33 00
63 60
cibel
De jagers onder de
zendamateurs
Mooi, die nieuwe nummers,
maar het net zit aan zijn taks
Tiny Mahoney
verzamelt
verbindingen
met zeldzame
radiostations
50 STEM
isdonksveer
ichaïsch
E3
Toverwoord
Grappen
Actie
ESTEM
Uitwassen
Handigheid
Computer
Jagers
-X 59
Bonk
■an dagblad
ie per 1 Oktober
Etem hebben
[ale advertenties.
prison Krijnen
i^uwe nummers, maar voorlopig nog oud analoog ge
iteneer, Op 10 oktober mag dan wel een nieuw tijd
perk ingeluid worden met de komst van de telefoonnum-
0S, maar met de meeste kanalen waarlangs die com
plicatie na het draaien van die nieuwe nummers ver-
,opt, verandert er voorlopig nog niet veel.
g vijf jaar begint de eenent-
ftgste eeuw. We zijn met zijn
ïi aardig gewend geraakt
Ciollerlei nieuwe communica-
"ipparaten naast de tele-
Van de fax kijkt niemand
c: meer op, het antwoordap-
Jjoat is helemaal ingeburgerd,
pers, draagbare en draadlo-
[lelefoons worden alleen nog
3 de niet-gebruikers als lasti-
t'jadgefs beschouwd en ook
|i computer die aangesloten
|;p Internet wordt niet meer
xiedereen als een onbegrij-
fjjkwonder bekeken.
is daarom merkwaardig dat
moderne technieken en
oppen tot ons en anderen ko-
i over een archaïsch net-
li dat, om in computerter-
ente blijven, niet eens middel-
jws, maar zelfs van voor onze
idelling is. POTS noemen ze
(ju Amerika, Plain Old Telep-
e Service, het gewone tele-
cnnetwerk, waaraan sinds het
fcan een eeuw of wat gele
piet zo gek veel veranderd
[•apparaten zien er misschien
danders uit, en de centrales
Jide kastjes op de hoek van de
itzijn niet te vergelijken met
ui voorgangers, maar aan het
rhcipe van de techniek is niets
wijzigd. Honderd jaar gele-
m verliep een telefoonge-
rt analoog, en dat gebeurt
linde meeste gevallen nog
ids zo.
(cloog wil, simpel, zeggen dat
i telefoon geluid in gol-
i omzet en een koperlijntje
fost, waarna een andere tele-
'0 er weer geluid van maakt,
i is een achterhaalde tech-
i, want tegenwoordig doen
|sbijna alles digitaal. Digitaal,
i simpel, wil zeggen dat ieder
ik informatie, of dat nou tekst,
Md of beeld is, vertaald is in
ii pakketje enen en nullen,
smputers, die alleen maar
et positieve enen en negatie-
bullen kunnen werken, kun-
n tegenwoordig binnen een
ronde miljoenen bits (enen of
ten)verwerken. Telefooncen-
s, in vaktermen switches ge-
Isfen, zijn tegenwoordig niets
m en niets minder dan ge-
supercomputers, die
j met een onvoorstel-
snelheid kunnen communi-
pen,
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1995
Ook de thuiscomputers zijn in
middels redelijk volwassen ge
worden en kunnen in principe
geweldig snel met elkaar com
municeren, Alleen, ze zitten nog
steeds vast aan dat laatste rest
je analoge netwerk dat zijn be
perkingen heeft. Wie het snelste
modem van tegenwoordig be
zit, die zit aan zijn taks. Over een
gewone telefoonlijn kunnen met
goed fatsoen en resultaat geen
snelheden hoger dan die met
de huidige 28.8 modems be
haald worden, al kan er met
compressie nog het een en an
der gesjoemeld worden.
Maar daar houdt het echt op,
en de bezitter van een Vette'
computer met alles erop en er
aan kent de frustratie. Real-time
video? Vergeet dat maar over
een modem-verbinding. Die
bliksemsnelle computer stuurt al
les als een bliksemschicht naar
dat modempje, maar dan be
gint de ellende. Dat kastje moet
er geluidssignalen van maken
en die reizen nou eenmaal niet
zo snel als die computer zou wil
len. En daarna moet dat mo
dem aan de andere kant van
die geluidsbrij weer bitjes breien
voor die andere geduldig
wachtende computer. Een
paar megabytes geluidsfiles of
programma's downloaden van
af Internet? Dat duurt wel even.
Het is net of je met je nieuwe Fer-
rrari op vrijdagmiddag tijdens
de spits in de Kalverstraat staat.
Waar blijft die snelweg?
Gelukkig is er hoop, en de mees
ten van ons kunnen waarschijn
lijk sneller dan ze vermoeden de
echte elektronische snelweg op.
