milieu wordt ge daan. De ontevredenheid over de rol van de overheid daarin, neemt af. Meer dan 80 procent zegt mee te doen aan gescheiden inzameling van batterijen, papier en glas. Tweederde van de ondervraagden koopt ongebleekte koffiefilter-zakjes, en 55 procent koopt onge bleekt toiletpapier. Een kwart van de consumenten weigert plas tic tasjes in de winkel. Bij voeding wordt verhoudingsgewijs hef minst op het milieu gelet: 6 procent koopt ecologisch geteelde aardappelen, 3 procent eet geen vlees en 1 procent koopt biologr- sche groenten. Het blad voor zakenmensen Bizz doet van tijd tot tijd onderzoek onder ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf. In het laatste nummer werden bijna 300 ondernemers gevraagd naar hun 'Per soonlijke Standaard Uitrusting'. Wie geen mobiele telefoon heeft doet geen zaken, vindt 56 procent van de ondernemers. Het populairst zijn die van de PTT, Nokia ot Motorola. Een zakenman zonder Parker-pen is geen zakenman: 94 prooen heeft er eentje van dat merk, zeggen ze. Iets meer dan eenvijlde (21 procent) gebruikt ook een - al of niet afgeknabbelde - Bic. Zonder agenda's houdt het leven op, zegt 90 procent van de on dervraagden, van wie 34 procent voor een Succes agenda kies TimeSystem scoort 5 procent en de Hema-agenda: 6 procent. Tijd is geld, vindt 78 procent. Slechts 1 procent bindt een Role- om de pols om de tijd in de gaten te houden. Seiko scoort 24 pr°' cent. Driekwart van de attaché-koffers zijn Samsonites. Voor Delse) kiest 14 procent. Bijna de helft (48,4 procent) heeft een draagbare pc. een op de vg notebook-bezitters kiest voor een Compaq. Een op de drie zalie mensen uit het onderzoek heeft een organizer/elektronische age da, waarbij het Japanse Sharp het meest geliefd is. Om brieven dicteren gebruikt 18 procent een dictafoon. Tenslotte het pak-met-stropdas: 57 procent vindt dat dat er ans luut bij hoort. De merken Van Gils en Boss scoren het hoogst. Grenada is de jongste .Caribische 'aanwinst' in de gidsen van enkele Ne derlandse reisorganisa ties. Het eiland biedt, naast exotische witte stranden en palmbomen J ook een typisch Engelse sfeer. Door Wilber Hack j'm the number one," zegt eel van de jongere bewoners val Grenada zodra de toeristen u| het busje zijn gestapt. En hl trappelt met zijn voeten en knip met zijn vingers. Een swingen welkom en dat terwijl de eiland bevolking zich toch vooral hoffa lijk en beleefd, zelfs een beetj koel zal tonen. Sommigen verklaren die terug houdendheid van de ruim 90.00- inwoners vanuit de historie. Nie alleen stammen de meeste bewd ners (zo'n 80 procent) af van n* gerslaven, maar ook na hu komst heeft Europa Grenad geen moment met rust gelatei De rijkdom aan specerijen maal te het eiland aanlokkelijk. Na d bezetting door de Spanjaarden zij gaven het de naam Granad omdat het met zijn groene her veis zoveel op de gelijknamig' Spaanse plaats leek - vochten d Fransen en de Engelsen meer da': een eeuw om de schatten van hq eiland. In ruil voor messen en spiegel kochten Fransen een groot ge deelte van het eiland en gaven he zijn huidige naam Grenada. D Fransen kregen al spoedig bezoe{ van de Engelsen. De invloed vai die twee landen is in de taal no merkbaar. De officiële taal weliswaar Engels, maar daai] naast is het patois in gebruik een muzikale mengeling va Creool-Engels en Frans. De Engelsen wonnen uiteinde lijk de tweestrijd. Vanaf 1877 ij het beboste en bergachtige Gre nada een kroonkolonie. In 1961 kreeg het een plaatsje in he Britse Gemenebest en vana 1974 is Grenada - met de kleinejj re eilandjes Carriacou en Peti Martinique - een zelfstandige natie. Maar met die vrijheia sprong het slordig om. In 1971 had er een staatsgreep plaats. Da nieuwe machthebbers flirtel openlijk met Cuba en de Sovjet unie en dat tolereerde Amerikf niet. Op verzoek van en met steun var. I enkele Caribische buurlander greep het machtige land in 1981 militair in. Door aanhoudend* politieke onrust en slechte result taten in de agrarische sectc steeg de nood hoog in de jarel tachtig en negentig. Dus doet d gekozen regering - in juli hadde, de laatste verkiezingen plaats 1 verwoede pogingen het toerisml; verder te ontwikkelen. De entree is aantrekkelijk. VanJ het vliegveld Pearls, dat derti- kilometer buiten de hoofdstad S- George ligt, loopt een brede as taltweg naar het meest luxe hote van het eiland. De auto's rijden e links, de kinderen gaan geklee Door onze correspondent Wilko V arijs - Ze zijn boos, nee ze e r ranse Mozarts van het 20 verontwaardigd dat ze hu] en brandschone buis welhi en vanuit hun ablissementen af dreigdei naar Parijs. Om een ordina stratie te houden. ZH 00r2,aak van hun toorn heet M] ,_J, !s de strenge meesteres var1 mr.^??nblad GaultMillau, een vergelijkbaar is met Michelin. n°™que Piv°t heeft Joël Robi seJwf6' gorges Blanc en Ber w rerd door hun jaarlijks* Dln26D lueren'Het schiJ'nt daf de rh f Bocuse moest tegenh; kitsen lUt Byon met een kookp; de tee ?rgels in zÜn restaur* I 's 'eruggezet6 WOede'omdat hij v I rialMT !r>Divellec' de zeer aanl deel wc £a.n^s eenzeWde bei, ten volgens niet bevesi had iJri grootste koksmes van J Millau rir6en d,ie per °ngeluk het leerd Pivot n^Prak te; de j° bleek uit de eerstj tussen 1h1d de bestaande aai. ters uit vf Pers en de alf ard Bnv Va doorbroken. Ster ^nfnnyHr-tmt Reims en Jean B koksmufc vernederd. Ze behoJ eljfernotit31'- ho°gst haalbai cijfer 17 wls verIaagd van 19,5 j beert tl' i?U? oordeel-' ..Moniqi bouwe?' n Van.ons een ei§e e al eerder genoemde

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 26