I
D 1
W
DE STEM
De wielrenner die dacht
FONIST(E)
IRING
K...
•mg op n nj:
Prestaties Colombiaanse coureurs bergafwaarts door verwennerij
blijvend offerte aan j
'ang de gratis CD!
Parra
smeedt
eenheid
LRM
B.V.
ïwse Verzekeringen
dé verzekeraar voor
ariërs. Speciaal voor
iben we een perfekt
kket verzekeringen
('Netto Gezins Polis1,
tering is hier één
die u ook perfekt
Int afsluiten.
zikaal
Jobs Breda Electronics
WK wielrennen
Colombia winnen?
125 jaar aan de leiding,
da's pas wat!
B
mm
■BH
1995
x 77
mm
KM
i
Itionaal concern actief op de
primair bezig met de registra-
maceutische produkten. Cen-
pgebouwd in Nederland, met
e geneesmiddelen en de ver
naast is Centrafarm ook actief
pecialités.
ken wij een
ide telefoongesprekken;
trekt tot aanbeveling;
tinnen bij mevr. R. Jongenelen,
oon 01608-81000,
lunt u voor 21 oktober a.s. rich-
I-Leur
looden
Iszaken
|g van de Onderlinge Zeeuwse
Dr overbodige poespas, terwijl u
op de steun van uw assurantie-
Ie vijf belangrijkste verzekeringen
één pakket: de 'Netto Gezins
waarde kunt u overzichtelijk
betrouwbare maatschappij.
offerte
u een
LATIS!
mee naar uw assurantie-tussenpersoon of
iaat Onderlinge Zeeuwse Verzekeringen
4,4330 WB Middelburg (zonder postzegel).
ik wil een offerte aanvragen voor de
i Autoverzekering
lisverzekering Inboedelverzekering
Aansprakelijkheidsverzekering
.gevallen/Inzittenden-verzekering
lenpersoon is:
eroothandel/dealer van geluid, licht en communicatie
«traat 14 Breda/Princenhage Tel. 076-5212881
rt
~i
ZATERDAG 7 OKTOBER 1995 DEEL
y was-ie wereldkampi-
f maar de meeste men-
t die de naam Gerrie
Lemann horen, weten
Lt eens meer of dat in het
L„ of als kletsmajoor
pe Kneet was in gans
|t land onsterfelijk popu-
1 maar in het peloton
Eisten er meer dan een do-
iv j die zijn bloed wel
Len drinken. Die met al-
r van de wereld in
j een be
deel tussen zijn
(Jen zouden heb-
j.willen steken,
lint Kneet praatte
„g, leuk en veel,
I lag daarom goed
i het volk, dat
niet ver
tast dan de neus
[gis.Tranen doen
It OOk altijd goed
j de meute, dus
jilde Knetemann
I met tuiten. Niet in
T intimiteit van de
kapkamer, niet in
Be frustratie in de
Un van Greet,
(aar het liefst in
Eibitterde triomf
l bet podium, voor
lioogvandecame-
nigen die hem
fas namen, die
Ém vertrouwden,
|j; lelijk besode-
leterd door Knete-
inn. De meesten
torvan zwegen, be
ffende alleen maar
(eer deuken op te
men lopen bij het
loksen tegen het
oen de praatjes
n de vlotgebekte Amster-
mse stratemaker. Roy
(buiten deed zijn bek wel
jen, nadat hij door het ge-
jbby van de fietsende intri-
Int buitengewerkt was als
jegleider en noemde hem
n'klein, rot appeltje'.