Het toverwoord is ISDN, een af
korting voor Integrated Services
Digital Network. ISDN is niet al
leen het beloofde land voor
Websurfers en Internetters, maar
brengt ook een hoop vernieu
wingen en voordelen met zich
mee voor niet-computerbezit-
ters. ISDN is de laatste stap van
de digitalisering van hef tele
foonnetwerk, en die laatste stap
is van de dichstbijzijnde centra
le, zoals al gezegd een super
computer op zich, tot aan de
voordeur van de consument.
ISDN brengt niet, zoals zovelen
denken, breek- en graafwerk
met zich mee. De digitalisering is
vanaf de centrale mogelijk over
de kabels die nu bij u naar bin
nen gaan, alleen binnen moet
er het een en ander verande
ren.
Het zou te ver gaan om hier op
de techniek zelf in te gaan, en
daarom zal ik volstaan met een
opsomming van de voordelen
die ISDN met zich meebrengt.
ISDN kan alhSfeTsöoftë'n informa
tie verwerken: gesprekken, tekst,
beeld, geluld, en een combina
tie daarvan met een zodanige
snelheid dat zelfs real-time vi
deo tot de mogelijkheden be
hoort. ISDN kan tof 128.000 bits
per seconde verwerken, en met
compressie tot 512.000 bits per
seconde. ISDN is niet alleen be
schikbaar, maar ook betaal
baar. Via ISDN kunnen meer din
gen tegelijkertijd gedaan wor
den: terwijl de computer aan
het communiceren is, kan ook
een normaal telefoongesprek
gevoerd worden. Over dezelfde
lijn kunnen meerder gesprekken
samengevoegd worden, telefo
nisch vergaderen kan zelf a la
nenhaalt, beschikt daarmee
meteen over de meeste opties
die de digitale centrales van
grote bedrijven bezitten. Zoals
naar keuze het wel of niet instel-
minute geregeld wqrdeh. Een
ISDN-verbinding biedfae moge
lijkheid tot maximaal acht lijnen.
ISDN heeft nog tientallen ande
re grappen die 'analoog' niet
mogelijk waren. Wie ISDN bin-
len van nummer-identificatie, in
gaand of uitgaand, en het zelf
blokkeren van allerlei nummers.
Er kan doorgeschakeld worden
naar andere nummers, en er zijn
allerlei mogelijkheden rondom
call waiting, als iemand u belt
terwijl u zit te bellen. Op een dis
play kunt u zien wie dat is, zodat
het lopende gesprek onderbro
ken kan worden, maar de nieu
we beller kan ook in de wacht
worden gezet, doorgeschakeld
worden naar een ander num
mer, of doorgestuurd worden
naar een antwoordapparaat. Er
kunnen, maar daar hangt uiter
aard een prijskaartje aan, meer
dere nummers aan een ISDN-
verbinding gekoppeld worden,
en ze kunnen een groepsnum
merals 'paraplu' krijgen.
Digitale telefoonverbindingen
waren al jaren mogelijk, maar
alleen in de vorm van peperdu
re gehuurde lijnverbindingen.
Vooral de sterk groeiende vraag
van computerbezitters naar
snellere verbindingen heeft de
ISDN-markt opengebroken voor
particulieren. Daarvoor was er
Behalve ISDN is ook de glasvezelkabel (rechts afgebeeld naast
de 'antieke' koperdraad) een oplossing voorde toekomst.
foto archief de stem
De apparaten zien er misschien wat anders uit, en de centrales zijn niet te vergelijken met hun voorgangers, maar aan het princi
pe van de techniek is niets gewijzigd. Modern communiceren moet via een archaïsch netwerk. foto de stem dick de boer
Het toverwoord ISDN
nauwelijks vraag naar, omdat
de hele wereld nog uit de voe
ten kon met de analoge tele
foontoestellen en niemand er
aan dacht om dure digitale
hardware aan te gaan schaf
fen.
Want er moet wel het een en
ander aan materiaal binnen ko
men, voordat u over ISDN kunt
beschikken. De PTT schroeft een
kastje aan de muur naast de
huidige 'binnenkomer', maar u
zult minstens een digitale tele
foon moeten aanschaffen,
waarna de oude overigens wel
gebruikt kunnen worden, en de
computeraars zullen een ISDN-
kaart in moeten (laten) bouwen.
Dat kost allemaal knaken, maar
een en ander valt te overzien.
De PTT voert tot het eind van dit
jaar een actie. Daarbij worden
op de aansluitkosten van zes
honderd gulden de oorspronke
lijke kosten van de analoge in
stallatie in mindering gebracht
en dat scheelt dus ruim twee
honderd gulden. Per maand
kost ISDN zeven tientjes, terwijl
de gesprekskosten ongeveer
gelijk zijn. Let wel, wie meer
nummers neemt op zijn verbin
ding, betaalt naar rato.