Is bent een grote lui gewor-
een eerste klas etter-
ik,' voegde Henk Lubber-
()g hem in het openbaar
p jaar later hardop toe, en
aaide de Kneet vervolgens
[rug toe.
incesco Moser zweeg na
lat Knetemann op de
Srburgring de overwinning
«hem verkocht had, maar
l gemaakte afspraken in
|t! zicht van het finishdoek
rvolgens vergeten bleek te
jn. De Italiaan besefte dat
i genaaid was door de
tsverse wereldkampioen,
laar zweeg omdat hij geen
rad om voor de hele we
ll voor joker te staan,
jommige mensen verande-
t nooit. Zo hard fietsen
js weleer kan-ie weliswaar
|ct meer, maar mauwen
aet-ie nog steeds als de
fiste de beste. De Bel-
she bondscoach Eddy
jetckx, nooit een echte
[ater geweest, maar in zijn
een iets betere fietser
Kneet, was er snel
I toen hij het parcours van
F' WK in Columbia in
Jenschouw nam. 'Daar
Fj' de huidige Belgische
«rgeneratie niets te'zoe-
If, bromde Merckx en dat
is dat.
pelemann had een half
t meer nodig voor dezelf-
conclusie, en een paar
Flcen woorden. Hij ging
F Colombia, verkende
I Patcours, en vond dat
I allemaal best wel eens
'{zou kunnen vallen. Dat
!e' bij de afgelopen maan-
P beweren, totdat in de
iedereen het snot voor
tt werd gefietst door
Indurain. Pas toen
Fa® de aap uit de mouw.
rctemann had het par-
F rs inderdaad verkend,
fat niet per fiets. Hij was
l ?n «er met een auto
been gereden, en blijk-
Ém ^at we' 'e'i"
hoogte. Misschien
f t het tijd dat-ie eens
«er een tandje terug-
Als kletsmajoor.
Léon Krijnen
Toegeschreeuwd door
honderdduizenden, mil
joenen, bedolven onder
emmers bloemen, die
vanaf de balkons over de
helden zullen worden
uitgestrooid, lijkt het
bijna niet anders te kun-f
nen dan dat een Colom
biaan in eigen land als
wereldkampioen bij de
beroepswielrenners zal
worden gehuldigd. Hoe
wel de torenhoge favoriet
Miguel Indurain daar on
getwijfeld anders over
zal denken.
Een wereldtitel zij dit
wielergekke land gegund.
Waren het immers niet de
de renners uit Colombia
die in de jaren tachtig
het heldendom terug
brachten in de Tour de
France, vlogen zij niet
onnavolgbaar de bergen
op? En waren zij het ook
niet die ontelbare malen
dramatisch ter aarde
stortten?
Als de wielersport er
eentje van heroïek is, dan
hoort een wereldkampi
oenschap nergens anders
dan in Colombia te wor
den gehouden.
Door Vincent Ronnes
Villa de Leyvas - De och
tendspits van Villa de Leyvas,
ver weg op het Colombiaanse
platteland, komt langzaam op
gang.
Langs het stoffige weggetje aan
de rand van het dorp wachten
kinderen van het allerkleinste en
allermooiste soort op de bus.
Voor die enkele passerende auto
gaan ze nauwelijks opzij, zodat
hun nog natte kapsel en versge-
streken sehooluniformpje al be
vuild zijn, voordat hun school
dag is begonnen.
Wachtend op de bus - die overi
gens nooit zal komen - zittend op
een grote kei, is het ontwaken
van een Colombiaans dorp een
boeiend schouwspel.
De vierduizend mensen die het
karakteristieke dorpje en de om
liggende bergwanden bewonen,
zoeken hun weg over de stoffige
paden en de pleinen van reus
achtige keien.
Geen omgeving voor fietsers.
Zou je denken. Toch, hoe oud de
personen en vrachtwagens zijn,
zo gloednieuw ogen de verba
zingwekkend vele fietsen. Als de
kinderkopjes tussen Parijs en
Roubaix straks helemaal ver
dwenen mochten zijn, kan altijd
nog in de buurt van Villa de Ley
vas een ouderwetse Parijs-Rou-
baix worden gehouden, met dien
verstande dat het geen kasseien
maar basalt-blokken zijn.