Prijzen van de hardware, maar
die zakken per maand, zijn on
geveer als volgt: Reken onge
veer driehonderd gulden voor
een ISDN-kaart in de computer,
en ongeveer vijfhonderd voor
een goede ISDN-telefoon, die
ook met analoge telefoontjes uit
de voeten kan. Internetters en
Websurfers, die hef water in de
mond gelopen is bij het lezen
van de mogelijke transmissie
snelheden: opgelet! Ook uw
provider moet ISDN leveren,
want anders heeft u er niets
aan. Abonnees van Compuser
ve zouden aansluiting kunnen
overwegen, want die dienst
heeft aangekondigd voor het
eind van het jaar in acht Euro
pese hoofdsteden, en ongetwij
feld zal Amsterdam daaronder
vallen, ISDN in te zullen voeren.
Als dat zover is, is er eindelijk
sprake van een elektronische
snelweg in plaats van een ver
stopte winkelstraat: geluidsbe
standen kunnen beluisterd wor
den terwijl ze binnenlopen, films
kunnen worden bekeken, terwijl
ze gedownload worden. Al is
het niet te hopen dat het leven
op de elektronische snelweg zo
als zo vaak treffende overeen
komsten vertoond met dat op
de autosnelwegen. Meer rijstro
ken, meer auto's, een hogere
maximumsnelheid? Dat bete
kent misschien ook in cyberspa
ce alleen maar dat de files er
gens anders ontstaan en dat de
reistijd hetzelfde blijft.
De PTT heeft een 06-nummer ge
opend voor informatie over ISDN
en het promotie-tarief: 06-0403.
De PTT heeft ook in samenwer
king met een aantal hardware
leveranciers een ISDN-informa-
tiecentrum voor bedrijven inge
richt, dat af en toe open dagen
voor particulieren organiseert:
Europalaan 302, 3526 KS Utrecht,
Tel. 0301806806, Fax:
0301803736/806807.
Literatuur: Het ISDN 1 boek (Huub
Ekkelenkamp, Irma Verstraaten,1
Rudo Wijnbrands, uitgever Tutein'
Nolthenius, ISBN nr.:.
9017219412716), Computernet
werken (Andrew Tanenbaum,
uitgever Academie Service, ISBN
nr.: 901 6233149710), ISDN for,
Dummies (David Angell, uitge
ver IDG Books, ISBN nr.:
1156884133113).
Verder wordt op Internet een
uitstekende FAQ (Frequently As
ked Questions) bijgehouden)
door Ronald van der Put, adres:,
roland6dlink.idn.nl of FidoNet:'
2:285/320.
lummers die
Ift/illen weten welke
iet meest
Ivoordbon kunt u
r welke advertentie
|g overeenstemmen
ronze lezers, dan
lp een gratis geheel
bonen naar Londen.
in dagblad De Stem
■5^*0
sntie van:
ndrijfsnaam invullen)
oktober
nmininnsirnrnUJ
w maakt in november geen
Qnsbij Tiny Mahoney uit Terneu-
De deuren van haar huis
f*en dan hermetisch in het
I Bij wijze van spreken uiter-
mendamateur, in het circuit
„end onder de unieke roep-
Jj® PA3DLM, wil er alleen
garrnee aangeven hoe fana-
is in een van de vele tak-
van het zendamateurisme:
Ir veizamelen van 'landen'
F °P een internationale lijst
,®n' oftewel het zogenoemde
plagen over lange afstand in
C!hoeken van de aardbol.
Ks een se'ect groepje zend-
r ™eurs houdt zich daar overi-
r Tee bezig. Vijfennegentig
bihr? doet het 'kalmer' aan
W dichter bij huis.
®|aan momenteel 326 'lan-
foi°P de beruchte ranglijst.
W Alh0m®n erk'J' SOms va"en er
Bna tyivoorkeeld is jaren-
Bi 9estoten geweest voor
1ateurs. En ook in staten
L'°le en Irak zijn er periodes
dat het zenden over
i - arte golf verboden was.
;°oleiland
K ''ist stQan daarnaast heel
radiostations die niet
anent bereikaar zijn. Want
Door Harold de Puysseleijr
Zendamateurs hebben in
feite de PTT niet nodig om
op afstand te communi
ceren met anderen. Met
hun apparatuur leggen
ze in spraak, morse,
beeld of per computer
verbindingen. Als ze over
een A-licentie beschik
ken, zoals Tiny Mahoney
uit Terneuzen, leggen ze
zelfs contacten met men
sen over de hele wereld,
de benaming 'land' is naar de
begrippen in het normale
spraakgebruik enigszins mislei
dend. Zendamateurs verstaan
daar soms heel iets anders on
der.