Hoe houden ze hun karretjes
heel? Maar vooral: hoe is het mo
gelijk dat in dit toch niet al te
rijke land zoveel mooie fietsen
ronddartelen? En als voorlopig
symbolisch hoogtepunt van de
overgang van oude naar nieuwe
tijden in Colombia ontwaren we
een oud Indiaans manneke: in
een poncho gehuld op' een aller
modernste mountainbike.
Traditie
„Fietsen is een traditie in Co
lombia," zegt de persman van
het Colombiaanse sportministe-
rie, zeggen de wielrenners, zegt
het meisje van het restaurant.
Waarom dan wel, kan niemand
uitleggen. Feit is dat wielrennen
na voetballen de populairste
sport is in Colombia.
Zittend op die kei, vanaf zes .uur
's ochtends wachtend op de bus
die niet komen zal, en kijkend
naar de wonderbaarlijk vele
fietsers, schieten al snel passages
te binnen uit het boek De Kam
pioen van Colombia van Gabriëi
Garcia Marquez, de schrijver die
met wielrenner Luis Herrera tot
de beroemdste Colombianen be
hoort. Marquez' boek gaat over
Ramos Hoyos Vallejo, in de jaren
vijftig vijfmaal winnaar van de
Ronde van Colombia.
Ramos Hoyos wilde slager wor
den. Zolang hij nog leerlingsla-
Miguel Indurain rijdt tussen een fietsgekke Colombiaanse mensenmassa door naar de wereldtitel tijdrijden.
ger was moest hij dagelijks aller
eerst het vlees bezorgen bij de
klanten. Per fiets, uiteraard, en
daar had hij een behoorlijk hekel
aan. Marquez laat Hoyos in zijn
boek beschrijven hoe hij rappe
benen kreeg: „En hoe sneller ik
vorderde in het slagersvak, hoe
enthousiaster ik uitkeek naar
mijn nieuwe beroep en hoe snel
ler ik mij voortrepte op mijn
fiets die ik over enkele maanden
voorgoed vaarwel hoopte te zeg
gen. Op die manier leerde ik gro
te snelheden ontwikkelen. En zo
gebeurde het dat ik vooruitgang
boekte in het beroep van wiel
renner, terwijl ik dacht dat ik me
in het slagersvak bekwaamde."
Dertig jaar later herhaalt Jairo
Jiminez, oud-journalist en nu als
medewerker van het ministerie
van Sport aanwezig op het we
reldkampioenschap, in feite, die
woorden: „Heel veel Colombi
aanse jongetjes, net als Herrera,
doen voor winkels de bood
schappen op hum fiets, vaak in
de bergen. En dan zijn ze zes
tien, zeventien en ontdekken ze
dat ze machtige benen hebben
gekregen." Hij vormt een denk
beeldige dijpartij rond zijn
bovenbeen.
Koffiemerk
Sinds de ongeplande omscholing
van Hoyos van slagersleerling
tot gevierd wielrenner is het niet
veel beter geworden met de op
leiding van de Colombiaanse
renners. Het koffiemerk Café de
Colombia zag er brood in om
geld te pompen in het immens
populaire wielrennen en aldus
werd het mogelijk voor de Co
lombiaanse wielrenners om el
ders hun kunstjes te gaan'verto
nen. Alwaar ze voor veel beroe
ring en verbazing zorgden. On
navolgbaar vloog Luis Herrera
op 16 juli 1985 de Alpe d'Huez
op, won in 1985 en 1987 de bol
letjestrui in de Tour de France
en werd in 1987 door twee mil
joen mensen opgewacht op het
vliegveld van Colombia, nadat
hij de Ronde van Spanje had ge
wonnen.
Aangemoedigd door zoveel suc
ces en publiciteit liet Café de
Colombia een gigantisch trai
ningscentrum bouwen in de om
geving van Bogota. Maar het liep
uit op verwennerij van de popu
laire renners en het ging snel
bergafwaarts met het Colombi
aanse wielrennen. De prestaties
van de Colombianen waren op
den duur zelfs te gering om nog
toegang tot de Tour de France te
krijgen.
Totdat Hennie Kuiper, de rusti
ge tegenpool van de heetbloedige
Zuidamerikanen, zich als ploeg
leider van Motorola ontfermde
over het talent Alvaro Mejia,
vierde in de eindklassering van
de Tour van 1993. Mejia is mor
gen met Rincon Colombia's
hoop, ook al heeft Herrera, nog
steeds een groot volksheld, geen
hoge pet op van het 'doetje'
Mejia. Want Mejia, verliefd als
elke Colombiaan op zijn vader
land, heeft te vaak last van
heimwee en keert daardoor te
vaak en volgens Herrera voor te
lange tijd terug naar Colombia.
Zo kan het, vertelde hij van de
week, nooit meer zo mooi wor
den als in de gloriejaren van hem
en Parra.
Geweld
Twintigduizend doden vielen er
in de voorbije decennia gemid
deld per jaar in de driehoeks-
strijd tussen mafia, linkse bewe
gingen en de regering. De enkele
doden die tussendoor in de
sportwereld vielen, vallen daar
bij niet zo op.
Waarom geweld zo'n nadrukke
lijke rol speelt in het dagelijks
leven van Colombia is kennelijk
al net zo'n moeilijke vraag als
die naar het waarom van het
wielrennen. Dat er jarenlang da
gelijks zo'n 25 mensen alleen al
in Medellin werden vermoord,
heeft natuurlijk te maken met de
drughandel. Maar dat alleen kan
niet de oorzaak zijn.
Colombianen regelen vele zaken
met het geweer. Historici verkla
ren dat met het gegeven dat Co
lombia door zijn ligging in de
bergen nooit een sterke centrale
regering heeft gehad, zoals de
meeste buurlanden. Waardoor
het vechten onderling in de loop
der eeuwen schier eindeloos
werd.
Toen minister Lara van Justitie
in 1984 in het openbaar beweer
de dat diverse voetbalclubs ge
steund werden door de cocaïne-
maffia, werd hij enkele maanden
later vermoord. Vijf voetbal
scheidsrechters werden in de
voorbije jaren gedood. Onder
FOTO ANP
hen Alvaro Ortega die in novem
ber 1989 weigerde mee te wer
ken om Idependiente Medellin
van America de Cali te laten
winnen. Dat kostte de drugba
zen miljoenen in hun gokkerij
rond die voetbalwedstrijd.
Scheidsrechter Ortega werd
doodgeschoten nog voordat hij
vanaf het stadion zijn huis had
bereikt.
Andres Escobar werkte op een
andere wijze niet mee aan het
bevorderen van de gelukzalig
heid van het sportgekke Colom
bia. Hij schoot tijdens het WK
van 1990 in de Verenigde Staten
in eigen doel en werd enkele da
gen later voor een restaurant in
Medellin neergeschoten. Overi
gens niet voordat al dagenlang
was aangekondigd dat dit zijn
droeve lot zou worden.
Nachtclubs
Pablo Escobar was de bekende
eigenaar van Nacional de Medel
lin. Deze miljardair werd jaren
lang gezocht, terwijl hij gewoon
de nachtclubs van Medellin be
zocht, gaf zich over, verbleef een
jaar lang in zijn luxueuze gevan
genis en ontvluchtte tenslotte
weer,
Een van de veel bezoekers in zijn
fantastische gevangenis was
René Higuita, de razendpopulai-
re keeper van het nationale elftal
en Nacional de Medellin. Toen
de geur van cocaïne rond deze
kleurrijke keeper wat al te in
dringend werd, verkaste hij voor
een korte periode naar Spanje.