Het Peter I Eiland bij de Zuidpool
bijvoorbeeld, is zo'n land. De
temperatuur ligt tussen de nul
en min veertig, er wonen alleen
pinguïns en dat maakt hef zo
moeilijk dit land toe te voegen
aan de verzameling. Want die
hebben geen zenders en er
gaat maar heel zelden een ex
peditie naar zo'n uithoek.
Peter I zit gelukkig al lang in de
collectie van Tiny Mahoney.
Maar goed ook, wagt als je
pech hebt, kan het wel zeven
jaar duren voor zich alleen nog
maar de kans voordoet verbin
ding te maken met de zend
amateurs die meegaan op een
expeditie naar het pooleiland.
Kapitaalkrachtige zendama
teurs, meestal stinkend rijke
Amerikanen of Japanners, gaan
ver om een land als Peter First
toe te voegen aan hun verza
meling en zetten zelf zo'n expe
ditie op touw.
Erg ver, blijkt uit het verhaal van
Mahoney. Het kostte meer dan
een half miljoen gulden alleen
al om de zendamateurs en hun
zendapparatuur met gehuurde
ijsbreker en helikopters af te zet
ten op het eiland. Of liever ge
zegd is het meer een gletsjer,
waar speciale tenten en levens
behoeften mee naar toe moe
ten om het er levend af te bren
gen.
De zendamateurs die goed in
de slappe was zitten, betalen
een deel van zo'n zendexpedi-
tie zelf. De rest komt van spon
sors en radio-amateurs die mee
willen om verbindingen te ma
ken. Om een beeld te geven.
Van hen wordt een bijdrage
van zo'n twintigduizend gulden
gevraagd. „Maar dat zijn de uit
wassen, hoor," zegt Mahoney.
Tiny Mahoney: „Het moet moeite kosten om de verbindingen te ma
ken. Dat is de aardigheid eraan. Anders kun je immers net zo goed de telefoon pakken.foto wim kooijman
„Wij gaan hooguit eens een
keertje mee naar Luxemburg."
„Als ze verbindingen gaan ma
ken, moetje een beetje handig
heid hebben,vertelt Mahoney.
De frequentie alleen kennen is
nog niet de helft van de kunst
om een station te 'vangen', zo
als het in hobbytermen heet. „Er
zitten duizenden zendamateurs
op te roepen. Daar moet je je
zelf tussen zien te wurmen en
dat valt niet altijd mee. Soms zit
je uren achtereen achter je ap
paratuur."
De hobby van het zendamateu
risme telt vele varianten. De lief
hebberij van Mahoney is com
municatie door spraak. Maar
sommigen scheppen louter ple
zier in het zelf bouwen van zen
ders. Ze knutselen soms maan
denlang aan een zender. Als ie
eenmaal werkt en een verbin
ding hebben gemaakt, halen ze
hem weer uit elkaar en begin
nen met de bouw van een an
dere.
Ook zijn er zendamateurs die uit
sluitend weerfoto's van satellie
ten plukken en op hun compu
terscherm bekijken. Weer ande
ren zenden in morse of leggen
verbindingen met computer en
modem, een techniek die be
kend staat als Packet Radio.
Mahoney mist nog drie stations
in haar landenverzameling. Ze
zijn allemaal zeldzaam en moei
lijk te pakken te krijgen, omdat
het allemaal onbewoonde ei
landen zijn zoals Peter First, waar
maar af en toe een expeditie
komt.
Daarom is de maand novembeij
van speciale betekenis. Want
dan gaat er voor het eerst sinds
jaren weer een expeditie naar
het Hurt-eiland. En die wil ze
vangen. Dus is het drie wekerr
radio wat de klok slaat in haar
huis. „Want als je 'm mist, moet
je jaren wachten op de volgen-j
de expeditie en blijft de verzon
meling incompleet."
Het bewijs van een gelegde ver-I
binding met een zendstation!
komt via de post in de vorm var!
een zogenaamde QSL-kaart,
Daarop staan onder meer hef
tijdstip van de verbinding, de
frequentie en met wie het con
tact tot stand is gekomen. Om je
persoonlijke landenlijst uit te
breiden, moet je de kaart opstu
ren naar een organisatie van
zendamateurs in de Verenigde
Staten die de ranglijst samen
stelt.
"Verbinding maken met zeldza
me stations," zegt Mahoney, „is
mijn grote liefhebberij. Wij zijn de
jagers onder de zendamateurs.
Ik-ben blij dat ik eraan begon
nen ben. Het moet moeite kosj
ten om de verbindingen te ma
ken. Dat is de aardigheid eraan.
Anders kun je immers net zo
goed de telefoon pakken."