Snel kocht Medellin hem Weer
terug. Ze moesten hem vorig
jaar wel weer een poosje missen,
omdat hij achter de tralies werd
gezet. Higuita was bemiddelaar
in een ontvoeringszaak, een zeer
veel gebezigde methode van zo
wel gangsters als guerillabewe-
gingen om aan geld te komen.
Higuita keept weer en bleef me
de zo populair, omdat hij ge
woon in' zijn sloppenwijk van
Medellin bleef wonen. De buurt
is hem dankbaar omdat zijn hele
straat sinds kort nutsvoorzienin
gen heeft. Higuita was twee we
ken geleden nog vele malen op
praktisch alle Europese sport
zenders te zien, omdat hij op
Wembley een koprol maakte, al
vorens met de beide hakken de
bal uit zijn doel te houden.
Met dergelijke stunts win je har
ten.
Afhankelijk
Jammer dat die jongen zich zo
inlaat met de 's wereld grootste
drughandelaars. Jammer dat dit
mooie land voorlopig nog zo af
hankelijk is van de organisaties,
die wel eens de grootste multina
tionals van Zuid-Amerika wor
den genoemd. Weliswaar zijn in
de voorbije jaren de grote jon
gens van Cali en Medellin óf
achter slot en grendel gezet of
met veel militair geweld naar de
andere wereld gejaagd, het coke-
geld blijft een grote rol spelen.
Want zou bijvoorbeeld de hele
cocaïne-handel worden opge
rold, dan zijn daarmee meteen
honderdduizenden boertjes bro
deloos gemaakt.
En aan de andere kant weten de
groothandelaren ook de regering
zelf te verlekkeren. Toen een
groot aantal van hen zich enkele
jaren geleden schuil Hield in het
naburige Panama, boden ze aan
miljarden staatsschuld voor hun
rekening te nemen als ze naar
huis mochten komen. De Ameri
kanen wisten dat te voorkomen.
Voetbalclubs zijn een speeltje
voor de drugbaronnen. Met bij
voorbeeld de enorme gokpartijen
rond voetbalwedstrijden weten
ze hun geld wit te wassen. Wiel
rennen leent zich daar wat moei
lijker voor, dus kan het groten
deels eèri zuivere sport voor het
volk blijven.
Ook al blijft het ook voor een
wielrenner moeilijk om het goed
te doen bij zo'n emotioneel volk
je. Onze vriend Hoyos immers
ontsnapte een keer ternauwer
nood aan de dood, omdat hij het
als plattelander had bestaan in
de hoofdstad Bogota zegevierend
over de streep te gaan. De hon
derdduizenden in de straten van
Bogota hadden een heel andere
winnaar, namelijk eentje uit hun
eigen stad, voor ogen.
Hoyos bracht het er tenminste
nog levend van af. Begin mei van
dit jaar werd wielrenner José Vi-
cent Diaz in een buitenwijk
doodgeschoten. Hij zou zich in
een wedstrijd niet aan de afspra
ken hebben gehouden. Rond de
verkeersongevallen van Nestor
Mora, Hernan Patino en Augusto
Triana hangen ook sterke ver
denkingen.
Overdreven
Dit soort voorvallen hebben ver
scheidene renners al doen bewe
ren dat ze het wel uit hun hoofd
zullen laten om morgen voorop
te gaan fietsen. Het lijkt een wat
overdreven angst, ook al omdat
de Colombiaanse overheid heeft
beloofd langs het 17,5 kilometer
lange parcours om de vijftig me
ter een politie-agent te posteren.
Prettig is het dat de Colombia
nen hun vrolijke karakter er niet
door laten bederven. Een enorme
massa zal morgen de eigen hel
den toejuichen. Zoals van de
week, toen de Colombianen door
de straten van Tunja fietsten
voor hun tijdrit. Het enthousias
me van de massa van zoveel
kleurrijke en bloedmooie men
sen was een minstens even mooi
schouwspl als de ploeterende
renners zelf.
Toch leerde Ramos Hoyos Valle
jo in zijn gloriejaren al dat het
ongekende enthousiasme van het
publiek een te grote belasting
voor een topsporter kan zijn.
„Het publiek wil maar niet be
grijpen dat een wielrenner kan
verliezen als hij toch goed
fietst."
Daarom is er morgenmidag maar
één oplossing: een Colombiaan
moet winnen.
Vari onze verslaggever
Paipa - Fabio Enrique
Parra Pinto bracht met
Luis Herrera in de tachti
ger jaren Colombia wie-
lerroem met heldendaden
in het hooggebergte.
Parra (nu 35) leverde met
een derde plaats in 1987
de beste Zuidamerikaanse
prestatie in de Tour. De
ex-wielrenner, drie jaar
geleden met koersen ge
stopt, verruilde vorig jaar
het betrekkelijk rustige
bestaan als zakenman (di
recteur van verpakkings
bedrijf) voor het hectische
leven als bondscoach. Met
slechts een opdracht: een
Colmbiaan wereldkampi
oen maken in eigen land.
Vlak voor de mondiale titel
strijd in Agrigento trad hij
aan. Het WK op Sicilië liep
uit op een flop. Alleen Edgar
Ruiz haalde de eindstreep,
als 37e, buiten de tijd. „Het
wielrennen zit in mijn bloed.
Ik voel me thuis in die we
reld. Het fiasco van vorig
jaar is verklaarbaar. De
voorbereiding stelde niets
voor, ik heb alleen maar
moeten improviseren," zegt
hij met zijn bekende treurig
oogopslag.
„Na Sicilië beh ik met het
WK-project begonnen. Ik
hoefde niet op een dubbeltje
te kijken met Postobon als
sponsor. De voorbereiding is
perfect verlopen. Ik voel
geen druk, hoewel iedere Co
lombiaan ervan uit gaat dat
de regenboogtrui hier blijft.
Vergeet niet dat het WK een
momentopname is. Ik sta
open voor alle suggesties.
Ben een man van de dialoog.
In overleg hebben we beslo
ten dat Rincon en Mejia zon
dag de beschermde renners
zijn. Ik vind dat de mensen
deze generatie niet mogen
vergelijken met de onze. Het
internationale wielrennen
heeft in de afgelopen vijf
jaar een gigantische meta
morfose ondergaan. Ik vind
dat onze renners zich rede
lijk aan de ontwikkelingen
hebben aangepast, al blijven
de resultaten enigszins ach
ter."
De grootste Colombiaanse
handicap de afgelopen jaren
was dat de ploeg zelden een
eenheid vormde. Homogeni
teit kwam niet in het woor
denboek voor. Op de WK-
erelijsten is zelden bij de eer
ste tien een Colombiaan te
zien. De beste prestatie in de
historie van de wereldkam
pioenschappen leverde Al
varo Mejia. In 1991 eindigde
hij als vierde, achter Bugno,
Rooks en Indurain.
„Dit is de belangrijkste
koers in mijn leven. Het
maakt niet uit wie wint, als
het maar een Colombiaan
is," bevestigt Mejia de aan
pak van Parra. „De afgelo
pen jaren heeft hef inder
daad aan eenheid ontbroken.
Een mooiere droom dan het
veroveren van de regenboog
trui in eigen land bestaat
niet. Het WK is bovendien
een perfecte promotie voor
de Colombiaanse wieler
sport. Het zou de kritiek ook
enigszins doen verstommen.
De huidige groep heeft het
moeilijk gehad met de erfe
nis van Parra en Herrera. En
heeft het nog steeds. Altijd
die vergelijking met dat duo
werd op den duur een obses
sie. We hopen zondag een
einde te maken aan de mythe
rond Parra en Herrera."
Fabio Parra, die Mejia en
Rincon heeft aangewezen
als kopmannen.
FOTO OE STEM/BEN STEFFEN
